1 Давид объявляет народу о даровании им больших сокровищ для храма; 6 князья, начальники и правители тоже жертвовали от сердца; 10 молитва благодарения Давида и ходатайство о Соломоне; народ принес жертвы и пиршествовал с великою радостью; 22 вторичное помазание Соломона на царство; 26 итог царствования Давида.

И сказал царь Давид всему собранию: Соломон, сын мой, которого одного избрал Бог, молод и малосилен, а дело сие велико, потому что не для человека здание сие, а для Господа Бога.

Всеми силами я заготовил для дома Бога моего золото для золотых вещей и серебро для серебряных, и медь для медных, железо для железных, и дерева́ для деревянных, камни оникса и камни вставные, камни красивые и разноцветные, и всякие дорогие камни, и множество мрамора;

и еще по любви моей к дому Бога моего, есть у меня сокровище собственное из золота и серебра, и его я отдаю для дома Бога моего, сверх всего, что заготовил я для святаго дома:

три тысячи талантов золота, золота Офирского, и семь тысяч талантов серебра чистого, для обложения стен в домах,

для каждой из золотых вещей, и для каждой из серебряных, и для всякого изделия рук художнических. Не поусердствует ли еще кто жертвовать сегодня для Господа?

И стали жертвовать начальники семейств и начальники колен Израилевых, и начальники тысяч и сотен, и начальники над имениями царя.

И дали на устроение дома Божия пять тысяч талантов и десять тысяч драхм золота, и серебра десять тысяч талантов, и меди восемнадцать тысяч талантов, и железа сто тысяч талантов.

И у кого нашлись дорогие камни, те отдавали и их в сокровищницу дома Господня, на руки Иехиилу Герсонитянину.

И радовался народ усердию их, потому что они от всего сердца жертвовали Господу, также и царь Давид весьма радовался.

И благословил Давид Господа пред всем собранием, и сказал Давид: благословен Ты, Господи Боже Израиля, отца нашего, от века и до века!

Твое, Господи, величие, и могущество, и слава, и победа и великолепие, и все, что на небе и на земле, Твое: Твое, Господи, царство, и Ты превыше всего, как Владычествующий.

И богатство и слава от лица Твоего, и Ты владычествуешь над всем, и в руке Твоей сила и могущество, и во власти Твоей возвеличить и укрепить все.

И ныне, Боже наш, мы славословим Тебя и хвалим величественное имя Твое.

Ибо кто я и кто народ мой, что мы имели возможность так жертвовать? Но от Тебя все, и от руки Твоей полученное мы отдали Тебе,

потому что странники мы пред Тобою и пришельцы, как и все отцы наши, как тень дни наши на земле, и нет ничего прочного.

Господи Боже наш! все это множество, которое приготовили мы для построения дома Тебе, святому имени Твоему, от руки Твоей оно, и все Твое.

Знаю, Боже мой, что Ты испытуешь сердце и любишь чистосердечие; я от чистого сердца моего пожертвовал все сие, и ныне вижу, что и народ Твой, здесь находящийся, с радостью жертвует Тебе.

Господи, Боже Авраама, Исаака и Израиля, отцов наших! сохрани сие навек, сие расположение мыслей сердца народа Твоего, и направь сердце их к Тебе.

Соломону же, сыну моему, дай сердце правое, чтобы соблюдать заповеди Твои, откровения Твои и уставы Твои, и исполнить все это и построить здание, для которого я сделал приготовление.

И сказал Давид всему собранию: благословите Господа Бога нашего. – И благословило все собрание Господа Бога отцов своих, и пало, и поклонилось Господу и царю.

И принесли Господу жертвы, и вознесли всесожжения Господу, на другой после сего день: тысячу тельцов, тысячу овнов, тысячу агнцев с их возлияниями, и множество жертв от всего Израиля.

И ели и пили пред Господом в тот день, с великою радостью; и в другой раз воцарили Соломона, сына Давидова, и помазали пред Господом в правителя верховного, а Садока во священника.

И сел Соломон на престоле Господнем, как царь, вместо Давида, отца своего, и был благоуспешен, и весь Израиль повиновался ему.

И все начальники и сильные, также и все сыновья царя Давида подчинились Соломону царю.

И возвеличил Господь Соломона пред очами всего Израиля, и даровал ему славу царства, какой не имел прежде его ни один царь у Израиля.

И Давид, сын Иессеев, царствовал над всем Израилем.

Времени царствования его над Израилем было сорок лет: в Хевроне царствовал он семь лет, и в Иерусалиме царствовал тридцать три года.

И умер в доброй старости, насыщенный жизнью, богатством и славою; и воцарился Соломон, сын его, вместо него.

Дела царя Давида, первые и последние, описаны в записях Самуила провидца и в записях Нафана пророка и в записях Гада прозорливца,

равно и все царствование его, и мужество его, и происшествия, случившиеся с ним и с Израилем и со всеми земными царствами.

Церковнославянский (рус)

И рече́ дави́дъ ца́рь ко всему́ собра́нiю: Соломо́нъ сы́нъ мо́й, его́же избра́ себѣ́ Госпо́дь, ю́нъ и мла́дъ, а дѣ́ло вели́ко, зане́же не человѣ́ку угото́вится зда́нiе, но Го́споду Бо́гу:

все́ю си́лою угото́вахъ на до́мъ Бо́га моего́ зла́то, сребро́, мѣ́дь, желѣ́зо, древа́, ка́менiе мра́морное, и мно́жество ка́менiй многоцѣ́нныхъ и разли́чныхъ, и вся́кое честно́е ка́менiе, и ка́менiй парі́йскихъ мно́го:

и еще́ внегда́ благоволи́ти ми́ въ дому́ Бо́га моего́, е́сть у мене́ е́же пригото́вахъ зла́то и сребро́, и се́, да́хъ въ до́мъ Бо́га моего́, въ высоту́, кромѣ́ о́ныхъ, я́же угото́вахъ на до́мъ святы́хъ:

три́ ты́сящи тала́нтъ зла́та суфи́рска и се́дмь ты́сящъ тала́нтъ сребра́ искуше́на къ позлаще́нiю стѣ́нъ святи́лища,

идѣ́же дѣ́ло злато́е зла́томъ, а идѣ́же сре́бряное сребро́мъ, и на вся́кое дѣ́ло руко́ю худо́жниковъ: и кто́ благоволя́й испо́лнити ру́ку свою́ дне́сь Го́споду?

И обѣща́ша усе́рдно нача́лницы оте́чествъ и кня́зи сыно́въ Изра́илевыхъ, и ты́сящницы и со́тницы, и нача́лницы дѣ́лъ и иконо́мы царе́вы,

и да́ша на дѣла́ до́му Госпо́дня зла́та тала́нтъ пя́ть ты́сящъ, и златни́къ де́сять ты́сящъ, и сребра́ тала́нтъ де́сять ты́сящъ, и мѣ́ди тала́нтъ осмьна́десять ты́сящъ, желѣ́за же сто́ ты́сящъ тала́нтъ:

и у ни́хже обрѣ́теся ка́менiе, да́ша во влага́лище до́му Госпо́дня, подъ ру́ку Иеiи́ля герсо́нина.

И возвесели́шася лю́дiе о усе́рднѣмъ подая́нiи, поне́же всѣ́мъ се́рдцемъ приноша́ху Го́споду, и дави́дъ ца́рь возвесели́ся зѣло́:

и благослови́ ца́рь дави́дъ Го́спода предъ всѣ́мъ мно́жествомъ, глаго́ля: благослове́нъ еси́, Го́споди Бо́же Изра́илевъ, Оте́цъ на́шъ, от вѣ́ка и до вѣ́ка:

тебѣ́, Го́споди, вели́чество, и си́ла, и сла́ва, и одолѣ́нiе, и исповѣ́данiе, и крѣ́пость, я́ко ты́ всѣ́ми, и́же на небеси́ и на земли́, Влады́чствуеши: от лица́ твоего́ трепе́щетъ вся́къ ца́рь и язы́къ: и тебѣ́, Го́споди, ца́рство и великолѣ́пiе во всѣ́хъ и во вся́цѣмъ нача́лѣ:

от тебе́ бога́тство и сла́ва, ты́ надъ всѣ́ми нача́лствуеши, Го́споди, нача́ло вся́каго нача́ла, и въ руку́ твое́ю крѣ́пость и вла́сть, и въ руку́ твое́ю ми́лость, Вседержи́телю, возвели́чити и укрѣпи́ти вся́:

и ны́нѣ, Го́споди, исповѣ́даемся тебѣ́ и хва́лимъ и́мя хвале́нiя твоего́:

и кто́ а́зъ е́смь, и кто́ лю́дiе мои́, я́ко возмого́хомъ сiя́ тебѣ́ благово́льнѣ обѣща́ти? твоя́ бо су́ть вся́, и от твои́хъ да́хомъ тебѣ́:

прише́лцы бо есмы́ предъ тобо́ю и пресе́лницы, я́коже вси́ отцы́ на́ши: дні́е на́ши я́ко сѣ́нь на земли́, и нѣ́сть постоя́нiя:

Го́споди Бо́же на́шъ, ко всему́ мно́жеству сему́, е́же угото́вахъ, да сози́ждется до́мъ и́мени свято́му твоему́, от руку́ твое́ю су́ть, и тебѣ́ вся́:

и вѣ́мъ, Го́споди мо́й, я́ко ты́ еси́ испыту́яй сердца́, и пра́вду лю́биши: въ простотѣ́ се́рдца моего́ произво́лихъ сiя́ вся́, и ны́нѣ люді́й твои́хъ, и́же здѣ́ обрѣто́шася, ви́дѣхъ съ ра́достiю тебѣ́ произво́лившихъ [принести́ да́ры]:

Го́споди Бо́же Авраа́ма и Исаа́ка и Изра́иля оте́цъ на́шихъ, сохрани́ сiя́ въ во́ли се́рдца люді́й твои́хъ во вѣ́ки, и испра́ви сердца́ и́хъ къ тебѣ́:

Соломо́ну же сы́ну моему́ да́ждь се́рдце бла́го, да храни́тъ за́повѣди твоя́ и свидѣ́нiя твоя́ и повелѣ́нiя твоя́, и къ соверше́нiю привести́ зда́нiе до́му твоего́.

И рече́ дави́дъ всему́ собра́нiю [люді́й]: благослови́те Го́спода Бо́га на́шего. И благослови́ша все́ собра́нiе Го́спода Бо́га оте́цъ свои́хъ: и прекло́нше колѣ́на поклони́шася Го́споду и царю́.

И пожре́ дави́дъ же́ртвы Го́споду, и вознесе́ всесожже́нiя Бо́гу на у́трiе пе́рваго дне́, теле́цъ ты́сящу, овно́въ ты́сящу, а́гнецъ ты́сящу, и возлiя́нiя и́хъ, и же́ртвы мно́жество от всего́ Изра́иля.

И ядо́ша и пи́ша предъ Го́сподемъ въ де́нь то́й съ вели́кимъ весе́лiемъ: и поста́виша царе́мъ второ́е Соломо́на сы́на дави́дова, и пома́заша его́ Го́споду въ царя́, и садо́ка же во архiере́а.

И сѣ́де Соломо́нъ на престо́лѣ Госпо́дни въ царя́, вмѣ́сто дави́да отца́ своего́, и благоуго́денъ бы́сть: и покори́ся ему́ ве́сь Изра́иль.

Кня́зи и си́льнiи и вси́ сы́нове царя́ дави́да отца́ его́ повину́шася ему́.

И возвели́чи Госпо́дь Соломо́на надъ всѣ́мъ Изра́илемъ и даде́ ему́ сла́ву ца́рства, ея́же ни́ еди́нъ ца́рь имѣ́ пре́жде его́.

И дави́дъ сы́нъ Иессе́евъ ца́рствова надъ всѣ́мъ Изра́илемъ четы́редесять лѣ́тъ,

въ Хевро́нѣ се́дмь лѣ́тъ, а во Иерусали́мѣ лѣ́тъ три́десять три́,

и у́мре въ ста́рости бла́зѣ, испо́лнь дні́й, въ бога́тствѣ и сла́вѣ, и воцари́ся Соломо́нъ сы́нъ его́ вмѣ́сто его́.

Про́чая же словеса́ царя́ дави́да пе́рвая и послѣ́дняя напи́сана су́ть въ словесѣ́хъ самуи́ла ви́дящаго и въ словесѣ́хъ наѳа́на проро́ка и въ словесѣ́хъ га́да прови́дящаго,

о все́мъ ца́рствѣ его́ и крѣ́пости его́, и времена́ я́же бы́ша при не́мъ и во Изра́или и во всѣ́хъ ца́рствахъ земны́хъ.

Грузинский

Языки

უთხრა დავით მეფემ მთელ კრებულს: სოლომონი, ჩემი ძე, რომელიც უფალმა ამოირჩია, ნორჩია და სუსტი, ეს საქმე კი ძალზე დიდია, რადგან ეს შენობა კაცისთვის კი არ არის, არამედ უფლისთვის, ღვთისთვის.

რაც კი შემეძლო ყველაფერი მოვამზადე უფლის სახლისთვის: ოქრო ოქროს ნივთებისთვის, ვერცხლი ვერცხლის ნაკეთობებისთვის, სპილენძი სპილენძისთვის, რკინა რკინეულისთვის, ხე-ტყე ხე-ტყის მასალისთვის, აგრეთვე ონიქსის ქვები, ბუდეებში ჩასმული ქვები, ლამაზი და ფერად-ფერადი ქვები, ყველანაირი ძვირფასი ქვები და მარმარილოს ლოდები უამრავი.

ამასთან ერთად, ჩემი უფლის სახლის სიყვარულის გამო, მაქვს ოქროსა და ვერცხლის საუნჯე, რომელსაც ღვთის სახლს ვწირავ, ყოველივე იმის გარდა, რაც წმიდა სახლისთვის მაქვს მომზადებული.

სამიათასი ქანქარი ოქრო, ოფირის ოქრო, შვიდი ათასი ქანქარი გადამდნარი ვერცხლი, სახლის კედლების მოსაპირკეთებლად,

ოქროს ნივთებისთვის, ვერცხლის ნაკეთობებისთვის, ყველა საოქროჭმედლო საქმისთვის. კიდევ ვინ შესწირავს დღეს უფალს სავსე ხელით?

გაიღეს შესაწირავი მამისსახლთა მთავრებმა, ისრაელის შტოთა მთავრებმა, ათასისთავებმა, ასისთავებმა და მეფის მოურავებმა.

და გამოიღეს უფლის სახლის სამსახურისთვის ხუთი ათასი ქანქარი ოქრო, ათი ათასი დრამა, ათი ათასი ქანქარი ვერცხლი, თვრამეტი ათასი ქანქარი სპილენძი, ასი ათასი ქანქარი რკინა.

ვისაც კი ქვები აღმოაჩნდა უფლის სახლის საგანძურისთვის, იეხიელ გერშუნელს ჩააბარეს.

ხალხი ხარობდა შესაწირავის გამო, რადგან სრული გულით სწირავდნენ უფალს. ასევე მეფე დავითიც დიდი სიხარულით ხარობდა.

აკურთხა დავითმა უფალი მთელი კრებულის თვალწინ და თქვა დავითმა: კურთხეულ ხარ, უფალო, ისრაელისა და ჩვენი მამა-პაპის ღმერთო, უკუნითი უკუნისამდე.

შენია, უფალო, დიდება, ძლიერება, ქება, ძლევა და დიდებულება, ისევე როგორც ყოველივე ცაზე და ქვეყანაზე. შენია უფალო, მეფობა, ყველაზე აღმატებული ხარ მთავრად.

სიმდიდრე და დიდება შენგან მოდის, შენ განაგებ ყოველივეს, შენს ხელშია ძალა და ძლიერება, შენს ხელშია ყოველივეს განდიდება და განმტკიცება.

აწ გაქებთ შენ, ღმერთო ჩვენო, და ვადიდებთ შენს დიდებულ სახელს.

ვინა ვარ მე, ან ვინ არის ჩემი ერი, ამდენის შემოწირვა რომ შევიძელით? რადგან ყოველივე ეს შენგან არის, ეს ყოველივე შენი ხელით მოცემული შემოგწირეთ.

ვინაიდან მდგმურნი და ხიზანნი ვართ შენს წინაშე, ჩვენი მამა-პაპის მსგავსად. აჩრდილივით არის ჩვენი დღენი ამ ქვეყნად, არაფერია საიმედო.

უფალო, ღმერთო ჩემო! მთელი სიმდიდრე, რაც ჩვენ მოვამზადეთ, შენს წმიდა სახელზე სახლის ასაგებად, შენი ხელით არის მოცემული და შენია ყოველი.

ღმერთო ჩემო, ვიცი, რომ გულთამხილველი და სიმართლისმოყვარული ხარ. ეს აყველაფერი ჩემი წრფელი გულით შემოგწირე. ახლა კი გახარებულს ვხედავ აქ მყოფ შენს ერს, რომელიც შესაწირავს გიძღვნის.

უფალო, ღმერთო აბრაამისა, ისაკისა, ისრაელისა და ჩვენი მამა-პაპისა! სამარადისოდ დაიცავი ეს, შენი ერის გულის ფიქრები და ზრახვანი და შენსკენ წარმართე მათი გულები.

და სოლომონს, ჩემს ძეს, მიეცი სრული გული, რომ დაიცვას შენი მცნებები, შენი წესები და კანონები, რათა ყველაფერი გააკეთოს იმ შენობის ასაგებად, რომლისთვისაც მე მოვამზადე.

უთხრა დავითმა მთელ კრებულს: აკურთხეთ უფალი, ღმერთი თქვენი! და აკურთხა მთელმა კრებულმა უფალი, თავისი მამა-პაპის ღმერთი, დაეცნენ და თაყვანი სცეს უფალს და მეფეს.

მეორე დღეს შესწირეს უფალს მსხვერპლები და აღსავლენი აღუვლინეს უფალს: ათასი კურატი, ათასი ცხვარი, ათასი კრავი, თავისი საღვრელითურთ, და უამრავი მსხვერპლი მთელი ისრაელისათვის.

იმ დღეს დიდი სიხარულით ჭამდნენ და სვამდნენ უფლის წინაშე. მეორე დღეს კი სოლომონ დავითის ძე გაამეფეს, უფლის წინაშე იგი წინამძღოლად სცხეს. ხოლო ცადოკი - მღვდლად.

დაჯდა სოლომონი საუფლო ტახტზე მეფედ დავითის, მამამისის ნაცვლად. წარმატებული იყო და მთელი ისრაელი ემორჩილებოდა.

ყველა მთავარი, მოყმე და მეფე დავითის ყველა ვაჟიშვილი ემორჩილებოდა სოლომონ მეფეს.

დიდად აღამაღლა უფალმა სოლომონი მთელი ისრალოს თვალში და ისეთი მეფური დიდება უბოძა, ისრაელის არც ერთ წინამორბედ მეფეს რომ არ ჰქონია.

დავით იესეს ძე მეფობდა მთელს ისრაელზე.

ორმოც წელიწადს იმეფა მან ისრაელზე, აქედან შვიდი წელიწადი ხებრონში იმეფა, ოცდაცამეტი - იერუსალიმში.

მოკვდა კეთილ სიბერეში, მაძღარი წლებით, სიმდიდრითა და დიდებით. მის ნაცვლად სოლომონი გამეფდა.

დავით მეფის საქმენი, ადრინდელნი და უკანასკნელნი, სამუელ მისნის სიტყვებში, ნათან წინასწარმეტყველის სიტყვებში და გად მისნის სიტყვებშია აღწერილი,

მთელს მის მეფობასთან, მის სიქველესთან და იმ ამბებთან ერთად, რომლებიც თავად მას, ისრაელს და სხვა ქვეყანათა სამეფოებს გადახდა.