Бя́ху же нѣ́цыи во це́ркви су́щей во Антiохі́и проро́цы и учи́телiе: Варна́ва же и Симео́нъ нарица́емый ни́геръ, и лукі́й кирине́анинъ, и Манаи́лъ со И́родомъ четвертовла́стникомъ воспита́нный, и са́влъ.
Служа́щымъ же и́мъ Го́сподеви и постя́щымся, рече́ Ду́хъ святы́й: отдѣли́те ми́ Варна́ву и са́вла на дѣ́ло, на не́же призва́хъ и́хъ.
Тогда́ пости́вшеся и помоли́вшеся и возло́жше ру́ки на ня́, отпусти́ша и́хъ.
и бы́вша въ Салами́нѣ, возвѣща́ста сло́во Бо́жiе въ со́нмищихъ Иуде́йскихъ: имѣ́яста же и Иоа́нна слугу́.
Проше́дша же о́стровъ да́же до па́фа, обрѣто́ста нѣ́коего му́жа волхва́ лжепроро́ка Иуде́анина, ему́же и́мя Варiису́съ,
и́же бѣ́ со Анѳипа́томъ се́ргiемъ па́вломъ, му́жемъ разу́мнымъ. Се́й призва́въ Варна́ву и са́вла, взыска́ услы́шати сло́во Бо́жiе:
сопротивля́шеся же и́ма Ели́ма во́лхвъ, та́ко бо сказу́ется и́мя его́, искі́й разврати́ти Анѳипа́та от вѣ́ры.
Са́влъ же, и́же и па́велъ, испо́лнися Ду́ха свя́та, и воззрѣ́въ на́нь,
рече́: о, испо́лненне вся́кiя льсти́ и вся́кiя зло́бы, сы́не дiа́воль, вра́же вся́кiя пра́вды, не преста́неши ли развраща́я пути́ Госпо́дни пра́выя?
и ны́нѣ, се́, рука́ Госпо́дня на тя́, и бу́деши слѣ́пъ, не ви́дя со́лнца до вре́мене. Внеза́пу же нападе́ на́нь мра́къ и тма́, и осяза́я иска́ше вожда́.
Тогда́ ви́дѣвъ Анѳипа́тъ бы́вшее, вѣ́рова, дивя́ся о уче́нiи Госпо́дни.
[Зач. 32.] Отве́зшеся же от па́фа па́велъ и су́щiи съ ни́мъ, прiидо́ша въ пергі́ю памфилі́йскую: Иоа́ннъ же, отлучи́вся от ни́хъ, возврати́ся во Иерусали́мъ.
Они́ же, проше́дше от пергі́и, прiидо́ша во Антiохі́ю писиді́йскую, и вше́дше въ со́нмище въ де́нь суббо́тный, сѣдо́ша.
По чте́нiи же зако́на и проро́къ, посла́ша нача́лницы со́нмища къ ни́мъ, глаго́люще: му́жiе бра́тiе, а́ще е́сть сло́во въ ва́съ утѣше́нiя къ лю́демъ, глаго́лите.
Воста́въ же па́велъ и помаа́въ руко́ю, рече́: му́жiе Изра́илтяне и боя́щiися Бо́га, услы́шите:
и от всѣ́хъ, от ни́хже не возмого́сте въ зако́нѣ Моисе́овѣ оправди́тися, о се́мъ вся́къ вѣ́руяй оправда́ется.
Блюди́те у́бо, да не прiи́детъ на ва́съ рѣче́нное во проро́цѣхъ:
ви́дите, неради́вiи, и чуди́теся, и у́зрите и исче́знете: я́ко дѣ́ло а́зъ содѣ́лаю во дни́ ва́шя, ему́же не и́мате вѣ́ровати, а́ще кто́ повѣ́сть ва́мъ.
разше́дшуся же собо́ру, послѣ́доваша мно́зи от иуде́й и чести́выхъ пришле́цъ па́влу и Варна́вѣ, и́же, глаго́люща и́мъ, увѣща́ста и́хъ пребыва́ти въ благода́ти Бо́жiей.
Во гряду́щую же суббо́ту ма́ло не ве́сь гра́дъ собра́ся послу́шати сло́ва Бо́жiя:
ви́дѣвше же Иуде́е наро́ды, испо́лнишася за́висти и вопреки́ глаго́лаху глаго́лемымъ от па́вла, сопроти́въ глаго́люще и хуля́ще.
Дерзну́вша же па́велъ и Варна́ва реко́ста: ва́мъ бѣ́ лѣ́по пе́рвѣе глаго́лати сло́во Бо́жiе: а поне́же отверго́сте е́ и недосто́йны творите́ са́ми себе́ вѣ́чному животу́, се́, обраща́емся во язы́ки:
та́ко бо заповѣ́да на́мъ Госпо́дь: положи́хъ тя́ во свѣ́тъ язы́комъ, е́же бы́ти тебѣ́ во спасе́нiе да́же до послѣ́днихъ земли́.
Слы́шаще же язы́цы ра́довахуся и сла́вляху сло́во Госпо́дне, и вѣ́роваша, ели́цы учине́ни бя́ху въ жи́знь вѣ́чную:
проноша́шеся же сло́во Госпо́дне по все́й странѣ́.
Иуде́е же наусти́ша чести́выя жены́ и благообра́зныя и старѣ́йшины гра́да, и воздвиго́ша гоне́нiе на па́вла и Варна́ву, и изгна́ша я́ от предѣ́лъ свои́хъ.
О́на же, отря́сша пра́хъ от но́гъ свои́хъ на ни́хъ, прiидо́ста во иконі́ю.
Ученицы́ же исполня́хуся ра́дости и Ду́ха свя́та.
Бя́ху же нѣ́цыи во це́ркви су́щей во Антiохі́и проро́цы и учи́телiе: Варна́ва же и Симео́нъ нарица́емый ни́геръ, и лукі́й кирине́анинъ, и Манаи́лъ со И́родомъ четвертовла́стникомъ воспита́нный, и са́влъ.
Служа́щымъ же и́мъ Го́сподеви и постя́щымся, рече́ Ду́хъ святы́й: отдѣли́те ми́ Варна́ву и са́вла на дѣ́ло, на не́же призва́хъ и́хъ.
Тогда́ пости́вшеся и помоли́вшеся и возло́жше ру́ки на ня́, отпусти́ша и́хъ.
и бы́вша въ Салами́нѣ, возвѣща́ста сло́во Бо́жiе въ со́нмищихъ Иуде́йскихъ: имѣ́яста же и Иоа́нна слугу́.
Проше́дша же о́стровъ да́же до па́фа, обрѣто́ста нѣ́коего му́жа волхва́ лжепроро́ка Иуде́анина, ему́же и́мя Варiису́съ,
и́же бѣ́ со Анѳипа́томъ се́ргiемъ па́вломъ, му́жемъ разу́мнымъ. Се́й призва́въ Варна́ву и са́вла, взыска́ услы́шати сло́во Бо́жiе:
сопротивля́шеся же и́ма Ели́ма во́лхвъ, та́ко бо сказу́ется и́мя его́, искі́й разврати́ти Анѳипа́та от вѣ́ры.
Са́влъ же, и́же и па́велъ, испо́лнися Ду́ха свя́та, и воззрѣ́въ на́нь,
рече́: о, испо́лненне вся́кiя льсти́ и вся́кiя зло́бы, сы́не дiа́воль, вра́же вся́кiя пра́вды, не преста́неши ли развраща́я пути́ Госпо́дни пра́выя?
и ны́нѣ, се́, рука́ Госпо́дня на тя́, и бу́деши слѣ́пъ, не ви́дя со́лнца до вре́мене. Внеза́пу же нападе́ на́нь мра́къ и тма́, и осяза́я иска́ше вожда́.
Тогда́ ви́дѣвъ Анѳипа́тъ бы́вшее, вѣ́рова, дивя́ся о уче́нiи Госпо́дни.
[Зач. 32.] Отве́зшеся же от па́фа па́велъ и су́щiи съ ни́мъ, прiидо́ша въ пергі́ю памфилі́йскую: Иоа́ннъ же, отлучи́вся от ни́хъ, возврати́ся во Иерусали́мъ.
Они́ же, проше́дше от пергі́и, прiидо́ша во Антiохі́ю писиді́йскую, и вше́дше въ со́нмище въ де́нь суббо́тный, сѣдо́ша.
По чте́нiи же зако́на и проро́къ, посла́ша нача́лницы со́нмища къ ни́мъ, глаго́люще: му́жiе бра́тiе, а́ще е́сть сло́во въ ва́съ утѣше́нiя къ лю́демъ, глаго́лите.
Воста́въ же па́велъ и помаа́въ руко́ю, рече́: му́жiе Изра́илтяне и боя́щiися Бо́га, услы́шите:
и от всѣ́хъ, от ни́хже не возмого́сте въ зако́нѣ Моисе́овѣ оправди́тися, о се́мъ вся́къ вѣ́руяй оправда́ется.
Блюди́те у́бо, да не прiи́детъ на ва́съ рѣче́нное во проро́цѣхъ:
ви́дите, неради́вiи, и чуди́теся, и у́зрите и исче́знете: я́ко дѣ́ло а́зъ содѣ́лаю во дни́ ва́шя, ему́же не и́мате вѣ́ровати, а́ще кто́ повѣ́сть ва́мъ.
разше́дшуся же собо́ру, послѣ́доваша мно́зи от иуде́й и чести́выхъ пришле́цъ па́влу и Варна́вѣ, и́же, глаго́люща и́мъ, увѣща́ста и́хъ пребыва́ти въ благода́ти Бо́жiей.
Во гряду́щую же суббо́ту ма́ло не ве́сь гра́дъ собра́ся послу́шати сло́ва Бо́жiя:
ви́дѣвше же Иуде́е наро́ды, испо́лнишася за́висти и вопреки́ глаго́лаху глаго́лемымъ от па́вла, сопроти́въ глаго́люще и хуля́ще.
Дерзну́вша же па́велъ и Варна́ва реко́ста: ва́мъ бѣ́ лѣ́по пе́рвѣе глаго́лати сло́во Бо́жiе: а поне́же отверго́сте е́ и недосто́йны творите́ са́ми себе́ вѣ́чному животу́, се́, обраща́емся во язы́ки:
та́ко бо заповѣ́да на́мъ Госпо́дь: положи́хъ тя́ во свѣ́тъ язы́комъ, е́же бы́ти тебѣ́ во спасе́нiе да́же до послѣ́днихъ земли́.
Слы́шаще же язы́цы ра́довахуся и сла́вляху сло́во Госпо́дне, и вѣ́роваша, ели́цы учине́ни бя́ху въ жи́знь вѣ́чную:
проноша́шеся же сло́во Госпо́дне по все́й странѣ́.
Иуде́е же наусти́ша чести́выя жены́ и благообра́зныя и старѣ́йшины гра́да, и воздвиго́ша гоне́нiе на па́вла и Варна́ву, и изгна́ша я́ от предѣ́лъ свои́хъ.
О́на же, отря́сша пра́хъ от но́гъ свои́хъ на ни́хъ, прiидо́ста во иконі́ю.
Ученицы́ же исполня́хуся ра́дости и Ду́ха свя́та.
В Антиохии, в тамошней церкви были некоторые пророки и учители: Варнава, и Симеон, называемый Нигер, и Луций Киринеянин, и Манаил, совоспитанник Ирода четвертовластника, и Савл.
Когда они служили Господу и постились, Дух Святый сказал: отделите Мне Варнаву и Савла на дело, к которому Я призвал их.
Тогда они, совершив пост и молитву и возложив на них руки, отпустили их.
Сии, быв посланы Духом Святым, пришли в Селевкию, а оттуда отплыли в Кипр;
и, быв в Саламине, проповедовали слово Божие в синагогах Иудейских; имели же при себе и Иоанна для служения.
Пройдя весь остров до Пафа, нашли они некоторого волхва, лжепророка, Иудеянина, именем Вариисуса,
который находился с проконсулом Сергием Павлом, мужем разумным. Сей, призвав Варнаву и Савла, пожелал услышать слово Божие.
А Елима волхв (ибо то́ значит имя его) противился им, стараясь отвратить проконсула от веры.
Но Савл, он же и Павел, исполнившись Духа Святаго и устремив на него взор,
сказал: о, исполненный всякого коварства и всякого злодейства, сын диавола, враг всякой правды! перестанешь ли ты совращать с прямых путей Господних?
И ныне вот, рука Господня на тебя: ты будешь слеп и не увидишь солнца до времени. И вдруг напал на него мрак и тьма, и он, обращаясь туда и сюда, искал вожатого.
Тогда проконсул, увидев происшедшее, уверовал, дивясь учению Господню.
[Зач. 32.] Отплыв из Пафа, Павел и бывшие при нем прибыли в Пергию, в Памфилии. Но Иоанн, отделившись от них, возвратился в Иерусалим.
Они же, проходя от Пергии, прибыли в Антиохию Писидийскую и, войдя в синагогу в день субботний, сели.
После чтения закона и пророков, начальники синагоги послали сказать им: мужи братия! если у вас есть слово наставления к народу, говорите.
Павел, встав и дав знак рукою, сказал: мужи Израильтяне и боящиеся Бога! послушайте.
Бог народа сего избрал отцов наших и возвысил сей народ во время пребывания в земле Египетской, и мышцею вознесенною вывел их из нее,
и около сорока лет времени питал их в пустыне.
И, истребив семь народов в земле Ханаанской, разделил им в наследие землю их.
И после сего, около четырехсот пятидесяти лет, давал им судей до пророка Самуила.
Потом просили они царя, и Бог дал им Саула, сына Кисова, мужа из колена Вениаминова. Так прошло лет сорок.
Отринув его, поставил им царем Давида, о котором и сказал, свидетельствуя: нашел Я мужа по сердцу Моему, Давида, сына Иессеева, который исполнит все хотения Мои.
Из его-то потомства Бог по обетованию воздвиг Израилю Спасителя Иисуса.
Перед самым явлением Его Иоанн проповедовал крещение покаяния всему народу Израильскому.
[Зач. 33.] При окончании же поприща своего, Иоанн говорил: за кого почитаете вы меня? я не тот; но вот, идет за мною, у Которого я недостоин развязать обувь на ногах.
Мужи братия, дети рода Авраамова, и боящиеся Бога между вами! вам послано слово спасения сего.
Ибо жители Иерусалима и начальники их, не узнав Его и осудив, исполнили слова пророческие, читаемые каждую субботу,
и, не найдя в Нем никакой вины, достойной смерти, просили Пилата убить Его.
Когда же исполнили всё написанное о Нем, то, сняв с древа, положили Его во гроб.
Но Бог воскресил Его из мертвых.
Он в продолжение многих дней являлся тем, которые вышли с Ним из Галилеи в Иерусалим и которые ныне суть свидетели Его перед народом.
И мы благовествуем вам, что обетование, данное отцам, Бог исполнил нам, детям их, воскресив Иисуса,
как и во втором псалме написано: Ты Сын Мой: Я ныне родил Тебя.
А что воскресил Его из мертвых, так что Он уже не обратится в тление, о сем сказал так: Я дам вам милости, обещанные Давиду, верно.
Посему и в другом месте говорит: не дашь Святому Твоему увидеть тление.
Давид, в свое время послужив изволению Божию, почил и приложился к отцам своим, и увидел тление;
а Тот, Которого Бог воскресил, не увидел тления.
Итак, да будет известно вам, мужи братия, что ради Него возвещается вам прощение грехов;
и во всем, в чем вы не могли оправдаться законом Моисеевым, оправдывается Им всякий верующий.
Берегитесь же, чтобы не пришло на вас сказанное у пророков:
смотрите, презрители, подивитесь и исчезните; ибо Я делаю дело во дни ваши, дело, которому не поверили бы вы, если бы кто рассказывал вам.
При выходе их из Иудейской синагоги язычники просили их говорить о том же в следующую субботу.
Когда же собрание было распущено, то многие Иудеи и чтители Бога, обращенные из язычников, последовали за Павлом и Варнавою, которые, беседуя с ними, убеждали их пребывать в благодати Божией.
В следующую субботу почти весь город собрался слушать слово Божие.
Но Иудеи, увидев народ, исполнились зависти и, противореча и злословя, сопротивлялись тому, что говорил Павел.
Тогда Павел и Варнава с дерзновением сказали: вам первым надлежало быть проповедану слову Божию, но как вы отвергаете его и сами себя делаете недостойными вечной жизни, то вот, мы обращаемся к язычникам.
Ибо так заповедал нам Господь: Я положил Тебя во свет язычникам, чтобы Ты был во спасение до края земли.
Язычники, слыша это, радовались и прославляли слово Господне, и уверовали все, которые были предуставлены к вечной жизни.
И слово Господне распространялось по всей стране.
Но Иудеи, подстрекнув набожных и почетных женщин и первых в городе людей, воздвигли гонение на Павла и Варнаву и изгнали их из своих пределов.
Они же, отрясши на них прах от ног своих, пошли в Иконию.
А ученики исполнялись радости и Духа Святаго.
Erant autem in ecclesia, quae erat Antiochiae, pro phetae et doctores: Barnabas et Simeon, qui vocabatur Niger, et Lucius Cyrenensis et Manaen, qui erat Herodis tetrarchae collactaneus, et Saulus.
Ministrantibus autem illis Domino et ieiunantibus, dixit Spiritus Sanctus: «Separate mihi Barnabam et Saulum in opus, ad quod vocavi eos».
Tunc ieiunantes et orantes imponentesque eis manus dimiserunt illos.
Et ipsi quidem missi ab Spiritu Sancto devenerunt Seleuciam et inde navigaverunt Cyprum
et, cum venissent Salamina, praedicabant verbum Dei in synagogis Iudaeorum; habebant autem et Ioannem ministrum.
Et cum perambulassent universam insulam usque Paphum, invenerunt quendam virum magum pseudoprophetam Iudaeum, cui nomen Bariesu,
qui erat cum proconsule Sergio Paulo, viro prudente. Hic, accitis Barnaba et Saulo, quaesivit audire verbum Dei;
resistebat autem illis Elymas, magus, sic enim interpretatur nomen eius, quaerens avertere proconsulem a fide.
Saulus autem, qui et Paulus, repletus Spiritu Sancto, intuens in eum
dixit: «O plene omni dolo et omni fallacia, fili Diaboli, inimice omnis iustitiae, non desines subvertere vias Domini rectas?
Et nunc, ecce manus Domini super te; et eris caecus, non videns solem usque ad tempus». Et confestim cecidit in eum caligo et tenebrae, et circumiens quaerebat, qui eum manum darent.
Tunc proconsul, cum vidisset factum, credidit admirans super doctrinam Domini.
Et cum a Papho navigassent, qui erant cum Paulo, venerunt Pergen Pamphyliae; Ioannes autem discedens ab eis reversus est Hierosolymam.
Illi vero pertranseuntes, a Perge venerunt Antiochiam Pisidiae, et ingressi synagogam die sabbatorum sederunt.
Post lectionem autem Legis et Prophetarum, miserunt principes synagogae ad eos dicentes: «Viri fratres, si quis est in vobis sermo exhortationis ad plebem, dicite!».
Surgens autem Paulus et manu silentium indicens ait: «Viri Israelitae et qui timetis Deum, audite.
Deus plebis huius Israel elegit patres nostros et plebem exaltavit, cum essent incolae in terra Aegypti, et in brachio excelso eduxit eos ex ea;
et per quadraginta fere annorum tempus mores eorum sustinuit in deserto;
et destruens gentes septem in terra Chanaan sorte distribuit terram eorum,
quasi quadringentos et quinquaginta annos. Et post haec dedit iudices usque ad Samuel prophetam.
Et exinde postulaverunt regem, et dedit illis Deus Saul filium Cis, virum de tribu Beniamin, annis quadraginta.
Et amoto illo, suscitavit illis David in regem, cui et testimonium perhibens dixit: "Inveni David filium Iesse, virum secundum cor meum, qui faciet omnes voluntates meas".
Huius Deus ex semine secundum promissionem eduxit Israel salvatorem Iesum,
praedicante Ioanne ante adventum eius baptismum paenitentiae omni populo Israel.
Cum impleret autem Ioannes cursum suum, dicebat: "Quid me arbitramini esse? Non sum ego; sed ecce venit post me, cuius non sum dignus calceamenta pedum solvere".
Viri fratres, filii generis Abraham et qui in vobis timent Deum, nobis verbum salutis huius missum est.
Qui enim habitabant Ierusalem et principes eorum, hunc ignorantes et voces Prophetarum, quae per omne sabbatum leguntur, iudicantes impleverunt;
et nullam causam mortis invenientes petierunt a Pilato, ut interficeretur;
cumque consummassent omnia, quae de eo scripta erant, deponentes eum de ligno posuerunt in monumento.
Deus vero suscitavit eum a mortuis;
qui visus est per dies multos his, qui simul ascenderant cum eo de Galilaea in Ierusalem, qui nunc sunt testes eius ad plebem.
Et nos vobis evangelizamus eam, quae ad patres promissio facta est,
quoniam hanc Deus adimplevit filiis eorum, nobis resuscitans Iesum, sicut et in Psalmo secundo scriptum est: "Filius meus es tu; ego hodie genui te".
Quod autem suscitaverit eum a mortuis, amplius iam non reversurum in corruptionem, ita dixit: "Dabo vobis sancta David fidelia".
Ideoque et in alio dicit: "Non dabis Sanctum tuum videre corruptionem".
David enim sua generatione cum administrasset voluntati Dei, dormivit et appositus est ad patres suos et vidit corruptionem;
quem vero Deus suscitavit, non vidit corruptionem.
Notum igitur sit vobis, viri fratres, quia per hunc vobis remissio peccatorum annuntiatur; ab omnibus, quibus non potuistis in lege Moysi iustificari,
in hoc omnis, qui credit, iustificatur.
Videte ergo, ne superveniat, quod dictum est in Prophetis:
"Videte, contemptores, et admiramini et disperdimini, quia opus operor ego in diebus vestris, opus, quod non credetis, si quis enarraverit vobis!"».
Exeuntibus autem illis, rogabant, ut sequenti sabbato loquerentur sibi verba haec.
Cumque dimissa esset synagoga, secuti sunt multi Iudaeorum et colentium proselytorum Paulum et Barnabam, qui loquentes suadebant eis, ut permanerent in gratia Dei.
Sequenti vero sabbato paene universa civitas convenit audire verbum Domini.
Videntes autem turbas Iudaei, repleti sunt zelo; et contradicebant his, quae a Paulo dicebantur, blasphemantes.
Tunc audenter Paulus et Barnabas dixerunt: «Vobis oportebat primum loqui verbum Dei; sed quoniam repellitis illud et indignos vos iudicatis aeternae vitae, ecce convertimur ad gentes.
Sic enim praecepit nobis Dominus: "Posui te in lumen gentium, ut sis in salutem usque ad extremum terrae"».
Audientes autem gentes gaudebant et glorificabant verbum Domini, et crediderunt, quotquot erant praeordinati ad vitam aeternam;
ferebatur autem verbum Domini per universam regionem.
Iudaei autem concitaverunt honestas inter colentes mulieres et primos civitatis et excitaverunt persecutionem in Paulum et Barnabam et eiecerunt eos de finibus suis.
At illi, excusso pulvere pedum in eos, venerunt Iconium;
discipuli quoque replebantur gaudio et Spiritu Sancto.