Скрыть
2:1
2:3
2:5
2:7
2:8
2:9
2:11
2:12
2:13
2:14
2:15
2:16
2:17
2:23
2:24
2:25
2:27
2:28
2:31
2:32
2:33
2:36
2:39
2:40
2:41
2:42
2:45
2:48
2:49
Церковнославянский (рус)
Въ лѣ́то второ́е ца́р­ст­ва Навуходоно́сорова, со́нiе ви́дѣ Навуходоно́соръ, и ужасе́ся ду́хъ его́, и со́нъ его́ от­ступи́ от­ него́:
и рече́ ца́рь при­­зва́ти обая́телей и волхво́въ, и чародѣ́евъ и халде́евъ, е́же воз­вѣсти́ти царю́ со́нъ его́. И прiидо́ша и ста́ша предъ царе́мъ.
И рече́ и́мъ ца́рь: ви́дѣхъ со́нъ, и ужасе́ся ду́хъ мо́й, е́же уразумѣ́ти со́нъ.
И глаго́лаше халде́е Си́рски царе́ви: царю́, во вѣ́ки живи́: ты́ повѣ́ждь со́нъ рабо́мъ тво­и́мъ, и сказа́нiе его́ воз­вѣсти́мъ ти́.
Отвѣща́ же ца́рь халде́омъ и рече́: сло́во от­ступи́ло е́сть от­ мене́: а́ще у́бо не воз­вѣстите́ ми́ сна́ и сказа́нiя его́, въ па́губу бу́дете, и до́мове ва́ши разгра́бят­ся:
а́ще же со́нъ и сказа́нiе его́ воз­вѣстите́ мнѣ́, дая́нiя и да́ры и че́сть мно́гу прiи́мете от­ мене́: то́чiю со́нъ и сказа́нiе его́ воз­вѣсти́те мнѣ́.
И от­вѣща́ша второ́е и рѣ́ша: ца́рь да повѣ́сть со́нъ рабо́мъ сво­и́мъ, и сказа́нiе его́ воз­вѣсти́мъ ему́.
И от­вѣща́ ца́рь и рече́: по­и́стин­нѣ вѣ́мъ а́зъ, я́ко вре́мя вы́ [то́чiю] искупу́ете, поне́же ви́дите, я́ко от­ступи́ло е́сть сло́во от­ мене́:
а́ще у́бо сна́ не воз­вѣстите́ мнѣ́, вѣ́мъ, я́ко сло́во ло́жно и растлѣ́н­но совѣща́стеся рещи́ предо мно́ю, до́ндеже вре́мя мине́тъ: со́нъ мо́й повѣ́дите мнѣ́, и увѣ́мъ, я́ко и сказа́нiе его́ воз­вѣстите́ мнѣ́.
Отвѣща́ша же па́ки халде́е предъ царе́мъ и рѣ́ша: нѣ́сть человѣ́ка на земли́, и́же сло́во царе́во воз­мо́жетъ воз­вѣсти́ти, я́ко вся́къ ца́рь вели́кiй и кня́зь не вопроша́етъ сицева́го словесе́ обая́теля, волхва́ и халде́а:
поне́же сло́во, его́же вопроша́етъ ца́рь, тя́жко, и нѣ́сть друга́го, и́же воз­вѣсти́тъ е́ предъ царе́мъ, но то́чiю бо́зи, и́хже нѣ́сть житiе́ со вся́кою пло́тiю.
Тогда́ ца́рь въ я́рости и во гнѣ́вѣ мно́зѣ рече́ погуби́ти вся́ му́дрыя вавило́нскiя.
И изы́де повелѣ́нiе, и му́дрiи убива́хуся: и взыска́ша данiи́ла и друго́въ его́ уби́ти я́.
Тогда́ данiи́лъ от­вѣща́ совѣ́тъ и ра́зумъ Арiо́ху архимаги́ру ца́рску, и́же изы́де уби́ти му́дрыхъ Вавило́нскихъ,
и вопроша́­ше и́ глаго́ля: кня́же царе́въ, о чесо́мъ изы́де изрѣче́нiе безсту́дное от­ лица́ царе́ва? Возвѣсти́ же Арiо́хъ сло́во данiи́лу.
Данiи́лъ же вни́де и моли́ царя́, я́ко да вре́мя да́стъ ему́, и сказа́нiе его́ воз­вѣсти́тъ царю́.
И вни́де данiи́лъ въ до́мъ сво́й и воз­вѣсти́ сло́во Ана́нiи и аза́рiи и Мисаи́лу, друго́мъ сво­и́мъ:
и щедро́тъ проша́ху у Бо́га небе́снаго о та́йнѣ се́й, я́ко да не поги́бнутъ данiи́лъ и дру́зiе его́ со про́чiими му́дрыми Вавило́нскими.
Тогда́ данiи́лу во снѣ́ но́щiю та́йна от­кры́ся: и благослови́ данiи́лъ Бо́га небе́снаго
и рече́: бу́ди и́мя Го́спода Бо́га благослове́но от­ вѣ́ка и до вѣ́ка, я́ко прему́дрость и смы́слъ и крѣ́пость его́ е́сть,
и то́й премѣня́етъ времена́ и лѣ́та, поставля́етъ цари́ и преставля́етъ, дая́й прему́дрость му́дрымъ и ра́зумъ вѣ́дущымъ смышле́нiе:
то́й от­крыва́етъ глубо́кая и сокрове́н­ная, свѣ́дый су́щая во тмѣ́ и свѣ́тъ съ ни́мъ е́сть:
тебѣ́, Бо́же отце́въ мо­и́хъ, исповѣ́даюся и хвалю́, я́ко прему́дрость и си́лу да́лъ ми́ еси́ и воз­вѣсти́лъ ми́ еси́, я́же проси́хомъ у тебе́, и видѣ́нiе царе́во воз­вѣсти́лъ ми́ еси́.
И прiи́де данiи́лъ ко Арiо́ху его́же при­­ста́ви ца́рь погуби́ти му́дрыя Вавило́нскiя, и рече́ ему́: му́дрыхъ Вавило́нскихъ не погубля́й, но введи́ мя предъ царя́, и сказа́нiе сна́ воз­вѣшу́ ему́.
Тогда́ Арiо́хъ съ потща́нiемъ введе́ данiи́ла предъ царя́ и рече́ ему́: обрѣто́хъ му́жа от­ плѣ́н­никъ жидо́вскихъ, и́же сказа́нiе царю́ воз­вѣсти́тъ.
И от­вѣща́ ца́рь и рече́ данiи́лу, ему́же и́мя Валтаса́ръ: мо́жеши ли ми́ воз­вѣсти́ти со́нъ, его́же ви́дѣхъ, и сказа́нiе его́?
И от­вѣща́ данiи́лъ предъ царе́мъ и рече́: та́йны, ея́же ца́рь вопроша́етъ, нѣ́сть му́дрыхъ, волхво́въ, ниже́ обая́телей газари́новъ [си́ла] воз­вѣсти́ти царю́:
но е́сть Бо́гъ на небе́си от­крыва́яй та́йны и воз­вѣсти́ царю́ Навуходоно́сору, и́мже подоба́етъ бы́ти въ послѣ́днiя дни́. Со́нъ тво́й и видѣ́нiе главы́ тво­ея́ на ло́жи тво­е́мъ сiе́ е́сть, царю́:
помышле́нiя твоя́ на ло́жи тво­е́мъ взыдо́ша, чесому́ подоба́етъ бы́ти по си́хъ, и от­крыва́яй та́йны яви́ тебѣ́, и́мже подоба́етъ бы́ти:
и мнѣ́ не прему́дростiю су́щею во мнѣ́ па́че всѣ́хъ живу́щихъ та́йна сiя́ от­кры́ся, но ра́ди того́, я́ко да воз­вѣщу́ сказа́нiе царю́, да уразумѣ́еши размышле́нiя се́рдца тво­его́.
Ты́, царю́ ви́дѣлъ еси́: и се́, тѣ́ло еди́но, ве́лiе тѣ́ло о́но, и обли́чiе его́ высоко́, стоя́що предъ лице́мъ тво­и́мъ, и о́бразъ его́ стра́­шенъ:
тѣ́ло, его́же глава́ от­ зла́та чи́ста, ру́цѣ и пе́рси и мы́шцы его́ сре́бряны, чре́во и сте́гна мѣ́дяна,
го́лени желѣ́зны, но́зѣ, ча́сть у́бо нѣ́кая желѣ́зна и ча́сть нѣ́кая скуде́льна:
ви́дѣлъ еси́, до́ндеже от­то́ржеся ка́мень от­ горы́ безъ ру́къ, и уда́ри тѣ́ло въ но́зѣ желѣ́зны и скуде́льны, и истни́ и́хъ до конца́:
тогда́ сотро́шася вку́пѣ скуде́ль, желѣ́зо, мѣ́дь, сребро́ и зла́то, и бы́сть я́ко пра́хъ от­ гумна́ лѣ́тня: и взя́тъ я́ премно́гiй вѣ́тръ, и мѣ́сто не обрѣ́теся и́мъ: ка́мень же порази́вый тѣ́ло бы́сть гора́ вели́ка и напо́лни всю́ зе́млю.
Се́й е́сть со́нъ, а сказа́нiе его́ рече́мъ предъ царе́мъ.
Ты́, царю́, ца́рь царе́й, ему́же Бо́гъ небе́сный ца́р­ст­во даде́ крѣ́пко и держа́вно и че́стно:
во вся́цѣмъ мѣ́стѣ, идѣ́же живу́тъ сы́нове человѣ́чи и звѣ́рiе по́льстiи, и пти́цы небе́сныя и ры́бы морскі́я да́лъ е́сть въ ру́ку твою́ и поста́вилъ тя́ властели́на всѣ́мъ: ты́ еси́ глава́ злата́я.
И послѣди́ тебе́ воста́нетъ ца́р­ст­во друго́е ме́ншее тебе́, е́же е́сть сребро́, ца́р­ст­во же тре́тiе, е́же е́сть мѣ́дь, е́же соодолѣ́етъ все́й земли́,
и ца́р­ст­во четве́ртое, е́же бу́детъ крѣ́пко а́ки желѣ́зо: я́коже желѣ́зо стончева́етъ и умягча́етъ вся́, та́кожде и то́ истончи́тъ и истни́тъ вся́.
А я́ко ви́дѣлъ еси́ но́зѣ и пе́рсты, ча́сть у́бо нѣ́кую желѣ́зну, ча́сть же нѣ́кую гли́няну, ца́р­ст­во раздѣле́но бу́детъ, и от­ ко́рене желѣ́зна бу́детъ въ не́мъ, я́коже ви́дѣлъ еси́ желѣ́зо смѣ́шено съ гли́ною:
и пе́рсты ножні́и, ча́сть у́бо нѣ́кая желѣ́зна, ча́сть же нѣ́кая гли́няна, ча́сть нѣ́кая ца́р­ст­ва бу́детъ крѣпка́ и от­ него́ бу́детъ сокруше́на.
Я́ко ви́дѣлъ еси́ желѣ́зо смѣ́шено со гли́ною, смѣ́шены бу́дутъ во пле́мени человѣ́чи, и не бу́дутъ при­­лѣпля́ющеся се́й къ сему́, я́коже желѣ́зо не смѣша́ет­ся со гли́ною.
И во дне́хъ царе́й тѣ́хъ воз­ста́витъ Бо́гъ небе́сный ца́р­ст­во, е́же во вѣ́ки не разсы́плет­ся, и ца́р­ст­во его́ лю́демъ инѣ́мъ не оста́нет­ся, истни́тъ и развѣ́етъ вся́ ца́р­ст­ва, то́е же ста́нетъ во вѣ́ки,
я́коже ви́дѣлъ еси́, я́ко от­сѣче́ся от­ горы́ ка́мень безъ ру́къ и истни́ гли́ну, желѣ́зо, мѣ́дь, сребро́, зла́то. Бо́гъ вели́кiй воз­вѣсти́ царю́, и́мже подоба́етъ бы́ти по си́хъ: и и́стиненъ со́нъ, и вѣ́рно сказа́нiе его́.
Тогда́ ца́рь Навуходоно́соръ паде́ на лице́ и поклони́ся данiи́лу, и рече́ да́ры и благово́нiя воз­лiя́ти ему́.
И от­вѣща́въ ца́рь рече́ данiи́лу: по­и́стин­нѣ Бо́гъ ва́шъ то́й е́сть Бо́гъ бого́въ и Госпо́дь господе́й и Ца́рь царе́й, от­крыва́яй та́йны, поне́же воз­мо́глъ еси́ от­кры́ти та́йну сiю́.
И воз­вели́чи ца́рь данiи́ла, и да́ры вели́ки и мно́ги даде́ ему́, и поста́ви его́ надъ все́ю страно́ю Вавило́нскою и кня́зя во­ево́дамъ, надъ всѣ́ми му́дрыми Вавило́нскими.
И данiи́лъ проси́ у царя́ и при­­ста́ви надъ дѣ́лы страны́ Вавило́нскiя седра́ха, Миса́ха и Авденаго́. Данiи́лъ же бя́ше во дворѣ́ царе́вѣ.
Синодальный
1 Навуходоносор созывает своих мудрецов, чтобы разъяснить его сон. 4 Сон был забыт. 7 Мудрецы не могут разъяснить сон и обречены на смерть. 14 Даниил просит дать ему время и ищет помощи Божией. 19 Даниил благословляет Бога за дарование ему откровения о сне. 25 Он указывает на помощь «Бога на небесах». 31 Истукан и камень, разбивший его. 36 Пять царств; последнее «во веки не разрушится». 46 Навуходоносор признает «Бога богов» и возвышает Даниила.
Во второй год царствования Навуходоносора снились Навуходоносору сны, и возмутился дух его, и сон удалился от него.
И велел царь созвать тайноведцев, и гадателей, и чародеев, и Халдеев, чтобы они рассказали царю сновидения его. Они пришли, и стали перед царем.
И сказал им царь: сон снился мне, и тревожится дух мой; желаю знать этот сон.
И сказали Халдеи царю по-арамейски: царь! вовеки живи! скажи сон рабам твоим, и мы объясним значение его.
Отвечал царь и сказал Халдеям: слово отступило от меня; если вы не скажете мне сновидения и значения его, то в куски будете изрублены, и домы ваши обратятся в развалины.
Если же расскажете сон и значение его, то получите от меня дары, награду и великую почесть; итак скажите мне сон и значение его.
Они вторично отвечали и сказали: да скажет царь рабам своим сновидение, и мы объясним его значение.
Отвечал царь и сказал: верно знаю, что вы хотите выиграть время, потому что видите, что слово отступило от меня.
Так как вы не объявляете мне сновидения, то у вас один умысел: вы собираетесь сказать мне ложь и обман, пока минет время; итак расскажите мне сон, и тогда я узнаю, что вы можете объяснить мне и значение его.
Халдеи отвечали царю и сказали: нет на земле человека, который мог бы открыть это дело царю, и потому ни один царь, великий и могущественный, не требовал подобного ни от какого тайноведца, гадателя и Халдея.
Дело, которого царь требует, так трудно, что никто другой не может открыть его царю, кроме богов, которых обитание не с плотью.
Рассвирепел царь и сильно разгневался на это, и приказал истребить всех мудрецов Вавилонских.
Когда вышло это повеление, чтобы убивать мудрецов, искали Даниила и товарищей его, чтобы умертвить их.
Тогда Даниил обратился с советом и мудростью к Ариоху, начальнику царских телохранителей, который вышел убивать мудрецов Вавилонских;
и спросил Ариоха, сильного при царе: «почему такое грозное повеление от царя?» Тогда Ариох рассказал все дело Даниилу.
И Даниил вошел, и упросил царя дать ему время, и он представит царю толкование сна.
Даниил пришел в дом свой, и рассказал дело Анании, Мисаилу и Азарии, товарищам своим,
чтобы они просили милости у Бога небесного об этой тайне, дабы Даниил и товарищи его не погибли с прочими мудрецами Вавилонскими.
И тогда открыта была тайна Даниилу в ночном видении, и Даниил благословил Бога небесного.
И сказал Даниил: да будет благословенно имя Господа от века и до века! ибо у Него мудрость и сила;
Он изменяет времена и лета, низлагает царей и поставляет царей; дает мудрость мудрым и разумение разумным;
Он открывает глубокое и сокровенное, знает, что во мраке, и свет обитает с Ним.
Славлю и величаю Тебя, Боже отцов моих, что Ты даровал мне мудрость и силу и открыл мне то, о чем мы молили Тебя; ибо Ты открыл нам дело царя.
После сего Даниил вошел к Ариоху, которому царь повелел умертвить мудрецов Вавилонских, пришел и сказал ему: не убивай мудрецов Вавилонских; введи меня к царю, и я открою значение сна.
Тогда Ариох немедленно привел Даниила к царю и сказал ему: я нашел из пленных сынов Иудеи человека, который может открыть царю значение сна.
Царь сказал Даниилу, который назван был Валтасаром: можешь ли ты сказать мне сон, который я видел, и значение его?
Даниил отвечал царю и сказал: тайны, о которой царь спрашивает, не могут открыть царю ни мудрецы, ни обаятели, ни тайноведцы, ни гадатели.
Но есть на небесах Бог, открывающий тайны; и Он открыл царю Навуходоносору, что будет в последние дни. Сон твой и видения главы твоей на ложе твоем были такие:
ты, царь, на ложе твоем думал о том, что будет после сего? и Открывающий тайны показал тебе то, что будет.
А мне тайна сия открыта не потому, чтобы я был мудрее всех живущих, но для того, чтобы открыто было царю разумение и чтобы ты узнал помышления сердца твоего.
Тебе, царь, было такое видение: вот, какой-то большой истукан; огромный был этот истукан, в чрезвычайном блеске стоял он пред тобою, и страшен был вид его.
У этого истукана голова была из чистого золота, грудь его и руки его – из серебра, чрево его и бедра его медные,
голени его железные, ноги его частью железные, частью глиняные.
Ты видел его, доколе камень не оторвался от горы без содействия рук, ударил в истукана, в железные и глиняные ноги его, и разбил их.
Тогда все вместе раздробилось: железо, глина, медь, серебро и золото сделались как прах на летних гумнах, и ветер унес их, и следа не осталось от них; а камень, разбивший истукана, сделался великою горою и наполнил всю землю.
Вот сон! Скажем пред царем и значение его.
Ты, царь, царь царей, которому Бог небесный даровал царство, власть, силу и славу,
и всех сынов человеческих, где бы они ни жили, зверей земных и птиц небесных Он отдал в твои руки и поставил тебя владыкою над всеми ими. Ты – это золотая голова!
После тебя восстанет другое царство, ниже твоего, и еще третье царство, медное, которое будет владычествовать над всею землею.
А четвертое царство будет крепко, как железо; ибо как железо разбивает и раздробляет все, так и оно, подобно всесокрушающему железу, будет раздроблять и сокрушать.
А что ты видел ноги и пальцы на ногах частью из глины горшечной, а частью из железа, то будет царство разделенное, и в нем останется несколько крепости железа, так как ты видел железо, смешанное с горшечною глиною.
И как персты ног были частью из железа, а частью из глины, так и царство будет частью крепкое, частью хрупкое.
А что ты видел железо, смешанное с глиною горшечною, это значит, что они смешаются через семя человеческое, но не сольются одно с другим, как железо не смешивается с глиною.
И во дни тех царств Бог небесный воздвигнет царство, которое вовеки не разрушится, и царство это не будет передано другому народу; оно сокрушит и разрушит все царства, а само будет стоять вечно,
так как ты видел, что камень отторгнут был от горы не руками и раздробил железо, медь, глину, серебро и золото. Великий Бог дал знать царю, что будет после сего. И верен этот сон, и точно истолкование его!
Тогда царь Навуходоносор пал на лице свое и поклонился Даниилу, и велел принести ему дары и благовонные курения.
И сказал царь Даниилу: истинно Бог ваш есть Бог богов и Владыка царей, открывающий тайны, когда ты мог открыть эту тайну!
Тогда возвысил царь Даниила и дал ему много больших подарков, и поставил его над всею областью Вавилонскою и главным начальником над всеми мудрецами Вавилонскими.
Но Даниил просил царя, и он поставил Седраха, Мисаха и Авденаго над делами страны Вавилонской, а Даниил остался при дворе царя.
Киргизский
Небухаданасар љзєнєн падышачылыгынын экинчи жылында тєш кљрдє. Ошондо анын тынчы кетти, тєшє эсинен чыгып кетти.
Ошондо падыша љзєнєн тєшєн айттырыш єчєн, жашыруун сырларды билєєчєлљрдє, тљлгљчєлљрдє, сыйкырчыларды жана каздимдерди чакырууну буйруду. Алар келип, падыша алдында турушту.
Падыша аларга: «Мен тєш кљрдєм, бул тєштєн маанисин билгим келип, тынчым кетип жатат», – деди.
Каздимдер падышага арамей тилинде: «Падыша! Тєбљлєк жаша! Тєшєњдє кулдарыња айт, ошондо биз анын маанисин тєшєндєрєп беребиз», – дешти.
Падыша каздимдерге мындай деп жооп кылды: «Мен айткан сљз љзгљрєлбљйт: эгерде силер мага тєштє жана анын маанисин айтып бербесењер, анда силерди бљлљ чаап, єйєњљрдє урандыга айландырышат.
Эгерде тєштє жана анын маанисин айтып берсењер, анда менден белек жана сыйлык аласыњар, силерге чоњ сый кљрсљтєлљт. Ошондуктан мага тєштє жана анын маанисин айтып бергиле».
Алар экинчи жолу: «Падыша љзєнєн кулдарына тєшєн айтсын, ошондо биз анын маанисин тєшєндєрєп беребиз», – деп жооп беришти.
Ошондо падыша аларга: «Менин сљзємдєн љзгљрєлбљстєгєн билгендиктен, убакытты уткуњар келип жатканын билип эле турам.
Мага тєштє айтпай жатканыњардын себеби – бир жаман оюњар бар: убакытты љткљрєп, мага жалганды, калпты айтканы жатасыњар. Тєшємдє айтып бергиле, ошондо мен силердин анын маанисин да айтып бере аларыњарды билем», – деди.
Каздимдер падышага мындай деп жооп беришти: «Бул ишти падышага ачып бере ала турган адам жер жєзєндљ жок, ошондуктан улуу жана кудуреттєє болгон бир да падыша буга окшогон ишти бир да жашыруун сырларды билєєчєдљн, бир да сыйкырчыдан, бир да тљлгљчєдљн жана бир да каздимден талап кылган эмес.
Падыша талап кылып жаткан бул иш ушунчалык кыйын болгондуктан, аны падышага адамдар менен жашабаган кудайлардан башка эч ким ачып бере албайт».
Буга падыша аябай каарданып, аябай ачууланып, Бабылдын бардык акылмандарын кырып салууну буйрук кылды.
Акылмандарды љлтєрєє жљнєндљгє бул буйрук чыкканда, Даниелди жана анын жолдошторун да љлтєрєє єчєн издешти.
Ошондо Даниел Бабыл акылмандарын љлтєргљнє чыккан падыша сакчыларынын башчысы Ариохко акылмандык жана билгичтик менен кайрылды.
Ал падышанын башкы кызматчысы Ариохтон: «Эмне єчєн падыша ушундай катуу буйрук чыгарды?» – деп сурады. Ариох Даниелге бардык ишти айтып берди.
Даниел падышага кирип, тєштєн маанисин билєєгљ убакыт сурады.
Анан Даниел єйєнљ келип, љзєнєн жолдоштору Хананияга, Мишаелге жана Азарияга болгон ишти айтып берди.
Бабылдын башка акылмандары менен кошо љлєп калбаш єчєн, асмандагы Кудай ырайым кылып, бул сырды ачып берєєсєн љтєнгєлљ деп, Даниел жолдошторуна кайрылды.
Ошондо бул жашыруун сыр Даниелге тєнкє кљрєнєштљ ачылды, Даниел асмандагы Кудайды дањктады.
Даниел мындай деди: «Тењирдин ысымы кылымдан кылымга дањкталсын, анткени акылмандык менен кєч Ага таандык.
Ал мезгилдер менен жылдарды љзгљртљт, падышаларды кулатат, падышаларды коёт, акылдууларга акылмандык, тєшєнљ ала тургандарга билим берет.
Ал терењ жана жашыруун сырларды ачат, карањгылыкта эмне бар экенин билет, жарык Аны менен жашайт.
Ата-бабаларымдын Кудайы, Сен мага акылмандык жана кєч бергенињ єчєн, биз Сенден эмне жљнєндљ сурасак, ошону мага ачып бергенињ єчєн, Сени дањктайм жана дањазалайм, анткени Сен бизге падышанын ишин ачып бердињ».
Ошондон кийин Даниел падышадан Бабылдын акылмандарын љлтєрєє жљнєндљ буйрук алган Ариохко келип: «Бабылдын акылмандарын љлтєрбљ. Мени падышага алып бар, мен ага тєштєн маанисин ачып берем», – деди.
Ошондо Ариох Даниелди падышага дароо алып келип, ага: «Мен Жєйєттєн туткунда жєргљн уулдарынын ичинен падышага тєштєн маанисин ачып бере ала турган бир адамды таптым», – деди.
Падыша Белтешатсар деген да ысымы бар Даниелден: «Сен мага мен кљргљн тєштє жана анын маанисин айтып бере аласыњбы?» – деп сурады.
Даниел падышага мындай деп жооп берди: «Падыша сурап жаткан сырды падышага акылмандар да, кљз боёочулар да, жашыруун сырларды билєєчєлљр да, тљлгљчєлљр да ачып бере алышпайт.
Бирок асманда жашыруун сырларды ача турган Кудай бар. Ал акыркы кєндљрдљ эмне болорун Небухаданасар падышага ачып берди. Сен кљргљн тєш – тљшљгєњдљ жатып кљргљн кљрєнєш мындай:
сен, падыша, тљшљгєњдљ жатып, мындан ары эмне болот деп ойлодуњ. Ошондо сырларды Ачуучу эмне боло тургандыгын сага кљрсљттє.
Бирок бул сыр мага жер жєзєндљ жашаган бардык адамдардан акылдуу болгондугум єчєн ачылган жок. Бул сыр мага падышага тєшєнєк бериш єчєн, сен љзєњдєн жєрљгєњдљгє ойлоруњду билишињ єчєн ачылды.
Сен, падышам, мындай кљрєнєш кљрдєњ: алдыњда бир чоњ буркан турганын кљрдєњ, ал буркан эбегейсиз чоњ эле. Ал аябай жаркырап, сенин алдыњда турду, анын кљрєнєшє коркунучтуу эле.
Ал буркандын башы таза алтындан, кљкєрљгє менен колдору кємєштљн, курсагы менен сандары жезден эле.
Анын шыйрактары темирден, тамандарынын бир бљлєгє темирден, бир бљлєгє чоподон эле.
Сен карап турганда, колдун жардамысыз эле тоодон бир чоњ таш учуп келип, бурканга, анын темир жана чопо буттарына бир тийип, аларды талкалап салды.
Ошондо темир, чопо, жез, кємєш жана алтындын баары талкаланып, жайкы кырмандагы топондой болуп калды, аларды шамал учуруп кетти, алардын изи да калган жок. Бурканды талкалаган таш болсо чоњ тоого айланып, бєт жерди ээледи.
Сен ушундай тєш кљрдєњ! Падыша алдында анын маанисин да айтып беребиз.
Сен, падыша, падышалардын падышасысыњ. Асмандагы Кудай сага падышачылык, бийлик, кєч-кубат жана атак-дањк берген.
Кайсы жерде гана жашабасын, бардык адамдарды, жердеги жаныбарлар менен асмандагы канаттууларды Ал сенин колуња берип, сени алардын баарынын єстєнљн падыша койгон, алтындан жасалган ошол баш сенсињ!
Сенден кийин сенин падышачылыгыњдан тљмљн болгон башка падышачылык келет, андан кийин бєт жер жєзєнљ єстљмдєк кыла турган єчєнчє падышачылык – жез падышачылыгы келет.
Тљртєнчє падышачылык болсо темирдей катуу болот. Анткени темир бардыгын талкалап бєлєнткљндљй эле, ал да бардыгын кыйратуучу темирдей болуп талкалап бєлєнтљт.
Сен кљргљн буттар жана бир бљлєгє чопо, бир бљлєгє темир болгон буттардын манжалары падышачылыктын бљлєнљрєн билдирет, ал падышачылыкта темирдин анча-мынча кєчє калат, анткени сен чопо менен аралашкан темирди кљрдєњ.
Буттардын манжаларынын бир бљлєгє чоподон, бир бљлєгє темирден тургандыгы падышачылыктын жарымы бекем, жарымы борпоњ болорун билдирет.
Ал эми чопо менен аралашкан темирди кљргљнєњ алардын адам тукуму аркылуу аралашарын билдирет, бирок темир чопо менен аралашпагандай эле, алар бири-бири менен бирикпейт.
Ошол падышачылыктардын убагында асмандагы Кудай тєбљлєк кыйрабай турган бир падышачылыкты орнотот, ал падышачылык башка элге берилбейт. Ал бєт падышачылыктарды кыйратат, талкалайт, љзє болсо тєбљлєк турат.
Тоодон таш колдун жардамысыз эле учуп келип, темирди, жезди, чопону, кємєштє жана алтынды талкалаганын кљрдєњ. Кудуреттєє Кудай мындан ары эмне болорун падышага билдирди. Бул тєш чындык, анын чечмелениши туура!»
Ошондо Небухаданасар падыша жєзтљмљндљп жыгылып, Даниелге таазим кылып, ага белектерди жана жыпар жыттуу заттарды алып келгиле деп буйрук кылды.
Анан падыша Даниелге: «Чыны менен эле, силердин Кудайыњар – кудайлардын Кудайы, сен бул жашыруун сырды ача алгандан кийин, силердин Кудайыњар – жашыруун сырларды ачкан падышалардын Эгедери!» – деди.
Ошондо падыша Даниелди жогорку кызматка койду, ага кљптљгљн чоњ белектерди берди, аны Бабылдын бардык дубандарына башчы, Бабылдын бардык акылмандарына эњ башкы башчы кылып койду.
Бирок Даниел падышадан љтєнгљндєктљн, ал Бабыл љлкљсєнєн иштерин башкарууга Шадрахты, Мейшахты жана Абет-Негону койду. Даниел болсо падыша сарайында калды.
Now in the second year of Nebuchadnezzaŕs reign, Nebuchadnezzar had dreams; and his spirit was so troubled that his sleep left him.
Then the king gave the command to call the magicians, the astrologers, the sorcerers, and the Chaldeans to tell the king his dreams. So they came and stood before the king.
And the king said to them, «I have had a dream, and my spirit is anxious to know the dream.»
Then the Chaldeans spoke to the king in Aramaic, «O king, live forever! Tell your servants the dream, and we will give the interpretation.»
The king answered and said to the Chaldeans, «My decision is firm: if you do not make known the dream to me, and its interpretation, you shall be cut in pieces, and your houses shall be made an ash heap.
However, if you tell the dream and its interpretation, you shall receive from me gifts, rewards, and great honor. Therefore tell me the dream and its interpretation.»
They answered again and said, «Let the king tell his servants the dream, and we will give its interpretation.»
The king answered and said, «I know for certain that you would gain time, because you see that my decision is firm:
if you do not make known the dream to me, there is only one decree for you! For you have agreed to speak lying and corrupt words before me till the time has changed. Therefore tell me the dream, and I shall know that you can give me its interpretation.»
The Chaldeans answered the king, and said, «There is not a man on earth who can tell the kinǵs matter; therefore no king, lord, or ruler has ever asked such things of any magician, astrologer, or Chaldean.
It is a difficult thing that the king requests, and there is no other who can tell it to the king except the gods, whose dwelling is not with flesh.»
For this reason the king was angry and very furious, and gave the command to destroy all the wise men of Babylon.
So the decree went out, and they began killing the wise men; and they sought Daniel and his companions, to kill them.
Then with counsel and wisdom Daniel answered Arioch, the captain of the kinǵs guard, who had gone out to kill the wise men of Babylon;
he answered and said to Arioch the kinǵs captain, «Why is the decree from the king so urgent?» Then Arioch made the decision known to Daniel.
So Daniel went in and asked the king to give him time, that he might tell the king the interpretation.
Then Daniel went to his house, and made the decision known to Hananiah, Mishael, and Azariah, his companions,
that they might seek mercies from the God of heaven concerning this secret, so that Daniel and his companions might not perish with the rest of the wise men of Babylon.
Then the secret was revealed to Daniel in a night vision. So Daniel blessed the God of heaven.
Daniel answered and said: «Blessed be the name of God forever and ever, For wisdom and might are His.
And He changes the times and the seasons; He removes kings and raises up kings; He gives wisdom to the wise And knowledge to those who have understanding.
He reveals deep and secret things; He knows what is in the darkness, And light dwells with Him.
«I thank You and praise You, O God of my fathers; You have given me wisdom and might, And have now made known to me what we asked of You, For You have made known to us the kinǵs demand.»
Therefore Daniel went to Arioch, whom the king had appointed to destroy the wise men of Babylon. He went and said thus to him: «Do not destroy the wise men of Babylon; take me before the king, and I will tell the king the interpretation.»
Then Arioch quickly brought Daniel before the king, and said thus to him, «I have found a man of the captives of Judah, who will make known to the king the interpretation.»
The king answered and said to Daniel, whose name was Belteshazzar, «Are you able to make known to me the dream which I have seen, and its interpretation?»
Daniel answered in the presence of the king, and said, «The secret which the king has demanded, the wise men, the astrologers, the magicians, and the soothsayers cannot declare to the king.
But there is a God in heaven who reveals secrets, and He has made known to King Nebuchadnezzar what will be in the latter days. Your dream, and the visions of your head upon your bed, were these:
As for you, O king, thoughts came to your mind while on your bed, about what would come to pass after this; and He who reveals secrets has made known to you what will be.
But as for me, this secret has not been revealed to me because I have more wisdom than anyone living, but for our sakes who make known the interpretation to the king, and that you may know the thoughts of your heart.
«You, O king, were watching; and behold, a great image! This great image, whose splendor was excellent, stood before you; and its form was awesome.
This imagés head was of fine gold, its chest and arms of silver, its belly and thighs of bronze,
its legs of iron, its feet partly of iron and partly of clay.
You watched while a stone was cut out without hands, which struck the image on its feet of iron and clay, and broke them in pieces.
Then the iron, the clay, the bronze, the silver, and the gold were crushed together, and became like chaff from the summer threshing floors; the wind carried them away so that no trace of them was found. And the stone that struck the image became a great mountain and filled the whole earth.
«This is the dream. Now we will tell the interpretation of it before the king.
You, O king, are a king of kings. For the God of heaven has given you a kingdom, power, strength, and glory;
and wherever the children of men dwell, or the beasts of the field and the birds of the heaven, He has given them into your hand, and has made you ruler over them all--you are this head of gold.
But after you shall arise another kingdom inferior to yours; then another, a third kingdom of bronze, which shall rule over all the earth.
And the fourth kingdom shall be as strong as iron, inasmuch as iron breaks in pieces and shatters everything; and like iron that crushes, that kingdom will break in pieces and crush all the others.
Whereas you saw the feet and toes, partly of potteŕs clay and partly of iron, the kingdom shall be divided; yet the strength of the iron shall be in it, just as you saw the iron mixed with ceramic clay.
And as the toes of the feet were partly of iron and partly of clay, so the kingdom shall be partly strong and partly fragile.
As you saw iron mixed with ceramic clay, they will mingle with the seed of men; but they will not adhere to one another, just as iron does not mix with clay.
And in the days of these kings the God of heaven will set up a kingdom which shall never be destroyed; and the kingdom shall not be left to other people; it shall break in pieces and consume all these kingdoms, and it shall stand forever.
Inasmuch as you saw that the stone was cut out of the mountain without hands, and that it broke in pieces the iron, the bronze, the clay, the silver, and the gold--the great God has made known to the king what will come to pass after this. The dream is certain, and its interpretation is sure.»
Then King Nebuchadnezzar fell on his face, prostrate before Daniel, and commanded that they should present an offering and incense to him.
The king answered Daniel, and said, «Truly your God is the God of gods, the Lord of kings, and a revealer of secrets, since you could reveal this secret.»
Then the king promoted Daniel and gave him many great gifts; and he made him ruler over the whole province of Babylon, and chief administrator over all the wise men of Babylon.
Also Daniel petitioned the king, and he set Shadrach, Meshach, and Abed-Nego over the affairs of the province of Babylon; but Daniel sat in the gate of the king.
Толкования стиха Скопировать ссылку Скопировать текст Добавить в избранное
Библ. энциклопедия Библейский словарь Словарь библ. образов Практическая симфония
Цитата из Библии каждое утро
TG: t.me/azbible
Viber: vb.me/azbible