Азбука веры » Би́блия » Бытiе́ » гл.29

Бытiе́, Глава 29

Толкования

Толкования главы

29:1

29:2

29:3

29:4

29:5

29:6

29:7

29:8

29:9

29:10

29:11

29:12

29:13

см.:Быт.33:4;Быт.45:14;

29:14

см.:Суд.9:2;2Цар.5:1;2Цар.19:12;

29:15

29:16

29:17

29:18

29:19

29:20

см.:Ос.12:12;

29:21

29:22

29:23

29:24

29:25

29:26

29:27

29:28

29:29

29:30

29:31

29:32

см.:Быт.35:23;

29:33

29:34

29:35

см.:Мф.1:2;

Церковнославянский (рус)

И воста́въ Иа́ковъ на но́зѣ, и́де въ зе́млю восто́чную къ Лава́ну сы́ну Ваѳуи́ла Си́рина, бра́ту же Реве́кки ма́тере Иа́ковли и Иса́вли.

Узрѣ́ же, и се́, кла́дязь на по́ли: и бя́ху та́мо три́ ста́да ове́цъ, почива́юще при не́мъ: от того́ бо кла́дязя напая́хуся стада́. Ка́мень же ве́лiй бя́ше надъ у́стiемъ кла́дязя.

И собира́хуся та́мо вся́ стада́: и отваля́ху ка́мень от у́стiя кла́дязя и напая́ху о́вцы: и па́ки полага́ху ка́мень на у́стiи кла́дязя на мѣ́стѣ свое́мъ.

Рече́ же и́мъ Иа́ковъ: бра́тiя, отку́ду есте́ вы́? Они́ же рѣ́ша: от Харра́на есмы́.

Рече́ же и́мъ: зна́ете ли Лава́на сы́на Нахо́рова? Они́ же рѣ́ша: зна́емъ.

Рече́ же и́мъ: здра́вствуетъ ли? Они́ же рѣ́ша: здра́вствуетъ. И се́, Рахи́ль дщи́ его́ идя́ше со овца́ми.

И рече́ Иа́ковъ: еще́ е́сть дне́ мно́го, не у́ ча́съ собира́ти скота́: напои́вше о́вцы, ше́дше паси́те.

Они́ же рѣ́ша: не мо́жемъ, до́ндеже соберу́тся вси́ пастуси́ и отваля́тъ ка́мень от у́стiя кла́дязя, и напои́мъ о́вцы.

Еще́ ему́ глаго́лющу къ ни́мъ, и се́, Рахи́ль дщи́ Лава́ня грядя́ше со овца́ми отца́ своего́: она́ бо пася́ше о́вцы отца́ своего́.

Бы́сть же я́ко узрѣ́ Иа́ковъ Рахи́ль дще́рь Лава́на бра́та ма́тере своея́ и о́вцы Лава́на бра́та ма́тере своея́, и приступи́въ Иа́ковъ отвали́ ка́мень от у́стiя кла́дязя:

и напои́ о́вцы Лава́на бра́та ма́тере своея́, и цѣлова́ Иа́ковъ Рахи́ль, и возопи́въ гла́сомъ свои́мъ, воспла́кася:

и повѣ́да Рахи́ли, я́ко бра́тъ отца́ ея́ е́сть и я́ко сы́нъ Реве́ккинъ е́сть. И те́кши повѣ́да отцу́ своему́ по словесе́мъ си́мъ.

Бы́сть же я́ко услы́ша Лава́нъ и́мя Иа́кова сы́на сестры́ своея́, тече́ во срѣ́тенiе ему́ и объе́мь его́ лобза́, и введе́ его́ въ до́мъ сво́й. И повѣ́да Лава́ну вся́ словеса́ сiя́.

И рече́ ему́ Лава́нъ: от косте́й мои́хъ и от пло́ти моея́ еси́ ты́. И бѣ́ съ ни́мъ мѣ́сяцъ дні́й.

Рече́ же Лава́нъ Иа́кову: поне́же бра́тъ мо́й еси́ ты́, да не порабо́таеши мнѣ́ ту́не: повѣ́ждь ми́, что́ мзда́ твоя́ е́сть?

У Лава́на же бѣ́стѣ двѣ́ дще́ри: и́мя старѣ́йшей Лі́а, и́мя же юнѣ́йшей Рахи́ль.

О́чи же Лі́ины болѣ́зненны: Рахи́ль же бѣ́ добра́ ви́домъ и красна́ взо́ромъ зѣло́.

Возлюби́ же Иа́ковъ Рахи́ль. И рече́: порабо́таю тебѣ́ се́дмь лѣ́тъ за Рахи́ль дще́рь твою́ ме́ншую.

Рече́ же ему́ Лава́нъ: лу́чше ми́ тебѣ́ да́ти ю́, не́жели ино́му отда́ти му́жеви: со мно́ю живи́.

И рабо́та Иа́ковъ за Рахи́ль се́дмь лѣ́тъ: и бы́ша предъ ни́мъ я́ко ма́лы дни́, зане́же любя́ше ю́.

Рече́ же Иа́ковъ Лава́ну: да́ждь ми́ жену́ мою́, поне́же соверши́шася дні́е, да вни́ду къ не́й.

Собра́ же Лава́нъ вся́ му́жы мѣ́ста того́, и сотвори́ бра́къ.

И бы́сть ве́черъ, и пое́мь Лава́нъ Лі́ю дще́рь свою́, введе́ ко Иа́кову: и вни́де къ не́й Иа́ковъ.

Даде́ же Лава́нъ Лі́и дще́ри свое́й Зе́лфу рабы́ню свою́, е́й въ рабу́.

Бы́сть же зау́тра, и се́, бя́ше Лі́а, и рече́ Иа́ковъ Лава́ну: что́ сiе́ сотвори́лъ ми́ еси́? Не Рахи́ли ли ра́ди рабо́тахъ у тебе́? Вску́ю же оби́дѣлъ мя́ еси́?

Отвѣща́ же Лава́нъ: нѣ́сть та́ко въ на́шемъ мѣ́стѣ вда́ти ме́ншую пре́жде старѣ́йшiя.

Сконча́й у́бо седми́ны сея́, и да́мъ ти́ и сiю́ за дѣ́ло, е́же дѣ́лаеши у мене́ еще́ се́дмь лѣ́тъ другі́я.

Сотвори́ же Иа́ковъ та́ко: и испо́лни седми́ны сея́: и даде́ ему́ Лава́нъ Рахи́ль дще́рь свою́ ему́ въ жену́.

Даде́ же Лава́нъ Рахи́ли дще́ри свое́й Ва́ллу рабу́ свою́, е́й въ рабу́.

И вни́де [Иа́ковъ] къ Рахи́ли: возлюби́ же Рахи́ль па́че, не́же Лі́ю: и рабо́та ему́ се́дмь лѣ́тъ другі́я.

Ви́дѣвъ же Госпо́дь Бо́гъ, я́ко ненави́дима бя́ше Лі́а, отве́рзе ложесна́ ея́: Рахи́ль же бя́ше непло́ды.

И зача́тъ Лі́а и роди́ сы́на Иа́кову: нарече́ же и́мя ему́ Руви́мъ, глаго́ля: я́ко призрѣ́ Госпо́дь на мое́ смире́нiе и даде́ ми сы́на: ны́нѣ у́бо возлю́битъ мя́ му́жъ мо́й.

И зача́тъ па́ки Лі́а и роди́ сы́на втора́го Иа́кову и рече́: зане́ услы́ша Госпо́дь, я́ко ненави́дима е́смь, и придаде́ ми и сего́. И нарече́ и́мя ему́ Симео́нъ.

И зача́тъ еще́ и роди́ сы́на и рече́: въ ны́нѣшнее вре́мя у мене́ бу́детъ му́жъ мо́й, роди́хъ бо ему́ три́ сы́ны. Сего́ ра́ди нарече́ и́мя ему́ Леві́й.

И заче́нши еще́ роди́ сы́на и рече́: ны́нѣ еще́ сiе́ исповѣ́мъ Го́споду. Сего́ ра́ди нарече́ и́мя ему́ Иу́да, и преста́ ражда́ти.

Синодальный

1 Встреча Иакова с Рахилью и Лаваном. 15 Иаков служит Лавану семь лет за Лию и семь за Рахиль. 31 Дети Лии: Рувим, Симеон, Левий и Иуда.

И встал Иаков и пошел в землю сынов востока [к Лавану, сыну Вафуила Арамеянина, к брату Ревекки, матери Иакова и Исава].

И увидел: вот, на поле колодезь, и там три стада мелкого скота, лежавшие около него, потому что из того колодезя поили стада. Над устьем колодезя был большой камень.

Когда собирались туда все стада, отваливали камень от устья колодезя и поили овец; потом опять клали камень на свое место, на устье колодезя.

Иаков сказал им [пастухам]: братья мои! откуда вы? Они сказали: мы из Харрана.

Он сказал им: знаете ли вы Лавана, сына Нахорова? Они сказали: знаем.

Он еще сказал им: здравствует ли он? Они сказали: здравствует; и вот, Рахиль, дочь его, идет с овцами.

И сказал [Иаков]: вот, дня еще много; не время собирать скот; напойте овец и пойдите, пасите.

Они сказали: не можем, пока не соберутся все стада, и не отвалят камня от устья колодезя; тогда будем мы поить овец.

Еще он говорил с ними, как пришла Рахиль [дочь Лавана] с мелким скотом отца своего, потому что она пасла [мелкий скот отца своего].

Когда Иаков увидел Рахиль, дочь Лавана, брата матери своей, и овец Лавана, брата матери своей, то подошел Иаков, отвалил камень от устья колодезя и напоил овец Лавана, брата матери своей.

И поцеловал Иаков Рахиль и возвысил голос свой и заплакал.

И сказал Иаков Рахили, что он родственник отцу ее и что он сын Ревеккин. А она побежала и сказала отцу своему [всё сие].

Лаван, услышав о Иакове, сыне сестры своей, выбежал ему навстречу, обнял его и поцеловал его, и ввел его в дом свой; и он рассказал Лавану всё сие.

Лаван же сказал ему: подлинно ты кость моя и плоть моя. И жил у него Иаков целый месяц.

И Лаван сказал Иакову: неужели ты даром будешь служить мне, потому что ты родственник? скажи мне, что заплатить тебе?

У Лавана же было две дочери; имя старшей: Лия; имя младшей: Рахиль.

Лия была слаба глазами, а Рахиль была красива станом и красива лицем.

Иаков полюбил Рахиль и сказал: я буду служить тебе семь лет за Рахиль, младшую дочь твою.

Лаван сказал [ему]: лучше отдать мне ее за тебя, нежели отдать ее за другого кого; живи у меня.

И служил Иаков за Рахиль семь лет; и они показались ему за несколько дней, потому что он любил ее.

И сказал Иаков Лавану: дай жену мою, потому что мне уже исполнилось время, чтобы войти к ней.

Лаван созвал всех людей того места и сделал пир.

Вечером же взял [Лаван] дочь свою Лию и ввел ее к нему; и вошел к ней [Иаков].

И дал Лаван служанку свою Зелфу в служанки дочери своей Лии.

Утром же оказалось, что это Лия. И [Иаков] сказал Лавану: что это сделал ты со мною? не за Рахиль ли я служил у тебя? зачем ты обманул меня?

Лаван сказал: в нашем месте так не делают, чтобы младшую выдать прежде старшей;

окончи неделю этой, потом дадим тебе и ту за службу, которую ты будешь служить у меня еще семь лет других.

Иаков так и сделал и окончил неделю этой. И [Лаван] дал Рахиль, дочь свою, ему в жену.

И дал Лаван служанку свою Валлу в служанки дочери своей Рахили.

[Иаков] вошел и к Рахили, и любил Рахиль больше, нежели Лию; и служил у него еще семь лет других.

Господь [Бог] узрел, что Лия была нелюбима, и отверз утробу ее, а Рахиль была неплодна.

Лия зачала и родила [Иакову] сына, и нарекла ему имя: Рувим, потому что сказала она: Господь призрел на мое бедствие [и дал мне сына], ибо теперь будет любить меня муж мой.

И зачала [Лия] опять и родила [Иакову второго] сына, и сказала: Господь услышал, что я нелюбима, и дал мне и сего. И нарекла ему имя: Симеон.

И зачала еще и родила сына, и сказала: теперь-то прилепится ко мне муж мой, ибо я родила ему трех сынов. От сего наречено ему имя: Левий.

И еще зачала и родила сына, и сказала: теперь-то я восхвалю Господа. Посему нарекла ему имя Иуда. И перестала рождать.

Грузинский

დაიძრა იაკობი და წავიდა კედემის ძეთა ქვეყნისაკენ.

ხედავს, ჭა არის ველზე და ცხვრის სამი ფარა წევს მის მახლობლად, რადგან ამ ჭიდან არწყულებდნენ ფარებს. დიდი ლოდი ახურავს ჭის პირს.

იქ იკრიბებოდა ყველა მწყემსი, გადააგორებდნენ ლოდს ჭის პირიდან და არწყულებდნენ ცხვარს. მერე ისევ დახურავდნენ ჭის პირს ამ ლოდით.

უთხრა მათ იაკობმა: სადაურები ხართ, ძმებო? მიუგეს: ხარანელები ვართ.

უთხრა: თუ იცნობთ ლაბანს, ნახორის ძეს? მიუგეს: ვიცნობთ.

უთხრა: ხომ მშვიდობითაა? მიუგეს: მშვიდობითაა. აგერ, რახელიც, მისი ასული, ცხვარს მოჰყვება.

უთხრა: ჯერ ხომ არ გასულა დღე, ადრეა საქონლის თავმოყრა; დაარწყულეთ ცხვარი, წაასხით და აძოვეთ.

უთხრეს: ვერ წავალთ, ვიდრე მთლიანად არ შეიყრება ფარა და ამ ლოდს არ გადმოაგორებენ ჭის პირიდან. მხოლოდ მაშინ დავარწყულებთ ცხვარს.

ამ ლაპარაკში იყო იაკობი, როცა მოვიდა რახელი, ლაბანის ასული, მამამისის ცხვართან ერთად, რადგან იგი მწყემსავდა მას.

როგორც კი დაინახა იაკობმა რახელი, თავისი დედისძმის, ლაბანის ასული, და მისი ცხვარი, მივიდა ჭასთან, გადააგორა ლოდი და დაარწყულა თავისი დედისძმის, ლაბანის, ცხვარი.

აკოცა იაკობმა რახელს და ხმამაღლა ატირდა.

გამოუცხადა იაკობმა რახელს, მამაშენის სახლიკაცი ვარ, რებეკას შვილი ვარო. გაიქცა ქალი და მამას შეატყობინა.

რომ გაიგო ლაბანმა თავისი დისწულის, იაკობის, მოსვლის ამბავი, გამოიქცა მის შესაგებებლად, გადაეხვია, გადაკოცნა და სახლში შეიყვანა. მანაც ყველაფერი უამბო ლაბანს.

უთხრა ლაბანმა: ნამდვილად ჩემი ძვალი და ხორცი ხარ. და დარჩა მასთან იაკობი მთელი ერთი თვე.

უთხრა ლაბანმა იაკობს: ჩემი სახლიკაცი რომ ხარ, უსასყიდლოდ ხომ არ უნდა მემსახურო? მითხარი, რა მოგცე ქირად?

ორი ასული ჰყავდა ლაბანს; უფროსს სახელად ლეა ერქვა, უმცროსს - რახელი.

ლეას სუსტი თვალები ჰქონდა, რახელი მშვენიერი იყო ტანად და პირად.

შეუყვარდა იაკობს რახელი და უთხრა ლაბანს: შვიდ წელიწადს გემსახურები რახელისთვის, შენი უმცროსი ასულისთვის.

უთხრა ლაბანმა: მიჯობს, შენ მოგცე იგი, ვიდრე ვისმე სხვას. იცხოვრე ჩემთან.

მსახურობდა იაკობი რახელისთვის შვიდ წელიწადს და რახელის სიყვარულის გამო რამდენიმე დღედ ეჩვენა ეს დრო.

უთხრა იაკობმა ლაბანს: მომეცი ჩემი ცოლი, რადგან ვადა გასულია და უნდა შევიდე მასთან.

შეჰყარა იმ ადგილის კაცები ლაბანმა და გამართა ლხინი.

საღამო ჟამს მოჰკიდა ხელი ლეას, თავის ასულს, და მიუყვანა მას. იაკობიც შევიდა ქალთან.

მისცა ლაბანმა თავისი მხევალი ზილფა მხევლად თავის ასულს, ლეას.

დილა რომ გათენდა, ხედავს, ლეა არის მასთან. უთხრა ლაბანს: ეს რა მიყავი? განა რახელისთვის გემსახურებოდი? რატომ მომატყუე?

უთხრა ლაბანმა: ჩვენში წესად არ არის უფროსზე ადრე უმცროსის გათხოვება.

ბარემ გაასრულე შვიდეული და მერე უმცროსსაც მოგცემთ იმ სამსახურისთვის, რასაც გასწევ ჩემთან კიდევ შვიდ წელიწადს.

ასეც მოიქცა იაკობი: გაასრულა შვიდეული და მისცა ლაბანმა რახელი, თავისი ასული, ცოლად.

მისცა ლაბანმა თავისი მხევალი ბილჰა მხევლად თავის ასულს, რახელს.

შევიდა იაკობი რახელთანაც და ლეაზე უფრო შეუყვარდა რახელი; და მსახურობდა ლაბანთან კიდევ შვი წელიწადს.

დაინახა უფალმა, რომ მოძულებული იყო ლეა და გაუხსნა მას საშო. რახელი კი ბერწი იყო.

დაორსულდა ლეა და შვა ვაჟი და დაარქვა სახელად რეუბენი, რადგან თქვა: უფალმა მომხედა გაჭირვებაში, ამიერიდან შემიყვარებს ჩემი ქმარი.

კვლავ დაორსულდა ლეა და შვა ვაჟი და თქვა: ესმა უფალს, რომ მოძულებული ვარ, და მომცა ესეც. უწოდა ვაჟს სახელად სიმონი.

კვლავ მიუდგა ლეა და შვა ძე, და თქვა: ახლა კი შემომევლება ჩემი ქმარი, რადგან სამი ვაჟიშვილი ვუშვი. ამიტომაც უწოდა სახელად ლევი.

კვლავ დაორსულდა და შვა ვაჟი და თქვა: ახლა კი ვმადლობ უფალს. ამიტომ უწოდა ვაჟს სახელად იუდა და შეწყვიტა შობა.

Английский (NKJV)

Языки

So Jacob went on his journey and came to the land of the people of the East.

And he looked, and saw a well in the field; and behold, there were three flocks of sheep lying by it; for out of that well they watered the flocks. A large stone was on the welĺs mouth.

Now all the flocks would be gathered there; and they would roll the stone from the welĺs mouth, water the sheep, and put the stone back in its place on the welĺs mouth.

And Jacob said to them, «My brethren, where are you from?» And they said, «We are from Haran.»

Then he said to them, «Do you know Laban the son of Nahor?» And they said, «We know him.»

So he said to them, «Is he well?» And they said, «He is well. And look, his daughter Rachel is coming with the sheep.»

Then he said, «Look, it is still high day; it is not time for the cattle to be gathered together. Water the sheep, and go and feed them.»

But they said, «We cannot until all the flocks are gathered together, and they have rolled the stone from the welĺs mouth; then we water the sheep.»

Now while he was still speaking with them, Rachel came with her fatheŕs sheep, for she was a shepherdess.

And it came to pass, when Jacob saw Rachel the daughter of Laban his motheŕs brother, and the sheep of Laban his motheŕs brother, that Jacob went near and rolled the stone from the welĺs mouth, and watered the flock of Laban his motheŕs brother.

Then Jacob kissed Rachel, and lifted up his voice and wept.

And Jacob told Rachel that he was her fatheŕs relative and that he was Rebekah́s son. So she ran and told her father.

Then it came to pass, when Laban heard the report about Jacob his sisteŕs son, that he ran to meet him, and embraced him and kissed him, and brought him to his house. So he told Laban all these things.

And Laban said to him, «Surely you are my bone and my flesh.» And he stayed with him for a month.

Then Laban said to Jacob, «Because you are my relative, should you therefore serve me for nothing? Tell me, what should your wages be?

Now Laban had two daughters: the name of the elder was Leah, and the name of the younger was Rachel.

Leah́s eyes were delicate, but Rachel was beautiful of form and appearance.

Now Jacob loved Rachel; so he said, «I will serve you seven years for Rachel your younger daughter.»

And Laban said, «It is better that I give her to you than that I should give her to another man. Stay with me.»

So Jacob served seven years for Rachel, and they seemed only a few days to him because of the love he had for her.

Then Jacob said to Laban, «Give me my wife, for my days are fulfilled, that I may go in to her.»

And Laban gathered together all the men of the place and made a feast.

Now it came to pass in the evening, that he took Leah his daughter and brought her to Jacob; and he went in to her.

And Laban gave his maid Zilpah to his daughter Leah as a maid.

So it came to pass in the morning, that behold, it was Leah. And he said to Laban, «What is this you have done to me? Was it not for Rachel that I served you? Why then have you deceived me?»

And Laban said, «It must not be done so in our country, to give the younger before the firstborn.

Fulfill her week, and we will give you this one also for the service which you will serve with me still another seven years.»

Then Jacob did so and fulfilled her week. So he gave him his daughter Rachel as wife also.

And Laban gave his maid Bilhah to his daughter Rachel as a maid.

Then Jacob also went in to Rachel, and he also loved Rachel more than Leah. And he served with Laban still another seven years.

When the LORD saw that Leah was unloved, He opened her womb; but Rachel was barren.

So Leah conceived and bore a son, and she called his name Reuben; for she said, «The LORD has surely looked on my affliction. Now therefore, my husband will love me.»

Then she conceived again and bore a son, and said, «Because the LORD has heard that I am unloved, He has therefore given me this son also.» And she called his name Simeon.

She conceived again and bore a son, and said, «Now this time my husband will become attached to me, because I have borne him three sons.» Therefore his name was called Levi.

And she conceived again and bore a son, and said, «Now I will praise the LORD.» Therefore she called his name Judah. Then she stopped bearing.