И роди́ жена́ Галаа́дова сыно́въ ему́: и возмужа́ша сы́нове жены́ и изгна́ша Иефѳа́я, и реко́ша ему́: не наслѣ́диши въ дому́ отца́ на́шего, я́ко сы́нъ жены́ блу́дныя еси́ ты́.

И отбѣже́ Иефѳа́й от лица́ бра́тiи своея́ и всели́ся въ земли́ то́въ: и собира́хуся ко Иефѳа́ю му́жiе пра́здни, и хожда́ху съ ни́мъ.

И бы́сть по дне́хъ си́хъ, и воева́ша сы́нове Аммо́ни на Изра́иля.

И егда́ воева́ша сы́нове Аммо́ни на Изра́иля, и поидо́ша старѣ́йшины Галаа́довы поя́ти Иефѳа́я от земли́ то́въ,

и реко́ша ко Иефѳа́ю: прiиди́ и бу́ди на́мъ нача́лникъ, и ополчи́мся на сы́ны Аммо́ни.

И рече́ Иефѳа́й старѣ́йшинамъ Галаа́дскимъ: не вы́ ли возненави́дѣсте мя́, и изгна́сте мя́ изъ до́му отца́ моего́, и отпусти́сте мя́ от себе́? и почто́ прiидо́сте ко мнѣ́ ны́нѣ, егда́ ну́жду возъимѣ́сте?

И реко́ша старѣ́йшины Галаа́дстiи ко Иефѳа́ю: сего́ ра́ди ны́нѣ прiидо́хомъ къ тебѣ́, да по́йдеши съ на́ми, и ополчи́мся на сы́ны Аммо́ни: и бу́деши на́мъ кня́зь всѣ́мъ живу́щымъ въ Галаа́дѣ.

И рече́ Иефѳа́й ко старѣ́йшинамъ Галаа́довымъ: а́ще возвраща́ете мя́ ополчи́тися на сы́ны Аммо́ни, и преда́стъ и́хъ Госпо́дь предо мно́ю, и а́зъ ва́мъ бу́ду ли кня́зь?

И реко́ша старѣ́йшины Галаа́дстiи ко Иефѳа́ю: Госпо́дь да бу́детъ по́слухъ между́ на́ми, а́ще по сло́ву твоему́ та́ко не сотвори́мъ.

И по́йде Иефѳа́й со старѣ́йшинами Галаа́дскими, и поста́виша его́ лю́дiе надъ собо́ю главу́ и кня́зя: и глаго́ла Иефѳа́й вся́ словеса́ своя́ предъ Го́сподемъ въ Массифѣ́.

И посла́ Иефѳа́й послы́ къ царю́ сыно́въ Аммо́нихъ, глаго́ля: что́ мнѣ́ и тебѣ́, я́ко прише́лъ еси́ ко мнѣ́ воева́ти на земли́ мое́й?

И рече́ ца́рь сыно́въ Аммо́нихъ къ посло́мъ Иефѳа́евымъ: я́ко взя́ Изра́иль зе́млю мою́, егда́ изы́де изъ Еги́пта, от Арно́на да́же до Иаво́ка и до Иорда́на: и ны́нѣ возврати́ ю́ съ ми́ромъ, и отиду́.

И возврати́шася послы́ ко Иефѳа́ю. И приложи́ еще́ Иефѳа́й, и посла́ послы́ къ царю́ сыно́въ Аммо́нихъ, и реко́ша ему́:

та́ко глаго́летъ Иефѳа́й: не взя́ Изра́иль земли́ Моа́вли и земли́ сыно́въ Аммо́нихъ,

поне́же егда́ исхожда́ше изъ Еги́пта, по́йде Изра́иль по пусты́ни до мо́ря чермна́го, и прiи́де до Ка́диса:

и посла́ Изра́иль послы́ къ царю́ Едо́мску, глаго́ля: да прейду́ сквозѣ́ зе́млю твою́: и не послу́ша ца́рь Едо́мскъ: та́кожде посыла́ и къ царю́ Моа́вску, и не восхотѣ́: и сѣ́де Изра́иль въ Ка́дисѣ:

и и́де пусты́нею, и обы́де зе́млю Едо́млю и зе́млю Моа́влю, и прiи́де на восто́ки со́лнца земли́ Моа́вли, и ополчи́ся объ ону́ страну́ Арно́на, и не вни́де въ предѣ́лы Моа́вли, я́ко Арно́нъ бя́ше предѣ́лъ Моа́вль:

и посла́ Изра́иль послы́ къ сио́ну царю́ Аморре́йску, царю́ есево́нску, и рече́ къ нему́ Изра́иль: да пре́йдемъ по земли́ твое́й до мѣ́ста на́шего:

и не восхотѣ́ сио́нъ Изра́илю преити́ по предѣ́ломъ свои́мъ, и собра́ сио́нъ вся́ лю́ди своя́, и ополчи́ся во Иа́сѣ, и воева́ на Изра́иля:

и предаде́ Госпо́дь Бо́гъ Изра́илевъ сио́на и вся́ лю́ди его́ въ ру́ки Изра́иля, и изби́ и́хъ:

и наслѣ́дова Изра́иль всю́ зе́млю Аморре́а живу́щаго на земли́ то́й: и взя́ ве́сь предѣ́лъ Аморре́йскъ от Арно́на да́же до Иаво́ка, и от пусты́ни до Иорда́на:

и ны́нѣ Госпо́дь Бо́гъ Изра́илевъ изгна́ Аморре́а от лица́ люді́й свои́хъ Изра́иля, и ты́ ли хо́щеши наслѣ́дити его́?

ни́, но ели́ко даде́ въ наслѣ́дiе тебѣ́ хамо́съ бо́гъ тво́й, сiя́ да наслѣ́диши: а всѣ́хъ, и́хже изгна́ Госпо́дь Бо́гъ на́шъ от лица́ на́шего, сiя́ мы́ наслѣ́димъ:

и ны́нѣ еда́ лу́чшiй еси́ ты́ Вала́ка сы́на Сепфо́рова, царя́ Моа́вля? не бра́нiю ли боря́шеся со Изра́илемъ, или́ вою́я воева́ его́?

егда́ всели́ся Изра́иль во есево́нѣ и въ предѣ́лѣхъ его́, и во Арои́рѣ и въ предѣ́лѣхъ его́, и во всѣ́хъ градѣ́хъ, и́же у Иорда́на, три́ста лѣ́тъ, и почто́ не изба́вилъ еси́ и́хъ во вре́мя о́но?

а́зъ же не согрѣши́хъ тебѣ́, и ты́ твори́ши со мно́ю зло́, вою́я на мя́: да су́дитъ Госпо́дь судя́й дне́сь между́ сы́ны Изра́илевыми и между́ сы́ны Аммо́ни.

И не послу́ша ца́рь сыно́въ Аммо́нихъ слове́съ Иефѳа́евыхъ, я́же посыла́ше къ нему́.

И бы́сть на Иефѳа́и Ду́хъ Госпо́день, и пре́йде Галаа́да и Манассі́ю, и пре́йде стражбу́ Галаа́дову, и от стражбы́ Галаа́довы и́де на о́ну страну́ сыно́въ Аммо́нихъ.

И обѣща́ Иефѳа́й обѣ́тъ Го́сподеви и рече́: а́ще преда́нiемъ преда́си сы́ны Аммо́ни въ ру́ку мою́,

и бу́детъ исходя́й, и́же а́ще изы́детъ изъ вра́тъ до́му моего́ во срѣ́тенiе мнѣ́, егда́ возвращу́ся съ ми́ромъ от сыно́въ Аммо́нихъ, и бу́детъ Го́сподеви, и вознесу́ его́ во всесожже́нiе.

И прiи́де Иефѳа́й къ сыно́мъ Аммо́нимъ воева́ти на ня́: и предаде́ я́ Госпо́дь въ ру́цѣ его́

и изби́ и́хъ от Арои́ра, до́ндеже прiити́ въ мени́ѳъ, два́десять градо́въ, и да́же до Аве́ля виногра́довъ, я́звою вели́кою зѣло́. И покоре́ни бы́ша сы́нове Аммо́ни предъ лице́мъ сыно́въ Изра́илевыхъ.

И прiи́де Иефѳа́й въ Массифу́ въ до́мъ сво́й: и се́, дще́рь его́ исхожда́ше во срѣ́тенiе его́ съ тимпа́ны и ли́ки: и сiя́ бя́ше единоро́дна ему́ возлю́бленна: и не бѣ́ ему́ сы́на, ни другі́я дще́ре, кромѣ́ ея́.

И бы́сть егда́ уви́дѣ ю́ са́мъ, растерза́ ри́зы своя́ и рече́: о, дщи́ моя́, смуща́ющи смути́ла мя́ еси́: и ты́ ны́нѣ въ претыка́нiе была́ еси́ предъ очи́ма мои́ма: а́зъ бо отверзо́хъ уста́ моя́ на тя́ ко Го́споду и не возмогу́ вспя́ть возврати́ти.

И рече́ къ нему́: о́тче, а́ще отве́рзлъ еси́ уста́ твоя́ ко Го́споду, сотвори́ мнѣ́, я́коже изы́де изо у́стъ твои́хъ, зане́же сотвори́ тебѣ́ Госпо́дь ме́сть враго́мъ твои́мъ от сыно́въ Аммо́нихъ.

И рече́ ко отцу́ своему́: сотвори́, о́тче мо́й, сiе́ сло́во: оста́ви мя́ два́ мѣ́сяца, да пойду́ и взы́ду на го́ры и пла́чуся дѣ́вства моего́ а́зъ и други́ни мои́.

И рече́: иди́. И отпусти́ ю́ на два́ мѣ́сяца: и и́де сама́ и други́ни ея́, и пла́кася дѣ́вства своего́ на гора́хъ.

И бы́сть въ концѣ́ двою́ мѣ́сяцу, и возврати́ся ко отцу́ своему́: и сотвори́ на не́й обѣ́тъ сво́й, и́мже обѣща́ся: и сiя́ не позна́ му́жа. И бы́сть въ повелѣ́нiе во Изра́или:

от дні́й до дні́й исхожда́ху дще́ри Изра́илевы пла́кати о дще́ри Иефѳа́я Галаади́тина четы́ри дни́ въ лѣ́тѣ.

Синодальный

1 Галаадитяне пригласили беженца Иеффая, чтобы вести их против Аммонитян; 12 послание Иеффая к царю Аммонитскому; 29 обет Иеффая Господу и полное поражение Аммонитян; 34 принесение дочери Иеффая в жертву.

Иеффай Галаадитянин был человек храбрый. Он был сын блудницы; от Галаада родился Иеффай.

И жена Галаадова родила ему сыновей. Когда возмужали сыновья жены, изгнали они Иеффая, сказав ему: ты не наследник в доме отца нашего, потому что ты сын другой женщины.

И убежал Иеффай от братьев своих и жил в земле Тов; и собрались к Иеффаю праздные люди и выходили с ним.

Чрез несколько времени Аммонитяне пошли войною на Израиля.

Во время войны Аммонитян с Израильтянами пришли старейшины Галаадские взять Иеффая из земли Тов

и сказали Иеффаю: приди, будь у нас вождем, и сразимся с Аммонитянами.

Иеффай сказал старейшинам Галаадским: не вы ли возненавидели меня и выгнали из дома отца моего? зачем же пришли ко мне ныне, когда вы в беде?

Старейшины Галаадские сказали Иеффаю: для того мы теперь пришли к тебе, чтобы ты пошел с нами и сразился с Аммонитянами и был у нас начальником всех жителей Галаадских.

И сказал Иеффай старейшинам Галаадским: если вы возвратите меня, чтобы сразиться с Аммонитянами, и Господь предаст мне их, то останусь ли я у вас начальником?

Старейшины Галаадские сказали Иеффаю: Господь да будет свидетелем между нами, что мы сделаем по слову твоему!

И пошел Иеффай со старейшинами Галаадскими, и народ поставил его над собою начальником и вождем, и Иеффай произнес все слова свои пред лицем Господа в Массифе.

И послал Иеффай послов к царю Аммонитскому сказать: что тебе до меня, что ты пришел ко мне воевать на земле моей?

Царь Аммонитский сказал послам Иеффая: Израиль, когда шел из Египта, взял землю мою от Арнона до Иавока и Иордана; итак возврати мне ее с миром [и я отступлю].

[И возвратились послы к Иеффаю.] Иеффай в другой раз послал послов к царю Аммонитскому,

сказать ему: так говорит Иеффай: Израиль не взял земли Моавитской и земли Аммонитской;

ибо когда шли из Египта, Израиль пошел в пустыню к Чермному морю и пришел в Кадес;

оттуда послал Израиль послов к царю Едомскому сказать: «позволь мне пройти землею твоею»; но царь Едомский не послушал; и к царю Моавитскому он посылал, но и тот не согласился; посему Израиль оставался в Кадесе.

И пошел пустынею, и миновал землю Едомскую и землю Моавитскую, и, придя к восточному пределу земли Моавитской, расположился станом за Арноном; но не входил в пределы Моавитские, ибо Арнон есть предел Моава.

И послал Израиль послов к Сигону, царю Аморрейскому, царю Есевонскому, и сказал ему Израиль: позволь нам пройти землею твоею в свое место.

Но Сигон не согласился пропустить Израиля чрез пределы свои, и собрал Сигон весь народ свой, и расположился станом в Иааце, и сразился с Израилем.

И предал Господь Бог Израилев Сигона и весь народ его в руки Израилю, и он побил их; и получил Израиль в наследие всю землю Аморрея, жившего в земле той;

и получили они в наследие все пределы Аморрея от Арнона до Иавока и от пустыни до Иордана.

Итак Господь Бог Израилев изгнал Аморрея от лица народа Своего Израиля, а ты хочешь взять его наследие?

Не владеешь ли ты тем, что дал тебе Хамос, бог твой? И мы владеем всем тем, что дал нам в наследие Господь Бог наш.

Разве ты лучше Валака, сына Сепфорова, царя Моавитского? Ссорился ли он с Израилем, или воевал ли с ними?

Израиль уже живет триста лет в Есевоне и в зависящих от него городах, в Ароере и зависящих от него городах, и во всех городах, которые близ Арнона; для чего вы в то время не отнимали [их]?

А я не виновен пред тобою, и ты делаешь мне зло, выступив против меня войною. Господь Судия да будет ныне судьею между сынами Израиля и между Аммонитянами!

Но царь Аммонитский не послушал слов Иеффая, с которыми он посылал к нему.

И был на Иеффае Дух Господень, и прошел он Галаад и Манассию, и прошел Массифу Галаадскую, и из Массифы Галаадской пошел к Аммонитянам.

И дал Иеффай обет Господу и сказал: если Ты предашь Аммонитян в руки мои,

то по возвращении моем с миром от Аммонитян, что выйдет из ворот дома моего навстречу мне, будет Господу, и вознесу сие на всесожжение.

И пришел Иеффай к Аммонитянам – сразиться с ними, и предал их Господь в руки его;

и поразил их поражением весьма великим, от Ароера до Минифа двадцать городов, и до Авель-Керамима, и смирились Аммонитяне пред сынами Израилевыми.

И пришел Иеффай в Массифу в дом свой, и вот, дочь его выходит навстречу ему с тимпанами и ликами: она была у него только одна, и не было у него еще ни сына, ни дочери.

Когда он увидел ее, разодрал одежду свою и сказал: ах, дочь моя! ты сразила меня; и ты в числе нарушителей покоя моего! я отверз [о тебе] уста мои пред Господом и не могу отречься.

Она сказала ему: отец мой! ты отверз уста твои пред Господом – и делай со мною то, что произнесли уста твои, когда Господь совершил чрез тебя отмщение врагам твоим Аммонитянам.

И сказала отцу своему: сделай мне только вот что: отпусти меня на два месяца; я пойду, взойду на горы и опла́чу девство мое с подругами моими.

Он сказал: пойди. И отпустил ее на два месяца. Она пошла с подругами своими и оплакивала девство свое в горах.

По прошествии двух месяцев она возвратилась к отцу своему, и он совершил над нею обет свой, который дал, и она не познала мужа. И вошло в обычай у Израиля,

что ежегодно дочери Израилевы ходили оплакивать дочь Иеффая Галаадитянина, четыре дня в году.

Грузинский

Языки

იყო იფთახ გალაადელი, მაგარი ვაჟკაცი იყო. მეძავი ქალის ნაშობი იყო იგი. გალაადმა შვა იფთახი.

ცოლმაც უშვა გალაადს ვაჟები. როცა წამოიზარდნენ ცოლის ვაჟები, გააგდეს იფთახი, უთხრეს: შენ არ გიდევს წილი მამაჩვენის სახლში, რადგან სხვა ქალის ნაშობი ხარ.

გაერიდა თავის ძმებს იფთახი და ტობის მხარეში დასახლდა. უღირსმა ხალხმა მოიყარა თავი მის გარშემო და დათარეშობდა მასთან ერთად.

გამოხდა ხანი და გამოვიდნენ ყამონიანები ისრაელის წინააღმდეგ საბრძოლველად.

და როცა ომი აუტეხეს ყამონიანებმა ისრაელს, მივიდნენ გალაადის უხეცესები იფთახთან, რათა წამოეყვანათ ტობის მხარიდან.

უთხრეს იფთახს: მოდი, გახდი ჩვენი წინამძღოლი და შევებრძოლოთ ყამონიანებს.

უთხრა იფთახმა გალაადის უხუცესებს: აკი მომიძულეთ და გამომაგდეთ მამაჩემის სახლიდან? ახლა რატომ მომაკითხეთ, როცა გაგიჭირდათ?

უთხრეს გალაადის უხუცესებმა იფთახს: იმიტომ მოგაკითხეთ, რომ წამოგვყვე, შეებრძოლო ყამონიანებს და მთელი გალაადის წინამძღოლი გახდე.

უთხრა იფთახმა გალაადის უხუცესებს: თუ დამაბრუნეთ ყამონიანებთან საბრძოლველად და უფალმა ხელში ჩამიგდო ისინი, მერეც თქვენი წინამძღოლი ვიქნები?

უთხრეს გალაადის უხუცესებმა იფთახს: უფალი იყოს მოწმე ჩვენს შორის, რომ ისე მოვიქცევით, როგორც შენ იტყვი.

წამოჰყვა იფთახი გალაადის უხუცესებს და ხალხმა იგი თავის თავკაცად და წინამძღოლად აირჩია. გაიმეორა იფთახმა ყოველი თავისი სიტყვა უფლის წინაშე, მიცფაში.

კაცები გაუგზავნა იფთახმა ყამონიანთა მეფეს და უთხრა: რა ხელი გაქვს ჩემთან, რომ მომიხდი და მებრძვი ჩემს მიწაზე?

უთხრა ყამონიანთა მეფემ იფთახის კაცებს: როცა ეგვიპტიდან გამოვიდა ისრაელი, ჩემი ქვეყანა დაიკავა არნონიდან იაბოკამდე და იორდანემდე. მშვიდობიანად დამიბრუნე იგი და დაგეხსნები.

დაბრუნდნენ კაცები იფთახთან. მეორედ გაუგზავნა იფთახმა კაცები ყამონიანთა მეფეს.

უთხრა: ასე ამბობს იფთახი: ისრაელს არ მიუტაცებია მოაბის ქვეყანა და ყამონიანთა ქვეყანა.

როცა ეგვიპტიდან გამოსულმა უდაბნოში იარა მეწამულ ზღვამდე და კადეშს მიადგა,

კაცები გაუგზავნა ედომის მეფეს და შეუთვალა: გამატარე შენს ქვეყანაზე, მაგრამ ყური არ ათხოვა. მოაბის მეფესაც გაუგზავნა კაცები. მაგრამ მანაც უარი უთხრა. ამიტომაც კადეშში დარჩა ისრაელი.

გამოიარა უდაბნო, გამოსცდა ედომელთა ქვეყანას და მოაბის ქვეყანას, მოაღწია მოაბის ქვეყნის საზღვრამდე და არნონს იქით დაბანაკდა. მაგრამ არ შესულა მოაბის ქვეყანაში, რადგან არნონი მოაბის საზღვარია.

კაცები გაუგზავნა ისრაელმა სიხონს, ამორეველთა მეფეს, ხეშბონის მეფეს, შეუთვალა მას ისრაელმა: გაგვატარე შენს ქვეყანაზე და ჩვენს ადგილამდე მიგვიშვიო.

მაგრამ სიხონი არ დათანხმდა, გაეტარებინა ისრაელი თავის მიწა-წყალზე. შეაგროვა სიხონმა მთელი თავისი ხალხი, იააცში დაბანაკდა და შეება ისრაელს.

უფალმა, ისრაელის ღმერთმა, ხელში ჩაუგდო ისრაელს სიხონი და მთელი მისი ხალხი და მან გაწყვიტა ისინი. დაიმკვიდრა ისრაელმა ამორეველთა მთელი ქვეყანა, იმათი, ვინც იმ ქვეყანაში ცხოვრობდა.

დაიმკვიდრეს ამორეველთა მთელი მიწა-წყალი არნონიდან იაბოკამდე და უდაბნოდან იორდანემდე.

ასე აჰყარა უფალმა, ისრაელის ღმერთმა, ამორეველები თავისი ერის ისრაელის წინაშე, შენ კი სამკვიდრებელში ეცილები მას?

ხომ ფლობ იმას, რაც დაგიმკვიდრა ქამოშმა, შენმა ღმერთმა? ჩვენც ვფლობთ ყველაფერს, რაც უფალს, ჩვენს ღმერთს, დაუმკვიდრებია ჩვენთვის.

რითი ჯობიხარ ბალაკ ციფორის ძეს, მოაბის მეფეს? ოდესმე თუ წაკიდებია იგი ისრაელს ან თუ უომია მასთან?

სამასი წელია, რაც ცხოვრობს ისრაელი ხეშბონში და მის სოფლებში, ყაროყერში და მის სოფლებში, ყველა ქალაქში არნონის გაღმა-გამოღმა. რატომ იმთავითვე არ დაიბრუნე ისინი?

მე არ მაქვს ბრალი შენს წინაშე, შენ კი ბოროტებას მიკეთებ, ჩემზე რომ მოდიხარ საბრძოლველად. უფალი იყოს ახლა მსაჯული ისრაელიანთა და ყამონიანთაა შორის!

მაგრამ ყური არ ათხოვა ყამონიანთა მეფემ იფთახის შენათვალს.

გადმოვიდა უფლის სული იფთახზე და მან გაიარა გალაადი და მენაშე, გაიარა გალაადის მიცფა და გალაადის მიცფადან წავიდა ყამონელებზე.

ასე აღუთქვა იფთახმა უფალს: თუ ხელში ჩამაგდებინებ ყამონიანებს,

როცა შინ მშვიდობით დავბრუნდები, ვინც პირველი გამომეგებება ჩემი სახლის ჭიშკართან, უფლისა იყოს და შევწირავ აღსავლენ მსხვერპლად.

წავიდა იფთახი ყამონიანებზე, შეება და უფალმა ხელში ჩააგდებინა ისინი.

სასტიკად დაამარცხა ისინი ყაროყერიდან მინათამდე, ოცი ქალაქი, და აბელ-კერამიმამდე. დაემორჩილნენ ყამონიანები ისრაელიანებს.

შინ მობრუნდა იფთახი მიცფაში და, აჰა, როკვით გამოეგება თავისი ასული დაირით ხელში. ეს ერთი ჰყავდა, მის გარდა არც ვაჟი ჰყავდა და არც ქალი.

როცა დაინახა, შემოიხია ტანსაცმელი და თქვა: ვაიმე შვილო, როგორ დამღუპე, ეს რა უბედურება დამატეხე. მაგრამ მე ბაგე გავხსენი უფლის წინაშე და ვერ გადავალ სიტყვას.

უთხრა ასულმა: მამაჩემო! რაკი ბაგე გახსენი უფლის წინაშე, ის მიყავ, რაც შენმა ბაგემ წარმოთქვა, როცა უფალმა სამაგიერო მიაგო შენი ხელით შენს მტრებს, ყამონიანებს.

უთხრა მამას: ოღონდ ერთი რამ შემისრულე: ორი თვით გამიშვი, წავალ, მთაში ავალ და ჩემს დობილებთან ერთად გამოვიტირებ ჩემს ყმაწვილქალობას.

უთხრა: წადი. ორი თვით გაუშვა, წავიდა იგი თავის დობილებთან ერთად და მთაში გამოიტირა თავისი ყმაწვილქალობა.

ორი თვისა შემდეგ დაბრუნდა მამასთან და აღასრულებინა დადებული აღთქმა, ისე რომ მამაკაცი არ შეუცვნია. წესად დაიდო ისრაელში:

წლიდან წლამდე, წელიწადში ერთხელ, მიდიან ისრაელიანი ქალიშვილები და ოთხი დღე იხსენებენ იფთახ გალაადელის ასულს.