вся́ покори́лъ еси́ подъ но́зѣ его́. Внегда́ же покори́ти ему́ вся́ческая, ничто́же оста́ви ему́ непокоре́но. Ны́нѣ же не у́ ви́димъ ему́ вся́ческая покоре́на:

а ума́ленаго ма́лымъ чи́мъ от А́нгелъ ви́димъ Иису́са, за прiя́тiе сме́рти сла́вою и че́стiю вѣнча́нна, я́ко да благода́тiю Бо́жiею за всѣ́хъ вку́ситъ сме́рти.

Подоба́ше бо ему́, Его́же ра́ди вся́ческая и И́мже вся́ческая, приве́дшу мно́ги сы́ны въ сла́ву, нача́лника спасе́нiя и́хъ страда́ньми соверши́ти.

[Зач. 306.] И святя́й бо и освяща́емiи, от Еди́наго вси́: ея́же ра́ди вины́ не стыди́тся бра́тiю нарица́ти и́хъ, глаго́ля:

возвѣщу́ и́мя Твое́ бра́тiи Мое́й, посредѣ́ це́ркве воспою́ Тя.

И па́ки: А́зъ бу́ду надѣ́яся На́нь. И па́ки: се́, А́зъ и дѣ́ти, я́же Ми́ да́лъ е́сть Бо́гъ.

Поне́же у́бо дѣ́ти приобщи́шася пло́ти и кро́ви, и То́й прiи́скреннѣ приобщи́ся тѣ́хже, да сме́ртiю упраздни́тъ иму́щаго держа́ву сме́рти, си́рѣчь дiа́вола,

и изба́витъ си́хъ, ели́цы стра́хомъ сме́рти чрезъ все́ житiе́ пови́нни бѣ́ша рабо́тѣ.

Не от А́нгелъ бо когда́ {вои́стинну} прiе́млетъ, но от сѣ́мене Авраа́мова прiе́млетъ:

отню́дуже до́лженъ бѣ́ по всему́ подо́битися бра́тiи, да ми́лостивъ бу́детъ и вѣ́ренъ первосвяще́нникъ въ тѣ́хъ, я́же къ Бо́гу, во е́же очи́стити грѣхи́ людскі́я.

Въ не́мже бо пострада́, Са́мъ искуше́нъ бы́въ, мо́жетъ и искуша́емымъ помощи́.

[Зач. 315.] Се́й бо Мелхиседе́къ, ца́рь Сали́мскiй, свяще́нникъ Бо́га Вы́шняго, и́же срѣ́те Авраа́ма возвра́щшася от сѣ́ча царе́й и благослови́ его́,

ему́же и десяти́ну от всѣ́хъ отдѣли́ Авраа́мъ, пе́рвѣе у́бо сказу́ется ца́рь пра́вды, пото́мъ же ца́рь Сали́мскiй, е́же е́сть, ца́рь ми́ра,

безъ отца́, безъ ма́тере, безъ при́чта ро́да, ни нача́ла дне́мъ, ни животу́ конца́ имѣ́я, уподо́бленъ же Сы́ну Бо́жiю, пребыва́етъ свяще́нникъ вы́ну.

Ви́дите же, ели́къ се́й, ему́же и десяти́ну да́лъ е́сть Авраа́мъ патрiа́рхъ от избра́нныхъ.

И прiе́млющiи у́бо свяще́нство от сыно́въ Леві́инъ за́повѣдь и́мутъ одеся́тствовати лю́ди по зако́ну, си́рѣчь, бра́тiю свою́, а́ще и от чре́слъ Авраа́мовыхъ изше́дшую:

не причита́емый же ро́домъ къ ни́мъ, одеся́тствова Авраа́ма и иму́щаго обѣтова́нiя благослови́:

[Зач. 316.] безъ вся́каго же прекосло́вiя ме́ншее от бо́лшаго благословля́ется.

И здѣ́ у́бо десяти́ны человѣ́цы умира́ющiи прiе́млютъ: та́мо же свидѣ́телствуемый, я́ко жи́въ е́сть.

И да си́це реку́, Авраа́момъ и Леві́й, прiе́мляй десяти́ны, десяти́ны да́лъ е́сть:

еще́ бо въ чре́слѣхъ о́тчiихъ бя́ше, егда́ срѣ́те его́ Мелхиседе́къ.

А́ще у́бо соверше́нство леви́тскимъ свяще́нствомъ бы́ло, лю́дiе бо на не́мъ взако́нени бы́ша: ка́я еще́ потре́ба по чи́ну Мелхиседе́кову ино́му воста́ти свяще́ннику, а не по чи́ну Ааро́нову глаго́латися?

Прелага́ему бо свяще́нству, по ну́жди и зако́ну премѣне́нiе быва́етъ.

О Не́мже бо глаго́лются сiя́, колѣ́ну ино́му причасти́ся, от него́же никто́же приступи́ ко олтарю́:

я́вѣ бо, я́ко от колѣ́на Иу́дова возсiя́ Госпо́дь на́шъ, о не́мже колѣ́нѣ Моисе́й о свяще́нствѣ ничесо́же глаго́ла.

И ли́шше еще́ я́вѣ е́сть, я́ко по подо́бiю Мелхиседе́кову востае́тъ Свяще́нникъ и́нъ,

И́же не по зако́ну за́повѣди плотскі́я бы́сть, но по си́лѣ живота́ неразруша́емаго.

Свидѣ́телствуетъ бо, я́ко Ты́ еси́ свяще́нникъ во вѣ́къ по чи́ну Мелхиседе́кову.

[Зач. 317.] Отлага́нiе у́бо быва́етъ пре́жде бы́вшiя за́повѣди за не́мощное ея́ и неполе́зное:

ничто́же бо соверши́лъ зако́нъ: привведе́нiе же е́сть лу́чшему упова́нiю, и́мже приближа́емся къ Бо́гу.

И по ели́ку не безъ кля́твы:

они́ бо безъ кля́твы свяще́нницы бы́ша, Се́й же съ кля́твою чрезъ глаго́лющаго къ Нему́: кля́тся Госпо́дь и не раска́ется: Ты́ еси́ свяще́нникъ во вѣ́къ по чи́ну Мелхиседе́кову:

по толи́ку лу́чшаго завѣ́та бы́сть испору́чникъ Иису́съ.

И они́ мно́жайши свяще́нницы бы́ша, зане́ сме́ртiю возбране́ни су́ть пребыва́ти:

Се́й же, зане́же пребыва́етъ во вѣ́ки, непресту́пное и́мать свяще́нство,

тѣ́мже и спасти́ до конца́ мо́жетъ приходя́щихъ чрезъ Него́ къ Бо́гу, всегда́ жи́въ сы́й, во е́же хода́тайствовати о ни́хъ.

[Зач. 318А.] Тако́въ бо на́мъ подоба́ше Архiере́й: преподо́бенъ, незло́бивъ, безскве́рненъ, отлуче́нъ от грѣ́шникъ и вы́шше небе́съ бы́вый,

И́же не и́мать по вся́ дни́ ну́жды, я́коже первосвяще́нницы, пре́жде о свои́хъ грѣсѣ́хъ же́ртвы приноси́ти, пото́мъ же о людски́хъ: сiе́ бо сотвори́ еди́ною, Себе́ прине́съ.

Зако́нъ бо человѣ́ки поставля́етъ первосвяще́нники, иму́щыя не́мощь: сло́во же кля́твенное, е́же по зако́нѣ, Сы́на во вѣ́ки соверше́нна.

Глава́ же о глаго́лемыхъ: такова́ и́мамы Первосвяще́нника, И́же сѣ́де о десну́ю престо́ла вели́чествiя на небесѣ́хъ,

святы́мъ служи́тель и ски́нiи и́стиннѣй, ю́же водрузи́ Госпо́дь, а не человѣ́къ.

[Зач. 318Б.] Вся́къ бо первосвяще́нникъ, во е́же приноси́ти да́ры же и же́ртвы, поставля́емь быва́етъ: тѣ́мже потре́ба имѣ́ти что́ и Сему́, е́же принесе́тъ.

А́ще бы бо бы́лъ на земли́, не бы́ бы́лъ свяще́нникъ, су́щымъ свяще́нникомъ принося́щымъ по зако́ну да́ры,

и́же о́бразу и стѣ́ни слу́жатъ небе́сныхъ, я́коже глаго́лано бы́сть Моисе́ю, хотя́щу сотвори́ти ски́нiю: ви́ждь бо, рече́, сотвори́ши вся́ по о́бразу пока́занному ти́ на горѣ́.

Ны́нѣ же лу́чшее улучи́ служе́нiе, по ели́ку и лу́чшаго завѣ́та е́сть хода́тай, и́же на лу́чшихъ обѣтова́нiихъ узако́нися.

[Зач. 319.] А́ще бо бы пе́рвый о́нъ непоро́ченъ бы́лъ, не бы́ второ́му иска́лося мѣ́сто.

Укоря́я бо и́хъ глаго́летъ: се́, дні́е гряду́тъ, глаго́летъ Госпо́дь, и совершу́ на до́мъ Изра́илевъ и на до́мъ Иу́довъ завѣ́тъ но́въ,

не по завѣ́ту, его́же сотвори́хъ отце́мъ и́хъ въ де́нь, въ о́ньже е́мшу ми́ и́хъ за ру́ку, извести́ и́хъ от земли́ Еги́петскiя: зане́ ті́и не пребы́ша въ завѣ́тѣ Мое́мъ, и А́зъ неради́хъ о ни́хъ, глаго́летъ Госпо́дь.

Я́ко се́й завѣ́тъ, его́же завѣща́ю до́му Изра́илеву по о́нѣхъ дне́хъ, глаго́летъ Госпо́дь, дая́ зако́ны Моя́ въ мы́сли и́хъ, и на сердца́хъ и́хъ напишу́ и́хъ, и бу́ду и́мъ Бо́гъ, и ті́и бу́дутъ Мнѣ́ лю́дiе.

И не и́мать научи́ти кі́йждо и́скренняго своего́ и кі́йждо бра́та своего́, глаго́ля: позна́й Го́спода: я́ко вси́ увѣ́дятъ Мя́ от ма́ла да́же и до вели́ка и́хъ,

зане́ ми́лостивъ бу́ду непра́вдамъ и́хъ и грѣхо́въ и́хъ и беззако́нiй и́хъ не и́мамъ помяну́ти ктому́.

Внегда́ же глаго́летъ но́въ, обветши́ пе́рваго: а обветшава́ющее и состарѣва́ющееся бли́зъ е́сть истлѣ́нiя.

[Зач. 320.] Имѣ́яше у́бо пе́рвая ски́нiя {пе́рвый [завѣ́тъ]} оправда́нiя слу́жбы, свято́е же людско́е:

ски́нiя бо сооружена́ бы́сть пе́рвая, въ не́йже свѣти́лникъ и трапе́за и предложе́нiе хлѣ́бовъ, я́же глаго́лется свята́я.

По вторѣ́й же завѣ́сѣ ски́нiя глаго́лемая Свята́я святы́хъ,

зла́ту иму́щи кади́лницу и ковче́гъ завѣ́та окова́нъ всю́ду зла́томъ, въ не́мже ста́мна злата́ иму́щая ма́нну, и же́злъ Ааро́новъ прозя́бшiй, и скрижа́ли завѣ́та:

превы́шше же его́ херуви́ми сла́вы, осѣня́ющiи олта́рь {очисти́лище}: о ни́хже не лѣ́ть ны́нѣ глаго́лати подро́бну.

Си́мъ же та́ко устро́енымъ, въ пе́рвую у́бо ски́нiю вы́ну вхожда́ху свяще́нницы, слу́жбы соверша́юще:

во втору́ю же еди́ною въ лѣ́то еди́нъ архiере́й, не безъ кро́ве, ю́же прино́ситъ за себе́ и о людски́хъ невѣ́жествiихъ.

[Зач. 321А.] Сiе́ явля́ющу Ду́ху Свято́му, я́ко не у́ яви́ся святы́хъ пу́ть, еще́ пе́рвѣй ски́нiи иму́щей стоя́нiе.

Я́же при́тча во вре́мя настоя́щее утверди́ся, въ не́же да́рове и же́ртвы прино́сятся, не могу́щыя по со́вѣсти соверши́ти служа́щаго,

то́чiю въ бра́шнахъ и питiя́хъ, и разли́чныхъ омове́нiихъ, и оправда́нiихъ пло́ти, да́же до вре́мене исправле́нiя належа́щая.

[Зач. 321Б.] Христо́съ же прише́дъ Архiере́й гряду́щихъ бла́гъ, бо́лшею и соверше́ннѣйшею ски́нiею, нерукотворе́нною, си́рѣчь, не сея́ тва́ри,

ни кро́вiю ко́злею ниже́ те́лчею, но Свое́ю Кро́вiю, вни́де еди́ною во свята́я, вѣ́чное искупле́нiе обрѣты́й.

А́ще бо кро́вь ко́зляя и те́лчая и пе́пелъ ю́нчiй кропя́щiй оскверне́ныя освяща́етъ къ пло́тстѣй чистотѣ́:

кольми́ па́че Кро́вь Христо́ва, И́же Ду́хомъ Святы́мъ Себе́ принесе́ непоро́чна Бо́гу, очи́ститъ со́вѣсть на́шу от ме́ртвыхъ дѣ́лъ, во е́же служи́ти на́мъ Бо́гу жи́ву и и́стинну?

И сего́ ра́ди но́вому завѣ́ту хода́тай е́сть, да сме́рти бы́вшей, во искупле́нiе преступле́нiй бы́вшихъ въ пе́рвѣмъ завѣ́тѣ, обѣтова́нiе вѣ́чнаго наслѣ́дiя прiи́мутъ зва́ннiи.

Идѣ́же бо завѣ́тъ, сме́рти ну́жно е́сть вноси́тися завѣща́ющаго,

завѣ́тъ бо въ ме́ртвыхъ извѣ́стенъ е́сть: поне́же ничесо́же мо́жетъ, егда́ жи́въ е́сть завѣщава́яй.

Тѣ́мже ни пе́рвый безъ кро́ве обновле́нъ {утвержде́нъ} бы́сть.

Рече́ннѣй бо бы́вшей вся́цѣй за́повѣди по зако́ну от Моисе́а всѣ́мъ лю́демъ, прiе́мь кро́вь ко́злюю и те́лчую, съ водо́ю и во́лною червле́ною и иссо́помъ, самы́я же ты́я кни́ги и вся́ лю́ди покропи́,

глаго́ля: сiя́ кро́вь завѣ́та, его́же завѣща́ къ ва́мъ Бо́гъ.

И ски́нiю же и вся́ сосу́ды служе́бныя кро́вiю та́кожде покропи́.

И отню́дъ кро́вiю вся́ {и едва́ не вся́ кро́вiю} очища́ются по зако́ну, и безъ кровопроли́тiя не быва́етъ оставле́нiе.

Ну́жда у́бо бя́ше образо́мъ небе́сныхъ си́ми очища́тися: самѣ́мъ же небе́снымъ лу́чшими же́ртвами, па́че си́хъ.

[Зач. 322.] Не въ рукотворе́нная бо свята́я вни́де Христо́съ, противообра́зная и́стинныхъ, но въ са́мое небо, ны́нѣ да яви́тся лицу́ Бо́жiю о на́съ,

ниже́ да мно́гажды прино́ситъ Себе́, я́коже первосвяще́нникъ вхо́дитъ во свята́я [святы́хъ] по вся́ лѣ́та съ кро́вiю чужде́ю:

поне́же подоба́ше бы Ему́ мно́жицею страда́ти от сложе́нiя мíра: ны́нѣ же еди́ною въ кончи́ну вѣко́въ, во отмета́нiе грѣха́, же́ртвою Свое́ю яви́ся.

И я́коже лежи́тъ {опредѣле́но е́сть} человѣ́комъ еди́ною умре́ти, пото́мъ же су́дъ,

та́ко и Христо́съ еди́ною принесе́ся, во е́же вознести́ мно́гихъ грѣхи́, второ́е безъ грѣха́ яви́тся, жду́щымъ Его́ во спасе́нiе.

Е́сть же вѣ́ра упова́емыхъ извѣще́нiе, веще́й обличе́нiе неви́димыхъ.

Въ се́й бо свидѣ́телствовани бы́ша дре́внiи.

Вѣ́рою разумѣва́емъ соверши́тися вѣко́мъ глаго́ломъ Бо́жiимъ, во е́же от неявля́емыхъ ви́димымъ бы́ти.

Вѣ́рою мно́жайшую же́ртву А́вель па́че Ка́ина принесе́ Бо́гу, е́юже свидѣ́телствованъ бы́сть бы́ти пра́ведникъ, свидѣ́телствующу о да́рѣхъ его́ Бо́гу: и то́ю уме́рый еще́ глаго́летъ.

Вѣ́рою Ено́хъ преложе́нъ бы́сть не ви́дѣти сме́рти: и не обрѣта́шеся, зане́ преложи́ его́ Бо́гъ: пре́жде бо преложе́нiя его́ свидѣ́телствованъ бы́сть, я́ко угоди́ Бо́гу.

Безъ вѣ́ры же невозмо́жно угоди́ти [Бо́гу]: вѣ́ровати же подоба́етъ приходя́щему къ Бо́гу, я́ко е́сть, и взыска́ющымъ Его́ мздовозда́тель быва́етъ.

Вѣ́рою отвѣ́тъ прiи́мъ Но́е о си́хъ, я́же не у́ ви́дѣ, убоя́вся сотвори́ ковче́гъ во спасе́нiе до́му своего́: е́юже осуди́ [ве́сь] мíръ, и пра́вды, я́же по вѣ́рѣ, бы́сть наслѣ́дникъ.

[Зач. 327.] Вѣ́рою зово́мъ Авраа́мъ послу́ша изы́ти на мѣ́сто, е́же хотя́ше прiя́ти въ наслѣ́дiе, и изы́де не вѣ́дый, ка́мо гряде́тъ.

[Зач. 328.] Вѣ́рою прiи́де Авраа́мъ на зе́млю обѣтова́нiя, я́коже на чу́жду, въ кро́вы всели́ся со Исаа́комъ и Иа́ковомъ снаслѣ́дникома обѣтова́нiя того́жде:

жда́ше бо основа́нiя иму́щаго гра́да, ему́же худо́жникъ и содѣ́тель Бо́гъ.

Вѣ́рою и сама́ Са́рра непло́ды си́лу во удержа́нiе сѣ́мене прiя́тъ и па́че вре́мене во́зраста роди́, поне́же вѣ́рна непщева́ Обѣтова́вшаго.

Тѣ́мже и от еди́наго роди́шася, да еще́ умерщвле́ннаго, я́коже звѣ́зды небе́сныя мно́жествомъ и я́ко песо́къ вскра́й мо́ря безчи́сленный.

По вѣ́рѣ умро́ша сі́и вси́, не прiе́мше обѣтова́нiй, но издале́ча ви́дѣвше я́, и цѣлова́вше, и исповѣ́давше, я́ко стра́ннiи и прише́лцы су́ть на земли́:

и́бо такова́я глаго́лющiи явля́ются, я́ко оте́чествiя взыску́ютъ.

И а́ще бы у́бо о́но по́мнили, изъ него́же изыдо́ша, имѣ́ли бы вре́мя возврати́тися:

ны́нѣ же лу́чшаго жела́ютъ, си́рѣчь небе́снаго: тѣ́мже не стыди́тся си́ми Бо́гъ, Бо́гъ нарица́тися и́хъ: угото́ва бо и́мъ гра́дъ.

[Зач. 329А.] Вѣ́рою приведе́ Авраа́мъ Исаа́ка искуша́емь, и единоро́днаго приноша́ше, обѣтова́нiя прiе́мый,

къ нему́же глаго́лано бы́сть: я́ко о Исаа́цѣ нарече́тся тебѣ́ сѣ́мя:

помы́сливъ, я́ко и изъ ме́ртвыхъ воскреси́ти си́ленъ [е́сть] Бо́гъ, тѣ́мже того́ и въ при́тчѣ прiя́тъ.

Вѣ́рою о гряду́щихъ благослови́ Исаа́къ Иа́кова и Иса́ва.

Вѣ́рою Иа́ковъ умира́я коего́ждо сы́на Ио́сифова благослови́ и поклони́ся на ве́рхъ жезла́ его́.

Вѣ́рою Ио́сифъ умира́я о исхожде́нiи сыно́въ Изра́илевыхъ па́мятствова и о косте́хъ свои́хъ заповѣ́да.

Вѣ́рою Моисе́й роди́вся сокрове́нъ бы́сть три́ ме́сяцы от оте́цъ свои́хъ, зане́ ви́дѣша красно́ отроча́ и не убоя́шася повелѣ́нiя царе́ва.

[Зач. 329Б.] Вѣ́рою Моисе́й, вели́къ бы́въ, отве́ржеся нарица́тися сы́нъ дще́ре фарао́новы:

па́че [же] изво́ли страда́ти съ людьми́ Бо́жiими, не́жели имѣ́ти вре́менную грѣха́ сла́дость,

бо́лшее бога́тство вмѣни́въ Еги́петскихъ сокро́вищъ поноше́нiе Христо́во: взира́ше бо на мздовоздая́нiе.

Вѣ́рою оста́ви Еги́петъ, не убоя́вся я́рости царе́вы: Неви́димаго бо я́ко ви́дя, терпя́ше.

Вѣ́рою сотвори́ Па́сху и проли́тiе кро́ве, да не погубля́яй перворожде́нная ко́снется и́хъ.

Вѣ́рою преидо́ша Чермно́е мо́ре а́ки по су́сѣ земли́: его́же искуше́нiе прiе́мше Еги́птяне истопи́шася.

Вѣ́рою стѣ́ны Иерихо́нскiя падо́ша обхожде́нiемъ седми́хъ дні́й.

Вѣ́рою Раа́въ блудни́ца не поги́бе съ сопроти́вльшимися, прiи́мши схо́дники {согляда́тели} съ ми́ромъ [и ины́мъ путе́мъ изве́дши].

И что́ еще́ глаго́лю? Не доста́нетъ бо ми́ повѣству́ющу вре́мене о Гедео́нѣ, Вара́цѣ же и Сампсо́нѣ и Иефѳа́и, о Дави́дѣ же и Самуи́лѣ, и о [други́хъ] проро́цѣхъ,

[Зач. 330.] и́же вѣ́рою побѣди́ша ца́рствiя, содѣ́яша пра́вду, получи́ша обѣтова́нiя, загради́ша уста́ льво́въ,

угаси́ша си́лу о́гненную, избѣго́ша о́стрея меча́, возмого́ша от не́мощи, бы́ша крѣ́пцы во бране́хъ, обрати́ша въ бѣ́гство полки́ чужди́хъ:

прiя́ша жены́ от воскресе́нiя ме́ртвыхъ свои́хъ: ині́и же избiе́ни бы́ша, не прiе́мше избавле́нiя, да лу́чшее воскресе́нiе улуча́тъ:

друзі́и же руга́нiемъ и ра́нами искуше́нiе прiя́ша, еще́ же и у́зами и темни́цею,

ка́менiемъ побiе́ни бы́ша, претре́ни бы́ша, искуше́ни бы́ша, убі́йствомъ меча́ умро́ша, проидо́ша въ ми́лотехъ [и] въ ко́зiяхъ ко́жахъ, лише́ни, скорбя́ще, озло́блени:

и́хже не бѣ́ досто́инъ [ве́сь] мíръ, въ пусты́нехъ скита́ющеся и въ гора́хъ и въ верте́пахъ и въ про́пастехъ земны́хъ.

И сі́и вси́ послу́шествани бы́вше вѣ́рою, не прiя́ша обѣтова́нiя,

Бо́гу лу́чшее что́ о на́съ предзрѣ́вшу, да не безъ на́съ соверше́нство прiи́мутъ.

[Зач. 331А.] Тѣ́мже у́бо и мы́, толи́къ иму́ще облежа́щь на́съ о́блакъ свидѣ́телей, го́рдость вся́ку {бре́мя вся́ко} отло́жше и удо́бь обстоя́телный грѣ́хъ, терпѣ́нiемъ да тече́мъ на предлежа́щiй на́мъ по́двигъ,

взира́юще на нача́лника вѣ́ры и соверши́теля Иису́са, И́же вмѣ́сто предлежа́щiя Ему́ ра́дости претерпѣ́ кре́стъ, о срамотѣ́ неради́въ, одесну́ю же престо́ла Бо́жiя сѣ́де.

Помы́слите у́бо таково́е Пострада́вшаго от грѣ́шникъ на Себе́ прекосло́вiе, да не стужа́ете, душа́ми свои́ми ослабля́еми.

Не у́ до кро́ве ста́сте, проти́ву грѣха́ подвиза́ющеся,

и забы́сте утѣше́нiе, е́же ва́мъ я́ко сыно́мъ глаго́летъ: сы́не мо́й, не пренемога́й наказа́нiемъ Госпо́днимъ, ниже́ ослабѣ́й, от Него́ облича́емь.

[Зач. 331Б.] Его́же бо лю́битъ Госпо́дь, наказу́етъ: бiе́тъ же вся́каго сы́на, его́же прiе́млетъ.

А́ще наказа́нiе терпите́, я́коже сыново́мъ обрѣта́ется ва́мъ Бо́гъ. Кото́рый бо е́сть сы́нъ, его́же не наказу́етъ оте́цъ?

А́ще же безъ наказа́нiя есте́, ему́же прича́стницы бы́ша вси́, у́бо прелюбодѣ́йчищи есте́, а не сы́нове.

Къ си́мъ, пло́ти на́шей отцы́ имѣ́хомъ наказа́тели, и срамля́хомся: не мно́го ли па́че повине́мся Отцу́ духово́мъ, и жи́ви бу́демъ?

Они́ бо въ ма́ло дні́й, я́коже го́дѣ и́мъ бѣ́, нака́зоваху на́съ: а Се́й на по́льзу, да причасти́мся святы́ни Его́.

Вся́кое бо наказа́нiе въ настоя́щее вре́мя не мни́тся ра́дость бы́ти, но печа́ль: послѣди́ же пло́дъ ми́ренъ науче́нымъ тѣ́мъ воздае́тъ пра́вды.

Тѣ́мже осла́бленныя ру́ки и осла́бленная колѣ́на испра́вите

и стези́ пра́вы сотвори́те нога́ми ва́шими, да не хро́мое соврати́тся, но па́че да исцѣлѣ́етъ.

[Зач. 332.] Ми́ръ имѣ́йте и святы́ню со всѣ́ми, и́хже кромѣ́ никто́же у́зритъ Го́спода:

смотря́юще, да не кто́ лиши́тся благода́ти Бо́жiя: да не кі́й ко́рень го́рести, вы́спрь прозяба́яй, па́кость сотвори́тъ, и тѣ́мъ оскверня́тся мно́зи:

да не кто́ блудодѣ́й, или́ скверни́тель, я́коже Иса́въ, и́же за я́дь еди́ну отда́лъ е́сть перворо́дство свое́.

Вѣ́сте бо, я́ко и пото́мъ похотѣ́въ наслѣ́довати благослове́нiе, отве́рженъ бы́сть: покая́нiя бо мѣ́ста не обрѣ́те, а́ще и со слеза́ми поиска́лъ его́.

Не приступи́сте бо къ горѣ́ осяза́емѣй и разгорѣ́вшемуся огню́, и о́блаку и сумра́ку, и бу́рѣ

и тру́бному зву́ку, и гла́су глаго́лъ, его́же слы́шавшiи отреко́шася, да не приложи́тся и́мъ сло́во,

не терпя́ху бо повелѣва́ющаго: а́ще и звѣ́рь прико́снется горѣ́, ка́менiемъ побiе́нъ бу́детъ:

и та́ко стра́шно бѣ́ ви́димое, Моисе́й рече́: пристра́шенъ е́смь и тре́петенъ.

Но приступи́сте къ Сiо́нстѣй горѣ́ и ко гра́ду Бо́га жива́го, Иерусали́му небе́сному и тма́мъ А́нгеловъ,

торжеству́ и це́ркви перворо́дныхъ на небесѣ́хъ напи́санныхъ, и Судiи́ всѣ́хъ Бо́гу и духо́мъ пра́ведникъ соверше́нныхъ,

и къ Хода́таю завѣ́та но́ваго Иису́су и Кро́ви кропле́нiя, лу́чше глаго́лющей, не́жели А́велева.

[Зач. 333А.] Блюди́те [же], да не отрече́теся Глаго́лющаго. А́ще бо не избѣжа́ша они́ отре́кшiися проро́чествующаго на земли́, мно́жае па́че мы́ отрица́ющiися небе́снаго,

Его́же гла́съ зе́млю тогда́ поколеба́, ны́нѣ же обѣтова́, глаго́ля: еще́ еди́ною А́зъ потрясу́ не то́кмо земле́ю, но и не́бомъ.

А е́же еще́ еди́ною, сказу́етъ коле́блемыхъ преложе́нiе, а́ки сотворе́нныхъ, да пребу́дутъ, я́же су́ть неподви́жимая.

[Зач. 333Б.] Тѣ́мже ца́рство непоколеби́мо прiе́млюще, да и́мамы благода́ть, е́юже слу́жимъ благоуго́дно Бо́гу съ благоговѣ́нiемъ и стра́хомъ,

и́бо Бо́гъ на́шъ о́гнь пояда́яй [е́сть].

Братолю́бiе да пребыва́етъ:

страннолю́бiя не забыва́йте, тѣ́мъ бо не вѣ́дяще нѣ́цыи страннопрiя́ша А́нгелы.

Помина́йте ю́зники, а́ки съ ни́ми свя́зани: озлобля́емыя, а́ки и са́ми су́ще въ тѣ́лѣ.

Честна́ жени́тва во всѣ́хъ и ло́же нескве́рно: блуднико́мъ же и прелюбодѣ́емъ су́дитъ Бо́гъ.

Не сребролю́бцы нра́вомъ, дово́лни су́щими. То́й бо рече́: не и́мамъ тебе́ оста́вити, ниже́ и́мамъ от тебе́ отступи́ти:

я́ко дерза́ющымъ на́мъ глаго́лати: Госпо́дь мнѣ́ помо́щникъ, и не убою́ся: что́ сотвори́тъ мнѣ́ человѣ́къ?

[Зач. 334.] Помина́йте наста́вники ва́шя, и́же глаго́лаша ва́мъ сло́во Бо́жiе: и́хже взира́юще на сконча́нiе жи́телства, подража́йте вѣ́рѣ [и́хъ].

Иису́съ Христо́съ вчера́ и дне́сь То́йже, и во вѣ́ки.

Въ науче́нiя стра́нна и разли́чна не прилага́йтеся: добро́ бо благода́тiю утвержда́ти сердца́, [а] не бра́шны, от ни́хже не прiя́ша по́льзы ходи́вшiи въ ни́хъ.

И́мамы [же] олта́рь, от него́же не и́мутъ вла́сти я́сти служа́щiи сѣ́ни.

И́хже бо кро́вь живо́тныхъ вно́сится во свята́я за грѣхи́ первосвяще́нникомъ, си́хъ тѣлеса́ сжига́ются внѣ́ ста́на:

тѣ́мже Иису́съ, да освяти́тъ лю́ди Свое́ю Кро́вiю, внѣ́ вра́тъ пострада́ти изво́лилъ.

Тѣ́мже у́бо да исхо́димъ къ Нему́ внѣ́ ста́на, поноше́нiе Его́ нося́ще:

не и́мамы бо здѣ́ пребыва́ющаго гра́да, но гряду́щаго взыску́емъ.

Тѣ́мъ у́бо прино́симъ же́ртву хвале́нiя вы́ну Бо́гу, си́рѣчь пло́дъ усте́нъ исповѣ́дающихся и́мени Его́.

Благотворе́нiя же и обще́нiя не забыва́йте: таковы́ми бо же́ртвами благоугожда́ется Бо́гъ.

[Зач. 335.] Повину́йтеся наста́вникомъ ва́шымъ и покаря́йтеся: ті́и бо бдя́тъ о душа́хъ ва́шихъ, я́ко сло́во возда́ти хотя́ще: да съ ра́достiю сiе́ творя́тъ, а не воздыха́юще, нѣ́сть бо поле́зно ва́мъ сiе́.

Моли́теся о на́съ: упова́емъ бо, я́ко добру́ со́вѣсть и́мамы, во всѣ́хъ до́брѣ хотя́ще жи́ти.

Ли́шше же молю́, сiе́ твори́те, да вско́рѣ устро́юся ва́мъ {возвращу́ся къ ва́мъ}.

Бо́гъ же ми́ра, возведы́й изъ ме́ртвыхъ Па́стыря овца́мъ вели́каго Кро́вiю завѣ́та вѣ́чнаго, Го́спода на́шего Иису́са Христа́,

да соверши́тъ вы́ во вся́цѣмъ дѣ́лѣ бла́зѣ, сотвори́ти во́лю Его́, творя́ въ ва́съ благоуго́дное предъ Ни́мъ Иису́съ Христо́мъ: Ему́же сла́ва во вѣ́ки вѣко́въ. Ами́нь.

Молю́ же вы́, бра́тiе, прiими́те сло́во утѣше́нiя: и́бо вма́лѣ написа́въ посла́хъ ва́мъ.

Зна́йте бра́та на́шего отпуще́на Тимоѳе́а, съ ни́мже, а́ще скорѣ́е прiи́детъ, узрю́ ва́съ.

Цѣлу́йте вся́ наста́вники ва́шя и вся́ святы́я. Цѣлу́ютъ вы́ и́же от Италі́и су́щiи.

Благода́ть со всѣ́ми ва́ми. Ами́нь.

Коне́цъ посла́нiю е́же ко Евре́емъ: и́мать въ себѣ́ гла́въ 13, зача́лъ же церко́вныхъ 33.

Синодальный

1 Предостережение, чтобы не нерадеть «о толиком спасении». 5 Иисус был не много унижен пред Ангелами, дабы Ему вкусить смерть за всех. 10 Вождь спасения усовершился чрез страдания. 14 Уподобился братьям, чтоб быть милостивым Первосвященником.

Посему мы должны быть особенно внимательны к слышанному, чтобы не отпасть.

[Зач. 305.] Ибо, если через Ангелов возвещенное слово было твердо, и всякое преступление и непослушание получало праведное воздаяние,

то как мы избежим, вознерадев о толиком спасении, которое, быв сначала проповедано Господом, в нас утвердилось слышавшими от Него,

при засвидетельствовании от Бога знамениями и чудесами, и различными силами, и раздаянием Духа Святаго по Его воле?

Ибо не Ангелам Бог покорил будущую вселенную, о которой говорим;

напротив некто негде засвидетельствовал, говоря: что значит человек, что Ты помнишь его? или сын человеческий, что Ты посещаешь его?

Не много Ты унизил его пред Ангелами; славою и честью увенчал его, и поставил его над делами рук Твоих,

все покорил под ноги его. Когда же покорил ему все, то не оставил ничего непокоренным ему. Ныне же еще не видим, чтобы все было ему покорено;

но видим, что за претерпение смерти увенчан славою и честью Иисус, Который не много был унижен пред Ангелами, дабы Ему, по благодати Божией, вкусить смерть за всех.

Ибо надлежало, чтобы Тот, для Которого все и от Которого все, приводящего многих сынов в славу, вождя спасения их совершил через страдания.

[Зач. 306.] Ибо и освящающий и освящаемые, все – от Единого; поэтому Он не стыдится называть их братиями, говоря:

возвещу имя Твое братиям Моим, посреди церкви воспою Тебя.

И еще: Я буду уповать на Него. И еще: вот Я и дети, которых дал Мне Бог.

А как дети причастны плоти и крови, то и Он также воспринял оные, дабы смертью лишить силы имеющего державу смерти, то есть диавола,

и избавить тех, которые от страха смерти через всю жизнь были подвержены рабству.

Ибо не Ангелов восприемлет Он, но восприемлет семя Авраамово.

Посему Он должен был во всем уподобиться братиям, чтобы быть милостивым и верным первосвященником пред Богом, для умилостивления за грехи народа.

Ибо, как Сам Он претерпел, быв искушен, то может и искушаемым помочь.

1 Значение Мелхиседека, Авраама и Левия. 4 Как «чин Мелхиседека» превосходит чин Левия. 11 Господь наш воссиял из колена Иудина и отменил левитское служение. 18 Иисус, «поручитель лучшего завета», «имеет священство непреходящее».

[Зач. 315.] Ибо Мелхиседек, царь Салима, священник Бога Всевышнего, тот, который встретил Авраама и благословил его, возвращающегося после поражения царей,

которому и десятину отделил Авраам от всего, – во-первых, по знаменованию имени царь правды, а потом и царь Салима, то есть царь мира,

без отца, без матери, без родословия, не имеющий ни начала дней, ни конца жизни, уподобляясь Сыну Божию, пребывает священником навсегда.

Видите, как велик тот, которому и Авраам патриарх дал десятину из лучших добыч своих.

Получающие священство из сынов Левииных имеют заповедь – брать по закону десятину с народа, то есть со своих братьев, хотя и сии произошли от чресл Авраамовых.

Но сей, не происходящий от рода их, получил десятину от Авраама и благословил имевшего обетования.

[Зач. 316.] Без всякого же прекословия меньший благословляется бо́льшим.

И здесь десятины берут человеки смертные, а там – имеющий о себе свидетельство, что он живет.

И, так сказать, сам Левий, принимающий десятины, в лице Авраама дал десятину:

ибо он был еще в чреслах отца, когда Мелхиседек встретил его.

Итак, если бы совершенство достигалось посредством левитского священства, – ибо с ним сопряжен закон народа, – то какая бы еще нужда была восставать иному священнику по чину Мелхиседека, а не по чину Аарона именоваться?

Потому что с переменою священства необходимо быть перемене и закона.

Ибо Тот, о Котором говорится сие, принадлежал к иному колену, из которого никто не приступал к жертвеннику.

Ибо известно, что Господь наш воссиял из колена Иудина, о котором Моисей ничего не сказал относительно священства.

И это еще яснее видно из того, что по подобию Мелхиседека восстает Священник иной,

Который таков не по закону заповеди плотской, но по силе жизни непрестающей.

Ибо засвидетельствовано: Ты священник вовек по чину Мелхиседека.

[Зач. 317.] Отменение же прежде бывшей заповеди бывает по причине ее немощи и бесполезности,

ибо закон ничего не довел до совершенства; но вводится лучшая надежда, посредством которой мы приближаемся к Богу.

И как сие было не без клятвы, –

ибо те были священниками без клятвы, а Сей с клятвою, потому что о Нем сказано: клялся Господь, и не раскается: Ты священник вовек по чину Мелхиседека, –

то лучшего завета поручителем соделался Иисус.

Притом тех священников было много, потому что смерть не допускала пребывать одному;

а Сей, как пребывающий вечно, имеет и священство непреходящее,

посему и может всегда спасать приходящих чрез Него к Богу, будучи всегда жив, чтобы ходатайствовать за них.

[Зач. 318А.] Таков и должен быть у нас Первосвященник: святой, непричастный злу, непорочный, отделенный от грешников и превознесенный выше небес,

Который не имеет нужды ежедневно, как те первосвященники, приносить жертвы сперва за свои грехи, потом за грехи народа, ибо Он совершил это однажды, принеся в жертву Себя Самого.

Ибо закон поставляет первосвященниками человеков, имеющих немощи; а слово клятвенное, после закона, поставило Сына, на веки совершенного.

1 Священнодействователь святилища и скинии истинной. 6 Ходатай нового и лучшего завета.

Главное же в том, о чем говорим, есть то: мы имеем такого Первосвященника, Который воссел одесную престола величия на небесах

и есть священнодействователь святилища и скинии истинной, которую воздвиг Господь, а не человек.

[Зач. 318Б.] Всякий первосвященник поставляется для приношения даров и жертв; а потому нужно было, чтобы и Сей также имел, что принести.

Если бы Он оставался на земле, то не был бы и священником, потому что здесь такие священники, которые по закону приносят дары,

которые служат образу и тени небесного, как сказано было Моисею, когда он приступал к совершению скинии: смотри, сказано, сделай все по образу, показанному тебе на горе.

Но Сей Первосвященник получил служение тем превосходнейшее, чем лучшего Он ходатай завета, который утвержден на лучших обетованиях.

[Зач. 319.] Ибо, если бы первый завет был без недостатка, то не было бы нужды искать места другому.

Но пророк, укоряя их, говорит: вот, наступают дни, говорит Господь, когда Я заключу с домом Израиля и с домом Иуды новый завет,

не такой завет, какой Я заключил с отцами их в то время, когда взял их за руку, чтобы вывести их из земли Египетской, потому что они не пребыли в том завете Моем, и Я пренебрег их, говорит Господь.

Вот завет, который завещаю дому Израилеву после тех дней, говорит Господь: вложу законы Мои в мысли их, и напишу их на сердцах их; и буду их Богом, а они будут Моим народом.

И не будет учить каждый ближнего своего и каждый брата своего, говоря: познай Господа; потому что все, от малого до большого, будут знать Меня,

потому что Я буду милостив к неправдам их, и грехов их и беззаконий их не воспомяну более.

Говоря «новый», показал ветхость первого; а ветшающее и стареющее близко к уничтожению.

1 «Скиния первая… образ настоящего времени». 11 Христос, Первосвященник, принес Себя в жертву. 15 Ходатай нового завета. 23 Христос вошел в самое небо.

[Зач. 320.] И первый завет имел постановление о Богослужении и святилище земное:

ибо устроена была скиния первая, в которой был светильник, и трапеза, и предложение хлебов, и которая называется Святое.

За второю же завесою была скиния, называемая Святое Святых,

имевшая золотую кадильницу и обложенный со всех сторон золотом ковчег завета, где были золотой сосуд с манною, жезл Ааронов расцветший и скрижали завета,

а над ним херувимы славы, осеняющие очистилище; о чем не нужно теперь говорить подробно.

При таком устройстве, в первую скинию всегда входят священники совершать Богослужение;

а во вторую – однажды в год один только первосвященник, не без крови, которую приносит за себя и за грехи неведения народа.

[Зач. 321А.] Сим Дух Святый показывает, что еще не открыт путь во святилище, доколе стои́т прежняя скиния.

Она есть образ настоящего времени, в которое приносятся дары и жертвы, не могущие сделать в совести совершенным приносящего,

и которые с яствами и питиями, и различными омовениями и обрядами, относящимися до плоти, установлены были только до времени исправления.

[Зач. 321Б.] Но Христос, Первосвященник будущих благ, придя с большею и совершеннейшею скиниею, нерукотворенною, то есть не такового устроения,

и не с кровью козлов и тельцов, но со Своею Кровию, однажды вошел во святилище и приобрел вечное искупление.

Ибо если кровь тельцов и козлов и пепел телицы, через окропление, освящает оскверненных, дабы чисто было тело,

то кольми паче Кровь Христа, Который Духом Святым принес Себя непорочного Богу, очистит совесть нашу от мертвых дел, для служения Богу живому и истинному!

И потому Он есть ходатай нового завета, дабы вследствие смерти Его, бывшей для искупления от преступлений, сделанных в первом завете, призванные к вечному наследию получили обетованное.

Ибо, где завещание, там необходимо, чтобы последовала смерть завещателя,

потому что завещание действительно после умерших: оно не имеет силы, когда завещатель жив.

Почему и первый завет был утвержден не без крови.

Ибо Моисей, произнеся все заповеди по закону перед всем народом, взял кровь тельцов и козлов с водою и шерстью червленою и иссопом, и окропил как самую книгу, так и весь народ,

говоря: это кровь завета, который заповедал вам Бог.

Также окропил кровью и скинию и все сосуды Богослужебные.

Да и все почти по закону очищается кровью, и без пролития крови не бывает прощения.

Итак образы небесного должны были очищаться сими, самое же небесное лучшими сих жертвами.

[Зач. 322.] Ибо Христос вошел не в рукотворенное святилище, по образу истинного устроенное, но в самое небо, чтобы предстать ныне за нас пред лице Божие,

и не для того, чтобы многократно приносить Себя, как первосвященник входит во святилище каждогодно с чужою кровью;

иначе надлежало бы Ему многократно страдать от начала мира; Он же однажды, к концу веков, явился для уничтожения греха жертвою Своею.

И как человекам положено однажды умереть, а потом суд,

так и Христос, однажды принеся Себя в жертву, чтобы подъять грехи многих, во второй раз явится не для очищения греха, а для ожидающих Его во спасение.

1 Определение веры и примеры от сотворения до Ноя; 8 от Авраама до Иосифа. «Верою Авраам»…; Исаак, Иаков, Иосиф. 23 Моисей и другие. 32 Их достижения веры; «те, которых весь мир не был достоин» не без нас достигли совершенства.

Вера же есть осуществление ожидаемого и уверенность в невидимом.

В ней свидетельствованы древние.

Верою познаём, что веки устроены словом Божиим, так что из невидимого произошло видимое.

Верою Авель принес Богу жертву лучшую, нежели Каин; ею получил свидетельство, что он праведен, как засвидетельствовал Бог о дарах его; ею он и по смерти говорит еще.

Верою Енох переселен был так, что не видел смерти; и не стало его, потому что Бог переселил его. Ибо прежде переселения своего получил он свидетельство, что угодил Богу.

А без веры угодить Богу невозможно; ибо надобно, чтобы приходящий к Богу веровал, что Он есть, и ищущим Его воздает.

Верою Ной, получив откровение о том, что еще не было видимо, благоговея приготовил ковчег для спасения дома своего; ею осудил он (весь) мир, и сделался наследником праведности по вере.

[Зач. 327.] Верою Авраам повиновался призванию идти в страну, которую имел получить в наследие, и пошел, не зная, куда идет.

[Зач. 328.] Верою обитал он на земле обетованной, как на чужой, и жил в шатрах с Исааком и Иаковом, сонаследниками того же обетования;

ибо он ожидал города, имеющего основание, которого художник и строитель Бог.

Верою и сама Сарра (будучи неплодна) получила силу к принятию семени, и не по времени возраста родила, ибо знала, что верен Обещавший.

И потому от одного, и притом омертвелого, родилось так много, как много звезд на небе и как бесчислен песок на берегу морском.

Все сии умерли в вере, не получив обетований, а только издали видели оные, и радовались, и говорили о себе, что они странники и пришельцы на земле;

ибо те, которые так говорят, показывают, что они ищут отечества.

И если бы они в мыслях имели то отечество, из которого вышли, то имели бы время возвратиться;

но они стремились к лучшему, то есть к небесному; посему и Бог не стыдится их, называя Себя их Богом: ибо Он приготовил им город.

[Зач. 329А.] Верою Авраам, будучи искушаем, принес в жертву Исаака и, имея обетование, принес единородного,

о котором было сказано: в Исааке наречется тебе семя.

Ибо он думал, что Бог силен и из мертвых воскресить, почему и получил его в предзнаменование.

Верою в будущее Исаак благословил Иакова и Исава.

Верою Иаков, умирая, благословил каждого сына Иосифова и поклонился на верх жезла своего.

Верою Иосиф, при кончине, напоминал об исходе сынов Израилевых и завещал о костях своих.

Верою Моисей по рождении три месяца скрываем был родителями своими, ибо видели они, что дитя прекрасно, и не устрашились царского повеления.

[Зач. 329Б.] Верою Моисей, придя в возраст, отказался называться сыном дочери фараоновой,

и лучше захотел страдать с народом Божиим, нежели иметь временное греховное наслаждение,

и поношение Христово почел бо́льшим для себя богатством, нежели Египетские сокровища; ибо он взирал на воздаяние.

Верою оставил он Египет, не убоявшись гнева царского, ибо он, как бы видя Невидимого, был тверд.

Верою совершил он Пасху и пролитие крови, дабы истребитель первенцев не коснулся их.

Верою перешли они Чермное море, как по суше, – на что покусившись, Египтяне потонули.

Верою пали стены Иерихонские, по семидневном обхождении.

Верою Раав блудница, с миром приняв соглядатаев (и проводив их другим путем), не погибла с неверными.

И что еще скажу? Недостанет мне времени, чтобы повествовать о Гедеоне, о Вараке, о Самсоне и Иеффае, о Давиде, Самуиле и (других) пророках,

[Зач. 330.] которые верою побеждали царства, творили правду, получали обетования, заграждали уста львов,

угашали силу огня, избегали острия меча, укреплялись от немощи, были крепки на войне, прогоняли полки чужих;

жены получали умерших своих воскресшими; иные же замучены были, не приняв освобождения, дабы получить лучшее воскресение;

другие испытали поругания и побои, а также узы и темницу,

были побиваемы камнями, перепиливаемы, подвергаемы пытке, умирали от меча, скитались в ми́лотях и козьих кожах, терпя недостатки, скорби, озлобления;

те, которых весь мир не был достоин, скитались по пустыням и горам, по пещерам и ущельям земли.

И все сии, свидетельствованные в вере, не получили обещанного,

потому что Бог предусмотрел о нас нечто лучшее, дабы они не без нас достигли совершенства.

1 Имея такое облако свидетелей, будем проходить поприще, взирая на Иисуса, претерпевшего крест. 4 «Не пренебрегай наказания Господня». Увещание, чтобы укреплять слабых. 18 Большее благоговение прилежит Христову завету, чем Моисееву; «Бог наш есть огонь поядающий».

[Зач. 331А.] Посему и мы, имея вокруг себя такое облако свидетелей, свергнем с себя всякое бремя и запинающий нас грех и с терпением будем проходить предлежащее нам поприще,

взирая на начальника и совершителя веры Иисуса, Который, вместо предлежавшей Ему радости, претерпел крест, пренебрегши посрамление, и воссел одесную престола Божия.

Помыслите о Претерпевшем такое над Собою поругание от грешников, чтобы вам не изнемочь и не ослабеть душами вашими.

Вы еще не до крови сражались, подвизаясь против греха,

и забыли утешение, которое предлагается вам, как сынам: сын мой! не пренебрегай наказания Господня, и не унывай, когда Он обличает тебя.

[Зач. 331Б.] Ибо Господь, кого любит, того наказывает; бьет же всякого сына, которого принимает.

Слово «наказывает» (παιδεύει) следует понимать и в широком смысле, как: «воспитывает, обучает, вразумляет, направляет верным путём».

Если вы терпите наказание, то Бог поступает с вами, как с сынами. Ибо есть ли какой сын, которого бы не наказывал отец?

Если же остаетесь без наказания, которое всем обще, то вы незаконные дети, а не сыны.

Притом, если мы, будучи наказываемы плотскими родителями нашими, боялись их, то не гораздо ли более должны покориться Отцу духов, чтобы жить?

Те наказывали нас по своему произволу для немногих дней; а Сей – для пользы, чтобы нам иметь участие в святости Его.

Всякое наказание в настоящее время кажется не радостью, а печалью; но после наученным через него доставляет мирный плод праведности.

Итак укрепите опустившиеся руки и ослабевшие колени

и ходите прямо ногами вашими, дабы хромлющее не совратилось, а лучше исправилось.

[Зач. 332.] Старайтесь иметь мир со всеми и святость, без которой никто не увидит Господа.

Наблюдайте, чтобы кто не лишился благодати Божией; чтобы какой горький корень, возникнув, не причинил вреда, и чтобы им не осквернились многие;

чтобы не было между вами какого блудника, или нечестивца, который бы, как Исав, за одну снедь отказался от своего первородства.

Ибо вы знаете, что после того он, желая наследовать благословение, был отвержен; не мог переменить мыслей отца, хотя и просил о том со слезами.

Вы приступили не к горе, осязаемой и пылающей огнем, не ко тьме и мраку и буре,

не к трубному звуку и гласу глаголов, который слышавшие просили, чтобы к ним более не было продолжаемо слово,

ибо они не могли стерпеть того, что заповедуемо было: если и зверь прикоснется к горе, будет побит камнями (или поражен стрелою);

и столь ужасно было это видение, что и Моисей сказал: «я в страхе и трепете».

Но вы приступили к горе Сиону и ко граду Бога живаго, к небесному Иерусалиму и тьмам Ангелов,

к торжествующему собору и церкви первенцев, написанных на небесах, и к Судии всех Богу, и к духам праведников, достигших совершенства,

и к Ходатаю нового завета Иисусу, и к Крови кропления, говорящей лучше, нежели Авелева.

[Зач. 333А.] Смотрите, не отвратитесь и вы от говорящего. Если те, не послушав глаголавшего на земле, не избегли наказания, то тем более не избежим мы, если отвратимся от Глаголющего с небес,

Которого глас тогда поколебал землю, и Который ныне дал такое обещание: еще раз поколеблю не только землю, но и небо.

Слова: «еще раз» означают изменение колеблемого, как сотворенного, чтобы пребыло непоколебимое.

[Зач. 333Б.] Итак мы, приемля царство непоколебимое, будем хранить благодать, которою будем служить благоугодно Богу, с благоговением и страхом,

потому что Бог наш есть огнь поядающий.

1 Советы верующим о их поведении. 7 «Учениями... чуждыми не увлекайтесь». 17 Увещания. 20 Молитва, чтобы Бог усовершил их «во всяком добром деле». 22 Приветствия.

Братолюбие между вами да пребывает.

Страннолюбия не забывайте, ибо через него некоторые, не зная, оказали гостеприимство Ангелам.

Помните узников, как бы и вы с ними были в узах, и страждущих, как и сами находитесь в теле.

Брак у всех да будет честен и ложе непорочно; блудников же и прелюбодеев судит Бог.

Имейте нрав несребролюбивый, довольствуясь тем, что есть. Ибо Сам сказал: не оставлю тебя и не покину тебя,

так что мы смело говорим: Господь мне помощник, и не убоюсь: что сделает мне человек?

[Зач. 334.] Поминайте наставников ваших, которые проповедовали вам слово Божие, и, взирая на кончину их жизни, подражайте вере их.

Иисус Христос вчера и сегодня и во веки Тот же.

Учениями различными и чуждыми не увлекайтесь; ибо хорошо благодатью укреплять сердца, а не яствами, от которых не получили пользы занимающиеся ими.

Мы имеем жертвенник, от которого не имеют права питаться служащие скинии.

Так как тела животных, которых кровь для очищения греха вносится первосвященником во святилище, сжигаются вне стана, –

то и Иисус, дабы освятить людей Кровию Своею, пострадал вне врат.

Итак выйдем к Нему за стан, нося Его поругание;

ибо не имеем здесь постоянного града, но ищем будущего.

Итак будем через Него непрестанно приносить Богу жертву хвалы, то есть плод уст, прославляющих имя Его.

Не забывайте также благотворения и общительности, ибо таковые жертвы благоугодны Богу.

[Зач. 335.] Повинуйтесь наставникам вашим и будьте покорны, ибо они неусыпно пекутся о душах ваших, как обязанные дать отчет; чтобы они делали это с радостью, а не воздыхая, ибо это для вас неполезно.

Молитесь о нас; ибо мы уверены, что имеем добрую совесть, потому что во всем желаем вести себя честно.

Особенно же прошу делать это, дабы я скорее возвращен был вам.

Бог же мира, воздвигший из мертвых Пастыря овец великого Кровию завета вечного, Господа нашего Иисуса Христа,

да усовершит вас во всяком добром деле, к исполнению воли Его, производя в вас благоугодное Ему через Иисуса Христа. Ему слава во веки веков! Аминь.

Прошу вас, братия, примите сие слово увещания; я же не много и написал вам.

Знайте, что брат наш Тимофей освобожден, и я вместе с ним, если он скоро придет, увижу вас.

Приветствуйте всех наставников ваших и всех святых. Приветствуют вас Италийские.

Благодать со всеми вами. Аминь.

Грузинский (древн.)

Языки

ამისთჳს ჯერ-არს უმეტესად კრძალვაჲ ჩუენი, რომელთა-ესე გუასმიეს, რაჲთა არა მოუძლურდეთ.

რამეთუ უკუეთუ რომელი-იგი ანგელოზთა მიერ ითქუა სიტყუაჲ, იქმნა მტკიცე და ყოველმან შჯულისა გარდამავალმან და ურჩმან მიიღო საშჯელი კუალად-გებისაჲ,

ვითარ-მე ჩუენ განვერნეთ, უკუეთუ ესოდენი-ესე უდებ-ვყოთ ცხორებაჲ, რომელმან-იგი დასაბამი მოიღო სიტყუად უფლისა მიერ, მსმენელთა მათგან ჩუენდა მომართ დამტკიცნა,

თანა-მოწამებითა ღმრთისაჲთა, სასწაულებითა და ნიშებითა და ფერად-ფერადითა ძალითა და სულისა წმიდისა განყოფითა ნებისაებრ მისისა?

რამეთუ არა ანგელოზთა დაამორჩილა მერმე იგი სოფელი, რომლისათჳს-ესე ვიტყჳთ.

ხოლო უწამებიეს სადამე ვისმე და იტყჳს: რაჲ არს კაცი, რამეთუ მოიჴსენე იგი? ანუ ძე კაცისაჲ, რამეთუ მოხედე მას?

დააკლე იგი მცირედ რაჲმე ანგელოზთა შენთა; დიდებითა და პატივითა გჳრგჳნოსან ჰყავ იგი,

ყოველივე დაამორჩილე ქუეშე ფერჴთა მისთა. რამეთუ დამორჩილებასა მას ყოვლისასა არარაჲ დაუშთა მისა დაუმორჩილებელად. ხოლო აწ არღა ვხედავთ ყოველსავე დასამორჩილებელად.

ხოლო მცირედ რაჲმე ანგელოზთა დაკლებულად ვხედავთ იესუს ვნებითა მით სიკუდილისაჲთა და დიდებითა და პატივითა გჳრგჳნოსანსა, რაჲთა მადლითა ღმრთისაჲთა ყოვლისავეთჳს იხილოს გემოჲ სიკუდილისაჲ.

რამეთუ შე-ვე მისა-ჰგვანდა მისა, რომლისათჳს არს ყოველი და რომლისაგან არს ყოველი, რომელმან მრავალნი შვილნი დიდებად მოიყვანნა, და წინამძღუარი იგი ცხორებისა ჩუენისაჲ ვნებითა სრულ ყოფად.

რამეთუ განმწმედელი იგი და განწმედილნი იგი ერთისაგან არიან ყოველნი, რომლისათჳსაცა არა ჰრცხუენის ძმად წოდებაჲ მათი და იტყჳს:

მიუთხრა სახელი შენი ძმათა ჩემთა და შორის კრებულსა გიგალობდე შენ.

და მერმე იტყჳს: მე ვიყო მოსავ მისსა; და კუალად: აჰა ესერა მე და ყრმანი, რომელნი მომცნა მე ღმერთმან.

რამეთუ ყრმათაცა ეზიარა ჴორცითა და სისხლითა, და თავადმან მსგავსად მოიღო მათივე, რაჲთა სიკუდილითა მით განაქარვოს, რომლისა-იგი ჴელმწიფებაჲ აქუნდა სიკუდილისაჲ, ესე იგი არს ეშმაკი,

და განათავისუფლნეს ესენი, რაოდენნი შიშითა სიკუდილისაჲთა სამარადისოდ ცხორებად თანა-მდებ იყვნეს კირთებისა.

რამეთუ არასადაჲთ ანგელოზთაჲთ იწყო, არამედ ნათესავისაგან აბრაჰამისა იწყო.

ამისთჳს ჯერ-იყო მისა ყოვლითავე ძმათა მსგავსებაჲ, რაჲთა მოწყალე ექმნეს და სარწმუნო მღდელთმოძღუარ ღმრთისა მიმართ, რაჲთა ულხინებდეს ცოდვილთა ერისათა.

რამეთუ რომლითა-იგი ივნო თავადმან და გამოიცადა, ძალ-უც, რომელნი-იგი განიცადებოდიან, მათდაცა შეწევნად.

რამეთუ ესე მელქისედეკ, მეფე სალემისაჲ, მღდელი ღმრთისა მაღლისაჲ, რომელი შეემთხჳა აბრაჰამს, მო-რაჲ-ქცეულ იყო იგი მოწყუედისა მისგან მეფეთაჲსა, და აკურთხა იგი,

რომელსაცა-იგი ათეული მისცა ყოვლისა მისგან ნაწილად აბრაჰამ, პირველად უკუე ითარგმანების „მეუფე სიმართლისაჲ“, და მერმე - „მეფე სალემისაჲ“, რომელ არს მეუფე მშჳდობისაჲ,

უმამო, უდედო, ნათესავ-მოუჴსენელებელ; არცა დასაბამი დღეთაჲ, არცა აღსასრული ცხორებისაჲ აქუს, ხოლო მიმსგავსებულ არს იგი ძესა ღმრთისასა და ჰგიეს იგი მღდელად სამარადისოდ.

იხილეთ-ღა, რაბამ იყო ესე, რომელსა-იგი ათეულიცა მისცა აბრაჰამ რჩეულთა მათგან მამათმთავარმან.

და რომელნი-იგი ლევის ძეთაგანნი მღდელობასა მიიღებენ, მცნებაჲ აქუს ათეულისა მიღებად ერისაგან მსგავსად რჩულისა, ესე იგი არს, ძმათაგან თჳსთა, და გამოსრულთა მათგანღა წელთაგან აბრაჰამისთა.

ხოლო ნათესავ-მოუჴსენებელმან მან მათგან ათეული მიიღო აბრაჰამისგან და აკურთხა, რომელსა-იგი აღთქუმანი აქუნდეს.

ხოლო თჳნიერ ყოვლისა ცილობისა უმცირესი იგი უმჯობესისაგან იკურთხევის.

და აქა რომელნი-იგი მოსწყდებიან კაცნი, ათეულსა მიიღებენ; ხოლო მუნ წამებულ არს, ვითარმედ ცხოველ არს.

და, რაჲთა მოკლედ ვთქუათ, აბრაჰამისთჳს და ლევისთჳს, და რომელი ათეულსა მიიღებს, ათეულადვე შეწირულ არს;

რამეთუ წელთაღა შინა მამისათა იყო, ოდეს-იგი შეემთხჳა მას მელქისედეკ.

რამეთუ, უკუეთუმცა განსრულებაჲ ლევიტელთაგან მღდელობისაჲ იყო, - რამეთუ ერი იგი მას ზედა შჯულ-დებულ არს, - რადღა საჴმარ იყო მერმე წესსა მას ზედა მელქისედეკისსა სხუაჲ აღდგინებად მღდელი და არა წესსა მას ზედა აჰრონისსა თქუმად?

რამეთუ ცვალებასა თანა მღდელობისასა ჩანს იძულებით, რამეთუ შჯულისაცა ცვალებაჲ იქმნების,

რომელსა ზედა თქუმულ არს ესე: სხჳსა ნათესავსამან დაიპყრა, რომლისაგანი არასადა საკურთხეველსა წარდგომილ იყო.

წინაწარ ჩანს, რამეთუ იუდაჲს ნათესავისაგან აღმოგჳბრწყინდა უფალი ჩუენი, რომლისა ნათესავისაჲ მღდელობისათჳს არაჲ აჴსენა მოსე.

და უმეტესადღა ცხად არს, უკუეთუ მსგავსად მელქისედეკისა აღდგეს სხუაჲ მღდელთმოძღუარი,

რომელი არა შჯულისა მისებრ მცნებისა ჴორციელისა იყოს, არამედ ძალისა მისებრ ცხორებისა წარუვალისა.

რამეთუ ეწამების, ვითარმედ: შენ ხარ მღდელ უკუნისამდე წესსა მას ზედა მელქისედეკისსა.

რამეთუ შეურაცხებაჲ იქმნების პირველისა მის მცნებისაჲ უძლურებისა მისისათჳს და ურგებობისა,

რამეთუ არარაჲ სრულ ყო შჯულმან; ხოლო შემოსლვაჲ უმჯობესისა სასოებისაჲ, რომლისა მიერ მივეახლებით ღმერთსა.

და რაოდენ-იგი არა თჳნიერ ფიცისა, - რამეთუ რომელნიმე თჳნიერ ფიცისა არიან მღდელ ყოფილ;

ხოლო ესე - ფიცით მის მიერ, რომელმან-იგი ჰრქუა მას: ფუცა უფალმან და არა შეინანოს; შენ ხარ მღდელ უკუნისამდე წესსა მას ზედა მელქისედეკისსა, -

ესოდენ უმჯობესისა აღთქუმისა იქმნა თავს-მდებ იესუ.

და რომელნიმე მრავალნი არიან მღდელად დადგინებულნი სიკუდილისაგან დაყენებითა დადგრომად.

ხოლო ამას დადგრომისათჳს მისისა უკუნისამდე წარუვალად აქუს მღდელობაჲ იგი.

ვინაჲცა ყოვლითურთ ცხორებად შემძლებელ არს მათდა, რომელნი-იგი მის მიერ მოუჴდებიან ღმერთსა, და სამარადისოდ ცხოველ არს მეოხად მათთჳს.

რამეთუ შე-ვე ესევითარი-ჰგვანდა ჩუენდა მღდელთმოძღუარი: წმიდაჲ, უმანკოჲ, შეუგინებელი, განშორებული ცოდვათაგან და უმაღლესი ცათაჲ.

რომელსა არა უჴმს დღითი დღედ, ვითარცა მღდელთმოძღუართა მათ, პირველად თჳსთა ცოდვათათჳს მსხუერპლისა შეწირვაჲ და მერმე ერისათჳს, რამეთუ თავადმან ერთგზის ყო ესე და თავი თჳსი შეწირა.

რამეთუ შჯულმან კაცნი დაადგინნა მღდელთმოძღურად, რომელთა აქუნდა უძლურებაჲ, ხოლო სიტყუამან ფიცისამან, რომელი-იგი შემდგომად შჯულისა იყო, - ძე უკუნისამდე განსრულებული.

ხოლო თავად თქუმულთა მათ ზედა ესე არს: ესევითარი გჳვის ჩვენ მღდელთმოძღუარი, რომელი დაჯდა მარჯუნით საყდართა დიდებისათა ზეცათა შინა,

წმიდათა მსახური და კარვისა მის ჭეშმარიტისაჲ, რომელი აღაშენა უფალმან და არა კაცმან.

რამეთუ ყოველივე მღდელთმოძღუარი შეწირვად მსხუერპლისა და შესაწირავისა დადგინებულ არს, ვინაჲცა უღირს მასცა, რაჲთა აქუნდეს რაჲმე, რომელი-იგი შეწიროს თავისა თჳსისათჳს.

რამეთუ უკუეთუმცა იყო ქუეყანასა ზედა, არამცა იყო მღდელი, ყოფილთა მათ მღდელთა შემწირველთა, მსგავსად შჯულისა, მსხუერპლთა,

რომელნი-იგი სახედ და აჩრდილად ჰმსახურებენ ზეცისაჲსა მას, ვითარცა-იგი ბრძანებაჲ მოიღო მოსე საქმესა მას კარვისასა, რამეთუ იტყჳს, ვითარმედ: იხილე და ქმენ ყოველივე მსგავსად სახისა მის, რომელი გიჩუენეს შენ მთასა ზედა.

ხოლო აწ უმჯობესსა მიიწია მსახურებასა, ვითარცა-იგი არს უმჯობესისა აღთქუმისა შუა-მდგომელ, რომელი-იგი უმჯობესსა მას აღთქუმასა ზედა შჯულ-დებულ არს.

რამეთუ უკუეთუმცა პირველი იგი იყო უბიწო, არღარამცა მეორისაჲ მის საძიებელ იყო ადგილი.

რამეთუ აბრალებს მათ და ეტყჳს: აჰა ესერა დღენი მოვლენან, იტყჳს უფალი, და აღვასრულო სახლსა ზედა ისრაჱლისასა და სახლსა ზედა იუდაჲსსა აღთქუმაჲ ახალი.

არა აღთქუმისა მისებრ, რომელი-იგი აღუთქუ მამათა მათთა დღესა მას, რომელსა უპყარ ჴელი მათი გამოყვანებად მათდა ქუეყანით ეგჳპტით, რამეთუ იგინი არა დაადგრეს შჯულსა ჩემსა, და მე შეურაცხ-ვყვენ იგინი, იტყჳს უფალი.

რამეთუ ესე არს აღთქუმაჲ, რომელი აღუთქუა სახლსა ისრაჱლისასა შემდგომად დღეთა მათ, იტყჳს უფალი: მივსცნე შჯულნი ჩემნი გონებათა მათთა და გულთა მათთა ზედა გამოვწერნე იგინი; და ვიყო მათდა ღმერთად, და იგინი იყვნენ ჩემდა ერად.

და არა ასწავებდეს კაცად-კაცადი მოქალაქესა თჳსსა და კაცად-კაცადი ძმასა თჳსსა და ჰრქუას: „იცან უფალი“, რამეთუ ყოველთა მიცოდიან მე მცირითგან მათით ვიდრე დიდად მათამდე.

რამეთუ ულხინო სიცრუვეთა მათთა და უშჯულოებანი მათნი და ცოდვანი მათნი არღარა მოვიჴსენნე მერმე,

რაჟამს-იგი თქუას: „ახალიო“, დააძუელა პირველი იგი; ხოლო დაძუელებადი იგი და დაბერებადი მახლობელ არს განრყუნისა.

რამეთუ აქუნდა პირველსა მასცა შჯულსა სამართალი მსახურებათაჲ, წმიდაჲ იგი სოფლიოჲ;

რამეთუ კარავი შეიმზადა პირველი, რომელსა შინა იყო სასანთლე იგი და ტაბლაჲ და დაგებაჲ იგი პურთაჲ, რომელსა ერქუა „წმიდა“.

ხოლო შემდგომად მეორე იგი კრეტსაბმელი კარვისაჲ, რომელსა ერქუა „წმიდაჲ წმიდათაჲ“.

ოქროჲსაჲ აქუნდა სასაკუმევლე და კიდობანი იგი შჯულისაჲ შემოსილი გარეთ და შინაჲთ ოქროჲთა, რომელსა შინა იყო ტაკუკი იგი ოქროჲსაჲ, სავსე მანანაჲთა, და კუერთხი იგი აჰრონისი, რომელი განედლდა, და ფიცარნი იგი შჯულისანი,

ხოლო ზედა კერძო მისსა ქერობინი დიდებისაჲ, რომელი აგრილობდა სალხინებელსა მას; რომელთათჳს არა არს აწ თჳთოეულად სიტყუად.

და ესე რაჲ ესრეთ აღმართებულ იყო, პირველსა მას კარავსა მარადის შევლენედ მღდელნი და მსახურებასა მას აღასრულებედ.

ხოლო შინაგანსა მას ერთგზის წელიწადსა მღდელთმოძღუარი იგი ხოლო შევიდის და არა თჳნიერ სისხლისა, რომელი-იგი შეწირის თავისა თჳსისათჳს და ერისა უმეცრებისათჳს.

და ესე უწყებითა სულისა წმიდისაჲთა, რამეთუ არღა გამოჩინებულ იყო წმიდათა იგი გზაჲ, არამედ პირველისა მისღა კარვისაჲ აქუნდა წესი.

რომელი-იგი იგავი იყო ჟამისა მის მოწევნადისაჲ, რომელსა შინა მსხუერპლნი და შესაწირავნი შეიწირვოდეს, რომელნი ვერ შემძლებელ იყვნეს გულითად სრულყოფად შემწირველთა მათ,

გარნა საჭმელთა ხოლო ზედა და სასუმელთა და პირად-პირადთა ბანათა და სამართალითა ჴორცთაჲთა ვიდრე ჟამადმდე განგებისა მის მოწევნადისა.

ხოლო ქრისტე მოვიდა, მღდელთმოძღუარი იგი ყოფადთა მათ კეთილთაჲ, უფროჲსითა მით და უსრულესითა კარვითა ჴელით უქმნელითა, ესე იგი არს, არა ამის დაბადებულისაჲთა.

არცა სისხლითა ვაცთა და ზუარაკთაჲთა, არამედ თჳსითა სისხლითა შევიდა ერთ-გზის სიწმიდესა მას და საუკუნოჲ გამოჴსნაჲ პოვა.

რამეთუ უკუეთუ სისხლი იგი ვაცთა და ზუარაკთაჲ და ნაცარი იგი დიაკეულთაჲ, რომელი ეპკურებოდა შეგინებულთა მათ და განსწმედდა მსგავსად ჴორცთა მათ განწმედისათა,

რავდენ უფროჲს სისხლმან ქრისტესმან, რომელმან-იგი სულითა საუკუნოდ თავი თჳსი შეწირა უბიწოდ ღმრთისა, განწმიდნეს გონებანი თქუენნი მკუდართაგან საქმეთა მსახურებად ღმრთისა ცხოველისა!

და ამისთჳს ახლისა აღთქუმისა შუა-მდგომელ არს, რაჲთა სიკუდილიღა მოიწიოს გამოსაჴსრად პირველისა მის შჯულისა გარდასრულთა, აღთქუმაჲ იგი მოიღონ ჩინებულთა მათ საუკუნოჲსა მის მკჳდრობისათა.

რამეთუ სადა-იგი წიგნის წერაჲ არს, სიკუდილი უნებლიად ზედა-აც წიგნის მწერალსა მას,

რამეთუ ანდერძი დაწერილი მკუდართა შემდგომადღა მტკიცე არს; უკუეთუ არა, ვერსადა მტკიცე არნ, ვიდრე ცოცხალღა არნ ანდერძის მწერალი იგი.

ვინაჲცა არცა პირველი იგი თჳნიერ სისხლისა განახლდებოდა.

რამეთუ ითქუნეს ყოველნი იგი მცნებანი მსგავსად შჯულისა მოსეს მიერ ყოვლისა მიმართ ერისა, მოიღის სისხლი იგი ზუარაკთა და ვაცთაჲ წყალსა თანა მატყლითა მეწამულითა და უსუპითა, თჳთ მასვე წიგნსა და ყოველსა ერსა აპკურის

და თქჳს: ესე სისხლი აღთქუმისაჲ, რომელი გამცნო თქუენ ღმერთმან.

თჳთ მას კარავსა და ყოველსა მას ჭურჭელსა სამსახურებელისასა ეგრეთვე მსგავსად სისხლი ასხურის.

და კნინღა ყოველივე იგი სისხლითა განწმდებოდა მსგავსად შჯულისა მის, და თჳნიერ სისხლის დათხევისა არა იყო მოტევებაჲ.

საჭიროა არს უკუე, ვინაჲთგან სახენი იგი ზეცისათანი ამით განწმდებოდეს, რაჲთა ზეცისანი იგი ამათსა უმჯობესითა მსხუერპლითა განწმდენ.

რამეთუ არა ჴელით ქმნულთა სიწმიდეთა შევიდა ქრისტე სახედ ჭეშმარიტთა მათ, არამედ თჳთ მათ ცათა აწვე ჩუენებად პირსა ღმრთისასა ჩუენთჳს,

არცა რაჲთა მრავალგზის შეწიროს თავი თჳსი, ვითარცა-იგი მღდელთმოძღუარი იგი შევიდის წელიწადსა ერთ-გზის სიწმიდესა მას სისხლითა სხჳსაჲთა;

უკუე ჯერ-ვიდრემე-იყო მისა მრავალ-გზის ვნებად სოფლის დაბადებითგან; ხოლო აწ ერთ-გზის აღსასრულსა ჟამთასა შეურაცხის-ყოფად ცოდვათა მსახუერპლითა თჳსითა გამოჩნდა.

და ვითარცა-იგი წინა-უც კაცთა ერთ გზის სიკუდილი და მისა შემდგომად საშჯელი,

ეგრეცა ქრისტე ერთ გზის შეიწირა მრავალთათჳს აჴოცად ცოდვათა, ხოლო მეორედ თჳნიერ ცოდვათა გამოეცხადოს, რომელნი-იგი მოელიან მას მაცხოვრად.

ხოლო არს სარწმუნოებაჲ მოსავთა მათ ძალ, საქმეთა მამხილებელ არა-ხილულთა,

რამეთუ ამას შინა იწამნეს მოხუცებულნი.

სარწმუნოებით გჳცნობიეს დამყარებად საუკუნეთა სიტყჳთა ღმრთისაჲთა, არა-საჩინოჲსაგან ხილულად შექმნულად.

სარწმუნოებით უმრავლესი მსხუერპლები შეწირა ღმრთისა აბელ კაენისა, რომლისაგან იწამა, ვითარმედ მართალ არს წამებითა ღმრთისაჲთა მსხუერპლთა მათ მისთა ზედა; და ამისთჳს მო-ღათუ-კუდა, მერმე იტყჳსვე-ღა.

სარწმუნოებით ენუქ გარდაიცვალა, რაჲთა არა იხილოს სიკუდილი; და არა იპოვა, რამეთუ გარდაცვალა იგი ღმერთმან. რამეთუ პირველ გარდაცვალებისა მისისა წამებულ არს, ვითარმედ სათნო-იყო იგი ღმერთმან.

ხოლო თჳნიერ სარწმუნოებისა ვერ შესაძლებელ არს სათნო-ყოფაჲ; რამეთუ სარწმუნოებაჲ უღირს რომელი მოუჴდების ღმერთსა, რამეთუ არს, და მეძიელებლთა მისთა სასყიდლის მიმცემელ ექმნების.

სარწმუნოებით ბრძანებაჲ მოიღო ნოვე არღასადა ხილულთა მათთჳს, შეეშინა და ქმნა კიდობანი საცხორებელად სახლისა თჳსისა, რომლითა დასაჯა სოფელი, და სარწმუნოებითა მით სიმართლისაჲთა იქმნა იგი მკჳდრ.

სარწმუნოებით იწოდა რაჲ აბრაჰამ, ერჩდა გამოსლვად ადგილსა მას, რომელი დაპყრობად იყო მისა სამკჳდრებელად; და გამოვიდა და არა უწყოდა, ვიდრე მოვიდოდა.

სარწმუნოებით მწირობდა ქუეყანასა მას აღთქუმისასა, ვითარცა უცხოსა, კარავსა შინა მკჳდრობდა ისააკ და იაკობის თანა, მკჳდრთა მათ თანა მისვე აღთქუმისათა;

რამეთუ მოელოდა მას, რომელსა-იგი საფუძველ უსხენ ქალაქსა, რომლისა-იგი ხუროთმოძღუარ და შემოქმედ ღმერთი არს.

სარწმუნოებით იგიცა სარრა, ბერწ ღათუ იყო, ძალი მიიღო შესაწყნარებელად თესლისა და ჟამთა გარდასრულმან შვა, რამეთუ სარწმუნოდ შეჰრაცხა, რომელმან-იგი აღუთქუა მას.

ვინაჲცა ერთისაგან იშვნეს და ესე მკუდრისა მისგან, ვითარცა ვარსკულავნი ცისანი სიმრავლითა და ვითარცა ქჳშაჲ ზღჳსაჲ ურიცხჳ.

სარწმუნობით მოსწყდეს ესე ყოველნი და არღა მოეღო მათ აღნათქუემი იგი, არამედ შორით იხილეს იგი და მოიკითხეს და აღიარეს, რამეთუ სტუმარ და წარმავალ არიან იგინი ქუყანასა ზედა.

რამეთუ რომელნი-იგი ესევითარსა იტყჳედ, გამოაჩინებენ, ვითარმედ მამულსა ეძიებენ.

და თუმცა მას მოიჴსენებედეს, ვინაჲ-იგი გამოვიდეს, აქუნდამცა ჟამი მიქცევისაჲ.

ხოლო აწ უმჯობესსა მას გული ეტყჳს, ესე იგი არს ზეცისასა; ამისთჳსცა არა სირცხჳლ-უჩნს მათი ღმერთსა სახელის-დებად მათდა ღმრთად, რამეთუ განუმზადა მათ ქალაქი.

სარწმუნოებით შეწირა აბრაჰამ ისაკი გამოცდასა მას და მხოლოდშობილსა მას შესწირვიდა, რომელმან აღთქუმაჲ იგი მოიღო,

რომლისა მიმართ ითქუა, ვითარმედ: ისაკისგან გეწოდოს შენ ნათესავად.

ესრეთ შეჰრაცხა, ვითარმედ მკუდრეთითცა აღდგინებად შემძლებელ არს ღმერთი, რომლისათჳსცა იგავით მოიყვანა იგი.

სარწმუნოებით მერმეთა მათთჳს ისაკმან აკურთხა იაკობი და ესავი.

სარწმუნოებით იაკობმან, მო-რაჲ-კუდებოდა, თჳთოეულად ძენი იოსებისნი აკურთხნა და თაყუანის-სცა წუერსა ზედა კუერთხისა მისისასა.

სარწმუნოებით იოსებ, აღ-რაჲ-ესრულებოდა, გამოსლვისათჳს ძეთა ისრაჱლისათა მოიჴსენა და ძუალთა თჳსთათჳს ამცნო.

სარწმუნოებით მოსე, იშვა რაჲ, დამალეს სამ თუე მამა-დედათა მისთა, რამეთუ იხილეს მკჳრცხლ ყრმაჲ იგი, და არა შეიშინეს ბრძანებისა მისგან მეფისა.

სარწმუნოებით მოსე, გან-რაჲ-მწჳსნა, უარ-ყო სახელის-დებად შვილად ასულისა ფარაოჲსა,

უფროჲსღა გამოირჩია თანა-ძჳრის-ხილვაჲ ერსა თანა ღმრთისასა, ვიდრეღა რაჲთა აქუნდეს მას საწუთროჲ იგი საშუებელი ცოდვისაჲ;

უფროჲსად სიმდიდრედ შეჰრაცხა ეგჳპტისა საფასეთა ყუედრებაჲ იგი ქრისტესი, რამეთუ ჰხედვიდა იგი სასყიდლის კუალად-გებასა.

სარწმუნოებით დაუტევა ეგჳპტე და არა შეიშინა გულის წყრომისა მისგან მეფისა, რამეთუ უხილავი იგი ვითარცა ხილული შეჰრაცხა.

სარწმუნოებით ყო ზატიკი იგი და პკურებაჲ იგი სისხლისაჲ, რაჲთა არა მომსრველი იგი პირმშოთაჲ შეეხოს მათ.

სარწმუნოებით წიაღჴდეს ზღუასა მას მეწამულსა, ვითარცა ჴმელსა ქუეყანასა, რომელსა-იგი აზმნეს მეგჳპტელთა და დაინთქნეს.

სარწმუნოებით ზღუდენი იერიქოჲსანი დაეცნეს გარე-მოდგომითა შჳდ დღე.

სარწმუნოებით რააბ, მეძავი იგი, არა წარწყმდა ურჩთა მათ თანა, რამეთუ შეიწყნარნა მსტუარნი იგი მშჳდობით.

და რაჲღა-მე ვთქუა? რამეთუ დამაკლებს მე ჟამი ესე მითხრობად გედეონისთჳს, ბარაკისთჳს და სამფსონისთჳს და რეფთაჲსთჳს, დავითისთჳს და სამოელისთჳს და წინაწარმეტყუელთა,

რომელნი სარწმუნოებით ერეოდეს მეფეთა; იქმოდეს სიმართლესა, მიემთხჳნეს აღთქუმათა; დაუყვნეს პირნი ლომთანი;

დაშრიტეს ძალი ცეცხლისაჲ, განერნეს პირსა მახჳლისასა; განძლიერდეს უძულებისაგან; იქმნეს ძლიერ ბრძოლასა შინა; ბანაკები აოტეს უცხო თესლთაჲ.

მოიყვანნეს დედათა აღდგომილნი მკუდარნი მათნი; ხოლო სხუანი წარკუეთითა თავთაჲთა აღესრულნეს; და არა მოიღეს მათ გამოჴსნაჲ, რაჲთა უმჯობესსა აღდგომასა ღირს იქმნენ.

ხოლო სხუანი ტანჯვითა და გუემითა განიცადნეს; მერმე კუალად ბორკილებითა და საპყრობილებითა;

ქვითა განიტჳნნეს; განიხერხნეს; განიცადნეს; სიკუდილითა მახჳლისაჲთა მოსწყდეს; იქცეოდეს ხალენებითა და თხის ტყავებითა ნაკლულევანნი, ჭირვეულნი, ძჳრ-ხილულნი,

რომელთა ღირსვე არა იყო სოფელი ესე, უდაბნოთა ზედა შეცთომილნი, მთათა და ქუაბთა შინა და ჴურელთა ქუეყანისათა.

და ესე ყოველნი იწამნეს სარწმუნოებით და არა მოიღეს აღნათქუემი იგი,

რამეთუ ღმერთმან ჩუენთჳს უმჯობესი წინაწარ განიგულა, რაჲთა არა თჳნიერ ჩუენსა სრულ იქმნენ.

აწ უკუე ჩუენცა, ესოდენი მაქუს გარე-მოდგომილი ჩუენდა სიმრავლე წმიდათა მოწამეთაჲ, სიმძიმე ყოველი განვიშოროთ და მსწრაფლ მომავალი იგი ცოდვაჲ და მოთმინებით ვრბიოდით წინა-განმზადებულსა მას ჩუენსა ღუაწლსა.

და ვხედვიდეთ სარწმუნოებისა ჩუენისა წინამძღუარსა და სრულებისა მოქმედსა იესუს, რომელმან-იგი წინა-განმზადებულისა მის წილ სიხარულისა დაითმინა ჯუარი და სირცხჳლი შეურაცხ-ყო და მარჯუენით საყდართა ღმრთისათა დაჯდა.

გან-უკუე-იზრახეთ, რომელმან-იგი ესევითარი დაითმინა ცოდვილთაგან მისა მიმართი იგი სიტყჳს-გებაჲ, რაჲთა არა დაშურეთ სულითა თქუენითა და მოჰმედგრდეთ.

რამეთუ არღა სისხლთადმდე წინა-დადგრომილ ხართ თქუენ ცოდვისა მიმართ ახოვნად

და მოჰმედგრდეთ ნუგეშინის-ცემისაგან, რომელი ვითარცა შვილთა გეტყჳს თქუენ: შვილო ჩემო, ნუ სულ-მოკლე იქმნები სწავლასა უფლისასა, ნუცაღა დაჰჴსნდები მის მიერ მხილებასა.

რამეთუ რომელი უყუარნ უფალსა, სწავლის; და ტანჯის ყოველი შვილი, რომელი შეიწყნარის.

უკუეთუ სწავლასა დაუთმოთ, ვითარცა შვილთა შეგიწყნარებს თქუენ ღმერთი. რამეთუ ვინ-მე არს შვილი, რომელი არა სწავლის მამამან?

ხოლო უკუეთუ შორს ხართ სწავლასა, რომლისა ზიარ-ქმნულ არიან ყოველნი, მწირნი ვიდრემე ხართ და არა შვილნი.

აწ უკუეთუმცა გუესხნეს ჴორციელნი მამა-დედანი მასწავლელად, გუეკდიმებოდა სამემცა; არა-მე უფროჲს დავემორჩილნეთა მამასა მას სულთასა და ვცხონდეთ?

რამეთუ რომელნიმე იგი მცირედთა დღეთა მათისაებრ ნებისა სწავლიდეს, ხოლო ესე უმჯობესისათჳს, რაჲთა მოიღონ სიწმიდისაგან მისისა.

ყოველივე სწავლაჲ მეყსეულად არა არნ სიხარულ, არამედ მწუხარება; ხოლო უკუანაჲსკნელ ნაყოფი მშჳდობისაჲ მის მიერ წურთილთა მათ მოაგის - სიმართლე.

ამისთჳს დაშთომილნი ჴელნი და დაჴსნილნი მუჴლნი აღემართენით

და ალაგნი მართლ ყვენით ფერჴთა თქუენთანი, რაჲთა არა მკელობელი იგი დაეცეს, არამედ უფროჲსღა განიკურნოს.

მშჳდობასა შეუდეგით ყოველთა თანა და სიწმიდესა, რომლისა თჳნიერ ვერვინ იხილოს უფალი.

ეკრძალენით, ნუ ვინმე დაკლებულ იყოს მადლისაგან ღმრთისა; ნუ ვისმე თანა ძირი სიმწარისაჲ აღმოცენებულ იყოს შემაურვებელი, და მის მიერ შეიგინნენ მრავალნი.

ნუვინ მეძავ და ბილწ არნ, ვითარცა-იგი ესავ, რომელმან ერთისა წილ საჭმლისა განყიდა პირმშოებაჲ თჳსი.

უწყით, რამეთუ ამისა შემდგომად უნდა დამკჳდრებად კურთხევაჲ და შეურაცხ-იქმნა, რამეთუ სინანულისა ადგილი არა პოვა, და ცრემლით ღათუ ითხოვდა მას.

რამეთუ არა მოსრულ ხართ თქუენ მთასა მას ჴელით შესახებელსა და აღგზებულსა ცეცხლითა და წყუდიადითა და ბნელითა და ნისლითა

და საყჳრისა ოხრასა და ჴმასა სიტყუათასა, რომელთა-იგი ესმა, იჯმნეს, რაჲთა არღარა შეეძინოს მათ სიტყუაჲ.

რამეთუ ვერ ითმენდეს ბრძანებულსა მას; მჴეცი ღათუ შეეხებოდა მთასა მას, ქვითა განიდევნებოდა.

და ესრეთ საშინელ იყო საუცრებაჲ იგი, მოსე თქუა: შეშინებულ ვარ და შეძრწუნებულ.

არამედ მოსრულ ხართ თქუენ მთასა სიონსა და ქალაქსა ღმრთისა ცხოველისასა, იერუსალჱმსა ზეცისასა, და ბევრეულსა ანგელოზთა კრებულსა

და ეკლესიასა პირმშოთასა, აღწერილსა ცათა შინა, და ღმრთისა მსაჯულისა ყოველთაჲსა და სულებისა მართალთა მათ აღსრულებულთაჲსა.

და შჯულისა მის საღმრთოჲსა შუა-მდგომელისა იესუჲსა და სისხლითა პკურებასა, უმჯობესსა თქუმულისა მის აბელის მიერ.

ეკრძალენით, ნუუკუე იჯმნათ მეტყუელისა მისგან. რამეთუ უკუეთუ იგინი ვერ განერნეს, რომელთა ქუეყანასა ზედა იჯმნეს ბრძანებისაგან, რაოდენ უფროჲს ჩუენ, უკუეთუ ზეცისასა მას გარე-მოვექცეთ,

რომლისა ჴმამან ქუეყანაჲ შეძრა მაშინ, და აწ აღუთქუამს და იტყჳს: მერმე ერთ-გზისღა შევძრა მე არა ხოლო ქუეყანაჲ, არამედ ცანიცა.

ხოლო ესე „მერმე ერთ გზისღა“ აუწყებს შეძრულთა მათ ცვალებასა, ვითარცა ქმნულთასა, რაითა ეგოს შეუძრველი იგი.

ამისთჳსცა სასუფეველი შეუძრველი დავიპყრათ; მაქუს ჩუენ მადლი, რომლითა ვჰმსახურებთ სათნოდ ღმერთსა მოშიშებით და ღირსებითა,

რამეთუ ღმერთი ჩუენი ცეცხლ განმლეველ არს.

ძმათ მოყუარებაჲ ეგენ.

სტუმრის მოყუარებასა ნუ დაივიწყებთ, რამეთუ ამისგან ვიეთმე რეცა არა უწყოდეს და ანგელოზნი ისტუმრნეს.

მოიჴსენენით კრულებანი იგი, ვითარცა მათ თანავე კრულთა, და ძჳრ-ხილულნი იგი, რამეთუ თქუენცა ჴორცნივე გასხენ.

პატიოსან არს ქორწილი ყოვლითავე და საწოლი შეუგინებელ; ხოლო მეძავნი და მემრუშენი საჯნეს ღმერთმან

ვერცხლის უყუარულ იყვენით სახითა, კმა-გეყავნ, რომელი-იგი გაქუნდეს; რამეთუ თავადმან თქუა: არა დაგიტეო, არცა დაგაგდო შენ.

ვინაჲცა საკადრებელ არს ჩუენდა თქუმად: უფალი არს მწე ჩემდა, არა შემეშინოს; რაჲ მიყოს მე კაცმან?

მოიჴსენენით წინამძღუარნი იგი თქუენნი, რომელნი გეტყოდეს თქუენ სიტყუათა მათ ღმრთისათა, და ჰხედევდით გამოსლვასა მას ცხორებისა მათისასა და ჰბაძევდით სარწმუნოებასა მათსა.

იესუ ქრისტე გუშინ და დღეს და იგი თავადი არს უკუნისამდე.

მოძღურებასა მრავალ-სახესა და უცხოსა ნუ შეიწყნარებთ, რამეთუ კეთილად მადლითა განმტკიცებულ ხართ გულთა და არა საჭმლითა, რომლითა ვერაჲ ირგეს, რომელნი ვიდოდეს მას შინა.

მაქუს ჩუენ საკურთხეველი, რომლისაგან ჭამად ვერ ჴელ-ეწიფების, რომელნი-იგი კარავსა მას ჰმსახურებენ.

რომელსა-იგი შეიწირვის საცხოვართა სისხლი ცოდვათათჳს სიწმიდესა მას შინა მღდელთმოძღურისა მიერ, ამათნი იგი ჴორცნი დაიწუებოდეს გარეშე ბანაკსა მას.

ამისთჳსცა იესუ, რაჲთა წმიდა-ყოს თჳსითა სისხლითა ერი, გარეშე ბჭეთა ივნო.

აწ უკუე განვიდეთ მისა გარე ბანაკსა მას და ყუედრებაჲ იგი მისი მოვიღოთ.

რამეთუ არა მაქუს ჩუენ აქა საყოფელად ქალაქი, არამედ მერმესა მას ვეძიებთ.

ამისთჳს შევსწირავთ მსხუერპლსა ქებისასა მარადის ღმრთისა, ესე იგი არს ნაყოფსა ბაგეთა და აღსარებასა სახელისა მისისასა.

ხოლო კეთილისა საქმესა და ზიარებასა ნუ დაივიწყებთ, რამეთუ ესევითარნი მსხუერპლნი სათნო არიან ღმრთისა.

დაემორჩილენით წინამძღუართა თქუენთა და ერჩდით მათ, რამეთუ იგინი იღჳძებენ სულთა თქუენთათჳს, ვითარცა-იგი სიტყუაჲ მისცენ; რაჲთა სიხარულით ამას ჰყოფდენ და არა სულთ-ითქუმიდენ, რამეთუ არა ადვილ არს ესე თქუენდა.

ილოცევდით ჩუენთჳსცა, რამეთუ გურწამს, ვითარმედ კეთილი გონებაჲ გუაქუს ყოველსა შინა კეთილად გუნებავს სლვად.

უმეტესადღა გლოცავ ამას ყოფად, რაჲთა ადრე მოვიდე თქუენდა.

ხოლო ღმერთმან მშჳდობისამან, რომელმან აღმოიყვანა მკუდრეთით მწყემსი იგი ცხოვართაჲ დიდი სისხლითა მით აღთქუმისა საუკუნოჲსაჲთა - უფალი ჩუენი იესუ ქრისტე,

დაგამტკიცენინ თქუენ ყოვლითა საქმითა კეთილითა ყოფად ნებისა მისისა, რომელმან ყვის სათნოებაჲ მისი ჩუენ შორის წინაშე მისსა ქრისტე იესუჲს მიერ, რომლისა არს დიდებაჲ უკუნითი უკუნისამდე. ამენ.

ხოლო გლოცავ თქუენ, ძმანო, თავს-იდევით სიტყუაჲ ესე ვედრებისაჲ, დაღათუ მცირედ მივწერე თქუენდა.

იცით ტიმოთე, ძმაჲ ჩუენი, რომელ მივავლინე, რომლისა თანა, ადრე თუ მოვიდეს, გიხილნე თქუენ.

კითხვაჲ არქუთ ყოველთა წინამძღუართა თქუენთა და ყოველთა წმიდათა. გიკითხვენ თქუენ, რომელნი-იგი არიან იტალიაჲთ.

მადლი უფლისა ჩუენისა იესუ ქრისტესი თქუენ ყოველთა თანა. ამინ.