Во у́трiй [же] наро́дъ, и́же стоя́ше объ о́нъ по́лъ мо́ря, ви́дѣвъ, я́ко корабля́ ино́го не бѣ́ ту́, то́кмо еди́нъ то́й, въ о́ньже внидо́ша ученицы́ Его́, и я́ко не вни́де со ученики́ Свои́ми Иису́съ въ кора́бль, но еди́ни ученицы́ Его́ идо́ша:

и и́ни прiидо́ша корабли́ от Тиверiа́ды бли́зъ мѣ́ста, идѣ́же ядо́ша хлѣ́бы, хвалу́ возда́вше Го́сподеви:

егда́ же ви́дѣша наро́ди, я́ко Иису́са не бы́сть ту́, ни учени́къ Его́, влѣзо́ша са́ми въ корабли́, и прiидо́ша въ Капернау́мъ, и́щуще Иису́са,

и обрѣ́тше Его́ объ о́нъ по́лъ мо́ря, рѣ́ша Ему́: Равви́, когда́ здѣ́ бы́сть {когда́ сѣ́мо прише́лъ еси́}?

Отвѣща́ и́мъ Иису́съ и рече́: ами́нь, ами́нь глаго́лю ва́мъ, и́щете Мене́, не я́ко ви́дѣсте зна́менiе, но я́ко я́ли есте́ хлѣ́бы и насы́тистеся:

[Зач. 20.] дѣ́лайте же не бра́шно ги́блющее, но бра́шно пребыва́ющее въ живо́тъ вѣ́чный, е́же Сы́нъ Человѣ́ческiй ва́мъ да́стъ: Сего́ бо Оте́цъ зна́мена Бо́гъ.

Рѣ́ша же къ Нему́: что́ сотвори́мъ, да дѣ́лаемъ дѣла́ Бо́жiя?

Отвѣща́ Иису́съ и рече́ и́мъ: се́ е́сть дѣ́ло Бо́жiе, да вѣ́руете въ Того́, Его́же посла́ О́нъ.

Рѣ́ша же Ему́: ко́е у́бо Ты́ твори́ши зна́менiе, да ви́димъ и вѣ́ру и́мемъ Тебѣ́, что́ дѣ́лаеши,

отцы́ на́ши ядо́ша ма́нну въ пусты́ни, я́коже е́сть пи́сано: хлѣ́бъ съ небесе́ даде́ и́мъ я́сти.

Рече́ у́бо и́мъ Иису́съ: ами́нь, ами́нь глаго́лю ва́мъ, не Моисе́й даде́ ва́мъ хлѣ́бъ съ небесе́, но Оте́цъ Мо́й дае́тъ ва́мъ хлѣ́бъ и́стинный съ небесе́:

хлѣ́бъ бо Бо́жiй е́сть сходя́й съ небесе́ и дая́й живо́тъ мíру.

Рѣ́ша у́бо къ Нему́: Го́споди, всегда́ да́ждь на́мъ хлѣ́бъ се́й.

Рече́ же и́мъ Иису́съ: [Зач. 21.] А́зъ е́смь хлѣ́бъ живо́тный: гряды́й ко Мнѣ́ не и́мать взалка́тися, и вѣ́руяй въ Мя́ не и́мать вжа́ждатися никогда́же.

Но рѣ́хъ ва́мъ, я́ко и ви́дѣсте Мя́, и не вѣ́руете.

Все́, е́же дае́тъ Мнѣ́ Оте́цъ, ко Мнѣ́ прiи́детъ, и гряду́щаго ко Мнѣ́ не изжену́ во́нъ:

я́ко снидо́хъ съ небесе́, не да творю́ во́лю Мою́, но во́лю посла́вшаго Мя́ Отца́.

Се́ же е́сть во́ля посла́вшаго Мя́ Отца́, да все́, е́же да́де Ми́, не погублю́ от Него́, но воскрешу́ е́ въ послѣ́днiй де́нь.

[Зач. 22.] Се́ же е́сть во́ля Посла́вшаго Мя́, да вся́къ ви́дяй Сы́на и вѣ́руяй въ Него́ и́мать живо́тъ вѣ́чный, и воскрешу́ его́ А́зъ въ послѣ́днiй де́нь.

Ропта́ху у́бо Иуде́е о Не́мъ, я́ко рече́: А́зъ е́смь хлѣ́бъ сше́дый съ небесе́.

И глаго́лаху: не Се́й ли е́сть Иису́съ сы́нъ Ио́сифовъ, Его́же мы́ зна́емъ отца́ и Ма́терь, ка́ко у́бо глаго́летъ Се́й, я́ко съ небесе́ снидо́хъ?

Отвѣща́ у́бо Иису́съ и рече́ и́мъ: не ропщи́те между́ собо́ю:

никто́же мо́жетъ прiити́ ко Мнѣ́, а́ще не Оте́цъ посла́вый Мя́ привлече́тъ его́, и А́зъ воскрешу́ его́ въ послѣ́днiй де́нь.

Е́сть пи́сано во проро́цѣхъ: и бу́дутъ вси́ науче́ни Бо́гомъ. Вся́къ слы́шавый от Отца́ и навы́къ, прiи́детъ ко Мнѣ́.

Не я́ко Отца́ ви́дѣлъ е́сть Кто́, то́кмо сы́й от Бо́га, Се́й ви́дѣ Отца́.

Ами́нь, ами́нь глаго́лю ва́мъ: вѣ́руяй въ Мя́ и́мать живо́тъ вѣ́чный.

[Зач. 23.] А́зъ е́смь хлѣ́бъ живо́тный:

отцы́ ва́ши ядо́ша ма́нну въ пусты́ни, и умро́ша:

се́й е́сть хлѣ́бъ сходя́й съ небесе́, да, а́ще кто́ от него́ я́стъ, не у́мретъ:

А́зъ е́смь хлѣ́бъ живо́тный, и́же сше́дый съ небесе́: а́ще кто́ снѣ́сть от хлѣ́ба сего́, жи́въ бу́детъ во вѣ́ки: и хлѣ́бъ, его́же А́зъ да́мъ, Пло́ть Моя́ е́сть, ю́же А́зъ да́мъ за живо́тъ мíра.

Пря́хуся же между́ собо́ю Жи́дове, глаго́люще: ка́ко мо́жетъ Се́й на́мъ да́ти Пло́ть [Свою́] я́сти?

Рече́ же и́мъ Иису́съ: ами́нь, ами́нь глаго́лю ва́мъ: а́ще не снѣ́сте Пло́ти Сы́на Человѣ́ческаго, ни пiе́те Кро́ве Его́, живота́ не и́мате въ себѣ́.

Яды́й Мою́ Пло́ть и пiя́й Мою́ Кро́вь и́мать живо́тъ вѣ́чный, и А́зъ воскрешу́ его́ въ послѣ́днiй де́нь.

Плоть бо Моя́ и́стинно е́сть бра́шно, и Кро́вь Моя́ и́стинно е́сть пи́во.

[Зач. 24.] Яды́й Мою́ Пло́ть и пiя́й Мою́ Кро́вь во Мнѣ́ пребыва́етъ, и А́зъ въ не́мъ.

Я́коже посла́ Мя живы́й Оте́цъ, и А́зъ живу́ Отца́ ра́ди: и яды́й Мя́, и то́й жи́въ бу́детъ Мене́ ра́ди.

Се́й е́сть хлѣ́бъ сше́дый съ небесе́: не я́коже ядо́ша отцы́ ва́ши ма́нну, и умро́ша: яды́й хлѣ́бъ се́й жи́въ бу́детъ во вѣ́ки.

Сiя́ рече́ на со́нмищи, учя́ въ Капернау́мѣ.

Мно́зи у́бо слы́шавше от учени́къ Его́, рѣ́ша: жесто́ко е́сть сло́во сiе́: [и] кто́ мо́жетъ его́ послу́шати?

Вѣ́дый же Иису́съ въ Себѣ́, я́ко ро́пщутъ о се́мъ ученицы́ Его́, рече́ и́мъ: сiе́ ли вы́ блазни́тъ?

А́ще у́бо у́зрите Сы́на Человѣ́ческаго восходя́ща, идѣ́же бѣ́ пре́жде?

Ду́хъ е́сть, и́же оживля́етъ, пло́ть не по́льзуетъ ничто́же: глаго́лы, я́же А́зъ глаго́лахъ ва́мъ, ду́хъ су́ть и живо́тъ су́ть:

но су́ть от ва́съ нѣ́цыи, и́же не вѣ́руютъ. Вѣ́дяше бо искони́ Иису́съ, кі́и су́ть невѣ́рующiи, и кто́ е́сть предая́й Его́.

И глаго́лаше: сего́ ра́ди рѣ́хъ ва́мъ, я́ко никто́же мо́жетъ прiити́ ко Мнѣ́, а́ще не бу́детъ ему́ дано́ от Отца́ Моего́.

От сего́ мно́зи от учени́къ Его́ идо́ша вспя́ть, и ктому́ не хожда́ху съ Ни́мъ.

Рече́ же Иису́съ обѣмана́десяте: еда́ и вы́ хо́щете ити́?

Отвѣща́ у́бо ему́ Си́монъ Пе́тръ: Го́споди, къ кому́ и́демъ? Глаго́лы живота́ вѣ́чнаго и́маши,

и мы́ вѣ́ровахомъ, и позна́хомъ, я́ко Ты́ еси́ Христо́съ, Сы́нъ Бо́га жива́го.

Отвѣща́ и́мъ Иису́съ: не А́зъ ли ва́съ двана́десяте избра́хъ? И еди́нъ от ва́съ дiа́волъ е́сть.

Глаго́лаше же Иу́ду Симо́нова Искарiо́та: се́й бо хотя́ше преда́ти Его́, еди́нъ сы́й от обоюна́десяте.

Синодальный

1 Насыщение 5000. 15 Хождение по воде. 22 Знамения; «хлеб жизни». 41 Ответ Иисуса Христа на неверие иудеев; «слова вечной жизни». 67 Петр исповедует Иисуса Сыном Божиим.

[Зач. 17.] После сего пошел Иисус на ту сторону моря Галилейского, в окрестности Тивериады.

За Ним последовало множество народа, потому что видели чудеса, которые Он творил над больными.

Иисус взошел на гору и там сидел с учениками Своими.

Приближалась же Пасха, праздник Иудейский.

[Зач. 18.] Иисус, возведя очи и увидев, что множество народа идет к Нему, говорит Филиппу: где нам купить хлебов, чтобы их накормить?

Говорил же это, испытывая его; ибо Сам знал, что хотел сделать.

Филипп отвечал Ему: им на двести динариев не довольно будет хлеба, чтобы каждому из них досталось хотя понемногу.

Один из учеников Его, Андрей, брат Симона Петра, говорит Ему:

здесь есть у одного мальчика пять хлебов ячменных и две рыбки; но что это для такого множества?

Иисус сказал: велите им возлечь. Было же на том месте много травы. Итак, возлегло людей числом около пяти тысяч.

Иисус, взяв хлебы и воздав благодарение, роздал ученикам, а ученики возлежавшим, также и рыбы, сколько кто хотел.

И когда насытились, то сказал ученикам Своим: соберите оставшиеся куски, чтобы ничего не пропало.

И собрали, и наполнили двенадцать коробов кусками от пяти ячменных хлебов, оставшимися у тех, которые ели.

[Зач. 19.] Тогда люди, видевшие чудо, сотворенное Иисусом, сказали: это истинно Тот Пророк, Которому должно прийти в мир.

Иисус же, узнав, что хотят прийти, нечаянно взять Его и сделать царем, опять удалился на гору один.

Когда же настал вечер, то ученики Его сошли к морю

и, войдя в лодку, отправились на ту сторону моря, в Капернаум. Становилось темно, а Иисус не приходил к ним.

Дул сильный ветер, и море волновалось.

Проплыв около двадцати пяти или тридцати стадий, они увидели Иисуса, идущего по морю и приближающегося к лодке, и испугались.

Но Он сказал им: это Я; не бойтесь.

Они хотели принять Его в лодку; и тотчас лодка пристала к берегу, куда плыли.

На другой день народ, стоявший по ту сторону моря, видел, что там, кроме одной лодки, в которую вошли ученики Его, иной не было, и что Иисус не входил в лодку с учениками Своими, а отплыли одни ученики Его.

Между тем пришли из Тивериады другие лодки близко к тому месту, где ели хлеб по благословении Господнем.

Итак, когда народ увидел, что тут нет Иисуса, ни учеников Его, то вошли в лодки и приплыли в Капернаум, ища Иисуса.

И, найдя Его на той стороне моря, сказали Ему: Равви́! когда Ты сюда пришел?

Иисус сказал им в ответ: истинно, истинно говорю вам: вы ищете Меня не потому, что видели чудеса, но потому, что ели хлеб и насытились.

[Зач. 20.] Старайтесь не о пище тленной, но о пище, пребывающей в жизнь вечную, которую даст вам Сын Человеческий, ибо на Нем положил печать Свою Отец, Бог.

Итак, сказали Ему: что́ нам делать, чтобы творить дела Божии?

Иисус сказал им в ответ: вот дело Божие, чтобы вы веровали в Того, Кого Он послал.

На это сказали Ему: какое же Ты дашь знамение, чтобы мы увидели и поверили Тебе? что́ Ты делаешь?

Отцы наши ели манну в пустыне, как написано: хлеб с неба дал им есть.

Иисус же сказал им: истинно, истинно говорю вам: не Моисей дал вам хлеб с неба, а Отец Мой дает вам истинный хлеб с небес.

Ибо хлеб Божий есть тот, который сходит с небес и дает жизнь миру.

На это сказали Ему: Господи! подавай нам всегда такой хлеб.

Иисус же сказал им: [Зач. 21.] Я есмь хлеб жизни; приходящий ко Мне не будет алкать, и верующий в Меня не будет жаждать никогда.

Но Я сказал вам, что вы и видели Меня, и не веруете.

Все, что дает Мне Отец, ко Мне придет; и приходящего ко Мне не изгоню вон,

ибо Я сошел с небес не для того, чтобы творить волю Мою, но волю пославшего Меня Отца.

Воля же пославшего Меня Отца есть та, чтобы из того, что Он Мне дал, ничего не погубить, но все то воскресить в последний день.

[Зач. 22.] Воля Пославшего Меня есть та, чтобы всякий, видящий Сына и верующий в Него, имел жизнь вечную; и Я воскрешу его в последний день.

Возроптали на Него Иудеи за то, что Он сказал: Я есмь хлеб, сшедший с небес.

И говорили: не Иисус ли это, сын Иосифов, Которого отца и Мать мы знаем? Как же говорит Он: Я сшел с небес?

Иисус сказал им в ответ: не ропщите между собою.

Никто не может прийти ко Мне, если не привлечет его Отец, пославший Меня; и Я воскрешу его в последний день.

У пророков написано: и будут все научены Богом. Всякий, слышавший от Отца и научившийся, приходит ко Мне.

Это не то, чтобы кто видел Отца, кроме Того, Кто есть от Бога; Он видел Отца.

Истинно, истинно говорю вам: верующий в Меня имеет жизнь вечную.

[Зач. 23.] Я есмь хлеб жизни.

Отцы ваши ели манну в пустыне и умерли;

хлеб же, сходящий с небес, таков, что ядущий его не умрет.

Я хлеб живой, сшедший с небес; ядущий хлеб сей будет жить вовек; хлеб же, который Я дам, есть Плоть Моя, которую Я отдам за жизнь мира.

Тогда Иудеи стали спорить между собою, говоря: как Он может дать нам есть Плоть Свою?

Иисус же сказал им: истинно, истинно говорю вам: если не будете есть Плоти Сына Человеческого и пить Крови Его, то не будете иметь в себе жизни.

Ядущий Мою Плоть и пиющий Мою Кровь имеет жизнь вечную, и Я воскрешу его в последний день.

Ибо Плоть Моя истинно есть пища, и Кровь Моя истинно есть питие.

[Зач. 24.] Ядущий Мою Плоть и пиющий Мою Кровь пребывает во Мне, и Я в нем.

Как послал Меня живой Отец, и Я живу Отцем, так и ядущий Меня жить будет Мною.

Сей-то есть хлеб, сшедший с небес. Не так, как отцы ваши ели манну и умерли: ядущий хлеб сей жить будет вовек.

Сие говорил Он в синагоге, уча в Капернауме.

Многие из учеников Его, слыша то, говорили: какие странные слова! кто может это слушать?

Но Иисус, зная Сам в Себе, что ученики Его ропщут на то, сказал им: это ли соблазняет вас?

Что ж, если увидите Сына Человеческого восходящего туда, где был прежде?

Дух животворит; плоть не пользует нимало. Слова, которые говорю Я вам, суть дух и жизнь.

Но есть из вас некоторые неверующие. Ибо Иисус от начала знал, кто суть неверующие и кто предаст Его.

И сказал: для того-то и говорил Я вам, что никто не может прийти ко Мне, если то не дано будет ему от Отца Моего.

С этого времени многие из учеников Его отошли от Него и уже не ходили с Ним.

Тогда Иисус сказал двенадцати: не хотите ли и вы отойти?

Симон Петр отвечал Ему: Господи! к кому нам идти? Ты имеешь глаголы вечной жизни:

и мы уверовали и познали, что Ты Христос, Сын Бога живого.

Иисус отвечал им: не двенадцать ли вас избрал Я? но один из вас диавол.

Это говорил Он об Иуде Симонове Искариоте, ибо сей хотел предать Его, будучи один из двенадцати.

Белорусский

Пасля гэтага пайшоў Іісус на той бок мора Галіле́йскага, Тыверыя́дскага;

і за Ім ішло мноства народу, таму што бачылі цу́ды Яго, якія Ён рабіў над хворымі.

І ўзышоў на гару Іісус і там сядзе́ў з вучнямі Сваімі.

А набліжа́лася Пасха, свята Іудзейскае.

Іісус, узвёўшы вочы і ўбачыўшы, што мноства народу ідзе да Яго, кажа Філіпу: дзе нам купíць хле́ба, каб яны паелí

Казаў жа Ён гэта, выпрабо́ўваючы яго, бо Сам ведаў, што́ ме́ўся зрабіць.

Адказаў Яму Філіп: на дзвесце дына́рыяў не хопіць ім хлеба, каб кожны з іх хоць трохі атрыма́ў.

Кажа Яму адзін з вучняў Яго, Андрэй, брат Сíмана Пятра:

ёсць тут адзін хлопчык, які ма́е пяць хлябо́ў ячме́нных і дзве ры́біны; але што́ гэта для такога мноства?

І сказаў Іісус: загада́йце лю́дзям узле́гчы. Было́ ж многа травы на тым месцы. І вось узляглí людзі ў колькасці каля пяці тысяч.

Узяў жа хлябы́ Іісус і, узнёсшы падзя́ку, разда́ў вучням, а вучні — тым, што ўзляжа́лі; таксама і рыбы, колькі хто хацеў;

і калі насы́ціліся, сказаў вучням Сваім: збяры́це кавалкі, якія засталíся, каб нічога не прапа́ла.

І сабра́лі яны і напо́ўнілі дванаццаць кашо́ў кава́лкамі ад пяці хлябо́ў ячме́нных, якія засталíся ў тых, што елі.

Тады людзі, якія бачылі цуд, зро́блены Іісусам, сказалі: Ён сапраўды́ Той Прарок, што павíнен прыйсцí ў свет.

Іісус жа, даве́даўшыся, што хо́чуць прыйсцí, каб сілаю ўзяць Яго і зрабіць царом, адышоў ізноў на гару́ адзін.

Калі ж настаў вечар, спусціліся вучні Яго да мора

і, увайшоўшы ў лодку, паплылí на той бок мора ў Капернау́м. І ўжо сцямне́ла, а Іісус не прыхо́дзіў да іх;

і мора з-за таго, што дзьмуў моцны вецер, хвалява́лася.

Праплы́ўшы каля дваццацí пяці ці трыццацí ста́дый, яны ўбачылі Іісуса, Які ішоў па моры і набліжа́ўся да лодкі, і спало́халіся;

але Ён сказаў ім: гэта Я, не бойцеся.

Яны хацелі ўзяць Яго ў лодку; і адразу лодка прыста́ла да берага, куды яны плылí.

На другі дзень народ, які стаяў па той бок мора, убачыў, што там не было́ іншай лодкі, апрача́ адной той, у якую ўвайшлі вучні Яго, і што Іісус не ўвахо́дзіў з вучнямі Сваімі ў лодку, але вучні Яго адплылí адны;

і іншыя лодкі прыплылí з Тыверыя́ды блізка да таго месца, дзе елі хлеб, калі Гасподзь узнёс быў падзя́ку;

калі ўбачылі людзі, што там няма ні Іісуса, ні вучняў Яго, то ўвайшлі самі ў лодкі і паплылí ў Капернау́м, шука́ючы Іісуса,

і, знайшо́ўшы Яго на тым баку мора, сказалі Яму: Раввí! калі Ты сюды прыбы́ў?

У адказ ім Іісус сказаў: праўду, праўду кажу вам: вы шукаеце Мяне не таму, што бачылі цуды, а таму, што елі хлеб і насы́ціліся;

дба́йце не пра ежу тле́нную, а пра ежу, што застае́цца на жыццё вечнае, якое дасць вам Сын Чалавечы, бо Айцец вы́значыў Яго пяча́ццю Сваёю, Бог.

Яны ж сказалі Яму: што́ нам рабіць, каб здзяйсня́ць спра́вы Божыя?

У адказ Іісус сказаў ім: вось спра́ва Божая: каб вы веравалі ў Таго, Каго паслаў Ён.

Яны ж сказалі Яму: якое Ты зробіш знаме́нне, каб мы ўбачылі і паверылі Табе? што́ Ты здзе́йсніш?

айцы нашы елі ма́нну ў пусты́ні, як напíсана: “хлеб з неба даў ім есці”.

Сказаў жа ім Іісус: праўду, праўду кажу вам: не Маісей даў вам хлеб з неба, а Айцец Мой дае вам з неба хлеб íсцінны;

бо хлеб Божы — гэта Той, Хто сыхо́дзіць з неба і дае́ жыццё свету.

Яны ж сказалі Яму: Госпадзі! заўсёды давай нам хлеб гэты.

І сказаў ім Іісус: Я — хлеб жыцця́; хто прыхо́дзіць да Мяне, не зве́дае голаду, і хто веруе ў Мяне, не будзе мець сма́гі ніколі;

але Я сказаў вам, што і бачылі вы Мяне, і не веруеце;

усё, што дае Мне Айцец, да Мяне пры́йдзе, і таго, хто прыхо́дзіць да Мяне, Я не вы́ганю вон,

бо Я сышоў з неба не дзе́ля таго, каб чынíць волю Сваю, але волю Айца, Які паслаў Мяне;

а воля Айца, Які паслаў Мяне, у тым, каб з усяго, што Ён даў Мне, Я нічога не загубíў, але ўваскрасíў гэта ў апошні дзень;

воля Таго, Хто паслаў Мяне, у тым, каб кожны, хто бачыць Сы́на і веруе ў Яго, меў жыццё вечнае, і Я ўваскрашу́ яго ў апошні дзень.

Абу́рыліся тады Іудзеі на Яго за тое, што Ён сказаў: “Я ёсць хлеб, які сышоў з неба”,

і гаварылі: ці не Іісус гэта, сын Іосіфаў, бацьку і Маці Якога мы ведаем? як жа Ён кажа: “з неба Я сышоў”?

На гэта Іісус сказаў ім: не абура́йцеся паміж сабою;

ніхто не можа прыйсцí да Мяне, калі Айцец, Які паслаў Мяне, не прывядзе́ яго, і Я ўваскрашу́ яго ў апошні дзень;

напíсана ў прарокаў: і будуць усе наву́чаны Богам. Кожны, хто пачуў ад Айца і навучы́ўся, прыхо́дзіць да Мяне;

гэта не значыць, што Айца бачыў нехта, апрача́ Таго, Хто ад Бога: Ён бачыў Айца.

Праўду, праўду кажу вам: хто веруе ў Мяне, ма́е жыццё вечнае.

Я — хлеб жыцця́;

айцы вашы елі ма́нну ў пусты́ні і паме́рлі;

а хлеб, які сыхо́дзіць з неба, такі, што той, хто яго есць, не памрэ;

Я — хлеб жывы́, які сышоў з неба; хто есць хлеб гэты, жыць будзе вечна; і хлеб, які Я дам, ёсць Плоць Мая, якую Я аддам за жыццё свету.

І спрача́ліся між сабою Іудзеі, гаво́рачы: як можа Ён даць нам Плоць Сваю есці?

Іісус жа сказаў ім: праўду, праўду кажу вам: калі не будзеце есці Пло́ці Сына Чалавечага і піць Крывí Яго, то жыцця́ не будзеце мець у сабе;

хто есць Маю́ Плоць і п’е Маю́ Кроў, той мaе жыццё вечнае, і Я ўваскрашу́ яго ў апошні дзень;

бо Плоць Мая́ сапраўды́ ёсць ежа, і Кроў Мая́ сапраўды́ ёсць пітво;

хто есць Маю́ Плоць і п’е Маю́ Кроў, той ува Мне застае́цца і Я ў ім;

як пасла́ў Мяне жывы́ Айцец і Я жыву́ Айцом, так і той, хто есць Мяне, жыць будзе Мною;

гэта і ёсць хлеб, які сышоў з неба; не так, як айцы вашы елі ма́нну і паме́рлі; хто есць хлеб гэты, жыць будзе вечна.

Гэта сказаў Ён у сінагозе, навучаючы ў Капернау́ме.

І многія з вучняў Яго, пачуўшы гэта, сказалі: жу́дасныя гэта словы; хто можа іх слухаць?

Іісус жа, ве́даючы ў Сабе, што абура́юцца гэтым вучні Яго, сказаў ім: хіба́ гэ́та вас спакуша́е?

А што, калі ўбачыце Сына Чалавечага, Які ўзыхо́дзіць туды, дзе быў ране́й?

дух дае жыццё, плоць не прыно́сіць нія́кай кары́сці; словы, якія Я кажу́ вам, ёсць дух і жыццё;

але ёсць сяро́д вас некато́рыя, што не веруюць. Бо ведаў ад пачатку Іісус, хто няве́руючыя і хто вы́дасць Яго,

і сказаў: дзе́ля таго Я і гаварыў вам, што ніхто не можа прыйсцí да Мяне, калі не будзе яму да́дзена Айцом Маім.

З таго часу многія з вучняў Яго адышлí і ўжо не хадзíлі з Ім.

Сказаў тады Іісус двана́ццаці: ці не хочаце і вы адысцí?

Адказаў Яму Сíман Пётр: Госпадзі! да каго мы по́йдзем? Ты ма́еш сло́вы жыцця́ вечнага,

і мы ўве́равалі і спазна́лі, што Ты Хрыстос, Сын Бога жывога.

Адказаў ім Іісус: ці не Я вас дванаццаць абра́ў? але адзін з вас — дыявал.

Гаварыў жа Ён пра Іуду Сíманавага Іскарыёта, бо той меўся вы́даць Яго, бу́дучы адным з двана́ццаці.

Грузинский (древн.)

Языки

ამისა შემდგომად წიაღჴდა იესუ წიაღ ზღუასა მას გალილეაჲსასა, რომელ არს ტიბერიაჲსაჲ.

და მისდევდა მას ერი მრავალი, რამეთუ ხედვიდეს სასწაულთა მათ, რომელთა იქმოდა უძლურთა ზედა.

და აღვიდა მთასა და მუნ დაჯდა მოწაფითურთ თჳსით.

და იყო მოახლებულ პასქაჲ, დღესასწაული იგი ჰურიათაჲ.

აღიხილნა თუალნი თჳსნი იესუ და იხილა, რამეთუ მრავალი ერი მოვალს მისა. ჰრქუა ფილიპეს: ვინაჲ ვიყიდოთ პური, რაჲთა ჭამონ ამათ?

ამას რაჲ ეტყოდა, გამოსცდიდა მას, ხოლო თჳთ უწყოდა, რაჲ ეგულებოდა ყოფად.

ჰრქუა ფილიპე: ორასისა დრაჰკნისა პური ვერ კმა არს ამათა, რაჲთა კაცად-კაცადმან მცირედ რაჲმე მიიღოს.

ჰრქუა მას ერთმან მოწაფეთა მისთაგანმან, ანდრია, ძმამან სიმონ-პეტრესმან:

არს აქა ყრმაჲ, რომელსა აქუს ხუთი პური ქრთილისაჲ და ორი თევზი, არამედ ესე რაჲ არს ესოდენთა წინაშე?

ჰრქუა მათ იესუ: დასხით კაცები ესე. და იყო თივაჲ ფრიად ადგილსა მას, და დასხდა კაცები იგი, რიცხჳთ ვითარ ხუთ ათას ოდენ.

და მოიხუნა იესუ პურნი იგი და ჰმადლობდა და მისცემდა მოწაფეთა, და მოწაფენი მისცემდეს ერსა მას, რომელნი-იგი დასხდეს. ეგრეცა თევზთა მათგანი, რაოდენი-იგი უნდა მათ.

და ვითარცა განძღეს, ჰრქუა მოწაფეთა თჳსთა: შეკრიბეთ ნეშტი ეგე ნამუსრევი, რაჲთა ნუმცა რაჲ წარწყმდების.

ხოლო მათ შეკრიბეს და აღავსეს ათორმეტი გოდორი ნამუსრევითა ხუთთა მათ პურთაგან ქრთილისათა, რომელ-იგი დაუშთა მათ, რომელთა-იგი ჭამეს.

ხოლო კაცთა მათ ვითარცა იხილეს სასწაული იგი, რომელ ქმნა იესუ, იტყოდეს: ესე არს ჭეშმარიტად წინაწარმეტყუელი, რომელი მოსრულ არს სოფლად.

ხოლო იესუ გულისჴმა-ყო, რამეთუ მოვიდოდეს წარტაცებად, რაჲთამცა ყვეს იგი მეფე, და განეშორა და წარვიდა მთად იგი ხოლო მარტოჲ.

და ვითარცა შემწუხრდა, შთავიდეს მოწაფენი მისნი ზღუად.

და შევიდეს ნავსა და მოვიდოდეს წიაღ ზღუასა მას კაპერნაუმდ. და ვითარ შე-ოდენ-რიჟუდებოდა, და არღა მოსრულ იყო მათა იესუ,

და ზღუაჲ იგი ქარისაგან დიდისა აღიძრვოდა.

და შე-ოდენ-სრულ იყვნეს ვითარ ოც და ხუთ უტევან გინა ოც და ათ, იხილეს იესუ, ვიდოდა რაჲ ზღუასა ზედა; და მოეახლა რაჲ ნავსა მას, შეეშინა მათ.

ხოლო თავადმან მან ჰრქუა მათ: მე ვარ, ნუ გეშინინ!

უნდა მათ, რაჲთამცა შეიყვანეს იგი ნავსა მას. და მეყსეულად იპოვა ნავი იგი ქუეყანასა მას, ვიდრეცა მივიდოდეს.

ხვალისაგან ერი იგი რომელი დგა წიაღ ზღუასა მას, უწყოდეს, რამეთუ სხუაჲ ნავი არა იყო მუნ, გარნა ერთი იგი ხოლო, რომელსა შესრულ იყვნეს მოწაფენი იესუჲსნი, და რამეთუ არა შევიდა იესუ მოწაფეთა თანა ნავსა მას, არამედ მოწაფენი ხოლო მისნი შევიდეს.

მოვიდეს უკუე სხუანიცა ნავნი ტიბერიით, მახლობელად ადგილსა მას, სადა-იგი ჭამეს პური, რომელი-იგი აკურთხა უფალმან და ჰმადლობდა.

ვითარცა იხილა ერმან მან, ვითარმედ იესუ არა მუნ არს, არცა მოწაფენი მისნი, მოადგინეს მათ ნავები იგი და მოვიდეს კაპერნაუმდ და ეძიებდეს იესუს.

და პოვეს იგი წიაღ ზღუასა მას და ჰრქუეს მას: რაბი, ოდეს მოუხუედ აქა?

მიუგო იესუ და ჰრქუა მათ: ამენ, ამენ გეტყჳ თქუენ: მეძიებთ მე, არა თუ რამეთუ იხილენით სასწაულნი, არამედ რამეთუ სჭამეთ პურთა მათგან და განსძეღით.

იქმოდეთ ნუ საზრდელსა წარსაწყმედელსა, არამედ საზრდელსა, რომელი ჰგიეს ცხორებად საუკუნოდ, რომელი ძემან კაცისამან მოგცეს თქუენ, რამეთუ ამას მამამან დაჰბეჭდა, ღმერთმან.

ჰრქუეს მას: რაჲ ვყოთ, რაჲთა ვიქმოდით საქმესა ღმრთისასა?

მიუგო იესუ და ჰრქუა მათ: ესე არს საქმე ღმრთისაჲ, რაჲთა გრწმენეს, რომელი-იგი მან მოავლინა.

და მათ ჰრქუეს მას: რასა სასწაულსა იქმ, რაჲთა ვიხილოთ და გურწმენეს შენი? რასა იქმ?

მამანი ჩუენნი ჭამდეს მანანასა უდაბნოსა ზედა, ვითარცა წერილ არს: პური ზეცით მოსცა მათ ჭამად.

ჰრქუა მას იესუ: ამენ, ამენ გეტყჳ თქუენ: არა მოსე მოგცა თქუენ პური ზეცით, არამედ მამამან ჩემმან მოგცა თქუენ პური ჭეშმარიტი ზეცით.

რამეთუ პური ღმრთისაჲ არს, რომელი გარდამოჴდა ზეცით და მოსცა ცხორებაჲ სოფელსა.

ჰრქუეს მას: უფალო, მარადის მომეც ჩუენ პური ესე.

ჰრქუა მათ იესუ: მე ვარ პური ცხორებისაჲ; რომელი მოვიდეს ჩემდა, არა შიოდის, და რომელსა ჰრწმენეს ჩემი, არასადა სწყუროდის.

არამედ გარქუ თქუენ, ვითარმედ: მიხილეთ მე და არა გრწამს.

ყოველი რომელი მომცა მე მამამან ჩემმან, ჩემდა მოვიდეს; და რომელი მოვიდეს ჩემდა, არა განვაძო გარე.

რამეთუ გარდამოვჴედ ზეცით, არა რაჲთა ვყო ნებაჲ ჩემი, არამედ ნებაჲ მომავლინებელისა ჩემისა მამისაჲ.

ხოლო ესე არს ნებაჲ მომავლინებელისა ჩემისა მამისაჲ, რაჲთა ყოველი რომელი მომცა მე, არა წარვწყმიდო მისგან, არამედ აღვადგინო იგი უკუანაჲსკნელსა მას დღესა.

რამეთუ ესე არს ნებაჲ მომავლინებელისა ჩემისაჲ, რაჲთა ყოველი რომელი ხედვიდეს ძესა და ჰრწმენეს მისი, აქუნდეს ცხორებაჲ საუკუნოჲ, და მე აღვადგინო იგი უკუანაჲსკნელსა მას დღესა.

დრტჳნვიდეს მისთვის ჰურიანი იგი, რამეთუ თქუა: მე ვარ პური იგი, რომელი ზეცით გარდმოვჴედ,

და იტყოდეს: არა ესე არსა იესუ, ძე იოსებისი, რომლისა მამაჲ და დედაჲ ჩუენ ვიცით? ვითარ უკუე იტყჳს ესე, ვითარმედ: ზეცით გარდამოვჴედ?

მიუგო იესუ და ჰრქუა მათ: ნუ სდრტჳნავთ ურთიერთას.

ვერვის ჴელ-ეწიფების მოსლვად ჩემდა, უკუეთუ არა მამამან, მომავლინებელმან ჩემმან, მოიყვანოს იგი ჩემდა, და მე აღვადგინო იგი უკუანაჲსკნელსა მას დღესა.

წერილ არს წინაწარმეტყუელთა შინა, ვითარმედ: იყვნენ ყოველნი ღმრთივ სწავლულ. ყოველსა რომელსა ესმეს მამისა ჩემისაგან და ისწავოს, მოვიდეს ჩემდა.

არა თუ მამაჲ ვის უხილავს, არამედ რომელი-იგი არს ღმრთისაგან, ამან იხილა მამაჲ.

ამენ, ამენ გეტყჳ თქუენ: რომელსა ჰრწმენეს ჩემი, აქუნდეს ცხორებაჲ საუკუნოჲ.

მე ვარ პური ცხორებისაჲ.

მამათა თქუენთა ჭამეს მანანაჲ უდაბნოსა და მოწყდეს.

ესე არს პური, რომელი ზეცით გარდამოჴდა; უკუეთუ ვინმე ჭამოს მისგანი, არა მოკუდეს.

მე ვარ პური ცხოველი, რომელი ზეცით გარდამოვჴედ. უკუეთუ ვინმე ჭამდეს ამის პურისაგან, არა მოკუდეს, არამედ ცხოვნდეს უკუნისამდე. და პური, რომელი მე მივსცე, ჴორცი ჩემი არს, რომელსა მე მივსცემ ცხორებისათჳს სოფლისა.

ილალვიდეს ურთიერთას ჰურიანი იგი და იტყოდეს: ვითარ-მე ჴელ-ეწიფების ამას მოცემად ჩუენდა ჴორცი თჳსი ჭამად?

ჰრქუა მათ იესუ: ამენ, ამენ გეტყვი თქუენ: უკუეთუ არა სჭამოთ ჴორცი ძისა კაცისაჲ და სუათ სისხლი მისი, არა გაქუნედეს ცხორებაჲ თავთა შორის თქუენთა.

ხოლო რომელი ჭამდეს ჴორცსა ჩემსა და სუმიდეს სისხლსა ჩემსა, აქუნდეს ცხორებაჲ საუკუნოჲ, და მე აღვადგინო იგი უკუანაჲსკნელსა მას დღესა.

რამეთუ ჴორცი ჩემი ჭეშმარიტი საჭმელი არს, და სისხლი ჩემი ჭეშმარიტი სასუმელი არს.

და რომელი ჭამდეს ჴორცსა ჩემსა და სუმიდეს სისხლსა ჩემსა, იგი ჩემ თანა დადგომილ არს, და მე მის თანა.

ვითარცა მომავლინა მე ცხოველმან მამამან, და მეცა ცხოველ ვარ მამისა თანა; და რომელი ჭამდეს ჩემგან, იგიცა ცხონდეს ჩემ მიერ.

რამეთუ ესე არს პური, რომელი ზეცით გარდამოჴდა. არა ეგრეთ, ვითარ-იგი ჭამეს მამათა თქუენთა მანანაჲ და მოსწყდეს. ხოლო რომელი ჭამდეს ამას პურსა, ცხონდეს უკუნისამდე.

ესე თქუა შესაკრებელსა შორის და ასწავებდა კაპერნაუმს.

მრავალთა უკუე მოწაფეთა მისთაგანთა ესმა ესე და იტყოდეს: ფიცხელ არს სიტყუაჲ ესე: ვის ჴელ-ეწიფების სმენად მისა?

იცოდა იესუ თავით თჳსით, რამეთუ დრტჳნვენ მოწაფენი მისნი ამისჳს, და ჰრქუა მათ: ესე დაგაბრკოლებსა თქუენ?

უკუეთუ იხილოთ ძე კაცისაჲ აღმავალი, სადაცა იყო პირველ?

სული არს განმაცხოველებელ, ხოლო ჴორცნი არად სარგებელ არიან; სიტყუათა რომელთა გეტყჳ თქუენ, სულ არიან და ცხორება.

არამედ არიან ვინმე თქუენგანნი, რომელთა არა ჰრწამს. რამეთუ იცოდა იესუ პირველითგან, თუ ვინ არიან იგინი, რომელთა არა ჰრწამს, ანუ ვინ არს მიმცემელი მისი.

და ეტყოდა: ამისთჳს გარქუ თქუენ: ვერვის ჴელ-ეწიფების მოსლვად ჩემდა, უკუეთუ არა არს მოცემულ მისა მამისაგან ჩემისა.

ამის გამო მრავალნი მოწაფეთა მისთაგანნი უკუნიქცეს და არღარა ვიდოდეს მის თანა.

ჰრქუა იესუ ათორმეტთა მათ: ნუუკუე თქუენცა გნებავს წარსლვის?

მიუგო მას სიმონ-პეტრე და ჰრქუა: უფალო, ვისა მივიდეთ ჩუენ? რამეთუ სიტყუანი ცხორებისა საუკუნოჲსანი გქონან შენ.

და ჩუენ გურწმენა და გჳცნობიეს, რამეთუ შენ ხარ ქრისტე, ძე ღმრთისა ცხოველისაჲ.

მიუგო იესუ და ჰრქუა მათ: არა-მე ათორმეტნი გამოგირჩიენა? და ერთი თქუენგანი ეშმაკი არს.

ხოლო იტყოდა იუდას სიმონისსა, ისკარიოტელსა, რომელი იყო ერთი ათორმეტთაგანი, რამეთუ ამას ეგულებოდა მიცემაჲ მისი.