1 Повеление Иеремии Варуху написать в книжный свиток слова Господа и прочитать их в доме Господнем. 11 Варух вторично читает записанное в комнате писца; князья предостерегают его. 2 Cвиток читается перед царем, который сжигает его. 27 Иеремия скрывается и пишет другой свиток.

В четвертый год Иоакима, сына Иосии, царя Иудейского, было такое слово к Иеремии от Господа:

возьми себе книжный свиток и напиши в нем все слова, которые Я говорил тебе об Израиле и об Иуде и о всех народах с того дня, как Я начал говорить тебе, от дней Иосии до сего дня;

может быть, дом Иудин услышит о всех бедствиях, какие Я помышляю сделать им, чтобы они обратились каждый от злого пути своего, чтобы Я простил неправду их и грех их.

И призвал Иеремия Варуха, сына Нирии, и написал Варух в книжный свиток из уст Иеремии все слова Господа, которые Он говорил ему.

И приказал Иеремия Варуху и сказал: я заключен и не могу идти в дом Господень;

итак иди ты и прочитай написанные тобою в свитке с уст моих слова Господни вслух народа в доме Господнем в день поста, также и вслух всех Иудеев, пришедших из городов своих, прочитай их;

может быть, они вознесут смиренное моление пред лице Господа и обратятся каждый от злого пути своего; ибо велик гнев и негодование, которое объявил Господь на народ сей.

Варух, сын Нирии, сделал все, что приказал ему пророк Иеремия, чтобы слова Господни, написанные в свитке, прочитать в доме Господнем.

В пятый год Иоакима, сына Иосии, царя Иудейского, в девятом месяце объявили пост пред лицем Господа всему народу в Иерусалиме и всему народу, пришедшему в Иерусалим из городов Иудейских.

И прочитал Варух написанные в свитке слова Иеремии в доме Господнем, в комнате Гемарии, сына Сафанова, писца, на верхнем дворе, у входа в новые ворота дома Господня, вслух всего народа.

Михей, сын Гемарии, сына Сафанова, слышал все слова Господни, написанные в свитке,

и сошел в дом царя, в комнату царского писца, и вот, там сидели все князья: Елисам, царский писец, и Делаия, сын Семаия, и Елнафан, сын Ахбора, и Гемария, сын Сафана, и Седекия, сын Анании, и все князья;

и пересказал им Михей все слова, которые он слышал, когда Варух читал свиток вслух народа.

Тогда все князья послали к Варуху Иегудия, сына Нафании, сына Селемии, сына Хусии, сказать ему: свиток, который ты читал вслух народа, возьми в руку твою и приди. И взял Варух, сын Нирии, свиток в руку свою и пришел к ним.

Они сказали ему: сядь, и прочитай нам вслух. И прочитал Варух вслух им.

Когда они выслушали все слова, то с ужасом посмотрели друг на друга и сказали Варуху: мы непременно перескажем все сии слова царю.

И спросили Варуха: скажи же нам, как ты написал все слова сии из уст его?

И сказал им Варух: он произносил мне устами своими все сии слова, а я чернилами писал их в этот свиток.

Тогда сказали князья Варуху: пойди, скройся, ты и Иеремия, чтобы никто не знал, где вы.

И пошли они к царю во дворец, а свиток оставили в комнате Елисама, царского писца, и пересказали вслух царя все слова сии.

Царь послал Иегудия принести свиток, и он взял его из комнаты Елисама, царского писца; и читал его Иегудий вслух царя и вслух всех князей, стоявших подле царя.

Царь в то время, в девятом месяце, сидел в зимнем доме, и перед ним горела жаровня.

Когда Иегудий прочитывал три или четыре столбца, царь отрезывал их писцовым ножичком и бросал на огонь в жаровне, доколе не уничтожен был весь свиток на огне, который был в жаровне.

И не убоялись, и не разодрали одежд своих ни царь, ни все слуги его, слышавшие все слова сии.

Хотя Елнафан и Делаия и Гемария упрашивали царя не сожигать свитка, но он не послушал их.

И приказал царь Иерамеилу, сыну царя, и Сераии, сыну Азриилову, и Селемии, сыну Авдиилову, взять Варуха писца и Иеремию пророка; но Господь сокрыл их.

И было слово Господне к Иеремии, после того как царь сожег свиток и слова, которые Варух написал из уст Иеремии, и сказано ему:

возьми себе опять другой свиток и напиши в нем все прежние слова, какие были в первом свитке, который сожег Иоаким, царь Иудейский;

а царю Иудейскому Иоакиму скажи: так говорит Господь: ты сожег свиток сей, сказав: «зачем ты написал в нем: непременно придет царь Вавилонский и разорит землю сию, и истребит на ней людей и скот?»

за это, так говорит Господь об Иоакиме, царе Иудейском: не будет от него сидящего на престоле Давидовом, и труп его будет брошен на зной дневной и на холод ночной;

и посещу его и племя его и слуг его за неправду их, и наведу на них и на жителей Иерусалима и на мужей Иуды все зло, которое Я изрек на них, а они не слушали.

И взял Иеремия другой свиток и отдал его Варуху писцу, сыну Нирии, и он написал в нем из уст Иеремии все слова того свитка, который сожег Иоаким, царь Иудейский, на огне; и еще прибавлено к ним много подобных тем слов.

Церковнославянский (рус)

И бы́сть въ лѣ́то четве́ртое Иоаки́ма, сы́на Иосі́ина, царя́ Иу́дина, бы́сть сло́во Госпо́дне ко иеремі́и глаго́ля:

возми́ себѣ́ сви́токъ кни́жный и напиши́ въ не́мъ вся́ словеса́, я́же соглаго́лахъ къ тебѣ́ на Изра́иля и на Иу́ду и на вся́ язы́ки, от него́же дне́ глаго́лахъ къ тебѣ́, от дне́ Иосі́и царя́ Иу́дина и до сего́ дне́:

не́гли услы́шитъ до́мъ Иу́динъ вся́ зла́я, я́же а́зъ помышля́ю сотвори́ти и́мъ, да отвратя́тся от пути́ своего́ зла́го, и ми́лостивъ бу́ду непра́вдамъ и́хъ и грѣхо́мъ и́хъ.

И призва́ Иеремі́а Вару́ха, сы́на нирі́ина: и вписа́ Вару́хъ от у́стъ иеремі́иныхъ вся́ словеса́ Госпо́дня, я́же соглаго́ла къ нему́, во сви́токъ кни́жный.

И заповѣ́да Иеремі́а Вару́ху глаго́ля: мене́ стрегу́тъ, и не могу́ вни́ти въ до́мъ Госпо́день,

ты́ у́бо вни́ди и прочти́ во сви́тцѣ се́мъ, въ не́мже написа́лъ еси́ от у́стъ мои́хъ словеса́ Госпо́дня, во у́шы люді́й въ дому́ Госпо́дни въ де́нь поста́ и во у́шы всему́ до́му Иу́дину, приходя́щымъ от градо́въ свои́хъ, да прочте́ши и́мъ:

не́гли паде́тъ моли́тва и́хъ предъ лице́мъ Госпо́днимъ, и отвратя́тся от пути́ своего́ зла́го: я́ко вели́ка я́рость и гнѣ́въ Госпо́день, его́же соглаго́ла на лю́ди сiя́.

И сотвори́ Вару́хъ сы́нъ нирі́инъ по всему́, ели́ка заповѣ́да ему́ Иеремі́а проро́къ прочести́ во кни́зѣ словеса́ Госпо́дня въ дому́ Госпо́дни.

И бы́сть въ пя́тое лѣ́то Иоаки́ма царя́ Иу́дина, въ девя́тый ме́сяцъ, заповѣ́даша по́стъ предъ лице́мъ Госпо́днимъ всѣ́мъ лю́демъ во Иерусали́мѣ и всему́ мно́жеству, е́же сни́деся от градо́въ Иу́диныхъ во Иерусали́мъ.

И прочте́ Вару́хъ во кни́зѣ словеса́ иеремі́ина въ дому́ Госпо́дни, въ дому́ гамарі́евѣ, сы́на Сафа́ня книго́чiя, во дворѣ́ вы́шнемъ, во преддве́рiи вра́тъ до́му Госпо́дня но́выхъ, во у́шы всѣ́хъ люді́й.

И слы́ша Михе́й сы́нъ гамарі́евъ, сы́на Сафа́ня, вся́ словеса́ Госпо́дня от кни́ги.

И сни́де въ до́мъ царе́въ, въ до́мъ кни́жника, и се́, та́мо вси́ кня́зи сѣдя́ху, Елиса́мъ книго́чiй и дале́а сы́нъ селемі́евъ, и наѳа́нъ сы́нъ Ахово́ровъ и гамарі́а сы́нъ Сафа́нь, и седекі́а сы́нъ Ана́нiинъ и вси́ кня́зи,

и возвѣсти́ и́мъ Михе́й вся́ словеса́, я́же слы́ша чту́ща Вару́ха во у́шы лю́демъ.

И посла́ша вси́ кня́зи ко Вару́ху сы́ну нирі́ину, Иуди́ну сы́ну наѳані́ину, сы́на селемі́ина, сы́на хусі́ина, глаго́люще: кни́гу, ю́же ты́ чте́ши во у́шы лю́демъ, возми́ ю́ въ ру́ку свою́ и прiиди́. И взя́ Вару́хъ сы́нъ нирі́инъ кни́гу въ ру́ку свою́ и сни́де къ ни́мъ.

И реко́ша ему́: па́ки прочти́ во у́шы на́ши. И прочте́ Вару́хъ во у́шы и́хъ.

И бы́сть я́ко услы́шаша вся́ словеса́, совѣща́шася кі́йждо со бли́жнимъ свои́мъ и рѣ́ша Вару́ху: возвѣща́юще возвѣсти́мъ царю́ вся́ словеса́ сiя́.

И вопроси́ша Вару́ха, глаго́люще: отку́ду еси́ вписа́лъ вся́ словеса́ сiя́?

И рече́ Вару́хъ: от у́стъ свои́хъ повѣ́да ми́ Иеремі́а вся́ словеса́ сiя́, а́зъ же писа́хъ въ кни́гу.

И реко́ша кня́зи Вару́ху: иди́ и скры́йся ты́ и Иеремі́а, и человѣ́къ да не увѣ́сть, гдѣ́ вы́.

И внидо́ша ко царю́ во дво́ръ, кни́гу же вда́ша храни́ти въ дому́ Елиса́ма книго́чiя, и возвѣсти́ша царю́ вся́ словеса́ сiя́.

И посла́ ца́рь Иуди́на взя́ти кни́гу. И взя́ ю́ от до́му Елиса́мы книго́чiя, и прочте́ Иуди́нъ во у́шы царе́вы и во у́шы всѣ́хъ князе́й стоя́щихъ о́крестъ царя́.

Ца́рь же сѣдя́ше во хра́минѣ зи́мнѣй, въ девя́тый ме́сяцъ, и поста́влено бѣ́ предъ ни́мъ огни́ще со огне́мъ.

И бы́сть чту́щу Иуди́ну тре́тiй ли́стъ и четве́ртый, раздроби́ я́ бри́твою книго́чiя и возмета́ше на о́гненное огни́ще, до́ндеже сконча́ся ве́сь сви́токъ на о́гненнѣмъ огни́щи.

И не ужасо́шася и не растерза́ша ри́зъ свои́хъ ца́рь и вси́ о́троцы его́, слы́шавшiи вся́ словеса́ сiя́.

Елнаѳа́нъ же и дале́а, и гамарі́а и годолі́а глаго́лаша царю́, е́же бы не сожещи́ сви́тка. И не послу́ша и́хъ.

И повелѣ́ ца́рь иеремеи́лу сы́ну царе́ву и сара́еви сы́ну езрiи́леву и селемі́ю сы́ну Авдеи́леву, да изыма́ютъ Вару́ха книго́чiя и иеремі́ю проро́ка. Но сокры́ я́ Госпо́дь.

И бы́сть сло́во Госпо́дне ко иеремі́и, егда́ сожже́ ца́рь сви́токъ, вся́ словеса́, я́же вписа́ Вару́хъ от у́стъ иеремі́иныхъ, глаго́ля:

па́ки возми́ ты́ сви́токъ другі́й и впиши́ вся́ словеса́ бы́вшая во сви́тцѣ, я́же сожже́ ца́рь Иоаки́мъ:

и ко Иоаки́му царю́ Иу́дину рече́ши: та́ко рече́ Госпо́дь: ты́ соже́глъ еси́ сiю́ кни́гу, глаго́ля: почто́ вписа́лъ еси́ въ не́й, глаго́ля: входя́ вни́детъ ца́рь Вавило́нскiй и потреби́тъ зе́млю сiю́, и потребя́тся от нея́ человѣ́цы и ско́ти?

Того́ ра́ди си́це рече́ Госпо́дь на Иоаки́ма царя́ Иу́дина: не бу́детъ ему́ сѣдя́щаго на престо́лѣ дави́довѣ, и бу́детъ тѣ́ло его́ ме́ртвое пове́ржено на знои́ дневнѣ́мъ и на мра́зѣ нощнѣ́мъ:

и посѣщу́ на́нь и на его́ ро́дъ и на о́троки его́, и наведу́ на́нь и на живу́щыя во Иерусали́мѣ и на зе́млю Иу́дину вся́ зла́я, я́же соглаго́лахъ на ня́, и не послу́шаша.

И взя́ Вару́хъ сви́токъ другі́й и вписа́ въ не́мъ от у́стъ иеремі́иныхъ вся́ словеса́ кни́ги, я́же сожже́ Иоаки́мъ ца́рь Иу́динъ: и еще́ приложи́шася ему́ словеса́ мно́жайша не́же пе́рвая.

Грузинский

Языки

იუდას მეფის, იეჰოაკიმ იოშიას ძის მეოთხე წელს იყო უფლისგან ეს სიტყვა იერემიას მიმართ ნათქვამი:

აიღე საწერი გრაგნილი და დაწერე ზედ ყოველი სიტყვა, რაც მითქვამს შენთვის ისრაელზე, იუდაზე და ყველა ხალხზე იმ დღიდან, რაც ლაპარაკი დაგიწყე - იოშიას გამეფებიდან დღემდე.

იქნებ შეაფიქრიანოს იუდას სახლი ყველა უბედურებამ, რის ქმნასაც ვუპირებ მათ, იქნებ მიატოვონ თავიანთი ბოროტი გზა და ვაპატიო დანაშაული და შეცოდება.

უხმო იერემიამ ბარუქ ნერიას ძეს და დაწერა ბარუქმა გრაგნილზე იერემიას კარნახით უფლის ყოველი სიტყვა, რაც ნათქვამი ჰქონდა იერემიასთვის უფალს.

დაავალა იერემიამ ბარუქს: მე დამწყვდეული ვარ, არ შემიძლია უფლის სახლში მისვლა.

შენ თვითონ წადი უფლის სახლში და, მარხვის დღეს, ხალხის გასაგონად წაიკითხე ეს გრაგნილი, რომელზეც ჩემი კარნახით გაქვს უფლის სიტყვები დაწერილი; მთელი იუდას ხალხის და მისი ქალაქვბიდან მოსულთა გასაგონად წაიკითხე.

იქნებ მისწვდეს მათი მუდარა უფალს და მოიქცნენ თავიანთი ბოროტი გზიდან, რადგან დიდია რისხვა და წყრომა, რითაც დააშინა უფალმა ეს ხალხი.

ყველაფერი ისე გააკეთა ბარუქ ნერიას ძემ, როგორც დაავალა მას იერემია წინასწარმეტყველმა, რომ წაეკითხა წიგნიდან უფლის სიტყვები უფლის სახლში.

იუდას მეფის, იეჰოაკიმ იოშიას ძის, მეხუთე წელს, მეცხრე თვეს, გამოუცხადეს მარხვა უფლის წინაშე იერუსალიმის მთელს ხალხს და ყველას, ვინც კი იუდას ქალაქებიდან იერუსალიმში იყო მოსული.

წაიკითხა ბარუქმა წიგნიდან მთელი ხალხის გასაგონად იერემიას სიტყვები უფლის სახლში, გემარიას, შაფან მწერლის ძის ოთახში, რომელიც მდებარეობდა ზემო ეზოში, უფლის სახლის კარიბჭის შესასვლელთან.

გაიგონა მიქაიამ, შაფანის ძემ, გემარიას ძემ, უფლის სიტყვები, წიგნიდან წაკითხული,

ჩავიდა მეფის სახლში, მეფის მწერლის ოთახში, სადაც იჯდა ყველა მთავარი, ელიშამაყ მწერალი, დალაია შემაყიას ძე, ელნათან ყაქბორის ძე, გემარია შაფანის ძე, ციდკია ხანანიას ძე და ყველა მთავარი.

მოახსენა მათ მიქაიამ ყოველი სიტყვა, რაც გაიგონა, როცა ბარუქი წიგნიდან კითხულობდა ხალხის გასაგონად.

მაშინ გაგზავნეს მთავრებმა ბარუქთან იეჰუდი, ნეთანიას ძე, შელამიას ძე, ქუშის ძე და შეუთვალეს: აიღე ხელში გრაგნილი, რომელსაც ხალხის გასაგონად კითხულობდი, და მოდი. აიღო ბარუქ ნერიას ძემ ხელში გრაგნილი და მივიდა მათთან.

უთხრეს: დაჯექი და წაიკითხე ჩვენს გასაგონად. წაიკითხა ბარუქმაც მათ გასაგონად.

როცა მოისმინეს ყოველი სიტყვა, შეეშინდათ ერთმანეთის და უთხრეს ბარუქს: გვითხარი, რატომ ჩაიწერე მისი კარნახით ეს სიტყვვბი?

უთხრა მათ ბარუქმა: თავად მკარნახობდა ამ სიტყვებს და მეც ვიწერდი წიგნში მელნით.

უთხრეს მთავრებმა ბარუქს: წადი და დაიმალეთ შენ და იერემია, კაციშვილმა არ გაიგოს თქვენი სამყოფელი!

ეახლნენ კარზე მეფეს (გრაგნილი კი ელიშამაყ მწერლის ოთახში შეინახეს) და მოახსენეს მეფეს ყოველი სიტყვა.

გაგზავნა მეფემ იეჰუდი გრაგნილის მოსატანად; მოიტანა იეჰუდიმ იგი ელიშამაყ მწერლის ოთახიდრ და წაიკითხა მეფისა და ყველა მთავრის გასაგონად, ვინც მეფესთან იდგა.

ხოლო მეფე საზამთრო სასახლეში იჯდა, რადგან მეცხრე თვე იყო, და მის წინ მაყალი ენთო.

წაიკითხავდა თუ არა იეჰუდი სამ-ოთხ სვეტს, მოჭრიდა მეფე მწერლის დანით და ჩააგდებდა ცეცხლში, მაყალში რომ ენთო, ვიდრე მთელი გრაგნილი მთლიანად არ დაიწვა მაყალის ცეცხლში.

არ შეშინებულან, არც სამოსელი შემოუგლეჯიათ მეფეს და მის მორჩილთ, როცა ყველა ეს სიტყვა მოისმინეს.

კიდეც ევედრებოდნენ მეფეს ელნათანი, დელაია და გემარია, არ დაეწვა გრაგნილი, მაგრამ არ გაუგონა მათ.

უბრძანა მეფემ უფლისწულ იერახმიელს, სერაია ყაზრიელის ძეს და შელემია ყაბდიელის ძეს, მოეყვანათ მწერალი ბარუქი და წინასწარმეტყველი იერემია. მაგრამ უფალმა დაიფარა ისინი.

იყო უფლის სიტყვა ირემიას მიმართ ნათქვამი მას შემდეგ, რაც მეფემ დაწვა გრაგნილი და ყოველი სიტყვა, რომელიც დაწერილი ჰქონდა ბარუქს იერემიას კარნახით:

აიღე სხვა გრაგნილი და დაწერე მასზე ყოველი სიტყვა, რაც იმ პირველ გრაგნილზგ ეწერა, რომელიც იუდას მეფემ, იეჰოაკიმმა დაწვა.

თქვი იეჰოაკიმზე, იუდას მეფეზე: ასე ამბობს-თქო უფალი: შენ დაწვი ეს გრაგნილი და ამბობდი: რატომ დაწერე, რომ უეჭველად მოვა ბაბილონის მეფე, ამოაგდებს ამ ქვეყანას, ამოაგდებს ადამიანისა და პირუტყვის სახსენებელსო?

ამიტომ ასე ამბობს უფალი იეჰთაკიმ იუდას მეფეზე: არ ეყოლება მას შთამომავალი, დავითის მოსაყდრე. ეგდება მისი გვამი დღის ხვატში და ღამის ყინვაში.

დავსჯი მას, მის მოდგმას და მის მორჩილებს მათი დანაშაულის გამო; მოვუვლენ მათ - იერუსალიმის ყველა მცხოვრებს და იუდას ხალხს ყველა უბედურებას, რითაც ვემუქრებოდი, მაგრამ არ ესმოდათ.

აიღო იერემიამ მეორე გრაგნილი და მისცა იგი ბარუქ ნერიას ძეს, მწერალს, და მანაც დაწერა მასზე იერემიას კარნახით ყოველი სიტყვა იმ წიგნისა, რომელიც დაწვა ცეცხლში იეჰოაკიმმა, იუდას მეფემ. მას კიდევ დაემატა სხვა ბევრი მსგავსი სიტყვა.