Деяния апостолов, глава 1 (Деян.1) на церковнославянском (русскими буквами), узбекском, русском, грузинском (древнем) языках в параллельном переводе

предъ ни́миже и поста́ви Себе́ жи́ва по страда́нiи Свое́мъ во мно́зѣхъ и́стинныхъ зна́менiихъ, де́нми четы́редесятьми явля́яся и́мъ и глаго́ля я́же о Ца́рствiи Бо́жiи:

съ ни́миже и яды́й повелѣ́ и́мъ от Иерусали́ма не отлуча́тися, но жда́ти обѣтова́нiя О́тча, е́же слы́шасте от Мене́:

я́ко Иоа́ннъ у́бо крести́лъ е́сть водо́ю, вы́ же и́мате крести́тися Ду́хомъ Святы́мъ не по мно́зѣхъ си́хъ дне́хъ.

Они́ же у́бо соше́дшеся вопроша́ху Его́, глаго́люще: Го́споди, а́ще въ лѣ́то сiе́ устроя́еши ца́рствiе Изра́илево?

Рече́ же къ ни́мъ: нѣ́сть ва́ше разумѣ́ти времена́ и лѣ́та, я́же Оте́цъ положи́ во Свое́й вла́сти:

но прiи́мете си́лу, наше́дшу Свято́му Ду́ху на вы́, и бу́дете Ми́ свидѣ́телiе во Иерусали́мѣ же и во все́й Иуде́и и Самарі́и и да́же до послѣ́днихъ земли́.

И сiя́ ре́къ, зря́щымъ и́мъ взя́тся, и о́блакъ подъя́тъ Его́ от о́чiю и́хъ.

И егда́ взира́юще бя́ху на не́бо, иду́щу Ему́, и се́, му́жа два́ ста́ста предъ ни́ми во оде́жди бѣ́лѣ,

я́же и реко́ста: му́жiе Галиле́йстiи, что́ стоите́ зря́ще на не́бо? Се́й Иису́съ, вознесы́йся от ва́съ на небо, та́кожде прiи́детъ, и́мже о́бразомъ ви́дѣсте Его́ иду́ща на небо.

[Зач. 2.] Тогда́ возврати́шася во Иерусали́мъ от горы́ нарица́емыя Елео́нъ, я́же е́сть бли́зъ Иерусали́ма, суббо́ты иму́щiя пу́ть.

И егда́ внидо́ша, взыдо́ша на го́рницу, идѣ́же бя́ху пребыва́юще, Пе́тръ же и Иа́ковъ, и Иоа́ннъ и Андре́й, Фили́ппъ и Ѳома́, Варѳоломе́й и Матѳе́й, Иа́ковъ Алфе́овъ и Си́монъ Зило́тъ и Иу́да Иа́ковль:

сі́и вси́ бя́ху терпя́ще единоду́шно въ моли́твѣ и моле́нiи, съ жена́ми и Марі́ею Ма́терiю Иису́совою и съ бра́тiею Его́.

И во дни́ ты́я воста́въ Пе́тръ посредѣ́ учени́къ, рече́,

бѣ́ же име́нъ наро́да вку́пѣ я́ко сто́ и два́десять: му́жiе бра́тiе, подоба́ше сконча́тися Писа́нiю сему́, е́же предрече́ Ду́хъ Святы́й усты́ Дави́довыми о Иу́дѣ, бы́вшемъ вожди́ е́мшымъ Иису́са:

я́ко причте́нъ бѣ́ съ на́ми и прiя́лъ бя́ше жре́бiй слу́жбы сея́:

се́й у́бо стяжа́ село́ от мзды́ непра́ведныя, и ни́цъ бы́въ просѣ́деся посредѣ́, и излiя́ся вся́ утро́ба его́:

и разу́мно бы́сть всѣ́мъ живу́щымъ во Иерусали́мѣ, я́ко нарещи́ся селу́ тому́ свои́мъ и́хъ язы́комъ Акелдама́, е́же е́сть село́ кро́ве:

пи́шется бо въ кни́зѣ Псало́мстѣй: да бу́детъ дво́ръ его́ пу́стъ, и да не бу́детъ живу́щаго въ не́мъ, и епи́скопство его́ да прiи́метъ и́нъ:

подоба́етъ у́бо от сходи́вшихся съ на́ми муже́й во вся́ко лѣ́то, въ не́же вни́де и изы́де въ на́съ Госпо́дь Иису́съ,

наче́нъ от креще́нiя Иоа́ннова да́же до дне́, въ о́ньже вознесе́ся [на небо] от на́съ, свидѣ́телю воскресе́нiя Его́ бы́ти съ на́ми еди́ному от си́хъ.

И поста́виша два́, Ио́сифа нарица́емаго Варса́ву, и́же нарече́нъ бы́сть Иу́стъ, и Матѳі́а,

и помоли́вшеся рѣ́ша: Ты́, Го́споди, Се́рдцевѣ́дче всѣ́хъ, покажи́, его́же избра́лъ еси́ от сею́ двою́ еди́наго,

прiя́ти жре́бiй служе́нiя сего́ и апо́столства, изъ него́же испаде́ Иу́да, ити́ въ мѣ́сто свое́.

И да́ша жре́бiя и́ма, и паде́ жре́бiй на Матѳі́а, и причте́нъ бы́сть ко единона́десяти апо́столомъ.

Узбекский

Эй Теофил, Исонинг бажаришга ва ўргатишга киришган ҳамма нарсаларини, чунончи Унинг дастлабки кунларидан бошлаб, то Ўзининг танлаган ҳаворийларига Муқаддас Руҳ амри ила буйруқлар бериб, осмонга кўтарилган кунигача рўй берган ҳамма воқеаларни илк китобимда қаламга олдим.

Исо азоб чекиб ўлгандан кейин, қирқ кун мобайнида ҳаворийларига зоҳир бўлиб, Худонинг Шоҳлиги ҳақида уларга сўзлар ва кўп ишонарли исботлар билан Ўзини барҳаёт қилиб кўрсатар эди.

Уларни тўплаб, буюриб деди:- Қуддус шаҳридан кетиб қолманглар, балки Отамнинг берган ваъдаси амалга ошгунча у ерда кутиб туринглар. Сизлар бу ваъдани Мендан эшитгансизлар.

Яҳё пайғамбар одамларни сувга чўмдириб, тавба қилдирган, сизлар эса кўп ўтмай Муқаддас Руҳга чўмдириласизлар.

Ҳаворийлар шундай йиғилган пайтда, Исодан сўрадилар:- Ё Раббий, Сенинг Исроилда Шоҳликни тиклашинг шу вақтга тўғри келмайдими?

Исо уларга деди:- Отам Ўз эрки билан белгилаб қўйган вақту фурсатларни билиш сизларнинг ишингиз эмас.

Лекин Муқаддас Руҳ устингизга тушиб келганда, сизлар қувват оласизлар, Қуддусда, Яҳудия билан Самариянинг ҳамма жойида ва ҳатто дунёнинг энг олис ерларида ҳам Менинг шоҳидларим бўласизлар.

Буларни айтгач, Исо уларнинг кўз олдида осмонга кўтарилди. Уни булут қоплаб, кўздан ғойиб бўлди.

Исо кўтарилаётиб, ҳаворийлар осмонга тикилиб турган пайтда, оқ кийим кийган икки зот уларнинг ёнида пайдо бўлди:

- Эй жалилаликлар! Нега сизлар осмонга қараб турибсизлар? Сизларнинг орангиздан осмонга олинган бу Исо, кўкка кўтарилганини қандай кўрган бўлсангиз, худди шундай қайтиб келади, – дейишди.

Шундан сўнг ҳаворийлар Зайтун тоғидан Қуддусга қайтиб келдилар. Бу тоғ Қуддусдан бир чақиримлик йўлчалик яқиндир.

Улар шаҳарга кириб, қўнган хонадонларининг болохонасига чиқдилар. Бутрус, Ёқуб, Юҳанно ва Идрис, Филип ва Тўма, Бартолмей ва Матто, Алфей ўғли Ёқуб, ватанпарвар Симун ва Ёқуб ўғли Яҳудо ўша ерда эдилар.

Уларнинг ҳаммаси, шу жумладан, Исонинг онаси Марям, бошқа хотин-қизлар ҳамда Исонинг укалари якдиллик ва сидқидиллик билан тоат-ибодатга берилган эдилар.

Ўша кунларда юз йигирмага яқин имонли биродарлар йиғини олдида Бутрус оёққа турди-да, сўзга чиқиб:

“Эрлар, биродарлар! – деди. – Исони тутиб берганларнинг сарвари бўлмиш Яҳудо ҳақида Муқаддас Руҳнинг Довуд пайғамбарга берган ояти бажо келиши керак эди.

Бу киши сафимизга қўшилиб, ўша хизматидан қисматига ярашасини олган эди.

У ҳаром йўл билан қўлга киритган пулига бир ерни сотиб олиб, гуп этиб қулаб тушди-ю қорни ёрилди, бутун ичак-човоқлари чиқиб кетди.

Бу ҳодиса бутун Қуддус аҳлига маълум бўлди ва у ер маҳаллий тилда Ҳақалдама, яъни “Қон Ери” деб аталиб қолди.

Забур китобида ёзилганидай:“Унинг маскани ҳувиллаб қолсин,Унда истиқомат қилувчи қолмасин”.Ва шунингдек:“Унинг ўрнини бошқаси олсин”.

Шундай қилиб, энди сафимизга қўшиладиган киши, худди бизларга ўхшаб Раббимиз Исонинг тирилганига шоҳид бўлган биров бўлмоғи керак. Раббимиз Исо орамизда яшаган бутун замонда, яъни Яҳё пайғамбарнинг одамларни дарёда тавба қилдириш давридан бошлаб, то Исо орамиздан юксакликка олинган кунга қадар бизлар билан бирга юрган одамлардан бири бўлиши лозим”, – деди.

Шунга кўра икки кишини: Юстус лақабли ва Барсабо деб ҳам аталувчи Юсуф ҳамда Маттияни олға чиқаздилар.

Кейин ибодат қилиб дедилар: “Эй бутун инсонларнинг қалбини биладиган Раббимиз! Яҳудонинг ўз жойига бориб, тарк этган ҳаворийлик хизматини бўйнига олиши учун бу икки кишидан қай бирини танладинг, уни кўрсатгин!”

Шундан сўнг улар учун қуръа ташладилар. Қуръа Маттиянинг чекига тушди ва у ўн бир ҳаворийга қўшилди.

Синодальный

1 Первая книга автора. 9 Иисус Христос повелевает Апостолам быть Его свидетелями и возносится на Небо. 12 Они возвращаются в Иерусалим. 15 Избрание Матфия Апостолом на место Иуды Искариота.

[Зач. 1.] Первую книгу написал я к тебе, Феофил, о всем, что Иисус делал и чему учил от начала

до того дня, в который Он вознесся, дав Святым Духом повеления апостолам, которых Он избрал,

которым и явил Себя живым, по страдании Своем, со многими верными доказательствами, в продолжение сорока дней являясь им и говоря о Царствии Божием.

И, собрав их, Он повелел им: не отлучайтесь из Иерусалима, но ждите обещанного от Отца, о чем вы слышали от Меня,

ибо Иоанн крестил водою, а вы, через несколько дней после сего, будете крещены Духом Святым.

Посему они, сойдясь, спрашивали Его, говоря: не в сие ли время, Господи, восстановляешь Ты царство Израилю?

Он же сказал им: не ваше дело знать времена или сроки, которые Отец положил в Своей власти,

но вы примете силу, когда сойдет на вас Дух Святой; и будете Мне свидетелями в Иерусалиме и во всей Иудее и Самарии и даже до края земли.

Сказав сие, Он поднялся в глазах их, и облако взяло Его из вида их.

И когда они смотрели на небо, во время восхождения Его, вдруг предстали им два мужа в белой одежде

и сказали: мужи Галилейские! что вы стоите и смотрите на небо? Сей Иисус, вознесшийся от вас на небо, придет таким же образом, как вы видели Его восходящим на небо.

[Зач. 2.] Тогда они возвратились в Иерусалим с горы, называемой Елеон, которая находится близ Иерусалима, в расстоянии субботнего пути.

И, придя, взошли в горницу, где и пребывали, Петр и Иаков, Иоанн и Андрей, Филипп и Фома, Варфоломей и Матфей, Иаков Алфеев и Симон Зилот, и Иуда, брат Иакова.

Все они единодушно пребывали в молитве и молении, с некоторыми женами и Мариею, Материю Иисуса, и с братьями Его.

И в те дни Петр, став посреди учеников, сказал

(было же собрание человек около ста двадцати): мужи братия! Надлежало исполниться тому, что в Писании предрек Дух Святой устами Давида об Иуде, бывшем вожде тех, которые взяли Иисуса;

он был сопричислен к нам и получил жребий служения сего;

но приобрел землю неправедною мздою, и когда низринулся, расселось чрево его, и выпали все внутренности его;

и это сделалось известно всем жителям Иерусалима, так что земля та на отечественном их наречии названа Акелдама́, то есть земля крови.

В книге же Псалмов написано: да будет двор его пуст, и да не будет живущего в нем; и: достоинство его да приимет другой.

Итак, надобно, чтобы один из тех, которые находились с нами во всё время, когда пребывал и обращался с нами Господь Иисус,

начиная от крещения Иоаннова до того дня, в который Он вознесся от нас, был вместе с нами свидетелем воскресения Его.

И поставили двоих: Иосифа, называемого Варсавою, который прозван Иустом, и Матфия;

и помолились и сказали: Ты, Господи, Сердцеведец всех, покажи из сих двоих одного, которого Ты избрал

принять жребий сего служения и апостольства, от которого отпал Иуда, чтобы идти в свое место.

И бросили о них жребий, и выпал жребий Матфию, и он сопричислен к одиннадцати апостолам.

Грузинский (древн.)

Языки

პირველი ესე სიტყუაჲ ვყავ ყოველთათჳს, ჵ ღმრთის მოყუარეო, რომელთა იწყო იესო ყოფად და სწავლად.

ვიდრე დღედ, რომლადმდე ამცნებდა მოციქულთა სულითა წმიდითა, რომელნი გამოირჩინა, ამაღლდა,

რომელთაცა წარუდგინა
თავი თჳსი ცხოველი შემდგომად ვნებისა თჳსისა მრავლითა სახითა, ორმეოცთა დღეთა ეჩუენებოდა მათ და ეტყოდა სასუფეველისათჳს ღმრთისა,

და თანა-ექცეოდა მათ და ამცნებდა: იერუსალჱმით ნუ განეშორებით, არამედ მოელოდეთ აღთქუმასა მამისასა, რომელი გესმა ჩემგან.

რამეთუ იოანე ნათელ-სცემდა წყლითა, ხოლო თქუენ ნათელ-იღოთ სულითა წმიდითა არა მრავალთა ამათ დღეთა შემდგომად.

ხოლო რომელნი-იგი შეკრებულ იყვნეს, ჰკითხვიდეს მას და ეტყოდეს: უფალო, უკეთუ ამათ ჟამთა კუალად მოაგოა სასუფეველი ისრაჱლსა?

ხოლო მან ჰრქუა მათ: არა თქუენი არს ცნობაჲ ჟამთა და წელთაჲ, რომელნი-იგი მამამან დასხნა თჳსითა ჴელმწიფებითა,

არამედ მოიღოთ ძალი მოსლვასა სულისა წმიდისასა თქუენ ზედა, და იყვნეთ ჩემდა მოწამე იერუსალჱმს და ყოველსა ჰურიასტანსა და სამარიასა და ვიდრე დასასრულადმდე ქუეყანისა.

და ესე ვითარცა თქუა, ამაღლდა, ხედვიდეს რაჲ იგინი, და ღრუბელმან შეიწყნარა იგი თუალთაგან მათთა.

და ვითარცა ხედვიდეს იგი ზეცად აღსლვასა მისსა, და აჰა-ესერა ორ კაც ზედა მოადგეს მათ სამოსლითა სპეტაკითა,

და ჰრქუეს მათ: კაცნო გალილეველნო, რაჲსა სდგათ და ჰხედავთ ზეცად? ესე იესო, რომელი ამაღლდა თქუენგან ზეცად, ეგრეთვე მოვიდეს, ვითარცა იხილეთ აღმავალი ზეცად.

მაშინ მოიქცეს იერუსალჱმდ მთისა მისგან, რომელსა ჰრქჳან ზეთის ხილთაჲ, რომელ არს მახლობელ იერუსალჱმსა შაბათის გზა ოდენ.

და ოდეს შევიდეს, აღჴდეს ქორსა მას, სადაცა იყოფოდეს პეტრე და იოვანე, იაკობ და ანდრეა, ფილიპე და თომა, ბართლომე და მატთეოს, იაკობ ალფესი და სიმონ მოშურნე და იუდა იაკობისი.

ესე ყოველნი იყვნეს განკრძალულ ლოცვასა და ვედრებასა ერთბამად დედებითურთ და მარიამ დედით იესუჲსით და ძმებითურთ მისით.

და ამათ დღეთა შინა აღდგა პეტრე შორის მოწაფეთა და თქუა

(იყო რიცხჳ ერისაჲ მის ერთბამად ვითარ ას და ოც ოდენ): კაცნო ძმანო, ჯერ-იყო აღსრულებად წერილი, რომელი-იგი წინაჲსწარ თქუა სულმან წმიდამან პირითა დავითისითა იუდაჲსთჳს, რომელი ექმნა წინამძღუარ შემპყრობელთა მათ იესუჲსთა,

რამეთუ აღრაცხილ იყო ჩუენ თანა, და ხუედრებულ წილი მსახურებისაჲ ამის.

ამან მოიგო დაბაჲ იგი სასყიდლითა მით სიცრუვისაჲთა და განსივნა და განსთქდა შორის, და განიბნინეს ყოველნი ნაწლევნი მისნი.

და საცნაურ იქმნა ყოველთა მკჳდრთა იერუსალჱმისათა, ვიდრეღა ეწოდაცა დაბასა მას თჳსითა სიტყჳთა მათითა აკელდამა, ესე იგი არს დაბაჲ სისხლისაჲ.

რამეთუ წერილ არს წიგნსა მას ფსალმუნთასა: იყავნ სამკჳდრებელი მისი ოჴერ და ნუ იყოფინ მკჳდრი მას შინა, და განსაგებელი მისი სხუამან მიიღენ.

ჯერ-არს უკუე ჩუენ თანა შეკრებულთა ამათ კაცთაჲ ყოველსა ჟამსა, რომელსა შემოვიდა და განვიდა ჩუენდა უფალი იესუ,

იწყო ნათლის-ცემითგან იოვანესით ვიდრე დღედმდე ამაღლებისა მისისა ჩუენგან მოწამედ აღდგომისა მისისა ჩუენ თანა ყოფად ერთი ამათგანი.

და დაადგინნეს ორნი: იოსებ, რომელსა ერქუა ბარსაბა და მერმე ეწოდა იოსტოს, და მატათია.

და ილოცვიდეს და თქუეს: შენ უფალო, ყოველთა გულთა მეცნიერო, გამოაჩინე ერთი ამათ ორთაგანი, რომელიცა გამოირჩიე,

მიღებად წილი მსახურებისაჲ ამის და მოციქულებისაჲ, რომლისაგან განვიდა იუდა მისლვად ადგილსა თჳსსა.

და მისცნეს წილნი მათ. და გამოუჴდა წილი მატათიას და თანა-აღირაცხა ათერთმეტთა მოციქულთა.

Дѣя́нїя, Глава 1