Ве́тхий Заве́т:
Быт.
Исх.
Лев.
Чис.
Втор.
Нав.
Суд.
Руф.
1Цар.
2Цар.
3Цар.
4Цар.
1Пар.
2Пар.
1Езд.
Неем.
2Езд.
Тов.
Иудиф.
Есф.
Иов.
Пс.
Прит.
Еккл.
Песн.
Прем.
Сир.
Ис.
Иер.
Плч.
ПослИер.
Вар.
Иез.
Дан.
Ос.
Иоил.
Ам.
Авд.
Ион.
Мих.
Наум.
Авв.
Соф.
Аг.
Зах.
Мал.
1Мак.
2Мак.
3Мак.
3Езд.
Но́вый Заве́т: Мф. Мк. Лк. Ин. Деян. Иак. 1Пет. 2Пет. 1Ин. 2Ин. 3Ин. Иуд. Рим. 1Кор. 2Кор. Гал. Еф. Флп. Кол. 1Фес. 2Фес. 1Тим. 2Тим. Тит. Флм. Евр. Откр.
Но́вый Заве́т: Мф. Мк. Лк. Ин. Деян. Иак. 1Пет. 2Пет. 1Ин. 2Ин. 3Ин. Иуд. Рим. 1Кор. 2Кор. Гал. Еф. Флп. Кол. 1Фес. 2Фес. 1Тим. 2Тим. Тит. Флм. Евр. Откр.
Скрыть
9:1
9:2
9:3
9:4
9:6
9:7
9:8
9:9
9:10
9:11
9:12
9:13
9:14
9:15
9:16
9:17
9:18
9:19
9:20
9:21
9:22
9:23
9:24
9:25
9:26
9:27
9:28
9:29
Того́ же вре́мене Антiо́хъ съ безче́стiемъ возврати́ся от перси́ды.
Вни́де бо во гра́дъ глаго́лемый персе́поль и покуси́ся расхи́тити хра́мъ и гра́дъ обдержа́ти: того́ ра́ди мно́жеству устреми́вшуся, къ по́мощи ору́жiй обрати́шася: и та́ко случи́ся прогна́ному Антiо́ху от градожи́телей со сра́момъ возврати́тися.
Су́щу же ему́ при еквата́нѣ, возвѣсти́шася ему́ содѣ́янная при никано́рѣ и тимоѳе́и.
Возне́сся же я́ростiю, мня́ше и прогна́вшихъ его́ зло́бу нанести́ на иуде́и: сего́ ра́ди повелѣ́ возни́цѣ непреста́нно гоня́щему соверша́ти ше́ствiе, небе́сному суду́ понужда́ющу его́, си́це бо гордели́вѣ рече́: гро́бищное мѣ́сто Иуде́емъ Иерусали́мъ, прише́дъ та́мо, сотворю́.
Всеви́децъ же Госпо́дь Бо́гъ Изра́илевъ порази́ его́ неисцѣ́льною и неви́димою я́звою: изре́кшуся бо его́ сло́ву, а́бiе объя́тъ его́ утро́бная неисцѣ́льная болѣ́знь и го́рькiя вну́треннiя му́ки,
зѣло́ пра́веднѣ, я́ко мно́гими и стра́нными напа́стьми ины́хъ утро́бы му́чи. О́нъ же ника́коже от киче́нiя [своего́] преста́:
еще́ же и горды́ни исполня́шеся, огне́мъ ды́шущь я́рости на иуде́и и заповѣ́давъ ускори́ти ше́ствiе: случи́ся же и па́сти ему́ от колесни́цы со устремле́нiемъ иду́щiя, и лю́тымъ паде́нiемъ па́дшему вся́ у́ды пло́ти сокруши́ти.
О́нъ же, и́же ма́ло пре́жде мня́й волна́мъ морски́мъ повелѣва́ти, от го́рдости па́че человѣ́чи, и мѣ́риломъ высоту́ го́ръ мня́ся измѣ́рити, до земли́ смире́нъ на носи́лѣ нося́шеся, я́вную Бо́жiю си́лу всѣ́мъ показу́я:
я́ко и от тѣлесе́ нечести́ваго че́рвiю кипѣ́ти, и живу́щу въ болѣ́знехъ и въ муче́нiихъ, пло́ти его́ излiя́тися от смра́да же его́ и гно́я вси́ во́ини гнуша́хуся.
И ма́ло пре́жде небе́сныхъ звѣ́здъ каса́тися мня́щаго никто́же можа́ше носи́ти, смра́да ра́ди лю́таго.
Отсю́ду у́бо нача́ от мно́гiя горды́ни своея́ престава́ти уя́звленъ и въ позна́нiе приходи́ти [науче́нъ] Бо́жiею я́звою повсеча́стно умноже́нiе болѣ́зни своея́ прiе́мля.
И егда́ ниже́ са́мъ смра́да своего́ терпѣ́ти можа́ше, та́ко рече́: пра́ведно е́сть повину́тися богови, и сме́ртну су́щу ра́вная богови не му́дрствовати го́рдѣ.
Моля́шеся же скве́рный ко никогда́ хотя́щему поми́ловати его́ Влады́цѣ, та́ко глаго́ля:
святы́й у́бо гра́дъ, его́же тща́хся прише́дъ во пра́хъ обрати́ти и мѣ́сто гро́бищное созда́ти, свобо́денъ оста́влю,
Иуде́евъ же, и́хже хотѣ́хъ ниже́ погребе́нiе сподо́бите, но пти́цамъ и звѣре́мъ на растерза́нiе преда́ти со младе́нцы, всѣ́хъ и́хъ ра́вныхъ Аѳине́омъ сотворю́:
хра́мъ же святы́й, его́же пре́жде огра́бихъ, предо́брыми да́ры украшу́, и свяще́нныя сосу́ды мно́го бо́льше вся́ возда́мъ, и подоба́ющая къ же́ртвамъ иждиве́нiя от свои́хъ дохо́довъ пода́мъ:
къ си́мъ же и Иуде́аниномъ бы́ти, и вся́кое мѣ́сто обита́емо проходи́ти, и проповѣ́дати Бо́жiю держа́ву и́мамъ.
Но ника́коже престаю́щымъ болѣ́знемъ, на́йде бо на́нь пра́ведный Бо́жiй су́дъ, о себѣ́ отча́явся, писа́ ко Иуде́омъ ниженапи́санное посла́нiе, моле́нiя чи́нъ иму́щее, содержа́щее же сiя́:
предо́брымъ гра́жданомъ Иуде́омъ зѣло́ ра́доватися и здра́вствовати и благоде́нствовати, ца́рь Антiо́хъ и страти́гъ:
а́ще здра́вствуете и ча́да, и [имѣ́нiя] ва́ша но мы́сли ва́мъ су́ть, благодарю́ у́бо Бо́гу вели́кимъ благодаре́нiемъ, на небо упова́нiе имѣ́я:
а́зъ же въ не́мощи лежа́щь, ва́шу че́сть и благопрiя́тство воспомина́хъ любе́зно: возвраща́яся от перси́дскихъ мѣ́стъ и впа́дъ въ боле́знь тя́жку, ну́жно возмнѣ́хъ попече́нiе возъимѣ́ти о о́бщемъ всѣ́хъ утвержде́нiи:
не отчаява́яся о себѣ́, но упова́нiе мно́го имѣ́я избѣжа́ти неду́га,
зря́ же, я́ко и оте́цъ мо́й, въ ня́же времена́ въ вы́шнихъ мѣ́стѣхъ воева́, показа́ иму́щаго прiя́ти по не́мъ нача́льство,
да а́ще что́ проти́вно случи́тся или́ возвѣсти́тся что́ бѣ́дственно, вѣ́дуще су́щiи по страна́мъ, кому́ вла́сть ввѣ́рена, не смутя́тся:
къ си́мъ же помышля́ю прилежа́щихъ могу́тниковъ и сосѣ́дей ца́рствiю вре́мене усмотря́ющихъ и слу́чая ожида́ющихъ, объяви́хъ сы́на моего́ Антiо́ха царе́мъ, его́же мно́гащи обходя́щь вы́шнiя сатра́пiи мно́гимъ от ва́съ препоруча́хъ и представля́хъ, писа́хъ же къ нему́, я́же нижа́е пи́сана су́ть:
молю́ у́бо ва́съ и прошу́, да по́мняще благодѣя́нiя во о́бще и осо́бно, кі́йждо содержите́ су́щее благопрiя́тство ко мнѣ́ и сы́ну моему́:
упова́ю бо, я́ко о́нъ кро́тцѣ и человѣколю́бнѣ, послѣ́дующь моему́ произволе́нiю, сообща́тися ва́мъ бу́детъ.
Мужеубі́йца у́бо и ху́льникъ злѣ́йшая пострада́въ, я́коже ины́мъ сотвори́, въ стра́нствѣ, на гора́хъ бѣ́дною сме́ртiю исчезе́.
Пренесе́ же тѣ́ло его́ Фили́ппъ све́рстникъ его́: и́же и убоя́вся сы́на Антiо́хова ко Птоломе́ю филоми́тору во Еги́петъ отъи́де.
Около того же времени Антиох с бесславием возвращался из пределов Персии.
Ибо он вошел в так называемый Персеполь и покушался ограбить храм и овладеть городом. Поэтому сбежался народ, и обратились к помощи оружия, и Антиох, обращенный жителями в бегство, должен был со стыдом возвратиться назад.
Когда находился он близ Екбатаны, донесли ему о том, что случилось с Никанором и с Тимофеем.
Воспылав гневом, он думал выместить на Иудеях зло обративших его в бегство; поэтому приказал правящему колесницею непрестанно погонять и ускорять путешествие, тогда как небесный суд уже следовал за ним. Ибо он сказал с высокомерием: кладбищем для Иудеев сделаю Иерусалим, когда приду туда.
Но всевидящий Господь, Бог Израилев, поразил его неисцельным и невидимым ударом: как только кончил он эти слова, схватила его нестерпимая болезнь живота и жестокие внутренние муки,
и совершенно праведно; ибо он многими и необычайными муками терзал утробы других.
Но он нисколько не оставлял своей гордости и еще более исполнился высокомерия, дыша огнем ярости на Иудеев и приказывая ускорять путешествие. Тогда случилось, что он упал с колесницы, которая неслась быстро, и тяжким падением повредил все члены тела.
И тот, который только что мнил по гордости, более нежели человеческой, повелевать волнам моря и думал на весах взвесить высоты гор, повержен был на землю и несен был на носилках, показуя всем явную силу Божию,
так что из тела нечестивца во множестве выползали черви и еще у живого выпадали части тела от болезней и страданий; смрад же зловония от него невыносим был в целом войске.
И того, который незадолго перед тем мечтал касаться звезд небесных, никто не мог носить по причине невыносимого зловония.
Теперь-то, будучи сокрушен, начал он оставлять свое великое высокомерие и приходить в познание, когда по наказанию Божию страдания его усиливались с каждою минутою.
Сам не в силах сносить своего зловония, он так говорил: праведно покоряться Богу, и смертному не должно думать высокомерно быть равным Богу.
Нечестивец молил Господа, уже не миловавшего его, и говорил:
«Святый город, который спешил я сравнять с землею и сделать кладбищем, объявляю свободным;
Иудеев, которых положил не удостоивать погребения, а выбрасывать вместе с детьми их хищным птицам и зверям, сделаю всех равными Афинянам;
святый храм, который прежде ограбил, украшу отличнейшими дарами, священные сосуды возвращу все, и еще в большем количестве, и необходимые для жертв издержки буду производить из моих доходов;
сверх того, сам сделаюсь Иудеем и, проходя по всякому обитаемому месту, буду возвещать силу Божию».
Но когда боли нисколько не умалялись, ибо пришел уже на него праведный суд Божий, он, отчаиваясь в себе, написал к Иудеям письмо, имевшее значение мольбы, следующего содержания:
«Царь и военачальник Антиох добрым Иудеям-гражданам – много радоваться и здравствовать и благоденствовать.
Если вы здравствуете с детьми вашими и дела ваши идут по вашему желанию, то я воздаю Богу величайшую благодарность, возлагая надежду на небо.
Я же лежу в болезни и с любовью воспоминаю о вашей почтительности и благорасположении ко мне. Возвращаясь из пределов Персии и подвергшись тяжкой болезни, я за нужное почел позаботиться об общей безопасности всех.
Хотя я не отчаиваюсь в себе и имею полную надежду освободиться от болезни,
но, зная, что и отец мой, когда воевал в верхних странах, объявил преемника,
дабы, если последует что-нибудь неожиданное или объявлена будет какая невзгода, жители страны знали, кому предоставлено правление, и не приходили в смущение;
сверх того, замечая, что окрестные владетели и соседние с нашим государством наблюдают время и выжидают, какой будет исход, я назначил царем сына моего Антиоха, которого я уже часто во время походов в верхние сатрапии весьма многим из вас препоручал и представлял; и к нему я написал особо.
Итак, убеждаю вас и прошу, чтобы вы, помня мои благодеяния вообще и в частности, сохранили ваше теперешнее благорасположение ко мне и к сыну моему.
Ибо я уверен, что он, следуя моему желанию, будет обращаться с вами милостиво и человеколюбиво».
Так этот человекоубийца и богохульник, претерпев тяжкие страдания, какие причинял другим, кончил жизнь на чужой стороне в горах самою жалкою смертью.
Тело его привез Филипп, совоспитанник его, который, боясь сына Антиохова, удалился к Птоломею Филопатору в Египет.
περὶ δὲ τὸν καιρὸν ἐκεῖνον ἐτύγχανεν ᾿Αντίοχος ἀναλελυκὼς ἀκόσμως ἐκ τῶν περὶ τὴν Пερσίδα τόπων
εἰσεληλύθει γὰρ εἰς τὴν λεγομένην Пερσέπολιν καὶ ἐπεχείρησεν ἱεροσυλεῖν καὶ τὴν πόλιν συνέχειν διὸ δὴ τῶν πληθῶν ὁρμησάντων ἐπὶ τὴν τῶν ὅπλων βοήθειαν ἐτράπησαν καὶ συνέβη τροπωθέντα τὸν ᾿Αντίοχον ὑπὸ τῶν ἐγχωρίων ἀσχήμονα τὴν ἀναζυγὴν ποιήσασθαι
ὄντι δὲ αὐτῷ κατ᾿ ᾿Εκβάτανα προσέπεσεν τὰ κατὰ Νικάνορα καὶ τοὺς περὶ Τιμόθεον γεγονότα
ἐπαρθεὶς δὲ τῷ θυμῷ ᾤετο καὶ τὴν τῶν πεφυγαδευκότων αὐτὸν κακίαν εἰς τοὺς Ιουδαίους ἐναπερείσασθαι διὸ συνέταξεν τὸν ἁρματηλάτην ἀδιαλείπτως ἐλαύνοντα κατανύειν τὴν πορείαν τῆς ἐξ οὐρανοῦ δὴ κρίσεως συνούσης αὐτῷ οὕτως γὰρ ὑπερηφάνως εἶπεν πολυάνδριον Ιουδαίων Ιεροσόλυμα ποιήσω παραγενόμενος ἐκεῖ
ὁ δὲ παντεπόπτης κύριος ὁ θεὸς τοῦ Ισραηλ ἐπάταξεν αὐτὸν ἀνιάτῳ καὶ ἀοράτῳ πληγῇ ἄρτι δὲ αὐτοῦ καταλήξαντος τὸν λόγον ἔλαβεν αὐτὸν ἀνήκεστος τῶν σπλάγχνων ἀλγηδὼν καὶ πικραὶ τῶν ἔνδον βάσανοι
πάνυ δικαίως τὸν πολλαῖς καὶ ξενιζούσαις συμφοραῖς ἑτέρων σπλάγχνα βασανίσαντα
ὁ δ᾿ οὐδαμῶς τῆς ἀγερωχίας ἔληγεν ἔτι δὲ καὶ τῆς ὑπερηφανίας ἐπεπλήρωτο πῦρ πνέων τοῖς θυμοῖς ἐπὶ τοὺς Ιουδαίους καὶ κελεύων ἐποξύνειν τὴν πορείαν συνέβη δὲ καὶ πεσεῖν αὐτὸν ἀπὸ τοῦ ἅρματος φερομένου ῥοίζῳ καὶ δυσχερεῖ πτώματι περιπεσόντα πάντα τὰ μέλη τοῦ σώματος ἀποστρεβλοῦσθαι
ὁ δ᾿ ἄρτι δοκῶν τοῖς τῆς θαλάσσης κύμασιν ἐπιτάσσειν διὰ τὴν ὑπὲρ ἄνθρωπον ἀλαζονείαν καὶ πλάστιγγι τὰ τῶν ὀρέων οἰόμενος ὕψη στήσειν κατὰ γῆν γενόμενος ἐν φορείῳ παρεκομίζετο φανερὰν τοῦ θεοῦ πᾶσιν τὴν δύναμιν ἐνδεικνύμενος
ὥστε καὶ ἐκ τοῦ σώματος τοῦ δυσσεβοῦς σκώληκας ἀναζεῖν καὶ ζῶντος ἐν ὀδύναις καὶ ἀλγηδόσιν τὰς σάρκας αὐτοῦ διαπίπτειν ὑπὸ δὲ τῆς ὀσμῆς αὐτοῦ πᾶν τὸ στρατόπεδον βαρύνεσθαι τὴν σαπρίαν
καὶ τὸν μικρῷ πρότερον τῶν οὐρανίων ἄστρων ἅπτεσθαι δοκοῦντα παρακομίζειν οὐδεὶς ἐδύνατο διὰ τὸ τῆς ὀσμῆς ἀφόρητον βάρος
ἐνταῦθα οὖν ἤρξατο τὸ πολὺ τῆς ὑπερηφανίας λήγειν τεθραυσμένος καὶ εἰς ἐπίγνωσιν ἔρχεσθαι θείᾳ μάστιγι κατὰ στιγμὴν ἐπιτεινόμενος ταῖς ἀλγηδόσιν
καὶ μηδὲ τῆς ὀσμῆς αὐτοῦ δυνάμενος ἀνέχεσθαι ταῦτ᾿ ἔφη δίκαιον ὑποτάσσεσθαι τῷ θεῷ καὶ μὴ θνητὸν ὄντα ἰσόθεα φρονεῖν
ηὔχετο δὲ ὁ μιαρὸς πρὸς τὸν οὐκέτι αὐτὸν ἐλεήσοντα δεσπότην οὕτως λέγων
τὴν μὲν ἁγίαν πόλιν ἣν σπεύδων παρεγίνετο ἰσόπεδον ποιῆσαι καὶ πολυάνδριον οἰκοδομῆσαι ἐλευθέραν ἀναδεῖξαι
τοὺς δὲ Ιουδαίους οὓς διεγνώκει μηδὲ ταφῆς ἀξιῶσαι οἰωνοβρώτους δὲ σὺν τοῖς νηπίοις ἐκρίψειν θηρίοις πάντας αὐτοὺς ἴσους ᾿Αθηναίοις ποιήσειν
ὃν δὲ πρότερον ἐσκύλευσεν ἅγιον νεὼ καλλίστοις ἀναθήμασιν κοσμήσειν καὶ τὰ ἱερὰ σκεύη πολυπλάσια πάντα ἀποδώσειν τὰς δὲ ἐπιβαλλούσας πρὸς τὰς θυσίας συντάξεις ἐκ τῶν ἰδίων προσόδων χορηγήσειν
πρὸς δὲ τούτοις καὶ Ιουδαῖον ἔσεσθαι καὶ πάντα τόπον οἰκητὸν ἐπελεύσεσθαι καταγγέλλοντα τὸ τοῦ θεοῦ κράτος
οὐδαμῶς δὲ ληγόντων τῶν πόνων ἐπεληλύθει γὰρ ἐπ᾿ αὐτὸν δικαία ἡ τοῦ θεοῦ κρίσις τὰ κατ᾿ αὐτὸν ἀπελπίσας ἔγραψεν πρὸς τοὺς Ιουδαίους τὴν ὑπογεγραμμένην ἐπιστολὴν ἱκετηρίας τάξιν ἔχουσαν περιέχουσαν δὲ οὕτως
τοῖς χρηστοῖς Ιουδαίοις τοῖς πολίταις πολλὰ χαίρειν καὶ ὑγιαίνειν καὶ εὖ πράττειν βασιλεὺς καὶ στρατηγὸς ᾿Αντίοχος
εἰ ἔρρωσθε καὶ τὰ τέκνα καὶ τὰ ἴδια κατὰ γνώμην ἐστὶν ὑμῖν εἰς οὐρανὸν τὴν ἐλπίδα ἔχων
ὑμῶν τὴν τιμὴν καὶ τὴν εὔνοιαν ἐμνημόνευον φιλοστόργως ἐπανάγων ἐκ τῶν κατὰ τὴν Пερσίδα τόπων καὶ περιπεσὼν ἀσθενείᾳ δυσχέρειαν ἐχούσῃ ἀναγκαῖον ἡγησάμην φροντίσαι τῆς κοινῆς πάντων ἀσφαλείας
οὐκ ἀπογινώσκων τὰ κατ᾿ ἐμαυτόν ἀλλὰ ἔχων πολλὴν ἐλπίδα ἐκφεύξεσθαι τὴν ἀσθένειαν
θεωρῶν δὲ ὅτι καὶ ὁ πατήρ καθ᾿ οὓς καιροὺς εἰς τοὺς ἄνω τόπους ἐστρατοπέδευσεν ἀνέδειξεν τὸν διαδεξάμενον
ὅπως ἐάν τι παράδοξον ἀποβαίνῃ ἢ καὶ προσαγγελθῇ τι δυσχερές εἰδότες οἱ κατὰ τὴν χώραν ᾧ καταλέλειπται τὰ πράγματα μὴ ἐπιταράσσωνται
πρὸς δὲ τούτοις κατανοῶν τοὺς παρακειμένους δυνάστας καὶ γειτνιῶντας τῇ βασιλείᾳ τοῖς καιροῖς ἐπέχοντας καὶ προσδοκῶντας τὸ ἀποβησόμενον ἀναδέδειχα τὸν υἱὸν ᾿Αντίοχον βασιλέα ὃν πολλάκις ἀνατρέχων εἰς τὰς ἐπάνω σατραπείας τοῖς πλείστοις ὑμῶν παρεκατετιθέμην καὶ συνίστων γέγραφα δὲ πρὸς αὐτὸν τὰ ὑπογεγραμμένα
παρακαλῶ οὖν ὑμᾶς καὶ ἀξιῶ μεμνημένους τῶν εὐεργεσιῶν κοινῇ καὶ κατ᾿ ἰδίαν ἕκαστον συντηρεῖν τὴν οὖσαν εὔνοιαν εἰς ἐμὲ καὶ τὸν υἱόν
πέπεισμαι γὰρ αὐτὸν ἐπιεικῶς καὶ φιλανθρώπως παρακολουθοῦντα τῇ ἐμῇ προαιρέσει συμπεριενεχθήσεσθαι ὑμῖν
ὁ μὲν οὖν ἀνδροφόνος καὶ βλάσφημος τὰ χείριστα παθών ὡς ἑτέρους διέθηκεν ἐπὶ ξένης ἐν τοῖς ὄρεσιν οἰκτίστῳ μόρῳ κατέστρεψεν τὸν βίον
παρεκομίζετο δὲ τὸ σῶμα Φίλιππος ὁ σύντροφος αὐτοῦ ὃς καὶ διευλαβηθεὶς τὸν υἱὸν ᾿Αντιόχου πρὸς Пτολεμαῖον τὸν Φιλομήτορα εἰς Αἴγυπτον διεκομίσθη
Латинский (Nova Vulgata)
Языки
Eodem autem tempore Anti ochus inhoneste revertebatur de regionibus circa Persidem.
Intraverat enim in eam, quae dicitur Persepolis, et tentavit exspoliare templum et civitatem opprimere; quapropter, multitudine ad armorum auxilium concurrente, in fugam versi sunt; et contigit ut Antiochus in fugam versus ab indigenis turpiter rediret.
Et cum esset circa Ecbatana, nuntiata sunt ea, quae erga Nicanorem et Timotheum gesta sunt.
Elatus autem ira arbitrabatur se etiam iniuriam illorum, qui se fugaverant, in Iudaeos retorquere; ideoque iussit, ut auriga sine intermissione iter perficeret, caelesti iam eum comitante iudicio. Ita enim superbe locutus erat: «Congeriem sepulcri Iudaeorum Hierosolymam faciam, cum venero illo».
Sed qui universa conspicit, Dominus, Deus Israel, percussit eum insanabili et invisibili plaga; et continuo ut is finivit sermonem, apprehendit eum dolor dirus viscerum et amara internorum tormenta,
perquam iuste, quippe qui multis et novis cruciatibus aliorum torserat viscera.
Ille vero nullo modo ab arrogantia cessabat; super hoc autem superbia repletus erat, ignem spirans animo in Iudaeos et praecipiens iter accelerari. Contigit autem, ut et ille caderet de curru, qui ferebatur impetu, et gravi lapsu corruens in omnibus corporis membris vexaretur.
Isque, qui nuper videbatur fluctibus maris imperare propter super hominem iactantiam et in statera montium altitudines appendere, humiliatus ad terram in gestatorio portabatur manifestam Dei virtutem omnibus ostendens,
ita ut de oculis impii vermes scaturirent, ac viventis in doloribus et maeroribus carnes eius diffluerent, illiusque odore totus exercitus gravaretur propter putredinem.
Et qui paulo ante sidera caeli contingere se arbitrabatur, eum nemo poterat propter intolerabilem foetoris gravitatem portare.
Hinc igitur coepit multum superbiae deponere confractus et ad agnitionem venire divina plaga, per momenta doloribus extensus.
Et, cum nec ipse foetorem suum ferre posset, ita ait: «Iustum est subditum esse Deo et mortalem non superbe sentire».
Orabat autem hic scelestus Dominum, ei non amplius miserturum, ita dicens:
sanctam quidem civitatem, ad quam festinans veniebat, ut eam solo aequalem faceret ac sepulcrum congestorum strueret, liberam ostendere;
Iudaeos autem, quos decreverat nec sepultura quidem se dignos habiturum, sed avibus devorandos cum parvulis se feris proiecturum, omnes hos aequales Atheniensibus facturum;
templum vero sanctum, quod prius exspoliaverat, pulcherrimis donis ornaturum et sacra vasa multiplicia cuncta se redditurum, et pertinentes ad sacrificia sumptus de redditibus suis praestaturum;
super haec autem et Iudaeum se futurum et omnem locum habitabilem perambulaturum praedicantem Dei potestatem.
Sed omnino non cessantibus doloribus — supervenerat enim in eum iustum Dei iudicium — semetipsum desperans scripsit ad Iudaeos hanc infra rescriptam epistulam modum deprecationis habentem, haec continentem:
«Optimis civibus Iudaeis plurimam salutem et bene valere et esse felices, rex et dux Antiochus.
Si bene valetis et filii vestri, et res vestrae ex sententia sunt vobis, precans refero quidem Deo maximam gratiam, in caelum spem habens;
ego vero in infirmitate constitutus eram, vestri autem honoris et benevolentiae memineram cum affectione. Reversus de Persidis locis et in infirmitatem incidens molestiam habentem, necessarium duxi pro communi omnium securitate curam habere.
Non desperans memetipsum, sed spem multam habens effugiendi infirmitatem,
respiciens autem quod et pater meus, quibus temporibus in superiora loca duxit exercitum, ostendit, qui susciperet principatum;
ut, si quid contrarium accideret aut etiam quid difficile nuntiaretur, scientes hi, qui circa regionem erant, cui esset rerum summa derelicta, non turbarentur.
Ad haec autem considerans de proximo potentes et vicinos regno temporibus insidiantes et eventum exspectantes, designavi filium Antiochum regem, quem saepe recurrens in superiora regna plurimis vestrum committebam et commendabam; et scripsi ad eum, quae subiecta sunt.
Oro itaque vos et peto memores beneficiorum publice et privatim, ut unusquisque conservet hanc, quam habetis benevolentiam in me et in filium.
Confido enim eum modeste et humane, sequentem propositum meum, vobiscum acturum».
Igitur homicida et blasphemus pessima perpessus, ut ipse alios tractaverat, peregre in montibus miserabili obitu vita functus est.
Transferebat autem corpus Philippus collactaneus eius, qui etiam metuens filium Antiochi ad Ptolemaeum Philometorem in Aegyptum se contulit.