Скрыть
3:1
3:2
3:3
3:4
3:5
3:6
3:7
3:8
3:9
3:10
3:11
3:12
3:13
3:14
3:15
3:16
3:17
3:18
3:19
3:20
3:21
3:22
3:23
3:24
3:25
3:26
3:27
3:28
3:29
3:30
3:31
3:32
3:33
3:34
3:35
3:36
3:37
3:38
3:39
3:40
Церковнославянский (рус)
Егда́ у́бо святы́й гра́дъ обита́емь бѣ́ во вся́цѣмъ ми́рѣ, и зако́ны еще́ изря́дно храня́хуся, оні́и архiере́а благо­че́стiя ра́ди и ненавидѣ́нiя лука́в­ст­ва,
случа́­шеся и сами́мъ царе́мъ почита́ти мѣ́сто и це́рковь вели́кими да́ры прославля́ти,
я́ко и селе́вкъ Асі́йскiй ца́рь подая́ше от­ сво­и́хъ дохо́довъ вся́, я́же ко служе́ниемъ же́ртвъ надлежа́щая иждиве́нiя.
Си́монъ же нѣ́кiй от­ колѣ́на Венiами́ня настоя́тель це́ркви поста́влен­ный, пря́шеся со архiере́емъ о нача́ль­ствѣ е́же во гра́дѣ.
Но егда́ премощи́ оні́и не можа́­ше, прiи́де ко аполло́нiю Ѳрасе́еву, и́же во о́но вре́мя бя́ше во­ево́да килисирі́и и Финикі́и,
и воз­вѣсти́ ему́, я́ко бога́т­ст­вы неисче́тными напо́лнено е́сть во Иерусали́мѣ сокро́вищное храни́лище, я́ко мно́же­ст­ву сокро́вищъ безчи́слену бы́ти, и я́ко не надлежа́тъ сiя́ къ винѣ́ же́ртвъ, бы́ти же мо́щно, да подъ вла́сть царе́ву подпаду́тъ вся́ сiя́.
Егда́ же прiи́де ко царю́ аполло́нiй, о воз­вѣще́н­ныхъ ему́ бога́т­ст­вахъ изъяви́: о́нъ же избра́въ Илiодо́ра, и́же бѣ́ надъ дѣла́ми его́, посла́ заповѣ́давъ, да предрече́н­ная бога́т­ст­ва при­­несе́тъ.
Ско́ро же Илiодо́ръ творя́ше ше́­ст­вiе, подъ ви́домъ у́бо а́кибы гра́ды килисири́йскiя и Финики́йскiя проходя́, са́мою же ве́щiю царе́во повелѣ́нiе испо́лнити хотя́щь.
Прише́дъ же во Иерусали́мъ и любо­му́дрен­но от­ архiере́а гра́дскаго прiя́тъ, повѣ́да о бы́в­шемъ изъявле́нiи, и чесо́ ра́ди прiи́де, сказа́: вопроша́­ше же, а́ще и́стин­но сiя́ та́ко су́ть.
Тогда́ архiере́й показа́ положе́на бы́ти сiя́ вдо́въ и сиро́тъ,
нѣ́кая же бы́ти и ирка́на сы́на тові́ина му́жа зѣло́ че́стна, а не я́коже бѣ́ оболга́яй нечести́вый Си́монъ, всего́ же сребра́ тала́нтъ четы́реста, а зла́та двѣ́стѣ:
оби́дѣти же ввѣ́рив­шихъ мѣ́ста святы́ни, и че́стности и безопа́с­ст­ву честны́я по всему́ мíру це́ркве, весьма́ не воз­мо́жно е́сть.
Илiодо́ръ же, ца́рскихъ ра́ди повелѣ́нiй, и́хже имя́ше, глаго́лаше, я́ко вся́чески подоба́етъ взя́ти сiя́ въ ца́рское сокро́вище.
Опредѣли́въ же де́нь, вхожда́­ше, при­­смотре́нiе о си́хъ хотя́ сотвори́ти: бѣ́ же не ма́ло по всему́ гра́ду смяте́нiе.
Свяще́н­ницы же предъ олтаре́мъ въ свяще́н­ническихъ ри́захъ пове́ргше себе́, при­­зыва́ху съ небесе́ да́в­шаго зако́нъ о положе́н­ныхъ, дабы́ положи́в­шымъ сiя́ цѣ́ло сохрани́лъ.
Бѣ́ же зря́щему лице́ архiере́ево узвля́тися мы́слiю: зра́къ бо и ви́дъ измѣне́нъ явля́ше душе́вную тугу́.
Облiя́ бо му́жа боя́знь нѣ́кая и стра́хъ тѣле́сный, и́миже явле́н­на бы́сть зря́щымъ се́рдца настоя́щая болѣ́знь.
Ині́и же ку́пно изъ домо́въ истека́ху на всенаро́дную моли́тву, зане́ хотя́ше прiити́ мѣ́сто въ поруга́нiе.
Жены́ же препоя́сав­шяся по пе́рсемъ власяни́цами на путе́хъ умножа́хуся: заключе́ныя же дѣви́цы еди́ны у́бо при­­бѣга́ху ко врато́мъ, ины́я же на стѣ́ны, нѣ́кiя же око́нцами при­­ница́ху.
Вси́ же воз­дѣва́юще ру́цѣ на не́бо моля́хуся.
Умили́тель­но же бѣ́ мно́же­ст­ва смѣше́ное паде́нiе и зѣло́ бѣ́д­ст­ву­ю­щаго архiере́а ча́янiе.
И сі́и у́бо при­­зыва́ху Вседержи́теля Бо́га, да ввѣ́рен­ная ввѣ́рив­шымъ цѣ́ла сохрани́тъ со вся́кимъ безопа́с­ст­вомъ.
Илiодо́ръ же е́же умы́сли, соверша́­ше: та́може ему́ со копiено́сцы въ газофила́кiю уже́ при­­ше́дшу,
[Вседержи́тель] отце́въ Госпо́дь и вся́кiя вла́сти облада́тель явле́нiе ве́лiе сотвори́, я́ко всѣ́мъ дерзну́в­шымъ совни́ти ужасну́в­шымся Бо́жiя си́лы, во ослабле́нiе и во у́жасъ премѣни́тися.
Яви́ся бо и́мъ нѣ́кiй ко́нь стра́шна имѣ́я вса́дника и предо́брымъ покро́вомъ укра́­шенъ, напа́дъ же со устремле́нiемъ вонзе́ во Илiодо́ра пре́дняя копы́та: сѣдя́й же на не́мъ явля́шеся зла́то ору́жiе имѣ́я.
ині́и же два́ яви́стася ему́ ю́ноши си́лою благолѣ́пни, предо́бри сла́вою, укра́­шени же одѣя́нiемъ: и́же и обсту́пльша его́ от­ обо­и́хъ стра́нъ, бiя́ста его́ непреста́н­но, мно́ги налага́юща ему́ ра́ны.
Внеза́пу же [Илiодо́ра] па́дша на зе́млю и мно́гою тьмо́ю объя́та восхи́тив­ше и на носи́ло положи́в­ше,
того́, и́же неда́вно со мно́гимъ риста́нiемъ и со вся́кимъ дориноше́нiемъ {копiеноше́нiемъ} въ предрече́н­ную вни́де газофила́кiю, изноша́ху безпомо́щна себѣ́ су́ща, я́вно Бо́жiю си́лу позна́в­ше.
И то́й у́бо Боже­с­т­вен­нымъ дѣ́й­ст­вомъ безгла́сенъ и вся́каго упова́нiя и спасе́нiя лише́нъ пове́рженъ бя́ше.
Сі́и же Го́спода благословля́ху просла́вльшаго свое́ мѣ́сто: и ма́лымъ пре́жде стра́ха и смяте́нiя по́лная це́рковь, Вседержи́телю я́вльшуся Го́споду, ра́дости и весе́лiя испо́лнися.
Ско́ро же нѣ́цыи от­ друго́въ Илiодо́ровыхъ моля́ху оні́ю при­­зва́ти вы́шняго, да живо́тъ да́руетъ ему́ весьма́ въ послѣ́днемъ издыха́нiи лежа́щему.
Помы́сливъ же архiере́й, да не когда́ ца́рь мнѣ́нiе воз­ъимѣ́етъ, я́ко злодѣ́й­ст­во нѣ́кое на Илiодо́ра Иуде́е сотвори́ша, при­­несе́ же́ртву о спасе́нiи му́жа.
Егда́ же архiере́й моля́шеся, ті́ижде ю́ноши па́ки яви́стася Илiодо́ру тѣ́мижде одѣя́ньми облече́на и ста́в­ша рѣ́ста: мно́гая оні́и архiере́ю благодаре́нiя воз­да́ждь, его́ бо ра́ди Госпо́дь тебѣ́ живо́тъ дарова́:
ты́ же от­ него́ бiе́нъ воз­вѣсти́ всѣ́мъ вели́чiе Бо́жiе и держа́ву. И сiя́ ре́кша неви́дими бы́ста.
Илiодо́ръ же же́ртву при­­не́съ Го́сподеви, и обѣ́ты превели́кiя обѣща́въ живо́тъ дарова́в­шему, и оні́и воз­благодари́въ, воз­врати́ся ко царю́ съ во́ины,
свидѣ́тель­ствоваше же всѣ́мъ, я́же ви́дѣ очи́ма дѣла́ превели́каго Бо́га.
Егда́ же ца́рь вопроша́­ше Илiодо́ра, кто́ бы́лъ бы ключи́мь еще́ еди́ною во Иерусали́мъ по́сланъ бы́ти, от­вѣща́:
а́ще ко́­его и́маши врага́, или́ ца́р­ст­ву тво­ему́ навѣ́тника, посли́ его́ она́мо, и я́звена его́ прiи́меши, а́ще и спасе́т­ся: зане́ въ мѣ́стѣ то́мъ и́стин­но е́сть Бо́жiя нѣ́кая си́ла:
то́й бо обита́нiе на небеси́ имѣ́яй надзира́тель е́сть и помо́щникъ мѣ́сту тому́, и гряду́щихъ на озлобле́нiе поража́етъ и погубля́етъ.
И сiя́ у́бо я́же о Илiодо́рѣ и о хране́нiи газофила́кiи си́це имѣ́ют­ся.
Украинский (Огієнко)
В этом переводе выбранная книга отсутствует
Синодальный
Когда в святом граде жили еще в полном мире и тщательно соблюдались законы, по благочестию и отвращению от зла первосвященника Онии,
бывало, и сами цари чтили это место, и прославляли святилище отличными дарами,
так что и Селевк, царь Азии, давал из своих доходов на все издержки, потребные для жертвенного служения.
Но некто Симон из колена Вениаминова, поставленный попечителем храма, вошел в спор с первосвященником о нарушении законов в городе.
И как он не мог превозмочь Онии, то пошел к Аполлонию, сыну Фрасея, который в то время был военачальником Келе-Сирии и Финикии,
и объявил ему, что Иерусалимская сокровищница наполнена несметными богатствами, равно как несчетное множество денег скоплено, и нет в них нужды для приношения жертв, но все это может быть обращено во власть царя.
Аполлоний же, увидевшись с царем, объявил ему об означенных богатствах, а он, назначив Илиодора, поставленного над государственными делами, послал его и дал приказ вывезти упомянутые сокровища.
Илиодор тотчас отправился в путь, под предлогом обозрения городов Келе-Сирии и Финикии, а на самом деле для того, чтобы исполнить волю царя.
Прибыв же в Иерусалим и быв дружелюбно принят первосвященником города, он сообщил ему о сделанном указании и объявил, за чем пришел, притом спрашивал: действительно ли все это так?
Хотя первосвященник показал, что это есть вверенное на сохранение имущество вдов и сирот
и частью Гиркана, сына Товии, мужа весьма знаменитого, а не так, как клеветал нечестивый Симон, и что всего четыреста талантов серебра и двести золота;
обижать же положившихся на святость места, на уважение и неприкосновенность храма, чтимого во всей вселенной, никак не следует.
Но Илиодор, имея царский приказ, решительно говорил, что это должно быть взято в царское казнохранилище.
Назначив день, он вошел, чтобы сделать осмотр этого, и произошло немалое волнение во всем городе.
Священники в священных одеждах, повергшись пред жертвенником, взывали на небо, чтобы Тот, Который дал закон о вверяемом святилищу имуществе, в целости сохранил его вверившим.
Кто смотрел на лице первосвященника, испытывал душевное потрясение; ибо взгляд его и изменившийся цвет лица обличал в нем душевное смущение.
Его объял ужас и дрожание тела, из чего явна была смотревшим скорбь его сердца.
Иные семьями выбегали из домов на всенародное моление, ибо предстояло священному месту испытать поругание;
женщины, опоясав грудь вретищами, толпами ходили по улицам; уединенные девы иные бежали к воротам, другие – на стены, а иные смотрели из окон,
все же, простирая к небу руки, молились.
Трогательно было, как народ толпами бросался ниц, а сильно смущенный первосвященник стоял в ожидании.
Они умоляли Вседержителя Бога вверенное сохранить в целости вверившим.
А Илиодор исполнял предположенное.
Когда же он с вооруженными людьми вошел уже в сокровищницу, Господь отцов и Владыка всякой власти явил великое знамение: все, дерзнувшие войти с ним, быв поражены страхом силы Божией, пришли в изнеможение и ужас,
ибо явился им конь со страшным всадником, покрытый прекрасным покровом: быстро несясь, он поразил Илиодора передними копытами, а сидевший на нем, казалось, имел золотое всеоружие.
Явились ему и еще другие два юноши, цветущие силою, прекрасные видом, благолепно одетые, которые, став с той и другой стороны, непрерывно бичевали его, налагая ему многие раны.
Когда он внезапно упал на землю и объят был великою тьмою, тогда подняли его и положили на носилки.
Того, который с большою свитою и телохранителями только что вошел в означенную сокровищницу, вынесли как беспомощного, ясно познав всемогущество Божие.
Божественною силою он повергнут был безгласным и лишенным всякой надежды и спасения.
Они же благословляли Господа, прославившего Свое жилище; и храм, который незадолго пред тем наполнен был страхом и смущением, явлением Господа Вседержителя наполнился радостью и веселием.
Вскоре некоторые из близких Илиодора, придя, умоляли Онию призвать Всевышнего и даровать жизнь лежавшему уже при последнем издыхании.
Первосвященник, опасаясь, чтобы царь не подумал, что сделано Иудеями какое-нибудь злоумышление против Илиодора, принес жертву о его спасении.
Когда же первосвященник приносил умилостивительную жертву, те же юноши опять явились Илиодору, украшенные теми же одеждами, и, представ, сказали ему: воздай великую благодарность первосвященнику Онии, ибо для него Господь даровал тебе жизнь;
ты же, наказанный от Него, возвещай всем великую силу Бога. И, сказав сие, они стали невидимы.
Илиодор же, принеся жертву Господу, и обещав многие обеты Сохранившему ему жизнь, и возблагодарив Онию, возвратился с воинами к царю
и пред всеми свидетельствовал о делах великого Бога, которые он видел своими глазами.
Когда же царь спросил Илиодора, кто был бы способен, чтобы еще раз послать в Иерусалим, он отвечал:
если ты имеешь какого-нибудь врага и противника твоему правлению, то пошли его туда, и встретишь его наказанным, если только останется он в живых, ибо на месте сем истинно пребывает сила Божия:
Он Сам, обитающий на небе, есть страж и заступник того места и приходящих с злым намерением поражает и умерщвляет.
Вот что произошло с Илиодором, и так спасена сокровищница храма.
Cum sancta civitas habitaretur cum omni pace, et leges quam optime custodirentur propter Oniae pontificis pietatem et odium malitiae,
fiebat ut et ipsi reges locum honorarent et templum maximis muneribus illustrarent,
ita ut Seleucus quoque Asiae rex de redditibus suis praestaret omnes sumptus ad ministeria sacrificiorum pertinentes.
Simon autem de tribu Belgae praepositus templi constitutus dissentiebat a principe sacerdotum de dispensatione in civitate.
Et cum vincere Oniam non posset, venit ad Apollonium Tharseae filium, qui eo tempore erat dux Coelesyriae et Phoenicis,
et nuntiavit pecuniis inenarrabilibus plenum esse aerarium Hierosolymis, ita ut multitudo vectigalium innumerabilis esset et ea non pertinere ad rationem sacrificiorum; esse autem possibile sub potestate regis haec cadere.
Collocutus autem Apollonius cum rege, de indicatis sibi pecuniis aperuit; at ille vocans Heliodorum, qui erat super negotia, misit datis mandatis, ut praedictam pecuniam transportaret.
Statimque Heliodorus iter est aggressus, specie quidem quasi per Coelesyriam et Phoenicen civitates esset peragraturus, re vera autem regis propositum perfecturus.
Sed cum venisset Hierosolymam et benigne a summo sacerdote civitatis esset exceptus, narravit de dato indicio, et cuius rei gratia adesset aperuit; interrogabat autem, si vere haec ita essent.
Tunc summus sacerdos ostendit deposita esse viduarum et pupillorum;
quaedam vero esse Hircani Thobiae, viri valde eminentis, non sicut detulerat obtrectans impius Simon; universa autem argenti talenta esse quadringenta et auri ducenta;
decipi vero eos, qui credidissent loci sanctitati et honorati per universum mundum templi venerationi inviolabili tutelae, omnino impossibile esse.
At ille, pro his, quae habebat, mandatis a rege, omnino dicebat in regium fiscum ea esse deferenda.
Constituta autem die, intrabat de his visitationem ordinaturus. Non modica vero per universam civitatem erat trepidatio.
Sacerdotes autem ante altare cum stolis sacerdotalibus iactaverunt se et invocabant in caelum eum, qui de deposito legem posuit, ut his, qui deposuerant, ea salva custodiret.
Erat autem, ut qui videret summi sacerdotis vultum, mente vulneraretur; facies enim et color immutatus declarabat internum animi dolorem.
Circumfusus enim erat metus quidam viro, et horror corporis, unde manifestus aspicientibus dolor instans cordi efficiebatur.
Alii autem de domibus gregatim prosiliebant ad publicam supplicationem, pro eo quod in contemptum locus esset venturus.
Accinctaeque mulieres ciliciis sub mammis per vias confluebant; sed et virgines, quae conclusae erant, aliae quidem procurrebant ad ianuas, aliae autem ad muros, quaedam vero per fenestras aspiciebant;
universae autem protendentes manus in caelum deprecabantur.
Erat enim misereri commixtae multitudinis prostrationem et summi sacerdotis in magna agonia constituti exspectationem.
Et hi quidem invocabant omnipotentem Dominum, ut credita salva his, qui crediderant, conservaret cum omni tutela.
Heliodorus autem, quod fuerat decretum, perficiebat.
Eodem loco, ipso cum satellitibus circa aerarium praesente, spirituum et omnis potestatis Dominus magnam fecit ostensionem, ita ut omnes, qui ausi fuerant convenire, perterriti virtute Dei in dissolutionem et formidinem converterentur.
Apparuit enim illis quidam equus terribilem habens sessorem et optimo operimento adornatus; isque cum impetu invectus Heliodoro priores calces impegit; qui autem supersedebat, videbatur arma habere aurea.
Alii etiam apparuerunt duo iuvenes virtute decori, optimi gloria speciosique amictu, qui etiam circumsteterunt eum et ex utraque parte flagellabant sine intermissione multas inferentes ei plagas.
Subito autem concidit in terram; eumque multa caligine circumfusum rapuerunt atque in sellam gestatoriam imposuerunt;
et eum, qui cum multis cursoribus et satellitibus praedictum ingressus erat aerarium, portabant carentem auxilio ex armis constitutum, manifeste Dei virtutem cognoscentem.
Et ille quidem per divinam virtutem iacebat mutus atque omni spe et salute privatus;
hi autem Dominum benedicebant, qui magnificabat locum suum; et templum, quod paulo ante timore ac tumultu erat plenum, apparente omnipotente Domino, gaudio et laetitia impletum est.
Confestim vero ex amicis Heliodori quidam rogabant Oniam, ut invocaret Altissimum, ut vitam donaret ei, qui prorsus in supremo spiritu erat constitutus.
Suspectus autem factus summus sacerdos, ne forte rex opinaretur malitiam aliquam ex Iudaeis circa Heliodorum consummatam, obtulit hostiam pro salute viri.
Cumque summus sacerdos litationem perficeret, iidem iuvenes rursus apparuerunt Heliodoro eisdem vestibus amicti et astantes dixerunt: «Oniae summo sacerdoti multas gratias age, nam propter eum Dominus tibi vitam donavit;
tu autem a caelo flagellatus nuntia omnibus magnam Dei potestatem». Et his dictis, non comparuerunt.
Heliodorus autem, hostia Domino oblata et votis magnis promissis ei, qui vivere concessit, et Oniam acceptum habens cum exercitu repedavit ad regem;
testabatur autem omnibus ea, quae sub oculis suis viderat, opera maximi Dei.
Cum autem rex interrogasset Heliodorum, quis esset aptus adhuc semel Hierosolymam mitti, ait:
«Si quem habes hostem aut rerum insidiatorem, mitte eum illuc et flagellatum eum recipies, si tamen evaserit, eo quod in loco sit vere Dei quaedam virtus;
nam ipse, qui habet in caelis habitationem, visitator et adiutor est loci illius et venientes ad malefaciendum percutit ac perdit».
Igitur de Heliodoro et aerarii custodia ita res processerunt.
Толкования стиха Скопировать ссылку Скопировать текст Добавить в избранное
Библ. энциклопедия Библейский словарь Словарь библ. образов Практическая симфония
Цитата из Библии каждое утро
TG: t.me/azbible
Viber: vb.me/azbible