Скрыть
4:1
4:3
4:4
4:5
4:7
4:9
4:10
4:13
4:14
4:15
4:16
4:17
4:20
4:21
4:22
4:23
4:24
4:25
4:30
4:33
4:34
4:35
4:36
4:37
Глава 5 
5:1
5:2
5:4
5:5
5:6
5:7
5:8
5:9
5:10
5:11
5:13
5:15
5:16
5:17
5:18
5:19
5:21
5:22
5:23
5:24
5:25
5:26
5:27
5:33
5:34
5:35
5:40
5:42
Глава 6 
6:1
6:2
6:3
6:4
6:7
6:8
6:9
6:11
6:12
6:13
6:15
Глава 7 
7:1
7:2
7:4
7:5
7:7
7:11
7:18
7:19
7:22
7:23
7:25
7:27
7:28
7:29
7:31
7:32
7:33
7:34
7:36
7:39
7:41
7:49
7:54
7:56
7:57
Глава 15 
15:2
15:3
15:4
15:5
15:6
15:12
15:13
15:14
15:15
15:16
15:18
15:19
15:21
15:22
15:23
15:24
15:25
15:26
15:27
15:28
15:29
15:30
15:31
15:33
15:34
15:35
15:36
15:39
15:40
Церковнославянский (рус)
[Зач. 10.] Глаго́лющымъ же и́мъ къ лю́демъ, наидо́ша на ни́хъ свяще́н­ницы и во­ево́да церко́вный и саддуке́е,
жа́ляще си́, за е́же учи́ти и́мъ лю́ди и воз­вѣща́ти о Иису́сѣ воскресе́нiе ме́ртвыхъ:
и воз­ложи́ша на ни́хъ ру́ки и положи́ша и́хъ въ соблюде́нiе до у́трiя: бѣ́ бо ве́черъ уже́.
Мно́зи же от­ слы́шав­шихъ сло́во вѣ́роваша: и бы́сть число́ муже́й я́ко ты́сящъ пя́ть.
Бы́сть же нау́трiе собра́тися князе́мъ и́хъ и ста́рцемъ и кни́жникомъ во Иерусали́мъ,
и А́н­нѣ архiере́ю и Каiа́фѣ и Иоа́н­ну и Алекса́ндру, и ели́цы бѣ́ша от­ ро́да архiере́йска:
и поста́вльше и́хъ посредѣ́, вопроша́ху: ко́­ею си́лою или́ ко́имъ и́менемъ сотвори́сте сiе́ вы́?
Тогда́ Пе́тръ, испо́лнився Ду́ха Свя́та, рече́ къ ни́мъ: кня́зи лю́дстiи и ста́рцы Изра́илевы,
а́ще мы́ дне́сь истязу́еми есмы́ о благодѣя́нiи человѣ́ка не́мощна, о чесо́мъ се́й спасе́ся,
разу́мно бу́ди всѣ́мъ ва́мъ и всѣ́мъ лю́демъ Изра́илевымъ, я́ко во и́мя Иису́са Христа́ Назоре́а, Его́же вы́ распя́сте, Его́же Бо́гъ воскреси́ от­ ме́ртвыхъ, о Се́мъ се́й сто­и́тъ предъ ва́ми здра́въ:
се́й е́сть ка́мень укоре́ный от­ ва́съ зи́ждущихъ, бы́вый во главу́ у́гла, и нѣ́сть ни о еди́нѣмъ же инѣ́мъ спасе́нiя:
нѣ́сть бо ино́го и́мене подъ небесе́мъ, да́н­наго въ человѣ́цѣхъ, о не́мже подоба́етъ спасти́ся на́мъ.
[Зач. 11.] Ви́дяще же Петро́во дерзнове́нiе и Иоа́н­ново и разумѣ́в­ше, я́ко человѣ́ка некни́жна еста́ и про́ста, дивля́хуся, зна́ху же и́хъ, я́ко со Иису́сомъ бѣ́ста:
ви́дяще же исцѣлѣ́в­шаго человѣ́ка съ ни́ма стоя́ща, ничто́же имя́ху проти́ву рещи́.
Повелѣ́в­ше же и́ма во́нъ изъ со́нмища изы́ти, стяза́хуся дру́гъ со дру́гомъ,
глаго́люще: что́ сотвори́мъ человѣ́кома си́ма? Я́ко у́бо наро́читое зна́менiе бы́сть и́ма, всѣ́мъ живу́щымъ во Иерусали́мѣ я́вѣ, и не мо́жемъ от­врещи́ся:
но да не бо́лѣе простре́т­ся въ лю́дехъ, преще́нiемъ да запрети́мъ и́ма ктому́ не глаго́лати о и́мени се́мъ ни еди́ному от­ человѣ́къ.
И при­­зва́в­ше и́хъ, заповѣ́даша и́ма от­ню́дъ не провѣщава́ти ниже́ учи́ти о и́мени Иису́совѣ.
Пе́тръ же и Иоа́н­нъ от­вѣща́в­ша къ ни́мъ рѣ́ста: а́ще пра́ведно е́сть предъ Бо́гомъ ва́съ послу́шати па́че, не́жели Бо́га, суди́те:
не мо́жемъ бо мы́, я́же ви́дѣхомъ и слы́шахомъ, не глаго́лати.
Они́ же при­­запре́щше и́ма, пусти́ша я́, ничто́же обрѣ́тше ка́ко му́чити и́хъ, люді́й ра́ди, я́ко вси́ прославля́ху Бо́га о бы́в­шемъ:
лѣ́тъ бо бя́ше мно́жае четы́редесяти человѣ́къ то́й, на не́мже бы́сть чу́до сiе́ исцѣле́нiя.
[Зач. 12.] Отпуще́на же бы́в­ша прiидо́ста ко сво­и́мъ и воз­вѣсти́ста, ели́ка къ ни́ма архiере́е и ста́рцы рѣ́ша.
Они́ же слы́шав­ше единоду́шно воз­двиго́ша гла́съ къ Бо́гу и реко́ша: Влады́ко, Ты́, Бо́же, сотвори́вый не́бо и зе́млю и мо́ре и вся́, я́же въ ни́хъ,
и́же Ду́хомъ Святы́мъ усты́ отца́ на́­шего Дави́да о́трока Тво­его́ ре́клъ еси́: вску́ю шата́шася язы́цы, и лю́дiе по­учи́шася тще́тнымъ?
Предста́ша ца́рiе зе́мстiи, и кня́зи собра́шася вку́пѣ на Го́спода и на Христа́ Его́.
Собра́шася бо во­и́стин­ну во гра́дѣ се́мъ на Свята́го О́трока Тво­его́ Иису́са, Его́же пома́залъ еси́, И́родъ же и Понті́йскiй Пила́тъ съ язы́ки и людьми́ Изра́илевыми,
сотвори́ти, ели́ка рука́ Твоя́ и совѣ́тъ Тво́й преднарече́ бы́ти:
и ны́нѣ, Го́споди, при́зри на преще́нiя и́хъ и да́ждь рабо́мъ Тво­и́мъ со вся́кимъ дерзнове́нiемъ глаго́лати сло́во Твое́,
внегда́ ру́ку Твою́ простре́ти Ти́ во исцѣле́нiя, и зна́мениемъ и чудесе́мъ быва́ти и́менемъ Святы́мъ О́трока Тво­его́ Иису́са.
И помоли́в­шымся и́мъ, подви́жеся мѣ́сто, идѣ́же бя́ху со́брани, и испо́лнишася вси́ Ду́ха Свя́та и глаго́лаху сло́во Бо́жiе со дерзнове́нiемъ.
Наро́ду же вѣ́ровав­шему бѣ́ се́рдце и душа́ еди́на, и ни еди́нъ же что́ от­ имѣ́нiй сво­и́хъ глаго́лаше свое́ бы́ти, но бя́ху и́мъ вся́ о́бща.
И ве́лiею си́лою воз­дая́ху свидѣ́тел­ст­во апо́столи воскресе́нiю Го́спода Иису́са Христа́, благода́ть же бѣ́ ве́лiя на всѣ́хъ и́хъ.
Не бя́ше бо ни́щь ни еди́нъ въ ни́хъ: ели́цы бо госпо́дiе се́ломъ или́ домово́мъ бя́ху, продаю́ще при­­ноша́ху цѣ́ны продае́мыхъ
и полага́ху при­­ нога́хъ апо́столъ: дая́шеся же ко­ему́ждо, его́же а́ще кто́ тре́боваше.
Иосі́а же, нарѣче́н­ный Варна́ва от­ апо́столъ, е́же е́сть сказа́емо сы́нъ утѣше́нiя, леви́тъ, Ки́прянинъ ро́домъ,
имѣ́я село́, прода́въ при­­несе́ цѣ́ну и положи́ предъ нога́ми апо́столъ.
[Зач. 13.] Му́жъ же нѣ́кiй, Ана́нiа и́менемъ, съ Сапфи́рою жено́ю сво­е́ю, продаде́ село́
и утаи́ от­ цѣны́, свѣ́дущей и женѣ́ его́: и при­­не́съ ча́сть нѣ́кую, предъ нога́ми апо́столъ положи́.
Рече́ же Пе́тръ: Ана́нiе, почто́ испо́лни сатана́ се́рдце твое́ солга́ти Ду́ху Свято́му и утаи́ти от­ цѣны́ села́?
Су́щее тебѣ́ не тво­е́ ли бѣ́, и прода́ное не въ тво­е́й ли вла́сти бя́ше? Что́ я́ко положи́лъ еси́ въ се́рдцы тво­е́мъ ве́щь сiю́? Не человѣ́комъ солга́лъ еси́, но Бо́гу.
Слы́шавъ же Ана́нiа словеса́ сiя́, па́дъ и́здше: и бы́сть стра́хъ вели́къ на всѣ́хъ слы́шащихъ сiя́.
Вста́в­ше же ю́ноши взя́ша его́ и изне́сше погребо́ша.
Бы́сть же я́ко трiе́мъ часо́мъ мину́в­шымъ, и жена́ его́ не вѣ́дущи бы́в­шаго вни́де.
Отвѣща́ же е́й Пе́тръ: рцы́ ми, а́ще на толи́цѣ село́ от­да́ста? Она́ же рече́: е́й, на толи́цѣ.
Пе́тръ же рече́ къ не́й: что́ я́ко согласи́стася искуси́ти Ду́ха Госпо́дня? Се́, но́ги погре́бшихъ му́жа тво­его́ при­­ две́рехъ, и изнесу́тъ тя́.
Паде́ же а́бiе предъ нога́ма его́ и и́здше: в­ше́дше же ю́ноши обрѣто́ша ю́ ме́ртву и изне́сше погребо́ша бли́зъ му́жа ея́.
И бы́сть стра́хъ вели́къ на все́й це́ркви и на всѣ́хъ слы́шашихъ сiя́.
[Зач. 14.] Рука́ми же апо́столскими бы́ша зна́менiя и чудеса́ въ лю́дехъ мно́га: и бя́ху единоду́шно вси́ въ при­­тво́рѣ Соломо́ни:
от­ про́чихъ же никто́же смѣ́яше при­­лѣпля́тися и́мъ, но велича́ху и́хъ лю́дiе.
Па́че же при­­лага́хуся вѣ́ру­ю­щiи Го́сподеви, мно́же­с­т­во муже́й же и же́нъ,
я́ко и на сто́гны износи́ти неду́жныя и полага́ти на посте́лехъ и на одрѣ́хъ, да гряду́щу Петру́ поне́ сѣ́нь его́ осѣни́тъ нѣ́ко­его от­ ни́хъ.
Схожда́­шеся же и мно́же­с­т­во от­ окре́стныхъ градо́въ во Иерусали́мъ, при­­нося́ще неду́жныя и стра́ждущыя от­ ду́хъ нечи́стыхъ, и́же исцѣлѣва́хуся вси́.
Воста́въ же архiере́й и вси́ и́же съ ни́мъ, су́щая е́ресь саддуке́йская, испо́лнишася за́висти,
и воз­ложи́ша ру́ки своя́ на апо́столы и посла́ша и́хъ въ соблюде́нiе о́бщее.
А́нгелъ же Госпо́день но́щiю от­ве́рзе две́ри темни́цы, изве́дъ же и́хъ, рече́:
иди́те и ста́в­ше глаго́лите въ це́ркви лю́демъ вся́ глаго́лы жи́зни сея́.
[Зач. 15.] Слы́шав­ше же внидо́ша по у́треницѣ {у́тро} въ це́рковь и уча́ху. Прише́дъ же архiере́й и и́же съ ни́мъ, созва́ша собо́ръ и вся́ ста́рцы от­ сыно́въ Изра́илевыхъ и посла́ша во узи́лище, при­­вести́ и́хъ.
Слуги́ же ше́дше не обрѣто́ша и́хъ въ темни́цѣ, воз­вра́щшежеся воз­вѣсти́ша,
глаго́люще, я́ко темни́цу у́бо обрѣто́хомъ заключе́ну со вся́кимъ утвержде́нiемъ и блюсти́тели стоя́щыя предъ две́рьми: от­ве́рзше же, вну́трь ни еди́наго обрѣто́хомъ.
Я́коже слы́шаша словеса́ сiя́ архiере́й же и во­ево́да церко́вный и первосвяще́н­ницы, недо­умѣва́хуся о ни́хъ, что́ у́бо бу́детъ сiе́.
Прише́дъ же нѣ́кто воз­вѣсти́ и́мъ, глаго́ля, я́ко се́, му́жiе, и́хже всади́сте въ темни́цу, су́ть въ це́ркви стоя́ще и уча́ще лю́ди.
Тогда́ ше́дъ во­ево́да со слуга́ми, при­­веде́ и́хъ не съ ну́ждею, боя́хуся бо люді́й, да не ка́менiемъ побiю́тъ и́хъ:
при­­ве́дше же и́хъ, поста́виша на со́нмищи, и вопроси́ и́хъ архiере́й, глаго́ля:
не запреще́нiемъ ли запрети́хомъ ва́мъ не учи́ти о и́мени се́мъ? И се́, испо́лнисте Иерусали́мъ уче́нiемъ ва́шимъ и хо́щете навести́ на ны́ кро́вь Человѣ́ка Сего́.
Отвѣща́въ же Пе́тръ и апо́столи рѣ́ша: повинова́тися подоба́етъ Богови па́че, не́жели человѣ́комъ:
Бо́гъ оте́цъ на́шихъ воз­дви́же Иису́са, Его́же вы́ уби́сте, повѣ́сив­ше на дре́вѣ:
Сего́ Бо́гъ Нача́лника и Спа́са воз­вы́си десни́цею Сво­е́ю, да́ти покая́нiе Изра́илеви и оставле́нiе грѣхо́въ:
и мы́ есмы́ Того́ свидѣ́телiе глаго́лъ си́хъ, и Ду́хъ Святы́й, Его́же даде́ Бо́гъ повину́ющымся Ему́.
Они́ же слы́шав­ше распыха́хуся и совѣща́ша уби́ти и́хъ.
Воста́въ же нѣ́кiй на со́нмищи фарисе́й, и́менемъ Гамалiи́лъ, законо­учи́тель че́стенъ всѣ́мъ лю́демъ, повелѣ́ внѣ́ ма́ло что́ апо́столомъ уступи́ти,
рече́ же къ ни́мъ: му́жiе Изра́илтяне, внима́йте себѣ́ о человѣ́цѣхъ си́хъ, что́ хо́щете сотвори́ти:
предъ си́ми бо де́нми воста́ Ѳе́вда, глаго́ля бы́ти вели́ка нѣ́ко­его себе́, ему́же при­­лѣпи́шася число́мъ муже́й я́ко четы́реста: и́же убiе́нъ бы́сть, и вси́, ели́цы повину́шася ему́, разыдо́шася и бы́ша ни во что́же:
по се́мъ воста́ Иу́да Галиле́анинъ во дни́ написа́нiя и от­влече́ лю́ди дово́лны вслѣ́дъ себе́: и то́й поги́бе, и вси́, ели́цы послу́шаша его́, разсы́пашася:
и ны́нѣ, глаго́лю ва́мъ, от­ступи́те от­ человѣ́къ си́хъ и оста́вите и́хъ: я́ко а́ще бу́детъ от­ человѣ́къ совѣ́тъ се́й или́ дѣ́ло сiе́, разори́т­ся,
а́ще ли же от­ Бо́га е́сть, не мо́жете разори́ти то́, да не ка́ко и богобо́рцы обря́щетеся.
Послу́шаша же его́, и при­­зва́в­ше апо́столы, би́в­ше запрети́ша и́мъ не глаго́лати о и́мени Иису́совѣ и от­пусти́ша и́хъ.
Они́ же у́бо идя́ху ра́ду­ю­щеся от­ лица́ собо́ра, я́ко за и́мя Го́спода Иису́са сподо́бишася безче́стiе прiя́ти:
по вся́ же дни́ въ це́ркви и въ домѣ́хъ не престая́ху уча́ще и благовѣ­ст­ву́юще Иису́са Христа́.
[Зач. 16.] Во дне́хъ же си́хъ, умно́жив­шымся ученико́мъ, бы́сть ропта́нiе Е́ллиновъ ко Евре́омъ, я́ко презира́емы быва́ху во вседне́внѣмъ служе́нiи вдови́цы и́хъ.
Призва́в­ше же два­на́­де­сять мно́же­с­т­во учени́къ, рѣ́ша: не уго́дно е́сть на́мъ, оста́вльшымъ сло́во Бо́жiе, служи́ти трапе́замъ:
усмотри́те у́бо, бра́тiе, му́жы от­ ва́съ свидѣ́тел­ст­вованы се́дмь, испо́лнены Ду́ха Свя́та и прему́дрости, и́хже поста́вимъ надъ слу́жбою се́ю:
мы́ же въ моли́твѣ и служе́нiи сло́ва пребу́демъ.
И уго́дно бы́сть сло́во сiе́ предъ всѣ́мъ наро́домъ: и избра́ша Стефа́на, му́жа испо́лнена вѣ́ры и Ду́ха Свя́та, и Фили́ппа, и Про́хора и Никано́ра, и Ти́мона и Парме́на, и Никола́а при­­ше́лца Антiохі́йскаго,
и́хже поста́виша предъ апо́столы: и помоли́в­шеся воз­ложи́ша на ня́ ру́цѣ.
И сло́во Бо́жiе растя́ше, и мно́жашеся число́ учени́къ во Иерусали́мѣ зѣло́: мно́гъ же наро́дъ свяще́н­никовъ послу́шаху вѣ́ры.
[Зач. 17.] Стефа́нъ же испо́лнь вѣ́ры и си́лы творя́ше зна́менiя и чудеса́ ве́лiя въ лю́дехъ.
Воста́ша же нѣ́цыи от­ со́нма глаго́лемаго Ливерти́нска и Кирине́йска и Алекса́ндрска, и и́же от­ Киликі́и и Асі́и, стяза́ющеся со Стефа́номъ:
и не можа́ху противуста́ти прему́дрости и Ду́ху, И́мже глаго́лаше.
Тогда́ подусти́ша му́жы глаго́лющыя, я́ко слы́шахомъ его́ глаго́люща глаго́лы ху́лныя на Моисе́а и на Бо́га.
Сподвиго́ша же лю́ди и ста́рцы и кни́жники, и напа́дше восхи́тиша его́ и при­­ведо́ша на со́нмище,
поста́виша же свидѣ́тели ло́жны глаго́лющыя, я́ко человѣ́къ се́й не престае́тъ глаго́лы ху́лныя глаго́ля на мѣ́сто свято́е сiе́ и зако́нъ:
слы́шахомъ бо его́ глаго́люща, я́ко Иису́съ Назоре́й се́й разори́тъ мѣ́сто сiе́ и измѣни́тъ обы́чаи, я́же предаде́ на́мъ Моисе́й.
И воз­зрѣ́в­ше на́нь вси́ сѣдя́щiи въ со́нмищи, ви́дѣша лице́ его́ я́ко лице́ А́нгела.
Рече́ же архiере́й: а́ще у́бо сiя́ та́ко су́ть?
О́нъ же рече́: му́жiе бра́тiе и отцы́, послу́шайте. Бо́гъ сла́вы яви́ся отцу́ на́­шему Авраа́му су́щу въ Месо­пота́мiи, пре́жде да́же не всели́тися ему́ въ Харра́нь,
и рече́ къ нему́: изы́ди от­ земли́ тво­ея́ и от­ ро́да тво­его́ и от­ до́му отца́ тво­его́, и прiиди́ въ зе́млю, ю́же а́ще ти́ покажу́.
Тогда́ изше́дъ от­ земли́ Халде́йскiя, всели́ся въ Харра́нь: и от­ту́ду, по уме́ртвiи отца́ его́, пресели́ его́ въ зе́млю сiю́, на не́йже вы́ ны́нѣ живете́,
и не даде́ ему́ наслѣ́дiя въ не́й, ниже́ стопы́ но́гу: и обѣща́ да́ти ему́ ю́ во одержа́нiе и сѣ́мени его́ по не́мъ, не су́щу ему́ ча́ду.
Глаго́ла же си́це Бо́гъ, я́ко бу́детъ сѣ́мя его́ при­­ше́лцы въ земли́ чужде́й, и порабо́тятъ е́ и озло́бятъ лѣ́тъ четы́реста.
И язы́ку, ему́же порабо́таютъ, сужду́ А́зъ, рече́ Бо́гъ: и по си́хъ изы́дутъ и послу́жатъ Ми́ на мѣ́стѣ се́мъ.
И даде́ ему́ завѣ́тъ обрѣ́занiя. И та́ко роди́ Исаа́ка и обрѣ́за его́ въ де́нь осмы́й: и Исаа́къ Иа́кова, и Иа́ковъ два­на́­де­сять патрiа́рхъ.
И патрiа́рси позави́дѣв­ше Ио́сифу прода́ша его́ во Еги́петъ: и бѣ́ Бо́гъ съ ни́мъ,
и изъя́тъ его́ от­ всѣ́хъ скорбе́й его́, и даде́ ему́ благода́ть и прему́дрость предъ фарао́номъ царе́мъ Еги́петскимъ: и поста́ви его́ нача́лника надъ Еги́птомъ и надъ всѣ́мъ до́момъ сво­и́мъ.
Прiи́де же гла́дъ на всю́ зе́млю Еги́петскую и Ханаа́ню и ско́рбь ве́лiя, и не обрѣта́ху сы́тости отцы́ на́ши.
Слы́шавъ же Иа́ковъ су́щую пшени́цу во Еги́птѣ, посла́ отцы́ на́шя пе́рвѣе,
и внегда́ второ́е [прiидо́ша], позна́нъ бы́сть Ио́сифъ бра́тiи сво­е́й, и я́вѣ бы́сть фарао́ну ро́дъ Ио́сифовъ.
Посла́въ же Ио́сифъ при­­зва́ отца́ сво­его́ Иа́кова и все́ сро́д­ст­во свое́, се́дмьдесятъ и пя́ть ду́шъ.
Сни́де же Иа́ковъ во Еги́петъ, и сконча́ся са́мъ и отцы́ на́ши:
и при­­несе́ни бы́ша въ Cихе́мъ и положе́ни бы́ша во гро́бѣ, его́же купи́ Авраа́мъ цѣно́ю сребра́ от­ сыно́въ Еммо́ра Cихе́мова.
И я́коже при­­ближа́­шеся вре́мя обѣтова́нiя, и́мже кля́т­ся Бо́гъ Авраа́му, воз­расто́ша лю́дiе и умно́жишася во Еги́птѣ,
до́ндеже наста́ ца́рь и́нъ [во Еги́птѣ], и́же не зна́­ше Ио́сифа:
се́й злѣ́ умы́сливъ о ро́дѣ на́­шемъ, озло́би отцы́ на́шя, умори́ти младе́нцы и́хъ и не оживи́ти {дабы́ изверга́ли младе́нцы своя́ во е́же не бы́ти и́мъ живы́мъ}.
Въ не́же вре́мя роди́ся Моисе́й и бѣ́ уго́денъ Богови, и́же пита́нъ бы́сть ме́сяцы три́ въ дому́ отца́ сво­его́:
изве́ржена же его́ взя́тъ его́ дщи́ фарао́нова и воспита́ и́ себѣ́ въ сы́на:
и нака́занъ бы́сть Моисе́й все́й прему́дрости Еги́петстѣй, бѣ́ же си́ленъ въ словесѣ́хъ и дѣ́лѣхъ.
Егда́ же исполня́шеся ему́ лѣ́тъ четы́редесятихъ вре́мя, взы́де на се́рдце ему́ посѣти́ти бра́тiю свою́ сы́ны Изра́илевы:
и ви́дѣвъ нѣ́ко­его оби́дима, посо́б­ст­вова и сотвори́ от­мще́нiе оби́димому, уби́въ Еги́птянина.
Мня́ше же разумѣ́ти бра́тiямъ сво­и́мъ, я́ко Бо́гъ руко́ю его́ да́стъ и́мъ спасе́нiе: они́ же не разумѣ́ша.
Во у́трiй же де́нь яви́ся и́мъ тя́жущымся и при­­влача́­ше и́хъ въ при­­мире́нiе, ре́къ: му́жiе, бра́тiя есте́ вы́, вску́ю оби́дите дру́гъ дру́га?
Оби́дяй же бли́жняго от­ри́ну его́, ре́къ: кто́ тя́ поста́ви кня́зя и судiю́ надъ на́ми?
Еда́ уби́ти мя́ ты́ хо́щеши, и́мже о́бразомъ уби́лъ еси́ вчера́ Еги́птянина?
Бѣжа́ же Моисе́й о словеси́ се́мъ и бы́сть при­­шле́цъ въ земли́ Мадiа́мстѣй, идѣ́же роди́ сы́на два́.
И испо́лньшымся лѣ́томъ четы́редесятимъ, яви́ся ему́ въ пусты́ни горы́ Сина́йскiя А́нгелъ Госпо́день въ пла́мени о́гненѣ въ купинѣ́:
Моисе́й же ви́дѣвъ дивля́шеся видѣ́нiю: при­­ступа́ющу же ему́ разумѣ́ти, бы́сть гла́съ Госпо́день къ нему́:
А́зъ Бо́гъ оте́цъ тво­и́хъ, Бо́гъ Авраа́мовъ и Бо́гъ Исаа́ковъ и Бо́гъ Иа́ковль. Тре́петенъ же бы́въ Моисе́й не смѣ́яше смотри́ти.
Рече́ же ему́ Госпо́дь: изу́й сапоги́ ногу́ твое́ю, мѣ́сто бо, на не́мже сто­и́ши, земля́ свя́та́ е́сть:
ви́дя ви́дѣхъ озлобле́нiе люді́й Мо­и́хъ, и́же во Еги́птѣ, и стена́нiе и́хъ услы́шахъ, и снидо́хъ изъя́ти и́хъ: и ны́нѣ гряди́, послю́ тя во Еги́петъ.
Сего́ Моисе́а, его́же от­ри́нуша, ре́кше: кто́ тя́ поста́ви нача́лника и судiю́? Сего́ Бо́гъ кня́зя и изба́вителя посла́ руко́ю А́нгела я́вльшагося ему́ въ купинѣ́:
се́й изведе́ и́хъ, сотво́рь чудеса́ и зна́менiя въ земли́ Еги́петстѣй и въ Чермнѣ́мъ мо́ри, и въ пусты́ни лѣ́тъ четы́редесять.
Се́й е́сть Моисе́й рекі́й сыно́мъ Изра́илевымъ: Проро́ка ва́мъ воз­дви́гнетъ Госпо́дь Бо́гъ ва́шъ от­ бра́тiи ва́­шея я́ко мене́: Того́ послу́шайте.
Се́й е́сть бы́вый въ це́ркви въ пусты́ни со А́нгеломъ, глаго́лав­шимъ ему́ на горѣ́ Сина́йстѣй, и со отцы́ на́шими, и́же прiя́тъ словеса́ жи́ва да́ти на́мъ,
его́же не восхотѣ́ша послу́шати отцы́ на́ши, но от­ри́нуша и́ и обрати́шася се́рдцемъ сво­и́мъ во Еги́петъ,
ре́кше Ааро́ну: сотвори́ на́мъ бо́ги, и́же предъи́дутъ предъ на́ми, Моисе́ю бо сему́, и́же изведе́ на́съ от­ земли́ Еги́петскiя, не вѣ́мы, что́ бы́сть ему́.
И сотвори́ша телца́ во дни́ о́ны, и при­­несо́ша же́ртву и́долу, и веселя́хуся въ дѣ́лѣхъ руку́ свое́ю.
Отврати́ся же Бо́гъ и предаде́ и́хъ служи́ти во́емъ небе́снымъ, я́коже пи́сано е́сть въ кни́зѣ проро́къ: еда́ заколе́нiя и же́ртвы при­­несо́сте Ми́ лѣ́тъ четы́редесять въ пусты́ни, до́ме Изра́илевъ?
И воспрiя́сте ски́нiю Моло́хову и звѣзду́ бо́га ва́­шего Ремфа́на, о́бразы, я́же сотвори́сте покланя́тися и́мъ: и преселю́ вы да́лѣе Вавило́на.
Сѣ́нь свидѣ́нiя бя́ше отце́мъ на́шымъ въ пусты́ни, я́коже повелѣ́ Глаго́ляй Моисе́ови сотвори́ти ю́ по о́бразу, его́же ви́дѣ:
ю́же и внесо́ша прiе́мше отцы́ на́ши со Иису́сомъ во одержа́нiе язы́ковъ, и́хже изри́ну Бо́гъ от­ лица́ оте́цъ на́шихъ, да́же до дні́й Дави́да:
и́же обрѣ́те благода́ть предъ Бо́гомъ и испроси́ обрѣсти́ селе́нiе Бо́гу Иа́ковлю.
Соломо́нъ же созда́ ему́ хра́мъ.
Но Вы́шнiй не въ рукотворе́н­ныхъ це́рквахъ живе́тъ, я́коже проро́къ глаго́летъ:
небо Мнѣ́ престо́лъ е́сть, земля́ же подно́жiе нога́ма Мо­и́ма: кі́й хра́мъ сози́ждете Ми́, глаго́летъ Госпо́дь, или́ ко́е мѣ́сто поко́ищу Мо­ему́?
Не рука́ ли Моя́ сотвори́ сiя́ вся́?
Жестоковы́йнiи и необрѣ́зан­нiи сердцы́ и ушесы́, вы́ при́сно Ду́ху Свято́му проти́витеся, я́коже отцы́ ва́ши, та́ко и вы́:
кого́ от­ проро́къ не изгна́ша отцы́ ва́ши? И уби́ша предвоз­вѣсти́в­шыя о при­­ше́­ст­вiи Пра́веднаго, Его́же вы́ ны́нѣ преда́теле и уби́йцы бы́сте,
и́же прiя́сте зако́нъ устро­е́нiемъ А́нгелскимъ и не сохрани́сте.
Слы́шаще же сiя́, распыха́хуся сердцы́ сво­и́ми и скрежета́ху зубы́ на́нь.
Стефа́нъ же сы́й испо́лнь Ду́ха Свя́та, воз­зрѣ́въ на не́бо, ви́дѣ сла́ву Бо́жiю и Иису́са стоя́ща о десну́ю Бо́га,
и рече́: се́, ви́жу небеса́ от­ве́рста и Сы́на Человѣ́ча о десну́ю стоя́ща Бо́га.
Возопи́в­ше же гла́сомъ ве́лiимъ, затыка́ху у́шы сво­и́ и устреми́шася единоду́шно на́нь,
и изве́дше внѣ́ гра́да, ка́менiемъ побива́ху его́: и свидѣ́телiе [сне́мше] ри́зы своя́ положи́ша при­­ ногу́ ю́ноши нарица́емаго Са́вла,
и ка́менiемъ побива́ху Стефа́на, моля́щася и глаго́люща: Го́споди Иису́се, прiими́ ду́хъ мо́й.
Прекло́нь же колѣ́на, возопи́ гла́сомъ ве́лiимъ: Го́споди, не поста́ви и́мъ грѣха́ сего́. И сiя́ ре́къ у́спе.
И нѣ́цыи сше́дше от­ Иуде́и, уча́ху бра́тiю, я́ко а́ще не обрѣ́жетеся по обы́чаю Моисе́ову, не мо́жете спасти́ся.
Бы́в­шей же ра́спри и стяза́нiю не ма́лу Па́влу и Варна́вѣ къ ни́мъ, учини́ша взы́ти Па́влу и Варна́вѣ и нѣ́кимъ други́мъ от­ ни́хъ ко апо́столомъ и ста́рцемъ во Иерусали́мъ о вопроше́нiи се́мъ.
Они́ же у́бо, предпо́слани бы́в­ше от­ це́ркве, прохожда́ху Финикі́ю и Самарі́ю, повѣ́да­ю­ще обраще́нiе язы́ковъ, и творя́ху ра́дость ве́лiю все́й бра́тiи.
Прише́дше же во Иерусали́мъ, прiя́ти бы́ша от­ це́ркве и апо́столъ и ста́рецъ, сказа́ша же, ели́ка сотвори́ Бо́гъ съ ни́ми и я́ко от­ве́рзе язы́комъ две́рь вѣ́ры.
[Зач. 36.] Воста́ша же нѣ́цыи от­ е́реси фарисе́йскiя вѣ́ровав­шiи, глаго́люще, я́ко подоба́етъ обрѣ́зати и́хъ, завѣщава́ти же блюсти́ зако́нъ Моисе́овъ.
Собра́шася же апо́столи и ста́рцы вѣ́дѣти о словеси́ се́мъ.
Мно́гу же взыска́нiю бы́в­шу, воста́въ Пе́тръ рече́ къ ни́мъ: му́жiе бра́тiе, вы́ вѣ́сте, я́ко от­ дні́й пе́рвыхъ Бо́гъ въ на́съ избра́ усты́ мо­и́ми услы́шати язы́комъ сло́во Благовѣ́стiя и вѣ́ровати:
и Се́рдцевѣ́децъ Бо́гъ свидѣ́тел­ст­вова и́мъ, да́въ и́мъ Ду́ха Свята́го, я́коже и на́мъ,
и ничто́же разсуди́ между́ на́ми же и о́нѣми, вѣ́рою очи́щь сердца́ и́хъ:
ны́нѣ у́бо что́ искуша́ете Бо́га, [хотя́ще] воз­ложи́ти и́го на вы́и ученико́мъ, его́же ни отцы́ на́ши, ни мы́ воз­мого́хомъ понести́?
но благода́тiю Го́спода Иису́са Христа́ вѣ́руемъ спасти́ся, я́коже и они́.
Умолча́ же все́ мно́же­с­т­во и послу́шаху Варна́вы и Па́вла повѣ́да­ю­щею, ели́ка сотвори́ Бо́гъ зна́менiя и чудеса́ во язы́цѣхъ и́ма.
По умолча́нiи же ею́, от­вѣща́ Иа́ковъ глаго́ля: му́жiе бра́тiе, послу́шайте мене́:
Симео́нъ повѣ́да, я́ко пре́жде Бо́гъ посѣти́ прiя́ти от­ язы́къ лю́ди о и́мени Сво­е́мъ:
и сему́ согласу́ютъ словеса́ проро́къ, я́коже пи́шетъ:
по си́хъ обращу́ся и сози́жду кро́въ Дави́довъ па́дшiй, и раско́паная его́ сози́жду и испра́влю его́,
я́ко да взы́щутъ про́чiи человѣ́цы Го́спода, и вси́ язы́цы, въ ни́хже нарече́ся и́мя Мое́, глаго́летъ Госпо́дь, творя́й сiя́ вся́.
Разу́мна от­ вѣ́ка су́ть Богови вся́ дѣла́ Его́.
Сего́ ра́ди а́зъ сужду́ не стужа́ти от­ язы́къ обраща́ющымся къ Бо́гу,
но заповѣ́дати и́мъ огреба́тися от­ тре́бъ и́долскихъ и от­ блуда́ и уда́вленины и от­ кро́ве, и ели́ка неуго́дна себѣ́ су́ть, ины́мъ не твори́ти.
Моисе́й бо от­ родо́въ дре́внихъ по всѣ́мъ градо́мъ проповѣ́да­ю­щыя его́ и́мать, въ со́нмищихъ по вся́ суббо́ты что́мый.
Тогда́ изво́лися апо́столомъ и ста́рцемъ со все́ю це́рковiю, избра́в­ше му́жа от­ ни́хъ, посла́ти во Антiохі́ю съ Па́вломъ и Варна́вою, Иу́ду нарица́емаго Варса́ву, и Си́лу, му́жа наро́чита въ бра́тiи,
написа́в­ше рука́ма и́хъ сiя́: апо́столи и ста́рцы и бра́тiя, су́щымъ во Антiохі́и и Сирі́и и Киликі́и бра́тiямъ, и́же от­ язы́къ, [о Го́сподѣ] ра́доватися.
Поне́же слы́шахомъ, я́ко нѣ́цыи от­ на́съ изше́дше воз­мути́ша ва́съ словесы́, развраща́юще ду́шы ва́шя, глаго́люще обрѣ́затися и блюсти́ зако́нъ, и́мже мы́ не завѣща́хомъ:
изво́лися на́мъ собра́в­шымся единоду́шно, избра́н­ныя му́жы посла́ти къ ва́мъ, съ воз­лю́блен­ныма на́шима Варна́вою и Па́вломъ,
человѣ́кома преда́в­шема ду́шы своя́ о и́мени Го́спода на́­шего Иису́са Христа́:
посла́хомъ у́бо Иу́ду и Си́лу, и тѣ́хъ сло́вомъ сказу́ющихъ та́яжде:
изво́лися бо Свято́му Ду́ху и на́мъ, ничто́же мно́жае воз­ложи́ти ва́мъ тяготы́, ра́звѣ ну́ждныхъ си́хъ:
огреба́тися от­ идоложе́ртвен­ныхъ и кро́ве, и уда́вленины и блуда́: и ели́ка не хо́щете ва́мъ бы́ти, други́мъ не твори́те: от­ ни́хже соблюда́юще себе́, до́брѣ сотворите́. Здра́в­ст­вуйте.
Они́ же у́бо по́слани бы́в­ше прiидо́ша во Антiохі́ю, и собра́в­ше наро́дъ, вда́ша посла́нiе.
Проче́тше же, воз­ра́довашася о утѣше́нiи.
Иу́да же и Си́ла, и та́ проро́ка су́ща, сло́вомъ мно́зѣмъ утѣ́шиста бра́тiю и утверди́ста.
Пребы́в­ша же та́мо вре́мя, от­пуще́на бы́ста съ ми́ромъ от­ бра́тiй ко апо́столомъ.
Изво́лися же Си́лѣ пребы́ти та́мо, Иу́да же воз­врати́ся во Иерусали́мъ.
[Зач. 37.] Па́велъ же и Варна́ва живя́ста во Антiохі́и, уча́ща и благовѣ­ст­ву́юща сло́во Госпо́дне, и со инѣ́ми мно́гими.
По нѣ́кихъ же дне́хъ рече́ Па́велъ къ Варна́вѣ: воз­вра́щшеся подоба́етъ посѣти́ти бра́тiю на́шу во всѣ́хъ градѣ́хъ, въ ни́хже проповѣ́дахомъ сло́во Госпо́дне, ка́ко пребыва́ютъ.
Варна́ва же восхотѣ́ поя́ти съ собо́ю Иоа́н­на нарица́емаго Ма́рка:
Па́велъ же глаго́лаше от­сту́пльшаго от­ на́ю от­ Памфилі́и и не ше́дшаго съ на́ма на дѣ́ло, на не́же по́слани бы́хомъ, не поя́ти сего́ съ собо́ю.
Бы́сть у́бо ра́спря, я́ко от­лучи́тися и́ма от­ себе́: Варна́ва у́бо по­е́мь Ма́рка от­плы́ въ Ки́пръ:
Па́велъ же избра́въ Си́лу изы́де пре́данъ благода́ти Бо́жiей от­ бра́тiй,
прохожда́­ше же Сирі́ю и Киликі́ю, утвержда́я це́ркви.
Синодальный
1 Обращение Апостолов к народу, многие уверовали. 5 Свидетельство Петра об Иисусе Христе пред Синедрионом; 13 Синедрион, пригрозив Петру и Иоанну, отпускает их. 23 Радость и молитва Церкви. 32 «Все у них было общее». Дар Иосии (Варнавы).
[Зач. 10.] Когда они говорили к народу, к ним приступили священники и начальники стражи при храме и саддукеи,
досадуя на то, что они учат народ и проповедуют в Иисусе воскресение из мертвых;
и наложили на них руки и отдали их под стражу до утра; ибо уже был вечер.
Многие же из слушавших слово уверовали; и было число таковых людей около пяти тысяч.
На другой день собрались в Иерусалим начальники их и старейшины, и книжники,
и Анна первосвященник, и Каиафа, и Иоанн, и Александр, и прочие из рода первосвященнического;
и, поставив их посреди, спрашивали: какою силою или каким именем вы сделали это?
Тогда Петр, исполнившись Духа Святого, сказал им: начальники народа и старейшины Израильские!
Если от нас сегодня требуют ответа в благодеянии человеку немощному, как он исцелен,
то да будет известно всем вам и всему народу Израильскому, что именем Иисуса Христа Назорея, Которого вы распяли, Которого Бог воскресил из мертвых, Им поставлен он перед вами здрав.
Он есть камень, пренебреженный вами зиждущими, но сделавшийся главою угла, и нет ни в ком ином спасения,
ибо нет другого имени под небом, данного человекам, которым надлежало бы нам спастись.
[Зач. 11.] Видя смелость Петра и Иоанна и приметив, что они люди некнижные и простые, они удивлялись, между тем узнавали их, что они были с Иисусом;
видя же исцеленного человека, стоящего с ними, ничего не могли сказать вопреки.
И, приказав им выйти вон из синедриона, рассуждали между собою,
говоря: что́ нам делать с этими людьми? Ибо всем, живущим в Иерусалиме, известно, что ими сделано явное чудо, и мы не можем отвергнуть сего;
но, чтобы более не разгласилось это в народе, с угрозою запретим им, чтобы не говорили об имени сем никому из людей.
И, призвав их, приказали им отнюдь не говорить и не учить о имени Иисуса.
Но Петр и Иоанн сказали им в ответ: суди́те, справедливо ли пред Богом слушать вас более, нежели Бога?
Мы не можем не говорить того, что видели и слышали.
Они же, пригрозив, отпустили их, не находя возможности наказать их, по причине народа; потому что все прославляли Бога за происшедшее.
Ибо лет более сорока было тому человеку, над которым сделалось сие чудо исцеления.
[Зач. 12.] Быв отпущены, они пришли к своим и пересказали, что говорили им первосвященники и старейшины.
Они же, выслушав, единодушно возвысили голос к Богу и сказали: Владыко Боже, сотворивший небо и землю и море и всё, что в них!
Ты устами отца нашего Давида, раба Твоего, сказал Духом Святым: что мятутся язычники, и народы замышляют тщетное?
Восстали цари земные, и князи собрались вместе на Господа и на Христа Его.
Ибо поистине собрались в городе сем на Святого Сына Твоего Иисуса, помазанного Тобою, Ирод и Понтий Пилат с язычниками и народом Израильским,
чтобы сделать то, чему быть предопределила рука Твоя и совет Твой.
И ныне, Господи, воззри на угрозы их, и дай рабам Твоим со всею смелостью говорить слово Твое,
тогда как Ты простираешь руку Твою на исцеления и на соделание знамений и чудес именем Святого Сына Твоего Иисуса.
И, по молитве их, поколебалось место, где они были собраны, и исполнились все Духа Святого, и говорили слово Божие с дерзновением.
У множества же уверовавших было одно сердце и одна душа; и никто ничего из имения своего не называл своим, но всё у них было общее.
Апостолы же с великою силою свидетельствовали о воскресении Господа Иисуса Христа; и великая благодать была на всех их.
Не было между ними никого нуждающегося; ибо все, которые владели землями или домами, продавая их, приносили цену проданного
и полагали к ногам апостолов; и каждому давалось, в чем кто имел нужду.
Так Иосия, прозванный от апостолов Варнавою, что значит – сын утешения, левит, родом Кипрянин,
у которого была своя земля, продав ее, принес деньги и положил к ногам апостолов.
1 Анания и Сапфира, их ложь и смерть. 12 Народ прославляет Апостолов за исцеления. 17 Арест Апостолов и освобождение их Ангелом. 26 Их свидетельство перед Синедрионом; 33 совет Гамалиила принят.
[Зач. 13.] Некоторый же муж, именем Анания, с женою своею Сапфирою, продав имение,
утаил из цены, с ведома и жены своей, а некоторую часть принес и положил к ногам апостолов.
Но Петр сказал: Анания! Для чего ты допустил сатане вложить в сердце твое мысль солгать Духу Святому и утаить из цены земли?
Чем ты владел, не твое ли было, и приобретенное продажею не в твоей ли власти находилось? Для чего ты положил это в сердце твоем? Ты солгал не человекам, а Богу.
Услышав сии слова, Анания пал бездыханен; и великий страх объял всех, слышавших это.
И встав, юноши приготовили его к погребению и, вынеся, похоронили.
Часа через три после сего пришла и жена его, не зная о случившемся.
Петр же спросил ее: скажи мне, за столько ли продали вы землю? Она сказала: да, за столько.
Но Петр сказал ей: что это согласились вы искусить Духа Господня? вот, входят в двери погребавшие мужа твоего; и тебя вынесут.
Вдруг она упала у ног его и испустила дух. И юноши, войдя, нашли ее мертвою и, вынеся, похоронили подле мужа ее.
И великий страх объял всю церковь и всех слышавших это.
[Зач. 14.] Руками же апостолов совершались в народе многие знамения и чудеса; и все единодушно пребывали в притворе Соломоновом.
Из посторонних же никто не смел пристать к ним, а народ прославлял их.
Верующих же более и более присоединялось к Господу, множество мужчин и женщин,
так что выносили больных на улицы и полагали на постелях и кроватях, дабы хотя тень проходящего Петра осенила кого из них.
Сходились также в Иерусалим многие из окрестных городов, неся больных и нечистыми духами одержимых, которые и исцелялись все.
Первосвященник же и с ним все, принадлежавшие к ереси саддукейской, исполнились зависти,
и наложили руки свои на апостолов, и заключили их в народную темницу.
Но Ангел Господень ночью отворил двери темницы и, выведя их, сказал:
идите и, став в храме, говорите народу все сии слова жизни.
[Зач. 15.] Они, выслушав, вошли утром в храм и учили. Между тем первосвященник и которые с ним, придя, созвали синедрион и всех старейшин из сынов Израилевых и послали в темницу привести апостолов.
Но служители, придя, не нашли их в темнице и, возвратившись, донесли,
говоря: темницу мы нашли запертою со всею предосторожностью и стражей стоящими перед дверями; но, отворив, не нашли в ней никого.
Когда услышали эти слова первосвященник, начальник стражи и прочие первосвященники, недоумевали, что бы это значило.
Пришел же некто и донес им, говоря: вот, мужи, которых вы заключили в темницу, стоят в храме и учат народ.
Тогда начальник стражи пошел со служителями и привел их без принуждения, потому что боялись народа, чтобы не побили их камнями.
Приведя же их, поставили в синедрионе; и спросил их первосвященник, говоря:
не запретили ли мы вам накрепко учить о имени сем? и вот, вы наполнили Иерусалим учением вашим и хотите навести на нас кровь Того Человека.
Петр же и апостолы в ответ сказали: должно повиноваться больше Богу, нежели человекам.
Бог отцов наших воскресил Иисуса, Которого вы умертвили, повесив на древе.
Его возвысил Бог десницею Своею в Начальника и Спасителя, дабы дать Израилю покаяние и прощение грехов.
Свидетели Ему в сем мы и Дух Святой, Которого Бог дал повинующимся Ему.
Слышав это, они разрывались от гнева и умышляли умертвить их.
Встав же в синедрионе, некто фарисей, именем Гамалиил, законоучитель, уважаемый всем народом, приказал вывести апостолов на короткое время,
а им сказал: мужи Израильские! подумайте сами с собою о людях сих, что́ вам с ними делать.
Ибо незадолго перед сим явился Февда, выдавая себя за кого-то великого, и к нему пристало около четырехсот человек; но он был убит, и все, которые слушались его, рассеялись и исчезли.
После него во время переписи явился Иуда Галилеянин и увлек за собою довольно народа; но он погиб, и все, которые слушались его, рассыпались.
И ныне, говорю вам, отстаньте от людей сих и оставьте их; ибо если это предприятие и это дело – от человеков, то оно разрушится,
а если от Бога, то вы не можете разрушить его; берегитесь, чтобы вам не оказаться и богопротивниками.
Они послушались его; и, призвав апостолов, били их и, запретив им говорить о имени Иисуса, отпустили их.
Они же пошли из синедриона, радуясь, что за имя Господа Иисуса удостоились принять бесчестие.
И всякий день в храме и по домам не переставали учить и благовествовать об Иисусе Христе.
1 Назначение семерых «пещись о столах». 8 Обвинение Стефана в богохульстве перед Синедрионом.
[Зач. 16.] В эти дни, когда умножились ученики, произошел у Еллинистов* ропот на Евреев за то, что вдовицы их пренебрегаемы были в ежедневном раздаянии потребностей. //*Евреи из стран языческих.
Тогда двенадцать апостолов, созвав множество учеников, сказали: нехорошо нам, оставив слово Божие, пещись о столах.
Итак, братия, выберите из среды себя семь человек изведанных, исполненных Святого Духа и мудрости; их поставим на эту службу,
а мы постоянно пребудем в молитве и служении слова.
И угодно было это предложение всему собранию; и избрали Стефана, мужа, исполненного веры и Духа Святого, и Филиппа, и Прохора, и Никанора, и Тимона, и Пармена, и Николая Антиохийца, обращенного из язычников;
их поставили перед апостолами, и сии, помолившись, возложили на них руки.
И слово Божие росло, и число учеников весьма умножалось в Иерусалиме; и из священников очень многие покорились вере.
[Зач. 17.] А Стефан, исполненный веры и силы, совершал великие чудеса и знамения в народе.
Некоторые из так называемой синагоги Либертинцев и Киринейцев и Александрийцев и некоторые из Киликии и Асии вступили в спор со Стефаном;
но не могли противостоять мудрости и Духу, Которым он говорил.
Тогда научили они некоторых сказать: мы слышали, как он говорил хульные слова на Моисея и на Бога.
И возбудили народ и старейшин и книжников и, напав, схватили его и повели в синедрион.
И представили ложных свидетелей, которые говорили: этот человек не перестает говорить хульные слова на святое место сие и на закон.
Ибо мы слышали, как он говорил, что Иисус Назорей разрушит место сие и переменит обычаи, которые передал нам Моисей.
И все, сидящие в синедрионе, смотря на него, видели лицо его, как лицо Ангела.
1 Речь Стефана перед Синедрионом. 54 Побиение Стефана камнями.
Тогда сказал первосвященник: так ли это?
Но он сказал: мужи братия и отцы! послушайте. Бог славы явился отцу нашему Аврааму в Месопотамии, прежде переселения его в Харран,
и сказал ему: выйди из земли твоей и из родства твоего и из дома отца твоего, и пойди в землю, которую покажу тебе.
Тогда он вышел из земли Халдейской и поселился в Харране; а оттуда, по смерти отца его, переселил его Бог в сию землю, в которой вы ныне живете.
И не дал ему на ней наследства ни на стопу ноги, а обещал дать ее во владение ему и потомству его по нем, когда еще был он бездетен.
И сказал ему Бог, что потомки его будут переселенцами в чужой земле и будут в порабощении и притеснении лет четыреста.
Но Я, сказал Бог, произведу суд над тем народом, у которого они будут в порабощении; и после того они выйдут и будут служить Мне на сем месте.
И дал ему завет обрезания. По сем родил он Исаака и обрезал его в восьмой день; а Исаак родил Иакова, Иаков же двенадцать патриархов.
Патриархи, по зависти, продали Иосифа в Египет; но Бог был с ним,
и избавил его от всех скорбей его, и даровал мудрость ему и благоволение царя Египетского фараона, который и поставил его начальником над Египтом и над всем домом своим.
И пришел голод и великая скорбь на всю землю Египетскую и Ханаанскую, и отцы наши не находили пропитания.
Иаков же, услышав, что есть хлеб в Египте, послал туда отцов наших в первый раз.
А когда они пришли во второй раз, Иосиф открылся братьям своим, и известен стал фараону род Иосифов.
Иосиф, послав, призвал отца своего Иакова и все родство свое, душ семьдесят пять.
Иаков перешел в Египет, и скончался сам и отцы наши;
и перенесены были в Сихем и положены во гробе, который купил Авраам ценою серебра у сынов Еммора Сихемова.
А по мере, как приближалось время исполниться обетованию, о котором клялся Бог Аврааму, народ возрастал и умножался в Египте,
до тех пор, как восстал иной царь, который не знал Иосифа.
Сей, ухищряясь против рода нашего, притеснял отцов наших, принуждая их бросать детей своих, чтобы не оставались в живых.
В это время родился Моисей, и был прекрасен пред Богом. Три месяца он был питаем в доме отца своего.
А когда был брошен, взяла его дочь фараонова и воспитала его у себя, как сына.
И научен был Моисей всей мудрости Египетской, и был силен в словах и делах.
Когда же исполнилось ему сорок лет, пришло ему на сердце посетить братьев своих, сынов Израилевых.
И, увидев одного из них обижаемого, вступился и отмстил за оскорбленного, поразив Египтянина.
Он думал, поймут братья его, что Бог рукою его дает им спасение; но они не поняли.
На следующий день, когда некоторые из них дрались, он явился и склонял их к миру, говоря: вы братья; зачем обижаете друг друга?
Но обижающий ближнего оттолкнул его, сказав: кто тебя поставил начальником и судьею над нами?
Не хочешь ли ты убить и меня, как вчера убил Египтянина?
От сих слов Моисей убежал и сделался пришельцем в земле Мадиамской, где родились от него два сына.
По исполнении сорока лет явился ему в пустыне горы Синая Ангел Господень в пламени горящего тернового куста.
Моисей, увидев, дивился видению; а когда подходил рассмотреть, был к нему глас Господень:
Я Бог отцов твоих, Бог Авраама и Бог Исаака и Бог Иакова. Моисей, объятый трепетом, не смел смотреть.
И сказал ему Господь: сними обувь с ног твоих, ибо место, на котором ты стоишь, есть земля святая.
Я вижу притеснение народа Моего в Египте, и слышу стенание его, и нисшел избавить его: итак пойди, Я пошлю тебя в Египет.
Сего Моисея, которого они отвергли, сказав: кто тебя поставил начальником и судьею? сего Бог чрез Ангела, явившегося ему в терновом кусте, послал начальником и избавителем.
Сей вывел их, сотворив чудеса и знамения в земле Египетской, и в Чермном море, и в пустыне в продолжение сорока лет.
//Исх.7:11,14.
Это тот Моисей, который сказал сынам Израилевым: Пророка воздвигнет вам Господь Бог ваш из братьев ваших, как меня; Его слушайте.
Это тот, который был в собрании в пустыне с Ангелом, говорившим ему на горе Синае, и с отцами нашими, и который принял живые слова, чтобы передать нам,
которому отцы наши не хотели быть послушными, но отринули его и обратились сердцами своими к Египту,
сказав Аарону: сделай нам богов, которые предшествовали бы нам; ибо с Моисеем, который вывел нас из земли Египетской, не знаем, что случилось.
И сделали в те дни тельца, и принесли жертву идолу, и веселились перед делом рук своих.
Бог же отвратился и оставил их служить воинству небесному, как написано в книге пророков: дом Израилев! приносили ли вы Мне заколения и жертвы в продолжение сорока лет в пустыне?
Вы приняли скинию Молохову и звезду бога вашего Ремфана, изображения, которые вы сделали, чтобы поклоняться им: и Я переселю вас далее Вавилона.
Скиния свидетельства была у отцов наших в пустыне, как повелел Говоривший Моисею сделать ее по образцу, им виденному.
Отцы наши с Иисусом, взяв ее, внесли во владения народов, изгнанных Богом от лица отцов наших. Так было до дней Давида.
Сей обрел благодать пред Богом и молил, чтобы найти жилище Богу Иакова.
Соломон же построил Ему дом.
Но Всевышний не в рукотворенных храмах живет, как говорит пророк:
Небо – престол Мой, и земля – подножие ног Моих. Какой дом созиждете Мне, говорит Господь, или какое место для покоя Моего?
Не Моя ли рука сотворила всё сие?
Жестоковыйные! люди с необрезанным сердцем и ушами! вы всегда противитесь Духу Святому, как отцы ваши, так и вы.
Кого из пророков не гнали отцы ваши? Они убили предвозвестивших пришествие Праведника, Которого предателями и убийцами сделались ныне вы, –
вы, которые приняли закон при служении Ангелов и не сохранили.
Слушая сие, они рвались сердцами своими и скрежетали на него зубами.
Стефан же, будучи исполнен Духа Святого, воззрев на небо, увидел славу Божию и Иисуса, стоящего одесную Бога,
и сказал: вот, я вижу небеса отверстые и Сына Человеческого, стоящего одесную Бога.
Но они, закричав громким голосом, затыкали уши свои, и единодушно устремились на него,
и, выведя за город, стали побивать его камнями. Свидетели же положили свои одежды у ног юноши, именем Савла,
и побивали камнями Стефана, который молился и говорил: Господи Иисусе! приими дух мой.
И, преклонив колени, воскликнул громким голосом: Господи! не вмени им греха сего. И, сказав сие, почил.
1 Павел и Варнава отправлены в Иерусалим на совещание относительно обрезания. 6 Свидетельство Петра и Иакова о язычниках и законе. 22 Послание Апостолов и пресвитеров уверовавшим из язычников. 30 Иуда и Сила доставили послание Церкви в Антиохии. 36 Варнава отплыл с Марком на Кипр; Павел с Силой отправились в Сирию и Киликию.
Некоторые, пришедшие из Иудеи, учили братьев: если не обрежетесь по обряду Моисееву, не можете спастись.
Когда же произошло разногласие и немалое состязание у Павла и Варнавы с ними, то положили Павлу и Варнаве и некоторым другим из них отправиться по сему делу к апостолам и пресвитерам в Иерусалим.
Итак, быв провожены церковью, они проходили Финикию и Самарию, рассказывая об обращении язычников, и производили радость великую во всех братиях.
По прибытии же в Иерусалим они были приняты церковью, апостолами и пресвитерами, и возвестили всё, что Бог сотворил с ними и как отверз дверь веры язычникам.
[Зач. 36.] Тогда восстали некоторые из фарисейской ереси уверовавшие и говорили, что должно обрезывать язычников и заповедовать соблюдать закон Моисеев.
Апостолы и пресвитеры собрались для рассмотрения сего дела.
По долгом рассуждении Петр, встав, сказал им: мужи братия! вы знаете, что Бог от дней первых избрал из нас меня, чтобы из уст моих язычники услышали слово Евангелия и уверовали;
и Сердцеведец Бог дал им свидетельство, даровав им Духа Святого, как и нам;
и не положил никакого различия между нами и ими, верою очистив сердца их.
Что же вы ныне искушаете Бога, желая возложить на выи учеников иго, которого не могли понести ни отцы наши, ни мы?
Но мы веруем, что благодатию Господа Иисуса Христа спасемся, как и они.
Тогда умолкло все собрание и слушало Варнаву и Павла, рассказывавших, какие знамения и чудеса сотворил Бог через них среди язычников.
После же того, как они умолкли, начал речь Иаков и сказал: мужи братия! послушайте меня.
Симон изъяснил, как Бог первоначально призрел на язычников, чтобы составить из них народ во имя Свое.
И с сим согласны слова пророков, как написано:
Потом обращусь и воссоздам скинию Давидову падшую, и то, что в ней разрушено, воссоздам, и исправлю ее,
чтобы взыскали Господа прочие человеки и все народы, между которыми возвестится имя Мое, говорит Господь, творящий все сие.
Ведомы Богу от вечности все дела Его.
Посему я полагаю не затруднять обращающихся к Богу из язычников,
а написать им, чтобы они воздерживались от оскверненного идолами, от блуда, удавленины и крови, и чтобы не делали другим того, чего не хотят себе.
Ибо закон Моисеев от древних родов по всем городам имеет проповедующих его и читается в синагогах каждую субботу.
Тогда апостолы и пресвитеры со всею церковью рассудили, избрав из среды себя мужей, послать их в Антиохию с Павлом и Варнавою, именно: Иуду, прозываемого Варсавою, и Силу, мужей, начальствующих между братиями,
написав и вручив им следующее: «Апостолы и пресвитеры и братия – находящимся в Антиохии, Сирии и Киликии братиям из язычников: радоваться.
Поелику мы услышали, что некоторые, вышедшие от нас, смутили вас своими речами и поколебали ваши души, говоря, что должно обрезываться и соблюдать закон, чего мы им не поручали,
то мы, собравшись, единодушно рассудили, избрав мужей, послать их к вам с возлюбленными нашими Варнавою и Павлом,
человеками, предавшими души свои за имя Господа нашего Иисуса Христа.
Итак, мы послали Иуду и Силу, которые изъяснят вам то же и словесно.
Ибо угодно Святому Духу и нам не возлагать на вас никакого бремени более, кроме сего необходимого:
воздерживаться от идоложертвенного и крови, и удавленины, и блуда, и не делать другим того, чего себе не хотите. Соблюдая сие, хорошо сделаете. Будьте здравы».
Итак, отправленные пришли в Антиохию и, собрав людей, вручили письмо.
Они же, прочитав, возрадовались о сем наставлении.
Иуда и Сила, будучи также пророками, обильным словом преподали наставление братиям и утвердили их.
Пробыв там некоторое время, они с миром отпущены были братиями к апостолам.
Но Силе рассудилось остаться там. (А Иуда возвратился в Иерусалим.)
[Зач. 37.] Павел же и Варнава жили в Антиохии, уча и благовествуя, вместе с другими многими, слово Господне.
По некотором времени Павел сказал Варнаве: пойдем опять, посетим братьев наших по всем городам, в которых мы проповедали слово Господне, как они живут.
Варнава хотел взять с собою Иоанна, называемого Марком.
Но Павел полагал не брать отставшего от них в Памфилии и не шедшего с ними на дело, на которое они были посланы.
Отсюда произошло огорчение, так что они разлучились друг с другом; и Варнава, взяв Марка, отплыл в Кипр;
а Павел, избрав себе Силу, отправился, быв поручен братиями благодати Божией,
и проходил Сирию и Киликию, утверждая церкви.
Peetrus ja Johannes Suurkohtu ees
Sellal kui apostlid rahvale rääkisid, astusid nende juurde preestrid ja templipealik ja saduserid.
Neid ärritas, et apostlid õpetasid rahvast ja kuulutasid surnuist ülestõusmist Jeesuses.
Nad võtsid Peetruse ja Johannese kinni ja panid nad hommikuni vangimajja, sest oli juba õhtu.
Aga paljud neist, kes olid Sõna kuulnud, hakkasid uskuma, ja mehi sai arvult umbes viis tuhat.
Hommikul sündis, et nende ülemad ja vanemad ja kirjatundjad tulid Jeruusalemma kokku,
ka ülempreester Hannas ja Kaifas ja Johannes ja Aleksandros ja niipalju kui neid oli ülempreestri soost.
Ja nad panid apostlid endi keskele seisma ja pärisid: „Missuguse väega või millise nime abil te olete seda teinud?”
Siis Peetrus, täis Püha Vaimu, ütles neile: „Rahva ülemad ja vanemad!
Kui meid täna üle kuulatakse vigasele inimesele tehtud heateo pärast, mille läbi ta päästeti,
siis olgu teile kõigile ja kogu Iisraeli rahvale teada, et see sündis Jeesuse Kristuse, Naatsaretlase nime abil, kelle teie lõite risti, aga kelle Jumal on üles äratanud surnuist. Sellesama tõttu seisab see inimene siin teie ees tervena.
Jeesus on „kivi, mille teie, ehitajad, olete tunnistanud kõlbmatuks, mis on saanud nurgakiviks”.
Ja kellegi muu läbi ei ole päästet, sest taeva all ei ole antud inimestele ühtegi teist nime, kelle läbi meid päästetaks.”
Nähes Peetruse ja Johannese kartmatust ja teada saades, et nad on õppimata ja lihtsad mehed, panid nad seda imeks. Nad tundsid ära, et need mehed olid olnud Jeesuse kaaslased.
Ja kui nad nägid tervendatud meest nende juures seisvat, ei olnud neil midagi vastu ütelda.
Siis nad käskisid neid Suurkohtust välja minna ja pidasid omavahel nõu:
„Mis me peaksime nende inimestega tegema? Sest see, et nende läbi on sündinud silmapaistev tunnustäht, on teada kõigile jeruusalemlastele ja me ei saa seda salata.
Kuid et nad sellest nimest ei räägiks enam ühelegi inimesele, siis ähvardagem neid kõvasti.”
Ja nad kutsusid apostlid sisse ning keelasid neil üldse rääkida ja õpetada Jeesuse nimel.
Peetrus ja Johannes vastasid aga neile: „Otsustage ise: kas Jumala ees on õige kuulata teid rohkem kui Jumalat?
Meil on ju võimatu jätta rääkimata seda, mida me oleme näinud ja kuulnud.”
Nemad aga, veel rohkem ähvardades, lasksid apostlid vabaks, sest rahva pärast nad ei leidnud viisi, kuidas apostleid nuhelda, kuna kõik ülistasid Jumalat toimunu eest.
Sest inimene, kellele see paranemise tunnustäht oli sündinud, oli üle neljakümne aasta vana.
Koguduse palve
Pärast vabanemist tulid Peetrus ja Johannes omade juurde ja jutustasid, mida ülempreestrid ja vanemad neile olid öelnud.
Aga seda kuuldes tõstsid need ühel meelel häält Jumala poole, öeldes: „Issand, sina, kes sa oled teinud taeva ja maa ja mere ja kõik, mis on nende sees,
kes sa oled meie isa Taaveti, oma sulase suu kaudu Püha Vaimu läbi öelnud: „Miks paganad möllavad ja rahvad taotlevad tühja?
Ilmamaa kuningad on astunud siia ja vürstid on kogunenud ühte paika Issanda vastu ja tema Messia vastu.”
Sest tõepoolest, selles linnas on Heroodes ja Pontius Pilaatus kogunenud ühte paganatega ja Iisraeli rahvaga sinu püha sulase Jeesuse vastu, keda sa oled võidnud,
et teha seda, mis sinu käsi ja nõu olid ette määranud sündima.
Ja nüüd, Issand, vaata nende ähvarduste peale ja lase oma sulastel täie julgusega kõnelda sinu sõna,
sirutades oma käe haigete parandamiseks ning tunnustähtede ja imetegude sündimiseks sinu püha sulase Jeesuse nime läbi.”
Ja nende palve järel kõikus paik, kus nad olid koos, ja nad kõik täideti Püha Vaimuga ja nad kõnelesid Jumala sõna julgesti.
Ühine vara
Ja usklike kogul oli üks süda ja üks hing ning keegi ei öelnud oma vara kohta, et see on tema oma, vaid kõik oli neil ühine.
Ja apostlid tunnistasid suure väega Issanda Jeesuse ülestõusmist, ja suur arm oli nende kõikide peal.
Nende seas ei olnud keegi puuduses, sest kõik, kes olid maade või majade omanikud, tõid müümisel saadud raha
ja panid apostlite jalge ette. Igaühele jagati siis sedamööda, kuidas keegi vajas.
Näiteks Joosep, Küprose saarelt pärit leviit, keda apostlid hüüdsid lisanimega Barnabaseks, mis tähendab Julgustuse poeg,
müüs ära oma põllu ning tõi raha ja pani apostlite jalge ette.
Hananiase ja Safiira juhtum
Aga keegi mees, Hananias nimi, oli koos oma naise Safiiraga müünud omandi
ja osa saadud rahast naise teades kõrvale toimetanud, ja osa ta tõi ja pani apostlite jalgade ette.
Siis ütles Peetrus: „Hananias, mispärast on saatan vallanud su südame, et sa valetasid Pühale Vaimule ja toimetasid kõrvale osa maatüki eest saadud rahast?
Eks see sinu käes olles olnud su oma ja müüdunagi sinu meelevallas? Mispärast sa oled selle ette võtnud oma südames? Sa ei ole valetanud inimestele, vaid Jumalale.”
Neid sõnu kuuldes langes Hananias maha ja heitis hinge. Ja suur kartus tuli kõikide peale, kes seda kuulsid.
Noormehed aga tõusid ja mässisid ta linasse, kandsid välja ja matsid maha.
Umbes kolme tunni pärast juhtus, et tema naine tuli sisse ega teadnud, mis oli sündinud.
Peetrus küsis temalt: „Ütle mulle, kas te müüsite maatüki sellise hinnaga?” Tema ütles: „Jah, selle hinnaga.”
Peetrus ütles nüüd talle: „Mispärast te olete ühte nõusse heitnud, et Issanda Vaimu kiusata? Ennäe, nende jalad, kes su mehe on matnud, on ukse taga ja nad kannavad välja sinugi.”
Otsekohe kukkus naine tema jalge ette ja heitis hinge. Ja kui noormehed sisse tulid, leidsid nad ta surnud olevat ning kandsid ta välja ja matsid ta tema mehe kõrvale.
Ja suur kartus tuli terve koguduse peale ja kõikide peale, kes seda kuulsid.
Apostlid teevad imetegusid
Apostlite käte läbi sündis palju tunnustähti ja imetegusid rahva seas, ja nad olid kõik koos ühel meelel Saalomoni sammaskäigus.
Ehkki muudest inimestest ei söandanud keegi nendega lähedalt suhelda, pidas rahvas neist suurt lugu.
Seda enam aga lisandus neid, kes uskusid Issandasse, suurel hulgal nii mehi kui naisi,
nii et nad kandsid ka haigeid tänavatele ning panid need kanderaamidele ja vooditele, et Peetruse möödudes kas või tema varigi langeks mõne peale neist.
Ka Jeruusalemma ümbruse linnade rahvas tuli kokku, tuues haigeid ja rüvedatest vaimudest vaevatuid, kes kõik said terveks.
Apostlid vahistatakse uuesti
Aga ülempreester ja kõik ta kaaslased, saduseride erakond, muutusid kadedaks
ja pistsid oma käed apostlite külge ning panid nad üldvanglasse.
Issanda ingel avas aga öösel vangimaja uksed, viis nad välja ja ütles:
„Minge, seiske ja kõnelge rahvale pühakojas kõik selle elu sõnad!”
Kui apostlid seda olid kuulnud, tulid nad koidu ajal pühakotta ja hakkasid õpetama.Aga kui ülempreester ja tema kaaslased pärale jõudsid, kutsusid nad kokku Suurkohtu ja kõik Iisraeli rahva vanemad ning läkitasid kohtuteenrid vangimajja apostleid ära tooma.
Kui need nüüd pärale jõudsid, ei leidnud nad apostleid vanglast. Nad pöördusid tagasi ja teatasid:
„Me leidsime vangimaja küll täiesti kindlalt lukustatuna ja valvurid ustel seismas, aga kui me ukse avasime, ei leidnud seest kedagi.”
Neid sõnumeid kuuldes olid templipealik ja ülempreestrid nõutud - mis küll võis juhtuda?
Siis aga saabus keegi, kes teatas neile: „Ennäe, mehed, kelle teie panite vanglasse, seisavad pühakojas ja õpetavad rahvast!”
Siis läks templipealik sulastega kaasa ja tõi apostlid ära; aga mitte vägisi, sest nad kartsid, et muidu rahvas viskab nad kividega surnuks.
Nad tõid siis apostlid ning panid seisma Suurkohtu ette. Ja ülempreester küsis neilt:
„Eks me ole teid rangelt keelanud õpetamast selle nimel? Ja vaata, te olete Jeruusalemma oma õpetusega täitnud ja tahate selle inimese vere tuua meie peale!”
Peetrus ja teised apostlid kostsid: „Jumala sõna tuleb enam kuulata kui inimese sõna.
Meie isade Jumal on üles äratanud Jeesuse, kelle teie olete tapnud, riputades ta ristipuu külge.
Jumal on just tema oma parema käega ülendanud Juhiks ja Päästjaks, andma Iisraeli rahvale meeleparandust ja pattude andeksandmist.
Ja meie oleme kõige selle tunnistajad ning samuti Püha Vaim, kelle Jumal on andnud neile, kes on talle kuulekad.”
Kui nad seda kuulsid, lõikas see neile südamesse ja nad tahtsid apostlid hukata.
Siis aga tõusis Suurkohtus üles üks variser, Gamaliel nimi, Moosese Seaduse õpetaja, keda kogu rahvas hindas, käskis mehed natukeseks ajaks välja viia
ning ütles Suurkohtu liikmetele: „Iisraeli mehed, olge ettevaatlikud nende inimestega, mida te ka tahate teha!
Sest hiljaaegu tõusis Teudas, öeldes enese kellegi olevat, ja tema poole kaldus arvult ligi nelisada meest. Ta hukati ja kõik tema pooldajad hajutati ning neist ei jäänud midagi järele.
Pärast teda tõusis rahvaloenduspäevil üles galilealane Juudas ja ahvatles rahva enese järel ära taganema. Temagi hukkus ja kõik tema pooldajad pillutati laiali.
Ja nüüd ma ütlen teile: Jätke need inimesed rahule ja laske neil olla - sest kui see nõu või tegu on inimestest, siis see läheb tühja,
aga kui see on Jumalast, ei suuda teie seda hävitada -, et teist ei saaks sõdijaid Jumala enese vastu!” Nad võtsidki teda kuulda
ja kutsusid apostlid sisse, peksid neid ja keelasid neil rääkida Jeesuse nimel ning lasksid nad vabaks.
Aga nemad läksid Suurkohtu palge eest minema, rõõmustades, et neid on väärt arvatud kannatama teotust selle nime pärast.
Ja nad ei lakanud iga päev pühakojas ja kodasid mööda õpetamast ja kuulutamast evangeeliumi Kristusest Jeesusest.
Diakonid seatakse ametisse
Aga neil päevil, kui jüngrite arv kasvas, hakkasid kreekakeelsed juudid nurisema heebrea keelt kõnelevate vastu, et igapäevases abiandmises jäetakse nende lesed kahe silma vahele.
Siis kutsusid need kaksteist kokku jüngrite kogu ning ütlesid: „See ei sobi, et me Jumala sõna kõrvale jättes hoolitseme toidulaudade eest.
Vennad, vaadake endi seast seitse meest, kellel on hea maine ja kes on täis Vaimu ja tarkust, et me võiksime nemad seada sellesse ametisse.
Meie ise aga tahame pühenduda palvetamisele ja sõna teenimisele.”
See kõne meeldis tervele kogukonnale. Ja nad valisid Stefanose, mehe täis usku ja Püha Vaimu, ja Filippuse ja Prokorose ja Nikanori ja Timoni ja Parmenase ja Nikolaose, juudi usku pöördunud antiooklase.
Need nad seadsid apostlite ette, ja kui nad palvetasid, panid nad oma käed nende peale.
Ja Jumala sõna levis ning jüngrite arv Jeruusalemmas kasvas väga suureks; ka suur hulk preestreid võttis usu omaks.
Stefanos vangistatakse
Aga Stefanos, täis armu ja väge, tegi imetegusid ja suuri tunnustähti rahva seas.
Siis tõusid mõned nõndanimetatud vabakslastute ja küreenlaste ja aleksandrialaste sünagoogist ning nende seast, kes on Kiliikia ja Aasia poolt, Stefanosega vaidlema,
ent ei suutnud vastu seista tarkusele ja Vaimule, kelle läbi tema rääkis.
Siis nad kihutasid üles mehi ütlema: „Me oleme kuulnud teda rääkivat teotussõnu Moosese ja Jumala vastu.”
Nad ässitasid rahvast ja vanemaid ja kirjatundjaid ning tulid, võtsid Stefanose kinni ja viisid ta Suurkohtu ette.
Nad seadsid sinna ka valetunnistajaid, kes ütlesid: „See inimene ei lakka rääkimast sõnu püha paiga ja Seaduse vastu.
Me oleme kuulnud teda ütlevat, et see Jeesus Naatsaretlane hävitab selle koha ja muudab kombed, mis Mooses meile on pärandanud.”
Ja kui kõik Suurkohtus istujad teda ainiti vaatasid, nägid nad tema palge olevat otsekui ingli palge.
Stefanose kõne
Ülempreester küsis: „Kas see on nõnda?”
Aga Stefanos ütles: „Mehed, vennad ja isad, kuulge! Kirkuse Jumal näitas ennast meie isale Aabrahamile, kui ta oli Mesopotaamias, enne Haaranisse elama asumist,
ning ütles talle: „Mine välja oma maalt ja oma sugulaste seast ja siirdu sinna maale, mille ma sulle näitan!”
Siis ta lahkus kaldealaste maalt ja asus elama Haaranisse. Ja pärast oma isa surma asus ta sealt ümber sellele maale, kus te nüüd elate.
Ja Jumal ei andnud Aabrahamile siin jalatäitki maad pärandiks, ent tõotas selle anda omandiks talle ja ta järglastele - kuigi tal ei olnud last.
Jumal rääkis nõnda: Tema järglased elavad võõrana võõral maal ja nad orjastatakse ja neile tehakse kurja nelisada aastat,
ja rahvast, kes nad orjastab, mina karistan, ütles Jumal, ja pärast seda nad lähevad välja ja teenivad mind selles paigas.
Ja Jumal andis talle ümberlõikamislepingu. Ja nii sündis talle Iisak ja ta lõikas tema ümber kaheksandal päeval. Ja Iisakile sündis Jaakob, ja Jaakobile need kaksteist peavanemat.
Ja peavanemad kadestasid Joosepit ja müüsid ta ära Egiptusesse, ent Jumal oli temaga
ja kiskus ta välja kõigist ta viletsustest ning andis talle armu ja tarkust vaarao, Egiptuse kuninga ees, ning see tõstis ta kogu Egiptusemaa ja terve oma koja ülemaks.
Aga siis tuli nälg kogu Egiptuse- ja Kaananimaale ja suur viletsus ning meie isad ei leidnud toidupoolist.
Aga kui Jaakob sai kuulda, et Egiptuses on vilja, läkitas ta meie isad sinna esimest korda.
Ja teisel korral andis Joosep ennast tunda oma vendadele, ja vaaraole sai teatavaks Joosepi päritolu.
Siis Joosep laskis kutsuda enda juurde oma isa Jaakobi ja kogu oma suguvõsa, seitsekümmend viis hinge.
Ja Jaakob läks alla Egiptusesse. Ja tema suri seal ja ka meie isad,
ja nad viidi Sekemisse ja pandi hauda, mille Aabraham oli hõbeda eest ostnud Hamori laste käest Sekemis.
Kui nüüd lähenes selle tõotuse aeg, mille Jumal Aabrahamile oli andnud, kosus rahvas ja kasvas Egiptuses,
kuni tõusis teine kuningas, kes Joosepist midagi ei teadnud.
See tarvitas kavalust meie soo kallal ja tegi kurja meie isadele, nõudes, et nende imikud heidetaks ära, nii et need ei jääks ellu.
Sel ajal sündis Mooses ja ta meeldis Jumalale. Teda kasvatati kolm kuud tema isa kojas.
Aga kui ta oli ära heidetud, siis vaarao tütar lapsendas ta ning kasvatas endale pojaks.
Ja Moosesele õpetati kogu egiptlaste tarkust ja tema oli vägev oma sõnadelt ja tegudelt.
Aga kui tal neljakümnes aasta täis sai, tuli tema südamesse mõte minna vaatama oma vendi, Iisraeli lapsi.
Ja kui ta nägi ühele ülekohut tehtavat, läks ta appi ja maksis kätte selle eest, kellele tehti liiga, lüües egiptlase maha.
Ta arvas, et ta vennad mõistavad, kuidas Jumal tema käe läbi annab neile pääste, aga nad ei mõistnud.
Ja järgmisel päeval, sattudes nende juurde, kui nad tülitsesid omavahel, katsus ta neid lepitada ja ütles: „Mehed, te olete ometi vennad, miks te siis teete teineteisele ülekohut?”
Aga see, kes tegi ligimesele ülekohut, tõukas ta eemale ja ütles: „Kes sind on tõstnud meile ülemaks ja õigusemõistjaks?
Kas sa tahad ka mind hukata samal kombel, nagu sa eile hukkasid egiptlase?”
Nende sõnade pärast Mooses põgenes ja elas võõrana Midjanimaal, kus talle sündis kaks poega.
Ja kui nelikümmend aastat sai täis, näitas talle ennast ingel Siinai mäe lähedal kõrbes tuleleegis kibuvitsapõõsas.
Mooses imestas seda nägemust nähes, ja kui ta astus lähemale vaatama, kostis Issanda hääl:
„Mina olen sinu isade Jumal, Aabrahami ja Iisaki ja Jaakobi Jumal.” Aga Mooses hakkas värisema ega julgenud enam vaadata.
Siis ütles Issand talle: „Võta jalatsid jalast, sest paik, kus sa seisad, on püha maa!
Ma olen küllalt näinud oma rahva vaevamist Egiptuses ja olen kuulnud nende ägamist ning olen alla tulnud neid vabastama. Ja nüüd mine, ma läkitan su Egiptusesse!”
Sellesama Moosese, kelle nad olid ära salanud, öeldes: „Kes sind on tõstnud meile ülemaks ja õigusemõistjaks?”, selle läkitas Jumal ülemaks ja lunastajaks ingli käe läbi, kes oli ennast talle näidanud kibuvitsapõõsas.
Seesama Mooses viis nad välja, tehes imetegusid ja tunnustähti Egiptusemaal ja Punases meres ja kõrbes neljakümne aasta jooksul.
See on see Mooses, kes ütles Iisraeli lastele: „Jumal tõstab teie vendade seast teile Prohveti, seesuguse nagu mina.”
Tema on see, kes oli koguduse seas kõrbes koos ingliga, kes kõneles talle Siinai mäel, ja oli koos meie isadega, kes said elavaid sõnu meile edasiandmiseks.
Kuid meie isad ei tahtnud olla talle kuulekad, vaid tõukasid ta eemale ja pöördusid oma südamega Egiptuse poole,
öeldes Aaronile: „Tee meile jumalaid, kes käiksid meie eel, sest me ei tea, mis on juhtunud selle Moosesega, kes tõi meid välja Egiptusest!”
Ja nad tegid noil päevil vasika ja viisid sellele ebajumalale ohvreid ja rõõmustasid oma käte tegude üle.
Jumal aga pööras neile selja ning jättis nad teenima taevavägesid, nõnda nagu prohvetite raamatus on kirjutatud: „Kas teie, Iisraeli sugu, tõite mulle tapa- ja roaohvreid nelikümmend aastat kõrbes olles?
Ei, vaid te võtsite Mooloki telgi ja oma jumala Raifa tähe, kujud, mis te olite teinud, et neid kummardada; ja ma asutan teid teisele poole Paabelit.”
Meie isadel oli tunnistustelk kõrbes, nõnda nagu oli seadnud ingel, kes Moosesel käskis selle teha eeskuju järgi, mida ta oli näinud.
Selle telgi võtsid meie isad omaks ja koos Joosuaga tõid selle kaasa nende rahvaste maa vallutamisel, kelle Jumal oli tõuganud eemale meie isade palge eest. Nii see oli Taaveti päevini,
Taavet leidis armu Jumala silmis ja palus, et ta leiaks eluaseme Jaakobi soole.
Saalomon ehitas aga temale koja.
Kuid Kõigekõrgem ei ela kätega tehtus, nagu prohvet ütleb:
„Taevas on mu troon ja maa minu jalajäri. Millise koja teie tahate mulle ehitada?” ütleb Issand.
„Eks minu käsi ole kõik need teinud?!”
Te kangekaelsed ja ümberlõikamatud südamelt ja kõrvadelt! Teie panete alati vastu Pühale Vaimule, nii nagu teie isad, nõnda teete teiegi.
Keda prohvetitest teie isad ei ole taga kiusanud? Ja nad on tapnud need, kes kuulutasid ette selle Õige tulemist, kelle reetjaiks ja mõrtsukaiks nüüd olete saanud teie,
kes te saite Seaduse inglite antud korralduse kaudu, ent ei ole seda pidanud.”
Stefanose surmamine
Aga kui nad seda kuulsid, lõikas see neil südamesse ja nad kiristasid hambaid.
Stefanos aga, täis Püha Vaimu, vaatas ainiti taevasse ja nägi Jumala kirkust ning Jeesust seismas Jumala paremal käel
ja ütles: „Ennäe, ma näen taevaid avanevat ja Inimese Poja seisvat Jumala paremal käel.”
Selle peale nad karjusid valju häälega ja oma kõrvu kinni hoides sööstsid nagu üks mees tema kallale
ja kihutasid ta linnast välja ning viskasid teda kividega. Ja tunnistajad panid oma rõivad maha ühe noormehe jalgade ette, keda kutsuti Sauluseks,
ja nad viskasid kividega Stefanost, kes valjusti hüüdis: „Issand Jeesus, võta mu vaim vastu!”
Ja ta laskus põlvili ning hüüdis suure häälega: „Issand, ära pane seda neile patuks!” Ja kui ta seda oli öelnud, uinus ta.
Tagasipöördumine Antiookiasse
Siis tulid mõned Juudamaalt alla ja õpetasid vendi: „Kui te ei lase endid Moosese kombe järgi ümber lõigata, siis te ei või pääseda.”
Et sellest tuli tüli ning Paulusel ja Barnabasel oli nendega palju vaidlemist, siis määrati nii, et Paulus, Barnabas ja mõned muud nende seast lähevad selle tüliküsimuse pärast Jeruusalemma apostlite ja vanemate juurde.
Siis kogudus saatis nad teele ja nad läksid läbi Foiniikia ning Samaaria ja jutustasid paganate pöördumisest, tehes selle sõnumiga suurt rõõmu kõigile vendadele.
Kui nad Jeruusalemma saabusid, võtsid kogudus, apostlid ja vanemad nad vastu. Ja nemad kuulutasid, mida kõike Jumal oli teinud nende juures.
Aga mõned variseride hulgast, kes olid saanud usklikuks, tõusid ja ütlesid: „Neid peab ümber lõikama ja käskima pidada Moosese Seadust.”
Jeruusalemma nõupidamine
Apostlid ja vanemad tulid nüüd kokku seda kõike arutama.
Kui siis sündis palju vaidlemist, tõusis Peetrus ja ütles neile: „Mehed-vennad, te teate, et Jumal juba ammusest ajast on valinud teie seast minu, et minu suu läbi paganad kuuleksid evangeeliumi sõna ja saaksid usklikuks.
Ja südametundja Jumal on nende eest tunnistanud, andes neile Püha Vaimu nagu meilegi,
ja ei ole teinud mingit vahet meie ja nende vahel, olles usu läbi puhastanud nende südamed.
Miks te siis nüüd kiusate Jumalat, soovides panna jüngrite kaela iket, mida ei ole jaksanud kanda ei meie isad ega meie?
Ent meie usume end päästetud olevat Issanda Jeesuse armu läbi samal kombel nagu nemadki.”
Siis jäi kogu hulk vait ja kuulas, kuidas Barnabas ja Paulus jutustasid, kui palju tunnustähti ja imetegusid Jumal oli teinud paganate seas nende kaudu.
Pärast, kui nad olid lõpetanud, hakkas Jaakobus kõnelema: „Mehed-vennad, kuulge mind!
Siimeon on rääkinud, kuidas Jumal algusest peale on pidanud hoolt, et koguda paganate seast endale rahvast.
Sellega sobivad kokku prohvetite sõnad, nagu on kirjutatud:
„Pärast seda ma pöördun tagasi ja ehitan üles Taaveti mahalangenud telgi ja ehitan üles selle varemed ja püstitan selle uuesti,
et muudki inimesed otsiksid Issandat ja kõik rahvad, kelle üle on hüütud minu nime. Nii ütleb Issand, kes teeb seda,
mis on teada igavikust alates.”
Seepärast otsustan mina, et neile, kes paganate seast pöörduvad Jumala poole, ei valmistataks raskusi,
vaid neile tuleb kirja teel teatada, et nad hoiduksid ebajumalate rüvedusest ja pilastusest ning lämbunud loomadest ja verest.
Sest Moosesel on ammusest ajast kõigis linnades küllalt kuulutajaid ja teda loetakse sünagoogides igal hingamispäeval.”
Nõupidamise otsus
Siis apostlid ja vanemad koos terve kogudusega arvasid heaks valida endi seast mehi ja saata need Antiookiasse koos Pauluse ja Barnabasega, nimelt Juuda, hüüdnimega Barsabas, ja Siilase, kes mõlemad olid juhid vendade hulgas.
Nendega nad saatsid järgmise kirja: „Apostlid ja vanemad, teie vennad, tervitavad vendi paganate seast, kes elavad Antiookias ja Süüria- ja Kiliikiamaal!
Et me oleme kuulnud, et mõned, kes meie seast on välja läinud, kuigi meie neid ei ole volitanud, on oma kõnedega teid rahutuks teinud ja teie hinged kitsikusse viinud,
siis oleme meie üksmeelselt arvanud heaks valida mehi ja saata need teie juurde koos meie armsate Barnabase ja Paulusega,
meestega, kes on pannud oma elu kaalule meie Issanda Jeesuse Kristuse nime pärast.
Nii me siis läkitasime Juuda ja Siilase, et need teile ka suusõnal teataksid sedasama.
Sest Püha Vaim ja meie oleme arvanud heaks, et teie peale ei tohi panna ühtegi muud koormat kui need hädavajalikud -
hoiduda ebajumalate ohvriliha ja vere ja lämbunu söömisest ning pilastusest. Teete hästi, kui te neist hoidute! Jääge terveks!”
Nii nad saadeti teele ja nad tulid Antiookiasse, kutsusid kokku rahvahulga ja andsid kirja edasi.
Kui nood olid selle läbi lugenud, rõõmustasid nad saadud julgustuse pärast.
Juudas ja Siilas, kes ka ise olid prohvetid, julgustasid vendi mitmete sõnadega ja kinnitasid neid.
Aga kui nad seal mõnda aega olid viibinud, lasksid vennad nad rahuga minema nende juurde, kes neid olid läkitanud.
[Siilas arvas aga heaks jääda nende juurde.]
Paulus ja Barnabas jäid Antiookiasse, õpetades ja kuulutades koos paljude teistega Issanda evangeeliumi sõna.
Pauluse teise misjonireisi algus
Mõne päeva pärast ütles Paulus Barnabasele: „Läki jälle vaatama vendi kõikides linnades, kus me oleme kuulutanud Issanda sõna, kuidas nende käsi käib.”
Barnabas andis nõu võtta kaasa ka Johannes, keda kutsutakse Markuseks.
Aga Paulus pidas õigeks mitte võtta enesega kaasa teda, kes neist Pamfüülias oli lahkunud ega olnud nendega koos tööle läinud.
Sellest tekkis nii suur tüli, et nad teineteisest lahkusid. Barnabas võttis enesega Markuse ja purjetas Küprosele.
Paulus valis aga Siilase ja läks teele, ning vennad andsid ta Issanda armu hooleks.
Ja ta käis läbi Süüria- ja Kiliikiamaa, kinnitades kogudusi.
Толкования стиха Скопировать ссылку Скопировать текст Добавить в избранное
Библ. энциклопедия Библейский словарь Словарь библ. образов Практическая симфония
Цитата из Библии каждое утро
TG: t.me/azbible
Viber: vb.me/azbible