Скрыть
4:1
4:3
4:4
4:8
4:13
4:16
4:18
4:20
4:21
4:23
4:25
4:26
4:33
4:35
4:36
4:37
Синодальный
1 Доверие Навуходоносора, что Даниил может изъяснить другой сон. 7 Большое дерево, которое будет срублено. 16 Навуходоносор будет «есть траву, как вол» семь времен, доколе не познает, что «Всевышний владычествует над царством человеческим». 25 Он «отлучен от людей». 31 Наконец, он благословляет Всевышнего, и разум его возвращается к нему.
Я, Навуходоносор, спокоен был в доме моем и благоденствовал в чертогах моих.
Но я видел сон, который устрашил меня, и размышления на ложе моем и видения головы моей смутили меня.
И дано было мною повеление привести ко мне всех мудрецов Вавилонских, чтобы они сказали мне значение сна.
Тогда пришли тайноведцы, обаятели, Халдеи и гадатели; я рассказал им сон, но они не могли мне объяснить значения его.
Наконец вошел ко мне Даниил, которому имя было Валтасар, по имени бога моего, и в котором дух святаго Бога; ему рассказал я сон.
Валтасар, глава мудрецов! я знаю, что в тебе дух святаго Бога, и никакая тайна не затрудняет тебя; объясни мне видения сна моего, который я видел, и значение его.
Видения же головы моей на ложе моем были такие: я видел, вот, среди земли дерево весьма высокое.
Большое было это дерево и крепкое, и высота его достигала до неба, и оно видимо было до краев всей земли.
Листья его прекрасные, и плодов на нем множество, и пища на нем для всех; под ним находили тень полевые звери, и в ветвях его гнездились птицы небесные, и от него питалась всякая плоть.
И видел я в видениях головы моей на ложе моем, и вот, нисшел с небес Бодрствующий и Святый.
Воскликнув громко, Он сказал: «срубите это дерево, обрубите ветви его, стрясите листья с него и разбросайте плоды его; пусть удалятся звери из-под него и птицы с ветвей его;
но главный корень его оставьте в земле, и пусть он в узах железных и медных среди полевой травы орошается небесною росою, и с животными пусть будет часть его в траве земной.
Сердце человеческое отнимется от него и дастся ему сердце звериное, и пройдут над ним семь времен.
Повелением Бодрствующих это определено, и по приговору Святых назначено, дабы знали живущие, что Всевышний владычествует над царством человеческим, и дает его, кому хочет, и поставляет над ним уничиженного между людьми».
Такой сон видел я, царь Навуходоносор; а ты, Валтасар, скажи значение его, так как никто из мудрецов в моем царстве не мог объяснить его значения, а ты можешь, потому что дух святаго Бога в тебе.
Тогда Даниил, которому имя Валтасар, около часа пробыл в изумлении, и мысли его смущали его. Царь начал говорить и сказал: Валтасар! да не смущает тебя этот сон и значение его. Валтасар отвечал и сказал: господин мой! твоим бы ненавистникам этот сон, и врагам твоим значение его!
Дерево, которое ты видел, которое было большое и крепкое, высотою своею достигало до небес и видимо было по всей земле,
на котором листья были прекрасные и множество плодов и пропитание для всех, под которым обитали звери полевые и в ветвях которого гнездились птицы небесные,
это ты, царь, возвеличившийся и укрепившийся, и величие твое возросло и достигло до небес, и власть твоя – до краев земли.
А что царь видел Бодрствующего и Святаго, сходящего с небес, Который сказал: «срубите дерево и истребите его, только главный корень его оставьте в земле, и пусть он в узах железных и медных, среди полевой травы, орошается росою небесною, и с полевыми зверями пусть будет часть его, доколе не пройдут над ним семь времен», –
то вот значение этого, царь, и вот определение Всевышнего, которое постигнет господина моего, царя:
тебя отлучат от людей, и обитание твое будет с полевыми зверями; травою будут кормить тебя, как вола, росою небесною ты будешь орошаем, и семь времен пройдут над тобою, доколе познаешь, что Всевышний владычествует над царством человеческим и дает его, кому хочет.
А что повелено было оставить главный корень дерева, это значит, что царство твое останется при тебе, когда ты познаешь власть небесную.
Посему, царь, да будет благоугоден тебе совет мой: искупи грехи твои правдою и беззакония твои милосердием к бедным; вот чем может продлиться мир твой.
Все это сбылось над царем Навуходоносором.
По прошествии двенадцати месяцев, расхаживая по царским чертогам в Вавилоне,
царь сказал: это ли не величественный Вавилон, который построил я в дом царства силою моего могущества и в славу моего величия!
Еще речь сия была в устах царя, как был с неба голос: «тебе говорят, царь Навуходоносор: царство отошло от тебя!
И отлучат тебя от людей, и будет обитание твое с полевыми зверями; травою будут кормить тебя, как вола, и семь времен пройдут над тобою, доколе познаешь, что Всевышний владычествует над царством человеческим и дает его, кому хочет!»
Тотчас и исполнилось это слово над Навуходоносором, и отлучен он был от людей, ел траву, как вол, и орошалось тело его росою небесною, так что волосы у него выросли как у льва, и ногти у него – как у птицы.
По окончании же дней тех, я, Навуходоносор, возвел глаза мои к небу, и разум мой возвратился ко мне; и благословил я Всевышнего, восхвалил и прославил Присносущего, Которого владычество – владычество вечное, и Которого царство – в роды и роды.
И все, живущие на земле, ничего не значат; по воле Своей Он действует как в небесном воинстве, так и у живущих на земле; и нет никого, кто мог бы противиться руке Его и сказать Ему: «что Ты сделал?»
В то время возвратился ко мне разум мой, и к славе царства моего возвратились ко мне сановитость и прежний вид мой; тогда взыскали меня советники мои и вельможи мои, и я восстановлен на царство мое, и величие мое еще более возвысилось.
Ныне я, Навуходоносор, славлю, превозношу и величаю Царя Небесного, Которого все дела истинны и пути праведны, и Который силен смирить ходящих гордо.
Церковнославянский (рус)
А́зъ Навуходоно́соръ оби́луяй бѣ́хъ въ дому́ мо­е́мъ и благоцвѣты́й на престо́лѣ мо­е́мъ:
со́нъ ви́дѣхъ, и устраши́ мя, и смято́хся на ло́жи мо­е́мъ, и видѣ́нiя главы́ мо­ея́ смято́ша мя́:
и мно́ю положи́ся повелѣ́нiе, при­­вести́ предъ мя́ вся́ му́жы му́дрыя вавило́нскiя, да сказа́нiе сна́ воз­вѣстя́тъ мнѣ́.
И вхожда́ху обая́телiе, волсви́, газари́ни, халде́е, и со́нъ а́зъ рѣ́хъ предъ ни́ми, и сказа́нiя его́ не воз­вѣсти́ша ми́,
до́ндеже вни́де [предъ мя́] данiи́лъ, ему́же и́мя Валтаса́ръ, по и́менiя бо́га мо­его́, и́же Ду́ха Бо́жiя свя́та и́мать въ себѣ́, и со́нъ предъ ни́мъ рѣ́хъ:
Валтаса́ре, кня́же обая́телей, его́же а́зъ разумѣ́хъ, я́ко Ду́хъ Бо́жiй святы́й и́маши, и вся́кая та́йна не изнемога́етъ предъ тобо́ю, слы́ши видѣ́нiе сна́ мо­его́, е́же ви́дѣхъ, и сказа́нiе его́ повѣ́ждь мнѣ́.
И видѣ́нiе главы́ мо­ея́ на ло́жи мо­е́мъ зрѣ́хъ, и се́, дре́во средѣ́ земли́, и высота́ его́ вели́ка:
и воз­вели́чися дре́во то́ и укрѣпи́ся, и высота́ его́ досяза́­ше до небесе́, и величина́ его́ до коне́цъ земли́ всея́,
ли́­ст­вiе его́ прекра́сное, и пло́дъ его́ мно́гъ, и пи́ща всѣ́хъ въ не́мъ, и подъ ни́мъ вселя́хуся вси́ звѣ́рiе ди́вiи, и въ вѣ́твехъ его́ живя́ху [вся́] пти́цы небе́сныя, и от­ него́ пита́­шеся вся́ка пло́ть.
Ви́дѣхъ во снѣ́ но́щiю на ло́жи мо­е́мъ, и се́, бо́дрый и святы́й от­ небесе́ сни́де
и воз­гласи́ крѣ́пцѣ и та́ко рече́: посѣцы́те дре́во и обі́йте вѣ́тви его́, и от­тряси́те ли́­ст­вiе его́ и разсы́плите пло́дъ его́, да позы́блют­ся звѣ́рiе подъ ни́мъ и пти́цы съ вѣ́твiй его́:
то́чiю от­ра́сль коре́нiя его́ въ земли́ оста́вите, и во у́зѣ желѣ́знѣ и мѣ́днѣ, и во зла́цѣ внѣ́шнемъ и въ росѣ́ небе́снѣй всели́т­ся, и со звѣрьми́ [ди́вiими] ча́сть его́ во травѣ́ земнѣ́й:
се́рдце его́ от­ человѣ́къ измѣни́т­ся, и се́рдце звѣри́но да́ст­ся ему́, и се́дмь време́нъ измѣня́т­ся надъ ни́мъ:
изрѣче́нiемъ бо́драго сло́во, и глаго́лъ святы́хъ проше́нiе: да увѣ́дятъ живу́щiи, я́ко владѣ́етъ вы́шнiй ца́р­ст­вомъ человѣ́ческимъ, и ему́же восхо́щетъ, да́стъ е́, и уничтоже́н­ное человѣ́ковъ воз­ста́витъ надъ ни́мъ.
Се́й со́нъ, его́же ви́дѣхъ а́зъ Навуходоно́соръ ца́рь: ты́ же, Валтаса́ре, сказа́нiе его́ повѣ́ждь, я́ко вси́ му́дрiи ца́р­ст­ва мо­его́ не мо́гутъ сказа́нiя его́ повѣ́дати мнѣ́, ты́ же, данiи́ле, мо́жеши, я́ко Ду́хъ Бо́жiй свя́тъ въ тебѣ́.
Тогда́ данiи́лъ, ему́же и́мя Валтаса́ръ, ужасе́ся а́ки на еди́нъ ча́съ, и размышле́нiя его́ смуща́ху его́. И от­вѣща́ ца́рь и рече́: Валтаса́ре, со́нъ мо́й и сказа́нiе его́ да не смуща́етъ тебе́. И от­вѣща́ Валтаса́ръ и рече́: господи́не, да бу́детъ со́нъ се́й ненави́дящымъ тя́, и сказа́нiе его́ враго́мъ тво­и́мъ.
Дре́во, е́же ви́дѣлъ еси́ воз­вели́чив­шееся и укрѣпи́в­шееся, его́же высота́ досяза́­ше до небесе́ и величина́ его́ на всю́ зе́млю,
и ли́­ст­вiе его́ благоцвѣ́тное и пло́дъ его́ мно́гъ, и пи́ща всѣ́мъ въ не́мъ, подъ ни́мъ живя́ху звѣ́рiе ди́вiи, и въ вѣ́твехъ его́ угнѣздя́хуся пти́цы небе́сныя:
ты́ еси́, царю́, я́ко воз­вели́чил­ся еси́ и укрѣпѣ́лъ, и вели́че­с­т­во твое́ воз­вели́чися и досяже́ небесе́, и вла́сть твоя́ до коне́цъ земли́.
И я́ко ви́дѣ ца́рь бо́драго и свята́го сходя́ща съ небесе́, и рече́: посѣцы́те дре́во и разсы́плите е́, то́чiю прониче́нiе коре́нiя его́ въ земли́ оста́вите, и во у́зѣ желѣ́знѣ и мѣ́дянѣ и во зла́цѣ внѣ́шнемъ и въ росѣ́ небе́снѣй водвори́т­ся, и со звѣрьми́ ди́вiими ча́сть его́, до́ндеже се́дмь време́нъ премѣня́т­ся надъ ни́мъ:
сiе́ сказа́нiе его́, царю́, и изрѣче́нiе вы́шняго е́сть, е́же при­­спѣ́ на господи́на мо­его́ царя́:
изжену́тъ тя́ от­ человѣ́къ, и съ ди́вiими звѣрьми́ бу́детъ житiе́ твое́, и траво́ю а́ки вола́ напита́ютъ тя́, и от­ росы́ небе́сныя тѣ́ло твое́ ороси́т­ся, и се́дмь време́нъ измѣня́т­ся надъ тобо́ю, до́ндеже увѣ́си, я́ко владѣ́етъ вы́шнiй ца́р­ст­вомъ человѣ́ческимъ, и ему́же восхо́щетъ, да́стъ е́.
А е́же рече́: оста́вите прониче́нiе коре́нiя дре́ва [въ земли́]: ца́р­ст­во твое́ тебѣ́ бу́детъ, от­не́лѣже увѣ́си вла́сть небе́сную.
Сего́ ра́ди, царю́ совѣ́тъ мо́й да бу́детъ тебѣ́ уго́денъ, и грѣхи́ твоя́ ми́лостынями искупи́ и непра́вды твоя́ щедро́тами убо́гихъ: не́гли бу́детъ долготерпѣли́въ грѣхо́мъ тво­и́мъ Бо́гъ.
Сiя́ вся́ постиго́ша Навуходоно́сора царя́.
По двою­на́­де­ся­ти ме́сяцѣхъ въ дому́ ца́р­ст­ва сво­его́, въ Вавило́нѣ бѣ́ ходя́,
от­вѣща́ ца́рь и рече́: нѣ́сть ли се́й Вавило́нъ вели́кiй, его́же а́зъ согради́хъ въ до́мъ ца́р­ст­ва, въ держа́вѣ крѣ́пости мо­ея́, въ че́сть сла́вы мо­ея́?
Еще́ сло́ву су́щу во устѣ́хъ царя́, гла́съ съ небесе́ бы́сть: тебѣ́ глаго́лет­ся, Навуходоно́соре царю́: ца́ртво твое́ пре́йде от­ тебе́,
и от­ человѣ́къ от­жену́тъ тя́, и со звѣрьми́ ди́вiими житiе́ твое́, и траво́ю а́ки вола́ напита́ютъ тя́ и се́дмь време́нъ измѣня́т­ся на тебѣ́, до́ндеже увѣ́си, я́ко владѣ́етъ вы́шнiй ца́р­ст­вомъ человѣ́ческимъ, и ему́же восхо́щетъ, да́стъ е́.
Въ то́й ча́съ сло́во сконча́ся на цари́ Навуходоно́сорѣ, и от­ человѣ́къ от­гна́ся, и траву́ а́ки во́лъ ядя́ше, и от­ росы́ небе́сныя тѣ́ло его́ ороси́ся, до́ндеже вла́си ему́ я́ко льву́ воз­расто́ша и но́гти ему́ а́ки пти́цамъ.
И по сконча́нiи тѣ́хъ дні́й, а́зъ Навуходоно́соръ о́чи сво­и́ на не́бо воз­дви́гъ, и у́мъ мо́й ко мнѣ́ воз­врати́ся, и вы́шняго благослови́хъ, и живу́щаго во вѣ́ки похвали́хъ и просла́вихъ, я́ко вла́сть его́ вла́сть вѣ́чна, и ца́р­ст­во его́ въ ро́ды и ро́ды,
и вси́ живу́щiи на земли́ ни во что́же вмѣни́шася, и по во́ли сво­е́й твори́тъ въ си́лѣ небе́снѣй и въ селе́нiи земнѣ́мъ: и нѣ́сть, и́же воспроти́вит­ся руцѣ́ его́ и рече́тъ ему́: что́ сотвори́лъ еси́?
Въ то́ вре́мя у́мъ мо́й воз­врати́ся ко мнѣ́, и въ че́сть ца́р­ст­ва мо­его́ прiидо́хъ, и зра́къ мо́й воз­врати́ся ко мнѣ́, и нача́лницы мо­и́ и вельмо́жи мо­и́ иска́ху мене́: и въ ца́р­ст­вѣ мо­е́мъ утверди́хся, и вели́че­с­т­во изоби́лнѣе при­­ложи́ся мнѣ́.
Ны́нѣ у́бо а́зъ Навуходоно́соръ хвалю́ и превоз­ношу́ и сла́влю Царя́ небе́снаго, я́ко вся́ дѣла́ его́ и́стин­на, и путiе́ его́ судьбы́, и вся́ ходя́щыя въ го́рдости мо́жетъ смири́ти.
Nebuchadnezzar the king, To all peoples, nations, and languages that dwell in all the earth: Peace be multiplied to you.
I thought it good to declare the signs and wonders that the Most High God has worked for me.
How great are His signs, And how mighty His wonders! His kingdom is an everlasting kingdom, And His dominion is from generation to generation.
I, Nebuchadnezzar, was at rest in my house, and flourishing in my palace.
I saw a dream which made me afraid, and the thoughts on my bed and the visions of my head troubled me.
Therefore I issued a decree to bring in all the wise men of Babylon before me, that they might make known to me the interpretation of the dream.
Then the magicians, the astrologers, the Chaldeans, and the soothsayers came in, and I told them the dream; but they did not make known to me its interpretation.
But at last Daniel came before me (his name is Belteshazzar, according to the name of my god; in him is the Spirit of the Holy God), and I told the dream before him, saying:
«Belteshazzar, chief of the magicians, because I know that the Spirit of the Holy God is in you, and no secret troubles you, explain to me the visions of my dream that I have seen, and its interpretation.
«These were the visions of my head while on my bed: I was looking, and behold, A tree in the midst of the earth, And its height was great.
The tree grew and became strong; Its height reached to the heavens, And it could be seen to the ends of all the earth.
Its leaves were lovely, Its fruit abundant, And in it was food for all. The beasts of the field found shade under it, The birds of the heavens dwelt in its branches, And all flesh was fed from it.
«I saw in the visions of my head while on my bed, and there was a watcher, a holy one, coming down from heaven.
He cried aloud and said thus: «Chop down the tree and cut off its branches, Strip off its leaves and scatter its fruit. Let the beasts get out from under it, And the birds from its branches.
Nevertheless leave the stump and roots in the earth, Bound with a band of iron and bronze, In the tender grass of the field. Let it be wet with the dew of heaven, And let him graze with the beasts On the grass of the earth.
Let his heart be changed from that of a man, Let him be given the heart of a beast, And let seven times pass over him.
«This decision is by the decree of the watchers, And the sentence by the word of the holy ones, In order that the living may know That the Most High rules in the kingdom of men, Gives it to whomever He will, And sets over it the lowest of men.́
«This dream I, King Nebuchadnezzar, have seen. Now you, Belteshazzar, declare its interpretation, since all the wise men of my kingdom are not able to make known to me the interpretation; but you are able, for the Spirit of the Holy God is in you.»
Then Daniel, whose name was Belteshazzar, was astonished for a time, and his thoughts troubled him. So the king spoke, and said, «Belteshazzar, do not let the dream or its interpretation trouble you.» Belteshazzar answered and said, «My lord, may the dream concern those who hate you, and its interpretation concern your enemies!
«The tree that you saw, which grew and became strong, whose height reached to the heavens and which could be seen by all the earth,
whose leaves were lovely and its fruit abundant, in which was food for all, under which the beasts of the field dwelt, and in whose branches the birds of the heaven had their home--
it is you, O king, who have grown and become strong; for your greatness has grown and reaches to the heavens, and your dominion to the end of the earth.
«And inasmuch as the king saw a watcher, a holy one, coming down from heaven and saying, «Chop down the tree and destroy it, but leave its stump and roots in the earth, bound with a band of iron and bronze in the tender grass of the field; let it be wet with the dew of heaven, and let him graze with the beasts of the field, till seven times pass over hiḿ;
this is the interpretation, O king, and this is the decree of the Most High, which has come upon my lord the king:
They shall drive you from men, your dwelling shall be with the beasts of the field, and they shall make you eat grass like oxen. They shall wet you with the dew of heaven, and seven times shall pass over you, till you know that the Most High rules in the kingdom of men, and gives it to whomever He chooses.
«And inasmuch as they gave the command to leave the stump and roots of the tree, your kingdom shall be assured to you, after you come to know that Heaven rules.
Therefore, O king, let my advice be acceptable to you; break off your sins by being righteous, and your iniquities by showing mercy to the poor. Perhaps there may be a lengthening of your prosperity.»
All this came upon King Nebuchadnezzar.
At the end of the twelve months he was walking about the royal palace of Babylon.
The king spoke, saying, «Is not this great Babylon, that I have built for a royal dwelling by my mighty power and for the honor of my majesty?»
While the word was still in the kinǵs mouth, a voice fell from heaven: «King Nebuchadnezzar, to you it is spoken: the kingdom has departed from you!
And they shall drive you from men, and your dwelling shall be with the beasts of the field. They shall make you eat grass like oxen; and seven times shall pass over you, until you know that the Most High rules in the kingdom of men, and gives it to whomever He chooses.»
That very hour the word was fulfilled concerning Nebuchadnezzar; he was driven from men and ate grass like oxen; his body was wet with the dew of heaven till his hair had grown like eagleś feathers and his nails like birdś claws.
And at the end of the time I, Nebuchadnezzar, lifted my eyes to heaven, and my understanding returned to me; and I blessed the Most High and praised and honored Him who lives forever: For His dominion is an everlasting dominion, And His kingdom is from generation to generation.
All the inhabitants of the earth are reputed as nothing; He does according to His will in the army of heaven And among the inhabitants of the earth. No one can restrain His hand Or say to Him, «What have You done?»
At the same time my reason returned to me, and for the glory of my kingdom, my honor and splendor returned to me. My counselors and nobles resorted to me, I was restored to my kingdom, and excellent majesty was added to me.
Now I, Nebuchadnezzar, praise and extol and honor the King of heaven, all of whose works are truth, and His ways justice. And those who walk in pride He is able to put down.
Толкования стиха Скопировать ссылку Скопировать текст Добавить в избранное
Библ. энциклопедия Библейский словарь Словарь библ. образов Практическая симфония
Цитата из Библии каждое утро
TG: t.me/azbible
Viber: vb.me/azbible