Бы́вшей же ра́спри и стяза́нiю не ма́лу Па́влу и Варна́вѣ къ ни́мъ, учини́ша взы́ти Па́влу и Варна́вѣ и нѣ́кимъ други́мъ от ни́хъ ко апо́столомъ и ста́рцемъ во Иерусали́мъ о вопроше́нiи се́мъ.

Они́ же у́бо, предпо́слани бы́вше от це́ркве, прохожда́ху Финикі́ю и Самарі́ю, повѣ́дающе обраще́нiе язы́ковъ, и творя́ху ра́дость ве́лiю все́й бра́тiи.

Прише́дше же во Иерусали́мъ, прiя́ти бы́ша от це́ркве и апо́столъ и ста́рецъ, сказа́ша же, ели́ка сотвори́ Бо́гъ съ ни́ми и я́ко отве́рзе язы́комъ две́рь вѣ́ры.

[Зач. 36.] Воста́ша же нѣ́цыи от е́реси фарисе́йскiя вѣ́ровавшiи, глаго́люще, я́ко подоба́етъ обрѣ́зати и́хъ, завѣщава́ти же блюсти́ зако́нъ Моисе́овъ.

Собра́шася же апо́столи и ста́рцы вѣ́дѣти о словеси́ се́мъ.

Мно́гу же взыска́нiю бы́вшу, воста́въ Пе́тръ рече́ къ ни́мъ: му́жiе бра́тiе, вы́ вѣ́сте, я́ко от дні́й пе́рвыхъ Бо́гъ въ на́съ избра́ усты́ мои́ми услы́шати язы́комъ сло́во Благовѣ́стiя и вѣ́ровати:

и Се́рдцевѣ́децъ Бо́гъ свидѣ́телствова и́мъ, да́въ и́мъ Ду́ха Свята́го, я́коже и на́мъ,

и ничто́же разсуди́ между́ на́ми же и о́нѣми, вѣ́рою очи́щь сердца́ и́хъ:

ны́нѣ у́бо что́ искуша́ете Бо́га, [хотя́ще] возложи́ти и́го на вы́и ученико́мъ, его́же ни отцы́ на́ши, ни мы́ возмого́хомъ понести́?

но благода́тiю Го́спода Иису́са Христа́ вѣ́руемъ спасти́ся, я́коже и они́.

Умолча́ же все́ мно́жество и послу́шаху Варна́вы и Па́вла повѣ́дающею, ели́ка сотвори́ Бо́гъ зна́менiя и чудеса́ во язы́цѣхъ и́ма.

По умолча́нiи же ею́, отвѣща́ Иа́ковъ глаго́ля: му́жiе бра́тiе, послу́шайте мене́:

Симео́нъ повѣ́да, я́ко пре́жде Бо́гъ посѣти́ прiя́ти от язы́къ лю́ди о и́мени Свое́мъ:

и сему́ согласу́ютъ словеса́ проро́къ, я́коже пи́шетъ:

по си́хъ обращу́ся и сози́жду кро́въ Дави́довъ па́дшiй, и раско́паная его́ сози́жду и испра́влю его́,

я́ко да взы́щутъ про́чiи человѣ́цы Го́спода, и вси́ язы́цы, въ ни́хже нарече́ся и́мя Мое́, глаго́летъ Госпо́дь, творя́й сiя́ вся́.

Разу́мна от вѣ́ка су́ть Богови вся́ дѣла́ Его́.

Сего́ ра́ди а́зъ сужду́ не стужа́ти от язы́къ обраща́ющымся къ Бо́гу,

но заповѣ́дати и́мъ огреба́тися от тре́бъ и́долскихъ и от блуда́ и уда́вленины и от кро́ве, и ели́ка неуго́дна себѣ́ су́ть, ины́мъ не твори́ти.

Моисе́й бо от родо́въ дре́внихъ по всѣ́мъ градо́мъ проповѣ́дающыя его́ и́мать, въ со́нмищихъ по вся́ суббо́ты что́мый.

Тогда́ изво́лися апо́столомъ и ста́рцемъ со все́ю це́рковiю, избра́вше му́жа от ни́хъ, посла́ти во Антiохі́ю съ Па́вломъ и Варна́вою, Иу́ду нарица́емаго Варса́ву, и Си́лу, му́жа наро́чита въ бра́тiи,

написа́вше рука́ма и́хъ сiя́: апо́столи и ста́рцы и бра́тiя, су́щымъ во Антiохі́и и Сирі́и и Киликі́и бра́тiямъ, и́же от язы́къ, [о Го́сподѣ] ра́доватися.

Поне́же слы́шахомъ, я́ко нѣ́цыи от на́съ изше́дше возмути́ша ва́съ словесы́, развраща́юще ду́шы ва́шя, глаго́люще обрѣ́затися и блюсти́ зако́нъ, и́мже мы́ не завѣща́хомъ:

изво́лися на́мъ собра́вшымся единоду́шно, избра́нныя му́жы посла́ти къ ва́мъ, съ возлю́бленныма на́шима Варна́вою и Па́вломъ,

человѣ́кома преда́вшема ду́шы своя́ о и́мени Го́спода на́шего Иису́са Христа́:

посла́хомъ у́бо Иу́ду и Си́лу, и тѣ́хъ сло́вомъ сказу́ющихъ та́яжде:

изво́лися бо Свято́му Ду́ху и на́мъ, ничто́же мно́жае возложи́ти ва́мъ тяготы́, ра́звѣ ну́ждныхъ си́хъ:

огреба́тися от идоложе́ртвенныхъ и кро́ве, и уда́вленины и блуда́: и ели́ка не хо́щете ва́мъ бы́ти, други́мъ не твори́те: от ни́хже соблюда́юще себе́, до́брѣ сотворите́. Здра́вствуйте.

Они́ же у́бо по́слани бы́вше прiидо́ша во Антiохі́ю, и собра́вше наро́дъ, вда́ша посла́нiе.

Проче́тше же, возра́довашася о утѣше́нiи.

Иу́да же и Си́ла, и та́ проро́ка су́ща, сло́вомъ мно́зѣмъ утѣ́шиста бра́тiю и утверди́ста.

Пребы́вша же та́мо вре́мя, отпуще́на бы́ста съ ми́ромъ от бра́тiй ко апо́столомъ.

Изво́лися же Си́лѣ пребы́ти та́мо, Иу́да же возврати́ся во Иерусали́мъ.

[Зач. 37.] Па́велъ же и Варна́ва живя́ста во Антiохі́и, уча́ща и благовѣству́юща сло́во Госпо́дне, и со инѣ́ми мно́гими.

По нѣ́кихъ же дне́хъ рече́ Па́велъ къ Варна́вѣ: возвра́щшеся подоба́етъ посѣти́ти бра́тiю на́шу во всѣ́хъ градѣ́хъ, въ ни́хже проповѣ́дахомъ сло́во Госпо́дне, ка́ко пребыва́ютъ.

Варна́ва же восхотѣ́ поя́ти съ собо́ю Иоа́нна нарица́емаго Ма́рка:

Па́велъ же глаго́лаше отсту́пльшаго от на́ю от Памфилі́и и не ше́дшаго съ на́ма на дѣ́ло, на не́же по́слани бы́хомъ, не поя́ти сего́ съ собо́ю.

Бы́сть у́бо ра́спря, я́ко отлучи́тися и́ма от себе́: Варна́ва у́бо пое́мь Ма́рка отплы́ въ Ки́пръ:

Па́велъ же избра́въ Си́лу изы́де пре́данъ благода́ти Бо́жiей от бра́тiй,

прохожда́ше же Сирі́ю и Киликі́ю, утвержда́я це́ркви.

Немецкий (GNB)

Damals kamen einige Christen aus Judäa nach Antiochia und erklärten den Brüdern: »Ihr könnt nicht gerettet werden, wenn ihr euch nicht beschneiden lasst, wie es das Gesetz Moses vorschreibt!«

Paulus und Barnabas bestritten das und hatten eine heftige Auseinandersetzung mit ihnen. Die Brüder beschlossen deshalb, Paulus und Barnabas und einige andere aus der Gemeinde nach Jerusalem zu senden. Sie sollten den Aposteln und Gemeindeältesten dort die Streitfrage vorlegen.

Paulus und Barnabas wurden von der Gemeinde feierlich verabschiedet. Sie zogen durch Phönizien und Samarien und erzählten überall in den Gemeinden, wie die Nichtjuden Jesus als den Herrn angenommen hatten. Bei allen Brüdern und Schwestern lösten sie damit große Freude aus.

Als sie nach Jerusalem kamen, wurden sie von der ganzen Gemeinde und den Aposteln und Gemeindeältesten freundlich aufgenommen. Sie berichteten ihnen, was Gott alles durch sie unter den Nichtjuden getan hatte.

Aber einige von der Richtung der Pharisäer, die Christen geworden waren, standen auf und erklärten: »Man muss sie beschneiden und von ihnen fordern, dass sie das Gesetz Moses befolgen!«

Daraufhin fand eine weitere Versammlung statt: Die Apostel und die Gemeindeältesten traten zusammen, um vor der gesamten Gemeinde die Frage zu erörtern.

Als die Diskussion heftig wurde, stand Petrus auf und sagte:

»Liebe Brüder, ihr wisst doch: Gott hat schon seit langem unter euch seinen Willen kundgegeben. Er hat entschieden, dass die Menschen der anderen Völker durch mich die Gute Nachricht hören und zum Glauben kommen sollten.

Und er, der ins Herz sieht, hat diesen Menschen ein gutes Zeugnis ausgestellt: Er hat ihnen genauso wie uns den Heiligen Geist geschenkt.

In keinem Punkt hat er einen Unterschied gemacht zwischen ihnen und uns. Sie sind rein, weil er sie durch den Glauben im Herzen rein gemacht hat.

Warum also fordert ihr Gott heraus und wollt diesen Menschen eine Last auferlegen, die weder unsere Vorfahren noch wir selbst tragen konnten?

Es ist doch allein die Gnade Gottes, auf die wir unser Vertrauen setzen und von der wir unsere Rettung erwarten – wir genauso wie sie!«

Aus der ganzen Versammlung kam kein Wort des Widerspruchs und alle hörten aufmerksam zu, als nun Paulus und Barnabas noch eingehender berichteten, was für Staunen erregende Wunder Gott durch sie unter den Nichtjuden vollbracht hatte.

Als die beiden geendet hatten, stand Jakobus auf und sagte:

»Hört mir zu, liebe Brüder!

Simon hat uns gezeigt, wie Gott selbst von Anfang an darauf bedacht war, aus den Nichtjuden Menschen zu sammeln, die sein Volk sind und ihn ehren.

Das stimmt mit den Worten der Propheten überein, denn bei ihnen heißt es:

́Danach werde ich mich euch zuwenden, sagt der Herr, und die verfallene Hütte Davids wieder aufbauen. Aus den Trümmern werde ich sie von neuem errichten.
nach Am 9,11-12

Das werde ich tun, damit auch die übrigen Menschen nach mir fragen, alle Völker, die doch von jeher mein Eigentum sind. Ich, der Herr, werde tun,

was ich seit Urzeiten beschlossen habe.́
nach Jes 45,21

Darum bin ich der Ansicht, wir sollten den Menschen aus den anderen Völkern, die sich Gott zuwenden, nicht eine unnötige Last auferlegen. Wir sollten sie nicht dazu verpflichten, das ganze jüdische Gesetz zu befolgen,

sondern sie nur in einem Schreiben auffordern, dass sie kein Fleisch von Tieren essen, die als Opfer für die Götzen geschlachtet worden sind, denn es ist unrein; weiter sollen sie sich vor Blutschande hüten, kein Fleisch von Tieren essen, deren Blut nicht vollständig ausgeflossen ist, und kein Tierblut genießen.

Denn diese Vorschriften Moses sind seit alten Zeiten in jeder Stadt bekannt; jeden Sabbat wird ja überall in den Synagogen aus dem Gesetz vorgelesen.«

Darauf beschlossen die Apostel und die Gemeindeältesten zusammen mit der ganzen Gemeinde, Männer aus ihrer Mitte auszuwählen und mit Paulus und Barnabas nach Antiochia zu schicken. Sie bestimmten dafür Judas mit dem Beinamen Barsabbas und Silas, zwei führende Leute der Gemeinde,

und gaben ihnen folgendes Schreiben mit:
»Die Apostel und die Gemeindeältesten, eure Brüder, grüßen ihre Brüder und Schwestern nichtjüdischer Abstammung in Antiochia, Syrien und Zilizien.

Wir haben erfahren, dass einige aus unserer Gemeinde mit ihren Äußerungen Verwirrung und Niedergeschlagenheit unter euch verbreitet haben. Sie hatten aber keinerlei Auftrag von uns.

Nachdem wir nun in dieser Frage zu einer einhelligen Auffassung gekommen sind, haben wir beschlossen, ausgewählte Männer unserer Gemeinde zu euch zu schicken. Sie kommen zusammen mit unseren geliebten Brüdern Barnabas und Paulus,

die im Dienst für Jesus Christus, unseren Herrn, ihr Leben aufs Spiel gesetzt haben.

Unsere Abgesandten Judas und Silas werden euch alles auch noch mündlich mitteilen und erläutern.

Vom Heiligen Geist geleitet, haben wir nämlich beschlossen, euch keine weitere Last aufzuladen außer den folgenden Einschränkungen, die unbedingt von euch zu beachten sind:

Esst kein Fleisch von Tieren, die als Opfer für die Götzen geschlachtet wurden; genießt kein Blut; esst kein Fleisch von Tieren, deren Blut nicht vollständig ausgeflossen ist; und hütet euch vor Blutschande.

Wenn ihr euch vor diesen Dingen in Acht nehmt, tut ihr recht. Lebt wohl!«

Die beiden Abgesandten gingen mit Paulus und Barnabas nach Antiochia. Vor der versammelten Gemeinde übergaben sie den Brief.

Als er vorgelesen wurde, freuten sich alle über den ermutigenden Bescheid.

Judas und Silas, die selbst Propheten waren, sprachen lange mit den Brüdern und Schwestern, machten ihnen weiter Mut und stärkten sie.

Sie blieben noch einige Zeit dort; dann wurden sie von der Gemeinde herzlich verabschiedet, um nach Jerusalem zurückzukehren.

[]

Paulus und Barnabas blieben in Antiochia. Zusammen mit vielen anderen unterwiesen sie die Gemeinde und verkündeten den Menschen in der Stadt die Botschaft Gottes.

Nach einiger Zeit sagte Paulus zu Barnabas: »Lass uns noch einmal alle die Orte besuchen, in denen wir die Botschaft Gottes verkündet haben! Wir wollen sehen, wie es den Brüdern und Schwestern geht!«

Barnabas wollte Johannes Markus mitnehmen,

aber Paulus lehnte es ab, noch einmal mit ihm zusammenzuarbeiten; denn er hatte sie auf der vorhergehenden Reise in Pamphylien im Stich gelassen und die Zusammenarbeit abgebrochen.

Es kam zu einer heftigen Auseinandersetzung, und Paulus und Barnabas trennten sich. Barnabas fuhr mit Markus nach Zypern,

Paulus aber wählte sich Silas als Begleiter.

Die Brüder und Schwestern beteten für Paulus, dass Gottes Gnade ihn begleite, und er machte sich auf den Weg.

Er zog durch Syrien und Zilizien und stärkte die Gemeinden im Glauben.

Узбекский

Языки

Яҳудия ўлкасидан келган баъзи одамлар Антиохияда турган имонли биродарларига: “Агар Мусонинг одати бўйича суннат қилмасангизлар, нажот тополмайсизлар”, – дея таълим берардилар.

Павлус ва Барнабо улар билан анча тортишув ва баҳсга киришдилар. Охирида Павлус билан Барнабони, шунингдек, ораларидан бошқа баъзи кишиларни тайин этиб, бу масалани ҳаворийлар ва оқсоқоллар қошида ечиш мақсадида уларни Қуддусга юборишга қарор қилишди.

Улар жамоат томонидан жўнатилгандан сўнг, Финикия ва Самария ўлкаларидан ўтаётиб, ўша ердаги биродарларига мажусийларнинг Худога илтижо қилишганини айтиб бериб, ҳаммага катта севинч бағишлардилар.

Қуддусга етганларида, имонлилар жамоати, ҳаворийлар ва оқсоқоллар томонидан яхши қабул қилиндилар. Ўзлари билан Худонинг қилган бутун ишларини, мажусийларга имон эшигини қандай очганини уларга билдирдилар.

Лекин фарзийлар мазҳабидан Исога ишонган баъзи бирлари қарши туриб: “Уларни суннат қилиш ва Мусонинг Қонунига риоя эттириш керак”, – дедилар.

Ҳаворийлар ва оқсоқоллар бу масалани муҳокама қилиш учун йиғилдилар.

Анча мунозарадан кейин Бутрус ўрнидан туриб, уларга хитоб этди:“Эрлар, биродарлар! Сизларга маълумки, мажусийлар Инжил Хушхабарини мендан эшитиб, имон келтирсинлар деб, Худо анча вақт аввал орангиздан мени танлаган эди.

Қалбларни билган Худо бизга берган Муқаддас Руҳни уларга ҳам эҳсон этиб, шу билан уларни маъқул топганини тасдиқ этди.

Улар билан бизнинг орамизни ҳеч қандай фарқ билан ажратмасдан, имон келтиришлари орқали уларнинг ҳам дилларини тозалади.

У ҳолда, сизлар нима учун Худони синаб, на оталаримиз, на бизлар кўтариб боролмаган бўйинтуруқни Исо шогирдларининг бўйнига юкламоқчисизлар?

Ўзимиз биргина Раббимиз Исонинг инояти билан нажот топишга ишонганимиз каби, улар ҳам худди шунга ишонишади”.

Шунда бутун жамоат жим бўлиб, Барнабо билан Павлусга қулоқ солиб турди. Улар эса Худонинг ўзлари орқали мажусийлар орасида бажарган барча ажойиб ва мўъжизакор ишларини айта бошладилар.

Улар сўзлаб бўлгандан кейин, Ёқуб гап бошлади:“Эрлар, биродарлар, менга қулоқ солинглар!

Симун, биринчи галда Худо бошқа миллатлардан Ўз исмини таниган бир халқни олиш учун осмондан тушганини тушунтирди.

Ана, пайғамбарларнинг сўзлари ҳам бунга мувофиқ келяпти, Тавротда ёзилишича:

“Бундан кейин Мен қайтиб келиб,Довуднинг йиқилган даргоҳини барпо қилурман.Унинг харобаларини янгидан қуриб,Уни бошдан қайта тиклаб қўюрман.

Токи қолган одамлар,Исмимни таниган барча халқлар,Мен – Худовандни излаб топсинлар.

Буларни қадимдан маълум этган Худованд буюриб бажармоқда”.

Шунинг учун менинг фикримча, бошқа миллатлардан Худога имон келтирганларни қийнаб қўймаслигимиз лозим.

Фақат уларга хат ёзиб, бутларга сўйилган ҳаром қурбонлик гўшти, зино, бўғилган ҳайвоннинг гўшти ва қон ейишдан ўзларини сақласинлар, [ўзлари учун истамаган нарсани ўзгага қилмасинлар], деб буйруқ берайлик.

Зотан, Мусонинг Қонуни қадимги аждодлар замонидан бери ҳар бир шаҳарда ваъз қилинмоқда, ҳар шанба куни ибодатхоналарда қироат қилиниб келмоқда”.

Бунинг изидан бутун жамоат билан ҳаворийлар ва оқсоқоллар ўз ораларидан одамларни сайлаб, Павлус ва Барнабо билан Антиохияга юборишни лозим кўрдилар. Биродарлар орасида обрў орттирган Барсабо лақабли Яҳудони ва Силани сайладилар.

Улар орқали шу мактубни ёзиб юбордилар: “Ҳаворийлар, оқсоқоллар ва барча биродарлардан, турли халқ вакилларидан иборат бўлиб, Антиохия, Сурия, ва Киликияда яшаётган биродарларимизга салом!

Эшитишимизча, биздан чиққан баъзи кишилар ўзларининг гаплари билан сизларни довдиратиб, суннат қилиш керак, Мусонинг Қонунига риоя қилиш керак, деб кўнгилларингизни ташвишга солишибди. Биз эса буни буюрмаган эдик.

Шу сабабдан ўз орамиздан сайланган баъзи бир одамларни азизларимиз Барнабо ва Павлус билан бирга сизларнинг олдингизга юбориш учун бир фикрга келдик.

Бу иккаласи Раббимиз Исо Масиҳнинг исми учун ўз жонларини ҳам аямаган зотлардир.

Қароримиз бўйича ҳузурингизга ҳозирча Яҳудо билан Силани йўллаяпмиз; улар сизларга буларни оғзаки ҳам тушунтирадилар.

Шундай қилиб, Муқаддас Руҳга ва бизга маъқул кўринган қуйидаги зарур саналганлардан бошқа сизларга ҳеч нарса юкламасликка қарор қилдик, чунончи:

бутларга сўйилган қурбонлик гўшти, қон, бўғилган ҳайвоннинг гўшти ҳамда зинодан ўзингизни сақланглар. [Ўзингиз учун истамаган нарсани ўзгага қилманглар.] Бу ҳаром нарсалардан ўзларингизни сақлаб юрсангиз, яхши иш қилган бўласизлар. Саломат бўлинглар!”

Шундай қилиб, бу одамлар йўлга тушиб, Антиохия шаҳрига келишди. У ердаги жамоатни тўплаб, хатни топширишди.

Улар эса насиҳатни ўқиб севиндилар.

Ўзлари ҳам пайғамбар бўлган Яҳудо ва Сила маъноли, мўл сўз билан биродарларига далда бериб, жонларига жон қўшдилар.

Бу ерда бир муддат туришганидан кейин, биродарлари уларни эсон-омон кузатиб, юборганлар қошига қайтаришди.

[Лекин Сила Антиохияда қолишни афзал кўрди ва Яҳудо якка ўзи Қуддусга қайтди.]

Павлус ва Барнабо бўлса, Антиохияда қолишди. Улар бошқа кўп кишилар билан ҳамжиҳат бўлиб, таълим беришни ва Раббимиз Исонинг Хушхабарини тарғиб қилишни давом эттиришди.

Бир мунча вақтдан кейин Павлус Барнабога: “Энди қайтиб бориб, Раббимиз каломини тарғиб этган ҳар бир шаҳардаги биродарларимизни йўқлайлик, уларнинг ҳол-аҳволини билайлик”, – деди.

Барнабо эса Марк деган Юҳаннони ҳам ўзи билан бирга олмоқчи эди.

Лекин Павлус, Памфилияда ўзларини тарк этиб, ҳамкорликдан бош тортган одамни ўзи билан бирга олишни ўринли деб ҳисобламас эди.

Натижада ораларида шундай хафалик бўлиб ўтдики, улар бир-бирларидан айрилиб қолдилар. Барнабо Маркни эргаштириб, Кипр оролига сузиб кетди.

Павлуснинг ўзи эса Силани танлади. Биродарлар уни Худонинг иноятига топширгандан сўнг, у жўнаб кетди.

У Сурия ва Киликия ўлкаларидан ўтиб борган сари, Масиҳ жамоатларини имонда мустаҳкамлар эди.