Скрыть
1:1
1:3
1:4
1:6
1:7
1:8
1:10
1:11
1:12
1:13
1:15
1:16
1:18
1:19
1:20
1:21
1:22
1:23
1:24
1:25
1:26
1:28
1:29
1:30
1:34
1:36
1:37
1:38
1:39
1:40
1:41
1:42
1:43
1:44
1:45
1:47
1:48
1:49
1:56
1:57
1:58
1:59
1:60
1:61
1:62
1:63
1:64
1:65
1:66
1:67
1:71
1:77
1:79
1:80
Глава 2 
2:1
2:2
2:3
2:5
2:6
2:8
2:9
2:10
2:11
2:12
2:13
2:15
2:16
2:17
2:18
2:19
2:20
2:22
2:26
2:27
2:28
2:29
2:31
2:33
2:36
2:38
2:39
2:42
2:43
2:44
2:45
2:46
2:48
2:51
Глава 3 
3:1
3:2
3:5
3:10
3:13
3:14
3:15
3:18
3:20
3:22
3:24
3:25
3:26
3:27
3:28
3:29
3:30
3:31
3:32
3:33
Глава 4 
4:2
4:3
4:5
4:6
4:7
4:9
4:13
4:15
4:17
4:18
4:20
4:21
4:22
4:23
4:26
4:28
4:29
4:30
4:34
4:35
4:36
4:37
4:39
4:42
4:44
Глава 5 
5:1
5:2
5:3
5:4
5:5
5:6
5:7
5:8
5:9
5:10
5:11
5:13
5:15
5:16
5:17
5:19
5:20
5:21
5:22
5:23
5:24
5:25
5:26
5:28
5:29
5:30
5:31
5:33
5:34
5:35
5:37
5:38
5:39
Глава 6 
6:2
6:5
6:7
6:8
6:9
6:10
6:11
6:12
6:14
6:15
6:16
6:18
6:24
6:28
6:30
6:32
6:33
6:34
6:47
6:49
Глава 7 
7:2
7:3
7:4
7:5
7:6
7:7
7:8
7:9
7:10
7:11
7:12
7:13
7:14
7:15
7:17
7:20
7:21
7:24
7:25
7:26
7:32
7:33
7:34
7:35
7:36
7:38
7:40
7:41
7:42
7:43
7:44
7:45
7:46
7:47
7:48
7:49
7:50
Глава 8 
8:1
8:3
8:5
8:6
8:7
8:8
8:9
8:11
8:15
8:20
8:21
8:23
8:24
8:27
8:28
8:29
8:30
8:31
8:32
8:33
8:34
8:35
8:36
8:37
8:38
8:39
8:40
8:42
8:43
8:44
8:46
8:47
8:48
8:50
8:51
8:52
8:53
8:54
8:55
8:56
Глава 9 
9:2
9:3
9:4
9:6
9:8
9:11
9:12
9:14
9:15
9:16
9:17
9:19
9:21
9:24
9:27
9:29
9:30
9:33
9:34
9:36
9:37
9:39
9:40
9:41
9:42
9:43
9:47
9:52
9:55
9:58
9:59
9:61
9:62
Глава 10 
10:1
10:6
10:8
10:9
10:10
10:14
10:15
10:17
10:18
10:22
10:26
10:29
10:30
10:32
10:33
10:34
10:35
10:36
10:37
10:39
10:40
10:41
10:42
Глава 11 
11:1
11:5
11:6
11:7
11:8
11:10
11:12
11:18
11:19
11:21
11:22
11:23
11:25
11:28
11:30
11:35
11:36
11:37
11:40
11:44
11:45
11:47
11:48
11:50
11:53
11:54
Глава 12 
12:3
12:5
12:12
12:13
12:14
12:16
12:17
12:18
12:23
12:25
12:26
12:27
12:28
12:29
12:30
12:32
12:34
12:36
12:37
12:38
12:40
12:41
12:43
12:44
12:45
12:46
12:48
12:49
12:52
12:55
12:56
12:57
12:59
Глава 13 
13:1
13:2
13:3
13:4
13:5
13:8
13:9
13:10
13:11
13:12
13:13
13:15
13:16
13:17
13:19
13:21
13:23
13:26
13:28
13:31
13:32
13:33
13:35
Глава 14 
14:1
14:2
14:3
14:4
14:5
14:6
14:7
14:9
14:10
14:13
14:14
14:15
14:17
14:18
14:19
14:20
14:22
14:23
14:25
14:28
14:29
14:30
14:31
14:32
14:33
14:35
Глава 15 
15:1
15:2
15:3
15:5
15:6
15:7
15:8
15:9
15:10
15:11
15:12
15:13
15:14
15:15
15:16
15:17
15:18
15:19
15:20
15:21
15:22
15:23
15:25
15:26
15:27
15:28
15:29
15:30
15:31
15:32
Глава 16 
16:1
16:2
16:3
16:4
16:5
16:6
16:7
16:8
16:11
16:12
16:19
16:20
16:21
16:22
16:23
16:24
16:26
16:27
16:28
16:30
16:31
Глава 17 
17:2
17:4
17:5
17:7
17:8
17:9
17:13
17:15
17:16
17:17
17:18
17:19
17:20
17:21
17:22
17:24
17:27
17:29
17:30
17:31
17:34
17:36
Глава 18 
18:2
18:3
18:4
18:5
18:6
18:8
18:10
18:12
18:13
18:17
18:19
18:21
18:23
18:25
18:26
18:27
18:29
18:30
18:33
18:34
18:36
18:37
18:38
18:39
18:40
18:41
18:42
18:43
Глава 19 
19:1
19:2
19:3
19:4
19:5
19:6
19:7
19:9
19:11
19:13
19:14
19:15
19:16
19:18
19:19
19:20
19:21
19:23
19:24
19:25
19:28
19:30
19:31
19:32
19:33
19:34
19:36
19:37
19:39
19:41
19:42
19:44
19:47
19:48
Глава 20 
20:2
20:3
20:4
20:5
20:7
20:8
20:10
20:11
20:12
20:13
20:16
20:18
20:19
20:21
20:22
20:23
20:24
20:26
20:29
20:30
20:31
20:32
20:33
20:34
20:35
20:36
20:38
20:39
20:41
20:44
20:45
20:47
Глава 21 
21:2
21:4
21:7
21:9
21:11
21:13
21:17
21:18
21:21
21:23
21:24
21:26
21:29
21:30
21:31
21:32
21:38
Глава 22 
22:2
22:4
22:5
22:6
22:8
22:9
22:10
22:11
22:12
22:13
22:15
22:17
22:18
22:20
22:23
22:24
22:25
22:26
22:28
22:29
22:33
22:36
22:38
22:41
22:42
22:43
22:44
22:45
22:46
22:48
22:49
22:50
22:51
22:52
22:53
22:55
22:56
22:57
22:58
22:59
22:60
22:62
22:64
22:65
22:67
22:68
22:70
22:71
Глава 23 
23:4
23:5
23:6
23:7
23:9
23:10
23:12
23:13
23:15
23:16
23:17
23:19
23:20
23:21
23:22
23:23
23:24
23:25
23:26
23:27
23:28
23:29
23:31
23:32
23:35
23:36
23:37
23:39
23:40
23:41
23:43
23:45
23:47
23:48
23:49
23:51
23:52
23:53
23:54
23:55
Глава 24 
24:2
24:3
24:4
24:5
24:8
24:9
24:10
24:11
24:14
24:15
24:16
24:17
24:18
24:20
24:22
24:23
24:24
24:27
24:28
24:29
24:30
24:31
24:32
24:33
24:34
24:35
24:37
24:38
24:39
24:40
24:41
24:42
24:43
24:47
24:48
24:50
24:52
24:53
Синодальный
1 Цель книги. 5 Предсказание о рождении Иоанна Крестителя. 26 Благовещение Ангела о рождении Иисуса Христа; 39 посещение Елисаветы; «Величит душа моя Господа». 57 Рождение Иоанна и наречение имени; песнь Захарии «Благословен Господь».
[Зач. 1.] Как уже многие начали составлять повествования о совершенно известных между нами событиях,
как передали нам то́ бывшие с самого начала очевидцами и служителями Слова,
то рассудилось и мне, по тщательном исследовании всего сначала, по порядку описать тебе, достопочтенный Феофил,
чтобы ты узнал твердое основание того учения, в котором был наставлен.
[Зач. 2.] Во дни Ирода, царя Иудейского, был священник из Авиевой чреды, именем Захария, и жена его из рода Ааронова, имя ей Елисавета.
Оба они были праведны пред Богом, поступая по всем заповедям и уставам Господним беспорочно.
У них не было детей, ибо Елисавета была неплодна, и оба были уже в летах преклонных.
Однажды, когда он в порядке своей чреды служил пред Богом,
по жребию, как обыкновенно было у священников, досталось ему войти в храм Господень для каждения,
а всё множество народа молилось вне во время каждения, –
тогда явился ему Ангел Господень, стоя по правую сторону жертвенника кадильного.
Захария, увидев его, смутился, и страх напал на него.
Ангел же сказал ему: не бойся, Захария, ибо услышана молитва твоя, и жена твоя Елисавета родит тебе сына, и наречешь ему имя: Иоанн;
и будет тебе радость и веселие, и многие о рождении его возрадуются,
ибо он будет велик пред Господом; не будет пить вина и сикера, и Духа Святого исполнится еще от чрева матери своей;
и многих из сынов Израилевых обратит к Господу Богу их;
и предыдет пред Ним в духе и силе Илии, чтобы возвратить сердца отцов детям, и непокоривым образ мыслей праведников, дабы представить Господу народ приготовленный.
И сказал Захария Ангелу: по чему я узна́ю это? ибо я стар, и жена моя в летах преклонных.
Ангел сказал ему в ответ: я Гавриил, предстоящий пред Богом, и послан говорить с тобою и благовестить тебе сие;
и вот, ты будешь молчать и не будешь иметь возможности говорить до того дня, как это сбудется, за то́, что ты не поверил словам моим, которые сбудутся в свое время.
Между тем народ ожидал Захарию и дивился, что он медлит в храме.
Он же, выйдя, не мог говорить к ним; и они поняли, что он видел видение в храме; и он объяснялся с ними знаками, и оставался нем.
А когда окончились дни службы его, возвратился в дом свой.
[Зач. 3.] После сих дней зачала Елисавета, жена его, и таилась пять месяцев и говорила:
так сотворил мне Господь во дни сии, в которые призрел на меня, чтобы снять с меня поношение между людьми.
В шестой же месяц послан был Ангел Гавриил от Бога в город Галилейский, называемый Назарет,
к Деве, обрученной мужу, именем Иосифу, из дома Давидова; имя же Деве: Мария.
Ангел, войдя к Ней, сказал: радуйся, Благодатная! Господь с Тобою; благословенна Ты между женами.
Она же, увидев его, смутилась от слов его и размышляла, что́ бы это было за приветствие.
И сказал Ей Ангел: не бойся, Мария, ибо Ты обрела благодать у Бога;
и вот, зачнешь во чреве, и родишь Сына, и наречешь Ему имя: Иисус.
Он будет велик и наречется Сыном Всевышнего, и даст Ему Господь Бог престол Давида, отца Его;
и будет царствовать над домом Иакова во веки, и Царству Его не будет конца.
Мария же сказала Ангелу: ка́к будет это, когда Я мужа не знаю?
Ангел сказал Ей в ответ: Дух Святой найдет на Тебя, и сила Всевышнего осенит Тебя; посему и рождаемое Святое наречется Сыном Божиим.
Вот и Елисавета, родственница Твоя, называемая неплодною, и она зачала сына в старости своей, и ей уже шестой месяц,
ибо у Бога не останется бессильным никакое слово.
Тогда Мария сказала: се, Раба Господня; да будет Мне по слову твоему. И отошел от Нее Ангел.
[Зач. 4.] Встав же Мария во дни сии, с поспешностью пошла в нагорную страну, в город Иудин,
и вошла в дом Захарии, и приветствовала Елисавету.
Когда Елисавета услышала приветствие Марии, взыграл младенец во чреве ее; и Елисавета исполнилась Святого Духа,
и воскликнула громким голосом, и сказала: благословенна Ты между женами, и благословен плод чрева Твоего!
И откуда это мне, что пришла Матерь Господа моего ко мне?
Ибо когда голос приветствия Твоего дошел до слуха моего, взыграл младенец радостно во чреве моем.
И блаженна Уверовавшая, потому что совершится сказанное Ей от Господа.
И сказала Мария: величит душа Моя Господа,
и возрадовался дух Мой о Боге, Спасителе Моем,
что призрел Он на смирение Рабы Своей, ибо отныне будут ублажать Меня все роды;
что сотворил Мне величие Сильный, и свято имя Его;
и милость Его в роды родов к боящимся Его;
явил силу мышцы Своей; рассеял надменных помышлениями се́рдца их;
низложил сильных с престолов, и вознес смиренных;
алчущих исполнил благ, и богатящихся отпустил ни с чем;
воспринял Израиля, отрока Своего, воспомянув милость,
ка́к говорил отцам нашим, к Аврааму и семени его до века.
Пребыла же Мария с нею около трех месяцев, и возвратилась в дом Свой.
Елисавете же настало время родить, и она родила сына.
И услышали соседи и родственники ее, что возвеличил Господь милость Свою над нею, и радовались с нею.
В восьмой день пришли обрезать младенца и хотели назвать его, по имени отца его, Захариею.
На это мать его сказала: нет, а назвать его Иоанном.
И сказали ей: никого нет в родстве твоем, кто назывался бы сим именем.
И спрашивали знаками у отца его, ка́к бы он хотел назвать его.
Он потребовал дощечку и написал: Иоанн имя ему. И все удивились.
И тотчас разрешились уста его и язык его, и он стал говорить, благословляя Бога.
И был страх на всех живущих вокруг них; и рассказывали обо всем этом по всей нагорной стране Иудейской.
Все слышавшие положили это на сердце своем и говорили: что́ будет младенец сей? И рука Господня была с ним.
И Захария, отец его, исполнился Святого Духа и пророчествовал, говоря:
благословен Господь Бог Израилев, что посетил народ Свой и сотворил избавление ему,
и воздвиг рог спасения нам в дому Давида, отрока Своего,
ка́к возвестил устами бывших от века святых пророков Своих,
что спасет нас от врагов наших и от руки всех ненавидящих нас;
сотворит милость с отцами нашими и помянет святой завет Свой,
клятву, которою клялся Он Аврааму, отцу нашему, дать нам,
небоязненно, по избавлении от руки врагов наших,
служить Ему в святости и правде пред Ним, во все дни жизни нашей.
И ты, младенец, наречешься пророком Всевышнего, ибо предыдешь пред лицом Господа приготовить пути Ему,
дать уразуметь народу Его спасение в прощении грехов их,
по благоутробному милосердию Бога нашего, которым посетил нас Восток свыше,
просветить сидящих во тьме и тени смертной, направить ноги наши на путь мира.
Младенец же возрастал и укреплялся духом, и был в пустынях до дня явления своего Израилю.
1 Рождество Христово; явление Ангела пастухам. 21 Встреча Богомладенца в храме Симеоном и Анной. 40 «Младенец возрастал»; посещение Иерусалима; двенадцатилетний Иисус в храме.
[Зач. 5.] В те дни вышло от кесаря Августа повеление сделать перепись по всей земле.
Эта перепись была первая в правление Квириния Сириею.
И пошли все записываться, каждый в свой город.
Пошел также и Иосиф из Галилеи, из города Назарета, в Иудею, в город Давидов, называемый Вифлеем, потому что он был из дома и рода Давидова,
записаться с Мариею, обрученною ему женою, которая была беременна.
Когда же они были там, наступило время родить Ей;
и родила Сына Своего Первенца, и спеленала Его, и положила Его в ясли, потому что не было им места в гостинице.
В той стране были на поле пастухи, которые содержали ночную стражу у стада своего.
Вдруг предстал им Ангел Господень, и слава Господня осияла их; и убоялись страхом великим.
И сказал им Ангел: не бойтесь; я возвещаю вам великую радость, которая будет всем людям:
ибо ныне родился вам в городе Давидовом Спаситель, Который есть Христос Господь;
и вот вам знак: вы найдете Младенца в пеленах, лежащего в яслях.
И внезапно явилось с Ангелом многочисленное воинство небесное, славящее Бога и взывающее:
слава в вышних Богу, и на земле мир, в человеках благоволение!
Когда Ангелы отошли от них на небо, пастухи сказали друг другу: пойдем в Вифлеем и посмотрим, что́ там случилось, о чем возвестил нам Господь.
И, поспешив, пришли и нашли Марию и Иосифа, и Младенца, лежащего в яслях.
Увидев же, рассказали о том, что́ было возвещено им о Младенце Сем.
И все слышавшие дивились тому, что́ рассказывали им пастухи.
А Мария сохраняла все слова сии, слагая в сердце Своем.
[Зач. 6.] И возвратились пастухи, славя и хваля Бога за всё то́, что слышали и видели, ка́к им сказано было.
По прошествии восьми дней, когда надлежало обрезать Младенца, дали Ему имя Иисус, нареченное Ангелом прежде зачатия Его во чреве.
А когда исполнились дни очищения их по закону Моисееву, [Зач. 7.] принесли Его в Иерусалим, чтобы представить пред Господа,
как предписано в законе Господнем, чтобы всякий младенец мужеского пола, разверзающий ложесна, был посвящен Господу,
и чтобы принести в жертву, по реченному в законе Господнем, две горлицы или двух птенцов голубиных.
[Зач. 8.] Тогда был в Иерусалиме человек, именем Симеон. Он был муж праведный и благочестивый, чающий утешения Израилева; и Дух Святой был на нем.
Ему было предсказано Духом Святым, что он не увидит смерти, доколе не увидит Христа Господня.
И пришел он по вдохновению в храм. И, когда родители принесли Младенца Иисуса, чтобы совершить над Ним законный обряд,
он взял Его на руки, благословил Бога и сказал:
Ныне отпускаешь раба Твоего, Владыко, по слову Твоему, с миром,
ибо видели очи мои спасение Твое,
которое Ты уготовал пред лицом всех народов,
свет к просвещению язычников и славу народа Твоего Израиля.
Иосиф же и Матерь Его дивились сказанному о Нем.
И благословил их Симеон и сказал Марии, Матери Его: се, лежит Сей на падение и на восстание многих в Израиле и в предмет пререканий, –
и Тебе Самой оружие пройдет душу, – да откроются помышления многих сердец.
Тут была также Анна пророчица, дочь Фануилова, от колена Асирова, достигшая глубокой старости, прожив с мужем от девства своего семь лет,
вдова лет восьмидесяти четырех, которая не отходила от храма, постом и молитвою служа Богу день и ночь.
И она в то время, подойдя, славила Господа и говорила о Нем всем, ожидавшим избавления в Иерусалиме.
И когда они совершили всё по закону Господню, возвратились в Галилею, в город свой Назарет.
Младенец же возрастал и укреплялся духом, исполняясь премудрости, и благодать Божия была на Нем.
Каждый год родители Его ходили в Иерусалим на праздник Пасхи.
И когда Он был двенадцати лет, пришли они также по обычаю в Иерусалим на праздник.
Когда же, по окончании дней праздника, возвращались, остался Отрок Иисус в Иерусалиме; и не заметили того Иосиф и Матерь Его,
но думали, что Он идет с другими. Пройдя же дневной путь, стали искать Его между родственниками и знакомыми
и, не найдя Его, возвратились в Иерусалим, ища Его.
Через три дня нашли Его в храме, сидящего посреди учителей, слушающего их и спрашивающего их;
все слушавшие Его дивились разуму и ответам Его.
И, увидев Его, удивились; и Матерь Его сказала Ему: Чадо! что́ Ты сделал с нами? Вот, отец Твой и Я с великою скорбью искали Тебя.
Он сказал им: зачем было вам искать Меня? или вы не знали, что Мне должно быть в том, что́ принадлежит Отцу Моему?
Но они не поняли сказанных Им слов.
И Он пошел с ними и пришел в Назарет; и был в повиновении у них. И Матерь Его сохраняла все слова сии в сердце Своем.
Иисус же преуспевал в премудрости и возрасте и в любви у Бога и человеков.
1 Иоанн проповедует и крестит. 21 Крещение Господне; 23 Его родословие.
[Зач. 9.] В пятнадцатый же год правления Тиверия кесаря, когда Понтий Пилат начальствовал в Иудее, Ирод был четвертовластником в Галилее, Филипп, брат его, четвертовластником в Итурее и Трахонитской области, а Лисаний четвертовластником в Авилинее,
при первосвященниках Анне и Каиафе, был глагол Божий к Иоанну, сыну Захарии, в пустыне.
И он проходил по всей окрестной стране Иорданской, проповедуя крещение покаяния для прощения грехов,
как написано в книге слов пророка Исаии, который говорит: глас вопиющего в пустыне: приготовьте путь Господу, прямыми сделайте стези Ему;
всякий дол да наполнится, и всякая гора и холм да понизятся, кривизны выпрямятся и неровные пути сделаются гладкими;
и узрит всякая плоть спасение Божие.
Иоанн приходившему креститься от него народу говорил: порождения ехиднины! кто внушил вам бежать от будущего гнева?
Сотворите же достойные плоды покаяния и не думайте говорить в себе: отец у нас Авраам, ибо говорю вам, что Бог может из камней сих воздвигнуть детей Аврааму.
Уже и секира при корне дерев лежит: всякое дерево, не приносящее доброго плода, срубают и бросают в огонь.
И спрашивал его народ: что же нам делать?
Он сказал им в ответ: у кого две одежды, тот дай неимущему, и у кого есть пища, делай то же.
Пришли и мытари креститься, и сказали ему: учитель! что нам делать?
Он отвечал им: ничего не требуйте более определенного вам.
Спрашивали его также и воины: а нам что делать? И сказал им: никого не обижайте, не клевещите, и довольствуйтесь своим жалованьем.
Когда же народ был в ожидании, и все помышляли в сердцах своих об Иоанне, не Христос ли он, –
Иоанн всем отвечал: я крещу вас водою, но идёт Сильнейший меня, у Которого я недостоин развязать ремень обуви; Он будет крестить вас Духом Святым и огнем.
Лопата Его в руке Его, и Он очистит гумно Свое и соберет пшеницу в житницу Свою, а солому сожжет огнем неугасимым.
Многое и другое благовествовал он народу, поучая его.
[Зач. 10.] Ирод же четвертовластник, обличаемый от него за Иродиаду, жену брата своего, и за всё, что сделал Ирод худого,
прибавил ко всему прочему и то́, что заключил Иоанна в темницу.
Когда же крестился весь народ, и Иисус, крестившись, молился: отверзлось небо,
и Дух Святой нисшел на Него в телесном виде, как голубь, и был глас с небес, глаголющий: Ты Сын Мой Возлюбленный; в Тебе Мое благоволение!
[Зач. 11.] Иисус, начиная Своё служение, был лет тридцати, и был, как думали, Сын Иосифов, Илиев,
Матфатов, Левиин, Мелхиев, Ианнаев, Иосифов,
Маттафиев, Амосов, Наумов, Еслимов, Наггеев,
Маафов, Маттафиев, Семеиев, Иосифов, Иудин,
Иоаннанов, Рисаев, Зоровавелев, Салафиилев, Нириев,
Мелхиев, Аддиев, Косамов, Елмодамов, Иров,
Иосиев, Елиезеров, Иоримов, Матфатов, Левиин,
Симеонов, Иудин, Иосифов, Ионанов, Елиакимов,
Мелеаев, Маинанов, Маттафаев, Нафанов, Давидов,
Иессеев, Овидов, Воозов, Салмонов, Наассонов,
Аминадавов, Арамов, Есромов, Фаресов, Иудин,
Иаковлев, Исааков, Авраамов, Фаррин, Нахоров,
Серухов, Рагавов, Фалеков, Еверов, Салин,
Каинанов, Арфаксадов, Симов, Ноев, Ламехов,
Мафусалов, Енохов, Иаредов, Малелеилов, Каинанов,
Еносов, Сифов, Адамов, Божий.
1 Искушение Иисуса Христа в пустыне. 14 Проповедь в Галилее. 16 Проповедь в Назаретской синагоге. 31 Изгнание бесов в Капернауме; исцеление тещи Петра; благовестие в Галилее.
[Зач. 12.] Иисус, исполненный Духа Святого, возвратился от Иордана и поведен был Духом в пустыню.
Там сорок дней Он был искушаем от диавола и ничего не ел в эти дни, а по прошествии их напоследок взалкал.
И сказал Ему диавол: если Ты Сын Божий, то вели этому камню сделаться хлебом.
Иисус сказал ему в ответ: написано, что не хлебом одним будет жить человек, но всяким словом Божиим.
И, возведя Его на высокую гору, диавол показал Ему все царства вселенной во мгновение времени,
и сказал Ему диавол: Тебе дам власть над всеми сими царствами и славу их, ибо она предана мне, и я, кому хочу, даю ее;
итак, если Ты поклонишься мне, то всё будет Твое.
Иисус сказал ему в ответ: отойди от Меня, сатана; написано: Господу Богу твоему поклоняйся, и Ему одному служи.
И повел Его в Иерусалим, и поставил Его на крыле храма, и сказал Ему: если Ты Сын Божий, бросься отсюда вниз,
ибо написано: Ангелам Своим заповедает о Тебе сохранить Тебя;
и на руках понесут Тебя, да не преткнешься о камень ногою Твоею.
Иисус сказал ему в ответ: сказано: не искушай Господа Бога твоего.
И, окончив всё искушение, диавол отошел от Него до времени.
И возвратился Иисус в силе духа в Галилею; и разнеслась молва о Нем по всей окрестной стране.
Он учил в синагогах их, и от всех был прославляем.
[Зач. 13.] И пришел в Назарет, где был воспитан, и вошел, по обыкновению Своему, в день субботний в синагогу, и встал читать.
Ему подали книгу пророка Исаии; и Он, раскрыв книгу, нашел место, где было написано:
Дух Господень на Мне; ибо Он помазал Меня благовествовать нищим, и послал Меня исцелять сокрушенных сердцем, проповедовать пленным освобождение, слепым прозрение, отпустить измученных на свободу,
проповедовать лето Господне благоприятное.
И, закрыв книгу и отдав служителю, сел; и глаза всех в синагоге были устремлены на Него.
И Он начал говорить им: ныне исполнилось Писание сие, слышанное вами.
И все засвидетельствовали Ему это, [Зач. 14.] и дивились словам благодати, исходившим из уст Его, и говорили: не Иосифов ли это сын?
Он сказал им: конечно, вы скажете Мне присловие: врач! исцели Самого Себя; сделай и здесь, в Твоем отечестве, то́, что́, мы слышали, было в Капернауме.
И сказал: истинно говорю вам: никакой пророк не принимается в своем отечестве.
Поистине говорю вам: много вдов было в Израиле во дни Илии, когда заключено было небо три года и шесть месяцев, так что сделался большой голод по всей земле,
и ни к одной из них не был послан Илия, а только ко вдове в Сарепту Сидонскую;
много также было прокаженных в Израиле при пророке Елисее, и ни один из них не очистился, кроме Неемана Сириянина.
Услышав это, все в синагоге исполнились ярости
и, встав, выгнали Его вон из города и повели на вершину горы, на которой город их был построен, чтобы свергнуть Его;
но Он, пройдя посреди них, удалился.
[Зач. 15.] И пришел в Капернаум, город Галилейский, и учил их в дни субботние.
И дивились учению Его, ибо слово Его было со властью.
Был в синагоге человек, имевший нечистого духа бесовского, и он закричал громким голосом:
оставь; что́ Тебе до нас, Иисус Назарянин? Ты пришел погубить нас; знаю Тебя, кто Ты, Святой Божий.
Иисус запретил ему, сказав: замолчи и выйди из него. И бес, повергнув его посреди синагоги, вышел из него, нимало не повредив ему.
И напал на всех ужас, и рассуждали между собою: что это значит, что Он со властью и силою повелевает нечистым духам, и они выходят?
[Зач. 16.] И разнесся слух о Нем по всем окрестным местам.
Выйдя из синагоги, Он вошел в дом Симона; тёща же Симонова была одержима сильною горячкою; и просили Его о ней.
Подойдя к ней, Он запретил горячке; и оставила ее. Она тотчас встала и служила им.
При захождении же солнца все, имевшие больных различными болезнями, приводили их к Нему; и Он, возлагая на каждого из них руки, исцелял их.
Выходили также и бесы из многих с криком и говорили: Ты Христос, Сын Божий. А Он запрещал им сказывать, что они знают, что Он Христос.
Когда же настал день, Он, выйдя из дома, пошел в пустынное место, и народ искал Его и, придя к Нему, удерживал Его, чтобы не уходил от них.
Но Он сказал им: и другим городам благовествовать Я должен Царствие Божие, ибо на то Я послан.
И проповедовал в синагогах Галилейских.
1 Призвание Симона Петра, Иакова и Иоанна. 12 Исцеление прокаженного и расслабленного. 27 Призвание Левия; «не праведников, а грешников». 33 О посте: новое вино и новые мехи.
[Зач. 17.] Однажды, когда народ теснился к Нему, чтобы слышать слово Божие, а Он стоял у озера Геннисаретского,
увидел Он две лодки, стоящие на озере; а рыболовы, выйдя из них, вымывали сети.
Войдя в одну лодку, которая была Симонова, Он просил его отплыть несколько от берега и, сев, учил народ из лодки.
Когда же перестал учить, сказал Симону: отплыви на глубину и закиньте сети свои для лова.
Симон сказал Ему в ответ: Наставник! мы трудились всю ночь и ничего не поймали, но по слову Твоему закину сеть.
Сделав это, они поймали великое множество рыбы, и даже сеть у них прорывалась.
И дали знак товарищам, находившимся на другой лодке, чтобы пришли помочь им; и пришли, и наполнили обе лодки, так что они начинали тонуть.
Увидев это, Симон Петр припал к коленям Иисуса и сказал: выйди от меня, Господи! потому что я человек грешный.
Ибо ужас объял его и всех, бывших с ним, от этого лова рыб, ими пойманных;
также и Иакова и Иоанна, сыновей Зеведеевых, бывших товарищами Симону. И сказал Симону Иисус: не бойся; отныне будешь ловить человеков.
И, вытащив обе лодки на берег, оставили всё и последовали за Ним.
[Зач. 18.] Когда Иисус был в одном городе, пришел человек весь в проказе и, увидев Иисуса, пал ниц, умоляя Его и говоря: Господи! если хочешь, можешь меня очистить.
Он простер руку, прикоснулся к нему и сказал: хочу, очистись. И тотчас проказа сошла с него.
И Он повелел ему никому не сказывать, а пойти показаться священнику и принести жертву за очищение свое, ка́к повелел Моисей, во свидетельство им.
Но тем более распространялась молва о Нём, и великое множество народа стекалось к Нему слушать и врачеваться у Него от болезней своих.
Но Он уходил в пустынные места и молился.
[Зач. 19.] В один день, когда Он учил, и сидели тут фарисеи и законоучители, пришедшие из всех мест Галилеи и Иудеи и из Иерусалима, и сила Господня являлась в исцелении больных, –
вот, принесли некоторые на постели человека, который был расслаблен, и старались внести его в дом и положить перед Иисусом;
и, не найдя, где пронести его за многолюдством, влезли на верх дома и сквозь кровлю спустили его с постелью на средину пред Иисуса.
И Он, видя веру их, сказал человеку тому: прощаются тебе грехи твои.
Книжники и фарисеи начали рассуждать, говоря: кто это, который богохульствует? кто может прощать грехи, кроме одного Бога?
Иисус, уразумев помышления их, сказал им в ответ: что́ вы помышляете в сердцах ваших?
Что́ легче сказать: прощаются тебе грехи твои, или сказать: встань и ходи?
Но чтобы вы знали, что Сын Человеческий имеет власть на земле прощать грехи, – сказал Он расслабленному: тебе говорю: встань, возьми постель твою и иди в дом твой.
И он тотчас встал перед ними, взял, на чём лежал, и пошел в дом свой, славя Бога.
И ужас объял всех, и славили Бога и, быв исполнены страха, говорили: чу́дные дела видели мы ныне.
[Зач. 20.] После сего Иисус вышел и увидел мытаря, именем Левия, сидящего у сбора пошлин, и говорит ему: следуй за Мною.
И он, оставив всё, встал и последовал за Ним.
И сделал для Него Левий в доме своем большое угощение; и там было множество мытарей и других, которые возлежали с ними.
Книжники же и фарисеи роптали и говорили ученикам Его: зачем вы едите и пьете с мытарями и грешниками?
Иисус же сказал им в ответ: не здоровые имеют нужду во враче, но больные;
Я пришел призвать не праведников, а грешников к покаянию.
[Зач. 21.] Они же сказали Ему: почему ученики Иоанновы постятся часто и молитвы творят, также и фарисейские, а Твои едят и пьют?
Он сказал им: можете ли заставить сынов чертога брачного поститься, когда с ними жених?
Но придут дни, когда отнимется у них жених, и тогда будут поститься в те дни.
При сем сказал им притчу: никто не приставляет заплаты к ветхой одежде, отодрав от новой одежды; а иначе и новую раздерет, и к старой не подойдет заплата от новой.
И никто не вливает молодого вина в мехи ветхие; а иначе молодое вино прорвет мехи, и само вытечет, и мехи пропадут;
но молодое вино должно вливать в мехи новые; тогда сбережется и то́ и другое.
И никто, пив старое вино, не захочет тотчас молодого, ибо говорит: старое лучше.
1 «Сын Человеческий есть Господин и субботы»; 12 Избрание двенадцати Апостолов; «весь народ искал» Иисуса Христа; 20 Он учит их; кто «блажен»? о любви и суде.
[Зач. 22.] В субботу, первую по втором дне Пасхи, случилось Ему проходить засеянными полями, и ученики Его срывали колосья и ели, растирая руками.
Некоторые же из фарисеев сказали им: зачем вы делаете то, чего не должно делать в субботы?
Иисус сказал им в ответ: разве вы не читали, что сделал Давид, когда взалкал сам и бывшие с ним?
Ка́к он вошел в дом Божий, взял хлебы предложения, которых не должно было есть никому, кроме одних священников, и ел, и дал бывшим с ним?
И сказал им: Сын Человеческий есть Господин и субботы.
Случилось же и в другую субботу войти Ему в синагогу и учить. Там был человек, у которого правая рука была сухая.
Книжники же и фарисеи наблюдали за Ним, не исцелит ли в субботу, чтобы найти обвинение против Него.
Но Он, зная помышления их, сказал человеку, имеющему сухую руку: встань и выступи на средину. И он встал и выступил.
Тогда сказал им Иисус: спрошу Я вас: что́ должно делать в субботу? добро, или зло? спасти душу, или погубить? Они молчали.
И, посмотрев на всех их, сказал тому человеку: протяни руку твою. Он так и сделал; и стала рука его здорова, как другая.
Они же пришли в бешенство и говорили между собою, что́ бы им сделать с Иисусом.
[Зач. 23.] В те дни взошел Он на гору помолиться и пробыл всю ночь в молитве к Богу.
Когда же настал день, призвал учеников Своих и избрал из них двенадцать, которых и наименовал апостолами:
Симона, которого и назвал Петром, и Андрея, брата его, Иакова и Иоанна, Филиппа и Варфоломея,
Матфея и Фому, Иакова Алфеева и Симона, прозываемого Зилотом,
Иуду Иаковлева и Иуду Искариота, который потом сделался предателем.
[Зач. 24.] И, сойдя с ними, стал Он на ровном месте, и множество учеников Его, и много народа из всей Иудеи и Иерусалима и приморских мест Тирских и Сидонских,
которые пришли послушать Его и исцелиться от болезней своих, также и страждущие от нечистых духов; и исцелялись.
И весь народ искал прикасаться к Нему, потому что от Него исходила сила и исцеляла всех.
И Он, возведя очи Свои на учеников Своих, говорил: Блаженны нищие духом, ибо ваше есть Царствие Божие.
Блаженны алчущие ныне, ибо насытитесь. Блаженны плачущие ныне, ибо воссмеетесь.
Блаженны вы, когда возненавидят вас люди и когда отлучат вас, и будут поносить, и пронесут имя ваше, как бесчестное, за Сына Человеческого.
Возрадуйтесь в тот день и возвеселитесь, ибо велика вам награда на небесах. Так поступали с пророками отцы их.
[Зач. 25.] Напротив, горе вам, богатые! ибо вы уже получили свое утешение.
Горе вам, пресыщенные ныне! ибо взалчете. Горе вам, смеющиеся ныне! ибо восплачете и возрыдаете.
Горе вам, когда все люди будут говорить о вас хорошо! ибо так поступали с лжепророками отцы их.
Но вам, слушающим, говорю: люби́те врагов ваших, благотворите ненавидящим вас,
благословляйте проклинающих вас и молитесь за обижающих вас.
Ударившему тебя по щеке подставь и другую, и отнимающему у тебя верхнюю одежду не препятствуй взять и рубашку.
Всякому, просящему у тебя, давай, и от взявшего твое не требуй назад.
[Зач. 26.] И ка́к хотите, чтобы с вами поступали люди, та́к и вы поступайте с ними.
И если любите любящих вас, какая вам за то благодарность? ибо и грешники любящих их любят.
И если делаете добро тем, которые вам делают добро, какая вам за то благодарность? ибо и грешники то́ же делают.
И если взаймы даёте тем, от которых надеетесь получить обратно, какая вам за то благодарность? ибо и грешники дают взаймы грешникам, чтобы получить обратно столько же.
Но вы люби́те врагов ваших, и благотворите, и взаймы давайте, не ожидая ничего; и будет вам награда великая, и будете сынами Всевышнего; ибо Он благ и к неблагодарным и злым.
Итак, будьте милосерды, как и Отец ваш милосерд.
[Зач. 27.] Не суди́те, и не будете судимы; не осуждайте, и не будете осуждены; прощайте, и прощены будете;
давайте, и дастся вам: мерою доброю, утрясенною, нагнетенною и переполненною отсыплют вам в лоно ваше; ибо, какою мерою мерите, такою же отмерится и вам.
Сказал также им притчу: может ли слепой водить слепого? не оба ли упадут в яму?
Ученик не бывает выше своего учителя; но, и усовершенствовавшись, будет всякий, как учитель его.
Что ты смотришь на сучок в глазе брата твоего, а бревна в твоем глазе не чувствуешь?
Или, как можешь сказать брату твоему: брат! дай, я выну сучок из глаза твоего, когда сам не видишь бревна в твоем глазе? Лицемер! вынь прежде бревно из твоего глаза, и тогда увидишь, как вынуть сучок из глаза брата твоего.
Нет доброго дерева, которое приносило бы худой плод; и нет худого дерева, которое приносило бы плод добрый,
ибо всякое дерево познаётся по плоду своему, потому что не собирают смокв с терновника и не снимают винограда с кустарника.
Добрый человек из доброго сокровища сердца своего выносит доброе, а злой человек из злого сокровища сердца своего выносит злое, ибо от избытка сердца говорят уста его.
[Зач. 28.] Что́ вы зовете Меня: Господи! Господи! – и не делаете того, что́ Я говорю?
Всякий, приходящий ко Мне и слушающий слова Мои и исполняющий их, скажу вам, кому подобен.
Он подобен человеку, строящему дом, который копал, углубился и положил основание на камне; почему, когда случилось наводнение и вода напёрла на этот дом, то не могла поколебать его, потому что он основан был на камне.
А слушающий и неисполняющий подобен человеку, построившему дом на земле без основания, который, когда напёрла на него вода, тотчас обрушился; и разрушение дома сего было великое.
1 Исцеление слуги сотника; воскрешение сына вдовы в Наине. 18 Ответ Иисуса Иоанну Крестителю; Его слова об Иоанне. 36 Женщина помазала миром ноги Иисуса Христа; притча о прощенных долгах.
Когда Он окончил все слова Свои к слушавшему народу, то [Зач. 29.] вошел в Капернаум.
У одного сотника слуга, которым он дорожил, был болен при смерти.
Услышав об Иисусе, он послал к Нему Иудейских старейшин просить Его, чтобы пришел исцелить слугу его.
И они, придя к Иисусу, просили Его убедительно, говоря: он достоин, чтобы Ты сделал для него это,
ибо он любит народ наш и построил нам синагогу.
Иисус пошел с ними. И когда Он недалеко уже был от дома, сотник прислал к Нему друзей сказать Ему: не трудись, Господи! ибо я недостоин, чтобы Ты вошел под кров мой;
потому и себя самого не почел я достойным прийти к Тебе; но скажи слово, и выздоровеет слуга мой.
Ибо я и подвластный человек, но, имея у себя в подчинении воинов, говорю одному: пойди, и идет; и другому: приди, и приходит; и слуге моему: сделай то́, и делает.
Услышав сие, Иисус удивился ему и, обратившись, сказал идущему за Ним народу: сказываю вам, что и в Израиле не нашел Я такой веры.
Посланные, возвратившись в дом, нашли больного слугу выздоровевшим.
[Зач. 30.] После сего Иисус пошел в город, называемый Наин; и с Ним шли многие из учеников Его и множество народа.
Когда же Он приблизился к городским воротам, тут выносили умершего, единственного сына у матери, а она была вдова; и много народа шло с нею из города.
Увидев ее, Господь сжалился над нею и сказал ей: не плачь.
И, подойдя, прикоснулся к одру; несшие остановились, и Он сказал: юноша! тебе говорю, встань!
Мертвый, поднявшись, сел и стал говорить; и отдал его Иисус матери его.
И всех объял страх, и славили Бога, говоря: великий пророк восстал между нами, и Бог посетил народ Свой.
[Зач. 31.] Такое мнение о Нём распространилось по всей Иудее и по всей окрестности.
И возвестили Иоанну ученики его о всём том.
Иоанн, призвав двоих из учеников своих, послал к Иисусу спросить: Ты ли Тот, Который должен прийти, или ожидать нам другого?
Они, придя к Иисусу, сказали: Иоанн Креститель послал нас к Тебе спросить: Ты ли Тот, Которому должно прийти, или другого ожидать нам?
А в это время Он многих исцелил от болезней и недугов и от злых духов, и многим слепым даровал зрение.
И сказал им Иисус в ответ: пойдите, скажите Иоанну, что́ вы видели и слышали: слепые прозревают, хромые ходят, прокаженные очищаются, глухие слышат, мертвые воскресают, нищие благовествуют;
и блажен, кто не соблазнится о Мне!
По отшествии же посланных Иоанном, начал говорить к народу об Иоанне: что́ смотреть ходили вы в пустыню? трость ли, ветром колеблемую?
Что́ же смотреть ходили вы? человека ли, одетого в мягкие одежды? Но одевающиеся пышно и роскошно живущие находятся при дворах царских.
Что́ же смотреть ходили вы? пророка ли? Да, говорю вам, и больше пророка.
Сей есть, о котором написано: вот, Я посылаю Ангела Моего пред лицом Твоим, который приготовит путь Твой пред Тобою.
Ибо говорю вам: из рожденных женами нет ни одного пророка больше Иоанна Крестителя; но меньший в Царствии Божием больше его.
И весь народ, слушавший Его, и мытари воздали славу Богу, крестившись крещением Иоанновым;
а фарисеи и законники отвергли волю Божию о себе, не крестившись от него.
[Зач. 32.] Тогда Господь сказал: с кем сравню людей рода сего? и кому они подобны?
Они подобны детям, которые сидят на улице, кличут друг друга и говорят: мы играли вам на свирели, и вы не плясали; мы пели вам плачевные песни, и вы не плакали.
Ибо пришел Иоанн Креститель: ни хлеба не ест, ни вина не пьет; и говорите: в нем бес.
Пришел Сын Человеческий: ест и пьет; и говорите: вот человек, который любит есть и пить вино, друг мытарям и грешникам.
И оправдана премудрость всеми чадами ее.
[Зач. 33.] Некто из фарисеев просил Его вкусить с ним пищи; и Он, войдя в дом фарисея, возлег.
И вот, женщина того города, которая была грешница, узнав, что Он возлежит в доме фарисея, принесла алавастровый сосуд с миром
и, став позади у ног Его и плача, начала обливать ноги Его слезами и отирать волосами головы своей, и целовала ноги Его, и мазала миром.
Видя это, фарисей, пригласивший Его, сказал сам в себе: если бы Он был пророк, то знал бы, кто и какая женщина прикасается к Нему, ибо она грешница.
Обратившись к нему, Иисус сказал: Симон! Я имею нечто сказать тебе. Он говорит: скажи, Учитель.
Иисус сказал: у одного заимодавца было два должника: один должен был пятьсот динариев, а другой пятьдесят,
но как они не имели чем заплатить, он простил обоим. Скажи же, который из них более возлюбит его?
Симон отвечал: думаю, тот, которому более простил. Он сказал ему: правильно ты рассудил.
И, обратившись к женщине, сказал Симону: видишь ли ты эту женщину? Я пришел в дом твой, и ты воды Мне на ноги не дал, а она слезами облила Мне ноги и волосами головы своей отёрла;
ты целования Мне не дал, а она, с тех пор как Я пришел, не перестает целовать у Меня ноги;
ты головы Мне маслом не помазал, а она миром помазала Мне ноги.
А потому сказываю тебе: прощаются грехи её многие за то, что она возлюбила много, а кому мало прощается, тот мало любит.
Ей же сказал: прощаются тебе грехи.
И возлежавшие с Ним начали говорить про себя: кто это, что и грехи прощает?
Он же сказал женщине: вера твоя спасла тебя, иди с миром.
1 Иисус Христос благовествует по городам. 4 Притча о сеятеле и семени. 16 «Наблюдайте, как вы слушаете». 22 Укрощение бури на море. 26 Изгнание легиона бесов из бесноватого; стадо свиное. 40 Воскрешение дочери Иаира и исцеление кровоточивой женщины.
[Зач. 34.] После сего Он проходил по городам и селениям, проповедуя и благовествуя Царствие Божие, и с Ним двенадцать,
и некоторые женщины, которых Он исцелил от злых духов и болезней: Мария, называемая Магдалиною, из которой вышли семь бесов,
и Иоанна, жена Хузы, домоправителя Иродова, и Сусанна, и многие другие, которые служили Ему имением своим.
Когда же собралось множество народа, и из всех городов жители сходились к Нему, Он начал говорить притчею:
[Зач. 35.] вышел сеятель сеять семя свое, и когда он сеял, иное упало при дороге и было потоптано, и птицы небесные поклевали его;
а иное упало на камень и, взойдя, засохло, потому что не имело влаги;
а иное упало между тернием, и выросло терние и заглушило его;
а иное упало на добрую землю и, взойдя, принесло плод сторичный. Сказав сие, возгласил: кто имеет уши слышать, да слышит!
Ученики же Его спросили у Него: что бы значила притча сия?
Он сказал: вам дано знать тайны Царствия Божия, а прочим в притчах, так что они видя не видят и слыша не разумеют.
Вот что значит притча сия: семя есть слово Божие;
а упавшее при пути, это суть слушающие, к которым пото́м приходит диавол и уносит слово из сердца их, чтобы они не уверовали и не спаслись;
а упавшее на камень, это те, которые, когда услышат слово, с радостью принимают, но которые не имеют корня, и временем веруют, а во время искушения отпадают;
а упавшее в терние, это те, которые слушают слово, но, отходя, заботами, богатством и наслаждениями житейскими подавляются и не приносят плода;
а упавшее на добрую землю, это те, которые, услышав слово, хранят его в добром и чистом сердце и приносят плод в терпении. Сказав это, Он возгласил: кто имеет уши слышать, да слышит!
[Зач. 36.] Никто, зажегши свечу, не покрывает ее сосудом, или не ставит под кровать, а ставит на подсвечник, чтобы входящие видели свет.
Ибо нет ничего тайного, что́ не сделалось бы явным, ни сокровенного, что́ не сделалось бы известным и не обнаружилось бы.
Итак, наблюдайте, как вы слушаете: ибо, кто имеет, тому дано будет, а кто не имеет, у того отнимется и то́, что́ он думает иметь.
И пришли к Нему Матерь и братья Его, и не могли подойти к Нему по причине народа.
И дали знать Ему: Матерь и братья Твои стоят вне, желая видеть Тебя.
Он сказал им в ответ: матерь Моя и братья Мои суть слушающие слово Божие и исполняющие его.
[Зач. 37.] В один день Он вошел с учениками Своими в лодку и сказал им: переправимся на ту сторону озера. И отправились.
Во время плавания их Он заснул. На озере поднялся бурный ветер, и заливало их волнами, и они были в опасности.
И, подойдя, разбудили Его и сказали: Наставник! Наставник! погибаем. Но Он, встав, запретил ветру и волнению воды; и перестали, и сделалась тишина.
Тогда Он сказал им: где вера ваша? Они же в страхе и удивлении говорили друг другу: кто же это, что и ветрам повелевает и воде, и повинуются Ему?
[Зач. 38.] И приплыли в страну Гадаринскую, лежащую против Галилеи.
Когда же вышел Он на берег, встретил Его один человек из города, одержимый бесами с давнего времени, и в одежду не одевавшийся, и живший не в доме, а в гробах.
Он, увидев Иисуса, вскричал, пал пред Ним и громким голосом сказал: что́ Тебе до меня, Иисус, Сын Бога Всевышнего? умоляю Тебя, не мучь меня.
Ибо Иисус повелел нечистому духу выйти из сего человека, потому что он долгое время мучил его, так что его связывали цепями и узами, сберегая его; но он разрывал узы и был гоним бесом в пустыни.
Иисус спросил его: как тебе имя? Он сказал: легион, – потому что много бесов вошло в него.
И они просили Иисуса, чтобы не повелел им идти в бездну.
Тут же на горе паслось большое стадо свиней; и бесы просили Его, чтобы позволил им войти в них. Он позволил им.
Бесы, выйдя из человека, вошли в свиней, и бросилось стадо с крутизны в озеро и потонуло.
Пастухи, видя происшедшее, побежали и рассказали в городе и в селениях.
И вышли видеть происшедшее; и, придя к Иисусу, нашли человека, из которого вышли бесы, сидящего у ног Иисуса, одетого и в здравом уме; и ужаснулись.
Видевшие же рассказали им, как исцелился бесновавшийся.
И просил Его весь народ Гадаринской окрестности удалиться от них, потому что они объяты были великим страхом. Он вошел в лодку и возвратился.
Человек же, из которого вышли бесы, просил Его, чтобы быть с Ним. Но Иисус отпустил его, сказав:
возвратись в дом твой и расскажи, что́ сотворил тебе Бог. Он пошел и проповедовал по всему городу, что сотворил ему Иисус.
[Зач. 39.] Когда же возвратился Иисус, народ принял Его, потому что все ожидали Его.
И вот, пришел человек, именем Иаир, который был начальником синагоги; и, пав к ногам Иисуса, просил Его войти к нему в дом,
потому что у него была одна дочь, лет двенадцати, и та была при смерти. Когда же Он шел, народ теснил Его.
И женщина, страдавшая кровотечением двенадцать лет, которая, издержав на врачей всё имение, ни одним не могла быть вылечена,
подойдя сзади, коснулась края одежды Его; и тотчас течение крови у ней остановилось.
И сказал Иисус: кто прикоснулся ко Мне? Когда же все отрицались, Петр сказал и бывшие с Ним: Наставник! народ окружает Тебя и теснит, – и Ты говоришь: кто прикоснулся ко Мне?
Но Иисус сказал: прикоснулся ко Мне некто, ибо Я чувствовал силу, исшедшую из Меня.
Женщина, видя, что она не утаилась, с трепетом подошла и, пав пред Ним, объявила Ему перед всем народом, по какой причине прикоснулась к Нему и как тотчас исцелилась.
Он сказал ей: дерзай, дщерь! вера твоя спасла тебя; иди с миром.
Когда Он еще говорил это, приходит некто из дома начальника синагоги и говорит ему: дочь твоя умерла; не утруждай Учителя.
Но Иисус, услышав это, сказал ему: не бойся, только веруй, и спасена будет.
Придя же в дом, не позволил войти никому, кроме Петра, Иоанна и Иакова, и отца девицы, и матери.
Все плакали и рыдали о ней. Но Он сказал: не плачьте; она не умерла, но спит.
И смеялись над Ним, зная, что она умерла.
Он же, выслав всех вон и взяв ее за руку, возгласил: девица! встань.
И возвратился дух ее; она тотчас встала, и Он велел дать ей есть.
И удивились родители ее. Он же повелел им не сказывать никому о происшедшем.
1 Двенадцать посланы проповедовать и исцелять. 7 Служение Иисуса Христа вызывает недоумение Ирода. 10 Насыщение 5000. 18 Петр исповедует Иисуса Христом; предсказание Иисуса Христа о Своей смерти. Как можно потерять и сберечь жизнь. 27 Преображение Господне. 37 Исцеление бесноватого отрока. «Сын Человеческий будет предан». 49 Кто больше? «Кто не против вас»; «не губить… а спасать»; «не имеет, где приклонить голову»; «предоставь мертвецам погребать своих мертвецов»; «возложивший руку свою на плуг».
[Зач. 40.] Созвав же двенадцать, дал силу и власть над всеми бесами и врачевать от болезней,
и послал их проповедовать Царствие Божие и исцелять больных.
И сказал им: ничего не берите на дорогу: ни посоха, ни сумы́, ни хлеба, ни серебра, и не имейте по две одежды;
и в какой дом войдете, там оставайтесь и оттуда отправляйтесь в путь.
А если где не примут вас, то, выходя из того города, отрясите и прах от ног ваших во свидетельство на них.
Они пошли и проходили по селениям, благовествуя и исцеляя повсюду.
[Зач. 41.] Услышал Ирод четвертовластник о всём, что делал Иисус, и недоумевал: ибо одни говорили, что это Иоанн восстал из мертвых;
другие, что Илия явился, а иные, что один из древних пророков воскрес.
И сказал Ирод: Иоанна я обезглавил; кто же Этот, о Котором я слышу такое? И искал увидеть Его.
Апостолы, возвратившись, рассказали Ему, что́ они сделали; и Он, взяв их с Собою, удалился особо в пустое место, близ города, называемого Вифсаидою.
Но народ, узнав, пошел за Ним; и Он, приняв их, беседовал с ними о Царствии Божием и требовавших исцеления исцелял.
День же начал склоняться к вечеру. [Зач. 42.] И, приступив к Нему, двенадцать говорили Ему: отпусти народ, чтобы они пошли в окрестные селения и деревни ночевать и достали пищи; потому что мы здесь в пустом месте.
Но Он сказал им: вы дайте им есть. Они сказали: у нас нет более пяти хлебов и двух рыб; разве нам пойти купить пищи для всех сих людей?
Ибо их было около пяти тысяч человек. Но Он сказал ученикам Своим: рассадите их рядами по пятидесяти.
И сделали так, и рассадили всех.
Он же, взяв пять хлебов и две рыбы и воззрев на небо, благословил их, преломил и дал ученикам, чтобы раздать народу.
И ели, и насытились все; и оставшихся у них кусков набрано двенадцать коробов.
[Зач. 43.] В одно время, когда Он молился в уединенном месте, и ученики были с Ним, Он спросил их: за кого почитает Меня народ?
Они сказали в ответ: за Иоанна Крестителя, а иные за Илию; другие же говорят, что один из древних пророков воскрес.
Он же спросил их: а вы за кого почитаете Меня? Отвечал Петр: за Христа Божия.
Но Он строго приказал им никому не говорить о сем,
сказав, что Сыну Человеческому должно много пострадать, и быть отвержену старейшинами, первосвященниками и книжниками, и быть убиту, и в третий день воскреснуть.
[Зач. 44.] Ко всем же сказал: если кто хочет идти за Мною, отвергнись себя, и возьми крест свой, и следуй за Мною.
Ибо кто хочет душу свою сберечь, тот потеряет ее; а кто потеряет душу свою ради Меня, тот сбережет ее.
Ибо что пользы человеку приобрести весь мир, а себя самого погубить или повредить себе?
Ибо кто постыдится Меня и Моих слов, того Сын Человеческий постыдится, когда приидет во славе Своей и Отца и святых Ангелов.
Говорю же вам истинно: есть некоторые из стоящих здесь, которые не вкусят смерти, как уже увидят Царствие Божие.
[Зач. 45.] После сих слов, дней через восемь, взяв Петра, Иоанна и Иакова, взошел Он на гору помолиться.
И когда молился, вид лица Его изменился, и одежда Его сделалась белою, блистающею.
И вот, два мужа беседовали с Ним, которые были Моисей и Илия;
явившись во славе, они говорили об исходе Его, который Ему надлежало совершить в Иерусалиме.
Петр же и бывшие с ним отягчены были сном; но, пробудившись, увидели славу Его и двух мужей, стоявших с Ним.
И когда они отходили от Него, сказал Петр Иисусу: Наставник! хорошо нам здесь быть; сделаем три кущи: одну Тебе, одну Моисею и одну Илии, – не зная, что́ говорил.
Когда же он говорил это, явилось облако и осенило их; и устрашились, когда вошли в облако.
И был из облака глас, глаголющий: Сей есть Сын Мой Возлюбленный, Его слушайте.
Когда был глас сей, остался Иисус один. И они умолчали, и никому не говорили в те дни о том, что видели.
[Зач. 46.] В следующий же день, когда они сошли с горы, встретило Его много народа.
Вдруг некто из народа воскликнул: Учитель! умоляю Тебя взглянуть на сына моего, он один у меня:
его схватывает дух, и он внезапно вскрикивает, и терзает его, так что он испускает пену; и насилу отступает от него, измучив его.
Я просил учеников Твоих изгнать его, и они не могли.
Иисус же, отвечая, сказал: о, род неверный и развращенный! доколе буду с вами и буду терпеть вас? приведи сюда сына твоего.
Когда же тот еще шел, бес поверг его и стал бить; но Иисус запретил нечистому духу, и исцелил отрока, и отдал его отцу его.
И все удивлялись величию Божию. [Зач. 47.] Когда же все дивились всему, что творил Иисус, Он сказал ученикам Своим:
вложите вы себе в уши слова сии: Сын Человеческий будет предан в руки человеческие.
Но они не поняли сло́ва сего, и оно было закрыто от них, так что они не постигли его, а спросить Его о сем слове боялись.
Пришла же им мысль: кто бы из них был больше?
Иисус же, видя помышление сердца их, взяв дитя, поставил его пред Собою
и сказал им: кто примет сие дитя во имя Мое, тот Меня принимает; а кто примет Меня, тот принимает Пославшего Меня; ибо кто из вас меньше всех, тот будет велик.
[Зач. 48.] При сем Иоанн сказал: Наставник! мы видели человека, именем Твоим изгоняющего бесов, и запретили ему, потому что он не ходит с нами.
Иисус сказал ему: не запрещайте, ибо кто не против вас, тот за вас.
Когда же приближались дни взятия Его от мира, Он восхотел идти в Иерусалим;
и послал вестников пред лицом Своим; и они пошли и вошли в селение Самарянское; чтобы приготовить для Него;
но там не приняли Его, потому что Он имел вид путешествующего в Иерусалим.
Видя то́, ученики Его, Иаков и Иоанн, сказали: Господи! хочешь ли, мы скажем, чтобы огонь сошел с неба и истребил их, как и Илия сделал?
Но Он, обратившись к ним, запретил им и сказал: не знаете, какого вы духа;
ибо Сын Человеческий пришел не губить души человеческие, а спасать. И пошли в другое селение.
[Зач. 49.] Случилось, что когда они были в пути, некто сказал Ему: Господи! я пойду за Тобою, куда бы Ты ни пошел.
Иисус сказал ему: лисицы имеют норы, и птицы небесные – гнезда; а Сын Человеческий не имеет, где приклонить голову.
А другому сказал: следуй за Мною. Тот сказал: Господи! позволь мне прежде пойти и похоронить отца моего.
Но Иисус сказал ему: предоставь мертвым погребать своих мертвецов, а ты иди, благовествуй Царствие Божие.
Еще другой сказал: я пойду за Тобою, Господи! но прежде позволь мне проститься с домашними моими.
Но Иисус сказал ему: никто, возложивший руку свою на плуг и озирающийся назад, не благонадежен для Царствия Божия.
1 Семьдесят учеников посланы на служение. 21 Иисус прославляет Отца; «утаил от мудрых», «открыл младенцам». 25 Притча о милосердном самарянине. 38 Марфа и Мария.
[Зач. 50.] После сего избрал Господь и других семьдесят учеников, и послал их по два пред лицом Своим во всякий город и место, куда Сам хотел идти,
и сказал им: жатвы много, а делателей мало; итак, молите Господина жатвы, чтобы выслал делателей на жатву Свою.
Идите! Я посылаю вас, как агнцев среди волков.
Не берите ни мешка, ни сумы́, ни обуви, и никого на дороге не приветствуйте.
В какой дом войдете, сперва говорите: мир дому сему;
и если будет там сын мира, то почиет на нём мир ваш, а если нет, то к вам возвратится.
В доме же том оставайтесь, ешьте и пейте, что у них есть, ибо трудящийся достоин награды за труды свои; не переходите из дома в дом.
И если придёте в какой город и примут вас, ешьте, что вам предложат,
и исцеляйте находящихся в нём больных, и говорите им: приблизилось к вам Царствие Божие.
Если же придете в какой город и не примут вас, то, выйдя на улицу, скажите:
и прах, прилипший к нам от вашего города, отрясаем вам; однако же знайте, что приблизилось к вам Царствие Божие.
Сказываю вам, что Содому в день оный будет отраднее, нежели городу тому.
Горе тебе, Хоразин! горе тебе, Вифсаида! ибо если бы в Тире и Сидоне явлены были силы, явленные в вас, то давно бы они, сидя во вретище и пепле, покаялись;
но и Тиру и Сидону отраднее будет на суде, нежели вам.
И ты, Капернаум, до неба вознесшийся, до ада низвергнешься.
[Зач. 51.] Слушающий вас Меня слушает, и отвергающийся вас Меня отвергается; а отвергающийся Меня отвергается Пославшего Меня.
Семьдесят учеников возвратились с радостью и говорили: Господи! и бесы повинуются нам о имени Твоем.
Он же сказал им: Я видел сатану, спадшего с неба, как молнию;
се, даю вам власть наступать на змей и скорпионов и на всю силу вражью, и ничто не повредит вам;
однако ж тому не радуйтесь, что духи вам повинуются, но радуйтесь тому, что имена ваши написаны на небесах.
В тот час возрадовался духом Иисус и сказал: славлю Тебя, Отче, Господи неба и земли, что Ты утаил сие от мудрых и разумных и открыл младенцам. Ей, Отче! Ибо таково было Твое благоволение.
И, обратившись к ученикам, сказал: всё предано Мне Отцом Моим; и кто есть Сын, не знает никто, кроме Отца, и кто есть Отец, не знает никто, кроме Сына, и кому Сын хочет открыть.
[Зач. 52.] И, обратившись к ученикам, сказал им особо: блаженны очи, видящие то, что вы видите!
ибо сказываю вам, что многие пророки и цари желали видеть, что́ вы видите, и не видели, и слышать, что́ вы слышите, и не слышали.
[Зач. 53.] И вот, один законник встал и, искушая Его, сказал: Учитель! что́ мне делать, чтобы наследовать жизнь вечную?
Он же сказал ему: в законе что́ написано? ка́к читаешь?
Он сказал в ответ: возлюби Господа Бога твоего всем сердцем твоим, и всею душою твоею, и всею крепостию твоею, и всем разумением твоим, и ближнего твоего, как самого себя.
Иисус сказал ему: правильно ты отвечал; так поступай, и будешь жить.
Но он, желая оправдать себя, сказал Иисусу: а кто мой ближний?
На это сказал Иисус: некоторый человек шел из Иерусалима в Иерихон и попался разбойникам, которые сняли с него одежду, изранили его и ушли, оставив его едва живым.
По случаю один священник шел тою дорогою и, увидев его, прошел мимо.
Также и левит, быв на том месте, подошел, посмотрел и прошел мимо.
Самарянин же некто, проезжая, нашел на него и, увидев его, сжалился
и, подойдя, перевязал ему раны, возливая масло и вино; и, посадив его на своего осла, привез его в гостиницу и позаботился о нем;
а на другой день, отъезжая, вынул два динария, дал содержателю гостиницы и сказал ему: позаботься о нем; и если издержишь что более, я, когда возвращусь, отдам тебе.
Кто из этих троих, думаешь ты, был ближний попавшемуся разбойникам?
Он сказал: оказавший ему милость. Тогда Иисус сказал ему: иди, и ты поступай так же.
[Зач. 54.] В продолжение пути их пришел Он в одно селение; здесь женщина, именем Марфа, приняла Его в дом свой;
у неё была сестра, именем Мария, которая села у ног Иисуса и слушала слово Его.
Марфа же заботилась о большом угощении и, подойдя, сказала: Господи! или Тебе нужды нет, что сестра моя одну меня оставила служить? скажи ей, чтобы помогла мне.
Иисус же сказал ей в ответ: Марфа! Марфа! ты заботишься и суетишься о многом,
а одно только нужно; Мария же избрала благую часть, которая не отнимется у неё.
1 Как молиться? «Отче наш»; «просите, и дано будет вам». 14 Силою веельзевула или перстом Божиим? Сильнейший победит сильного. Выметенный дом. 27 Блаженны слышащие и соблюдающие. Знамение Ионы. «Больше Соломона». 33 Светильник тела; свет и тьма. 42 «Горе» фарисеям; законники, их ненависть к Иисусу Христу.
[Зач. 55.] Случилось, что когда Он в одном месте молился, и перестал, один из учеников Его сказал Ему: Господи! научи нас молиться, как и Иоанн научил учеников своих.
Он сказал им: когда мо́литесь, говорите: Отче наш, сущий на небесах! да святится имя Твое; да приидет Царствие Твое; да будет воля Твоя и на земле, как на небе;
хлеб наш насущный подавай нам на каждый день;
и прости нам грехи наши, ибо и мы прощаем всякому должнику нашему; и не введи нас в искушение, но избавь нас от лукавого.
И сказал им: положим, что кто-нибудь из вас, имея друга, придёт к нему в полночь и скажет ему: друг! дай мне взаймы три хлеба,
ибо друг мой с дороги зашел ко мне, и мне нечего предложить ему;
а тот изнутри скажет ему в ответ: не беспокой меня, двери уже заперты, и дети мои со мною на постели; не могу встать и дать тебе.
Если, говорю вам, он не встанет и не даст ему по дружбе с ним, то по неотступности его, встав, даст ему, сколько просит.
[Зач. 56.] И Я скажу вам: проси́те, и дано будет вам; ищите, и найдете; стучите, и отворят вам,
ибо всякий просящий получает, и ищущий находит, и стучащему отворят.
Какой из вас отец, когда сын попросит у него хлеба, подаст ему камень? или, когда попросит рыбы, подаст ему змею вместо рыбы?
Или, если попросит яйца, подаст ему скорпиона?
Итак, если вы, будучи злы, умеете даяния благие давать детям вашим, тем более Отец Небесный даст Духа Святого просящим у Него.
[Зач. 57.] Однажды изгнал Он беса, который был нем; и когда бес вышел, немой стал говорить; и народ удивился.
Некоторые же из них говорили: Он изгоняет бесов силою веельзевула, князя бесовского.
А другие, искушая, требовали от Него знамения с неба.
Но Он, зная помышления их, сказал им: всякое царство, разделившееся само в себе, опустеет, и дом, разделившийся сам в себе, падет;
если же и сатана разделится сам в себе, то ка́к устоит царство его? а вы говорите, что Я силою веельзевула изгоняю бесов;
и если Я силою веельзевула изгоняю бесов, то сыновья ваши чьею силою изгоняют их? Посему они будут вам судьями.
Если же Я перстом Божиим изгоняю бесов, то, конечно, достигло до вас Царствие Божие.
Когда сильный с оружием охраняет свой дом, тогда в безопасности его имение;
когда же сильнейший его нападет на него и победит его, тогда возьмет всё оружие его, на которое он надеялся, и разделит похищенное у него.
[Зач. 58.] Кто не со Мною, тот против Меня; и кто не собирает со Мною, тот расточает.
Когда нечистый дух выйдет из человека, то ходит по безводным местам, ища покоя, и, не находя, говорит: возвращусь в дом мой, откуда вышел;
и, придя, находит его выметенным и убранным;
тогда идет и берет с собою семь других духов, злейших себя, и, войдя, живут там, – и бывает для человека того последнее хуже первого.
Когда же Он говорил это, одна женщина, возвысив голос из народа, сказала Ему: блаженно чрево, носившее Тебя, и сосцы, Тебя питавшие!
А Он сказал: блаженны слышащие слово Божие и соблюдающие его.
[Зач. 59.] Когда же народ стал сходиться во множестве, Он начал говорить: род сей лукав, он ищет знамения, и знамение не дастся ему, кроме знамения Ионы пророка;
ибо ка́к Иона был знамением для Ниневитян, та́к будет и Сын Человеческий для рода сего.
Царица южная восстанет на суд с людьми рода сего и осудит их, ибо она приходила от пределов земли послушать мудрости Соломоновой; и вот, здесь больше Соломона.
Ниневитяне восстанут на суд с родом сим и осудят его, ибо они покаялись от проповеди Иониной, и вот, здесь больше Ионы.
Никто, зажегши свечу, не ставит ее в сокровенном месте, ни под сосудом, но на подсвечнике, чтобы входящие видели свет.
[Зач. 60.] Светильник тела есть око; итак, если око твое будет чисто, то и все тело твое будет светло; а если оно будет худо, то и тело твое будет темно.
Итак, смотри: свет, который в тебе, не есть ли тьма?
Если же тело твое всё светло и не имеет ни одной темной части, то будет светло всё та́к, как бы светильник освещал тебя сиянием.
Когда Он говорил это, один фарисей просил Его к себе обедать. Он пришел и возлег.
Фарисей же удивился, увидев, что Он не умыл рук перед обедом.
Но Господь сказал ему: ныне вы, фарисеи, внешность чаши и блюда очищаете, а внутренность ваша исполнена хищения и лукавства.
Неразумные! не Тот же ли, Кто сотворил внешнее, сотворил и внутреннее?
Подавайте лучше милостыню из того, что́ у вас есть, тогда всё будет у вас чисто.
[Зач. 61.] Но горе вам, фарисеям, что даете десятину с мяты, руты и всяких овощей, и нерадите о суде и любви Божией: сие надлежало делать, и того не оставлять.
Горе вам, фарисеям, что любите председания в синагогах и приветствия в народных собраниях.
Горе вам, книжники и фарисеи, лицемеры, что вы – как гробы скрытые, над которыми люди ходят и не знают того.
На это некто из законников сказал Ему: Учитель! говоря это, Ты и нас обижаешь.
Но Он сказал: и вам, законникам, горе, что налагаете на людей бремена неудобоносимые, а сами и одним перстом своим не дотрагиваетесь до них.
[Зач. 62.] Горе вам, что строите гробницы пророкам, которых избили отцы ваши:
сим вы свидетельствуете о делах отцов ваших и соглашаетесь с ними, ибо они избили пророков, а вы строите им гробницы.
Потому и премудрость Божия сказала: пошлю к ним пророков и апостолов, и из них одних убьют, а других изгонят,
да взыщется от рода сего кровь всех пророков, пролитая от создания мира,
от крови Авеля до крови Захарии, убитого между жертвенником и храмом. Ей, говорю вам, взыщется от рода сего.
Горе вам, законникам, что вы взяли ключ разумения: сами не вошли, и входящим воспрепятствовали.
Когда Он говорил им это, книжники и фарисеи начали сильно приступать к Нему, вынуждая у Него ответы на многое,
подыскиваясь под Него и стараясь уловить что-нибудь из уст Его, чтобы обвинить Его.
1 Сокровенное будет открыто; кого бояться? Малые птицы не забыты; исповедание и отвержение Иисуса Христа. 13 Против любостяжания; притча о безумном богаче. 22 «Не заботьтесь»; «посмотрите на лилии»; «ищите Царствия Божия». 35 Бодрствуйте; верный домоправитель. 49 Разделение в доме и грядущий суд.
Между тем, когда собрались тысячи народа, так что теснили друг друга, Он начал говорить сперва ученикам Своим: берегитесь закваски фарисейской, которая есть лицемерие.
[Зач. 63.] Нет ничего сокровенного, что не открылось бы, и тайного, чего не узнали бы.
Посему, что́ вы сказали в темноте, то́ услышится во свете; и что́ говорили на ухо внутри дома, то́ будет провозглашено на кровлях.
Говорю же вам, друзьям Моим: не бойтесь убивающих тело и потом не могущих ничего более сделать;
но скажу вам, кого бояться: бойтесь Того, Кто, по убиении, может ввергнуть в геенну: ей, говорю вам, Того бойтесь.
Не пять ли малых птиц продаются за два ассария? и ни одна из них не забыта у Бога.
А у вас и волосы на голове все сочтены. Итак, не бойтесь: вы дороже многих малых птиц.
[Зач. 64.] Сказываю же вам: всякого, кто исповедает Меня пред человеками, и Сын Человеческий исповедает пред Ангелами Божиими;
а кто отвергнется Меня пред человеками, тот отвержен будет пред Ангелами Божиими.
И всякому, кто скажет слово на Сына Человеческого, прощено будет; а кто скажет хулу на Святого Духа, тому не простится.
Когда же приведут вас в синагоги, к начальствам и властям, не заботьтесь, ка́к или что́ отвечать, или что́ говорить,
ибо Святой Дух научит вас в тот час, что́ должно говорить.
[Зач. 65.] Некто из народа сказал Ему: Учитель! скажи брату моему, чтобы он разделил со мною наследство.
Он же сказал человеку тому: кто поставил Меня судить или делить вас?
При этом сказал им: смотрите, берегитесь любостяжания, ибо жизнь человека не зависит от изобилия его имения.
[Зач. 66.] И сказал им притчу: у одного богатого человека был хороший урожай в поле;
и он рассуждал сам с собою: что мне делать? некуда мне собрать плодов моих?
И сказал: вот что сделаю: сломаю житницы мои и построю бо́льшие, и соберу туда весь хлеб мой и всё добро мое,
и скажу душе моей: душа! много добра лежит у тебя на многие годы: покойся, ешь, пей, веселись.
Но Бог сказал ему: безумный! в сию ночь душу твою возьмут у тебя; кому же достанется то, что ты заготовил?
Так бывает с тем, кто собирает сокровища для себя, а не в Бога богатеет.
И сказал ученикам Своим: посему говорю вам, – не заботьтесь для души вашей, что вам есть, ни для тела, во что одеться:
душа больше пищи, и тело – одежды.
Посмотрите на воронов: они не сеют, не жнут; нет у них ни хранилищ, ни житниц, и Бог питает их; сколько же вы лучше птиц?
Да и кто из вас, заботясь, может прибавить себе роста хотя на один локоть?
Итак, если и малейшего сделать не можете, что́ заботитесь о прочем?
Посмотрите на лилии, как они растут: не трудятся, не прядут; но говорю вам, что и Соломон во всей славе своей не одевался так, как всякая из них.
Если же траву на поле, которая сегодня есть, а завтра будет брошена в печь, Бог так одевает, то кольми паче вас, маловеры!
Итак, не ищите, что́ вам есть, или что́ пить, и не беспокойтесь,
потому что всего этого ищут люди мира сего; ваш же Отец знает, что вы имеете нужду в том;
наипаче ищите Царствия Божия, и это всё приложится вам.
[Зач. 67.] Не бойся, малое стадо! ибо Отец ваш благоволил дать вам Царство.
Продавайте имения ваши и давайте милостыню. Приготовляйте себе влагалища не ветшающие, сокровище неоскудевающее на небесах, куда вор не приближается и где моль не съедает,
ибо где сокровище ваше, там и сердце ваше будет.
Да будут чресла ваши препоясаны и светильники горящи.
И вы будьте подобны людям, ожидающим возвращения господина своего с брака, дабы, когда придёт и постучит, тотчас отворить ему.
Блаженны рабы те, которых господин, придя, найдёт бодрствующими; истинно говорю вам, он препояшется и посадит их, и, подходя, станет служить им.
И если придет во вторую стражу, и в третью стражу придет, и найдет их так, то блаженны рабы те.
Вы знаете, что если бы ведал хозяин дома, в который час придет вор, то бодрствовал бы и не допустил бы подкопать дом свой.
Будьте же и вы готовы, ибо, в который час не думаете, приидет Сын Человеческий.
Тогда сказал Ему Петр: Господи! к нам ли притчу сию говоришь, или и ко всем?
Господь же сказал: [Зач. 68.] кто́ верный и благоразумный домоправитель, которого господин поставил над слугами своими раздавать им в своё время меру хлеба?
Блажен раб тот, которого господин его, придя, найдет поступающим так.
Истинно говорю вам, что над всем имением своим поставит его.
Если же раб тот скажет в сердце своем: не скоро придет господин мой, и начнет бить слуг и служанок, есть и пить и напиваться, –
то придет господин раба того в день, в который он не ожидает, и в час, в который не думает, и рассечет его, и подвергнет его одной участи с неверными.
Раб же тот, который знал волю господина своего, и не был готов, и не делал по воле его, бит будет много;
а который не знал, и сделал достойное наказания, бит будет меньше. [Зач. 69.] И от всякого, кому дано много, много и потребуется, и кому много вверено, с того больше взыщут.
Огонь пришел Я низвести на землю, и как желал бы, чтобы он уже возгорелся!
Крещением должен Я креститься; и как Я томлюсь, пока сие совершится!
Думаете ли вы, что Я пришел дать мир земле? Нет, говорю вам, но разделение;
ибо отныне пятеро в одном доме станут разделяться, трое против двух, и двое против трех:
отец будет против сына, и сын против отца; мать против дочери, и дочь против матери; свекровь против невестки своей, и невестка против свекрови своей.
Сказал же и народу: когда вы видите облако, поднимающееся с запада, тотчас говорите: дождь будет, и бывает так;
и когда дует южный ветер, говорите: зной будет, и бывает.
Лицемеры! лицо земли и неба распознавать умеете, как же времени сего не узнаете?
Зачем же вы и по самим себе не судите, чему быть должно?
Когда ты идешь с соперником своим к начальству, то на дороге постарайся освободиться от него, чтобы он не привел тебя к судье, а судья не отдал тебя истязателю, а истязатель не вверг тебя в темницу.
Сказываю тебе: не выйдешь оттуда, пока не отдашь и последней полушки.
1 Покайся или погибни; притча о смоковнице. 10 Исцеление скорченной женщины в субботу; протест начальника синагоги. 18 Притчи о зерне горчичном и закваске. 22 Когда тесные врата затворены. 31 Ответ Иисуса Христа Ироду. 34 «Иерусалим! Иерусалим!»
[Зач. 70.] В это время пришли некоторые и рассказали Ему о Галилеянах, которых кровь Пилат смешал с жертвами их.
Иисус сказал им на это: думаете ли вы, что эти Галилеяне были грешнее всех Галилеян, что так пострадали?
Нет, говорю вам, но, если не покаетесь, все та́к же погибнете.
Или думаете ли, что те восемнадцать человек, на которых упала башня Силоамская и побила их, виновнее были всех, живущих в Иерусалиме?
Нет, говорю вам, но, если не покаетесь, все та́к же погибнете.
И сказал сию притчу: некто имел в винограднике своем посаженную смоковницу, и пришел искать плода на ней, и не нашел;
и сказал виноградарю: вот, я третий год прихожу искать плода на этой смоковнице и не нахожу; сруби ее: на что она и землю занимает?
Но он сказал ему в ответ: господин! оставь ее и на этот год, пока я окопаю ее и обложу навозом, –
не принесет ли плода; если же нет, то в следующий год срубишь ее.
[Зач. 71.] В одной из синагог учил Он в субботу.
Там была женщина, восемнадцать лет имевшая духа немощи: она была скорчена и не могла выпрямиться.
Иисус, увидев ее, подозвал и сказал ей: женщина! ты освобождаешься от недуга твоего.
И возложил на нее руки, и она тотчас выпрямилась и стала славить Бога.
При этом начальник синагоги, негодуя, что Иисус исцелил в субботу, сказал народу: есть шесть дней, в которые должно делать; в те и приходи́те исцеляться, а не в день субботний.
Господь сказал ему в ответ: лицемер! не отвязывает ли каждый из вас вола своего или осла от яслей в субботу и не ведет ли поить?
сию же дочь Авраамову, которую связал сатана вот уже восемнадцать лет, не надлежало ли освободить от уз сих в день субботний?
И когда говорил Он это, все противившиеся Ему стыдились; и весь народ радовался о всех славных делах Его.
[Зач. 72.] Он же сказал: чему подобно Царствие Божие? и чему уподоблю его?
Оно подобно зерну горчичному, которое, взяв, человек посадил в саду своем; и выросло, и стало большим деревом, и птицы небесные укрывались в ветвях его.
Ещё сказал: чему уподоблю Царствие Божие?
Оно подобно закваске, которую женщина, взяв, положила в три меры муки, доколе не вскисло всё.
И проходил по городам и селениям, уча и направляя путь к Иерусалиму.
Некто сказал Ему: Господи! неужели мало спасающихся? Он же сказал им:
подвизайтесь войти сквозь тесные врата, ибо, сказываю вам, многие поищут войти, и не возмогут.
Когда хозяин дома встанет и затворит двери, тогда вы, стоя вне, станете стучать в двери и говорить: Господи! Господи! отвори нам; но Он скажет вам в ответ: не знаю вас, откуда вы.
Тогда станете говорить: мы ели и пили пред Тобою, и на улицах наших учил Ты.
Но Он скажет: говорю вам: не знаю вас, откуда вы; отойдите от Меня все делатели неправды.
Там будет плач и скрежет зубов, когда увидите Авраама, Исаака и Иакова и всех пророков в Царствии Божием, а себя изгоняемыми вон.
И придут от востока и запада, и севера и юга, и возлягут в Царствии Божием.
И вот, есть последние, которые будут первыми, и есть первые, которые будут последними.
[Зач. 73.] В тот день пришли некоторые из фарисеев и говорили Ему: выйди и удались отсюда, ибо Ирод хочет убить Тебя.
И сказал им: пойдите, скажите этой лисице: се, изгоняю бесов и совершаю исцеления сегодня и завтра, и в третий день кончу;
а впрочем, Мне должно ходить сегодня, завтра и в последующий день, потому что не бывает, чтобы пророк погиб вне Иерусалима.
Иерусалим! Иерусалим! избивающий пророков и камнями побивающий посланных к тебе! сколько раз хотел Я собрать чад твоих, как птица птенцов своих под крылья, и вы не захотели!
Се, оставляется вам дом ваш пуст. Сказываю же вам, что вы не увидите Меня, пока не придет время, когда скажете: благословен Грядый во имя Господне!
1 Исцеление страдающего водяной болезнью в субботу. 7 Притча о выборе первых мест; приглашение нищих на пир. 16 Приглашение на большой ужин и отказ званных. 25 Цена следования за Христом; несение своего креста.
[Зач. 74.] Случилось Ему в субботу прийти в дом одного из начальников фарисейских вкусить хлеба, и они наблюдали за Ним.
И вот, предстал пред Него человек, страждущий водяною болезнью.
По сему случаю Иисус спросил законников и фарисеев: позволительно ли врачевать в субботу?
Они молчали. И, прикоснувшись, исцелил его и отпустил.
При сем сказал им: если у кого из вас осёл или вол упадет в колодезь, не тотчас ли вытащит его и в субботу?
И не могли отвечать Ему на это.
Замечая же, как званые выбирали первые места, сказал им притчу:
когда ты будешь позван кем на брак, не садись на первое место, чтобы не случился кто из званых им почетнее тебя,
и звавший тебя и его, подойдя, не сказал бы тебе: уступи ему место; и тогда со стыдом должен будешь занять последнее место.
Но когда зван будешь, придя, садись на последнее место, чтобы звавший тебя, подойдя, сказал: друг! пересядь выше; тогда будет тебе честь пред сидящими с тобою,
ибо всякий возвышающий сам себя унижен будет, а унижающий себя возвысится.
[Зач. 75.] Сказал же и позвавшему Его: когда делаешь обед или ужин, не зови друзей твоих, ни братьев твоих, ни родственников твоих, ни соседей богатых, чтобы и они тебя когда не позвали, и не получил ты воздаяния.
Но, когда делаешь пир, зови нищих, увечных, хромых, слепых,
и блажен будешь, что они не могут воздать тебе, ибо воздастся тебе в воскресение праведных.
Услышав это, некто из возлежащих с Ним сказал Ему: блажен, кто вкусит хлеба в Царствии Божием!
[Зач. 76.] Он же сказал ему: один человек сделал большой ужин и звал многих,
и когда наступило время ужина, послал раба своего сказать званым: идите, ибо уже всё готово.
И начали все, как бы сговорившись, извиняться. Первый сказал ему: я купил землю и мне нужно пойти посмотреть ее; прошу тебя, извини меня.
Другой сказал: я купил пять пар волов и иду испытать их; прошу тебя, извини меня.
Третий сказал: я женился и потому не могу прийти.
И, возвратившись, раб тот донес о сем господину своему. Тогда, разгневавшись, хозяин дома сказал рабу своему: пойди скорее по улицам и переулкам города и приведи сюда нищих, увечных, хромых и слепых.
И сказал раб: господин! исполнено, как приказал ты, и еще есть место.
Господин сказал рабу: пойди по дорогам и изгородям и убеди прийти, чтобы наполнился дом мой.
Ибо сказываю вам, что никто из тех званых не вкусит моего ужина, ибо много званых, но мало избранных.
[Зач. 77.] С Ним шло множество народа; и Он, обратившись, сказал им:
если кто приходит ко Мне и не возненавидит отца своего и матери, и жены и детей, и братьев и сестер, а притом и самой жизни своей, тот не может быть Моим учеником;
В семитских языках отсутствуют степени сравнения. В данном случае глагол ненавидеть имеет сравнительное значение любить меньше.
и кто не несет креста своего и идёт за Мною, не может быть Моим учеником.
Ибо кто из вас, желая построить башню, не сядет прежде и не вычислит издержек, имеет ли он, что нужно для совершения ее,
дабы, когда положит основание и не возможет совершить, все видящие не стали смеяться над ним,
говоря: этот человек начал строить и не мог окончить?
Или какой царь, идя на войну против другого царя, не сядет и не посоветуется прежде, силен ли он с десятью тысячами противостать идущему на него с двадцатью тысячами?
Иначе, пока тот еще далеко, он пошлет к нему посольство просить о мире.
Так всякий из вас, кто не отрешится от всего, что имеет, не может быть Моим учеником.
Соль – добрая вещь; но если соль потеряет силу, чем исправить ее?
ни в землю, ни в навоз не годится; вон выбрасывают ее. Кто имеет уши слышать, да слышит!
1 Притчи: о потерянной овце; 8 потерянной драхме; 11 блудном сыне, его отце и брате.
[Зач. 78.] Приближались к Нему все мытари и грешники слушать Его.
Фарисеи же и книжники роптали, говоря: Он принимает грешников и ест с ними.
Но Он сказал им следующую притчу:
кто из вас, имея сто овец и потеряв одну из них, не оставит девяноста девяти в пустыне и не пойдет за пропавшею, пока не найдет ее?
А найдя, возьмет ее на плечи свои с радостью
и, придя домой, созовет друзей и соседей и скажет им: порадуйтесь со мною: я нашел мою пропавшую овцу.
Сказываю вам, что так на небесах более радости будет об одном грешнике кающемся, нежели о девяноста девяти праведниках, не имеющих нужды в покаянии.
Или какая женщина, имея десять драхм, если потеряет одну драхму, не зажжет свечи́ и не станет мести комнату и искать тщательно, пока не найдет,
а найдя, созовет подруг и соседок и скажет: порадуйтесь со мною: я нашла потерянную драхму.
Так, говорю вам, бывает радость у Ангелов Божиих и об одном грешнике кающемся.
[Зач. 79.] Еще сказал: у некоторого человека было два сына;
и сказал младший из них отцу: отче! дай мне следующую мне часть имения. И отец разделил им имение.
По прошествии немногих дней младший сын, собрав всё, пошел в дальнюю сторону и там расточил имение свое, живя распутно.
Когда же он прожил всё, настал великий голод в той стране, и он начал нуждаться;
и пошел, пристал к одному из жителей страны той, а тот послал его на поля свои пасти свиней;
и он рад был наполнить чрево свое рожка́ми, которые ели свиньи, но никто не давал ему.
Придя же в себя, сказал: сколько наемников у отца моего избыточествуют хлебом, а я умираю от голода;
встану, пойду к отцу моему и скажу ему: отче! я согрешил против неба и пред тобою
и уже недостоин называться сыном твоим; прими меня в число наемников твоих.
Встал и пошел к отцу своему. И когда он был еще далеко, увидел его отец его и сжалился; и, побежав, пал ему на шею и целовал его.
Сын же сказал ему: отче! я согрешил против неба и пред тобою и уже недостоин называться сыном твоим.
А отец сказал рабам своим: принесите лучшую одежду и оденьте его, и дайте перстень на руку его и обувь на ноги;
и приведите откормленного теленка, и заколите; станем есть и веселиться!
ибо этот сын мой был мертв и ожил, пропадал и нашелся. И начали веселиться.
Старший же сын его был на поле; и возвращаясь, когда приблизился к дому, услышал пение и ликование;
и, призвав одного из слуг, спросил: что это такое?
Он сказал ему: брат твой пришел, и отец твой заколол откормленного теленка, потому что принял его здоровым.
Он осердился и не хотел войти. Отец же его, выйдя, звал его.
Но он сказал в ответ отцу: вот, я столько лет служу тебе и никогда не преступал приказания твоего, но ты никогда не дал мне и козлёнка, чтобы мне повеселиться с друзьями моими;
а когда этот сын твой, расточивший имение своё с блудницами, пришел, ты заколол для него откормленного теленка.
Он же сказал ему: сын мой! ты всегда со мною, и всё мое твое,
а о том надобно было радоваться и веселиться, что брат твой сей был мертв и ожил, пропадал и нашелся.
1 Притча о неверном управителе. 18 О разводе. 19 Притча о богаче и нищем Лазаре.
[Зач. 80.] Сказал же и к ученикам Своим: один человек был богат и имел управителя, на которого донесено было ему, что расточает имение его;
и, призвав его, сказал ему: что это я слышу о тебе? дай отчет в управлении твоем, ибо ты не можешь более управлять.
Тогда управитель сказал сам в себе: что мне делать? господин мой отнимает у меня управление домом; копать не могу, просить стыжусь;
знаю, что сделать, чтобы приняли меня в домы свои, когда отставлен буду от управления домом.
И, призвав должников господина своего, каждого порознь, сказал первому: сколько ты должен господину моему?
Он сказал: сто мер масла. И сказал ему: возьми твою расписку и садись скорее, напиши: пятьдесят.
Потом другому сказал: а ты сколько должен? Он отвечал: сто мер пшеницы. И сказал ему: возьми твою расписку и напиши: восемьдесят.
И похвалил господин управителя неверного, что догадливо поступил; ибо сыны века сего догадливее сынов света в своем роде.
И Я говорю вам: приобретайте себе друзей богатством неправедным, чтобы они, когда обнищаете, приняли вас в вечные обители.
[Зач. 81.] Верный в малом и во многом верен, а неверный в малом неверен и во многом.
Итак, если вы в неправедном богатстве не были верны, кто поверит вам истинное?
И если в чужом не были верны, кто даст вам ваше?
Никакой слуга не может служить двум господам, ибо или одного будет ненавидеть, а другого любить, или одному станет усердствовать, а о другом нерадеть. Не можете служить Богу и маммоне.
Слышали всё это и фарисеи, которые были сребролюбивы, и они смеялись над Ним.
Он сказал им: [Зач. 82.] вы выказываете себя праведниками пред людьми, но Бог знает сердца́ ваши, ибо что высоко у людей, то́ мерзость пред Богом.
Закон и пророки до Иоанна; с сего времени Царствие Божие благовествуется, и всякий усилием входит в него.
Но скорее небо и земля прейдут, нежели одна черта из закона пропадет.
Всякий, разводящийся с женою своею и женящийся на другой, прелюбодействует, и всякий, женящийся на разведенной с мужем, прелюбодействует.
[Зач. 83.] Некоторый человек был богат, одевался в порфиру и виссон и каждый день пиршествовал блистательно.
Был также некоторый нищий, именем Лазарь, который лежал у ворот его в струпьях
и желал напитаться крошками, падающими со стола богача, и псы, приходя, лизали струпья его.
Умер нищий и отнесен был Ангелами на лоно Авраамово. Умер и богач, и похоронили его.
И в аде, будучи в муках, он поднял глаза свои, увидел вдали Авраама и Лазаря на лоне его
и, возопив, сказал: отче Аврааме! умилосердись надо мною и пошли Лазаря, чтобы омочил конец перста своего в воде и прохладил язык мой, ибо я мучаюсь в пламени сем.
Но Авраам сказал: чадо! вспомни, что ты получил уже доброе твое в жизни твоей, а Лазарь – злое; ныне же он здесь утешается, а ты страдаешь;
и сверх всего того между нами и вами утверждена великая пропасть, так что хотящие перейти отсюда к вам не могут, также и оттуда к нам не переходят.
Тогда сказал он: так прошу тебя, отче, пошли его в дом отца моего,
ибо у меня пять братьев; пусть он засвидетельствует им, чтобы и они не пришли в это место мучения.
Авраам сказал ему: у них есть Моисей и пророки; пусть слушают их.
Он же сказал: нет, отче Аврааме, но если кто из мертвых придет к ним, покаются.
Тогда Авраам сказал ему: если Моисея и пророков не слушают, то если бы кто и из мертвых воскрес, не поверят.
1 О соблазнах, прощении, вере и послушании. 11 Десять прокаженных. 20 «В тот день, когда Сын Человеческий явится».
Сказал также Иисус ученикам: невозможно не прийти соблазнам, но горе тому, через кого они приходят;
лучше было бы ему, если бы мельничный жернов повесили ему на шею и бросили его в море, нежели чтобы он соблазнил одного из малых сих.
[Зач. 84.] Наблюдайте за собою. Если же согрешит против тебя брат твой, выговори ему; и если покается, прости ему;
и если семь раз в день согрешит против тебя и семь раз в день обратится, и скажет: каюсь, – прости ему.
И сказали апостолы Господу: умножь в нас веру.
Господь сказал: если бы вы имели веру с зерно горчичное и сказали смоковнице сей: исторгнись и пересадись в море, то она послушалась бы вас.
Кто из вас, имея раба па́шущего или пасущего, по возвращении его с поля, скажет ему: пойди скорее, садись за стол?
Напротив, не скажет ли ему: приготовь мне поужинать и, подпоясавшись, служи мне, пока буду есть и пить, и потом ешь и пей сам?
Станет ли он благодарить раба сего за то, что он исполнил приказание? Не думаю.
Так и вы, когда исполните всё повеленное вам, говорите: мы рабы ничего не стоящие, потому что сделали, что́ должны были сделать.
Идя в Иерусалим, Он проходил между Самариею и Галилеею.
[Зач. 85.] И когда входил Он в одно селение, встретили Его десять человек прокаженных, которые остановились вдали
и громким голосом говорили: Иисус Наставник! помилуй нас.
Увидев их, Он сказал им: пойдите, покажитесь священникам. И когда они шли, очистились.
Один же из них, видя, что исцелен, возвратился, громким голосом прославляя Бога,
и пал ниц к ногам Его, благодаря Его; и это был Самарянин.
Тогда Иисус сказал: не десять ли очистились? где же девять?
как они не возвратились воздать славу Богу, кроме сего иноплеменника?
И сказал ему: встань, иди; вера твоя спасла тебя.
[Зач. 86.] Быв же спрошен фарисеями, когда придет Царствие Божие, отвечал им: не придет Царствие Божие приметным образом,
и не скажут: вот, оно здесь, или: вот, там. Ибо вот, Царствие Божие внутрь вас есть.
Сказал также ученикам: придут дни, когда пожелаете видеть хотя один из дней Сына Человеческого, и не увидите;
и скажут вам: вот, здесь, или: вот, там, – не ходите и не гоняйтесь,
ибо, как молния, сверкнувшая от одного края неба, блистает до другого края неба, так будет Сын Человеческий в день Свой.
Но прежде надлежит Ему много пострадать и быть отвержену родом сим.
[Зач. 87.] И как было во дни Ноя, так будет и во дни Сына Человеческого:
ели, пили, женились, выходили замуж, до того дня, как вошел Ной в ковчег, и пришел потоп и погубил всех.
Та́к же, ка́к было и во дни Лота: ели, пили, покупали, продавали, садили, строили;
но в день, в который Лот вышел из Содома, пролился с неба дождь огненный и серный и истребил всех;
так будет и в тот день, когда Сын Человеческий явится.
В тот день, кто будет на кровле, а вещи его в доме, тот не сходи взять их; и кто будет на поле, также не обращайся назад.
Вспоминайте жену Лотову.
Кто станет сберегать душу свою, тот погубит ее; а кто погубит ее, тот оживит ее.
Сказываю вам: в ту ночь будут двое на одной постели: один возьмется, а другой оставится;
две будут молоть вместе: одна возьмется, а другая оставится;
двое будут на поле: один возьмется, а другой оставится.
На это сказали Ему: где, Господи? Он же сказал им: где труп, там соберутся и орлы.
1 Притча о неправедном судье; молитва фарисея и мытаря. 15 «Пустите детей приходить ко Мне». 18 Вечная жизнь; вопрос богатого начальника. 31 Предсказание Иисуса о Его смерти. 35 Исцеление слепого.
Сказал также им притчу о том, что должно всегда молиться и не унывать,
говоря: [Зач. 88.] в одном городе был судья, который Бога не боялся и людей не стыдился.
В том же городе была одна вдова, и она, приходя к нему, говорила: защити меня от соперника моего.
Но он долгое время не хотел. А после сказал сам в себе: хотя я и Бога не боюсь и людей не стыжусь,
но, как эта вдова не дает мне покоя, защищу ее, чтобы она не приходила больше докучать мне.
И сказал Господь: слышите, что говорит судья неправедный?
Бог ли не защитит избранных Своих, вопиющих к Нему день и ночь, хотя и медлит защищать их?
сказываю вам, что подаст им защиту вскоре. Но Сын Человеческий, придя, найдет ли веру на земле?
Сказал также к некоторым, которые уверены были о себе, что они праведны, и уничижали других, следующую притчу:
[Зач. 89.] два человека вошли в храм помолиться: один фарисей, а другой мытарь.
Фарисей, став, молился сам в себе так: Боже! благодарю Тебя, что я не таков, как прочие люди, грабители, обидчики, прелюбодеи, или как этот мытарь:
пощусь два раза в неделю, даю десятую часть из всего, что́ приобретаю.
Мытарь же, стоя вдали, не смел даже поднять глаз на небо; но, ударяя себя в грудь, говорил: Боже! будь милостив ко мне грешнику!
Сказываю вам, что сей пошел оправданным в дом свой более, нежели тот: ибо всякий, возвышающий сам себя, унижен будет, а унижающий себя возвысится.
[Зач. 90.] Приносили к Нему и младенцев, чтобы Он прикоснулся к ним; ученики же, видя то, возбраняли им.
Но Иисус, подозвав их, сказал: пустите детей приходить ко Мне и не возбраняйте им, ибо таковых есть Царствие Божие.
Истинно говорю вам: кто не примет Царствия Божия, как дитя, тот не войдет в него.
[Зач. 91.] И спросил Его некто из начальствующих: Учитель благой! что мне делать, чтобы наследовать жизнь вечную?
Иисус сказал ему: что ты называешь Меня благим? никто не благ, как только один Бог;
знаешь заповеди: не прелюбодействуй, не убивай, не кради, не лжесвидетельствуй, почитай отца твоего и матерь твою.
Он же сказал: все это сохранил я от юности моей.
Услышав это, Иисус сказал ему: еще одного недостает тебе: все, что имеешь, продай и раздай нищим, и будешь иметь сокровище на небесах, и приходи, следуй за Мною.
Он же, услышав сие, опечалился, потому что был очень богат.
Иисус, видя, что он опечалился, сказал: как трудно имеющим богатство войти в Царствие Божие!
ибо удобнее верблюду пройти сквозь игольные уши, нежели богатому войти в Царствие Божие.
Слышавшие сие сказали: кто же может спастись?
Но Он сказал: невозможное человекам возможно Богу.
Петр же сказал: вот, мы оставили все и последовали за Тобою.
Он сказал им: истинно говорю вам: нет никого, кто оставил бы дом, или родителей, или братьев, или сестер, или жену, или детей для Царствия Божия,
и не получил бы гораздо более в сие время, и в век будущий жизни вечной.
[Зач. 92.] Отозвав же двенадцать учеников Своих, сказал им: вот, мы восходим в Иерусалим, и совершится все, написанное через пророков о Сыне Человеческом,
ибо предадут Его язычникам, и поругаются над Ним, и оскорбят Его, и оплюют Его,
и будут бить, и убьют Его: и в третий день воскреснет.
Но они ничего из этого не поняли; слова сии были для них сокровенны, и они не разумели сказанного.
[Зач. 93.] Когда же подходил Он к Иерихону, один слепой сидел у дороги, прося милостыни,
и, услышав, что мимо него проходит народ, спросил: что это такое?
Ему сказали, что Иисус Назорей идет.
Тогда он закричал: Иисус, Сын Давидов! помилуй меня.
Шедшие впереди заставляли его молчать; но он еще громче кричал: Сын Давидов! помилуй меня.
Иисус, остановившись, велел привести его к Себе: и, когда тот подошел к Нему, спросил его:
чего ты хочешь от Меня? Он сказал: Господи! чтобы мне прозреть.
Иисус сказал ему: прозри! вера твоя спасла тебя.
И он тотчас прозрел и пошел за Ним, славя Бога; и весь народ, видя это, воздал хвалу Богу.
1 Спасение мытаря Закхея. 11 Притча о минах. 28 Вход Господень в Иерусалим; прославление Его толпою. 41 Плач об Иерусалиме; 45 изгнание из храма продающих и покупающих.
[Зач. 94.] Потом Иисус вошел в Иерихон и проходил через него.
И вот, некто, именем Закхей, начальник мытарей и человек богатый,
искал видеть Иисуса, кто Он, но не мог за народом, потому что мал был ростом,
и, забежав вперед, взлез на смоковницу, чтобы увидеть Его, потому что Ему надлежало проходить мимо нее.
Иисус, когда пришел на это место, взглянув, увидел его и сказал ему: Закхей! сойди скорее, ибо сегодня надобно Мне быть у тебя в доме.
И он поспешно сошел и принял Его с радостью.
И все, видя то, начали роптать, и говорили, что Он зашел к грешному человеку;
Закхей же, став, сказал Господу: Господи! половину имения моего я отдам нищим, и, если кого чем обидел, воздам вчетверо.
Иисус сказал ему: ныне пришло спасение дому сему, потому что и он сын Авраама,
ибо Сын Человеческий пришел взыскать и спасти погибшее.
Когда же они слушали это, присовокупил притчу: ибо Он был близ Иерусалима, и они думали, что скоро должно открыться Царствие Божие.
Итак, сказал: [Зач. 95.] некоторый человек высокого рода отправлялся в дальнюю страну, чтобы получить себе царство и возвратиться;
призвав же десять рабов своих, дал им десять мин* и сказал им: употребляйте их в оборот, пока я возвращусь. //*Фунтов серебра.
Но граждане ненавидели его и отправили вслед за ним посольство, сказав: не хотим, чтобы он царствовал над нами.
И когда возвратился, получив царство, велел призвать к себе рабов тех, которым дал серебро, чтобы узнать, кто что приобрел.
Пришел первый и сказал: господин! мина твоя принесла десять мин.
И сказал ему: хорошо, добрый раб! за то, что ты в малом был верен, возьми в управление десять городов.
Пришел второй и сказал: господин! мина твоя принесла пять мин.
Сказал и этому: и ты будь над пятью городами.
Пришел третий и сказал: господин! вот твоя мина, которую я хранил, завернув в платок,
ибо я боялся тебя, потому что ты человек жестокий: берешь, чего не клал, и жнешь, чего не сеял.
Господин сказал ему: твоими устами буду судить тебя, лукавый раб! ты знал, что я человек жестокий, беру, чего не клал, и жну, чего не сеял;
для чего же ты не отдал серебра моего в оборот, чтобы я, придя, получил его с прибылью?
И сказал предстоящим: возьмите у него мину и дайте имеющему десять мин.
И сказали ему: господин! у него есть десять мин.
Сказываю вам, что всякому имеющему дано будет, а у неимеющего отнимется и то, что имеет;
врагов же моих тех, которые не хотели, чтобы я царствовал над ними, приведите сюда и избейте предо мною.
Сказав это, Он пошел далее, восходя в Иерусалим.
[Зач. 96.] И когда приблизился к Виффагии и Вифании, к горе, называемой Елеонскою, послал двух учеников Своих,
сказав: пойдите в противолежащее селение; войдя в него, найдете молодого осла привязанного, на которого никто из людей никогда не садился; отвязав его, приведите;
и если кто спросит вас: зачем отвязываете? скажите ему так: он надобен Господу.
Посланные пошли и нашли, как Он сказал им.
Когда же они отвязывали молодого осла, хозяева его сказали им: зачем отвязываете осленка?
Они отвечали: он надобен Господу.
И привели его к Иисусу, и, накинув одежды свои на осленка, посадили на него Иисуса.
И, когда Он ехал, постилали одежды свои по дороге.
[Зач. 97.] А когда Он приблизился к спуску с горы Елеонской, все множество учеников начало в радости велегласно славить Бога за все чудеса, какие видели они,
говоря: благословен Царь, грядущий во имя Господне! мир на небесах и слава в вышних!
И некоторые фарисеи из среды народа сказали Ему: Учитель! запрети ученикам Твоим.
Но Он сказал им в ответ: сказываю вам, что если они умолкнут, то камни возопиют.
И когда приблизился к городу, то, смотря на него, заплакал о нем
и сказал: о, если бы и ты хотя в сей твой день узнал, что служит к миру твоему! Но это сокрыто ныне от глаз твоих,
ибо придут на тебя дни, когда враги твои обложат тебя окопами и окружат тебя, и стеснят тебя отовсюду,
и разорят тебя, и побьют детей твоих в тебе, и не оставят в тебе камня на камне за то́, что ты не узнал времени посещения твоего.
[Зач. 98.] И, войдя в храм, начал выгонять продающих в нем и покупающих,
говоря им: написано: дом Мой есть дом молитвы, а вы сделали его вертепом разбойников.
И учил каждый день в храме. Первосвященники же и книжники и старейшины народа искали погубить Его,
и не находили, что бы сделать с Ним; потому что весь народ неотступно слушал Его.
1 Вопрос о власти Иисуса Христа. 9 Притча о злых виноградарях. 21 «Отдавайте кесарево кесарю...» 27 Вопрос саддукеев о браке и небесах. 39 Книжники «не смели спрашивать Его»; «остерегайтесь» их.
[Зач. 99.] В один из тех дней, когда Он учил народ в храме и благовествовал, приступили первосвященники и книжники со старейшинами,
и сказали Ему: скажи нам, какою властью Ты это делаешь, или кто дал Тебе власть сию?
Он сказал им в ответ: спрошу и Я вас об одном, и скажите Мне:
крещение Иоанново с небес было, или от человеков?
Они же, рассуждая между собою, говорили: если скажем: с небес, то скажет: почему же вы не поверили ему?
а если скажем: от человеков, то весь народ побьет нас камнями, ибо он уверен, что Иоанн есть пророк.
И отвечали: не знаем откуда.
Иисус сказал им: и Я не скажу вам, какою властью это делаю.
[Зач. 100.] И начал Он говорить к народу притчу сию: один человек насадил виноградник и отдал его виноградарям, и отлучился на долгое время;
и в свое время послал к виноградарям раба, чтобы они дали ему плодов из виноградника; но виноградари, прибив его, отослали ни с чем.
Еще послал другого раба; но они и этого, прибив и обругав, отослали ни с чем.
И еще послал третьего; но они и того, изранив, выгнали.
Тогда сказал господин виноградника: что мне делать? Пошлю сына моего возлюбленного; может быть, увидев его, постыдятся.
Но виноградари, увидев его, рассуждали между собою, говоря: это наследник; пойдем, убьем его, и наследство его будет наше.
И, выведя его вон из виноградника, убили. Что же сделает с ними господин виноградника?
Придет и погубит виноградарей тех, и отдаст виноградник другим. Слышавшие же это сказали: да не будет!
Но Он, взглянув на них, сказал: что значит сие написанное: камень, который отвергли строители, тот самый сделался главою угла?
Всякий, кто упадет на тот камень, разобьется, а на кого он упадет, того раздавит.
[Зач. 101.] И искали в это время первосвященники и книжники, чтобы наложить на Него руки, но побоялись народа, ибо поняли, что о них сказал Он эту притчу.
И, наблюдая за Ним, подослали лукавых людей, которые, притворившись благочестивыми, уловили бы Его в каком-либо слове, чтобы предать Его начальству и власти правителя.
И они спросили Его: Учитель! мы знаем, что Ты правдиво говоришь и учишь и не смотришь на лицо, но истинно пути Божию учишь;
позволительно ли нам давать подать кесарю, или нет?
Он же, уразумев лукавство их, сказал им: что вы Меня искушаете?
Покажите Мне динарий: чье на нем изображение и надпись? Они отвечали: кесаревы.
Он сказал им: итак, отдавайте кесарево кесарю, а Божие Богу.
И не могли уловить Его в слове перед народом, и, удивившись ответу Его, замолчали.
[Зач. 102.] Тогда пришли некоторые из саддукеев, отвергающих воскресение, и спросили Его:
Учитель! Моисей написал нам, что если у кого умрет брат, имевший жену, и умрет бездетным, то брат его должен взять его жену и восставить семя брату своему.
Было семь братьев, первый, взяв жену, умер бездетным;
взял ту жену второй, и тот умер бездетным;
взял ее третий; также и все семеро, и умерли, не оставив детей;
после всех умерла и жена;
итак, в воскресение которого из них будет она женою, ибо семеро имели ее женою?
Иисус сказал им в ответ: чада века сего женятся и выходят замуж;
а сподобившиеся достигнуть того века и воскресения из мертвых ни женятся, ни замуж не выходят,
и умереть уже не могут, ибо они равны Ангелам и суть сыны Божии, будучи сынами воскресения.
А что мертвые воскреснут, и Моисей показал при купине, когда назвал Господа Богом Авраама и Богом Исаака и Богом Иакова.
Бог же не есть Бог мертвых, но живых, ибо у Него все живы.
На это некоторые из книжников сказали: Учитель! Ты хорошо сказал.
И уже не смели спрашивать Его ни о чем. Он же сказал им:
ка́к говорят, что Христос есть Сын Давидов?
а сам Давид говорит в книге псалмов: сказал Господь Господу моему: седи одесную Меня,
доколе положу врагов Твоих в подножие ног Твоих.
Итак, Давид Господом называет Его; как же Он Сын ему?
[Зач. 103.] И когда слушал весь народ, Он сказал ученикам Своим:
остерегайтесь книжников, которые любят ходить в длинных одеждах и любят приветствия в народных собраниях, председания в синагогах и предвозлежания на пиршествах,
которые поедают до́мы вдов и лицемерно долго молятся; они примут тем большее осуждение.
1 Две лепты вдовы и похвала ей. 5 Предсказание о разрушении Иерусалима; знамения и ужасы. 34 «Смотрите за собою». 37 Последнее поучение в храме.
Взглянув же, Он увидел богатых, клавших дары свои в сокровищницу;
увидел также и бедную вдову, положившую туда две лепты,
и сказал: истинно говорю вам, что эта бедная вдова больше всех положила;
ибо все те от избытка своего положили в дар Богу, а она от скудости своей положила все пропитание свое, какое имела.
[Зач. 104.] И когда некоторые говорили о храме, что он украшен дорогими камнями и вкладами, Он сказал:
придут дни, в которые из того, что вы здесь видите, не останется камня на камне; все будет разрушено.
И спросили Его: Учитель! когда же это будет? и какой признак, когда это должно произойти?
[Зач. 105.] Он сказал: берегитесь, чтобы вас не ввели в заблуждение, ибо многие придут под именем Моим, говоря, что это Я; и это время близко: не ходите вслед их.
Когда же услышите о войнах и смятениях, не ужасайтесь, ибо этому надлежит быть прежде; но не тотчас конец.
Тогда сказал им: восстанет народ на народ, и царство на царство;
будут большие землетрясения по местам, и глады, и моры, и ужасные явления, и великие знамения с неба.
[Зач. 106.] Прежде же всего того возложат на вас руки и будут гнать вас, предавая в синагоги и в темницы, и поведут пред царей и правителей за имя Мое;
будет же это вам для свидетельства.
Итак, положите себе на сердце не обдумывать заранее, что отвечать,
ибо Я дам вам уста и премудрость, которой не возмогут противоречить ни противостоять все, противящиеся вам.
Преданы также будете и родителями, и братьями, и родственниками, и друзьями, и некоторых из вас умертвят;
и будете ненавидимы всеми за имя Мое,
но и волос с головы вашей не пропадет, –
терпением вашим спасайте души ваши.
Когда же увидите Иерусалим, окруженный войсками, тогда знайте, что приблизилось запустение его:
тогда находящиеся в Иудее да бегут в горы; и кто в городе, выходи из него; и кто в окрестностях, не входи в него,
потому что это дни отмщения, да исполнится все написанное.
Горе же беременным и питающим сосцами в те дни; ибо великое будет бедствие на земле и гнев на народ сей:
и падут от острия меча, и отведутся в плен во все народы; и Иерусалим будет попираем язычниками, доколе не окончатся времена язычников.
И будут знамения в солнце и луне и звездах, а на земле уныние народов и недоумение; и море восшумит и возмутится;
люди будут издыхать от страха и ожидания бедствий, грядущих на вселенную, ибо силы небесные поколеблются,
и тогда увидят Сына Человеческого, грядущего на облаке с силою и славою великою.
[Зач. 107.] Когда же начнет это сбываться, тогда восклонитесь и поднимите головы ваши, потому что приближается избавление ваше.
И сказал им притчу: посмотрите на смоковницу и на все деревья:
когда они уже распускаются, то, видя это, знаете сами, что уже близко лето.
Так, и когда вы увидите то сбывающимся, знайте, что близко Царствие Божие.
Истинно говорю вам: не прейдет род сей, как все это будет;
небо и земля прейдут, но слова Мои не прейдут.
Смотрите же за собою, чтобы сердца ваши не отягчались объядением и пьянством и заботами житейскими, и чтобы день тот не постиг вас внезапно,
ибо он, как сеть, найдет на всех живущих по всему лицу земному;
итак, бодрствуйте на всякое время и молитесь, да сподобитесь избежать всех сих будущих бедствий и предстать пред Сына Человеческого.
[Зач. 108.] Днем Он учил в храме, а ночи, выходя, проводил на горе, называемой Елеонскою.
И весь народ с утра приходил к Нему в храм слушать Его.
1 Замысел Иуды о предательстве. 7 Последняя вечеря; хлеб и вино. 24 Кто больше? 31 Предсказание об отречении Петра. 35 Два меча. 39 Борение в Гефсимании. 47 Иисус Христос предан и отведен в дом первосвященника. 55 Отречение Петра; Иисус Христос пред Синедрионом.
Приближался праздник опресноков, называемый Пасхою,
и искали первосвященники и книжники, как бы погубить Его, потому что боялись народа.
Вошел же сатана в Иуду, прозванного Искариотом, одного из числа двенадцати,
и он пошел, и говорил с первосвященниками и начальниками, как Его предать им.
Они обрадовались и согласились дать ему денег;
и он обещал, и искал удобного времени, чтобы предать Его им не при народе.
Настал же день опресноков, в который надлежало заколать пасхального агнца,
и послал Иисус Петра и Иоанна, сказав: пойдите, приготовьте нам есть пасху.
Они же сказали Ему: где велишь нам приготовить?
Он сказал им: вот, при входе вашем в город, встретится с вами человек, несущий кувшин воды; последуйте за ним в дом, в который войдет он,
и скажите хозяину дома: Учитель говорит тебе: где комната, в которой бы Мне есть пасху с учениками Моими?
И он покажет вам горницу большую устланную; там приготовьте.
Они пошли, и нашли, как сказал им, и приготовили пасху.
И когда настал час, Он возлег, и двенадцать апостолов с Ним,
и сказал им: очень желал Я есть с вами сию пасху прежде Моего страдания,
ибо сказываю вам, что уже не буду есть ее, пока она не совершится в Царствии Божием.
И, взяв чашу и благодарив, сказал: приимите ее и разделите между собою,
ибо сказываю вам, что не буду пить от плода виноградного, доколе не придет Царствие Божие.
И, взяв хлеб и благодарив, преломил и подал им, говоря: сие есть Тело Мое, которое за вас предается; сие творите в Мое воспоминание.
Также и чашу после вечери, говоря: сия чаша есть Новый Завет в Моей Крови, которая за вас проливается.
И вот, рука предающего Меня со Мною за столом;
впрочем, Сын Человеческий идет по предназначению, но горе тому человеку, которым Он предается.
И они начали спрашивать друг друга, кто бы из них был, который это сделает.
Был же и спор между ними, кто из них должен почитаться бо́льшим.
Он же сказал им: цари господствуют над народами, и владеющие ими благодетелями называются,
а вы не так: но кто из вас больше, будь как меньший, и начальствующий – как служащий.
Ибо кто больше: возлежащий, или служащий? не возлежащий ли? А Я посреди вас, как служащий.
Но вы пребыли со Мною в напастях Моих,
и Я завещаваю вам, как завещал Мне Отец Мой, Царство,
да ядите и пиете за трапезою Моею в Царстве Моем, и сядете на престолах судить двенадцать колен Израилевых.
И сказал Господь: Симон! Симон! се, сатана просил, чтобы сеять вас как пшеницу,
но Я молился о тебе, чтобы не оскудела вера твоя; и ты некогда, обратившись, утверди братьев твоих.
Он отвечал Ему: Господи! с Тобою я готов и в темницу и на смерть идти.
Но Он сказал: говорю тебе, Петр, не пропоет петух сегодня, как ты трижды отречешься, что не знаешь Меня.
И сказал им: когда Я посылал вас без мешка и без сумы́ и без обуви, имели ли вы в чем недостаток? Они отвечали: ни в чем.
Тогда Он сказал им: но теперь, кто имеет мешок, тот возьми его, также и суму́; а у кого нет, продай одежду свою и купи меч;
ибо сказываю вам, что должно исполниться на Мне и сему написанному: и к злодеям причтен. Ибо то, что о Мне, приходит к концу.
Они сказали: Господи! вот, здесь два меча. Он сказал им: довольно.
[Зач. 109.] И, выйдя, пошел по обыкновению на гору Елеонскую, за Ним последовали и ученики Его.
Придя же на место, сказал им: молитесь, чтобы не впасть в искушение.
И Сам отошел от них на вержение камня, и, преклонив колени, молился,
говоря: Отче! о, если бы Ты благоволил пронести чашу сию мимо Меня! впрочем не Моя воля, но Твоя да будет.
Явился же Ему Ангел с небес и укреплял Его.
И, находясь в борении, прилежнее молился, и был пот Его, как капли крови, падающие на землю.
Встав от молитвы, Он пришел к ученикам, и нашел их спящими от печали
и сказал им: что вы спите? встаньте и молитесь, чтобы не впасть в искушение.
Когда Он еще говорил это, появился народ, а впереди его шел один из двенадцати, называемый Иуда, и он подошел к Иисусу, чтобы поцеловать Его. Ибо он такой им дал знак: Кого я поцелую, Тот и есть.
Иисус же сказал ему: Иуда! целованием ли предаешь Сына Человеческого?
Бывшие же с Ним, видя, к чему идет дело, сказали Ему: Господи! не ударить ли нам мечом?
И один из них ударил раба первосвященникова, и отсек ему правое ухо.
Тогда Иисус сказал: оставьте, довольно. И, коснувшись уха его, исцелил его.
Первосвященникам же и начальникам храма и старейшинам, собравшимся против Него, сказал Иисус: как будто на разбойника вышли вы с мечами и кольями, чтобы взять Меня?
Каждый день бывал Я с вами в храме, и вы не поднимали на Меня рук, но теперь ваше время и власть тьмы.
Взяв Его, повели и привели в дом первосвященника. Петр же следовал издали.
Когда они развели огонь среди двора и сели вместе, сел и Петр между ними.
Одна служанка, увидев его сидящего у огня и всмотревшись в него, сказала: и этот был с Ним.
Но он отрекся от Него, сказав женщине: я не знаю Его.
Вскоре потом другой, увидев его, сказал: и ты из них. Но Петр сказал этому человеку: нет!
Прошло с час времени, еще некто настоятельно говорил: точно и этот был с Ним, ибо он Галилеянин.
Но Петр сказал тому человеку: не знаю, что ты говоришь. И тотчас, когда еще говорил он, запел петух.
Тогда Господь, обратившись, взглянул на Петра, и Петр вспомнил слово Господа, как Он сказал ему: прежде нежели пропоет петух, отречешься от Меня трижды.
И, выйдя вон, горько заплакал.
Люди, державшие Иисуса, ругались над Ним и били Его;
и, закрыв Его, ударяли Его по лицу и спрашивали Его: прореки, кто ударил Тебя?
И много иных хулений произносили против Него.
И как настал день, собрались старейшины народа, первосвященники и книжники, и ввели Его в свой синедрион
и сказали: Ты ли Христос? скажи нам. Он сказал им: если скажу вам, вы не поверите;
если же и спрошу вас, не будете отвечать Мне и не отпустите Меня;
отныне Сын Человеческий воссядет одесную силы Божией.
И сказали все: итак, Ты Сын Божий? Он отвечал им: вы говорите, что Я.
Они же сказали: какое еще нужно нам свидетельство? ибо мы сами слышали из уст Его.
1 Иисус Христос перед Пилатом; перед Иродом. 13 Требование иудеев распять Его. 26 По пути к Голгофе. 33 Иисус Христос на Кресте; раскаявшийся разбойник. 50 Погребение в новом гробе Иосифа.
[Зач. 110.] И поднялось все множество их, и повели Его к Пилату,
и начали обвинять Его, говоря: мы нашли, что Он развращает народ наш и запрещает давать подать кесарю, называя Себя Христом Царем.
Пилат спросил Его: Ты Царь Иудейский? Он сказал ему в ответ: ты говоришь.
Пилат сказал первосвященникам и народу: я не нахожу никакой вины в Этом Человеке.
Но они настаивали, говоря, что Он возмущает народ, уча по всей Иудее, начиная от Галилеи до сего места.
Пилат, услышав о Галилее, спросил: разве Он Галилеянин?
И, узнав, что Он из области Иродовой, послал Его к Ироду, который в эти дни был также в Иерусалиме.
Ирод, увидев Иисуса, очень обрадовался, ибо давно желал видеть Его, потому что много слышал о Нем, и надеялся увидеть от Него какое-нибудь чудо,
и предлагал Ему многие вопросы, но Он ничего не отвечал ему.
Первосвященники же и книжники стояли и усильно обвиняли Его.
Но Ирод со своими воинами, уничижив Его и насмеявшись над Ним, одел Его в светлую одежду и отослал обратно к Пилату.
И сделались в тот день Пилат и Ирод друзьями между собою, ибо прежде были во вражде друг с другом.
Пилат же, созвав первосвященников и начальников и народ,
сказал им: вы привели ко мне Человека Сего, как развращающего народ; и вот, я при вас исследовал и не нашел Человека Сего виновным ни в чем том, в чем вы обвиняете Его;
и Ирод также, ибо я посылал Его к нему; и ничего не найдено в Нем достойного смерти;
итак, наказав Его, отпущу.
А ему и нужно было для праздника отпустить им одного узника.
Но весь народ стал кричать: смерть Ему! а отпусти нам Варавву.
Варавва был посажен в темницу за произведенное в городе возмущение и убийство.
Пилат снова возвысил голос, желая отпустить Иисуса.
Но они кричали: распни, распни Его!
Он в третий раз сказал им: какое же зло сделал Он? я ничего достойного смерти не нашел в Нем; итак, наказав Его, отпущу.
Но они продолжали с великим криком требовать, чтобы Он был распят; и превозмог крик их и первосвященников.
И Пилат решил быть по прошению их,
и отпустил им посаженного за возмущение и убийство в темницу, которого они просили; а Иисуса предал в их волю.
И когда повели Его, то, захватив некоего Симона Киринеянина, шедшего с поля, возложили на него крест, чтобы нес за Иисусом.
И шло за Ним великое множество народа и женщин, которые плакали и рыдали о Нем.
Иисус же, обратившись к ним, сказал: дщери Иерусалимские! не плачьте обо Мне, но плачьте о себе и о детях ваших,
ибо приходят дни, в которые скажут: блаженны неплодные, и утробы неродившие, и сосцы непитавшие!
тогда начнут говорить горам: падите на нас! и холмам: покройте нас!
Ибо если с зеленеющим деревом это делают, то с сухим что будет?
[Зач. 111.] Вели с Ним на смерть и двух злодеев.
И когда пришли на место, называемое Лобное, там распяли Его и злодеев, одного по правую, а другого по левую сторону.
Иисус же говорил: Отче! прости им, ибо не знают, что делают. И делили одежды Его, бросая жребий.
И стоял народ и смотрел. Насмехались же вместе с ними и начальники, говоря: других спасал; пусть спасет Себя Самого, если Он Христос, избранный Божий.
Также и воины ругались над Ним, подходя и поднося Ему уксус
и говоря: если Ты Царь Иудейский, спаси Себя Самого.
И была над Ним надпись, написанная словами греческими, римскими и еврейскими: Сей есть Царь Иудейский.
Один из повешенных злодеев злословил Его и говорил: если Ты Христос, спаси Себя и нас.
Другой же, напротив, унимал его и говорил: или ты не боишься Бога, когда и сам осужден на то же?
и мы осуждены справедливо, потому что достойное по делам нашим приняли, а Он ничего худого не сделал.
И сказал Иисусу: помяни меня, Господи, когда приидешь в Царствие Твое!
И сказал ему Иисус: истинно говорю тебе, ныне же будешь со Мною в раю.
Было же около шестого часа дня, и сделалась тьма по всей земле до часа девятого:
и померкло солнце, и завеса в храме раздралась по средине.
Иисус, возгласив громким голосом, сказал: Отче! в руки Твои предаю дух Мой. И, сие сказав, испустил дух.
Сотник же, видев происходившее, прославил Бога и сказал: истинно Человек Этот был праведник.
И весь народ, сшедшийся на сие зрелище, видя происходившее, возвращался, бия себя в грудь.
Все же, знавшие Его, и женщины, следовавшие за Ним из Галилеи, стояли вдали и смотрели на это.
Тогда некто, именем Иосиф, член совета, человек добрый и правдивый,
не участвовавший в совете и в деле их; из Аримафеи, города Иудейского, ожидавший также Царствия Божия,
пришел к Пилату и просил тела Иисусова;
и, сняв его, обвил плащаницею и положил его в гробе, высеченном в скале, где еще никто не был положен.
День тот был пятница, и наступала суббота.
Последовали также и женщины, пришедшие с Иисусом из Галилеи, и смотрели гроб, и как полагалось тело Его;
возвратившись же, приготовили благовония и масти; и в субботу остались в покое по заповеди.
1 Посещение пустого гроба женами и Петром. 13 По пути в Эммаус; «открылись у них глаза». 36 Иисус Христос явился одиннадцати и поручил им благовествование. 50 Вознесение Господне.
[Зач. 112.] В первый же день недели, очень рано, неся приготовленные ароматы, пришли они ко гробу, и вместе с ними некоторые другие;
но нашли камень отваленным от гроба.
И, войдя, не нашли тела Господа Иисуса.
Когда же недоумевали они о сем, вдруг предстали перед ними два мужа в одеждах блистающих.
И когда они были в страхе и наклонили лица свои к земле, сказали им: что вы ищете живого между мертвыми?
Его нет здесь: Он воскрес; вспомните, как Он говорил вам, когда был еще в Галилее,
сказывая, что Сыну Человеческому надлежит быть предану в руки человеков грешников, и быть распяту, и в третий день воскреснуть.
И вспомнили они слова Его;
и, возвратившись от гроба, возвестили всё это одиннадцати и всем прочим.
То были Магдалина Мария, и Иоанна, и Мария, мать Иакова, и другие с ними, которые сказали о сем апостолам.
И показались им слова их пустыми, и не поверили им.
[Зач. 113.] Но Петр, встав, побежал ко гробу и, наклонившись, увидел только пелены лежащие, и пошел назад, дивясь сам в себе происшедшему.
В тот же день двое из них шли в селение, отстоящее стадий на шестьдесят от Иерусалима, называемое Эммаус;
и разговаривали между собою о всех сих событиях.
И когда они разговаривали и рассуждали между собою, и Сам Иисус, приблизившись, пошел с ними.
Но глаза их были удержаны, так что они не узнали Его.
Он же сказал им: о чем это вы, идя, рассуждаете между собою, и отчего вы печальны?
Один из них, именем Клеопа, сказал Ему в ответ: неужели Ты один из пришедших в Иерусалим не знаешь о происшедшем в нем в эти дни?
И сказал им: о чем? Они сказали Ему: что было с Иисусом Назарянином, Который был пророк, сильный в деле и слове пред Богом и всем народом;
как предали Его первосвященники и начальники наши для осуждения на смерть и распяли Его.
А мы надеялись было, что Он есть Тот, Который должен избавить Израиля; но со всем тем, уже третий день ныне, как это произошло.
Но и некоторые женщины из наших изумили нас: они были рано у гроба
и не нашли тела Его и, придя, сказывали, что они видели и явление Ангелов, которые говорят, что Он жив.
И пошли некоторые из наших ко гробу и нашли так, как и женщины говорили, но Его не видели.
Тогда Он сказал им: о, несмысленные и медлительные сердцем, чтобы веровать всему, что предсказывали пророки!
Не так ли надлежало пострадать Христу и войти в славу Свою?
И, начав от Моисея, из всех пророков изъяснял им сказанное о Нем во всем Писании.
И приблизились они к тому селению, в которое шли; и Он показывал им вид, что хочет идти далее.
Но они удерживали Его, говоря: останься с нами, потому что день уже склонился к вечеру. И Он вошел и остался с ними.
И когда Он возлежал с ними, то, взяв хлеб, благословил, преломил и подал им.
Тогда открылись у них глаза, и они узнали Его. Но Он стал невидим для них.
И они сказали друг другу: не горело ли в нас сердце наше, когда Он говорил нам на дороге и когда изъяснял нам Писание?
И, встав в тот же час, возвратились в Иерусалим и нашли вместе одиннадцать апостолов и бывших с ними,
которые говорили, что Господь истинно воскрес и явился Симону.
И они рассказывали о происшедшем на пути, и как Он был узнан ими в преломлении хлеба.
[Зач. 114.] Когда они говорили о сем, Сам Иисус стал посреди них и сказал им: мир вам.
Они, смутившись и испугавшись, подумали, что видят духа.
Но Он сказал им: что смущаетесь, и для чего такие мысли входят в сердца ваши?
Посмотрите на руки Мои и на ноги Мои; это Я Сам; осяжите Меня и рассмотри́те; ибо дух плоти и костей не имеет, как видите у Меня.
И, сказав это, показал им руки и ноги.
Когда же они от радости еще не верили и дивились, Он сказал им: есть ли у вас здесь какая пища?
Они подали Ему часть печеной рыбы и сотового меда.
И, взяв, ел пред ними.
И сказал им: вот то, о чем Я вам говорил, еще быв с вами, что надлежит исполниться всему, написанному о Мне в законе Моисеевом и в пророках и псалмах.
Тогда отверз им ум к уразумению Писаний.
И сказал им: так написано, и так надлежало пострадать Христу, и воскреснуть из мертвых в третий день,
и проповедану быть во имя Его покаянию и прощению грехов во всех народах, начиная с Иерусалима.
Вы же свидетели сему.
И Я пошлю обетование Отца Моего на вас; вы же оставайтесь в городе Иерусалиме, доколе не облечетесь силою свыше.
И вывел их вон из города до Вифании и, подняв руки Свои, благословил их.
И, когда благословлял их, стал отдаляться от них и возноситься на небо.
Они поклонились Ему и возвратились в Иерусалим с великою радостью.
И пребывали всегда в храме, прославляя и благословляя Бога. Аминь.
Церковнославянский (рус)
[Зач. 1.] Поне́же у́бо мно́зи нача́ша чини́ти по́вѣсть о извѣ́­ст­вован­ныхъ въ на́съ веще́хъ,
я́коже преда́ша на́мъ, и́же испе́рва самови́дцы и слу́ги бы́в­шiи Словесе́:
изво́лися и мнѣ́ послѣ́довав­шу вы́ше вся́ испы́тно, поря́ду писа́ти тебѣ́, держа́вный Ѳеофи́ле,
да разумѣ́еши, о ни́хже научи́л­ся еси́ словесѣ́хъ утвержде́нiе.
[Зач. 2.] Бы́сть во дни́ И́рода царя́ Иуде́йска, иере́й нѣ́кiй, и́менемъ Заха́рiа, от­ дневны́я чреды́ Авiа́ни: и жена́ его́ от­ дще́рей Ааро́новѣхъ, и и́мя е́й Елисаве́тъ.
Бѣ́ста же пра́ведна о́ба предъ Бо́гомъ, ходя́ща во всѣ́хъ за́повѣдехъ и оправда́нiихъ Госпо́днихъ безпоро́чна.
И не бѣ́ и́ма ча́да, поне́же Елисаве́тъ бѣ́ непло́ды, и о́ба заматорѣ́в­ша во дне́хъ сво­и́хъ бѣ́ста.
Бы́сть же служа́щу ему́ въ чину́ чреды́ сво­ея́ предъ Бо́гомъ,
по обы́чаю свяще́н­ниче­ст­ва ключи́ся ему́ покади́ти, в­ше́дшу въ це́рковь Госпо́дню:
и все́ мно́же­с­т­во люде́й бѣ́ моли́тву дѣ́я внѣ́, въ го́дъ {во вре́мя} ѳимiа́ма:
яви́ся же ему́ А́нгелъ Госпо́день, стоя́ одесну́ю олтаря́ кади́лнаго:
и смути́ся Заха́рiа ви́дѣвъ, и стра́хъ нападе́ на́нь.
Рече́ же къ нему́ А́нгелъ: не бо́йся, Заха́рiе: зане́ услы́шана бы́сть моли́тва твоя́, и жена́ твоя́ Елисаве́тъ роди́тъ сы́на тебѣ́, и нарече́ши и́мя ему́ Иоа́н­нъ.
И бу́детъ тебѣ́ ра́дость и весе́лiе, и мно́зи о рожде­ст­вѣ́ его́ воз­ра́дуют­ся.
Бу́детъ бо ве́лiй предъ Го́сподемъ: и вина́ и сике́ра не и́мать пи́ти, и Ду́ха Свята́го испо́лнит­ся еще́ изъ чре́ва ма́тере сво­ея́:
и мно́гихъ от­ сыно́въ Изра́илевыхъ обрати́тъ ко Го́споду Бо́гу и́хъ.
И то́й предъи́детъ предъ Ни́мъ ду́хомъ и си́лою Илiино́ю, обрати́ти сердца́ отце́мъ на ча́да, и проти́вныя въ му́дрости пра́ведныхъ, угото́вати Го́сподеви лю́ди соверше́ны.
И рече́ Заха́рiа ко А́нгелу: по чесому́ разумѣ́ю сiе́? А́зъ бо е́смь ста́ръ, и жена́ моя́ заматорѣ́в­ши во дне́хъ сво­и́хъ.
И от­вѣща́въ А́нгелъ рече́ ему́: а́зъ е́смь Гаврiи́лъ предстоя́й предъ Бо́гомъ, и по́сланъ е́смь глаго́лати къ тебѣ́ и благовѣсти́ти тебѣ́ сiя́:
и се́ бу́деши молчя́ и не могі́й проглаго́лати, до него́же дне́ бу́дутъ сiя́: зане́ не вѣ́ровалъ еси́ словесе́мъ мо­и́мъ, я́же сбу́дут­ся во вре́мя свое́.
И бѣ́ша лю́дiе жду́ще Заха́рiю: и чудя́хуся косня́щу ему́ въ це́ркви.
Изше́дъ же не можа́­ше глаго́лати къ ни́мъ: и разумѣ́ша, я́ко видѣ́нiе ви́дѣ въ це́ркви: и то́й бѣ́ помава́я и́мъ, и пребыва́­ше нѣ́мъ.
И бы́сть я́ко испо́лнишася дні́е слу́жбы его́, и́де въ до́мъ сво́й.
[Зач. 3.] По си́хъ же дне́хъ зача́тъ Елисаве́тъ жена́ его́, и тая́шеся мѣ́сяцъ пя́ть, глаго́лющи:
я́ко та́ко мнѣ́ сотвори́ Госпо́дь во дни́, въ ня́же при­­зрѣ́ отъ­я́ти поноше́нiе мое́ въ человѣ́цѣхъ.
Въ мѣ́сяцъ же шесты́й по́сланъ бы́сть А́нгелъ Гаврiи́лъ от­ Бо́га во гра́дъ Галиле́йскiй, ему́же и́мя Назаре́тъ,
къ Дѣ́вѣ обруче́н­нѣй му́жеви, ему́же и́мя Ио́сифъ, от­ до́му Дави́дова: и и́мя Дѣ́вѣ Марiа́мь.
И в­ше́дъ къ Не́й А́нгелъ рече́: ра́дуйся, Благода́тная: Госпо́дь съ Тобо́ю: благослове́на Ты́ въ жена́хъ.
Она́ же ви́дѣв­ши смути́ся о словеси́ его́ и помышля́ше, каково́ бу́детъ цѣлова́нiе сiе́.
И рече́ А́нгелъ Е́й: не бо́йся, Марiа́мь: обрѣла́ бо еси́ благода́ть у Бо́га.
И се́ зачне́ши во чре́вѣ, и роди́ши Сы́на, и нарече́ши и́мя Ему́ Иису́съ.
Се́й бу́детъ ве́лiй, и Сы́нъ Вы́шняго нарече́т­ся: и да́стъ Ему́ Госпо́дь Бо́гъ престо́лъ Дави́да отца́ Его́:
и воцари́т­ся въ дому́ Иа́ковли во вѣ́ки, и Ца́р­ст­вiю Его́ не бу́детъ конца́.
Рече́ же Марiа́мь ко А́нгелу: ка́ко бу́детъ сiе́, идѣ́же му́жа не зна́ю?
И от­вѣща́въ А́нгелъ рече́ Е́й: Ду́хъ Святы́й на́йдетъ на Тя́, и си́ла Вы́шняго осѣни́тъ Тя́: тѣ́мже и ражда́емое Свято нарече́т­ся Сы́нъ Бо́жiй:
и се́, Елисаве́тъ ю́жика Твоя́, и та́ зача́тъ сы́на въ ста́рости сво­е́й: и се́й мѣ́сяцъ шесты́й е́сть е́й нарица́емѣй непло́ды:
я́ко не изнемо́жетъ у Бо́га вся́къ глаго́лъ.
Рече́ же Марiа́мь: се́ Раба́ Госпо́дня: бу́ди Мнѣ́ по глаго́лу тво­ему́. И отъи́де от­ Нея́ А́нгелъ.
[Зач. 4.] Воста́в­ши же Марiа́мь во дни́ ты́я, и́де въ го́рняя со тща́нiемъ, во гра́дъ Иу́довъ:
и вни́де въ до́мъ Заха́рiинъ, и цѣлова́ Елисаве́тъ.
И бы́сть я́ко услы́ша Елисаве́тъ цѣлова́нiе Марі́ино, взыгра́ся младе́нецъ во чре́вѣ ея́: и испо́лнися Ду́ха Свя́та Елисаве́тъ,
и возопи́ гла́сомъ ве́лiимъ, и рече́: благослове́на Ты́ въ жена́хъ, и благослове́нъ пло́дъ чре́ва Тво­его́:
и от­ку́ду мнѣ́ сiе́, да прiи́детъ Ма́ти Го́спода мо­его́ ко мнѣ́?
Се́ бо, я́ко бы́сть гла́съ цѣлова́нiя Тво­его́ во у́шiю мое́ю, взыгра́ся младе́нецъ ра́дощами во чре́вѣ мо­е́мъ.
И блаже́н­на Вѣ́ровав­шая, я́ко бу́детъ соверше́нiе глаго́лан­нымъ Е́й от­ Го́спода.
И рече́ Марiа́мь: вели́читъ душа́ Моя́ Го́спода,
и воз­ра́довася ду́хъ Мо́й о Бо́зѣ Спа́сѣ Мо­е́мъ:
я́ко при­­зрѣ́ на смире́нiе Рабы́ Сво­ея́: се́ бо, от­ны́нѣ ублажа́тъ Мя́ вси́ ро́ди:
я́ко сотвори́ Мнѣ́ вели́чiе Си́льный, и свято и́мя Его́:
и ми́лость Его́ въ ро́ды родо́въ боя́щымся Его́:
сотвори́ держа́ву мы́шцею Сво­е́ю: расточи́ го́рдыя мы́слiю се́рдца и́хъ:
низложи́ си́льныя со престо́лъ, и воз­несе́ смире́н­ныя:
а́лчущыя испо́лни бла́гъ, и богатя́щыяся от­пусти́ тщы́.
Воспрiя́тъ Изра́иля о́трока Сво­его́, помяну́ти ми́лости,
я́коже глаго́ла ко отце́мъ на́шымъ, Авраа́му и сѣ́мени его́ до вѣ́ка.
Пребы́сть же Марiа́мь съ не́ю я́ко три́ мѣ́сяцы и воз­врати́ся въ до́мъ сво́й.
Елисаве́ти же испо́лнися вре́мя роди́ти е́й, и роди́ сы́на.
И слы́шаша о́крестъ живу́щiи и у́жики ея́, я́ко воз­вели́чилъ е́сть Госпо́дь ми́лость Свою́ съ не́ю: и ра́довахуся съ не́ю.
И бы́сть во осмы́й де́нь, прiидо́ша обрѣ́зати отроча́, и нарица́ху е́ и́менемъ отца́ его́, Заха́рiю.
И от­вѣща́в­ши ма́ти его́ рече́: ни́, но да нарече́т­ся Иоа́н­нъ.
И рѣ́ша къ не́й, я́ко никто́же е́сть въ род­ст­вѣ́ тво­е́мъ, и́же нарица́ет­ся и́менемъ тѣ́мъ.
И помава́ху отцу́ его́, е́же ка́ко бы хотѣ́лъ нарещи́ е́.
И испро́шь дщи́цу, написа́, глаго́ля: Иоа́н­нъ бу́детъ и́мя ему́. И чудя́хуся вси́.
Отверзо́шася же уста́ его́ а́бiе и язы́къ его́, и глаго́лаше, благословя́ Бо́га.
И бы́сть на всѣ́хъ стра́хъ живу́щихъ о́крестъ и́хъ: и во все́й странѣ́ Иуде́йстѣй повѣ́даеми бя́ху вси́ глаго́ли сі́и.
И положи́ша вси́ слы́шав­шiи въ се́рдцѣ сво­е́мъ, глаго́люще: что́ у́бо отроча́ сiе́ бу́детъ? И рука́ Госпо́дня бѣ́ съ ни́мъ.
И Заха́рiа оте́цъ его́ испо́лнися Ду́ха Свя́та, и проро́че­с­т­вова, глаго́ля:
благослове́нъ Госпо́дь Бо́гъ Изра́илевъ, я́ко посѣти́ и сотвори́ избавле́нiе лю́демъ Сво­и́мъ:
и воз­дви́же ро́гъ спасе́нiя на́мъ, въ дому́ Дави́да о́трока Сво­его́:
я́коже глаго́ла усты́ святы́хъ су́щихъ от­ вѣ́ка проро́къ Его́,
спасе́нiе от­ вра́гъ на́шихъ и изъ руки́ всѣ́хъ ненави́дящихъ на́съ:
сотвори́ти ми́лость со отцы́ на́шими и помяну́ти завѣ́тъ святы́й Сво́й,
кля́тву, е́юже кля́т­ся ко Авраа́му отцу́ на́­шему, да́ти на́мъ,
безъ стра́ха, изъ руки́ вра́гъ на́шихъ изба́вльшымся,
служи́ти Ему́ преподо́бiемъ и пра́вдою предъ Ни́мъ вся́ дни́ живота́ на́­шего.
И ты́, отроча́, проро́къ Вы́шняго нарече́шися: предъи́деши бо предъ лице́мъ Госпо́днимъ, угото́вати пути́ Его́,
да́ти ра́зумъ спасе́нiя лю́демъ Его́, во оставле́нiе грѣ́хъ и́хъ,
милосе́рдiя ра́ди ми́лости Бо́га на́­шего, въ ни́хже посѣти́лъ е́сть на́съ Восто́къ свы́ше,
просвѣти́ти во тмѣ́ и сѣ́ни сме́ртнѣй сѣдя́щыя, напра́вити но́ги на́шя на пу́ть ми́ренъ.
Отроча́ же растя́ше и крѣпля́шеся ду́хомъ: и бѣ́ въ пусты́нехъ до дне́ явле́нiя сво­его́ ко Изра́илю.
[Зач. 5.] Бы́сть же во дни́ ты́я, изы́де повелѣ́нiе от­ ке́саря А́вгуста написа́ти всю́ вселе́н­ную.
Сiе́ написа́нiе пе́рвое бы́сть владя́щу Сирі́ею Кирині́ю.
И идя́ху вси́ написа́тися, ко́ждо во сво́й гра́дъ.
Взы́де же и Ио́сифъ от­ Галиле́и, изъ гра́да Назаре́та, во Иуде́ю, во гра́дъ Дави́довъ, и́же нарица́ет­ся Виѳлее́мъ, зане́ бы́ти ему́ от­ до́му и оте́че­ст­ва Дави́дова,
написа́тися съ Марі́ею обруче́ною ему́ жено́ю, су́щею непра́здною.
Бы́сть же, егда́ бы́ста та́мо, испо́лнишася дні́е роди́ти Е́й:
и роди́ Сы́на сво­его́ Пе́рвенца, и пови́тъ Его́, и положи́ Его́ въ я́слехъ: зане́ не бѣ́ и́мъ мѣ́ста во оби́тели.
И па́стырiе бѣ́ху въ то́йже странѣ́, бдя́ще и стрегу́ще стра́жу нощну́ю о ста́дѣ сво­е́мъ.
И се́ А́нгелъ Госпо́день ста́ въ ни́хъ, и сла́ва Госпо́дня осiя́ и́хъ: и убоя́шася стра́хомъ ве́лiимъ.
И рече́ и́мъ А́нгелъ: не бо́йтеся: се́ бо благовѣ­ст­ву́ю ва́мъ ра́дость ве́лiю, я́же бу́детъ всѣ́мъ лю́демъ:
я́ко роди́ся ва́мъ дне́сь Спа́съ, И́же е́сть Христо́съ Госпо́дь, во гра́дѣ Дави́довѣ:
и се́ ва́мъ зна́менiе: обря́щете Младе́нца пови́та, лежа́ща въ я́слехъ.
И внеза́пу бы́сть со А́нгеломъ мно́же­с­т­во во́й небе́сныхъ, хва́лящихъ Бо́га и глаго́лющихъ:
сла́ва въ вы́шнихъ Бо́гу, и на земли́ ми́ръ, во человѣ́цѣхъ благоволе́нiе.
И бы́сть, я́ко от­идо́ша от­ ни́хъ на не́бо А́нгели, и человѣ́цы па́стырiе рѣ́ша дру́гъ ко дру́гу: пре́йдемъ до Виѳлее́ма и ви́димъ глаго́лъ се́й бы́в­шiй, его́же Госпо́дь сказа́ на́мъ.
И прiидо́ша поспѣ́шшеся, и обрѣто́ша Марiа́мь же и Ио́сифа, и Младе́нца лежа́ща во я́слехъ.
Ви́дѣв­ше же сказа́ша о глаго́лѣ глаго́лан­нѣмъ и́мъ о Отроча́ти Се́мъ.
И вси́ слы́шав­шiи диви́шася о глаго́лан­ныхъ от­ па́стырей къ ни́мъ.
Марiа́мь же соблюда́­ше вся́ глаго́лы сiя́, слага́ющи въ се́рдцы Сво­е́мъ.
[Зач. 6.] И воз­врати́шася па́стырiе, сла́вяще и хва́ляще Бо́га о всѣ́хъ, я́же слы́шаша и ви́дѣша, я́коже глаго́лано бы́сть къ ни́мъ.
И егда́ испо́лнишася о́смь дні́й, да обрѣ́жутъ Его́, и нареко́ша и́мя Ему́ Иису́съ, нарече́н­ное А́нгеломъ пре́жде да́же не зача́т­ся во чре́вѣ.
И егда́ испо́лнишася дні́е очище́нiя ею́, по зако́ну Моисе́ову, [Зач. 7.] воз­несо́ста Его́ во Иерусали́мъ, поста́вити Его́ предъ Го́сподемъ,
я́коже е́сть пи́сано въ зако́нѣ Госпо́дни: я́ко вся́къ младе́нецъ му́жеска по́лу, разверза́я ложесна́, свято Го́сподеви нарече́т­ся:
и е́же да́ти же́ртву, по рече́н­ному въ зако́нѣ Госпо́дни, два́ го́рличища или́ два́ птенца́ голуби́на.
[Зач. 8.] И се́, бѣ́ человѣ́къ во Иерусали́мѣ, ему́же и́мя Симео́нъ: и человѣ́къ се́й пра́веденъ и благо­че́сти́въ, ча́я утѣ́хи Изра́илевы: и Ду́хъ бѣ́ Свя́тъ въ не́мъ.
И бѣ́ ему́ обѣ́щано Ду́хомъ Святы́мъ, не ви́дѣти сме́рти, пре́жде да́же не ви́дитъ Христа́ Госпо́дня.
И прiи́де Ду́хомъ въ це́рковь. И егда́ введо́ста роди́теля Отроча́ Иису́са, сотвори́ти и́ма по обы́чаю зако́н­ному о Не́мъ,
и то́й прiе́мъ Его́ на руку́ свое́ю, и благослови́ Бо́га, и рече́:
ны́нѣ от­пуща́еши раба́ Тво­его́, Влады́ко, по глаго́лу Тво­ему́, съ ми́ромъ:
я́ко ви́дѣстѣ о́чи мо­и́ спасе́нiе Твое́,
е́же еси́ уго́товалъ предъ лице́мъ всѣ́хъ люде́й:
свѣ́тъ во от­крове́нiе язы́комъ, и сла́ву люде́й Тво­и́хъ Изра́иля.
И бѣ́ Ио́сифъ и Ма́ти Его́ чудя́щася о глаго́лемыхъ о Не́мъ.
И благослови́ я́ Симео́нъ, и рече́ къ Марі́и Ма́тери Его́: се́ лежи́тъ Се́й на паде́нiе и на воста́нiе мно́гимъ во Изра́или, и въ зна́менiе пререка́емо:
и Тебѣ́ же Само́й ду́шу про́йдетъ ору́жiе: я́ко да от­кры́ют­ся от­ мно́гихъ серде́цъ помышле́нiя.
И бѣ́ А́н­на проро́чица, дщи́ Фану́илева, от­ колѣ́на Аси́рова: сiя́ заматорѣ́в­ши во дне́хъ мно́зѣхъ, жи́в­ши съ му́жемъ се́дмь лѣ́тъ от­ дѣ́в­ст­ва сво­его́:
и та́ вдова́ я́ко лѣ́тъ о́смьдесятъ и четы́ре, я́же не от­хожда́­ше от­ це́ркве, посто́мъ и моли́твами служа́щи де́нь и но́щь.
И та́ въ то́й ча́съ при­­ста́в­ши исповѣ́дашеся Го́сподеви, и глаго́лаше о Не́мъ всѣ́мъ ча́ющымъ избавле́нiя во Иерусали́мѣ.
И я́ко сконча́шася вся́ по зако́ну Госпо́дню, воз­врати́шася въ Галиле́ю, во гра́дъ сво́й Назаре́тъ.
Отроча́ же растя́ше и крѣпля́шеся ду́хомъ, исполня́яся прему́дрости: и благода́ть Бо́жiя бѣ́ на Не́мъ.
И хожда́ста роди́теля Его́ на вся́ко лѣ́то во Иерусали́мъ въ пра́здникъ Па́схи.
И егда́ бы́сть двою­на́­де­ся­ти лѣ́ту, восходя́щымъ и́мъ во Иерусали́мъ по обы́чаю пра́здника,
и сконча́в­шымъ дни́, и воз­враща́ющымся и́мъ, оста́ О́трокъ Иису́съ во Иерусали́мѣ: и не разумѣ́ Ио́сифъ и Ма́ти Его́:
мнѣ́в­ша же Его́ въ дружи́нѣ су́ща, преидо́ста дне́ пу́ть, и иска́ста Его́ во сро́дницѣхъ и въ зна́емыхъ:
и не обрѣ́тша Его́, воз­врати́стася во Иерусали́мъ, взыска́юща Его́.
И бы́сть по трiе́хъ дне́хъ, обрѣто́ста Его́ въ це́ркви, сѣдя́щаго посредѣ́ учи́телей, и послу́ша­ю­щаго и́хъ, и вопроша́ющаго и́хъ:
ужаса́хуся же вси́ послу́ша­ю­щiи Его́ о ра́зумѣ и о от­вѣ́тѣхъ Его́.
И ви́дѣв­ша Его́, диви́стася: и къ Нему́ Ма́ти Его́ рече́: Ча́до, что́ сотвори́ на́ма та́ко? Се́ оте́цъ Тво́й и А́зъ боля́ща иска́хома Тебе́.
И рече́ къ ни́ма: что́ я́ко иска́ста Мене́? Не вѣ́ста ли, я́ко въ тѣ́хъ, я́же Отца́ Мо­его́, досто́итъ бы́ти Ми́?
И та́ не разумѣ́ста глаго́ла, его́же глаго́ла И́ма.
И сни́де съ ни́ма, и прiи́де въ Назаре́тъ: и бѣ́ повину́яся и́ма. И Ма́ти Его́ соблюда́­ше вся́ глаго́лы сiя́ въ се́рдцы Сво­е́мъ.
И Иису́съ преспѣва́­ше прему́дростiю и во́зрастомъ и благода́тiю у Бо́га и человѣ́къ.
[Зач. 9.] Въ пя́тое же ­на́­де­ся­те лѣ́то влады́че­ст­ва Тиве́рiа ке́саря, облада́ющу Понті́йскому Пила́ту Иуде́ею, и четвертовла́­ст­ву­ю­щу Галиле́ею И́роду, Фили́ппу же бра́ту его́ четвертовла́­ст­ву­ю­щу Итуре́ею и Трахони́тскою страно́ю, и Лиса́нiю Авилині́ею четвертовла́­ст­ву­ю­щу,
при­­ архiере́и А́н­нѣ и Каiа́фѣ, бы́сть глаго́лъ Бо́жiй ко Иоа́н­ну Заха́рiину сы́ну въ пусты́ни.
И прiи́де во всю́ страну́ Иорда́нскую, проповѣ́дая креще́нiе покая́нiя во оставле́нiе грѣхо́въ:
я́коже е́сть пи́сано въ кни́зѣ слове́съ Иса́iи проро́ка, глаго́люща: гла́съ вопiю́щаго въ пусты́ни: угото́вайте пу́ть Госпо́день: пра́вы твори́те стези́ Его́:
вся́ка де́брь испо́лнит­ся, и вся́ка гора́ и хо́лмъ смири́т­ся: и бу́дутъ стро́потная въ пра́вая, и о́стрiи въ пути́ гла́дки:
и у́зритъ вся́ка пло́ть спасе́нiе Бо́жiе.
Глаго́лаше же исходя́щымъ наро́домъ крести́тися от­ него́: порожде́нiя ехи́днова, кто́ сказа́ ва́мъ бѣжа́ти от­ гряду́щаго гнѣ́ва?
Сотвори́те у́бо плоды́ досто́ины покая́нiя: и не начина́йте глаго́лати въ себѣ́: отца́ и́мамы Авраа́ма: глаго́лю бо ва́мъ, я́ко мо́жетъ Бо́гъ от­ ка́менiя сего́ воз­дви́гнути ча́да Авраа́му.
Уже́ бо и сѣки́ра при­­ ко́рени дре́ва лежи́тъ: вся́ко у́бо дре́во, не творя́щее плода́ добра́, посѣка́ет­ся и во о́гнь вмета́ет­ся.
И вопроша́ху его́ наро́ди, глаго́люще: что́ у́бо сотвори́мъ?
Отвѣща́въ же глаго́ла и́мъ: имѣ́яй двѣ́ ри́зѣ, да пода́стъ не иму́щему: и имѣ́яй бра́шна, та́кожде да твори́тъ.
Прiидо́ша же и мы́тари крести́тися от­ него́, и рѣ́ша къ нему́: учи́телю, что́ сотвори́мъ?
О́нъ же рече́ къ ни́мъ: ничто́же бо́лѣе от­ повелѣ́н­наго ва́мъ твори́те.
Вопроша́ху же его́ и во́ини, глаго́люще: и мы́ что́ сотвори́мъ? И рече́ къ ни́мъ: ни кого́же оби́дите, ни оклеветава́йте: и дово́лни бу́дите обро́ки ва́шими.
Ча́ющымъ же лю́демъ, и помышля́ющымъ всѣ́мъ въ сердца́хъ сво­и́хъ о Иоа́н­нѣ, еда́ то́й е́сть Христо́съ,
от­вѣщава́­ше Иоа́н­нъ всѣ́мъ, глаго́ля: а́зъ у́бо водо́ю креща́ю вы́: гряде́тъ же Крѣ́плiй мене́, Ему́же нѣ́смь досто́инъ от­рѣши́ти реме́нь сапогу́ Его́: То́й вы́ крести́тъ Ду́хомъ Святы́мъ и огне́мъ:
Ему́же лопа́та въ руку́ Его́, и отреби́тъ гумно́ Свое́, и собере́тъ пшени́цу въ жи́тницу Свою́, пле́вы же сожже́тъ огне́мъ негаса́ющимъ.
Мно́га же у́бо и и́на, утѣша́я благовѣ­ст­вова́­ше лю́демъ.
[Зач. 10.] И́родъ же четвертовла́ст­никъ, облича́емъ от­ него́ о Иродiа́дѣ женѣ́ бра́та сво­его́, и о всѣ́хъ, я́же сотвори́ зла́я И́родъ,
при­­ложи́ и сiе́ надъ всѣ́ми, и затвори́ Иоа́н­на въ темни́цѣ.
Бы́сть же егда́ крести́шася вси́ лю́дiе, и Иису́су кре́щшуся и моля́щуся, от­ве́рзеся не́бо,
и сни́де Ду́хъ Святы́й тѣле́снымъ о́бразомъ, я́ко го́лубь, На́нь: и гла́съ съ небесе́ бы́сть, глаго́ля: Ты́ еси́ Сы́нъ Мо́й Воз­лю́блен­ный, о Тебѣ́ благоволи́хъ.
[Зач. 11.] И то́й бѣ́ Иису́съ я́ко лѣ́тъ три́десять начина́я, сы́й, я́ко мни́мь, Сы́нъ Ио́сифовъ, Илі́евъ,
Матѳа́товъ, Леві́инъ, Мелхі́инъ, Иан­на́евъ, Ио́сифовъ,
Маттаѳі́евъ, Амо́совъ, Нау́мовъ, Если́мовъ, Нагге́овъ,
Маа́ѳовъ, Маттаѳі́евъ, Семеі́евъ, Ио́сифовъ, Иу́динъ,
Иоа́н­нановъ, Риса́евъ, Зорова́велевъ, Салаѳiи́левъ, Нирі́евъ,
Мелхі́евъ, Адді́евъ, Коса́мовъ, Елмода́мовъ, И́ровъ,
Иосі́евъ, Елiезе́ровъ, Иори́мовъ, Матѳа́товъ, Леві́инъ,
Симео́новъ, Иу́динъ, Ио́сифовъ, Иона́новъ, Елiаки́мовъ,
Мелеа́евъ, Маина́новъ, Маттаѳа́евъ, Наѳа́новъ, Дави́довъ,
Иессе́овъ, Ови́довъ, Воо́зовъ, Салмо́новъ, Наассо́новъ,
Аминада́вовъ, Ара́мовъ, Есро́мовъ, Фаре́совъ, Иу́динъ,
Иа́ковль, Исаа́ковъ, Авраа́мовъ, Ѳа́ринъ, Нахо́ровъ,
Серу́ховъ, Рага́вовъ, Фале́ковъ, Еве́ровъ, Сала́новъ,
Каина́новъ, Арфакса́довъ, Си́мовъ, Но́евъ, Ла́меховъ,
Маѳуса́левъ, Ено́ховъ, Иа́редовъ, Малелеи́ловъ, Каина́новъ,
Ено́совъ, Си́ѳовъ, Ада́мовъ, Бо́жiй.
[Зач. 12.] Иису́съ же испо́лнь Ду́ха Свя́та воз­врати́ся от­ Иорда́на: и ведя́шеся Ду́хомъ въ пусты́ню,
дні́й четы́ридесять искуша́емь от­ дiа́вола: и не я́стъ ничесо́же во дни́ ты́я: и сконча́в­шымся и́мъ, послѣди́ взалка́.
И рече́ Ему́ дiа́волъ: а́ще Сы́нъ еси́ Бо́жiй, рцы́ ка́меневи сему́, да бу́детъ хлѣ́бъ.
И от­вѣща́ Иису́съ къ нему́, глаго́ля: пи́сано е́сть, я́ко не о хлѣ́бѣ еди́номъ жи́въ бу́детъ человѣ́къ, но о вся́комъ глаго́лѣ Бо́жiи.
И воз­ве́дъ Его́ дiа́волъ на гору́ высоку́, показа́ Ему́ вся́ ца́р­ст­вiя вселе́н­ныя въ ча́сѣ {чертѣ́} вре́мен­нѣ.
И рече́ Ему́ дiа́волъ: Тебѣ́ да́мъ вла́сть сiю́ всю́ и сла́ву и́хъ: я́ко мнѣ́ предана́ е́сть, и, ему́же а́ще хощу́, да́мъ ю́:
Ты́ у́бо а́ще поклони́шися пре́до мно́ю, бу́дутъ Тебѣ́ вся́.
И от­вѣща́въ рече́ ему́ Иису́съ: иди́ за Мно́ю, сатано́ пи́сано е́сть: поклони́шися Го́споду Бо́гу тво­ему́, и Тому́ еди́ному послу́жиши.
И веде́ Его́ во Иерусали́мъ, и поста́ви Его́ на крилѣ́ церко́внѣмъ, и рече́ Ему́: а́ще Сы́нъ еси́ Бо́жiй, ве́рзися от­сю́ду до́лу:
пи́сано бо е́сть, я́ко А́нгеломъ Сво­и́мъ заповѣ́сть о Тебѣ́ сохрани́ти Тя́:
и на рука́хъ во́змутъ Тя́, да не когда́ преткне́ши о ка́мень но́гу Твою́.
И от­вѣща́въ рече́ ему́ Иису́съ, я́ко рече́но е́сть: не иску́сиши Го́спода Бо́га тво­его́.
И сконча́въ все́ искуше́нiе дiа́волъ, отъи́де от­ Него́ до вре́мене.
И воз­врати́ся Иису́съ въ си́лѣ духо́внѣй въ Галиле́ю: и вѣ́сть изы́де по все́й странѣ́ о Не́мъ.
И то́й уча́­ше на со́нмищихъ и́хъ, сла́вимъ всѣ́ми.
[Зач. 13.] И прiи́де въ Назаре́тъ, идѣ́же бѣ́ воспита́нъ: и вни́де, по обы́чаю Сво­ему́, въ де́нь суббо́тный въ со́нмище, и воста́ чести́.
И да́ша Ему́ кни́гу Иса́iи проро́ка: и разгну́въ кни́гу, обрѣ́те мѣ́сто, идѣ́же бѣ́ напи́сано:
Ду́хъ Госпо́день на Мнѣ́: Его́же ра́ди пома́за Мя́ благовѣсти́ти ни́щымъ, посла́ Мя исцѣли́ти сокруше́н­ныя се́рдцемъ, проповѣ́дати плѣне́н­нымъ от­пуще́нiе и слѣпы́мъ прозрѣ́нiе, от­пусти́ти сокруше́н­ныя во от­ра́ду,
проповѣ́дати лѣ́то Госпо́дне прiя́тно.
И согну́въ кни́гу, от­да́въ слузѣ́, сѣ́де: и всѣ́мъ въ со́нмищи о́чи бѣ́ху зря́ще На́нь.
И нача́тъ глаго́лати къ ни́мъ, я́ко дне́сь сбы́ст­ся писа́нiе сiе́ во у́шiю ва́шею.
И вси́ свидѣ́тел­ст­воваху Ему́, [Зач. 14.] и дивля́хуся о словесѣ́хъ благода́ти, исходя́щихъ изъ у́стъ Его́, и глаго́лаху: не Се́й ли е́сть Сы́нъ Ио́сифовъ?
И рече́ къ ни́мъ: вся́ко рече́те Ми́ при́тчу сiю́: врачу́, исцѣли́ся Са́мъ: ели́ка слы́шахомъ бы́в­шая въ Капернау́мѣ, сотвори́ и здѣ́ во оте́че­ст­вiи Сво­е́мъ.
Рече́ же: ами́нь глаго́лю ва́мъ, я́ко ни кото́рый проро́къ прiя́тенъ е́сть во оте́че­ст­вiи сво­е́мъ:
по­и́стин­нѣ же глаго́лю ва́мъ: мно́ги вдови́цы бѣ́ша во дни́ Илiины́ во Изра́или, егда́ заключи́ся не́бо три́ лѣ́та и ме́сяцъ ше́сть, я́ко бы́сть гла́дъ вели́къ по все́й земли́:
и ни ко еди́ной и́хъ по́сланъ бы́сть Илiа́, то́кмо въ Саре́пту Сидо́нскую къ женѣ́ вдови́цѣ.
И мно́зи прокаже́ни бѣ́ху при­­ Елиссе́и проро́цѣ во Изра́или: и ни еди́нъ же от­ ни́хъ очи́стися, то́кмо Неема́нъ Сирiани́нъ.
И испо́лнишася вси́ я́рости въ со́нмищи, слы́шав­шiи сiя́:
и воста́в­ше изгна́ша Его́ во́нъ изъ гра́да, и ведо́ша Его́ до верху́ горы́, на не́йже гра́дъ и́хъ со́зданъ бя́ше, да бы́ша Его́ низри́нули:
О́нъ же проше́дъ посредѣ́ и́хъ, идя́ше.
[Зач. 15.] И сни́де въ Капернау́мъ гра́дъ Галиле́йскiй: и бѣ́ учя́ и́хъ въ суббо́ты.
И ужаса́хуся о уче́нiи Его́: я́ко со вла́стiю бѣ́ сло́во Его́.
И въ со́нмищи бѣ́ человѣ́къ имы́й ду́ха бѣ́са нечи́ста, и возопи́ гла́сомъ ве́лiимъ,
глаго́ля: оста́ви, что́ на́мъ и Тебѣ́, Иису́се Назаря́нине, при­­ше́лъ еси́ погуби́ти на́съ: вѣ́мъ Тя́, кто́ еси́, Святы́й Бо́жiй.
И запрети́ ему́ Иису́съ, глаго́ля: премолчи́ и изы́ди изъ него́. И пове́ргъ его́ бѣ́съ посредѣ́, изы́де изъ него́, ника́коже вреди́въ его́.
И бы́сть у́жасъ на всѣ́хъ, и стяза́хуся, дру́гъ ко дру́гу глаго́люще: что́ сло́во сiе́, я́ко вла́стiю и си́лою вели́тъ нечи́стымъ духово́мъ, и исхо́дятъ?
[Зач. 16.] И исхожда́­ше гла́съ о Не́мъ во вся́ко мѣ́сто страны́.
Воста́въ же изъ со́нмища, вни́де въ до́мъ Си́моновъ: те́ща же Си́монова бѣ́ одержи́ма огне́мъ ве́лiимъ: и моли́ша Его́ о не́й.
И ста́въ надъ не́ю, запрети́ огню́, и оста́ви ю́: а́бiе же воста́в­ши служа́­ше и́мъ.
Заходя́щу же со́лнцу, вси́, ели́цы имѣ́яху боля́щыя неду́ги разли́чными, при­­вожда́ху и́хъ къ Нему́: О́нъ же на еди́наго ко­его́ждо и́хъ ру́цѣ воз­ло́жь, исцѣля́ше и́хъ.
Исхожда́ху же и бѣ́си от­ мно́гихъ, вопiю́ще и глаго́люще, я́ко Ты́ еси́ Христо́съ Сы́нъ Бо́жiй. И запреща́я не дая́ше и́мъ глаго́лати, я́ко вѣ́дяху Христа́ Самаго́ су́ща.
Бы́в­шу же дни́, изше́дъ иде́ въ пу́сто мѣ́сто: и наро́ди иска́ху Его́, и прiидо́ша къ Нему́, и удержава́ху Его́, да бы́ не от­ше́лъ от­ ни́хъ.
О́нъ же рече́ къ ни́мъ, я́ко и други́мъ градово́мъ благовѣсти́ти Ми́ подоба́етъ Ца́р­ст­вiе Бо́жiе: я́ко на се́ по́сланъ е́смь.
И бѣ́ проповѣ́дая на со́нмищихъ Галиле́йскихъ.
[Зач. 17.] Бы́сть же належа́щу Ему́ наро́ду, да бы́ша слы́шали сло́во Бо́жiе, и То́й бѣ́ стоя́ при­­ е́зерѣ Ген­нисаре́тстѣ:
и ви́дѣ два́ корабля́ стоя́ща при­­ е́зерѣ: ры́барiе же от­ше́дше от­ нею́, измыва́ху мре́жи.
Влѣ́зъ же въ еди́нъ от­ кораблю́, и́же бѣ́ Си́моновъ, моли́ его́ от­ земли́ от­ступи́ти ма́ло: и сѣ́дъ уча́­ше изъ корабля́ наро́ды.
Я́коже преста́ глаго́ля, рече́ къ Си́мону: поступи́ во глубину́, и вве́рзите мре́жи ва́шя въ лови́тву.
И от­вѣща́въ Си́монъ рече́ Ему́: Наста́вниче, объ но́щь всю́ тру́ждшеся, ничесо́же я́хомъ: по глаго́лу же Тво­ему́ вве́ргу мре́жу.
И се́ сотво́рше, я́ша мно́же­с­т­во ры́бъ мно́го: протерза́­шеся же мре́жа и́хъ.
И поману́ша при­­ча́ст­никомъ, и́же бѣ́ху во друзѣ́мъ корабли́, да при­­ше́дше помо́гутъ и́мъ: и прiидо́ша, и испо́лниша о́ба корабля́, я́ко погружа́тися и́ма.
Ви́дѣвъ же Си́монъ Пе́тръ, при­­паде́ къ колѣ́нома Иису́совома, глаго́ля: изы́ди от­ мене́, я́ко му́жъ грѣ́шенъ е́смь, Го́споди.
У́жасъ бо одержа́­ше его́ и вся́ су́щыя съ ни́мъ, о лови́твѣ ры́бъ, я́же я́ша.
Та́кожде же Иа́кова и Иоа́н­на сы́на Зеведе́ова, я́же бѣ́ста обе́щника Си́монови. И рече́ къ Си́мону Иису́съ: не бо́йся: от­се́лѣ бу́деши человѣ́ки ловя́.
И извле́кше [о́ба] корабля́ на зе́млю, оста́вльше вся́, вслѣ́дъ Его́ идо́ша.
[Зач. 18.] И бы́сть егда́ бѣ́ Иису́съ во еди́номъ от­ градо́въ, и се́, му́жъ испо́лнь прокаже́нiя: и ви́дѣвъ Иису́са, па́дъ ни́цъ, моля́ся Ему́, глаго́ля: Го́споди, а́ще хо́щеши, мо́жеши мя́ очи́стити.
И просте́ръ ру́ку, косну́ся его́, ре́къ: хощу́, очи́стися: и а́бiе прока́за отъи́де от­ него́.
И То́й заповѣ́да ему́ ни кому́же повѣ́дати: но ше́дъ покажи́ся иере́ови, и при­­неси́ о очище́нiи тво­е́мъ, я́коже повелѣ́ Моисе́й, во свидѣ́тел­ст­во и́мъ.
Прохожда́­ше же па́че сло́во о Не́мъ: и схожда́хуся наро́ди мно́зи слы́шати и цѣли́тися от­ Него́ от­ неду́гъ сво­и́хъ.
То́й же бѣ́ от­ходя́ въ пусты́ню и моля́ся.
[Зач. 19.] И бы́сть во еди́нъ от­ дні́й, и То́й бѣ́ учя́: и бѣ́ху сѣдя́ще фарисе́е и законо­учи́телiе, и́же бѣ́ху при­­шли́ от­ вся́кiя ве́си Галиле́йскiя и Иуде́йскiя и Иерусали́мскiя: и си́ла Госпо́дня бѣ́ исцѣля́ющи и́хъ:
и се́ му́жiе нося́ще на одрѣ́ человѣ́ка, и́же бѣ́ разсла́бленъ, и иска́ху внести́ его́ и положи́ти предъ Ни́мъ:
и не обрѣ́тше кудѣ́ внести́ его́ наро́да ра́ди, взлѣ́зше на хра́мъ, сквоз­ѣ́ скуде́лы {кро́въ скуде́льный} низвѣ́сиша его́ со одро́мъ на среду́ предъ Иису́са.
И ви́дѣвъ вѣ́ру и́хъ, рече́ ему́: человѣ́че, оставля́юттися грѣси́ тво­и́.
И нача́ша помышля́ти кни́жницы и фарисе́е, глаго́люще: кто́ е́сть се́й, и́же глаго́летъ хулы́, кто́ мо́жетъ оставля́ти грѣ́хи, то́кмо еди́нъ Бо́гъ?
Разумѣ́въ же Иису́съ помышле́нiя и́хъ, от­вѣща́въ рече́ къ ни́мъ: что́ помышля́ете въ сердца́хъ ва́шихъ?
Что́ е́сть удо́бѣе, рещи́: оставля́юттися грѣси́ тво­и́? Или́ рещи́: воста́ни и ходи́?
Но да увѣ́сте, я́ко вла́сть и́мать Сы́нъ Человѣ́ческiй на земли́ от­пуща́ти грѣхи́, [рече́ разсла́блен­ному:] тебѣ́ глаго́лю: воста́ни и воз­ми́ о́дръ тво́й, и иди́ въ до́мъ тво́й.
И а́бiе воста́въ предъ ни́ми, взе́мъ, на не́мже лежа́­ше, и́де въ до́мъ сво́й, сла́вя Бо́га.
И у́жасъ прiя́тъ всѣ́хъ, и сла́вляху Бо́га: и испо́лнишася стра́ха, глаго́люще, я́ко ви́дѣхомъ пресла́вная дне́сь.
[Зач. 20.] И посе́мъ изы́де, и узрѣ́ мытаря́ и́менемъ Леві́ю, сѣдя́ща на мы́тницѣ, и рече́ ему́: иди́ по Мнѣ́.
И оста́вль вся́, воста́въ вослѣ́дъ Его́ и́де.
И сотвори́ учрежде́нiе ве́лiе Леві́й Ему́ въ дому́ сво­е́мъ: и бѣ́ наро́дъ мытаре́й мно́гъ, и инѣ́хъ, и́же бя́ху съ ни́мъ воз­лежа́ще.
И ропта́ху кни́жницы на Него́ и фарисе́е, ко ученико́мъ Его́ глаго́люще: почто́ съ мытари́ и грѣ́шники я́сте и пiе́те?
И от­вѣща́въ Иису́съ рече́ къ ни́мъ: не тре́буютъ здра́вiи врача́, но боля́щiи:
не прiидо́хъ при­­зва́ти пра́ведныхъ, но грѣ́шныя въ покая́нiе.
[Зач. 21.] Они́ же рѣ́ша къ Нему́: почто́ ученицы́ Иоа́н­новы постя́т­ся ча́сто и моли́твы творя́тъ, та́кожде и фарисе́йстiи, а Тво­и́ ядя́тъ и пiю́тъ?
О́нъ же рече́ къ ни́мъ: еда́ мо́жете сыны́ бра́чныя, до́ндеже жени́хъ съ ни́ми е́сть, сотвори́ти пости́тися?
Прiи́дутъ же дні́е, егда́ отъ­я́тъ бу́детъ от­ ни́хъ жени́хъ, и тогда́ постя́т­ся въ ты́я дни́.
Глаго́лаше же и при́тчу къ ни́мъ, я́ко никто́же при­­ставле́нiя ри́зы но́вы при­­ставля́етъ на ри́зу ве́тху: а́ще ли же ни́, и но́вую раздере́тъ, и ве́тсѣй не согласу́етъ е́же от­ но́ваго.
И никто́же влива́етъ вина́ но́ва въ мѣ́хи ве́тхи: а́ще ли же ни́, расто́ргнетъ но́вое вино́ мѣ́хи, и само́ излiе́т­ся, и мѣ́си поги́бнутъ:
но вино́ но́вое въ мѣ́хи но́вы влива́ти [подоба́етъ]: и обоя́ соблюду́т­ся.
И никто́же пи́въ ве́тхое, а́бiе хо́щетъ но́ваго: глаго́летъ бо: ве́тхое лу́чше е́сть.
[Зач. 22.] Бы́сть же въ суббо́ту второпе́рвую ити́ Ему́ сквоз­ѣ́ сѣ́янiя: и восторга́ху ученицы́ Его́ кла́сы, и ядя́ху, стира́юще рука́ми.
Нѣ́цыи же от­ фарисе́й рѣ́ша и́мъ: что́ творите́, его́же не досто́итъ твори́ти въ суббо́ты?
И от­вѣща́въ Иису́съ рече́ къ ни́мъ: ни ли́ сего́ чли́ есте́, е́же сотвори́ Дави́дъ, егда́ взалка́ся са́мъ и и́же съ ни́мъ бя́ху?
Ка́ко вни́де въ до́мъ Бо́жiй, и хлѣ́бы предложе́нiя взе́мъ, и яде́, и даде́ и су́щымъ съ ни́мъ, и́хже не досто́яше я́сти, то́кмо еди́нымъ иере́емъ?
И глаго́лаше и́мъ, я́ко госпо́дь е́сть Сы́нъ Человѣ́ческiй и суббо́тѣ.
Бы́сть же и въ другу́ю суббо́ту вни́ти Ему́ въ со́нмище и учи́ти: и бѣ́ та́мо человѣ́къ, и рука́ ему́ десна́я бѣ́ суха́.
Назира́ху же кни́жницы и фарисе́и, а́ще въ суббо́ту исцѣли́тъ, да обря́щутъ рѣ́чь На́нь.
О́нъ же вѣ́дяше помышле́нiя и́хъ, и рече́ человѣ́ку иму́щему су́ху ру́ку: воста́ни и ста́ни посредѣ́. О́нъ же воста́въ ста́.
Рече́ же Иису́съ къ ни́мъ: вопрошу́ вы́: что́ досто́итъ въ суббо́ты, добро́ твори́ти, или́ зло́ твори́ти? Ду́шу спасти́, или́ погуби́ти? Они́ же умолча́ша.
И воз­зрѣ́въ на всѣ́хъ и́хъ, рече́ ему́: простри́ ру́ку твою́. О́нъ же сотвори́ та́ко: и утверди́ся рука́ его́ здра́ва я́ко друга́я.
Они́ же испо́лнишася безу́мiя, и глаго́лаху дру́гъ ко дру́гу, что́ бы́ша сотвори́ли Иису́сови.
[Зач. 23.] Бы́сть же во дни́ ты́я, изы́де въ го́ру помоли́тися: и бѣ́ объ но́щь въ моли́твѣ Бо́жiи.
И егда́ бы́сть де́нь, при­­зва́ ученики́ Своя́: и избра́ от­ ни́хъ два­на́­де­ся­те, и́хже и апо́столы нарече́:
Си́мона, его́же именова́ Петра́, и Андре́а бра́та его́, Иа́кова и Иоа́н­на, Фили́ппа и Варѳоломе́а,
Матѳе́а и Ѳому́, Иа́кова Алфе́ева и Симо́на нарица́емаго Зило́та,
Иу́ду Иа́ковля, и Иу́ду Искарiо́тскаго, и́же и бы́сть преда́тель.
[Зач. 24.] Изше́дъ съ ни́ми, ста́ на мѣ́стѣ ра́внѣ: и наро́дъ учени́къ Его́, и мно́же­с­т­во мно́го люде́й от­ всея́ Иуде́и и Иерусали́ма и помо́рiя Ти́рска и Сидо́нска,
и́же прiидо́ша послу́шати Его́ и исцѣли́тися от­ неду́гъ сво­и́хъ, и стра́ждущiи от­ ду́хъ нечи́стыхъ: и исцѣля́хуся.
И ве́сь наро́дъ иска́­ше при­­каса́тися Ему́: я́ко си́ла от­ Него́ исхожда́­ше и исцѣля́ше вся́.
И То́й воз­ве́дъ о́чи Сво­и́ на ученики́ Своя́, глаго́лаше: блаже́ни ни́щiи ду́хомъ: я́ко ва́­ше е́сть Ца́р­ст­вiе Бо́жiе.
Блаже́ни, а́лчущiи ны́нѣ: я́ко насы́титеся. Блаже́ни, пла́чущiи ны́нѣ: я́ко воз­смѣе́теся.
Блаже́ни бу́дете, егда́ воз­ненави́дятъ ва́съ человѣ́цы, и егда́ разлуча́тъ вы́, и поно́сятъ, и пронесу́тъ и́мя ва́­ше я́ко зло́, Сы́на Человѣ́ческаго ра́ди.
Возра́дуйтеся въ то́й де́нь и взыгра́йте: се́ бо мзда́ ва́ша мно́га на небеси́. По си́мъ бо творя́ху проро́комъ отцы́ и́хъ.
[Зач. 25.] Оба́че го́ре ва́мъ бога́тымъ: я́ко от­сто­ите́ утѣше́нiя ва́­шего {я́ко воспрiе́млете утѣше́нiе ва́­ше}.
Го́ре ва́мъ, насы́щен­нiи ны́нѣ: я́ко вза́лчете. Го́ре ва́мъ смѣю́щымся ны́нѣ: я́ко воз­рыда́ете и воспла́чете.
Го́ре, егда́ до́брѣ реку́тъ ва́мъ вси́ человѣ́цы: по си́мъ бо творя́ху лжепроро́комъ отцы́ и́хъ.
Но ва́мъ глаго́лю слы́шащымъ: люби́те враги́ ва́шя, добро́ твори́те ненави́дящымъ ва́съ,
благослови́те клену́щыя вы́, и моли́теся за творя́щихъ ва́мъ оби́ду.
Бiю́щему тя́ въ лани́ту, пода́ждь и другу́ю: и от­ взима́ющаго ти́ ри́зу, и срачи́цу не воз­брани́.
Вся́кому же прося́щему у тебе́, да́й: и от­ взима́ющаго твоя́, не истязу́й.
[Зач. 26.] И я́коже хо́щете да творя́тъ ва́мъ человѣ́цы, и вы́ твори́те и́мъ та́кожде.
И а́ще лю́бите лю́бящыя вы́, ка́я ва́мъ благода́ть е́сть? И́бо и грѣ́шницы лю́бящыя и́хъ лю́бятъ.
И а́ще благотворите́ благотворя́щымъ ва́мъ, ка́я ва́мъ благода́ть е́сть? И́бо и грѣ́шницы то́жде творя́тъ.
И а́ще взаи́мъ даете́, от­ ни́хже ча́ете воспрiя́ти, ка́я ва́мъ благода́ть е́сть, и́бо и грѣ́шницы грѣ́шникомъ взаи́мъ дава́ютъ, да воспрiи́мутъ ра́вная.
Оба́че люби́те враги́ ва́шя, и благотвори́те, и взаи́мъ да́йте, ничесо́же ча́юще: и бу́детъ мзда́ ва́ша мно́га, и бу́дете сы́нове Вы́шняго: я́ко То́й бла́гъ е́сть на безблагода́тныя {неблагода́рныя} и злы́я.
Бу́дите у́бо милосе́рди, я́коже и Оте́цъ ва́шъ милосе́рдъ е́сть.
[Зач. 27.] И не суди́те, и не су́дятъ ва́мъ: [и] не осужда́йте, да не осужде́ни бу́дете: от­пуща́йте, и от­пу́стятъ ва́мъ:
да́йте, и да́ст­ся ва́мъ: мѣ́ру добру́, натка́ну и потря́сну и прелива́ющуся дадя́тъ на ло́но ва́­ше: то́ю бо мѣ́рою, е́юже мѣ́рите, воз­мѣ́рит­ся ва́мъ.
Рече́ же при́тчу и́мъ: еда́ мо́жетъ слѣпе́цъ слѣпца́ води́ти? Не о́ба ли въ я́му впаде́тася?
Нѣ́сть учени́къ надъ учи́теля сво­его́: соверше́нъ же вся́къ бу́детъ, я́коже [и] учи́тель его́.
Что́ же ви́диши суче́цъ, и́же е́сть во очеси́ бра́та тво­его́, бревна́ же, е́же е́сть во очеси́ тво­е́мъ, не чу́еши?
Или́ ка́ко мо́жеши рещи́ бра́ту тво­ему́: бра́те, оста́ви, да изму́ суче́цъ, и́же е́сть во очеси́ тво­е́мъ, са́мъ су́щаго во очеси́ тво­е́мъ бревна́ не ви́дя? Лицемѣ́ре, изми́ пе́рвѣе бревно́ изъ очесе́ тво­его́, и тогда́ про́зриши изъя́ти суче́цъ изъ очесе́ бра́та тво­его́.
Нѣ́сть бо дре́во добро́, творя́ плода́ зла́: ниже́ дре́во зло́, творя́ плода́ добра́.
Вся́ко бо дре́во от­ плода́ сво­его́ познае́т­ся: не от­ те́рнiя бо че́шутъ смо́квы, ни от­ купины́ е́млютъ гро́здiя.
Благі́й человѣ́къ от­ блага́го сокро́вища се́рдца сво­его́ изно́ситъ благо́­е: и злы́й человѣ́къ от­ зла́го сокро́вища се́рдца сво­его́ изно́ситъ зло́­е: от­ избы́тка бо се́рдца глаго́лютъ уста́ его́.
[Зач. 28.] Что́ же Мя́ зовете́: Го́споди, Го́споди, и не творите́, я́же глаго́лю?
Вся́къ гряды́й ко Мнѣ́ и слы́шай словеса́ Моя́ и творя́ я́, скажу́ ва́мъ, кому́ е́сть подо́бенъ:
подо́бенъ е́сть человѣ́ку зи́ждущу хра́мину, и́же ископа́ и углуби́, и положи́ основа́нiе на ка́мени: наводне́нiю же бы́в­шу, при­­паде́ рѣка́ ко хра́минѣ то́й, и не мо́же поколеба́ти ея́: основана́ бо бѣ́ на ка́мени.
Слы́шавый же и не сотвори́вый подо́бенъ е́сть человѣ́ку созда́в­шему хра́мину на земли́ безъ основа́нiя: къ не́йже при­­паде́ рѣка́, и а́бiе паде́ся, и бы́сть разруше́нiе хра́мины тоя́ ве́лiе.
Егда́ же сконча́ вся́ глаго́лы Своя́ въ слу́хи лю́демъ, [Зач. 29.] вни́де въ Капернау́мъ.
Со́тнику же нѣ́ко­ему ра́бъ боля́ злѣ́, хотя́ше {имѣ́яше} умре́ти, и́же бѣ́ ему́ че́стенъ.
Слы́шавъ же о Иису́сѣ, посла́ къ Нему́ ста́рцы Иуде́йскiя, моля́ Его́, я́ко да при­­ше́дъ спасе́тъ раба́ его́.
Они́ же при­­ше́дше ко Иису́сови, моля́ху Его́ то́щно, глаго́люще, я́ко досто́инъ е́сть, ему́же да́си сiе́:
лю́битъ бо язы́къ на́шъ, и со́нмище то́й созда́ на́мъ.
Иису́съ же идя́ше съ ни́ми. И уже́ Ему́ не дале́че су́щу от­ хра́мины, посла́ къ Нему́ со́тникъ дру́ги, глаго́ля Ему́: Го́споди, не дви́жися: нѣ́смь бо досто́инъ, да подъ кро́въ мо́й вни́деши:
тѣ́мже ни себе́ досто́йна сотвори́хъ прiити́ къ Тебѣ́: но рцы́ сло́во, и исцѣлѣ́етъ о́трокъ мо́й:
и́бо и а́зъ человѣ́къ е́смь подъ влады́кою учине́нъ, имѣ́я подъ собо́ю во́ины: и глаго́лю сему́: иди́, и иде́тъ: и друго́му: прiиди́, и прiи́детъ: и рабу́ мо­ему́: сотвори́ сiе́, и сотвори́тъ.
Слы́шавъ же сiя́ Иису́съ, чуди́ся ему́, и обра́щься иду́щему по Не́мъ наро́ду рече́: глаго́лю ва́мъ, ни во Изра́или толи́ки вѣ́ры обрѣто́хъ.
И воз­вра́щшеся по́сланiи обрѣто́ша боля́щаго раба́ исцѣлѣ́в­ша.
[Зач. 30.] И бы́сть посе́мъ, идя́ше во гра́дъ, нарица́емый Наи́нъ: и съ Ни́мъ идя́ху ученицы́ Его́ мно́зи и наро́дъ мно́гъ.
Я́коже при­­бли́жися ко врато́мъ гра́да, и се́ изноша́ху уме́рша, сы́на единоро́дна ма́тери сво­е́й, и та́ бѣ́ вдова́: и наро́дъ от­ гра́да мно́гъ съ не́ю.
И ви́дѣвъ ю́ Госпо́дь, милосе́рдова о не́й, и рече́ е́й: не пла́чи.
И при­­сту́пль косну́ся во о́дръ: нося́щiи же ста́ша: и рече́: ю́ноше, тебѣ́ глаго́лю, воста́ни.
И сѣ́де ме́ртвый, и нача́тъ глаго́лати: и даде́ его́ ма́тери его́.
Прiя́тъ же стра́хъ всѣ́хъ, и сла́вляху Бо́га, глаго́люще: я́ко проро́къ ве́лiй воста́ въ на́съ, и я́ко посѣти́ Бо́гъ люде́й Сво­и́хъ.
[Зач. 31.] И изы́де сло́во сiе́ по все́й Иуде́и о Не́мъ, и по все́й странѣ́.
И воз­вѣсти́ша Иоа́н­ну ученицы́ его́ о всѣ́хъ си́хъ.
И при­­зва́въ два́ нѣ́кая от­ учени́къ сво­и́хъ Иоа́н­нъ, посла́ ко Иису́су, глаго́ля: Ты́ ли еси́ Гряды́й, или́ ино́го ча́емъ?
Прише́дша же къ Нему́ му́жа рѣ́ста: Иоа́н­нъ Крести́тель посла́ на́съ къ Тебѣ́, глаго́ля: Ты́ ли еси́ Гряды́й, или́ ино́го ча́емъ?
Въ то́й же ча́съ исцѣли́ мно́ги от­ неду́гъ и ра́нъ и ду́хъ злы́хъ, и мно́гимъ слѣпы́мъ дарова́ прозрѣ́нiе.
И от­вѣща́въ Иису́съ рече́ и́ма: ше́дша воз­вѣсти́та Иоа́н­ну, я́же ви́дѣста и слы́шаста: я́ко слѣпі́и прозира́ютъ, хро́мiи хо́дятъ, прокаже́н­нiи очища́ют­ся, глусі́и слы́шатъ, ме́ртвiи востаю́тъ, ни́щiи благовѣ­ст­ву́ютъ:
и блаже́нъ е́сть, и́же а́ще не соблазни́т­ся о Мнѣ́.
Отше́дшема же ученико́ма Иоа́н­новома, нача́тъ глаго́лати къ наро́домъ о Иоа́н­нѣ: чесо́ изыдо́сте въ пусты́ню ви́дѣти, тро́сть ли вѣ́тромъ коле́блему?
Но чесо́ изыдо́сте ви́дѣти? Человѣ́ка ли въ мя́гки ри́зы одѣ́яна? Се́, и́же во оде́жди сла́внѣй и пи́щи су́щiи, во ца́р­ст­вiи {во дво́рѣхъ ца́рскихъ} су́ть.
Но чесо́ изыдо́сте ви́дѣти? Проро́ка ли? Е́й, глаго́лю ва́мъ, и ли́шше проро́ка.
Се́й [бо] е́сть, о не́мже пи́сано е́сть: се́ А́зъ послю́ А́нгела Мо­его́ предъ лице́мъ Тво­и́мъ, и́же устро́итъ пу́ть Тво́й предъ Тобо́ю.
Глаго́лю бо ва́мъ: бо́лiй въ рожде́н­ныхъ жена́ми проро́ка Иоа́н­на Крести́теля никто́же е́сть: мні́й же во Ца́р­ст­вiи Бо́жiи, бо́лiи его́ е́сть.
И вси́ лю́дiе слы́шав­ше и мы́тарiе, оправди́ша Бо́га, кре́щшеся креще́нiемъ Иоа́н­новымъ:
фарисе́е же и зако́н­ницы совѣ́тъ Бо́жiй от­верго́ша о себѣ́, не кре́щшеся от­ него́.
[Зач. 32.] Рече́ же Госпо́дь: кому́ у́бо уподо́блю человѣ́ки ро́да сего́, и кому́ су́ть подо́бни?
Подо́бни су́ть о́трочищемъ сѣдя́щымъ на то́ржищихъ и при­­глаша́ющымъ дру́гъ дру́га, и глаго́лющымъ: писка́хомъ ва́мъ, и не пляса́сте: рыда́хомъ ва́мъ, и не пла́касте.
Прiи́де бо Иоа́н­нъ Крести́тель ни хлѣ́ба яды́й, ни вина́ пiя́, и глаго́лете: бѣ́ся и́мать.
Прiи́де Сы́нъ Человѣ́ческiй яды́й и пiя́, и глаго́лете: се́й человѣ́къ я́дца и винопі́йца, дру́гъ мытаре́мъ и грѣ́шникомъ.
И оправди́ся прему́дрость от­ ча́дъ сво­и́хъ всѣ́хъ.
[Зач. 33.] Моля́ше же Его́ нѣ́кiй от­ фарисе́й, да бы я́лъ съ ни́мъ: и в­ше́дъ въ до́мъ фарисе́овъ, воз­леже́.
И се́ жена́ во гра́дѣ, я́же бѣ́ грѣ́шница, и увѣ́дѣв­ши, я́ко воз­лежи́тъ во хра́минѣ фарисе́овѣ, при­­не́сши алава́стръ ми́ра,
и ста́в­ши при­­ ногу́ Его́ созади́, пла́чущися, нача́тъ умыва́ти но́зѣ Его́ слеза́ми, и власы́ главы́ сво­ея́ отира́­ше, и облобыза́­ше но́зѣ Его́, и ма́заше ми́ромъ.
Ви́дѣвъ же фарисе́й воз­зва́вый Его́, рече́ въ себѣ́, глаго́ля Се́й а́ще бы бы́лъ проро́къ, вѣ́дѣлъ бы кто́ и какова́ жена́ при­­каса́ет­ся Ему́: я́ко грѣ́шница е́сть.
И от­вѣща́въ Иису́съ рече́ къ нему́: Си́моне, и́мамъ ти́ нѣ́что рещи́. О́нъ же рече́: Учи́телю, рцы́.
Иису́съ же рече́: два́ должника́ бѣ́ста заимода́вцу нѣ́ко­ему: еди́нъ бѣ́ до́лженъ пятiю́сотъ дина́рiи, другі́й же пятiю́десятъ:
не иму́щема же и́ма воз­да́ти, обѣ́ма от­да́ {оста́ви}. Кото́рый у́бо ею́, рцы́, па́че воз­лю́битъ его́?
Отвѣща́въ же Си́монъ рече́: мню́, я́ко ему́же вя́щше от­да́ {оста́ви}. О́нъ же рече́ ему́: пра́во суди́лъ еси́.
И обра́щься къ женѣ́, Си́монови рече́: ви́диши ли сiю́ жену́? Внидо́хъ въ до́мъ тво́й, воды́ на но́зѣ Мо­и́ не да́лъ еси́: сiя́ же слеза́ми облiя́ Ми́ но́зѣ и власы́ главы́ сво­ея́ отре́.
Лобза́нiя Ми́ не да́лъ еси́: сiя́ же, от­не́лиже внидо́хъ, не преста́ облобыза́ющи Ми́ но́зѣ.
Ма́сломъ главы́ Мо­ея́ не пома́залъ еси́: сiя́ же ми́ромъ пома́за Ми́ но́зѣ.
Его́же ра́ди, глаго́лю ти́: от­пуща́ют­ся грѣси́ ея́ мно́зи, я́ко воз­люби́ мно́го: а ему́же ма́ло оставля́ет­ся, ме́нше лю́битъ.
Рече́ же е́й: от­пуща́ют­ся тебѣ́ грѣси́.
И нача́ша воз­лежа́щiи съ Ни́мъ глаго́лати въ себѣ́: кто́ Се́й е́сть, и́же и грѣхи́ от­пуща́етъ?
Рече́ же къ женѣ́: вѣ́ра твоя́ спасе́ тя: иди́ въ ми́рѣ.
[Зач. 34.] И бы́сть посе́мъ, и То́й прохожда́­ше сквоз­ѣ́ гра́ды и ве́си, проповѣ́дуя и благовѣ­ст­ву́я Ца́р­ст­вiе Бо́жiе: и оба­на́­де­ся­те съ Ни́мъ,
и жены́ нѣ́кiя, я́же бя́ху исцѣ́лены от­ духо́въ злы́хъ и неду́гъ: Марі́а нарица́емая Магдали́на, изъ нея́же бѣсо́въ се́дмь изы́де,
и Иоа́н­на жена́ Хуза́ня, при­­ста́вника И́родова, и Суса́н­на, и и́ны мно́ги, я́же служа́ху Ему́ от­ имѣ́нiй сво­и́хъ.
Разумѣва́ющу же наро́ду мно́гу, и от­ всѣ́хъ градо́въ гряду́щымъ къ Нему́, рече́ при́тчу:
[Зач. 35.] изы́де сѣ́яй сѣ́яти сѣ́мене сво­его́: и егда́ сѣ́яше, о́во паде́ при­­ пути́, и попра́но бы́сть, и пти́цы небе́сныя позоба́ша е́:
а друго́е паде́ на ка́мени, и прозя́бъ у́сше, зане́ не имѣ́яше вла́ги:
и друго́е паде́ посредѣ́ те́рнiя, и воз­расте́ те́рнiе, и подави́ е́:
друго́е же паде́ на земли́ бла́зѣ, и прозя́бъ сотвори́ пло́дъ стори́цею. Сiя́ глаго́ля, воз­гласи́: имѣ́яй у́шы слы́шати, да слы́шитъ.
Вопроша́ху же Его́ ученицы́ Его́, глаго́люще: что́ е́сть при́тча сiя́?
О́нъ же рече́: ва́мъ е́сть дано́ вѣ́дати та́йны Ца́р­ст­вiя Бо́жiя, про́чымъ же въ при́тчахъ, да ви́дяще не ви́дятъ и слы́шаще не разумѣ́ютъ.
Е́сть же сiя́ при́тча: сѣ́мя е́сть сло́во Бо́жiе:
а и́же при­­ пути́, су́ть слы́шащiи, пото́мъ же при­­хо́дитъ дiа́волъ и взе́млетъ сло́во от­ се́рдца и́хъ, да не вѣ́ровав­ше спасу́т­ся:
а и́же на ка́мени, и́же егда́ услы́шатъ, съ ра́достiю прiе́млютъ сло́во: и Сiи́ ко́рене не и́мутъ, и́же во вре́мя вѣ́руютъ, и во вре́мя напа́сти от­пада́ютъ:
а е́же въ те́рнiи па́дшее, сі́и су́ть слы́шав­шiи, и от­ печа́ли и бога́т­ст­ва и сластьми́ жите́йскими ходя́ще подавля́ют­ся, и не соверша́ютъ плода́:
а и́же на до́брѣй земли́, сі́и су́ть, и́же до́брымъ се́рдцемъ и благи́мъ слы́шав­ше сло́во, держа́тъ и пло́дъ творя́тъ въ терпѣ́нiи. Сiя́ глаго́ля, воз­гласи́: имѣ́яй у́шы слы́шати да слы́шитъ.
[Зач. 36.] Никто́же [у́бо] свѣти́лника вже́гъ, покрыва́етъ его́ сосу́домъ, или́ подъ о́дръ подлага́етъ: но на свѣ́щникъ воз­лага́етъ, да входя́щiи ви́дятъ свѣ́тъ.
Нѣ́сть бо та́йно, е́же не я́влено бу́детъ: ниже́ утае́но, е́же не позна́ет­ся и въ явле́нiе прiи́детъ.
Блюди́теся у́бо, ка́ко слы́шите: и́же бо и́мать, да́ст­ся ему́: и и́же а́ще не и́мать, и е́же мни́т­ся имѣ́я, во́змет­ся от­ него́.
Прiидо́ша же къ Нему́ Ма́ти и бра́тiя Его́, и не можа́ху бесѣ́довати къ Нему́ наро́да ра́ди.
И воз­вѣсти́ша Ему́, глаго́люще: Ма́ти Твоя́ и бра́тiя Твоя́ внѣ́ стоя́тъ, ви́дѣти Тя́ хотя́ще.
О́нъ же от­вѣща́въ рече́ къ ни́мъ: ма́ти Моя́ и бра́тiя Моя́ сі́и су́ть, слы́шащiи сло́во Бо́жiе, и творя́щiи е́.
[Зач. 37.] И бы́сть во еди́нъ от­ дні́й, То́й влѣ́зе въ кора́бль и ученицы́ Его́: и рече́ къ ни́мъ: пре́йдемъ на о́нъ по́лъ е́зера. И по­идо́ша.
Иду́щымъ же и́мъ, у́спе. И сни́де бу́ря вѣ́треная въ е́зеро, и скончава́хуся, и въ бѣдѣ́ бѣ́ху.
И при­­сту́пльше воз­двиго́ша Его́, глаго́люще: Наста́вниче, Наста́вниче, погиба́емъ. О́нъ же воста́въ запрети́ вѣ́тру и волне́нiю во́дному: и улего́ста, и бы́сть тишина́.
Рече́ же и́мъ: гдѣ́ е́сть вѣ́ра ва́ша? Убоя́в­шеся же чуди́шася, глаго́люще дру́гъ ко дру́гу: кто́ у́бо Се́й е́сть, я́ко и вѣ́тромъ повелѣва́етъ и водѣ́, и послу́шаютъ Его́?
[Зач. 38.] И преидо́ша во страну́ Гадари́нску, я́же е́сть объ о́нъ по́лъ Галиле́и.
Изше́дшу же Ему́ на зе́млю, срѣ́те Его́ му́жъ нѣ́кiй от­ гра́да, и́же имя́ше бѣ́сы от­ лѣ́тъ мно́гихъ, и въ ри́зу не облача́­шеся, и во хра́мѣ не живя́ше, но во гробѣ́хъ.
Узрѣ́въ же Иису́са и возопи́въ, при­­паде́ къ Нему́, и гла́сомъ ве́лiимъ рече́: что́ мнѣ́ и Тебѣ́, Иису́се Сы́не Бо́га Вы́шняго? Молю́ся Ти́, не му́чи мене́.
Повелѣ́ бо ду́хови нечи́стому изы́ти от­ человѣ́ка: от­ мно́гихъ бо лѣ́тъ восхища́­ше его́: и вя́заху его́ у́зы [желѣ́зны] и пу́ты, стрегу́ще его́: и растерза́я у́зы, гони́мь быва́­ше бѣ́сомъ сквоз­ѣ́ пусты́ни.
Вопроси́ же его́ Иису́съ, глаго́ля: что́ ти́ е́сть и́мя? О́нъ же рече́: легео́нъ: я́ко бѣ́си мно́зи внидо́ша во́нь.
И моля́ху Его́, да не повели́тъ и́мъ въ бе́здну ити́.
Бѣ́ же ту́ ста́до свине́й мно́го пасо́мо въ горѣ́: и моля́ху Его́, да повели́тъ и́мъ въ ты́ вни́ти. И повелѣ́ и́мъ.
Изше́дше же бѣ́си от­ человѣ́ка, внидо́ша во свинiя́: и устреми́ся ста́до по бре́гу въ е́зеро, и истопе́.
Ви́дѣв­ше же пасу́щiи бы́в­шее, бѣжа́ша, и воз­вѣсти́ша во гра́дѣ и въ се́лѣхъ.
Изыдо́ша же ви́дѣти бы́в­шее: и прiидо́ша ко Иису́сови и обрѣто́ша человѣ́ка сѣдя́ща, изъ него́же бѣ́си изыдо́ша, оболче́на и смы́сляща, при­­ ногу́ Иису́сову: и убоя́шася.
Возвѣсти́ша же и́мъ ви́дѣв­шiи, ка́ко спасе́ся бѣснова́выйся.
И моли́ Его́ ве́сь наро́дъ страны́ Гадари́нскiя от­ити́ от­ ни́хъ, я́ко стра́хомъ ве́лiимъ одержи́ми бѣ́ху. О́нъ же влѣ́зъ въ кора́бль, воз­врати́ся.
Моля́шеся же Ему́ му́жъ, изъ него́же изыдо́ша бѣ́си, да бы́ съ Ни́мъ бы́лъ. Отпусти́ же его́ Иису́съ, глаго́ля:
воз­врати́ся въ до́мъ тво́й и повѣ́дай, ели́ка ти́ сотвори́ Бо́гъ. И и́де, по всему́ гра́ду проповѣ́дая, ели́ка сотвори́ ему́ Иису́съ.
[Зач. 39.] Бы́сть же егда́ воз­врати́ся Иису́съ, прiя́тъ Его́ наро́дъ: бѣ́ху бо вси́ ча́юще Его́.
И се́ прiи́де му́жъ, ему́же и́мя Иаи́ръ, и то́й кня́зь со́нмищу бѣ́. И па́дъ при­­ ногу́ Иису́сову, моля́ше Его́ вни́ти въ до́мъ сво́й:
я́ко дщи́ единоро́дна бѣ́ ему́, я́ко лѣ́тъ двою­на́­де­ся­те, и та́ умира́­ше. Егда́ же идя́ше, наро́ди угнѣта́ху Его́.
И жена́ су́щи въ точе́нiи кро́ве от­ двою­на́­де­ся­те лѣ́ту, я́же враче́мъ изда́в­ши все́ имѣ́нiе, [и] не воз­мо́же ни от­ еди́наго исцѣлѣ́ти:
[и] при­­сту́пльши созади́, косну́ся кра́я ри́зъ Его́: и а́бiе ста́ то́къ кро́ве ея́.
И рече́ Иису́съ: кто́ е́сть косну́выйся Мнѣ́? Отмета́ющымся же всѣ́мъ, рече́ Пе́тръ и и́же съ Ни́мъ: Наста́вниче, наро́ди одержа́тъ Тя́ и гнѣту́тъ, и глаго́леши: кто́ е́сть косну́выйся Мнѣ́?
Иису́съ же рече́: при­­косну́ся Мнѣ́ нѣ́кто: А́зъ бо чу́хъ си́лу изше́дшую изъ Мене́.
Ви́дѣв­ши же жена́, я́ко не утаи́ся, трепе́щущи прiи́де, и па́дши предъ Ни́мъ, ея́же ра́ди вины́ при­­косну́ся Ему́, повѣ́да Ему́ предъ всѣ́ми людьми́, и я́ко исцѣлѣ́ а́бiе.
О́нъ же рече́ е́й: дерза́й дщи́, вѣ́ра твоя́ спасе́ тя: иди́ въ ми́рѣ.
Еще́ Ему́ глаго́лющу, прiи́де нѣ́кiй от­ архисинаго́га, глаго́ля ему́, я́ко у́мре дщи́ твоя́: не дви́жи Учи́теля.
Иису́съ же слы́шавъ от­вѣща́ ему́, глаго́ля: не бо́йся, то́кмо вѣ́руй, и спасе́на бу́детъ.
Прише́дъ же въ до́мъ, не оста́ви ни еди́наго вни́ти, то́кмо Петра́ и Иоа́н­на и Иа́кова, и отца́ отрокови́цы, и ма́тере.
Пла́кахуся же вси́ и рыда́ху ея́. О́нъ же рече́: не пла́читеся: не у́мре [бо], но спи́тъ.
И руга́хуся Ему́, вѣ́дяще, я́ко у́мре.
О́нъ же изгна́въ во́нъ всѣ́хъ, и е́мъ за ру́ку ея́, воз­гласи́, глаго́ля: отрокови́це, воста́ни.
И воз­врати́ся ду́хъ ея́, и воскре́се а́бiе: и повелѣ́ да́ти е́й я́сти.
И диви́стася роди́теля ея́. О́нъ же повелѣ́ и́ма никому́же повѣ́дати бы́в­шаго.
[Зач. 40.] Созва́въ же оба­на́­де­ся­те, даде́ и́мъ си́лу и вла́сть на вся́ бѣ́сы, и неду́ги цѣли́ти:
и посла́ и́хъ проповѣ́дати Ца́р­ст­вiе Бо́жiе и исцѣли́ти боля́щыя.
И рече́ къ ни́мъ: ничесо́же воз­ми́те на пу́ть: ни жезла́, ни пи́ры, ни хлѣ́ба, ни сребра́, ни по двѣма́ ри́зама имѣ́ти:
и въ о́ньже до́мъ вни́дете, ту́ пребыва́йте и от­ту́ду исходи́те:
и ели́цы а́ще не прiе́млютъ ва́съ, исходя́ще от­ гра́да того́, и пра́хъ от­ но́гъ ва́шихъ от­тряси́те, во свидѣ́тел­ст­во на ня́.
Исходя́ще же прохожда́ху сквоз­ѣ́ ве́си, благовѣ­ст­ву́юще и исцѣля́юще всю́ду.
[Зач. 41.] Слы́ша же И́родъ четвертовла́ст­никъ быва́ющая от­ Него́ вся́ и недо­умѣва́­шеся: зане́ глаго́лемо бѣ́ от­ нѣ́кихъ, я́ко Иоа́н­нъ воста́ от­ ме́ртвыхъ:
от­ инѣ́хъ же, я́ко Илiа́ яви́ся: от­ други́хъ же, я́ко проро́къ еди́нъ от­ дре́внихъ воскре́се.
И рече́ И́родъ: Иоа́н­на а́зъ усѣ́кнухъ: кто́ же е́сть Се́й, о Не́мже а́зъ слы́шу такова́я? И иска́­ше ви́дѣти Его́.
И воз­вра́щшеся апо́столи повѣ́даша Ему́, ели́ка сотвори́ша: и по­и́мъ и́хъ, отъи́де еди́нъ {осо́бь} на мѣ́сто пу́сто гра́да, нарица́емаго Виѳсаи́да.
Наро́ди же разумѣ́в­ше, по Не́мъ идо́ша: и прiе́мъ и́хъ, глаго́лаше и́мъ о Ца́р­ст­вiи Бо́жiи и тре́бу­ю­щыя исцѣле́нiя цѣля́ше.
Де́нь же нача́тъ прекланя́тися. [Зач. 42.] Присту́пльше же оба­на́­де­ся­те реко́ша Ему́: от­пусти́ наро́дъ, да ше́дше во окре́стныя ве́си и се́ла вита́ютъ и обря́щутъ бра́шно: я́ко здѣ́ въ пу́стѣ мѣ́стѣ есмы́.
Рече́ же къ ни́мъ: дади́те и́мъ вы́ я́сти. Они́ же рѣ́ша: нѣ́сть у на́съ вя́щше, то́кмо пя́ть хлѣ́бъ и ры́бѣ двѣ́, а́ще у́бо не ше́дше мы́ ку́пимъ во вся́ лю́ди сiя́ бра́шна.
Бѣ́ху бо муже́й я́ко пя́ть ты́сящъ. Рече́ же ко ученико́мъ Сво­и́мъ: посади́те и́хъ на ку́пы по пяти́десятъ.
И сотвори́ша та́ко и посади́ша и́хъ вся́.
Прiи́мъ же пя́ть хлѣ́бъ и о́бѣ ры́бѣ, воз­зрѣ́въ на не́бо, благослови́ и́хъ, и преломи́, и дая́ше ученико́мъ предложи́ти наро́ду.
И ядо́ша и насы́тишася вси́: и взя́ша избы́в­шыя и́мъ укру́хи ко́шя два­на́­де­ся­те.
[Зач. 43.] И бы́сть егда́ моля́шеся еди́нъ, съ Ни́мъ бѣ́ху ученицы́: и вопроси́ и́хъ, глаго́ля: кого́ Мя глаго́лютъ наро́ди бы́ти?
Они́ же от­вѣща́в­ше рѣ́ша: Иоа́н­на Крести́теля: ині́и же Илiю́: друзі́и же, я́ко проро́къ нѣ́кiй от­ дре́внихъ воскре́се.
Рече́ же и́мъ: вы́ же кого́ Мя глаго́лете бы́ти? Отвѣща́въ же Пе́тръ рече́: Христа́ Бо́жiя.
О́нъ же запре́щь и́мъ, повелѣ́ никому́же глаго́лати сего́,
ре́къ, я́ко подоба́етъ Сы́ну Человѣ́ческому мно́го пострада́ти, и искуше́ну {от­ве́ржену} бы́ти от­ ста́рецъ и архiере́й и кни́жникъ, и убiе́ну бы́ти, и въ тре́тiй де́нь воста́ти.
[Зач. 44.] Глаго́лаше же ко всѣ́мъ: а́ще кто́ хо́щетъ по Мнѣ́ ити́, да от­ве́ржет­ся себе́, и во́зметъ кре́стъ сво́й, и послѣ́дуетъ Ми́.
И́же бо а́ще хо́щетъ ду́шу свою́ спасти́, погу́битъ ю́: а и́же погу́битъ ду́шу свою́ Мене́ ра́ди, се́й спасе́тъ ю́.
Что́ бо по́льзы и́мать человѣ́къ, прiобрѣ́тъ мíръ ве́сь, себе́ же погуби́въ или́ от­тщети́въ?
И́же бо а́ще постыди́т­ся Мене́ и Мо­и́хъ слове́съ, сего́ Сы́нъ Человѣ́ческiй постыди́т­ся, егда́ прiи́детъ во сла́вѣ Сво­е́й и О́тчей и святы́хъ А́нгелъ.
Глаго́лю же ва́мъ во­и́стин­ну: су́ть нѣ́цыи от­ здѣ́ стоя́щихъ, и́же не и́мутъ вкуси́ти сме́рти, до́ндеже ви́дятъ Ца́р­ст­вiе Бо́жiе.
[Зач. 45.] Бы́сть же по словесѣ́хъ си́хъ я́ко дні́й о́смь, и по­е́мъ Петра́ и Иоа́н­на и Иа́кова, взы́де на гору́ помоли́тися.
И бы́сть егда́ моля́шеся, видѣ́нiе лица́ Его́ и́но, и одѣя́нiе Его́ бѣло́ блиста́яся.
И се́ му́жа два́ съ Ни́мъ глаго́люща, я́же бѣ́ста Моисе́й и Илiа́,
я́вльшася во сла́вѣ, глаго́ласта же исхо́дъ Его́, его́же хотя́ше сконча́ти во Иерусали́мѣ.
Пе́тръ же и су́щiи съ ни́мъ бя́ху отягче́ни сно́мъ: убу́ждшеся же ви́дѣша сла́ву Его́, и о́ба му́жа стоя́ща съ Ни́мъ.
И бы́сть егда́ разлучи́стася от­ Него́, рече́ Пе́тръ ко Иису́су: Наста́вниче, добро́ е́сть на́мъ здѣ́ бы́ти: и сотвори́мъ сѣ́ни три́, еди́ну Тебѣ́, и еди́ну Моисе́ови, и еди́ну Илiи́: не вѣ́дый, е́же глаго́лаше.
Се́ же ему́ глаго́лющу, бы́сть о́блакъ, и осѣни́ и́хъ: убоя́шася же, в­ше́дше во о́блакъ.
И гла́съ бы́сть изъ о́блака, глаго́ля: Се́й е́сть Сы́нъ Мо́й Воз­лю́блен­ный, Того́ послу́шайте.
И егда́ бы́сть гла́съ, обрѣ́теся Иису́съ еди́нъ. И ті́и умолча́ша, и никому́же воз­вѣсти́ша въ ты́я дни́ ничесо́же от­ тѣ́хъ, я́же ви́дѣша.
[Зач. 46.] Бы́сть же въ про́чiй де́нь, сше́дшымъ и́мъ съ горы́, срѣ́те Его́ наро́дъ мно́гъ.
И се́ му́жъ изъ наро́да возопи́, глаго́ля: Учи́телю, молю́тися, при́зри на сы́на мо­его́, я́ко единоро́денъ ми́ е́сть:
и се́ ду́хъ е́млетъ его́, и внеза́пу вопiе́тъ, и пружа́ет­ся {терза́етъ его́} съ пѣ́нами, и едва́ от­хо́дитъ от­ него́, сокруша́я его́:
и моли́хся ученико́мъ Тво­и́мъ, да иждену́тъ его́: и не воз­мого́ша.
Отвѣща́въ же Иису́съ рече́: о, ро́де невѣ́рный и развраще́н­ный, доко́лѣ бу́ду въ ва́съ и терплю́ вы́? При­­веди́ [Ми] сы́на тво­его́ сѣ́мо.
Еще́ же гряду́щу ему́, пове́рже его́ бѣ́съ и стрясе́. Запрети́ же Иису́съ ду́хови нечи́стому, и исцѣли́ о́трока, и вдаде́ его́ отцу́ его́.
Дивля́хуся же вси́ о вели́чiи Бо́жiи. [Зач. 47.] Всѣ́мъ же чудя́щымся о всѣ́хъ, я́же творя́ше Иису́съ, рече́ ко ученико́мъ Сво­и́мъ:
вложи́те вы́ во у́шы ва́ши словеса́ сiя́: Сы́нъ бо Человѣ́ческiй и́мать преда́тися въ ру́цѣ человѣ́честѣ.
Они́ же не разумѣ́ша глаго́ла сего́, бѣ́ бо при­­крове́нъ от­ ни́хъ, да не ощутя́тъ его́: и боя́хуся вопроси́ти Его́ о глаго́лѣ се́мъ.
Вни́де же помышле́нiе въ ни́хъ, кто́ и́хъ вя́щшiй бы бы́лъ.
Иису́съ же вѣ́дый помышле́нiе серде́цъ и́хъ, прiе́мъ отроча́, поста́ви е́ у Себе́
и рече́ и́мъ: и́же а́ще прiи́метъ сiе́ отроча́ во и́мя Мое́, Мене́ прiе́млетъ: и и́же а́ще Мене́ прiе́млетъ, прiе́млетъ Посла́в­шаго Мя́: и́же бо ме́ншiй е́сть въ ва́съ, се́й е́сть вели́къ.
[Зач. 48.] Отвѣща́въ же Иоа́н­нъ рече́: Наста́вниче, ви́дѣхомъ нѣ́ко­его о и́мени Тво­е́мъ изгоня́ща бѣ́сы: и воз­брани́хомъ ему́, я́ко вослѣ́дъ не хо́дитъ съ на́ми.
И рече́ къ нему́ Иису́съ: не брани́те: и́же бо нѣ́сть на вы́, по ва́съ е́сть.
Бы́сть же егда́ скончава́хуся дні́е восхожде́нiю Его́, и То́й утверди́ лице́ Свое́ ити́ во Иерусали́мъ:
и посла́ вѣ́ст­ники предъ лице́мъ Сво­и́мъ: и изше́дше внидо́ша въ ве́сь Самаря́нску, я́ко да угото́вятъ Ему́:
и не прiя́ша Его́, я́ко лице́ Его́ бѣ́ гряду́щее во Иерусали́мъ.
Ви́дѣв­ша же ученика́ Его́ Иа́ковъ и Иоа́н­нъ, рѣ́ста: Го́споди, хо́щеши ли, рече́ма, да о́гнь сни́детъ съ небесе́ и потреби́тъ и́хъ, я́коже и Илiа́ сотвори́?
Обра́щься же запрети́ и́ма, и рече́: не вѣ́ста, ко́­его ду́ха еста́ вы́:
Сы́нъ бо Человѣ́ческiй не прiи́де ду́шъ человѣ́ческихъ погуби́ти, но спасти́: и идо́ша во и́ну ве́сь.
[Зач. 49.] Бы́сть же иду́щымъ и́мъ по пути́, рече́ нѣ́кiй къ Нему́: иду́ по Тебѣ́, а́може а́ще и́деши, Го́споди.
И рече́ ему́ Иису́съ: ли́си я́звины и́мутъ, и пти́цы небе́сныя гнѣ́зда: Сы́нъ же Человѣ́ческiй не и́мать гдѣ́ главу́ подклони́ти.
Рече́ же ко друго́му: ходи́ вслѣ́дъ Мене́. О́нъ же рече́: Го́споди, повели́ ми́, [да] ше́дъ пре́жде погребу́ отца́ мо­его́.
Рече́ же ему́ Иису́съ: оста́ви ме́ртвыя погребсти́ своя́ мертвецы́: ты́ же ше́дъ воз­вѣща́й Ца́р­ст­вiе Бо́жiе.
Рече́ же и другі́й: иду́ по Тебѣ́, Го́споди: пре́жде же повели́ ми́ от­вѣща́тися, и́же су́ть {попрости́тися съ су́щими} въ дому́ мо­е́мъ.
Рече́ же къ нему́ Иису́съ: никто́же воз­ло́жь ру́ку свою́ на ра́ло и зря́ вспя́ть, упра́вленъ е́сть въ Ца́р­ст­вiи Бо́жiи.
[Зач. 50.] По си́хъ же яви́ Госпо́дь и инѣ́хъ се́дмьдесятъ, и посла́ и́хъ по двѣма́ предъ лице́мъ Сво­и́мъ во вся́къ гра́дъ и мѣ́сто, а́може хотя́ше Са́мъ ити́:
глаго́лаше же къ ни́мъ: жа́тва у́бо мно́га, дѣ́лателей же ма́ло: моли́теся у́бо Го́споди́ну жа́твѣ, да изведе́тъ дѣ́латели на жа́тву Свою́.
Иди́те: се́ А́зъ посыла́ю вы́ я́ко а́гнцы посредѣ́ волко́въ.
Не носи́те влага́лища, ни пи́ры, ни сапо́гъ и ни кого́же на пути́ цѣлу́йте.
Въ о́нъ же а́ще до́мъ вни́дете, пе́рвѣе глаго́лите: ми́ръ до́му сему́:
и а́ще у́бо бу́детъ ту́ сы́нъ ми́ра, почі́етъ на не́мъ ми́ръ ва́шъ: а́ще ли же ни́, къ ва́мъ воз­врати́т­ся.
Въ то́мъ же дому́ пребыва́йте, яду́ще и пiю́ще, я́же су́ть у ни́хъ: досто́инъ бо е́сть дѣ́латель мзды́ сво­ея́: не преходи́те изъ до́му въ до́мъ.
И въ о́нъ же а́ще гра́дъ вхо́дите, и прiе́млютъ вы́, яди́те предлага́емая ва́мъ:
и исцѣли́те неду́жныя, и́же су́ть въ не́мъ, и глаго́лите и́мъ: при­­бли́жися на вы́ Ца́р­ст­вiе Бо́жiе.
И въ о́нъ же а́ще гра́дъ вхо́дите, и не прiе́млютъ ва́съ, изше́дше на распу́тiя его́, рцы́те:
и пра́хъ при­­лѣ́пшiй на́мъ от­ гра́да ва́­шего, от­тряса́емъ ва́мъ. Оба́че сiе́ вѣ́дите, я́ко при­­бли́жися на вы́ Ца́р­ст­вiе Бо́жiе.
Глаго́лю ва́мъ, я́ко Cодо́мляномъ въ де́нь то́й от­ра́днѣе бу́детъ, не́же гра́ду тому́.
Го́ре тебѣ́, Хорази́не, го́ре тебѣ́, Виѳсаи́до: я́ко а́ще въ Ти́рѣ и Сидо́нѣ бы́ша си́лы бы́ли бы́в­шыя въ ва́ю, дре́вле у́бо во вре́тищи и пе́пелѣ сѣдя́ще покая́лися бы́ша:
оба́че Ти́ру и Сидо́ну от­ра́днѣе бу́детъ на судѣ́, не́же ва́ма.
И ты́, Капернау́ме, и́же до небе́съ воз­несы́йся, до а́да низведе́шися.
[Зач. 51.] Слу́шаяй ва́съ, Мене́ слу́шаетъ: и от­мета́яйся ва́съ, Мене́ от­мета́ет­ся: от­мета́яйся же Мене́, от­мета́ет­ся Посла́в­шаго Мя́.
Возврати́шася же се́дмьдесятъ съ ра́достiю, глаго́люще: Го́споди, и бѣ́си повину́ют­ся на́мъ о и́мени Тво­е́мъ.
Рече́ же и́мъ: ви́дѣхъ сатану́ я́ко мо́лнiю съ небесе́ спа́дша.
[Зач..] Се́, даю́ ва́мъ вла́сть наступа́ти на змiю́ и на скорпі́ю и на всю́ си́лу вра́жiю: и ничесо́же ва́съ вреди́тъ.
Оба́че о се́мъ не ра́дуйтеся, я́ко ду́си ва́мъ повину́ют­ся: ра́дуйтеся же, я́ко имена́ ва́ша напи́сана су́ть на небесѣ́хъ.
Въ то́й ча́съ воз­ра́довася ду́хомъ Иису́съ и рече́: исповѣ́даютися, О́тче, Го́споди небесе́ и земли́, я́ко утаи́лъ еси́ сiя́ от­ прему́дрыхъ и разу́мныхъ, и от­кры́лъ еси́ та́ младе́нцемъ: е́й, О́тче, я́ко та́ко бы́сть благоволе́нiе предъ Тобо́ю.
И́ обра́щься ко ученико́мъ, рече́: вся́ Мнѣ́ предана́ бы́ша от­ Отца́ Мо­его́: и никто́же вѣ́сть, кто́ е́сть Сы́нъ, то́кмо Оте́цъ: и кто́ е́сть Оте́цъ, то́кмо Сы́нъ, и ему́же а́ще хо́щетъ Сы́нъ от­кры́ти.
[Зач. 52.] И́ обра́щься ко ученико́мъ, еди́нъ {осо́бь} рече́: блаже́ни о́чи ви́дящiи, я́же ви́дите:
глаго́лю бо ва́мъ, я́ко мно́зи проро́цы и ца́рiе восхотѣ́ша ви́дѣти, я́же вы́ ви́дите, и не ви́дѣша: и слы́шати, я́же слы́шите, и не слы́шаша.
[Зач. 53.] И се́, зако́н­никъ нѣ́кiй воста́, искуша́я Его́ и глаго́ля: Учи́телю, что́ сотвори́въ, живо́тъ вѣ́чный наслѣ́дую?
О́нъ же рече́ къ нему́: въ зако́нѣ что́ пи́сано е́сть? Ка́ко чте́ши?
О́нъ же от­вѣща́въ рече́: воз­лю́биши Го́спода Бо́га тво­его́ от­ всего́ се́рдца тво­его́, и от­ всея́ души́ тво­ея́, и все́ю крѣ́постiю тво­е́ю, и всѣ́мъ помышле́нiемъ тво­и́мъ: и бли́жняго сво­его́ я́ко са́мъ себе́.
Рече́ же ему́: пра́во от­вѣща́лъ еси́: сiе́ сотвори́, и жи́въ бу́деши.
О́нъ же хотя́ оправди́тися са́мъ, рече́ ко Иису́су: и кто́ е́сть бли́жнiй мо́й?
Отвѣща́въ же Иису́съ рече́: человѣ́къ нѣ́кiй схожда́­ше от­ Иерусали́ма во Иерихо́нъ, и въ разбо́йники впаде́, и́же совле́кше его́, и я́звы воз­ло́жше от­идо́ша, оста́вльше едва́ жи́ва су́ща.
По слу́чаю же свяще́н­никъ нѣ́кiй схожда́­ше путе́мъ тѣ́мъ, и ви́дѣвъ его́, мимо­и́де.
Та́кожде же и леви́тъ, бы́въ на то́мъ мѣ́стѣ, при­­ше́дъ и ви́дѣвъ, мимо­и́де.
Самаря́нинъ же нѣ́кто гряды́й, прiи́де надъ него́, и ви́дѣвъ его́, милосе́рдова:
и при­­сту́пль обвяза́ стру́пы его́, воз­лива́я ма́сло и вино́: всади́въ же его́ на сво́й ско́тъ, при­­веде́ его́ въ гости́н­ницу, и при­­лѣжа́ ему́:
и нау́трiя изше́дъ, изъе́мъ два́ сре́бреника, даде́ гости́н­нику, и рече́ ему́: при­­лѣжи́ ему́: и, е́же а́ще прiиждиве́ши, а́зъ егда́ воз­вращу́ся, воз­да́мъ ти́.
Кто́ у́бо от­ тѣ́хъ трiе́хъ бли́жнiй мни́ттися бы́ти впа́дшему въ разбо́йники?
О́нъ же рече́: сотвори́вый ми́лость съ ни́мъ. Рече́ же ему́ Иису́съ: иди́, и ты́ твори́ та́кожде.
[Зач. 54.] Бы́сть же ходя́щымъ и́мъ, и Са́мъ вни́де въ ве́сь нѣ́кую: жена́ же нѣ́кая и́менемъ Ма́рѳа прiя́тъ Его́ въ до́мъ сво́й.
И сестра́ е́й бѣ́ нарица́емая Марі́а, я́же и сѣ́дши при­­ ногу́ Иису́сову, слы́шаше сло́во Его́.
Ма́рѳа же мо́лвяше о мно́зѣ слу́жбѣ, ста́в­ши же рече́: Го́споди, не бреже́ши ли, я́ко сестра́ моя́ еди́ну мя́ оста́ви служи́ти? Рцы́ у́бо е́й, да ми́ помо́жетъ.
Отвѣща́въ же Иису́съ рече́ е́й: Ма́рѳо, Ма́рѳо, пече́шися, и мо́лвиши о мно́зѣ,
еди́но же е́сть на потре́бу: Марі́а же благу́ю ча́сть избра́, я́же не отъ­и́мет­ся от­ нея́.
[Зач. 55.] И бы́сть внегда́ бы́ти Ему́ на мѣ́стѣ нѣ́ко­емъ моля́щуся, [и] я́ко преста́, рече́ нѣ́кiй от­ учени́къ Его́ къ Нему́: Го́споди, научи́ ны моли́тися, я́коже и Иоа́н­нъ научи́ ученики́ своя́.
Рече́ же и́мъ: егда́ мо́литеся, глаго́лите: О́тче на́шъ, и́же на небесѣ́хъ, да святи́т­ся и́мя Твое́: да прiи́детъ Ца́р­ст­вiе Твое́: да бу́детъ во́ля Твоя́, я́ко на небеси́, и на земли́:
хлѣ́бъ на́шъ насу́щный подава́й на́мъ на вся́къ де́нь:
и оста́ви на́мъ грѣхи́ на́шя, и́бо и са́ми оставля́емъ вся́кому должнику́ на́­шему: и не введи́ на́съ во искуше́нiе, но изба́ви на́съ от­ лука́ваго.
И рече́ къ ни́мъ: кто́ от­ ва́съ и́мать дру́га, и и́детъ къ нему́ въ полу́нощи, и рече́тъ ему́: дру́же, да́ждь ми́ взаи́мъ три́ хлѣ́бы:
поне́же дру́гъ прiи́де съ пу́ти ко мнѣ́, и не и́мамъ чесо́ предложи́ти ему́.
И то́й извну́трь от­вѣща́въ рече́тъ: не твори́ ми труды́: уже́ две́ри затворены́ су́ть, и дѣ́ти моя́ со мно́ю на ло́жи су́ть: [и] не могу́ воста́въ да́ти тебѣ́.
Глаго́лю же ва́мъ: а́ще и не да́стъ ему́ воста́въ, зане́ дру́гъ ему́ е́сть: но за безо́чь­ст­во его́, воста́въ да́стъ ему́, ели́ка тре́буетъ.
[Зач. 56.] И А́зъ ва́мъ глаго́лю: проси́те, и да́ст­ся ва́мъ: ищи́те, и обря́щете: толцы́те, и от­ве́рзет­ся ва́мъ:
вся́къ бо прося́й прiе́млетъ, и ищя́й обрѣта́етъ, и толку́щему от­ве́рзет­ся.
Кото́раго же ва́съ отца́ воспро́ситъ сы́нъ хлѣ́ба, еда́ ка́мень пода́стъ ему́? Или́ ры́бы, еда́ въ ры́бы мѣ́сто змiю́ пода́стъ ему́?
Или́ а́ще попро́ситъ яица́, еда́ пода́стъ ему́ ско́рпiю?
А́ще у́бо вы́ зли́ су́ще, умѣ́ете дая́нiя бла́га дая́ти ча́домъ ва́шымъ, ко́льми па́че Оте́цъ, и́же съ небесе́, да́стъ Ду́ха Свята́го прося́щымъ у Него́?
[Зач. 57.] И бѣ́ изгоня́ бѣ́са, и то́й бѣ́ нѣ́мъ: бы́сть же бѣ́су изше́дшу, проглаго́ла нѣмы́й: и диви́шася наро́ди.
Нѣ́цыи же от­ ни́хъ рѣ́ша: о веельзеву́лѣ кня́зи бѣсо́встѣмъ изго́нитъ бѣ́сы.
Друзі́и же искуша́юще, зна́менiя от­ Него́ иска́ху съ небесе́.
О́нъ же вѣ́дый помышле́нiя и́хъ, рече́ и́мъ: вся́ко ца́р­ст­во само́ въ себѣ́ раздѣля́яся, запустѣ́етъ: и до́мъ на до́мъ, па́даетъ.
А́ще же и сатана́ са́мъ въ себѣ́ раздѣли́ся, ка́ко ста́нетъ ца́р­ст­во его́, я́коже глаго́лете, о веельзеву́лѣ изгоня́щя Мя́ бѣ́сы.
А́ще же А́зъ о веельзеву́лѣ изгоню́ бѣ́сы, сы́нове ва́ши о ко́мъ изго́нятъ? Сего́ ра́ди ті́и бу́дутъ ва́мъ судiи́.
А́ще ли же о пе́рстѣ Бо́жiи изгоню́ бѣ́сы, у́бо пости́же на ва́съ Ца́р­ст­вiе Бо́жiе.
Егда́ крѣ́пкiй вооружи́вся храни́тъ сво́й дво́ръ, во смире́нiи {въ ми́рѣ} су́ть имѣ́нiя его́:
егда́ же крѣ́плѣй его́ наше́дъ побѣди́тъ его́, все́ ору́жiе его́ во́зметъ, на не́же упова́­ше, и коры́сть его́ раздае́тъ.
[Зач. 58.] И́же нѣ́сть со Мно́ю, на Мя́ е́сть: и и́же не собира́етъ со Мно́ю, расточа́етъ.
Егда́ [же] нечи́стый ду́хъ изы́детъ от­ человѣ́ка, прехо́дитъ сквоз­ѣ́ безво́дная мѣ́ста, ищя́ поко́я: и не обрѣта́я, глаго́летъ: воз­вращу́ся въ до́мъ мо́й, от­ню́дуже изыдо́хъ.
И при­­ше́дъ обря́щетъ и́ помете́нъ и укра́­шенъ:
тогда́ и́детъ и по́йметъ се́дмь други́хъ духо́въ го́ршихъ себе́, и в­ше́дше живу́тъ ту́: и быва́ютъ послѣ́дняя человѣ́ку тому́ го́рша пе́рвыхъ.
Бы́сть же егда́ глаго́лаше сiя́, воз­дви́гши нѣ́кая жена́ гла́съ от­ наро́да, рече́ Ему́: блаже́но чре́во носи́в­шее Тя́, и сосца́, я́же еси́ сса́лъ.
О́нъ же рече́: тѣ́мже у́бо блаже́ни слы́шащiи сло́во Бо́жiе и храня́щiи е́.
[Зач. 59.] Наро́домъ же собира́ющымся нача́тъ глаго́лати: ро́дъ се́й лука́въ е́сть: зна́менiя и́щетъ, и зна́менiе не да́ст­ся ему́, то́кмо зна́менiе Ио́ны проро́ка:
я́коже бо бы́сть Ио́на зна́менiе Ниневи́томъ, та́ко бу́детъ и Сы́нъ Человѣ́ческiй ро́ду сему́.
Цари́ца ю́жская воста́нетъ на су́дъ съ му́жи ро́да сего́, и осу́дитъ и́хъ: я́ко прiи́де от­ коне́цъ земли́ слы́шати прему́дрость Соломо́нову: и се́ мно́жае Соломо́на здѣ́.
Му́жiе Ниневи́тстiи воста́нутъ на су́дъ съ ро́домъ си́мъ, и осу́дятъ и́: я́ко покая́шася про́повѣдiю Ио́ниною: и се́ мно́жае Ио́ны здѣ́.
Никто́же [у́бо] свѣти́лника вже́гъ, въ скро́вѣ полага́етъ, ни подъ спу́домъ, но на свѣ́щницѣ, да входя́щiи свѣ́тъ ви́дятъ.
[Зач. 60.] Свѣти́лникъ тѣ́лу е́сть о́ко: егда́ у́бо о́ко твое́ про́сто бу́детъ, все́ тѣ́ло твое́ свѣ́тло бу́детъ: егда́ же лука́во бу́детъ, и тѣ́ло твое́ те́мно:
блюди́ у́бо, еда́ свѣ́тъ, и́же въ тебѣ́, тма́ е́сть.
А́ще бо тѣ́ло твое́ все́ свѣ́тло, не имы́й нѣ́кiя ча́сти те́мны, бу́детъ свѣ́тло все́, я́коже егда́ свѣти́лникъ блиста́нiемъ просвѣща́етъ тя́.
Егда́ же глаго́лаше, моля́ше Его́ фарисе́й нѣ́кiй, да обѣ́дуетъ у него́: в­ше́дъ же воз­леже́.
Фарисе́й же ви́дѣвъ диви́ся, я́ко не пре́жде крести́ся {не пе́рвѣе умы́ся} пре́жде обѣ́да.
Рече́ же Госпо́дь къ нему́: ны́нѣ вы́, фарисе́е, внѣ́шняя сткля́ницы и блю́да очища́ете, вну́трен­нее же ва́­ше по́лно грабле́нiя е́сть и лука́в­ст­ва.
Безу́мнiи, не И́же ли сотвори́ внѣ́шнее, и вну́трен­нее сотвори́лъ е́сть?
Оба́че от­ су́щихъ дади́те ми́лостыню: и се́ вся́ чи́ста ва́мъ бу́дутъ.
[Зач. 61.] Но го́ре ва́мъ фарисе́омъ, я́ко одеся́т­ст­вуете от­ мя́твы и пига́на и вся́каго зе́лiя, и мимохо́дите су́дъ и любо­́вь Бо́жiю: сiя́ подоба́­ше сотвори́ти, и о́нѣхъ не оставля́ти.
Го́ре ва́мъ фарисе́омъ, я́ко лю́бите предсѣда́нiя на со́нмищехъ и цѣлова́нiя на то́ржищихъ.
Го́ре ва́мъ, кни́жницы и фарисе́е лицемѣ́ри, я́ко есте́ я́ко гро́би невѣ́доми, и человѣ́цы ходя́щiи верху́ не вѣ́дятъ.
Отвѣща́въ же нѣ́кiй от­ зако́н­никъ рече́ Ему́: Учи́телю, сiя́ глаго́ля, и на́мъ досажда́еши.
О́нъ же рече́: и ва́мъ зако́н­никомъ го́ре, я́ко накла́даете на человѣ́ки бремена́ не удо́бь носи́ма, и са́ми еди́нѣмъ персто́мъ ва́шимъ не при­­каса́етеся бремене́мъ.
[Зач. 62.] Го́ре ва́мъ, я́ко зи́ждете гро́бы проро́къ, отцы́ же ва́ши изби́ша и́хъ.
У́бо свидѣ́тел­ст­вуете и соблаговоли́те дѣло́мъ оте́цъ ва́шихъ: я́ко ті́и у́бо изби́ша и́хъ, вы́ же зи́ждете и́хъ гро́бы.
Сего́ ра́ди и прему́дрость Бо́жiя рече́: послю́ въ ни́хъ {къ ни́мъ} проро́ки и апо́столы, и от­ ни́хъ убiю́тъ и изжену́тъ:
да взы́щет­ся кро́вь всѣ́хъ проро́къ, пролива́емая от­ сложе́нiя мíра, от­ ро́да сего́,
от­ кро́ве А́веля да́же до кро́ве Заха́рiи, поги́бшаго ме́жду олтаре́мъ и хра́момъ: е́й, глаго́лю ва́мъ, взы́щет­ся от­ ро́да сего́.
Го́ре ва́мъ зако́н­никомъ, я́ко взя́сте клю́чь разумѣ́нiя: са́ми не внидо́сте, и входя́щымъ воз­брани́сте.
Глаго́лющу же Ему́ сiя́ къ ни́мъ, нача́ша кни́жницы и фарисе́е бѣ́днѣ {зѣло́} гнѣ́ватися На́нь и преста́ти {вопроша́ти} Его́ о мно́зѣ,
ла́юще Его́ {навѣ́ту­ю­ще На́нь}, и́щуще улови́ти нѣ́что от­ у́стъ Его́, да На́нь воз­глаго́лютъ.
О ни́хже {между́ тѣ́мъ} собра́в­шымся тма́мъ наро́да, я́ко попира́ти дру́гъ дру́га, нача́тъ глаго́лати ученико́мъ Сво­и́мъ пе́рвѣе: внемли́те себѣ́ от­ ква́са фарисе́йска, е́же е́сть лицемѣ́рiе.
[Зач. 63.] Ничто́же бо покрове́но е́сть, е́же не от­кры́ет­ся, и та́йно, е́же не уразумѣ́ет­ся:
зане́, ели́ка во тмѣ́ рѣ́сте, во свѣ́тѣ услы́шат­ся: и е́же ко у́ху глаго́ласте во хра́мѣхъ, проповѣ́ст­ся на кро́вѣхъ.
Глаго́лю же ва́мъ друго́мъ Сво­и́мъ: не убо́йтеся от­ убива́ющихъ тѣ́ло и пото́мъ не мо́гущихъ ли́шше что́ сотвори́ти:
сказу́ю же ва́мъ, кого́ убо́йтеся: убо́йтеся иму́щаго вла́сть по убiе́нiи воврещи́ въ де́брь о́гнен­ную: е́й, глаго́лю ва́мъ, того́ убо́йтеся.
Не пя́ть ли пти́цъ цѣни́т­ся пѣ́нязема двѣма́, и ни еди́на от­ ни́хъ нѣ́сть забве́на предъ Бо́гомъ.
Но и вла́си главы́ ва́­шея вси́ изочте́ни су́ть. Не убо́йтеся у́бо: мно́зѣхъ пти́цъ у́нши есте́ вы́.
[Зач. 64.] Глаго́лю же ва́мъ: вся́къ, и́же а́ще исповѣ́сть Мя́ предъ человѣ́ки, и Сы́нъ Человѣ́ческiй исповѣ́сть его́ предъ А́нгелы Бо́жiими:
а от­вергі́йся Мене́ предъ человѣ́ки, от­ве́рженъ бу́детъ предъ А́нгелы Бо́жiими.
И вся́къ и́же рече́тъ сло́во на Сы́на Человѣ́ческаго, оста́вит­ся ему́: а на Свята́го Ду́ха хули́в­шему не оста́вит­ся.
Егда́ же при­­веду́тъ вы́ на собо́рища и вла́сти и влады́че­ст­ва, не пецы́теся, ка́ко или́ что́ от­вѣща́ете, или́ что́ рече́те:
Святы́й бо Ду́хъ научи́тъ вы́ въ то́й ча́съ, я́же подоба́етъ рещи́.
[Зач. 65.] Рече́ же Ему́ нѣ́кiй от­ наро́да: Учи́телю, рцы́ бра́ту мо­ему́ раздѣли́ти со мно́ю достоя́нiе.
О́нъ же рече́ ему́: человѣ́че, кто́ Мя́ поста́ви судiю́ или́ дѣли́теля надъ ва́ми?
Рече́ же къ ни́мъ: блюди́те и храни́теся от­ лихо­и́м­ст­ва: я́ко не от­ избы́тка {внегда́ избы́точе­с­т­вовати} кому́ живо́тъ его́ е́сть от­ имѣ́нiя его́.
[Зач. 66.] Рече́ же при́тчу къ ни́мъ, глаго́ля: человѣ́ку нѣ́ко­ему бога́ту угобзи́ся ни́ва:
и мы́сляше въ себѣ́, глаго́ля: что́ сотворю́, я́ко не и́мамъ гдѣ́ собра́ти плодо́въ мо­и́хъ?
И рече́: се́ сотворю́: разорю́ жи́тницы моя́, и бо́лшыя сози́жду, и соберу́ ту́ вся́ жи́та моя́ и блага́я моя́:
и реку́ души́ мо­е́й: душе́, и́маши мно́га бла́га, лежа́ща на лѣ́та мно́га: почива́й, я́ждь, пі́й, весели́ся.
Рече́ же ему́ Бо́гъ: безу́мне, въ сiю́ но́щь ду́шу твою́ истя́жутъ от­ тебе́: а я́же угото́валъ еси́, кому́ бу́дутъ?
Та́ко собира́яй себѣ́, а не въ Бо́га богатѣ́я.
Рече́ же ко ученико́мъ Сво­и́мъ: сего́ ра́ди глаго́лю ва́мъ: не пецы́теся душе́ю ва́­шею, что́ я́сте: ни тѣ́ломъ, во что́ облече́теся:
душа́ бо́лши е́сть пи́щи, и тѣ́ло оде́жды.
Смотри́те вра́нъ, я́ко не сѣ́ютъ, ни жну́тъ: и́мже нѣ́сть сокро́вища, ни жи́тницы, и Бо́гъ пита́етъ и́хъ: ко́льми па́че вы́ есте́ лу́чши пти́цъ?
Кто́ же от­ ва́съ пекі́йся мо́жетъ при­­ложи́ти во́зрасту сво­ему́ ла́коть еди́нъ?
А́ще у́бо ни ма́ла чесо́ мо́жете, что́ о про́чихъ пече́теся?
Смотри́те кри́ны, ка́ко расту́тъ: не тружда́ют­ся, ни пряду́тъ: глаго́лю же ва́мъ, я́ко ни Соломо́нъ во все́й сла́вѣ сво­е́й облече́ся, я́ко еди́нъ от­ си́хъ.
А́ще же траву́, на селѣ́ дне́сь су́щу и у́трѣ въ пе́щь вме́щему, Бо́гъ та́ко одѣва́етъ: ко́льми па́че ва́съ, маловѣ́ри?
И вы́ не ищи́те, что́ я́сте, или́ что́ пiе́те: и не воз­носи́теся:
всѣ́хъ бо си́хъ язы́цы мíра сего́ и́щутъ: ва́шъ же Оте́цъ вѣ́сть, я́ко тре́буете си́хъ.
Оба́че ищи́те Ца́р­ст­вiя Бо́жiя, и сiя́ вся́ при­­ложа́т­ся ва́мъ.
[Зач. 67.] Не бо́йся, ма́лое ста́до: я́ко благо­изво́ли Оте́цъ ва́шъ да́ти ва́мъ Ца́р­ст­во.
Продади́те имѣ́нiя ва́ша и дади́те ми́лостыню. Сотвори́те себѣ́ влага́лища неветша́юща, сокро́вище неоскудѣ́емо на небесѣ́хъ, идѣ́же та́ть не при­­ближа́ет­ся, ни мо́ль растлѣва́етъ.
Идѣ́же бо сокро́вище ва́­ше, ту́ и се́рдце ва́­ше бу́детъ.
Да бу́дутъ чре́сла ва́ша препоя́сана, и свѣти́лницы горя́щiи:
и вы́ подо́бни человѣ́комъ ча́ющымъ го́спода сво­его́, когда́ воз­врати́т­ся от­ бра́ка, да при­­ше́дшу и толкну́в­шу, а́бiе от­ве́рзутъ ему́.
Блаже́ни раби́ ті́и, и́хже при­­ше́дъ госпо́дь обря́щетъ бдя́щихъ: ами́нь глаго́лю ва́мъ, я́ко препоя́шет­ся и поса́дитъ и́хъ, и мину́въ {приступи́въ} послу́житъ и́мъ.
И а́ще прiи́детъ во втору́ю стра́жу, и въ тре́тiю стра́жу прiи́детъ, и обря́щетъ [и́хъ] та́ко, блаже́ни су́ть раби́ ті́и.
Се́ же вѣ́дите, я́ко а́ще бы вѣ́далъ господи́нъ хра́мины, въ кі́й ча́съ та́ть прiи́детъ, бдѣ́лъ у́бо бы, и не бы́ да́лъ подкопа́ти до́му сво­его́.
И вы́ у́бо бу́дите гото́ви: я́ко, въ о́нъ же ча́съ не мни́те, Сы́нъ Человѣ́ческiй прiи́детъ.
Рече́ же Ему́ Пе́тръ: Го́споди, къ на́мъ ли при́тчу сiю́ глаго́леши, или́ ко всѣ́мъ?
Рече́ же Госпо́дь: [Зач. 68.] кто́ у́бо е́сть вѣ́рный стро­и́тель и му́дрый, его́же поста́витъ госпо́дь надъ че́лядiю сво­е́ю, дая́ти во вре́мя житомѣ́рiе?
Блаже́нъ ра́бъ то́й, его́же при­­ше́дъ госпо́дь его́ обря́щетъ творя́ща та́ко:
во­и́стин­ну глаго́лю ва́мъ, я́ко надъ всѣ́мъ имѣ́нiемъ сво­и́мъ поста́витъ его́.
А́ще же рече́тъ ра́бъ то́й въ се́рдцы сво­е́мъ: косни́тъ господи́нъ мо́й прiити́: и начне́тъ би́ти рабы́ и рабы́ни, я́сти же и пи́ти и упива́тися:
прiи́детъ господи́нъ раба́ того́ въ де́нь, въ о́нъ же не ча́етъ, и въ ча́съ, въ о́нъ же не вѣ́сть: и расте́шетъ его́, и ча́сть его́ съ невѣ́рными положи́тъ.
То́й же ра́бъ вѣ́дѣвый во́лю господи́на сво­его́, и не угото́вавъ, ни сотвори́въ по во́ли его́, бiе́нъ бу́детъ мно́го:
невѣ́дѣвый же, сотвори́въ же досто́йная ра́намъ, бiе́нъ бу́детъ ма́ло. [Зач. 69.] Вся́кому же, ему́же дано́ бу́детъ мно́го, мно́го взы́щет­ся от­ него́: и ему́же преда́ша мно́жайше, мно́жайше про́сятъ {истя́жутъ} от­ него́.
Огня́ прiидо́хъ воврещи́ на зе́млю, и что́ хощу́, а́ще уже́ воз­горѣ́ся?
Креще́нiемъ же и́мамъ крести́тися, и ка́ко удержу́ся, до́ндеже сконча́ют­ся?
Мните́ ли, я́ко ми́ръ прiидо́хъ да́ти на зе́млю? Ни́, глаго́лю ва́мъ, но раздѣле́нiе.
Бу́дутъ бо от­се́лѣ пя́ть во еди́номъ дому́ раздѣле́ни, трiе́ на два́, и два́ на три́:
раздѣли́т­ся оте́цъ на сы́на, и сы́нъ на отца́: ма́ти на дще́рь, и дщи́ на ма́терь: свекры́ на невѣ́сту свою́, и невѣ́ста на свекро́вь свою́.
Глаго́лаше же и наро́домъ: егда́ у́зрите о́блакъ восходя́щь от­ за́пада, а́бiе глаго́лете: ту́ча гряде́тъ: и быва́етъ та́ко.
И егда́ ю́гъ вѣ́ющь, глаго́лете: зно́й бу́детъ: и быва́етъ.
Лицемѣ́ри, лице́ не́бу и земли́ вѣ́сте искуша́ти: вре́мене же сего́ ка́ко не искуша́ете?
Что́ же и о себѣ́ не су́дите пра́ведно­е?
Егда́ бо гряде́ши съ сопе́рникомъ тво­и́мъ ко кня́зю, на пути́ да́ждь дѣ́ланiе {потщи́ся} избы́ти от­ него́: да не ка́ко при­­влече́тъ тебе́ къ судiи́, и судiя́ тя́ преда́стъ слузѣ́, и слуга́ всади́тъ тя́ въ темни́цу:
глаго́лю тебѣ́: не изы́деши от­ту́ду, до́ндеже и послѣ́днюю мѣ́дницу воз­да́си.
[Зач. 70.] Прiидо́ша же нѣ́цыи въ то́ вре́мя, повѣ́да­ю­ще Ему́ о Галиле́ехъ, и́хже кро́вь Пила́тъ смѣси́ съ же́ртвами и́хъ.
И от­вѣща́въ Иису́съ рече́ и́мъ: мните́ ли, я́ко Галиле́ане сі́и грѣ́шнѣйши па́че всѣ́хъ Галиле́анъ бя́ху, я́ко та́ко постра́даша?
Ни́, глаго́лю ва́мъ: но а́ще не пока́етеся, вси́ та́кожде поги́бнете.
Или́ о́ни осмь­на́­де­ся­те, на ни́хже паде́ сто́лпъ Силоа́мскiй и поби́ и́хъ, мни́те ли, я́ко ті́и до́лжнѣйши бя́ху па́че всѣ́хъ живу́щихъ во Иерусали́мѣ?
Ни́, глаго́лю ва́мъ: но а́ще не пока́етеся, вси́ та́кожде поги́бнете.
Глаго́лаше же сiю́ при́тчу: смоко́вницу имя́ше нѣ́кiй въ виногра́дѣ сво­е́мъ всаждену́: и прiи́де ищя́ плода́ на не́й, и не обрѣ́те:
рече́ же къ винаре́ви: се́ тре́тiе лѣ́то, от­не́лиже при­­хожду́ ищя́ плода́ на смоко́вницѣ се́й, и не обрѣта́ю: посѣцы́ ю́ [у́бо], вску́ю и зе́млю упражня́етъ?
О́нъ же от­вѣща́въ рече́ ему́: го́споди, оста́ви ю́ и се́ лѣ́то, до́ндеже окопа́ю о́крестъ ея́ и осы́плю гно́­емъ:
и а́ще у́бо сотвори́тъ пло́дъ: а́ще ли же ни́, во гряду́щее посѣче́ши ю́.
[Зач. 71.] Бя́ше же учя́ на еди́номъ от­ со́нмищъ въ суббо́ту:
и се́ жена́ бѣ́ иму́щи ду́хъ неду́женъ лѣ́тъ осмь­на́­де­сять, и бѣ́ сля́ка и не могу́щи восклони́тися от­ню́дъ.
Ви́дѣвъ же ю́ Иису́съ, при­­гласи́ и рече́ е́й: же́но, от­пущена́ еси́ от­ неду́га тво­его́.
И воз­ложи́ на ню́ ру́цѣ: и а́бiе простре́ся, и сла́вляше Бо́га.
Отвѣща́въ же старѣ́йшина собо́ру, негоду́я, зане́ въ суббо́ту исцѣли́ [ю́] Иису́съ, глаго́лаше наро́ду: ше́сть дні́й е́сть, въ ня́же досто́итъ дѣ́лати: въ ты́я у́бо при­­ходя́ще цѣли́теся, а не въ де́нь суббо́тный.
Отвѣща́ [же] у́бо ему́ Госпо́дь и рече́: лицемѣ́ре, ко́ждо ва́съ въ суббо́ту не от­рѣша́етъ ли сво­его́ вола́ или́ осла́ от­ я́слiй, и ве́дъ напая́етъ,
сiю́ же дще́рь Авраа́млю су́щу, ю́же связа́ сатана́ се́ осмо­е­на́­де­ся­те лѣ́то, не досто́яше ли разрѣши́тися е́й от­ ю́зы сея́ въ де́нь суббо́тный?
И сiя́ Ему́ глаго́лющу, стыдя́хуся вси́ противля́ющiися Ему́: и вси́ лю́дiе ра́довахуся о всѣ́хъ сла́вныхъ быва́ющихъ от­ Него́.
[Зач. 72.] Глаго́лаше же: кому́ подо́бно е́сть Ца́р­ст­вiе Бо́жiе? И кому́ уподо́блю е́?
Подо́бно е́сть зе́рну гору́шну, е́же прiе́мъ человѣ́къ вве́рже въ вертогра́дъ сво́й: и воз­расте́, и бы́сть дре́во ве́лiе, и пти́цы небе́сныя всели́шася въ вѣ́твiе его́.
Па́ки рече́: кому́ уподо́блю Ца́р­ст­вiе Бо́жiе?
Подо́бно е́сть ква́су, его́же прiе́мши жена́, скры́ въ са́тѣхъ трiе́хъ муки́, до́ндеже вски́се все́.
И прохожда́­ше сквоз­ѣ́ гра́ды и ве́си, учя́ и ше́­ст­вiе творя́ во Иерусали́мъ.
Рече́ же нѣ́кiй Ему́: Го́споди, а́ще ма́ло е́сть спаса́ющихся? О́нъ же рече́ къ ни́мъ:
подвиза́йтеся вни́ти сквоз­ѣ́ тѣ́сная врата́: я́ко мно́зи, глаго́лю ва́мъ, взы́щутъ вни́ти, и не воз­мо́гутъ.
Отне́лѣже воста́нетъ до́му влады́ка, и затвори́тъ две́ри, и на́чнете внѣ́ стоя́ти и ударя́ти въ две́ри, глаго́люще: Го́споди, Го́споди, от­ве́рзи на́мъ. И от­вѣща́въ рече́тъ ва́мъ: не вѣ́мъ ва́съ, от­ку́ду есте́.
Тогда́ на́чнете глаго́лати: ядо́хомъ предъ Тобо́ю и пи́хомъ, и на распу́тiихъ на́шихъ учи́лъ еси́.
И рече́тъ: глаго́лю ва́мъ, не вѣ́мъ ва́съ, от­ку́ду есте́: от­ступи́те от­ Мене́, вси́ дѣ́лателiе непра́вды.
Ту́ бу́детъ пла́чь и скре́жетъ зубо́мъ, егда́ у́зрите Авраа́ма и Исаа́ка и Иа́кова и вся́ проро́ки во Ца́р­ст­вiи Бо́жiи, ва́съ же изгони́мыхъ во́нъ.
И прiи́дутъ от­ восто́къ и за́падъ и сѣ́вера и ю́га, и воз­ля́гутъ въ Ца́р­ст­вiи Бо́жiи.
И се́ су́ть послѣ́днiи, и́же бу́дутъ пе́рви, и су́ть пе́рвiи, и́же бу́дутъ послѣ́дни.
[Зач. 73.] Въ то́й де́нь при­­ступи́ша нѣ́цый от­ фарисе́й, глаго́люще Ему́: изы́ди и иди́ от­сю́ду, я́ко И́родъ хо́щетъ Тя́ уби́ти.
И рече́ и́мъ: ше́дше рцы́те ли́су тому́: се́ изгоню́ бѣ́сы и исцѣле́нiя творю́ дне́сь и у́трѣ, и въ тре́тiй сконча́юся.
Оба́че подоба́етъ Ми́ дне́сь и у́трѣ и въ бли́жнiй ити́: я́ко невоз­мо́жно е́сть проро́ку поги́бнути кромѣ́ Иерусали́ма.
Иерусали́ме, Иерусали́ме, изби́вый проро́ки и ка́менiемъ побива́я по́слан­ныя къ тебѣ́, колькра́ты восхотѣ́хъ собра́ти ча́да твоя́, я́коже коко́шъ гнѣздо́ свое́ подъ крилѣ́, и не восхотѣ́сте?
Се́ оставля́ет­ся ва́мъ до́мъ ва́шъ пу́стъ. Глаго́лю же ва́мъ, я́ко не и́мате Мене́ ви́дѣти, до́ндеже прiи́детъ, егда́ рече́те: благослове́нъ Гряды́й во и́мя Госпо́дне.
[Зач. 74.] И бы́сть егда́ вни́ти Ему́ въ до́мъ нѣ́ко­его кня́зя фарисе́йска въ суббо́ту хлѣ́бъ я́сти, и ті́и бя́ху назира́юще Его́.
И се́ человѣ́къ нѣ́кiй, имы́й водны́й тру́дъ, бѣ́ предъ Ни́мъ.
И от­вѣща́въ Иису́съ рече́ къ зако́н­никомъ и фарисе́омъ, глаго́ля: а́ще досто­и́тъ въ суббо́ту цѣли́ти?
Они́ же умолча́ша. И прiе́мъ исцѣли́ его́, и от­пусти́.
И от­вѣща́въ къ ни́мъ рече́: кото́раго от­ ва́съ осе́лъ или́ во́лъ въ студене́цъ впаде́тъ, и не а́бiе ли исто́ргнетъ его́ въ де́нь суббо́тный?
И не воз­мого́ша от­вѣща́ти Ему́ къ си́мъ.
Глаго́лаше же къ зва́н­нымъ при́тчу, обдержя́ {внима́я}, ка́ко предсѣда́нiя избира́ху, глаго́ля къ ни́мъ:
егда́ зва́нъ бу́деши ки́мъ на бра́къ, не ся́ди на пре́днемъ мѣ́стѣ: еда́ кто́ честнѣ́е тебе́ бу́детъ зва́н­ныхъ,
и при­­ше́дъ и́же тебе́ зва́вый и о́наго, рече́тъ ти́: да́ждь сему́ мѣ́сто: и тогда́ на́чнеши со студо́мъ послѣ́днее мѣ́сто держа́ти.
Но егда́ зва́нъ бу́деши, ше́дъ ся́ди на послѣ́днемъ мѣ́стѣ, да егда́ прiи́детъ зва́вый тя́, рече́тъ ти́: дру́же, пося́ди вы́ше: тогда́ бу́детъ ти́ сла́ва предъ зва́н­ными съ тобо́ю.
Я́ко вся́къ воз­нося́йся смири́т­ся, и смиря́яйся воз­несе́т­ся.
[Зач. 75.] Глаго́лаше же и ко зва́в­шему Его́: егда́ сотвори́ши обѣ́дъ или́ ве́черю, не зови́ друго́въ тво­и́хъ, ни бра́тiи тво­ея́, ни сро́дникъ тво­и́хъ, ни сосѣ́дъ бога́тыхъ: еда́ когда́ и ті́и тя́ та́кожде воз­зову́тъ, и бу́детъ ти́ воз­дая́нiе.
Но егда́ твори́ши пи́ръ, зови́ ни́щыя, маломо́щныя, хромы́я, слѣпы́я:
и блаже́нъ бу́деши, я́ко не и́мутъ ти́ что́ воз­да́ти: воз­да́стъ же ти́ ся́ въ воскреше́нiе пра́ведныхъ.
Слы́шавъ же нѣ́кiй от­ воз­лежа́щихъ съ Ни́мъ сiя́, рече́ Ему́: блаже́нъ, и́же снѣ́сть обѣ́дъ въ Ца́р­ст­вiи Бо́жiи.
[Зач. 76.] О́нъ же рече́ ему́: человѣ́къ нѣ́кiй сотвори́ ве́черю ве́лiю, и зва́ мно́ги:
и посла́ раба́ сво­его́ въ го́дъ ве́чери рещи́ зва́н­нымъ: гряди́те, я́ко уже́ гото́ва су́ть вся́.
И нача́ша вку́пѣ от­рица́тися вси́. Пе́рвый рече́ ему́: село́ купи́хъ, и и́мамъ нужду́ изы́ти и ви́дѣти е́. Молю́тися, имѣ́й мя́ от­рече́на.
И другі́й рече́: супру́гъ воло́въ купи́хъ пя́ть, и гряду́ искуси́ти и́хъ: молю́ тя, имѣ́й мя́ от­рече́на.
И другі́й рече́: жену́ поя́хъ, и сего́ ра́ди не могу́ прiити́.
И при­­ше́дъ ра́бъ то́й повѣ́да господи́ну сво­ему́ сiя́. Тогда́ разгнѣ́вався до́му влады́ка, рече́ рабу́ сво­ему́: изы́ди ско́ро на распу́тiя и сто́гны гра́да, и ни́щыя и бѣ́дныя и слѣпы́я и хромы́я введи́ сѣ́мо.
И рече́ ра́бъ. Го́споди, бы́сть я́коже повелѣ́лъ еси́, и еще́ мѣ́сто е́сть.
И рече́ господи́нъ къ рабу́: изы́ди на пути́ и халу́ги, и убѣди́ вни́ти, да напо́лнит­ся до́мъ мо́й:
глаго́лю бо ва́мъ, я́ко ни еди́нъ муже́й тѣ́хъ зва́н­ныхъ вку́ситъ мо­ея́ ве́чери: мно́зи бо су́ть зва́ни, ма́ло же избра́н­ныхъ.
[Зач. 77.] Идя́ху же съ Ни́мъ наро́ди мно́зи: и обра́щься рече́ къ ни́мъ:
а́ще кто́ гряде́тъ ко Мнѣ́, и не воз­ненави́дитъ отца́ сво­его́ и ма́терь, и жену́, и ча́дъ, и бра́тiю, и се́стръ, еще́ же и ду́шу свою́, не мо́жетъ Мо́й бы́ти учени́къ:
и и́же не но́ситъ креста́ сво­его́ и вслѣ́дъ Мене́ гряде́тъ, не мо́жетъ Мо́й бы́ти учени́къ.
Кто́ бо от­ ва́съ, хотя́й сто́лпъ созда́ти, не пре́жде ли сѣ́дъ расчте́тъ имѣ́нiе, а́ще и́мать, е́же е́сть на соверше́нiе,
да не, когда́ положи́тъ основа́нiе и не воз­мо́жетъ соверши́ти, вси́ ви́дящiи начну́тъ руга́тися ему́,
глаго́люще, я́ко се́й человѣ́къ нача́тъ зда́ти и не мо́же соверши́ти.
Или́ кі́й ца́рь иды́й ко ино́му царю́ сни́тися съ ни́мъ на бра́нь, не сѣ́дъ ли пре́жде совѣщава́етъ, а́ще си́ленъ е́сть срѣ́сти съ десятiю́ ты́сящъ гряду́щаго со двѣма́десятма ты́сящама на́нь?
А́ще ли же ни́, еще́ дале́че ему́ су́щу, моле́нiе посла́въ мо́лит­ся о смире́нiи.
Та́ко у́бо вся́къ от­ ва́съ, и́же не от­рече́т­ся всего́ сво­его́ имѣ́нiя, не мо́жетъ бы́ти Мо́й учени́къ.
Добро́ е́сть со́ль: а́ще же со́ль обуя́етъ, чи́мъ осоли́т­ся?
Ни въ зе́млю, ни въ гно́й потре́бна е́сть: во́нъ изсы́плютъ ю́. Имѣ́яй у́шы слы́шати, да слы́шитъ.
[Зач. 78.] Бя́ху же при­­ближа́ющеся къ Нему́ вси́ мы́тарiе и грѣ́шницы, послу́шати Его́.
И ропта́ху фарисе́е и кни́жницы, глаго́люще, я́ко Се́й грѣ́шники прiе́млетъ и съ ни́ми я́стъ.
Рече́ же къ ни́мъ при́тчу сiю́, глаго́ля:
кі́й человѣ́къ от­ ва́съ имы́й сто́ ове́цъ, и погу́бль еди́ну от­ ни́хъ, не оста́витъ ли девяти́десяти и девяти́ въ пусты́ни, и и́детъ вслѣ́дъ поги́бшiя, до́ндеже обря́щетъ ю́?
И обрѣ́тъ воз­лага́етъ на ра́мѣ сво­и́ ра́дуяся:
и при­­ше́дъ въ до́мъ, созыва́етъ дру́ги и сосѣ́ды, глаго́ля и́мъ: ра́дуйтеся со мно́ю, я́ко обрѣто́хъ овцу́ мою́ поги́бшую.
Глаго́лю ва́мъ, я́ко та́ко ра́дость бу́детъ на небеси́ о еди́номъ грѣ́шницѣ ка́ющемся, не́жели о девяти́десятихъ и девяти́ пра́ведникъ, и́же не тре́буютъ покая́нiя.
Или́ ка́я жена́ иму́щи де́сять дра́хмъ, а́ще погуби́тъ дра́хму еди́ну, не вжига́етъ ли свѣти́лника, и помете́тъ хра́мину, и и́щетъ при­­лѣ́жно, до́ндеже обря́щетъ?
И обрѣ́тши созыва́етъ други́ни и сосѣ́ды, глаго́лющи: ра́дуйтеся со мно́ю, я́ко обрѣто́хъ дра́хму поги́бшую.
Та́ко, глаго́лю ва́мъ, ра́дость быва́етъ предъ А́нгелы Бо́жiими о еди́номъ грѣ́шницѣ ка́ющемся.
[Зач. 79.] Рече́ же: человѣ́къ нѣ́кiй имѣ́ два́ сы́на:
и рече́ юнѣ́йшiй ею́ {от­ ни́хъ} отцу́: о́тче, да́ждь ми́ досто́йную ча́сть имѣ́нiя. И раздѣли́ и́ма имѣ́нiе.
И не по мно́зѣхъ дне́хъ собра́въ все́ мні́й сы́нъ, отъи́де на страну́ дале́че, и ту́ расточи́ имѣ́нiе свое́, живы́й блу́дно.
Изжи́в­шу же ему́ все́, бы́сть гла́дъ крѣ́покъ на странѣ́ то́й, и то́й нача́тъ лиша́тися.
И ше́дъ при­­лѣпи́ся еди́ному от­ жи́тель тоя́ страны́: и посла́ его́ на се́ла своя́ пасти́ свинiя́.
И жела́­ше насы́тити чре́во свое́ от­ роже́цъ, я́же ядя́ху свинiя́: и никто́же дая́ше ему́.
Въ себе́ же при­­ше́дъ, рече́: коли́ко нае́мникомъ отца́ мо­его́ избыва́ютъ хлѣ́бы, а́зъ же гла́домъ ги́блю?
Воста́въ иду́ ко отцу́ мо­ему́, и реку́ ему́: о́тче, согрѣши́хъ на небо и предъ тобо́ю,
и уже́ нѣ́смь досто́инъ нарещи́ся сы́нъ тво́й? сотвори́ мя я́ко еди́наго от­ нае́мникъ тво­и́хъ.
И воста́въ и́де ко отцу́ сво­ему́. Еще́ же ему́ дале́че су́щу, узрѣ́ его́ оте́цъ его́, и ми́лъ ему́ бы́сть, и те́къ нападе́ на вы́ю его́, и облобыза́ его́.
Рече́ же ему́ сы́нъ: о́тче, согрѣши́хъ на небо и предъ тобо́ю, и уже́ нѣ́смь досто́инъ нарещи́ся сы́нъ тво́й.
Рече́ же оте́цъ къ рабо́мъ сво­и́мъ: изнеси́те оде́жду пе́рвую и облецы́те его́, и дади́те пе́рстень на ру́ку его́ и сапоги́ на но́зѣ:
и при­­ве́дше теле́цъ упита́н­ный заколи́те, и я́дше весели́мся:
я́ко сы́нъ мо́й се́й ме́ртвъ бѣ́, и оживе́: и изги́блъ бѣ́, и обрѣ́теся. И нача́ша весели́тися.
Бѣ́ же сы́нъ его́ ста́рѣй на селѣ́: и я́ко гряды́й при­­бли́жися къ до́му, слы́ша пѣ́нiе и ли́ки:
и при­­зва́въ еди́наго от­ о́трокъ, вопроша́­ше: что́ [у́бо] сiя́ су́ть?
О́нъ же рече́ ему́, я́ко бра́тъ тво́й прiи́де: и закла́ оте́цъ тво́й телца́ упита́н­на, я́ко здра́ва его́ прiя́тъ.
Разгнѣ́вася же, и не хотя́ше вни́ти. Оте́цъ же его́ изше́дъ моля́ше его́.
О́нъ же от­вѣща́въ рече́ отцу́: се́ толи́ко лѣ́тъ рабо́таю тебѣ́, и николи́же за́повѣди твоя́ преступи́хъ, и мнѣ́ николи́же да́лъ еси́ козля́те, да со дру́ги сво­и́ми воз­весели́л­ся бы́хъ:
егда́ же сы́нъ тво́й се́й, изъяды́й твое́ имѣ́нiе съ любо­дѣ́йцами, прiи́де, закла́лъ еси́ ему́ телца́ пито́маго.
О́нъ же рече́ ему́: ча́до, ты́ всегда́ со мно́ю еси́ и вся́ моя́ твоя́ су́ть:
воз­весели́тижеся и воз­ра́довати подоба́­ше, я́ко бра́тъ тво́й се́й ме́ртвъ бѣ́, и оживе́: и изги́блъ бѣ́, и обрѣ́теся.
[Зач. 80.] Глаго́лаше же ко ученико́мъ Сво­и́мъ: человѣ́къ нѣ́кiй бѣ́ бога́тъ, и́же имя́ше при­­ста́вника: и то́й оклевета́нъ бы́сть къ нему́, я́ко расточа́етъ имѣ́нiя его́.
И при­­гласи́въ его́ рече́ ему́: что́ се́ слы́шу о тебѣ́? Воз­да́ждь от­вѣ́тъ о при­­ставле́нiи домо́внѣмъ: не воз­мо́жеши бо ктому́ до́му стро́ити.
Рече́ же въ себѣ́ при­­ста́вникъ до́му: что́ сотворю́, я́ко госпо́дь мо́й отъе́млетъ стро­е́нiе до́му от­ мене́? Копа́ти не могу́, проси́ти стыжу́ся:
разумѣ́хъ, что́ сотворю́, да егда́ от­ста́вленъ бу́ду от­ стро­е́нiя до́му, прiи́мутъ мя́ въ до́мы своя́.
И при­­зва́въ еди́наго кого́ждо от­ должни́къ господи́на сво­его́, глаго́лаше пе́рвому: коли́цѣмъ до́лженъ еси́ господи́ну мо­ему́?
О́нъ же рече́: сто́ мѣ́ръ {ва́ть [βάτος, т. е. мѣ́ръ]} ма́сла. И рече́ ему́: прiими́ писа́нiе твое́, и сѣ́дъ ско́ро напиши́ пятьдеся́тъ.
Пото́мъ же рече́ друго́му: ты́ же коли́цѣмъ до́лженъ еси́? О́нъ же рече́: сто́ мѣ́ръ пшени́цы. И глаго́ла ему́: прiими́ писа́нiе твое́, и напиши́ о́смьдесятъ.
И похвали́ госпо́дь до́му стро­и́теля непра́веднаго, я́ко му́дрѣ сотвори́: я́ко сы́нове вѣ́ка сего́ мудрѣ́йши па́че сыно́въ свѣ́та въ ро́дѣ сво­е́мъ су́ть.
И А́зъ ва́мъ глаго́лю: сотвори́те себѣ́ дру́ги от­ мамо́ны непра́вды, да, егда́ оскудѣ́ете, прiи́мутъ вы́ въ вѣ́чныя кро́вы.
[Зач. 81.] Вѣ́рный въ ма́лѣ, и во мно́зѣ вѣ́ренъ е́сть: и непра́ведный въ ма́лѣ, и во мно́зѣ непра́веденъ е́сть.
А́ще у́бо въ непра́веднѣмъ имѣ́нiи вѣ́рни не бы́сте, во и́стин­нѣмъ кто́ ва́мъ вѣ́ру и́метъ?
И а́ще въ чуже́мъ вѣ́рни не бы́сте, ва́­ше кто́ ва́мъ да́стъ?
Никі́й же ра́бъ мо́жетъ двѣма́ господи́нома рабо́тати: и́бо или́ еди́наго воз­ненави́дитъ, а друга́го воз­лю́битъ: или́ еди́наго держи́т­ся, о друзѣ́мъ же нерадѣ́ти на́чнетъ: не мо́жете Бо́гу рабо́тати и мамо́нѣ.
Слы́шаху же сiя́ вся́ и фарисе́е, сребролю́бцы су́ще, руга́хуся Ему́.
И рече́ и́мъ: [Зач. 82.] вы́ есте́ оправда́юще себе́ предъ человѣ́ки, Бо́гъ же вѣ́сть сердца́ ва́ша: я́ко, е́же е́сть въ человѣ́цѣхъ высоко́, ме́рзость е́сть предъ Бо́гомъ.
Зако́нъ и проро́цы до Иоа́н­на: от­то́лѣ Ца́р­ст­вiе Бо́жiе благовѣ­ст­ву́ет­ся, и вся́къ въ не́ ну́дит­ся {съ ну́ждею вхо́дитъ}.
Удо́бѣе же е́сть не́бу и земли́ прейти́, не́же от­ зако́на еди́ной чертѣ́ поги́бнути.
Вся́къ пуща́яй жену́ свою́ и при­­водя́ и́ну, прелю́бы дѣ́етъ: и женя́йся пуще́ною от­ му́жа, прелюбы́ твори́тъ.
[Зач. 83.] Человѣ́къ же нѣ́кiй бѣ́ бога́тъ, и облача́­шеся въ порфи́ру и ви́ссонъ, веселя́ся на вся́ дни́ свѣ́тло.
Ни́щь же бѣ́ нѣ́кто, и́менемъ Ла́зарь, и́же лежа́­ше предъ враты́ его́ гно́­енъ
и жела́­ше насы́титися от­ крупи́цъ па́да­ю­щихъ от­ трапе́зы бога́таго: но и пси́ при­­ходя́ще облиза́ху гно́й его́.
Бы́сть же умре́ти ни́щему, и несе́ну бы́ти А́нгелы на ло́но Авраа́мле: у́мре же и бога́тый, и погребо́ша его́.
И во а́дѣ воз­вѣ́дъ о́чи сво­и́, сы́й въ му́кахъ, узрѣ́ Авраа́ма издале́ча, и Ла́заря на ло́нѣ его́:
и то́й воз­гла́шь рече́: о́тче Авраа́ме, поми́луй мя́, и посли́ Ла́заря, да омо́читъ коне́цъ пе́рста сво­его́ въ водѣ́ и устуди́тъ язы́къ мо́й: я́ко стра́жду во пла́мени се́мъ.
Рече́ же Авраа́мъ: ча́до, помяни́, я́ко воспрiя́лъ еси́ блага́я твоя́ въ животѣ́ тво­е́мъ, и Ла́зарь та́кожде зла́я: ны́нѣ же здѣ́ утѣша́ет­ся, ты́ же стра́ждеши:
и надъ всѣ́ми си́ми между́ на́ми и ва́ми про́пасть вели́ка утверди́ся, я́ко да хотя́щiи прейти́ от­сю́ду къ ва́мъ не воз­мо́гутъ, ни и́же от­ту́ду, къ на́мъ прехо́дятъ.
Рече́ же: молю́ тя у́бо, о́тче, да по́слеши его́ въ до́мъ отца́ мо­его́:
и́мамъ бо пя́ть бра́тiй: я́ко да засвидѣ́тел­ст­вуетъ и́мъ, да не и ті́и прiи́дутъ на мѣ́сто сiе́ муче́нiя.
Глаго́ла ему́ Авраа́мъ: и́мутъ Моисе́а и проро́ки: да послу́шаютъ и́хъ.
О́нъ же рече́: ни́, о́тче Авраа́ме: но а́ще кто́ от­ ме́ртвыхъ и́детъ къ ни́мъ, пока́ют­ся.
Рече́ же ему́: а́ще Моисе́а и проро́ковъ не послу́шаютъ, и а́ще кто́ от­ ме́ртвыхъ воскре́снетъ, не и́мутъ вѣ́ры.
Рече́ же ко ученико́мъ Сво­и́мъ: не воз­мо́жно е́сть не прiити́ собла́зномъ, го́ре же, его́же ра́ди при­­хо́дятъ:
у́нѣе ему́ бы́ло бы, а́ще жерно́въ осе́лскiй облежа́лъ бы о вы́и его́, и вве́рженъ въ мо́ре, не́же да соблазни́тъ от­ ма́лыхъ си́хъ еди́наго.
[Зач. 84.] Внемли́те себѣ́. А́ще согрѣши́тъ къ тебѣ́ бра́тъ тво́й, запрети́ ему́: и а́ще пока́ет­ся, оста́ви ему́:
и а́ще седми́щи на де́нь согрѣши́тъ къ тебѣ́, и седми́щи на де́нь обрати́т­ся, глаго́ля: ка́юся: оста́ви ему́.
И реко́ша апо́столи Го́сподеви: при­­ложи́ на́мъ вѣ́ру.
Рече́ же Госпо́дь: а́ще бы́сте имѣ́ли вѣ́ру я́ко зерно́ гору́шно, глаго́лали бы́сте у́бо я́годичинѣ се́й: восто́ргнися и всади́ся въ мо́ре: и послу́шала бы ва́съ.
Кото́рый же от­ ва́съ раба́ имѣ́я орю́ща или́ пасу́ща, и́же при­­ше́дшу ему́ съ села́ рече́тъ: а́бiе мину́въ {прише́дъ} воз­ля́зи?
Но не рече́тъ ли ему́: угото́вай, что́ вечеря́ю, и препоя́сався служи́ ми́, до́ндеже я́мъ и пiю́: и пото́мъ я́си и пiе́ши ты́?
Еда́ и́мать хвалу́ {благодари́тъ} рабу́ тому́, я́ко сотвори́ повелѣ́н­ная? Не мню́.
Та́ко и вы́, егда́ сотворите́ вся́ повелѣ́н­ная ва́мъ, глаго́лите, я́ко раби́ неключи́ми есмы́: я́ко, е́же до́лжни бѣ́хомъ сотвори́ти, сотвори́хомъ.
И бы́сть иду́щу Ему́ во Иерусали́мъ, и то́й прохожда́­ше между́ Сама́рiею и Галиле́ею.
[Зач. 85.] Входя́щу же Ему́ въ нѣ́кую ве́сь, срѣто́ша Его́ де́сять прокаже́н­ныхъ муже́й, и́же ста́ша издале́ча:
и ті́и воз­несо́ша гла́съ, глаго́люще: Иису́се Наста́вниче, поми́луй ны́.
И ви́дѣвъ рече́ и́мъ: ше́дше покажи́теся свяще́н­никомъ. И бы́сть иду́щымъ и́мъ, очи́стишася.
Еди́нъ же от­ ни́хъ, ви́дѣвъ, я́ко исцѣлѣ́, воз­врати́ся, со гла́сомъ ве́лiимъ сла́вя Бо́га,
и паде́ ни́цъ при­­ ногу́ Его́, хвалу́ Ему́ воз­дая́: и то́й бѣ́ Самаряни́нъ.
Отвѣща́въ же Иису́съ рече́: не де́сять ли очи́стишася? Да де́вять гдѣ́?
Ка́ко не обрѣто́шася воз­вра́щшеся да́ти сла́ву Бо́гу, то́кмо иноплеме́н­никъ се́й?
И рече́ ему́: воста́въ иди́: вѣ́ра твоя́ спасе́ тя.
[Зач. 86.] Вопроше́нъ же бы́въ от­ фарисе́й, когда́ прiи́детъ Ца́р­ст­вiе Бо́жiе, от­вѣща́въ и́мъ рече́: не прiи́детъ Ца́р­ст­вiе Бо́жiе съ соблюде́нiемъ {со усмотре́нiемъ}:
ниже́ реку́тъ: се́ здѣ́, или́: о́ндѣ. Се́ бо Ца́р­ст­вiе Бо́жiе вну́трь ва́съ е́сть.
Рече́ же ко ученико́мъ [Сво­и́мъ]: прiи́дутъ дні́е, егда́ вожделѣ́ете еди́наго дне́ Сы́на Человѣ́ческаго ви́дѣти, и не у́зрите.
И реку́тъ ва́мъ: се́ здѣ́, или́: се́, о́ндѣ: не изы́дите, ни пожени́те.
Я́ко бо мо́лнiя блиста́ющися от­ поднебе́сныя на поднебе́снѣй свѣ́тит­ся: та́ко бу́детъ Сы́нъ Человѣ́ческiй въ де́нь Сво́й.
Пре́жде же подоба́етъ Ему́ мно́го пострада́ти и искуше́ну {от­ве́ржену} бы́ти от­ ро́да сего́.
[Зач. 87.] И я́коже бы́сть во дни́ Но́евы, та́ко бу́детъ и во дни́ Сы́на Человѣ́ческа:
ядя́ху, пiя́ху, женя́хуся, посяга́ху, до него́же дне́ вни́де Но́е въ ковче́гъ: и прiи́де пото́пъ, и погуби́ вся́.
Та́кожде и я́коже бы́сть во дни́ Ло́товы: ядя́ху, пiя́ху, купова́ху, продая́ху, сажда́ху, зда́ху:
въ о́нъ же де́нь изы́де Ло́тъ от­ Cодо́млянъ, одожди́ ка́мыкъ горя́щь и о́гнь съ небесе́, и погуби́ вся́.
По тому́же бу́детъ и въ де́нь, въ о́нъ же Сы́нъ Человѣ́ческiй яви́т­ся.
Въ то́й де́нь, и́же бу́детъ на кро́вѣ, и сосу́ди его́ въ дому́, да не сла́зитъ взя́ти и́хъ: и и́же на селѣ́, та́кожде да не воз­врати́т­ся вспя́ть:
помина́йте жену́ Ло́тову.
И́же а́ще взы́щетъ ду́шу свою́ спасти́, погуби́тъ ю́: и и́же а́ще погуби́тъ ю́, живи́тъ ю́.
Глаго́лю ва́мъ: въ ту́ но́щь бу́дета два́ на одрѣ́ еди́номъ: еди́нъ по­е́млет­ся, а другі́й оставля́ет­ся.
Бу́детѣ двѣ́ вку́пѣ ме́лющѣ: еди́на по­е́млет­ся, а друга́я оставля́ет­ся.
Два́ бу́дета на селѣ́: еди́нъ по­е́млет­ся, а другі́й оставля́ет­ся.
И от­вѣща́в­ше глаго́лаша Ему́: гдѣ́, Го́споди? О́нъ же рече́ и́мъ: идѣ́же тѣ́ло, та́мо соберу́т­ся и орли́.
Глаго́лаше же и при́тчу къ ни́мъ, ка́ко подоба́етъ всегда́ моли́тися и не стужа́ти [си́],
глаго́ля: [Зач. 88.] судiя́ бѣ́ нѣ́кiй въ нѣ́ко­емъ гра́дѣ, Бо́га не боя́ся и человѣ́къ не срамля́яся.
Вдова́ же нѣ́кая бѣ́ во гра́дѣ то́мъ: и при­­хожда́­ше къ нему́, глаго́лющи: от­мсти́ мене́ от­ сопе́рника мо­его́.
И не хотя́ше на до́лзѣ вре́мени. Послѣди́ же рече́ въ себѣ́: а́ще и Бо́га не бою́ся, и человѣ́къ не срамля́юся:
но зане́ твори́тъ ми́ труды́ вдови́ца сiя́, от­мщу́ ея́: да не до конца́ при­­ходя́щи засто­и́тъ {труди́тъ} мене́.
Рече́ же Госпо́дь: слы́шите, что́ судiя́ непра́вды глаго́летъ?
Бо́гъ же не и́мать ли сотвори́ти от­мще́нiе избра́н­ныхъ Сво­и́хъ, вопiю́щихъ къ Нему́ де́нь и но́щь, и долготерпя́ о ни́хъ?
Глаго́лю ва́мъ, я́ко сотвори́тъ от­мще́нiе и́хъ вско́рѣ. Оба́че Сы́нъ Человѣ́ческiй при­­ше́дъ у́бо обря́щетъ ли [си́] вѣ́ру на земли́?
Рече́ же и ко други́мъ упова́ющымъ собо́ю, я́ко су́ть пра́ведницы, и уничижа́ющымъ про́чихъ, при́тчу сiю́:
[Зач. 89.] человѣ́ка два́ внидо́ста въ це́рковь помоли́тися: еди́нъ фарисе́й, а другі́й мыта́рь.
Фарисе́й же ста́въ, си́це въ себѣ́ моля́шеся: Бо́же, хвалу́ Тебѣ́ воз­даю́, я́ко нѣ́смь я́коже про́чiи человѣ́цы, хи́щницы, непра́ведницы, прелюбо­дѣ́е, или́ я́коже се́й мыта́рь:
пощу́ся двакра́ты въ суббо́ту, десяти́ну даю́ всего́ ели́ко при­­тяжу́.
Мыта́рь же издале́ча стоя́, не хотя́ше ни о́чiю воз­вести́ на не́бо: но бiя́ше пе́рси своя́, глаго́ля: Бо́же, ми́лостивъ бу́ди мнѣ́ грѣ́шнику.
Глаго́лю ва́мъ, я́ко сни́де се́й оправда́нъ въ до́мъ сво́й па́че о́наго: я́ко вся́къ воз­нося́йся смири́т­ся, смиря́яй же себе́ воз­несе́т­ся.
[Зач. 90.] Приноша́ху же къ Нему́ и младе́нцы, да и́хъ ко́снет­ся: ви́дѣв­ше же ученицы́ запрети́ша и́мъ.
Иису́съ же при­­зва́въ и́хъ, глаго́ла: оста́вите дѣте́й при­­ходи́ти ко Мнѣ́ и не брани́те и́мъ: таковы́хъ бо е́сть Ца́р­ст­вiе Бо́жiе.
Ами́нь бо глаго́лю ва́мъ: и́же а́ще не прiи́метъ Ца́р­ст­вiя Бо́жiя я́ко отроча́, не и́мать вни́ти въ не́.
[Зач. 91.] И вопроси́ Его́ нѣ́кiй кня́зь, глаго́ля: Учи́телю благі́й, что́ сотвори́въ, живо́тъ вѣ́чный наслѣ́д­ст­вую?
Рече́ же ему́ Иису́съ: что́ Мя глаго́леши бла́га, никто́же бла́гъ, то́кмо еди́нъ Бо́гъ.
За́повѣди вѣ́си: не прелю́бы твори́: не убі́й: не укради́: не лжесвидѣ́тел­ст­вуй: чти́ отца́ тво­его́ и ма́терь твою́.
О́нъ же рече́: вся́ сiя́ сохрани́хъ от­ ю́ности мо­ея́.
Слы́шавъ же сiя́, Иису́съ рече́ ему́: еще́ еди́наго не доконча́лъ еси́: вся́, ели́ка и́маши, прода́ждь, и разда́й ни́щымъ: и имѣ́ти и́маши сокро́вище на небеси́: и гряди́ вослѣ́дъ Мене́.
О́нъ же слы́шавъ сiе́, при­­ско́рбенъ бы́сть: бѣ́ бо бога́тъ зѣло́.
Ви́дѣвъ же его́ Иису́съ при­­ско́рбна бы́в­ша, рече́: ка́ко не удо́бь иму́щiи бога́т­ст­во въ Ца́р­ст­вiе Бо́жiе вни́дутъ:
удо́бѣе бо е́сть велбу́ду сквоз­ѣ́ иглинѣ́ у́шы про­ити́, не́же бога́ту въ Ца́р­ст­вiе Бо́жiе вни́ти.
Рѣ́ша же слы́шав­шiи: то́ кто́ мо́жетъ спасе́нъ бы́ти?
О́нъ же рече́: невоз­мо́жная у человѣ́къ воз­мо́жна су́ть у Бо́га.
Рече́ же Пе́тръ: се́ мы́ оста́вихомъ вся́ и по Тебѣ́ идо́хомъ.
О́нъ же рече́ и́мъ: ами́нь глаго́лю ва́мъ, я́ко никто́же е́сть, и́же оста́витъ до́мъ, или́ роди́тели, или́ бра́тiю, или́ се́стры, или́ жену́, или́ ча́да, Ца́р­ст­вiя ра́ди Бо́жiя,
и́же не прiи́метъ мно́жицею во вре́мя сiе́, и въ вѣ́къ гряду́щiй живо́тъ вѣ́чный.
[Зач. 92.] По­е́мь же оба­на́­де­ся­те ученики́ Своя́, рече́ къ ни́мъ: се́ восхо́димъ во Иерусали́мъ, и сконча́ют­ся вся́ пи́сан­ная проро́ки о Сы́нѣ Человѣ́честѣ:
предадя́тъ бо Его́ язы́комъ, и поруга́ют­ся Ему́, и укоря́тъ Его́, и оплюю́тъ Его́,
и би́в­ше убiю́тъ Его́: и въ тре́тiй де́нь воскре́снетъ.
И ті́и ничесо́же от­ си́хъ разумѣ́ша: и бѣ́ глаго́лъ се́й сокрове́нъ от­ ни́хъ, и не разумѣва́ху глаго́лемыхъ.
[Зач. 93.] Бы́сть же егда́ при­­бли́жишася во Иерихо́нъ, слѣпе́цъ нѣ́кiй сѣдя́ше при­­ пути́ прося́:
слы́шавъ же наро́дъ мимоходя́щь, вопроша́­ше: что́ у́бо е́сть се́?
Повѣ́даша же ему́, я́ко Иису́съ Назаряни́нъ мимохо́дитъ.
И возопи́, глаго́ля: Иису́се Сы́не Дави́довъ, поми́луй мя́.
И предъиду́щiи преща́ху ему́, да умолчи́тъ: о́нъ же па́че мно́жае вопiя́ше: Сы́не Дави́довъ, поми́луй мя́.
Ста́въ же Иису́съ повелѣ́ при­­вести́ его́ къ Себѣ́: при­­бли́жшуся же ему́ къ Нему́, вопроси́ его́,
глаго́ля: что́ хо́щеши, да ти́ сотворю́? О́нъ же рече́: Го́споди, да прозрю́.
Иису́съ же рече́ ему́: прозри́: вѣ́ра твоя́ спасе́ тя.
И а́бiе прозрѣ́, и вслѣ́дъ Его́ идя́ше, сла́вя Бо́га. И вси́ лю́дiе ви́дѣв­ше воз­да́ша хвалу́ Богови.
[Зач. 94.] И в­ше́дъ прохожда́­ше Иерихо́нъ.
И се́ му́жъ нарица́емый Закхе́й, и се́й бѣ́ ста́рѣй мытаре́мъ, и то́й бѣ́ бога́тъ:
и иска́­ше ви́дѣти Иису́са, кто́ е́сть, и не можа́­ше от­ наро́да, я́ко во́зрастомъ ма́лъ бѣ́:
и предите́къ, воз­лѣ́зе на я́годичину, да ви́дитъ, я́ко хотя́ше ми́мо ея́ про­ити́.
И я́ко прiи́де на мѣ́сто, воз­зрѣ́въ Иису́съ ви́дѣ его́, и рече́ къ нему́: Закхе́е, потща́вся слѣ́зи: дне́сь бо въ дому́ тво­е́мъ подоба́етъ Ми́ бы́ти.
И потща́вся слѣ́зе, и прiя́тъ Его́ ра́дуяся.
И ви́дѣв­ше вси́ ропта́ху, глаго́люще, я́ко ко грѣ́шну му́жу вни́де вита́ти.
Ста́въ же Закхе́й рече́ ко Го́споду: се́ по́лъ имѣ́нiя мо­его́, Го́споди, да́мъ ни́щымъ: и а́ще кого́ чи́мъ оби́дѣхъ, воз­вращу́ четвери́цею.
Рече́ же къ нему́ Иису́съ: я́ко дне́сь спасе́нiе до́му сему́ бы́сть, зане́ и се́й сы́нъ Авраа́мль е́сть:
прiи́де бо Сы́нъ Человѣ́чь взыска́ти и спасти́ поги́бшаго.
Слы́шащымъ же и́мъ сiя́, при­­ло́жь рече́ при́тчу, зане́ бли́зъ Ему́ бы́ти Иерусали́ма, и мня́ху, я́ко а́бiе Ца́р­ст­во Бо́жiе хо́щетъ яви́тися.
Рече́ у́бо: [Зач. 95.] человѣ́къ нѣ́кiй добра́ ро́да и́де на страну́ дале́че, прiя́ти себѣ́ ца́р­ст­во и воз­врати́тися.
Призва́въ же де́сять ра́бъ сво­и́хъ, даде́ и́мъ де́сять мна́съ, и рече́ къ ни́мъ: ку́плю дѣ́йте, до́ндеже прiиду́.
И гра́ждане его́ ненави́дяху его́, и посла́ша послы́ вслѣ́дъ его́, глаго́люще: не хо́щемъ сему́, да ца́р­ст­вуетъ надъ на́ми.
И бы́сть егда́ воз­врати́ся прiи́мъ ца́р­ст­во, рече́ при­­гласи́ти рабы́ ты́я, и́мже даде́ сребро́, да увѣ́сть, какову́ ку́плю су́ть сотвори́ли.
Прiи́де же пе́рвый, глаго́ля: го́споди, мна́съ твоя́ при­­дѣ́ла де́сять мна́съ.
И рече́ ему́: бла́го, ра́бе до́брый: я́ко о ма́лѣ вѣ́ренъ бы́лъ еси́, бу́ди о́бласть имѣ́я надъ десятiю́ градо́въ.
И прiи́де вторы́й, глаго́ля: го́споди, мна́съ твоя́ сотвори́ пя́ть мна́съ.
Рече́ же и тому́: и ты́ бу́ди надъ пятiю́ градо́въ.
И другі́й прiи́де, глаго́ля: го́споди, се́ мна́съ твоя́, ю́же имѣ́хъ положе́ну во убру́сѣ:
боя́хся бо тебе́, я́ко человѣ́къ я́ръ еси́, взе́млеши, его́же не положи́лъ еси́, и жне́ши, его́же не сѣ́ялъ еси́.
Глаго́ла же ему́: от­ у́стъ тво­и́хъ сужду́ ти, лука́вый ра́бе: вѣ́дѣлъ еси́, я́ко а́зъ человѣ́къ я́ръ е́смь, взе́млю, его́же не положи́хъ, и жну́, его́же не сѣ́яхъ:
и почто́ не вда́лъ еси́ мо­его́ сребра́ купце́мъ, и а́зъ при­­ше́дъ съ ли́хвою истяза́лъ бы́хъ е́?
И предстоя́щымъ рече́: воз­ми́те от­ него́ мна́съ, и дади́те иму́щему де́сять мна́съ.
И рѣ́ша ему́: го́споди, и́мать де́сять мна́съ.
Глаго́лю бо ва́мъ, я́ко вся́кому иму́щему да́ст­ся: а от­ неиму́щаго, и е́же и́мать, отъ­и́мет­ся от­ него́:
оба́че враги́ моя́ о́ны, и́же не восхотѣ́ша мене́, да ца́рь бы́хъ бы́лъ надъ ни́ми, при­­веди́те сѣ́мо и изсѣцы́те предо мно́ю.
И сiя́ ре́къ, идя́ше преди́, восходя́ во Иерусали́мъ.
[Зач. 96.] И бы́сть я́ко при­­бли́жися въ Виѳсфагі́ю и Виѳа́нiю, къ горѣ́ нарица́емѣй Елео́нъ, посла́ два́ учени́къ Сво­и́хъ,
глаго́ля: иди́та въ пря́мную ве́сь: [и] въ ню́же входя́ща обря́щета жребя́ при­­вя́зано, на не́же никто́же николи́же от­ человѣ́къ всѣ́де: от­рѣ́шша е́ при­­веди́та.
И а́ще кто́ вы́ вопроша́етъ: почто́ от­рѣша́ета, си́це рцы́та ему́, я́ко Госпо́дь его́ тре́буетъ.
Ше́дша же по́слан­ная обрѣто́ста, я́коже рече́ и́ма.
Отрѣша́ющема же и́ма жребя́, реко́ша госпо́дiе его́ къ ни́ма: что́ от­рѣша́ета жребя́?
О́на же реко́ста, я́ко Госпо́дь его́ тре́буетъ.
И при­­ведо́ста е́ ко Иису́сови: и воз­ве́ргше ри́зы своя́ на жребя́, всади́ша Иису́са.
Иду́щу же Ему́, постила́ху ри́зы своя́ по пути́.
[Зач. 97.] Приближа́ющужеся Ему́ уже́ [а́бiе] къ низхожде́нiю горѣ́ Елео́нстѣй, нача́ша все́ мно́же­с­т­во учени́къ ра́ду­ю­щеся хвали́ти Бо́га гла́сомъ ве́лiимъ о всѣ́хъ си́лахъ, я́же ви́дѣша,
глаго́люще: благослове́нъ гряды́й Ца́рь во и́мя Госпо́дне: ми́ръ на небеси́, и сла́ва въ вы́шнихъ.
И нѣ́цыи фарисе́е от­ наро́да рѣ́ша къ Нему́: Учи́телю, запрети́ ученико́мъ Тво­и́мъ.
И от­вѣща́въ рече́ и́мъ: глаго́лю ва́мъ, я́ко, а́ще сі́и умолча́тъ, ка́менiе возопiе́тъ.
И я́ко при­­бли́жися, ви́дѣвъ гра́дъ, пла́кася о не́мъ,
глаго́ля: я́ко а́ще бы разумѣ́лъ и ты́, въ де́нь се́й тво́й, е́же къ смире́нiю {къ ми́ру} тво­ему́: ны́нѣ же скры́ся от­ о́чiю твое́ю:
я́ко прiи́дутъ дні́е на тя́, и обложа́тъ врази́ тво­и́ остро́гъ о тебѣ́, и обы́дутъ тя́, и объи́мутъ тя́ от­всю́ду,
и разбiю́тъ тя́ и ча́да твоя́ въ тебѣ́, и не оста́вятъ ка́мень на ка́мени въ тебѣ́: поне́же не разумѣ́лъ еси́ вре́мене посѣще́нiя тво­его́.
[Зач. 98.] И в­ше́дъ въ це́рковь, нача́тъ изгони́ти продаю́щыя въ не́й и купу́ющыя,
глаго́ля и́мъ: пи́сано е́сть: до́мъ Мо́й до́мъ моли́твы е́сть: вы́ же сотвори́сте его́ пеще́ру разбо́йникомъ.
И бѣ́ учя́ по вся́ дни́ въ це́ркви. Архiере́е же и кни́жницы иска́ху Его́ погуби́ти, и старѣ́йшины лю́демъ.
И не обрѣта́ху, что́ бы сотвори́ли Ему́: лю́дiе бо вси́ держа́хуся Его́, послу́ша­ю­ще Его́.
[Зач. 99.] И бы́сть во еди́нъ от­ дні́й о́нѣхъ, уча́щу Ему́ лю́ди въ це́ркви и благовѣ­ст­ву́ющу, прiидо́ша свяще́н­ницы и кни́жницы со ста́рцы
и рѣ́ша къ Нему́, глаго́люще: рцы́ на́мъ, ко́­ею о́бластiю сiя́ твори́ши, или́ кто́ е́сть да́вый Тебѣ́ вла́сть сiю́?
Отвѣща́въ же рече́ къ ни́мъ: вопрошу́ вы и А́зъ еди́наго словесе́, и рцы́те Ми́:
креще́нiе Иоа́н­ново съ небесе́ ли бѣ́, или́ от­ человѣ́къ?
Они́ же помышля́ху въ себѣ́, глаго́люще, я́ко а́ще рече́мъ: съ небесе́, рече́тъ: почто́ у́бо не вѣ́ровасте ему́?
А́ще ли же рече́мъ: от­ человѣ́къ, вси́ лю́дiе ка́менiемъ побiю́тъ ны́: извѣ́стно бо бѣ́ о Иоа́н­нѣ, я́ко проро́къ бѣ́.
И от­вѣща́ша: не вѣ́мы от­ку́ду.
Иису́съ же рече́ и́мъ: ни А́зъ глаго́лю ва́мъ, ко́­ею о́бластiю сiя́ творю́.
[Зач. 100.] Нача́тъ же къ лю́демъ глаго́лати при́тчу сiю́: человѣ́къ нѣ́кiй насади́ виногра́дъ, и вдаде́ его́ дѣ́лателемъ, и отъи́де на лѣ́та мно́га.
И во вре́мя посла́ къ дѣ́лателемъ раба́, да от­ плода́ виногра́да даду́тъ ему́: дѣ́латели же би́в­ше его́, посла́ша тща́.
И при­­ложи́ посла́ти друга́го раба́: они́ же и того́ би́в­ше и досади́в­ше ему́, посла́ша тща́.
И при­­ложи́ посла́ти тре́тiяго: они́ же и того́ уя́звльше изгна́ша.
Рече́ же господи́нъ виногра́да: что́ сотворю́? Послю́ сы́на мо­его́ воз­лю́блен­наго, еда́ ка́ко, его́ ви́дѣв­ше, усрамя́т­ся.
Ви́дѣв­ше же его́ дѣ́лателе, мы́шляху въ себѣ́, глаго́люще: се́й е́сть наслѣ́дникъ: прiиди́те, убiе́мъ его́, да на́­ше бу́детъ достоя́нiе.
И изве́дше его́ во́нъ изъ виногра́да, уби́ша. Что́ у́бо сотвори́тъ и́мъ господи́нъ виногра́да?
Прiи́детъ и погуби́тъ дѣ́латели сiя́, и вда́стъ виногра́дъ инѣ́мъ. Слы́шав­ше же реко́ша: да не бу́детъ.
О́нъ же воз­зрѣ́въ на ни́хъ, рече́: что́ у́бо пи́саное сiе́: ка́мень, его́же небрего́ша зи́ждущiи, се́й бы́сть во главу́ у́гла?
Вся́къ пады́й на ка́мени то́мъ, сокруши́т­ся: а на не́мже паде́тъ, стры́етъ его́.
[Зач. 101.] И взыска́ша архiере́е и книжни́цы воз­ложи́ти На́нь ру́цѣ въ то́й ча́съ, и убоя́шася наро́да: разумѣ́ша бо, я́ко къ ни́мъ при́тчу сiю́ рече́.
И наблю́дше посла́ша ла́ятели {навѣ́тниковъ}, при­­творя́ющихъ себе́ пра́ведники бы́ти: да и́мутъ Его́ въ словеси́, во е́же преда́ти Его́ нача́л­ст­ву и о́бласти иге́моновѣ.
И вопроси́ша Его́, глаго́люще: Учи́телю, вѣ́мы, я́ко пра́во глаго́леши и учи́ши, и не на лица́ зри́ши, но во­и́стин­ну пути́ Бо́жiю учи́ши:
досто́итъ ли на́мъ ке́сареви да́нь дая́ти, или́ ни́?
Разумѣ́въ же и́хъ лука́в­ст­во, рече́ къ ни́мъ: что́ Мя искуша́ете?
Покажи́те Ми́ ца́ту {дина́рiй}: чі́й и́мать о́бразъ и надписа́нiе? Отвѣща́в­ше же реко́ша: ке́саревъ.
О́нъ же рече́ и́мъ: воз­дади́те у́бо, я́же ке́сарева, ке́сареви, и я́же Бо́жiя, Богови.
И не мого́ша зазрѣ́ти глаго́ла Его́ предъ людьми́: и диви́шася о от­вѣ́тѣ Его́, и умолча́ша.
[Зач. 102.] Приступи́ша же нѣ́цыи от­ саддуке́й, глаго́лющiи воскресе́нiю не бы́ти, вопроша́ху Его́,
глаго́люще: Учи́телю, Моисе́й написа́ на́мъ: а́ще кому́ бра́тъ у́мретъ имы́й жену́, и то́й безча́денъ у́мретъ, да бра́тъ его́ по́йметъ жену́ и воз­ста́витъ сѣ́мя бра́ту сво­ему́.
Се́дмь у́бо бра́тiй бѣ́: и пе́рвый поя́тъ жену́, у́мре безча́денъ:
и поя́тъ вторы́й жену́, и то́й у́мре безча́денъ:
и тре́тiй поя́тъ ю́: та́кожде же и вси́ се́дмь: и не оста́виша ча́дъ, и умро́ша:
по́слѣжде же всѣ́хъ у́мре и жена́:
въ воскресе́нiе у́бо, кото́раго и́хъ бу́детъ жена́? Се́дмь бо имѣ́ша ю́ жену́.
И от­вѣща́въ рече́ и́мъ Иису́съ: сы́нове вѣ́ка сего́ же́нят­ся и посяга́ютъ:
а сподо́бльшiися вѣ́къ о́нъ улучи́ти и воскресе́нiе, е́же от­ ме́ртвыхъ, ни же́нят­ся, ни посяга́ютъ:
ни умре́ти бо ктому́ мо́гутъ: ра́вни бо су́ть А́нгеломъ, и сы́нове су́ть Бо́жiи, воскресе́нiя сы́нове су́ще.
А я́ко востаю́тъ ме́ртвiи, и Моисе́й сказа́ при­­ купинѣ́, я́коже глаго́летъ Го́спода Бо́га Авраа́мля и Бо́га Исаа́кова и Бо́га Иа́ковля.
Бо́гъ же нѣ́сть ме́ртвыхъ, но живы́хъ: вси́ бо Тому́ жи́ви су́ть.
Отвѣща́в­ше же нѣ́цый от­ кни́жникъ реко́ша: Учи́телю, до́брѣ ре́клъ еси́.
Ктому́же не смѣ́яху Его́ вопроси́ти ничесо́же. Рече́ же къ ни́мъ:
ка́ко глаго́лютъ Христа́ Сы́на Дави́дова бы́ти?
Са́мъ бо Дави́дъ глаго́летъ въ кни́зѣ псало́мстѣй: рече́ Госпо́дь Го́сподеви мо­ему́: сѣди́ одесну́ю Мене́,
до́ндеже положу́ враги́ Твоя́ подно́жiе нога́ма Тво­и́ма.
Дави́дъ у́бо Го́спода Его́ нарица́етъ, и ка́ко Сы́нъ ему́ е́сть?
[Зач. 103.] Слы́шащымъ же всѣ́мъ лю́демъ, рече́ ученико́мъ Сво­и́мъ:
внемли́те себѣ́ от­ кни́жникъ, хотя́щихъ ходи́ти во оде́ждахъ, и лю́бящихъ цѣлова́нiя на то́ржищихъ и предсѣда́нiя на со́нмищихъ, и преждевоз­лежа́нiя на ве́черяхъ:
и́же снѣда́ютъ до́мы вдови́цъ, и вино́ю дале́че мо́лят­ся {и лицемѣ́рно на до́лзѣ мо́лят­ся}: сі́и прiи́мутъ ли́шше осужде́нiе.
Воззрѣ́въ же ви́дѣ вмета́ющыя въ хра́мъ набдя́щiй имѣ́нiя {въ сокро́вищное храни́лище} дары́ своя́ бога́тыя.
Ви́дѣ же и нѣ́кую вдови́цу убо́гу вмета́ющу ту́ двѣ́ ле́птѣ,
и рече́: во­и́стин­ну глаго́лю ва́мъ, я́ко вдови́ца сiя́ убо́гая мно́жае всѣ́хъ вве́рже:
вси́ бо сі́и от­ избы́тка сво­его́ вверго́ша въ да́ры Богови: сiя́ же от­ лише́нiя сво­его́ все́ житiе́, е́же имѣ́, вве́рже.
[Зач. 104.] И нѣ́кимъ глаго́лющымъ о це́ркви, я́ко ка́менiемъ до́брымъ и сосу́ды укра́­шена, рече́:
сiя́ я́же ви́дите, прiи́дутъ дні́е, въ ня́же не оста́нетъ ка́мень на ка́мени, и́же не разори́т­ся.
Вопроси́ша же Его́, глаго́люще: Учи́телю, когда́ у́бо сiя́ бу́дутъ? И что́ е́сть зна́менiе, егда́ хотя́тъ сiя́ бы́ти?
[Зач. 105.] О́нъ же рече́: блюди́те, да не прельще́ни бу́дете: мно́зи бо прiи́дутъ во и́мя Мое́, глаго́люще, я́ко А́зъ е́смь: и вре́мя при­­бли́жися. Не изы́дите у́бо вослѣ́дъ и́хъ.
Егда́ же услы́шите бра́ни и нестрое́нiя, не убо́йтеся: подоба́етъ бо си́мъ бы́ти пре́жде: но не у́ а́бiе кончи́на.
Тогда́ глаго́лаше и́мъ: воста́нетъ бо язы́къ на язы́къ, и ца́р­ст­во на ца́р­ст­во:
тру́си же вели́цы по мѣ́стомъ, и гла́ди и па́губы бу́дутъ, страхова́нiя же и зна́менiя ве́лiя съ небесе́ бу́дутъ.
[Зач. 106.] Пре́жде же си́хъ всѣ́хъ воз­ложа́тъ на вы́ ру́ки своя́, и иждену́тъ, предаю́ще на со́нмища и темни́цы, ведо́мы къ царе́мъ и влады́камъ, и́мене Мо­его́ ра́ди:
при­­лучи́т­ся же ва́мъ во свидѣ́тел­ст­во.
Положи́те у́бо на сердца́хъ ва́шихъ, не пре́жде по­уча́тися от­вѣщава́ти:
А́зъ бо да́мъ ва́мъ уста́ и прему́дрость, е́йже не воз­мо́гутъ проти́витися или́ от­вѣща́ти вси́ противля́ющiися ва́мъ.
Пре́дани же бу́дете и роди́тели и бра́тiею и ро́домъ и дру́ги, и умертвя́тъ от­ ва́съ:
и бу́дете ненави́дими от­ всѣ́хъ и́мене Мо­его́ ра́ди.
И вла́съ главы́ ва́­шея не поги́бнетъ.
Въ терпѣ́нiи ва́­шемъ стяжи́те ду́шы ва́шя.
Егда́ же у́зрите обсто­и́мь Иерусали́мъ во́и, тогда́ разумѣ́йте, я́ко при­­бли́жися запустѣ́нiе ему́.
Тогда́ су́щiи во Иуде́и да бѣ́гаютъ въ го́ры: и и́же посредѣ́ его́, да исхо́дятъ: и и́же во страна́хъ, да не вхо́дятъ въ о́нъ:
я́ко дні́е от­мще́нiю сі́и су́ть, я́ко испо́лнитися всему́ пи́сан­ному.
Го́ре же иму́щымъ во утро́бѣ и доя́щымъ въ ты́я дни́: бу́детъ бо бѣда́ ве́лiя на земли́, и гнѣ́въ на лю́дехъ си́хъ,
и паду́тъ во о́стрiи меча́, и плѣне́ни бу́дутъ во вся́ язы́ки: и Иерусали́мъ бу́детъ попира́емь язы́ки, до́ндеже сконча́ют­ся времена́ язы́къ.
И бу́дутъ зна́менiя въ со́лнцѣ и лунѣ́ и звѣзда́хъ: и на земли́ туга́ язы́комъ от­ неча́янiя, шу́ма морска́го и воз­муще́нiя,
издыха́ющымъ человѣ́комъ от­ стра́ха и ча́янiя гряду́щихъ на вселе́н­ную: си́лы бо небе́сныя подви́гнут­ся.
И тогда́ у́зрятъ Сы́на Человѣ́ческа гряду́ща на о́блацѣхъ съ си́лою и сла́вою мно́гою.
[Зач. 107.] Начина́ющымъ же си́мъ быва́ти, восклони́теся и воз­дви́гните главы́ ва́шя: зане́ при­­ближа́ет­ся избавле́нiе ва́­ше.
И рече́ при́тчу и́мъ: ви́дите смоко́вницу и вся́ древа́:
егда́ прошиба́ют­ся уже́, ви́дяще са́ми вѣ́сте, я́ко бли́зъ жа́тва е́сть.
Та́ко и вы́, егда́ у́зрите сiя́ быва́юща, вѣ́дите, я́ко бли́зъ е́сть Ца́р­ст­вiе Бо́жiе.
Ами́нь глаго́лю ва́мъ, я́ко не и́мать прейти́ ро́дъ се́й, до́ндеже вся́ сiя́ бу́дутъ.
Не́бо и земля́ мимо­и́детъ, а словеса́ Моя́ не и́мутъ прейти́.
Внемли́те же себѣ́, да не когда́ отягча́ютъ сердца́ ва́ша объяде́нiемъ и пiя́н­ствомъ и печа́льми жите́йскими, и на́йдетъ на вы́ внеза́пу де́нь то́й:
я́ко сѣ́ть бо прiи́детъ на вся́ живу́щыя на лицы́ всея́ земли́.
Бди́те у́бо на вся́ко вре́мя моля́щеся, да сподо́битеся убѣжа́ти всѣ́хъ си́хъ хотя́щихъ бы́ти, и ста́ти предъ Сы́номъ Человѣ́ческимъ.
[Зач. 108.] Бѣ́ же во дни́ во це́ркви учя́: но́щiю же исходя́ водворя́шеся въ горѣ́ нарица́емѣй Елео́нъ.
И вси́ лю́дiе изъ у́тра при­­хожда́ху къ Нему́ во це́рковь послу́шати Его́.
Приближа́­шеся же пра́здникъ опрѣсно́къ, глаго́лемый Па́сха:
и иска́ху архiере́е и кни́жницы, ка́ко бы уби́ли Его́: боя́хуся бо люде́й.
Вни́де же сатана́ во Иу́ду нарица́емаго Искарiо́тъ, су́ща от­ числа́ обою­на́­де­ся­те.
И ше́дъ глаго́ла архiере́омъ и во­ево́дамъ, ка́ко Его́ преда́стъ и́мъ.
И воз­ра́довашася, и совѣща́ша ему́ сре́бреники да́ти:
и исповѣ́да {обѣща́ся}, и иска́­ше удо́бна вре́мене, да преда́стъ Его́ и́мъ безъ наро́да.
Прiи́де же де́нь опрѣсно́ковъ, въ о́нъ же подоба́­ше жре́ти па́сху:
и посла́ Петра́ и Иоа́н­на, ре́къ: ше́дша угото́вайта на́мъ па́сху, да я́мы.
О́на же реко́ста Ему́: гдѣ́ хо́щеши угото́ваемъ?
О́нъ же рече́ и́ма: се́ восходя́щема ва́ма во гра́дъ, сря́щетъ вы́ человѣ́къ въ скуде́льницѣ во́ду нося́: по не́мъ идѣ́та въ до́мъ, въ о́нъ же вхо́дитъ,
и рцѣ́та до́му влады́цѣ: глаго́летъ тебѣ́ Учи́тель: гдѣ́ е́сть оби́тель, идѣ́же па́сху со ученики́ Мо­и́ми снѣ́мъ?
И то́й ва́ма пока́жетъ го́рницу ве́лiю по́стлану: ту́ угото́вайта.
Ше́дша же обрѣто́ста, я́коже рече́ и́ма: и угото́васта па́сху.
И егда́ бы́сть ча́съ, воз­леже́, и оба­на́­де­ся­те апо́стола съ Ни́мъ.
И рече́ къ ни́мъ: жела́нiемъ воз­желѣ́хъ сiю́ па́сху я́сти съ ва́ми, пре́жде да́же не прiиму́ му́къ:
глаго́лю бо ва́мъ, я́ко от­се́лѣ не и́мамъ я́сти от­ нея́, до́ндеже сконча́ют­ся во Ца́р­ст­вiи Бо́жiи.
И прiи́мъ ча́шу, хвалу́ воз­да́въ, рече́: прiими́те сiю́, и раздѣли́те себѣ́:
глаго́лю бо ва́мъ, я́ко не и́мамъ пи́ти от­ плода́ ло́знаго, до́ндеже Ца́р­ст­вiе Бо́жiе прiи́детъ.
И прiи́мъ хлѣ́бъ, хвалу́ воз­да́въ преломи́, и даде́ и́мъ, глаго́ля: сiе́ е́сть Тѣ́ло Мое́, е́же за вы́ дае́мо: сiе́ твори́те въ Мое́ воспомина́нiе.
Та́кожде же и ча́шу по ве́чери, глаго́ля: сiя́ ча́ша Но́вый Завѣ́тъ Мо­е́ю Кро́вiю, я́же за вы́ пролива́ет­ся:
оба́че се́, рука́ предаю́щаго Мя́ со Мно́ю [е́сть] на трапе́зѣ,
и Сы́нъ у́бо Человѣ́ческiй и́детъ по рече́н­ному {по предуста́влен­ному совѣ́ту}: оба́че го́ре человѣ́ку тому́, и́мже предае́т­ся.
И ті́и нача́ша иска́ти въ себѣ́, кото́рый у́бо от­ ни́хъ хо́щетъ сiе́ сотвори́ти.
Бы́сть же и пря́ въ ни́хъ, кі́й мни́т­ся и́хъ бы́ти бо́лiй.
О́нъ же рече́ и́мъ: ца́рiе язы́къ госпо́д­ст­вуютъ и́ми, и облада́ющiи и́ми благода́теле нарица́ют­ся.
Вы́ же не та́ко: но бо́лiй въ ва́съ, да бу́детъ я́ко мні́й: и ста́рѣй, я́ко служа́й.
Кто́ бо бо́лiй, воз­лежа́й ли, или́ служа́й? Не воз­лежа́й ли? А́зъ же посредѣ́ ва́съ е́смь я́ко служа́й.
Вы́ же есте́ пребы́в­ше со Мно́ю въ напа́стехъ Мо­и́хъ:
и А́зъ завѣщава́ю ва́мъ, я́коже завѣща́ Мнѣ́ Оте́цъ Мо́й, Ца́р­ст­во,
да я́сте и пiе́те на трапе́зѣ Мо­е́й во Ца́р­ст­вiи Мо­е́мъ: и ся́дете на престо́лѣхъ, судя́ще обѣма­на́­де­ся­те колѣ́нома Изра́илевома.
Рече́ же Госпо́дь: Си́моне, Си́моне, се́ сатана́ про́ситъ ва́съ, да бы́ сѣ́ялъ, я́ко пшени́цу:
А́зъ же моли́хся о тебѣ́, да не оскудѣ́етъ вѣ́ра твоя́: и ты́ нѣ́когда обра́щься утверди́ бра́тiю твою́.
О́нъ же рече́ Ему́: Го́споди, съ Тобо́ю гото́въ е́смь и въ темни́цу и на сме́рть ити́.
О́нъ же рече́: глаго́лю ти́, Пе́тре, не воз­гласи́тъ пѣ́тель дне́сь, до́ндеже трикра́ты от­ве́ржешися Мене́ не вѣ́дѣти.
И рече́ и́мъ: егда́ посла́хъ вы́ безъ влага́лища и безъ мѣ́ха и безъ сапо́гъ, еда́ чесого́ лише́ни бы́сте? Они́ же рѣ́ша: ничесо́же.
Рече́ же и́мъ: но ны́нѣ и́же и́мать влага́лище, да во́зметъ, та́кожде и мѣ́хъ: а и́же не и́мать, да прода́стъ ри́зу свою́, и ку́питъ но́жъ.
Глаго́лю бо ва́мъ, я́ко еще́ пи́саное се́, подоба́етъ, да сконча́ет­ся о Мнѣ́, е́же: и со беззако́н­ными вмѣни́ся. И́бо е́же о Мнѣ́, кончи́ну и́мать.
Они́ же рѣ́ша: Го́споди, се́ ножа́ здѣ́ два́. О́нъ же рече́ и́мъ: дово́лно е́сть.
[Зач. 109.] И изше́дъ и́де по обы́чаю въ го́ру Елео́нскую: по Не́мъ же идо́ша ученицы́ Его́.
Бы́въ же на мѣ́стѣ, рече́ и́мъ: моли́теся, да не вни́дете въ напа́сть.
И Са́мъ от­ступи́ от­ ни́хъ я́ко верже́нiемъ ка́мене, и покло́нь колѣ́на моля́шеся,
глаго́ля: О́тче, а́ще во́лиши мимонести́ ча́шу сiю́ от­ Мене́: оба́че не Моя́ во́ля, но Твоя́ да бу́детъ.
Яви́ся же Ему́ А́нгелъ съ небесе́, укрѣпля́я Его́.
И бы́въ въ по́двизѣ, при­­лѣ́жнѣе моля́шеся: бы́сть же по́тъ Его́ я́ко ка́пли кро́ве ка́плющыя на зе́млю.
И воста́въ от­ моли́твы [и] при­­ше́дъ ко ученико́мъ, обрѣ́те и́хъ спя́щихъ от­ печа́ли
и рече́ и́мъ: что́ спите́? Воста́в­ше моли́теся, да не вни́дете въ напа́сть.
Еще́ же Ему́ глаго́лющу, се́ наро́дъ, и нарица́емый Иу́да, еди́нъ от­ обою­на́­де­ся­те, идя́ше предъ ни́ми, и при­­ступи́ ко Иису́сови цѣлова́ти Его́. Сiе́ бо бѣ́ зна́менiе да́лъ и́мъ: Его́же а́ще лобжу́, То́й е́сть.
Иису́съ же рече́ ему́: Иу́до, лобза́нiемъ ли Сы́на Человѣ́ческаго предае́ши?
Ви́дѣв­ше же, и́же бѣ́ху съ Ни́мъ, быва́емое, рѣ́ша Ему́: Го́споди, а́ще уда́римъ ноже́мъ?
И уда́ри еди́нъ нѣ́кiй от­ ни́хъ архiере́ова раба́, и урѣ́за ему́ у́хо десно́е.
Отвѣща́въ же Иису́съ рече́: оста́вите до сего́. И косну́вся у́ха его́, исцѣли́ его́.
Рече́ же Иису́съ ко при­­ше́дшымъ На́нь архiере́омъ и во­ево́дамъ церко́внымъ и ста́рцемъ: я́ко на разбо́йника ли изыдо́сте со ору́жiемъ и дреко́льми я́ти Мя́?
По вся́ дни́ су́щу Ми́ съ ва́ми въ це́ркви, не простро́сте руки́ на Мя́: но се́ е́сть ва́ша годи́на и о́бласть те́мная.
Е́мше же Его́ ведо́ша, и введо́ша Его́ во дво́ръ архiере́овъ. Пе́тръ же вослѣ́дъ идя́ше издале́ча.
Возгнѣ́щшымъ же о́гнь посредѣ́ двора́ и вку́пѣ сѣдя́щымъ и́мъ, сѣдя́ше Пе́тръ посредѣ́ и́хъ.
Узрѣ́в­ши же его́ рабы́ня нѣ́кая сѣдя́ща при­­ свѣ́тѣ {огни́}, и воз­зрѣ́в­ши на́нь, рече́: и се́й съ Ни́мъ бѣ́.
О́нъ же от­ве́ржеся Его́, глаго́ля: же́но, не зна́ю Его́.
И пома́лѣ другі́й ви́дѣвъ его́, рече́: и ты́ от­ ни́хъ еси́. Пе́тръ же рече́: человѣ́че, нѣ́смь.
И мимоше́дшу я́ко часу́ еди́ному, и́нъ нѣ́кiй крѣпля́шеся глаго́ля: во­и́стин­ну и се́й съ Ни́мъ бѣ́: и́бо Галиле́анинъ е́сть.
Рече́ же Пе́тръ: человѣ́че, не вѣ́мъ, е́же глаго́леши. И а́бiе, еще́ глаго́лющу ему́, воз­гласи́ пѣ́тель.
И обра́щься Госпо́дь воз­зрѣ́ на Петра́: и помяну́ Пе́тръ сло́во Госпо́дне, я́коже рече́ ему́, я́ко пре́жде да́же пѣ́тель не воз­гласи́тъ, от­ве́ржешися Мене́ трикра́ты.
И изше́дъ во́нъ, пла́кася го́рько.
И му́жiе держа́щiи Иису́са руга́хуся Ему́, бiю́ще:
и закры́в­ше Его́, бiя́ху Его́ по лицу́, и вопроша́ху Его́, глаго́люще: прорцы́, кто́ е́сть ударе́й Тя́?
И и́на мно́га ху́ляще глаго́лаху На́нь.
И я́ко бы́сть де́нь, собра́шася ста́рцы людсті́и и архiере́е и кни́жницы, и ведо́ша Его́ на со́нмъ сво́й,
глаго́люще: а́ще Ты́ еси́ Христо́съ? Рцы́ на́мъ. Рече́ же и́мъ: а́ще ва́мъ реку́, не и́мете вѣ́ры:
а́ще же и вопрошу́ [вы́], не от­вѣща́ете Ми́, ни от­пустите́:
от­се́лѣ бу́детъ Сы́нъ Человѣ́ческiй сѣдя́й одесну́ю си́лы Бо́жiя.
Рѣ́ша же вси́: Ты́ ли у́бо еси́ Сы́нъ Бо́жiй? О́нъ же къ ни́мъ рече́: вы́ глаго́лете, я́ко А́зъ е́смь.
Они́ же рѣ́ша: что́ еще́ тре́буемъ свидѣ́тел­ст­ва? Са́ми бо слы́шахомъ от­ у́стъ Его́.
[Зач. 110.] И воста́в­ше все́ мно́же­с­т­во и́хъ, ведо́ша Его́ къ Пила́ту.
Нача́ша же На́нь ва́дити, глаго́люще: Сего́ обрѣто́хомъ развраща́юща язы́къ на́шъ и воз­браня́юща ке́сареви да́нь дая́ти, глаго́люща Себе́ Христа́ Царя́ бы́ти.
Пила́тъ же вопроси́ Его́, глаго́ля: Ты́ ли еси́ Ца́рь Иуде́омъ? О́нъ же от­вѣща́въ рече́ ему́: ты́ глаго́леши.
Пила́тъ же рече́ ко архiере́омъ и наро́ду: нико́­еяже обрѣта́ю вины́ въ человѣ́цѣ се́мъ.
Они́ же крѣпля́хуся глаго́люще, я́ко развраща́етъ лю́ди, учя́ по все́и Иуде́и, наче́нъ от­ Галиле́и до здѣ́.
Пила́тъ же слы́шавъ Галиле́ю, вопроси́, а́ще человѣ́къ Галиле́анинъ е́сть?
И разумѣ́въ, я́ко от­ о́бласти И́родовы е́сть, посла́ Его́ ко И́роду, су́щу и тому́ во Иерусали́мѣ въ ты́я дни́.
И́родъ же ви́дѣвъ Иису́са ра́дъ бы́сть зѣло́: бѣ́ бо жела́я от­ мно́га вре́мене ви́дѣти Его́, зане́ слы́шаше мно́га о Не́мъ: и надѣ́яшеся зна́менiе нѣ́кое ви́дѣти от­ Него́ быва́емо.
Вопроша́­ше же Его́ словесы́ мно́гими: О́нъ же ничесо́же от­вѣщава́­ше ему́.
Стоя́ху же архiере́е и кни́жницы, при­­лѣ́жно ва́дяще На́нь.
Укори́въ же Его́ И́родъ съ во́и сво­и́ми и поруга́вся, обо́лкъ Его́ въ ри́зу свѣ́тлу, воз­врати́ Его́ къ Пила́ту.
Бы́ста же дру́га И́родъ же и Пила́тъ въ то́й де́нь съ собо́ю: пре́жде бо бѣ́ста вражду́ иму́ща между́ собо́ю.
Пила́тъ же созва́въ архiере́и и кня́зи и лю́ди,
рече́ къ ни́мъ: при­­ведо́сте ми́ Человѣ́ка Сего́, я́ко развраща́юща лю́ди: и се́ а́зъ предъ ва́ми истяза́въ, ни еди́ныя же обрѣта́ю въ Человѣ́цѣ Се́мъ вины́, я́же На́нь ва́дите:
но ни И́родъ: посла́хъ бо Его́ къ нему́, и се́ ничто́же досто́йно сме́рти сотворе́но е́сть о Не́мъ:
наказа́въ у́бо Его́ от­пущу́.
Ну́жду же имя́ше на вся́ пра́здники от­пуща́ти и́мъ еди́наго.
Возопи́ша же вси́ наро́ди, глаго́люще: воз­ми́ Сего́, от­пусти́ же на́мъ Вара́вву.
И́же бѣ́ за нѣ́кую крамо́лу бы́в­шую во гра́дѣ и убі́й­ст­во вве́рженъ въ темни́цу.
Па́ки же Пила́тъ воз­гласи́, хотя́ от­пусти́ти Иису́са.
Они́ же воз­глаша́ху, глаго́люще: распни́, распни́ Его́.
О́нъ же трети́цею рече́ къ ни́мъ: что́ бо зло́ сотвори́ Се́й? Ничесо́же досто́йна сме́рти обрѣто́хъ въ Не́мъ: наказа́въ у́бо Его́ от­пущу́.
Они́ же при­­лѣжа́ху гла́сы вели́кими, прося́ще Его́ на распя́тiе: и устоя́ху {превоз­мога́ху} гла́си и́хъ и архiере́йстiи.
Пила́тъ же посуди́ бы́ти проше́нiю и́хъ:
от­пусти́ же бы́в­шаго за крамолу́ и убі́й­ст­во всажде́на въ темни́цу, его́же проша́ху: Иису́са же предаде́ во́ли и́хъ.
И я́ко поведо́ша Его́, е́мше Си́мона нѣ́ко­его Кирине́а, гряду́ща съ села́, воз­ложи́ша на́нь кре́стъ, нести́ по Иису́сѣ.
Идя́ше же вослѣ́дъ Его́ наро́дъ мно́гъ люде́й, и жены́, я́же и пла́кахуся и рыда́ху Его́.
Обра́щься же къ ни́мъ Иису́съ рече́: дще́ри Иерусали́мски, не пла́читеся о Мнѣ́, оба́че себе́ пла́чите и ча́дъ ва́шихъ:
я́ко се́ дні́е гряду́тъ, въ ня́же реку́тъ: блаже́ны непло́ды, и утро́бы, я́же не роди́ша, и сосцы́, и́же не до­и́ша.
Тогда́ начну́тъ глаго́лати гора́мъ: пади́те на ны́: и холмо́мъ: покры́йте ны́.
Зане́, а́ще въ су́ровѣ дре́вѣ сiя́ творя́тъ, въ су́сѣ что́ бу́детъ?
[Зач. 111.] Ведя́ху же и и́на два́ злодѣ́я съ Ни́мъ уби́ти.
И егда́ прiидо́ша на мѣ́сто, нарица́емое Ло́бное, ту́ распя́ша Его́ и злодѣ́я, о́ваго у́бо одесну́ю, а друга́го ошу́юю.
Иису́съ же глаго́лаше: О́тче, от­пусти́ и́мъ: не вѣ́дятъ бо что́ творя́тъ. Раздѣля́юще же ри́зы Его́, мета́ху жре́бiя.
И стоя́ху лю́дiе зря́ще. Руга́хуся же и кня́зи съ ни́ми, глаго́люще: ины́я спасе́, да спасе́тъ и Себе́, а́ще То́й е́сть Христо́съ Бо́жiй избра́н­ный.
Руга́хуся же Ему́ и во́ини, при­­ступа́юще и о́цетъ при­­дѣ́юще Ему́,
и глаго́лаху: а́ще Ты́ еси́ Ца́рь Иуде́йскъ, спаси́ся Са́мъ.
Бѣ́ же и написа́нiе напи́сано надъ Ни́мъ писмены́ е́ллинскими и ри́мскими и евре́йскими: Се́й е́сть Ца́рь Иуде́йскъ.
Еди́нъ же от­ обѣ́шеною злодѣ́ю ху́ляше Его́, глаго́ля: а́ще Ты́ еси́ Христо́съ, спаси́ Себе́ и на́ю.
Отвѣща́въ же другі́й преща́­ше ему́, глаго́ля: ни ли́ ты́ бо­и́шися Бо́га, я́ко въ то́мже осужде́нъ еси́?
И мы́ у́бо въ пра́вду: досто́йная бо по дѣло́мъ на́ю воспрiе́млева: Се́й же ни еди́наго зла́ сотвори́.
И глаго́лаше Иису́сови: помяни́ мя, Го́споди, егда́ прiи́деши во Ца́р­ст­вiи си́.
И рече́ ему́ Иису́съ: ами́нь глаго́лю тебѣ́, дне́сь со Мно́ю бу́деши въ раи́.
Бѣ́ же ча́съ я́ко шесты́й, и тма́ бы́сть по все́й земли́ до часа́ девя́таго:
и поме́рче со́лнце, и завѣ́са церко́вная раздра́ся посредѣ́.
И воз­гла́шь гла́сомъ ве́лiимъ Иису́съ, рече́: О́тче, въ ру́цѣ Тво­и́ предаю́ ду́хъ Мо́й. И сiя́ ре́къ и́здше.
Ви́дѣвъ же со́тникъ бы́в­шее, просла́ви Бо́га, глаго́ля: во­и́стин­ну Человѣ́къ Се́й пра́веденъ бѣ́.
И вси́ при­­ше́дшiи наро́ди на позо́ръ се́й, ви́дяще быва́ющая, бiю́ще пе́рси своя́ воз­враща́хуся.
Стоя́ху же вси́ зна́емiи Его́ издале́ча, и жены́ спослѣ́д­ст­вовав­шыя Ему́ от­ Галиле́и, зря́щя сiя́.
И се́, му́жъ и́менемъ Ио́сифъ, совѣ́тникъ сы́й, му́жъ бла́гъ и пра́веденъ,
се́й не бѣ́ при­­ста́лъ совѣ́ту и дѣ́лу и́хъ, от­ Аримаѳе́а гра́да Иуде́йска, и́же ча́яше и са́мъ Ца́р­ст­вiя Бо́жiя:
се́й при­­сту́пль къ Пила́ту, проси́ тѣлесе́ Иису́сова:
и сне́мъ е́ обви́тъ плащани́цею, и положи́ е́ во гро́бѣ изсѣ́ченѣ, въ не́мже не бѣ́ никто́же никогда́же положе́нъ.
И де́нь бѣ́ пято́къ, и суббо́та свѣта́­ше.
Вслѣ́дъ же ше́дшыя жены́, я́же бя́ху при­­шли́ съ Ни́мъ от­ Галиле́и, ви́дѣша гро́бъ, и я́ко положе́но бы́сть тѣ́ло Его́:
воз­вра́щшяся же угото́ваша арома́ты и ми́ро: и въ суббо́ту у́бо умолча́ша по за́повѣди.
[Зач. 112.] Во еди́ну же от­ суббо́тъ зѣло́ ра́но прiидо́ша на гро́бъ, нося́щя я́же угото́ваша арома́ты: и другі́я съ ни́ми:
обрѣто́ша же ка́мень от­вале́нъ от­ гро́ба,
и в­ше́дшя не обрѣто́ша тѣлесе́ Го́спода Иису́са.
И бы́сть не домышля́ющымся и́мъ о се́мъ, и се́ му́жа два́ ста́ста предъ ни́ми въ ри́захъ блеща́щихся.
Пристра́шнымъ же бы́в­шымъ и́мъ и покло́ншымъ ли́ца на зе́млю, реко́ста къ ни́мъ: что́ и́щете жива́го съ ме́ртвыми?
Нѣ́сть здѣ́, но воста́: помяни́те, я́коже глаго́ла ва́мъ, еще́ сы́й въ Галиле́и,
глаго́ля, я́ко подоба́етъ Сы́ну Человѣ́ческому пре́дану бы́ти въ ру́цѣ человѣ́къ грѣ́шникъ, и пропя́ту бы́ти, и въ тре́тiй де́нь воскре́снути.
И помяну́ша глаго́лы Его́:
и воз­вра́щшяся от­ гро́ба, воз­вѣсти́ша вся́ сiя́ единому­на́­де­ся­те и всѣ́мъ про́чымъ.
Бя́ше же Магдали́на Марі́а и Иоа́н­на и Марі́а Иа́ковля, и про́чыя съ ни́ми, я́же глаго́лаху ко апо́столомъ сiя́.
И яви́шася предъ ни́ми я́ко лжа́ глаго́лы и́хъ, и не вѣ́роваху и́мъ.
[Зач. 113.] Пе́тръ же воста́въ тече́ ко гро́бу, и при­­ни́къ ви́дѣ ри́зы еди́ны лежа́щя: и отъи́де, въ себѣ́ дивя́ся бы́в­шему.
И се́ два́ от­ ни́хъ бѣ́ста иду́ща въ то́йже де́нь въ ве́сь, от­стоя́щу ста́дiй шестьдеся́тъ от­ Иерусали́ма, е́йже и́мя Еммау́съ:
и та́ бесѣ́доваста къ себѣ́ о всѣ́хъ си́хъ при­­клю́чшихся.
И бы́сть бесѣ́ду­ю­щема и́ма и совопроша́ющемася, и Са́мъ Иису́съ при­­бли́жився идя́ше съ ни́ма:
о́чи же ею́ держа́стѣся, да Его́ не позна́ета.
Рече́ же къ ни́ма: что́ су́ть словеса́ сiя́, о ни́хже стяза́етася къ себѣ́ иду́ща, и еста́ дря́хла?
Отвѣща́въ же еди́нъ, ему́же и́мя Клео́па, рече́ къ Нему́: Ты́ ли еди́нъ при­­шле́цъ еси́ во Иерусали́мъ, и не увѣ́дѣлъ еси́ бы́в­шихъ въ не́мъ во дни́ сiя́?
И рече́ и́ма: кі́ихъ? О́на же рѣ́ста Ему́: я́же о Иису́сѣ Назаряни́нѣ, И́же бы́сть му́жъ проро́къ, си́ленъ дѣ́ломъ и сло́вомъ предъ Бо́гомъ и всѣ́ми людьми́:
ка́ко преда́ша Его́ архiере́и и кня́зи на́ши на осужде́нiе сме́рти, и распя́ша Его́:
мы́ же надѣ́яхомся, я́ко Се́й е́сть хотя́ изба́вити Изра́иля: но и надъ всѣ́ми си́ми, тре́тiй се́й де́нь е́сть дне́сь, от­не́лиже сiя́ бы́ша.
Но и жены́ нѣ́кiя от­ на́съ ужаси́ша ны́, бы́в­шыя ра́но у гро́ба:
и не обрѣ́тшя тѣлесе́ Его́, прiидо́ша, глаго́лющя, я́ко и явле́нiе А́нгелъ ви́дѣша, и́же глаго́лютъ Его́ жи́ва.
И идо́ша нѣ́цыи от­ на́съ ко гро́бу, и обрѣто́ша та́ко, я́коже и жены́ рѣ́ша: Самаго́ же не ви́дѣша.
И То́й рече́ къ ни́ма: о несмы́слен­ная и ко́сная се́рдцемъ, е́же вѣ́ровати о всѣ́хъ, я́же глаго́лаша проро́цы:
не сiя́ ли подоба́­ше пострада́ти Христу́ и вни́ти въ сла́ву Свою́?
И наче́нъ от­ Моисе́а и от­ всѣ́хъ проро́къ, сказа́­ше и́ма от­ всѣ́хъ Писа́нiй я́же о Не́мъ.
И при­­бли́жишася въ ве́сь, въ ню́же идя́ста: и То́й творя́шеся далеча́йше ити́.
И ну́ждаста Его́, глаго́люща: обля́зи съ на́ма, я́ко къ ве́черу е́сть, и при­­клони́л­ся е́сть де́нь. И вни́де съ ни́ма облещи́.
И бы́сть я́ко воз­леже́ съ ни́ма, и прiи́мъ хлѣ́бъ благослови́, и преломи́въ дая́ше и́ма:
о́нѣма же от­верзо́стѣся о́чи, и позна́ста Его́: и То́й неви́димь бы́сть и́ма.
И реко́ста къ себѣ́: не се́рдце ли на́ю горя́ бѣ́ въ на́ю, егда́ глаго́лаше на́ма на пути́ и егда́ ска́зоваше на́ма Писа́нiя?
И воста́в­ша въ то́й ча́съ, воз­врати́стася во Иерусали́мъ, и обрѣто́ста совоку́плен­ныхъ едино­на́­де­ся­те и и́же бя́ху съ ни́ми,
глаго́лющихъ, я́ко во­и́стин­ну воста́ Госпо́дь и яви́ся Си́мону.
И та́ повѣ́даста, я́же бы́ша на пути́, и я́ко позна́ся и́ма въ преломле́нiи хлѣ́ба.
[Зач. 114.] Сiя́ же и́мъ глаго́лющымъ, [и] Са́мъ Иису́съ ста́ посредѣ́ и́хъ, и глаго́ла и́мъ: ми́ръ ва́мъ.
Убоя́в­шеся же и при­­стра́шни бы́в­ше, мня́ху ду́хъ ви́дѣти:
и рече́ и́мъ: что́ смуще́ни есте́? И почто́ помышле́нiя вхо́дятъ въ сердца́ ва́ша?
Ви́дите ру́цѣ Мо­и́ и но́зѣ Мо­и́, я́ко са́мъ А́зъ е́смь: осяжи́те Мя́ и ви́дите: я́ко ду́хъ пло́ти и ко́сти не и́мать, я́коже Мене́ ви́дите иму́ща.
И сiе́ ре́къ, показа́ и́мъ ру́цѣ и но́зѣ.
Еще́ же невѣ́ру­ю­щымъ и́мъ от­ ра́дости и чудя́щымся, рече́ и́мъ: и́мате ли что́ снѣ́дно здѣ́?
Они́ же да́ша Ему́ ры́бы пече́ны ча́сть и от­ пче́лъ со́тъ.
И взе́мъ предъ ни́ми яде́,
рече́ же и́мъ: сiя́ су́ть словеса́, я́же глаго́лахъ къ ва́мъ еще́ сы́й съ ва́ми, я́ко подоба́етъ сконча́тися всѣ́мъ напи́сан­нымъ въ зако́нѣ Моисе́овѣ и проро́цѣхъ и псалмѣ́хъ о Мнѣ́.
Тогда́ от­ве́рзе и́мъ у́мъ разумѣ́ти Писа́нiя
и рече́ и́мъ, я́ко та́ко пи́сано е́сть, и та́ко подоба́­ше пострада́ти Христу́ и воскре́снути от­ ме́ртвыхъ въ тре́тiй де́нь,
и проповѣ́датися во и́мя Его́ покая́нiю и от­пуще́нiю грѣхо́въ во всѣ́хъ язы́цѣхъ, наче́нше от­ Иерусали́ма:
вы́ же есте́ свидѣ́телiе си́мъ:
и се́, А́зъ послю́ обѣтова́нiе Отца́ Мо­его́ на вы́: вы́ же сѣди́те во гра́дѣ Иерусали́мстѣ, до́ндеже облече́теся си́лою свы́ше.
Изве́дъ же и́хъ во́нъ до Виѳа́нiи и воз­дви́гъ ру́цѣ Сво­и́, [и] благослови́ и́хъ.
И бы́сть егда́ благословля́ше и́хъ, от­ступи́ от­ ни́хъ и воз­ноша́­шеся на не́бо.
И ті́и поклони́шася Ему́ и воз­врати́шася во Иерусали́мъ съ ра́достiю вели́кою:
и бя́ху вы́ну въ це́ркви, хва́ляще и благословя́ще Бо́га. Ами́нь.

Коне́цъ е́же от­ Луки́ свята́го Ева́нгелiа: и́мать въ себѣ́ главы́ 24, зача́лъ же церко́вныхъ 114.
Quoniam quidem multi conati sunt ordinare narrationem, quae in nobis completae sunt, rerum,
sicut tradiderunt nobis, qui ab initio ipsi viderunt et ministri fuerunt verbi,
visum est et mihi, adsecuto a principio omnia, diligenter ex ordine tibi scribere, optime Theophile,
ut cognoscas eorum verborum, de quibus eruditus es, firmitatem.
Fuit in diebus Herodis regis Iudaeae sacerdos quidam nomine Zacharias de vice Abiae, et uxor illi de filiabus Aaron, et nomen eius Elisabeth.
Erant autem iusti ambo ante Deum, incedentes in omnibus mandatis et iustificationibus Domini, irreprehensibiles.
Et non erat illis filius, eo quod esset Elisabeth sterilis, et ambo processissent in diebus suis.
Factum est autem, cum sacerdotio fungeretur in ordine vicis suae ante Deum,
secundum consuetudinem sacerdotii sorte exiit, ut incensum poneret ingressus in templum Domini;
et omnis multitudo erat populi orans foris hora incensi.
Apparuit autem illi angelus Domini stans a dextris altaris incensi;
et Zacharias turbatus est videns, et timor irruit super eum.
Ait autem ad illum angelus: «Ne timeas, Zacharia, quoniam exaudita est deprecatio tua, et uxor tua Elisabeth pariet tibi filium, et vocabis nomen eius Ioannem.
Et erit gaudium tibi et exsultatio, et multi in nativitate eius gaudebunt:
erit enim magnus coram Domino et vinum et siceram non bibet et Spiritu Sancto replebitur adhuc ex utero matris suae
et multos filiorum Israel convertet ad Dominum Deum ipsorum.
Et ipse praecedet ante illum in spiritu et virtute Eliae, ut convertat corda patrum in filios et incredibiles ad prudentiam iustorum, parare Domino plebem perfectam».
Et dixit Zacharias ad angelum: «Unde hoc sciam? Ego enim sum senex, et uxor mea processit in diebus suis».
Et respondens angelus dixit ei: «Ego sum Gabriel, qui adsto ante Deum, et missus sum loqui ad te et haec tibi evangelizare.
Et ecce: eris tacens et non poteris loqui usque in diem, quo haec fiant, pro eo quod non credidisti verbis meis, quae implebuntur in tempore suo».
Et erat plebs exspectans Zachariam, et mirabantur quod tardaret ipse in templo.
Egressus autem non poterat loqui ad illos, et cognoverunt quod visionem vidisset in templo; et ipse erat innuens illis et permansit mutus.
Et factum est, ut impleti sunt dies officii eius, abiit in domum suam.
Post hos autem dies concepit Elisabeth uxor eius et occultabat se mensibus quinque dicens:
«Sic mihi fecit Dominus in diebus, quibus respexit auferre opprobrium meum inter homines».
In mense autem sexto missus est angelus Gabriel a Deo in civitatem Galilaeae, cui nomen Nazareth,
ad virginem desponsatam viro, cui nomen erat Ioseph de domo David, et nomen virginis Maria.
Et ingressus ad eam dixit: «Ave, gratia plena, Dominus tecum».
Ipsa autem turbata est in sermone eius et cogitabat qualis esset ista salutatio.
Et ait angelus ei: «Ne timeas, Maria; invenisti enim gratiam apud Deum.
Et ecce concipies in utero et paries filium et vocabis nomen eius Iesum.
Hic erit magnus et Filius Altissimi vocabitur, et dabit illi Dominus Deus sedem David patris eius,
et regnabit super domum Iacob in aeternum, et regni eius non erit finis».
Dixit autem Maria ad angelum: «Quomodo fiet istud, quoniam virum non cognosco?».
Et respondens angelus dixit ei: «Spiritus Sanctus superveniet in te, et virtus Altissimi obumbrabit tibi: ideoque et quod nascetur sanctum, vocabitur Filius Dei.
Et ecce Elisabeth cognata tua et ipsa concepit filium in senecta sua, et hic mensis est sextus illi, quae vocatur sterilis,
quia non erit impossibile apud Deum omne verbum».
Dixit autem Maria: «Ecce ancilla Domini; fiat mihi secundum verbum tuum». Et discessit ab illa angelus.
Exsurgens autem Maria in diebus illis abiit in montana cum festinatione in civitatem Iudae
et intravit in domum Zachariae et salutavit Elisabeth.
Et factum est, ut audivit salutationem Mariae Elisabeth, exsultavit infans in utero eius, et repleta est Spiritu Sancto Elisabeth
et exclamavit voce magna et dixit: «Benedicta tu inter mulieres, et benedictus fructus ventris tui.
Et unde hoc mihi, ut veniat mater Domini mei ad me?
Ecce enim ut facta est vox salutationis tuae in auribus meis, exsultavit in gaudio infans in utero meo.
Et beata, quae credidit, quoniam perficientur ea, quae dicta sunt ei a Domino».
Et ait Maria: «Magnificat anima mea Dominum,
et exsultavit spiritus meus in Deo salvatore meo,
quia respexit humilitatem ancillae suae. Ecce enim ex hoc beatam me dicent omnes generationes,
quia fecit mihi magna, qui potens est, et sanctum nomen eius,
et misericordia eius in progenies et progenies timentibus eum.
Fecit potentiam in brachio suo, dispersit superbos mente cordis sui;
deposuit potentes de sede et exaltavit humiles;
esurientes implevit bonis et divites dimisit inanes.
Suscepit Israel puerum suum, recordatus misericordiae,
sicut locutus est ad patres nostros, Abraham et semini eius in saecula».
Mansit autem Maria cum illa quasi mensibus tribus et reversa est in domum suam.
Elisabeth autem impletum est tempus pariendi, et peperit filium.
Et audierunt vicini et cognati eius quia magnificavit Dominus misericordiam suam cum illa, et congratulabantur ei.
Et factum est, in die octavo venerunt circumcidere puerum et vocabant eum nomine patris eius, Zachariam.
Et respondens mater eius dixit: «Nequaquam, sed vocabitur Ioannes».
Et dixerunt ad illam: «Nemo est in cognatione tua, qui vocetur hoc nomine».
Innuebant autem patri eius quem vellet vocari eum.
Et postulans pugillarem scripsit dicens: «Ioannes est nomen eius». Et mirati sunt universi.
Apertum est autem ilico os eius et lingua eius, et loquebatur benedicens Deum.
Et factus est timor super omnes vicinos eorum, et super omnia montana Iudaeae divulgabantur omnia verba haec.
Et posuerunt omnes, qui audierant, in corde suo dicentes: «Quid putas puer iste erit?». Etenim manus Domini erat cum illo.
Et Zacharias pater eius impletus est Spiritu Sancto et prophetavit dicens:
«Benedictus Dominus, Deus Israel, quia visitavit et fecit redemptionem plebi suae
et erexit cornu salutis nobis in domo David pueri sui,
sicut locutus est per os sanctorum, qui a saeculo sunt, prophetarum eius,
salutem ex inimicis nostris et de manu omnium, qui oderunt nos;
ad faciendam misericordiam cum patribus nostris et memorari testamenti sui sancti,
iusiurandum, quod iuravit ad Abraham patrem nostrum, daturum se nobis,
ut sine timore, de manu inimicorum liberati, serviamus illi
in sanctitate et iustitia coram ipso omnibus diebus nostris.
Et tu, puer, propheta Altissimi vocaberis: praeibis enim ante faciem Domini parare vias eius,
ad dandam scientiam salutis plebi eius in remissionem peccatorum eorum,
per viscera misericordiae Dei nostri, in quibus visitabit nos oriens ex alto,
illuminare his, qui in tenebris et in umbra mortis sedent, ad dirigendos pedes nostros in viam pacis».
Puer autem crescebat et confortabatur spiritu et erat in deserto usque in diem ostensionis suae ad Israel.
Factum est autem, in diebus il lis exiit edictum a Caesare Au gusto, ut describeretur universus orbis.
Haec descriptio prima facta est praeside Syriae Quirino.
Et ibant omnes, ut profiterentur, singuli in suam civitatem.
Ascendit autem et Ioseph a Galilaea de civitate Nazareth in Iudaeam in civitatem David, quae vocatur Bethlehem, eo quod esset de domo et familia David,
ut profiteretur cum Maria desponsata sibi, uxore praegnante.
Factum est autem, cum essent ibi, impleti sunt dies, ut pareret,
et peperit filium suum primogenitum; et pannis eum involvit et reclinavit eum in praesepio, quia non erat eis locus in deversorio.
Et pastores erant in regione eadem vigilantes et custodientes vigilias noctis supra gregem suum.
Et angelus Domini stetit iuxta illos, et claritas Domini circumfulsit illos, et timuerunt timore magno.
Et dixit illis angelus: «Nolite timere; ecce enim evangelizo vobis gaudium magnum, quod erit omni populo,
quia natus est vobis hodie Salvator, qui est Christus Dominus, in civitate David.
Et hoc vobis signum: invenietis infantem pannis involutum et positum in praesepio».
Et subito facta est cum angelo multitudo militiae caelestis laudantium Deum et dicentium:
«Gloria in altissimis Deo, et super terram pax in hominibus bonae voluntatis».
Et factum est, ut discesserunt ab eis angeli in caelum, pastores loquebantur ad invicem: «Transeamus usque Bethlehem et videamus hoc verbum, quod factum est, quod Dominus ostendit nobis».
Et venerunt festinantes et invenerunt Mariam et Ioseph et infantem positum in praesepio.
Videntes autem notum fecerunt verbum, quod dictum erat illis de puero hoc.
Et omnes, qui audierunt, mirati sunt de his, quae dicta erant a pastoribus ad ipsos.
Maria autem conservabat omnia verba haec conferens in corde suo.
Et reversi sunt pastores glorificantes et laudantes Deum in omnibus, quae audierant et viderant, sicut dictum est ad illos.
Et postquam consummati sunt dies octo, ut circumcideretur, vocatum est nomen eius Iesus, quod vocatum est ab angelo, priusquam in utero conciperetur.
Et postquam impleti sunt dies purgationis eorum secundum legem Moysis, tulerunt illum in Hierosolymam, ut sisterent Domino,
sicut scriptum est in lege Domini: «Omne masculinum adaperiens vulvam sanctum Domino vocabitur»,
et ut darent hostiam secundum quod dictum est in lege Domini: par turturum aut duos pullos columbarum.
Et ecce homo erat in Ierusalem, cui nomen Simeon, et homo iste iustus et timoratus, exspectans consolationem Israel, et Spiritus Sanctus erat super eum;
et responsum acceperat ab Spiritu Sancto non visurum se mortem nisi prius videret Christum Domini.
Et venit in Spiritu in templum. Et cum inducerent puerum Iesum parentes eius, ut facerent secundum consuetudinem legis pro eo,
et ipse accepit eum in ulnas suas et benedixit Deum et dixit:
«Nunc dimittis servum tuum, Domine, secundum verbum tuum in pace,
quia viderunt oculi mei salutare tuum,
quod parasti ante faciem omnium populorum,
lumen ad revelationem gentium et gloriam plebis tuae Israel».
Et erat pater eius et mater mirantes super his, quae dicebantur de illo.
Et benedixit illis Simeon et dixit ad Mariam matrem eius: «Ecce positus est hic in ruinam et resurrectionem multorum in Israel et in signum, cui contradicetur
— et tuam ipsius animam pertransiet gladius — ut revelentur ex multis cordibus cogitationes».
Et erat Anna prophetissa, filia Phanuel, de tribu Aser. Haec processerat in diebus multis et vixerat cum viro annis septem a virginitate sua;
et haec vidua usque ad annos octoginta quattuor, quae non discedebat de templo, ieiuniis et obsecrationibus serviens nocte ac die.
Et haec ipsa hora superveniens confitebatur Deo et loquebatur de illo omnibus, qui exspectabant redemptionem Ierusalem.
Et ut perfecerunt omnia secundum legem Domini, reversi sunt in Galilaeam in civitatem suam Nazareth.
Puer autem crescebat et confortabatur plenus sapientia; et gratia Dei erat super illum.
Et ibant parentes eius per omnes annos in Ierusalem in die festo Paschae.
Et cum factus esset annorum duodecim, ascendentibus illis secundum consuetudinem diei festi,
consummatisque diebus, cum redirent, remansit puer Iesus in Ierusalem, et non cognoverunt parentes eius.
Existimantes autem illum esse in comitatu, venerunt iter diei et requirebant eum inter cognatos et notos;
et non invenientes regressi sunt in Ierusalem requirentes eum.
Et factum est, post triduum invenerunt illum in templo sedentem in medio doctorum, audientem illos et interrogantem eos;
stupebant autem omnes, qui eum audiebant, super prudentia et responsis eius.
Et videntes eum admirati sunt, et dixit Mater eius ad illum: «Fili, quid fecisti nobis sic? Ecce pater tuus et ego dolentes quaerebamus te».
Et ait ad illos: «Quid est quod me quaerebatis? Nesciebatis quia in his, quae Patris mei sunt, oportet me esse?».
Et ipsi non intellexerunt verbum, quod locutus est ad illos.
Et descendit cum eis et venit Nazareth et erat subditus illis. Et mater eius conservabat omnia verba in corde suo.
Et Iesus proficiebat sapientia et aetate et gratia apud Deum et homines.
Anno autem quinto decimo im perii Tiberii Caesaris, procu rante Pontio Pilato Iudaeam, tetrarcha autem Galilaeae Herode, Philippo autem fratre eius tetrarcha Ituraeae et Trachonitidis regionis, et Lysania Abilinae tetrarcha,
sub principe sacerdotum Anna et Caipha, factum est verbum Dei super Ioannem Zachariae filium in deserto.
Et venit in omnem regionem circa Iordanem praedicans baptismum paenitentiae in remissionem peccatorum,
sicut scriptum est in libro sermonum Isaiae prophetae: «Vox clamantis in deserto: "Parate viam Domini, rectas facite semitas eius.
Omnis vallis implebitur, et omnis mons et collis humiliabitur; et erunt prava in directa, et aspera in vias planas:
et videbit omnis caro salutare Dei"».
Dicebat ergo ad turbas, quae exibant, ut baptizarentur ab ipso: «Genimina viperarum, quis ostendit vobis fugere a ventura ira?
Facite ergo fructus dignos paenitentiae et ne coeperitis dicere in vobis ipsis: "Patrem habemus Abraham"; dico enim vobis quia potest Deus de lapidibus istis suscitare Abrahae filios.
Iam enim et securis ad radicem arborum posita est; omnis ergo arbor non faciens fructum bonum exciditur et in ignem mittitur».
Et interrogabant eum turbae dicentes: «Quid ergo faciemus?».
Respondens autem dicebat illis: «Qui habet duas tunicas, det non habenti; et, qui habet escas, similiter faciat».
Venerunt autem et publicani, ut baptizarentur, et dixerunt ad illum: «Magister, quid faciemus?».
At ille dixit ad eos: «Nihil amplius quam constitutum est vobis, faciatis».
Interrogabant autem eum et milites dicentes: «Quid faciemus et nos?». Et ait illis: «Neminem concutiatis neque calumniam faciatis et contenti estote stipendiis vestris».
Existimante autem populo et cogitantibus omnibus in cordibus suis de Ioanne, ne forte ipse esset Christus,
respondit Ioannes dicens omnibus: «Ego quidem aqua baptizo vos. Venit autem fortior me, cuius non sum dignus solvere corrigiam calceamentorum eius: ipse vos baptizabit in Spiritu Sancto et igni;
cuius ventilabrum in manu eius ad purgandam aream suam et ad congregandum triticum in horreum suum, paleas autem comburet igni inexstinguibili».
Multa quidem et alia exhortans evangelizabat populum.
Herodes autem tetrarcha, cum corriperetur ab illo de Herodiade uxore fratris sui et de omnibus malis, quae fecit Herodes,
adiecit et hoc supra omnia et inclusit Ioannem in carcere.
Factum est autem, cum baptizaretur omnis populus, et Iesu baptizato et orante, apertum est caelum,
et descendit Spiritus Sanctus corporali specie sicut columba super ipsum; et vox de caelo facta est: «Tu es Filius meus dilectus; in te complacui mihi».
Et ipse Iesus erat incipiens quasi annorum triginta, ut putabatur, filius Ioseph, qui fuit Heli,
qui fuit Matthat, qui fuit Levi, qui fuit Melchi, qui fuit Iannae, qui fuit Ioseph,
qui fuit Matthathiae, qui fuit Amos, qui fuit Nahum, qui fuit Esli, qui fuit Naggae,
qui fuit Maath, qui fuit Matthathiae, qui fuit Semei, qui fuit Iosech, qui fuit Ioda,
qui fuit Ioanna, qui fuit Resa, qui fuit Zorobabel, qui fuit Salathiel, qui fuit Neri,
qui fuit Melchi, qui fuit Addi, qui fuit Cosam, qui fuit Elmadam, qui fuit Her,
qui fuit Iesu, qui fuit Eliezer, qui fuit Iorim, qui fuit Matthat, qui fuit Levi,
qui fuit Simeon, qui fuit Iudae, qui fuit Ioseph, qui fuit Iona, qui fuit Eliachim,
qui fuit Melea, qui fuit Menna, qui fuit Matthatha, qui fuit Nathan, qui fuit David,
qui fuit Iesse, qui fuit Obed, qui fuit Booz, qui fuit Salmon, qui fuit Naasson,
qui fuit Aminadab, qui fuit Admin, qui fuit Arni, qui fuit Esrom, qui fuit Phares, qui fuit Iudae,
qui fuit Iacob, qui fuit Isaac, qui fuit Abrahae, qui fuit Thare, qui fuit Nachor,
qui fuit Seruch, qui fuit Ragau, qui fuit Phaleg, qui fuit Heber, qui fuit Sala,
qui fuit Cainan, qui fuit Arphaxad, qui fuit Sem, qui fuit Noe, qui fuit Lamech,
qui fuit Mathusala, qui fuit Henoch, qui fuit Iared, qui fuit Malaleel, qui fuit Cainan,
qui fuit Enos, qui fuit Seth, qui fuit Adam, qui fuit Dei.
Iesus autem plenus Spiritu Sancto regressus est ab Iordane et agebatur in Spiritu in deserto
diebus quadraginta et tentabatur a Diabolo. Et nihil manducavit in diebus illis et, consummatis illis, esuriit.
Dixit autem illi Diabolus: «Si Filius Dei es, dic lapidi huic, ut panis fiat».
Et respondit ad illum Iesus: «Scriptum est: "Non in pane solo vivet homo"».
Et sustulit illum et ostendit illi omnia regna orbis terrae in momento temporis;
et ait ei Diabolus: «Tibi dabo potestatem hanc universam et gloriam illorum, quia mihi tradita est, et, cui volo, do illam:
tu ergo, si adoraveris coram me, erit tua omnis».
Et respondens Iesus dixit illi: «Scriptum est: "Dominum Deum tuum adorabis et illi soli servies"».
Duxit autem illum in Ierusalem et statuit eum supra pinnam templi et dixit illi: «Si Filius Dei es, mitte te hinc deorsum.
Scriptum est enim: "Angelis suis mandabit de te, ut conservent te"
et: "In manibus tollent te, ne forte offendas ad lapidem pedem tuum"».
Et respondens Iesus ait illi: «Dictum est: "Non tentabis Dominum Deum tuum"».
Et consummata omni tentatione, Diabolus recessit ab illo usque ad tempus.
Et regressus est Iesus in virtute Spiritus in Galilaeam. Et fama exiit per universam regionem de illo.
Et ipse docebat in synagogis eorum et magnificabatur ab omnibus.
Et venit Nazareth, ubi erat nutritus, et intravit secundum consuetudinem suam die sabbati in synagogam et surrexit legere.
Et tradi tus est illi liber prophetae Isaiae; et ut revolvit librum, invenit locum, ubi scriptum erat:
«Spiritus Domini super me; propter quod unxit me evangelizare pauperibus, misit me praedicare captivis remissionem et caecis visum, dimittere confractos in remissione,
praedicare annum Domini acceptum».
Et cum plicuisset librum, reddidit ministro et sedit; et omnium in synagoga oculi erant intendentes in eum.
Coepit autem dicere ad illos: «Hodie impleta est haec Scriptura in auribus vestris».
Et omnes testimonium illi dabant et mirabantur in verbis gratiae, quae procedebant de ore ipsius, et dicebant: «Nonne hic filius est Ioseph?».
Et ait illis: «Utique dicetis mihi hanc similitudinem: "Medice, cura teipsum; quanta audivimus facta in Capharnaum, fac et hic in patria tua"».
Ait autem: «Amen dico vobis: Nemo propheta acceptus est in patria sua.
In veritate autem dico vobis: Multae viduae erant in diebus Eliae in Israel, quando clausum est caelum annis tribus et mensibus sex, cum facta est fames magna in omni terra;
et ad nullam illarum missus est Elias nisi in Sarepta Sidoniae ad mulierem viduam.
Et multi leprosi erant in Israel sub Eliseo propheta; et nemo eorum mundatus est nisi Naaman Syrus».
Et repleti sunt omnes in synagoga ira haec audientes;
et surrexerunt et eiecerunt illum extra civitatem et duxerunt illum usque ad supercilium montis, supra quem civitas illorum erat aedificata, ut praecipitarent eum.
Ipse autem transiens per medium illorum ibat.
Et descendit in Capharnaum civitatem Galilaeae. Et docebat illos sabbatis;
et stupebant in doctrina eius, quia in potestate erat sermo ipsius.
Et in synagoga erat homo habens spiritum daemonii immundi; et exclamavit voce magna:
«Sine; quid nobis et tibi, Iesu Nazarene? Venisti perdere nos? Scio te qui sis: Sanctus Dei».
Et increpavit illi Iesus dicens: «Obmutesce et exi ab illo!». Et cum proiecisset illum daemonium in medium, exiit ab illo nihilque illum nocuit.
Et factus est pavor in omnibus; et colloquebantur ad invicem dicentes: «Quod est hoc verbum, quia in potestate et virtute imperat immundis spiritibus, et exeunt?».
Et divulgabatur fama de illo in omnem locum regionis.
Surgens autem de synagoga introivit in domum Simonis. Socrus autem Simonis tenebatur magna febri; et rogaverunt illum pro ea.
Et stans super illam imperavit febri, et dimisit illam; et continuo surgens ministrabat illis.
Cum sol autem occidisset, omnes, qui habebant infirmos variis languoribus, ducebant illos ad eum; at ille singulis manus imponens curabat eos.
Exibant autem daemonia a multis clamantia et dicentia: «Tu es Filius Dei». Et increpans non sinebat ea loqui, quia sciebant ipsum esse Christum.
Facta autem die, egressus ibat in desertum locum; et turbae requirebant eum et venerunt usque ad ipsum et detinebant illum, ne discederet ab eis.
Quibus ille ait: «Et aliis civitatibus oportet me evangelizare regnum Dei, quia ideo missus sum».
Et erat praedicans in synagogis Iudaeae.
Factum est autem, cum turba urgeret illum et audiret verbum Dei, et ipse stabat secus stagnum Genesareth
et vidit duas naves stantes secus stagnum; piscatores autem descenderant de illis et lavabant retia.
Ascendens autem in unam navem, quae erat Simonis, rogavit eum a terra reducere pusillum; et sedens docebat de navicula turbas.
Ut cessavit autem loqui, dixit ad Simonem: «Duc in altum et laxate retia vestra in capturam».
Et respondens Simon dixit: «Praeceptor, per totam noctem laborantes nihil cepimus; in verbo autem tuo laxabo retia».
Et cum hoc fecissent, concluserunt piscium multitudinem copiosam; rumpebantur autem retia eorum.
Et annuerunt sociis, qui erant in alia navi, ut venirent et adiuvarent eos; et venerunt et impleverunt ambas naviculas, ita ut mergerentur.
Quod cum videret Simon Petrus, procidit ad genua Iesu dicens: «Exi a me, quia homo peccator sum, Domine».
Stupor enim circumdederat eum et omnes, qui cum illo erant, in captura piscium, quos ceperant;
similiter autem et Iacobum et Ioannem, filios Zebedaei, qui erant socii Simonis. Et ait ad Simonem Iesus: «Noli timere; ex hoc iam homines eris capiens».
Et subductis ad terram navibus, relictis omnibus, secuti sunt illum.
Et factum est, cum esset in una civitatum, et ecce vir plenus lepra; et videns Iesum et procidens in faciem rogavit eum dicens: «Domine, si vis, potes me mundare».
Et extendens manum tetigit illum dicens: «Volo, mundare!»; et confestim lepra discessit ab illo.
Et ipse praecepit illi, ut nemini diceret, sed: «Vade, ostende te sacerdoti et offer pro emundatione tua, sicut praecepit Moyses, in testimonium illis».
Perambulabat autem magis sermo de illo, et conveniebant turbae multae, ut audirent et curarentur ab infirmitatibus suis;
ipse autem secedebat in desertis et orabat.
Et factum est, in una dierum, et ipse erat docens, et erant pharisaei sedentes et legis doctores, qui venerant ex omni castello Galilaeae et Iudaeae et Ierusalem; et virtus Domini erat ei ad sanandum.
Et ecce viri portantes in lecto hominem, qui erat paralyticus, et quaerebant eum inferre et ponere ante eum.
Et non invenientes qua parte illum inferrent prae turba, ascenderunt supra tectum et per tegulas summiserunt illum cum lectulo in medium ante Iesum.
Quorum fidem ut vidit, dixit: «Homo, remittuntur tibi peccata tua».
Et coeperunt cogitare scribae et pharisaei dicentes: «Quis est hic, qui loquitur blasphemias? Quis potest dimittere peccata nisi solus Deus?».
Ut cognovit autem Iesus cogitationes eorum, respondens dixit ad illos: «Quid cogitatis in cordibus vestris?
Quid est facilius, dicere: "Dimittuntur tibi peccata tua", an dicere: "Surge et ambula"?
Ut autem sciatis quia Filius hominis potestatem habet in terra dimittere peccata — ait paralytico - : Tibi dico: Surge, tolle lectulum tuum et vade in domum tuam».
Et confestim surgens coram illis tulit, in quo iacebat, et abiit in domum suam magnificans Deum.
Et stupor apprehendit omnes, et magnificabant Deum; et repleti sunt timore dicentes: «Vidimus mirabilia hodie».
Et post haec exiit et vidit publicanum nomine Levi sedentem ad teloneum et ait illi: «Sequere me».
Et relictis omnibus, surgens secutus est eum.
Et fecit ei convivium magnum Levi in domo sua; et erat turba multa publicanorum et aliorum, qui cum illis erant discumbentes.
Et murmurabant pharisaei et scribae eorum adversus discipulos eius dicentes: «Quare cum publicanis et peccatoribus manducatis et bibitis?».
Et respondens Iesus dixit ad illos: «Non egent, qui sani sunt, medico, sed qui male habent.
Non veni vocare iustos sed peccatores in paenitentiam».
At illi dixerunt ad eum: «Discipuli Ioannis ieiunant frequenter et obsecrationes faciunt, similiter et pharisaeorum; tui autem edunt et bibunt».
Quibus Iesus ait: «Numquid potestis convivas nuptiarum, dum cum illis est sponsus, facere ieiunare?
Venient autem dies; et cum ablatus fuerit ab illis sponsus, tunc ieiunabunt in illis diebus».
Dicebat autem et similitudinem ad illos: «Nemo abscindit commissuram a vestimento novo et immittit in vestimentum vetus; alioquin et novum rumpet, et veteri non conveniet commissura a novo.
Et nemo mittit vinum novum in utres veteres; alioquin rumpet vinum novum utres et ipsum effundetur, et utres peribunt;
sed vinum novum in utres novos mittendum est.
Et nemo bibens vetus vult novum; dicit enim: "Vetus melius est!"».
Factum est autem in sabbato, cum transiret per sata, et velle bant discipuli eius spicas et manducabant confricantes manibus.
Quidam autem pharisaeorum dixerunt: «Quid facitis, quod non licet in sabbatis?».
Et respondens Iesus ad eos dixit: «Nec hoc legistis, quod fecit David, cum esurisset ipse et qui cum eo erant?
Quomodo intravit in domum Dei et panes propositionis sumpsit et manducavit et dedit his, qui cum ipso erant, quos non licet manducare nisi tantum sacerdotibus?».
Et dicebat illis: «Dominus est sabbati Filius hominis».
Factum est autem in alio sabbato, ut intraret in synagogam et doceret; et erat ibi homo, et manus eius dextra erat arida.
Observabant autem illum scribae et pharisaei, si sabbato curaret, ut invenirent accusare illum.
Ipse vero sciebat cogitationes eorum et ait homini, qui habebat manum aridam: «Surge et sta in medium». Et surgens stetit.
Ait autem ad illos Iesus: «Interrogo vos, si licet sabbato bene facere an male; animam salvam facere an perdere?».
Et circumspectis omnibus illis, dixit illi: «Extende manum tuam». Et fecit; et restituta est manus eius.
Ipsi autem repleti sunt insipientia et colloquebantur ad invicem quidnam facerent Iesu.
Factum est autem in illis diebus, exiit in montem orare et erat pernoctans in oratione Dei.
Et cum dies factus esset, vocavit discipulos suos et elegit Duodecim ex ipsis, quos et apostolos nominavit:
Simonem, quem et cognominavit Petrum, et Andream fratrem eius et Iacobum et Ioannem et Philippum et Bartholomaeum
et Matthaeum et Thomam et Iacobum Alphaei et Simonem, qui vocatur Zelotes,
et Iudam Iacobi et Iudam Iscarioth, qui fuit proditor.
Et descendens cum illis stetit in loco campestri, et turba multa discipulorum eius, et multitudo copiosa plebis ab omni Iudaea et Ierusalem et maritima Tyri et Sidonis,
qui venerunt, ut audirent eum et sanarentur a languoribus suis; et, qui vexabantur a spiritibus immundis, curabantur.
Et omnis turba quaerebant eum tangere, quia virtus de illo exibat et sanabat omnes.
Et ipse, elevatis oculis suis in discipulos suos, dicebat: «Beati pauperes, quia vestrum est regnum Dei.
Beati, qui nunc esuritis, quia saturabimini. Beati, qui nunc fletis, quia ridebitis.
Beati eritis, cum vos oderint homines et cum separaverint vos et exprobraverint et eiecerint nomen vestrum tamquam malum propter Filium hominis.
Gaudete in illa die et exsultate, ecce enim merces vestra multa in caelo; secundum haec enim faciebant prophetis patres eorum.
Verumtamen vae vobis divitibus, quia habetis consolationem vestram!
Vae vobis, qui saturati estis nunc, quia esurietis! Vae vobis, qui ridetis nunc, quia lugebitis et flebitis!
Vae, cum bene vobis dixerint omnes homines! Secundum haec enim faciebant pseudoprophetis patres eorum.
Sed vobis dico, qui auditis: Diligite inimicos vestros, bene facite his, qui vos oderunt;
benedicite male dicentibus vobis, orate pro calumniantibus vos.
Ei, qui te percutit in maxillam, praebe et alteram; et ab eo, qui aufert tibi vestimentum, etiam tunicam noli prohibere.
Omni petenti te tribue; et ab eo, qui aufert, quae tua sunt, ne repetas.
Et prout vultis, ut faciant vobis homines, facite illis similiter.
Et si diligitis eos, qui vos diligunt, quae vobis est gratia? Nam et peccatores diligentes se diligunt.
Et si bene feceritis his, qui vobis bene faciunt, quae vobis est gratia? Si quidem et peccatores idem faciunt.
Et si mutuum dederitis his, a quibus speratis recipere, quae vobis gratia est? Nam et peccatores peccatoribus fenerantur, ut recipiant aequalia.
Verumtamen diligite inimicos vestros et bene facite et mutuum date nihil desperantes; et erit merces vestra multa, et eritis filii Altissimi, quia ipse benignus est super ingratos et malos.
Estote misericordes, sicut et Pater vester misericors est.
Et nolite iudicare et non iudicabimini; et nolite condemnare et non condemnabimini. Dimittite et dimittemini;
date, et dabitur vobis: mensuram bonam, confertam, coagitatam, supereffluentem dabunt in sinum vestrum; eadem quippe mensura, qua mensi fueritis, remetietur vobis».
Dixit autem illis et similitudinem: «Numquid potest caecus caecum ducere? Nonne ambo in foveam cadent?
Non est discipulus super magistrum; perfectus autem omnis erit sicut magister eius.
Quid autem vides festucam in oculo fratris tui, trabem autem, quae in oculo tuo est, non consideras?
Quomodo potes dicere fratri tuo: "Frater, sine eiciam festucam, quae est in oculo tuo", ipse in oculo tuo trabem non videns? Hypocrita, eice primum trabem de oculo tuo et tunc perspicies, ut educas festucam, quae est in oculo fratris tui.
Non est enim arbor bona faciens fructum malum, neque iterum arbor mala faciens fructum bonum.
Unaquaeque enim arbor de fructu suo cognoscitur; neque enim de spinis colligunt ficus, neque de rubo vindemiant uvam.
Bonus homo de bono thesauro cordis profert bonum, et malus homo de malo profert malum: ex abundantia enim cordis os eius loquitur.
Quid autem vocatis me: "Domine, Domine", et non facitis, quae dico?
Omnis, qui venit ad me et audit sermones meos et facit eos, ostendam vobis cui similis sit:
similis est homini aedificanti domum, qui fodit in altum et posuit fundamentum supra petram; inundatione autem facta, illisum est flumen domui illi et non potuit eam movere; bene enim aedificata erat.
Qui autem audivit et non fecit, similis est homini aedificanti domum suam supra terram sine fundamento; in quam illisus est fluvius, et continuo cecidit, et facta est ruina domus illius magna».
Cum autem implesset omnia verba sua in aures plebis, intra vit Capharnaum.
Centurionis autem cuiusdam servus male habens erat moriturus, qui illi erat pretiosus.
Et cum audisset de Iesu, misit ad eum seniores Iudaeorum rogans eum, ut veniret et salvaret servum eius.
At illi cum venissent ad Iesum, rogabant eum sollicite dicentes: «Dignus est, ut hoc illi praestes:
diligit enim gentem nostram et synagogam ipse aedificavit nobis».
Iesus autem ibat cum illis. At cum iam non longe esset a domo, misit centurio amicos dicens ei: «Domine, noli vexari; non enim dignus sum, ut sub tectum meum intres,
propter quod et meipsum non sum dignum arbitratus, ut venirem ad te; sed dic verbo, et sanetur puer meus.
Nam et ego homo sum sub potestate constitutus, habens sub me milites, et dico huic: "Vade", et vadit; et alii: "Veni", et venit; et servo meo: "Fac hoc", et facit».
Quo audito, Iesus miratus est eum et conversus sequentibus se turbis dixit: «Dico vobis, nec in Israel tantam fidem inveni!».
Et reversi, qui missi fuerant, domum, invenerunt servum sanum.
Et factum est, deinceps ivit in civitatem, quae vocatur Naim, et ibant cum illo discipuli eius et turba copiosa.
Cum autem appropinquaret portae civitatis, et ecce defunctus efferebatur filius unicus matri suae; et haec vidua erat, et turba civitatis multa cum illa.
Quam cum vidisset Dominus, misericordia motus super ea dixit illi: «Noli flere!».
Et accessit et tetigit loculum; hi autem, qui portabant, steterunt. Et ait: «Adulescens, tibi dico: Surge!».
Et resedit, qui erat mortuus, et coepit loqui; et dedit illum matri suae.
Accepit autem omnes timor, et magnificabant Deum dicentes: «Propheta magnus surrexit in nobis» et: «Deus visitavit plebem suam».
Et exiit hic sermo in universam Iudaeam de eo et omnem circa regionem.
Et nuntiaverunt Ioanni discipuli eius de omnibus his.
Et convocavit duos de discipulis suis Ioannes et misit ad Dominum dicens: «Tu es qui venturus es, an alium exspectamus?».
Cum autem venissent ad eum viri, dixerunt: «Ioannes Baptista misit nos ad te dicens: "Tu es qui venturus es, an alium exspectamus?"».
In ipsa hora curavit multos a languoribus et plagis et spiritibus malis et caecis multis donavit visum.
Et respondens dixit illis: «Euntes nuntiate Ioanni, quae vidistis et audistis: caeci vident, claudi ambulant, leprosi mundantur et surdi audiunt, mortui resurgunt, pauperes evangelizantur;
et beatus est, quicumque non fuerit scandalizatus in me».
Et cum discessissent nuntii Ioannis, coepit dicere de Ioanne ad turbas: «Quid existis in desertum videre? Arundinem vento moveri?
Sed quid existis videre? Hominem mollibus vestimentis indutum? Ecce, qui in veste pretiosa sunt et deliciis, in domibus regum sunt.
Sed quid existis videre? Prophetam? Utique, dico vobis, et plus quam prophetam.
Hic est, de quo scriptum est: "Ecce mitto angelum meum ante faciem tuam, qui praeparabit viam tuam ante te".
Dico vobis: Maior inter natos mulierum Ioanne nemo est; qui autem minor est in regno Dei, maior est illo.
Et omnis populus audiens et publicani iustificaverunt Deum, baptizati baptismo Ioannis;
pharisaei autem et legis periti consilium Dei spreverunt in semetipsos, non baptizati ab eo.
Cui ergo similes dicam homines generationis huius, et cui similes sunt?
Similes sunt pueris sedentibus in foro et loquentibus ad invicem, quod dicit: "Cantavimus vobis tibiis, et non saltastis; lamentavimus, et non plorastis!".
Venit enim Ioannes Baptista neque manducans panem neque bibens vinum, et dicitis: "Daemonium habet!";
venit Filius hominis manducans et bibens, et dicitis: "Ecce homo devorator et bibens vinum, amicus publicanorum et peccatorum!".
Et iustificata est sapientia ab omnibus filiis suis».
Rogabat autem illum quidam de pharisaeis, ut manducaret cum illo; et ingressus domum pharisaei discubuit.
Et ecce mulier, quae erat in civitate peccatrix, ut cognovit quod accubuit in domo pharisaei, attulit alabastrum unguenti;
et stans retro secus pedes eius flens lacrimis coepit rigare pedes eius et capillis capitis sui tergebat, et osculabatur pedes eius et unguento ungebat.
Videns autem pharisaeus, qui vocaverat eum, ait intra se dicens: «Hic si esset propheta, sciret utique quae et qualis mulier, quae tangit eum, quia peccatrix est».
Et respondens Iesus dixit ad illum: «Simon, habeo tibi aliquid dicere». At ille ait: «Magister, dic».
«Duo debitores erant cuidam feneratori: unus debebat denarios quingentos, alius quinquaginta.
Non habentibus illis, unde redderent, donavit utrisque. Quis ergo eorum plus diliget eum?».
Respondens Simon dixit: «Aestimo quia is, cui plus donavit». At ille dixit ei: «Recte iudicasti».
Et conversus ad mulierem, dixit Simoni: «Vides hanc mulierem? Intravi in domum tuam: aquam pedibus meis non dedisti; haec autem lacrimis rigavit pedes meos et capillis suis tersit.
Osculum mihi non dedisti; haec autem, ex quo intravi, non cessavit osculari pedes meos.
Oleo caput meum non unxisti; haec autem unguento unxit pedes meos.
Propter quod dico tibi: Remissa sunt peccata eius multa, quoniam dilexit multum; cui autem minus dimittitur, minus diligit».
Dixit autem ad illam: «Remissa sunt peccata tua».
Et coeperunt, qui simul accumbebant, dicere intra se: «Quis est hic, qui etiam peccata dimittit?".
Dixit autem ad mulierem: «Fides tua te salvam fecit; vade in pace!».
Et factum est deinceps, et ipse iter faciebat per civitatem et ca stellum praedicans et evangelizans regnum Dei; et Duodecim cum illo
et mulieres aliquae, quae erant curatae ab spiritibus malignis et infirmitatibus: Maria, quae vocatur Magdalene, de qua daemonia septem exierant,
et Ioanna uxor Chuza, procuratoris Herodis, et Susanna et aliae multae, quae ministrabant eis de facultatibus suis.
Cum autem turba plurima conveniret, et de singulis civitatibus properarent ad eum, dixit per similitudinem:
«Exiit, qui seminat, seminare semen suum. Et dum seminat ipse, aliud cecidit secus viam et conculcatum est, et volucres caeli comederunt illud.
Et aliud cecidit super petram et natum aruit, quia non habebat umorem.
Et aliud cecidit inter spinas, et simul exortae spinae suffocaverunt illud.
Et aliud cecidit in terram bonam et ortum fecit fructum centuplum». Haec dicens clamabat: «Qui habet aures audiendi, audiat».
Interrogabant autem eum discipuli eius, quae esset haec parabola.
Quibus ipse dixit: «Vobis datum est nosse mysteria regni Dei, ceteris autem in parabolis, ut videntes non videant et audientes non intellegant.
Est autem haec parabola: Semen est verbum Dei.
Qui autem secus viam, sunt qui audiunt; deinde venit Diabolus et tollit verbum de corde eorum, ne credentes salvi fiant.
Qui autem supra petram: qui cum audierint, cum gaudio suscipiunt verbum; et hi radices non habent, qui ad tempus credunt, et in tempore tentationis recedunt.
Quod autem in spinis cecidit: hi sunt, qui audierunt et a sollicitudinibus et divitiis et voluptatibus vitae euntes suffocantur et non referunt fructum.
Quod autem in bonam terram: hi sunt, qui in corde bono et optimo audientes verbum retinent et fructum afferunt in patientia.
Nemo autem lucernam accendens operit eam vaso aut subtus lectum ponit, sed supra candelabrum ponit, ut intrantes videant lumen.
Non enim est occultum, quod non manifestetur, nec absconditum, quod non cognoscatur et in palam veniat.
Videte ergo quomodo audiatis: qui enim habet, dabitur illi; et, quicumque non habet, etiam quod putat se habere, auferetur ab illo».
Venerunt autem ad illum mater et fratres eius, et non poterant adire ad eum prae turba.
Et nuntiatum est illi: «Mater tua et fratres tui stant foris volentes te videre».
Qui respondens dixit ad eos: «Mater mea et fratres mei hi sunt, qui verbum Dei audiunt et faciunt».
Factum est autem in una dierum, et ipse ascendit in navem et discipuli eius, et ait ad illos: «Transfretemus trans stagnum». Et ascenderunt.
Navigantibus autem illis, obdormivit. Et descendit procella venti in stagnum, et complebantur et periclitabantur.
Accedentes autem suscitaverunt eum dicentes: «Praeceptor, praeceptor, perimus!». At ille surgens increpavit ventum et tempestatem aquae, et cessaverunt, et facta est tranquillitas.
Dixit autem illis: «Ubi est fides vestra?». Qui timentes mirati sunt dicentes ad invicem: «Quis putas hic est, quia et ventis imperat et aquae, et oboediunt ei?».
Enavigaverunt autem ad regionem Gergesenorum, quae est contra Galilaeam.
Et cum egressus esset ad terram, occurrit illi vir quidam de civitate, qui habebat daemonia et iam tempore multo vestimento non induebatur neque in domo manebat sed in monumentis.
Is ut vidit Iesum, exclamans procidit ante illum et voce magna dixit: «Quid mihi et tibi est, Iesu, Fili Dei Altissimi? Obsecro te, ne me torqueas».
Praecipiebat enim spiritui immundo, ut exiret ab homine. Multis enim temporibus arripiebat illum, vinciebatur catenis et compedibus custoditus; et ruptis vinculis, agebatur a daemonio in deserta.
Interrogavit autem illum Iesus dicens: «Quod tibi nomen est?». At ille dixit: «Legio», quia intraverunt daemonia multa in eum.
Et rogabant eum, ne imperaret illis, ut in abyssum irent.
Erat autem ibi grex porcorum multorum pascentium in monte; et rogaverunt eum, ut permitteret eis in illos ingredi. Et permisit illis.
Exierunt ergo daemonia ab homine et intraverunt in porcos, et impetu abiit grex per praeceps in stagnum et suffocatus est.
Quod ut viderunt factum, qui pascebant, fugerunt et nuntiaverunt in civitatem et in villas.
Exierunt autem videre, quod factum est, et venerunt ad Iesum et invenerunt hominem sedentem, a quo daemonia exierant, vestitum ac sana mente ad pedes Iesu et timuerunt.
Nuntiaverunt autem illis hi, qui viderant, quomodo sanus factus esset, qui a daemonio vexabatur.
Et rogaverunt illum omnis multitudo regionis Gergesenorum, ut discederet ab ipsis, quia timore magno tenebantur. Ipse autem ascendens navem reversus est.
Et rogabat illum vir, a quo daemonia exierant, ut cum eo esset. Dimisit autem eum dicens:
«Redi domum tuam et narra quanta tibi fecit Deus». Et abiit per universam civitatem praedicans quanta illi fecisset Iesus.
Cum autem rediret Iesus, excepit illum turba; erant enim omnes exspectantes eum.
Et ecce venit vir, cui nomen Iairus, et ipse princeps synagogae erat, et cecidit ad pedes Iesu rogans eum, ut intraret in domum eius,
quia filia unica erat illi fere annorum duodecim, et haec moriebatur. Et dum iret, a turbis comprimebatur.
Et mulier quaedam erat in fluxu sanguinis ab annis duodecim, quae in medicos erogaverat omnem substantiam suam nec ab ullo potuit curari;
accessit retro et tetigit fimbriam vestimenti eius, et confestim stetit fluxus sanguinis eius.
Et ait Iesus: «Quis est, qui me tetigit?». Negantibus autem omnibus, dixit Petrus: «Praeceptor, turbae te comprimunt et affligunt».
At dixit Iesus: «Tetigit me aliquis; nam et ego novi virtutem de me exisse».
Videns autem mulier quia non latuit, tremens venit et procidit ante eum et ob quam causam tetigerit eum indicavit coram omni populo et quemadmodum confestim sanata sit.
At ipse dixit illi: «Filia, fides tua te salvam fecit. Vade in pace».
Adhuc illo loquente, venit quidam e domo principis synagogae dicens: «Mortua est filia tua; noli amplius vexare magistrum».
Iesus autem, audito hoc verbo, respondit ei: «Noli timere; crede tantum, et salva erit».
Et cum venisset domum, non permisit intrare secum quemquam nisi Petrum et Ioannem et Iacobum et patrem puellae et matrem.
Flebant autem omnes et plangebant illam. At ille dixit: «Nolite flere; non est enim mortua, sed dormit».
Et deridebant eum scientes quia mortua esset.
Ipse autem tenens manum eius clamavit dicens: «Puella, surge!».
Et reversus est spiritus eius, et surrexit continuo; et iussit illi dari manducare.
Et stupuerunt parentes eius, quibus praecepit, ne alicui dicerent, quod factum erat.
Convocatis autem Duodecim, dedit illis virtutem et potesta tem super omnia daemonia, et ut languores curarent,
et misit illos praedicare regnum Dei et sanare infirmos;
et ait ad illos: «Nihil tuleritis in via, neque virgam neque peram neque panem neque pecuniam, neque duas tunicas habeatis.
Et in quamcumque domum intraveritis, ibi manete et inde exite.
Et quicumque non receperint vos, exeuntes de civitate illa pulverem pedum vestrorum excutite in testimonium supra illos».
Egressi autem circumibant per castella evangelizantes et curantes ubique.
Audivit autem Herodes tetrarcha omnia, quae fiebant, et haesitabat, eo quod diceretur a quibusdam: «Ioannes surrexit a mortuis»;
a quibusdam vero: «Elias apparuit»; ab aliis autem: «Propheta unus de antiquis surrexit».
Et ait Herodes: «Ioannem ego decollavi; quis autem est iste, de quo audio ego talia?». Et quaerebat videre eum.
Et reversi apostoli narraverunt illi, quaecumque fecerunt. Et assumptis illis, secessit seorsum ad civitatem, quae vocatur Bethsaida.
Quod cum cognovissent turbae, secutae sunt illum. Et excepit illos et loquebatur illis de regno Dei et eos, qui cura indigebant, sanabat.
Dies autem coeperat declinare; et accedentes Duodecim dixerunt illi: «Dimitte turbam, ut euntes in castella villasque, quae circa sunt, divertant et inveniant escas, quia hic in loco deserto sumus».
Ait autem ad illos: «Vos date illis manducare». At illi dixerunt: «Non sunt nobis plus quam quinque panes et duo pisces, nisi forte nos eamus et emamus in omnem hanc turbam escas».
Erant enim fere viri quinque milia. Ait autem ad discipulos suos: «Facite illos discumbere per convivia ad quinquagenos».
Et ita fecerunt et discumbere fecerunt omnes.
Acceptis autem quinque panibus et duobus piscibus, respexit in caelum et benedixit illis et fregit et dabat discipulis suis, ut ponerent ante turbam.
Et manducaverunt et saturati sunt omnes; et sublatum est, quod superfuit illis, fragmentorum cophini duodecim.
Et factum est, cum solus esset orans, erant cum illo discipuli, et interrogavit illos dicens: «Quem me dicunt esse turbae?».
At illi responderunt et dixerunt: «Ioannem Baptistam, alii autem Eliam, alii vero: Propheta unus de prioribus surrexit».
Dixit autem illis: «Vos autem quem me esse dicitis?». Respondens Petrus dixit: «Christum Dei».
At ille increpans illos praecepit, ne cui dicerent hoc,
dicens: «Oportet Filium hominis multa pati et reprobari a senioribus et principibus sacerdotum et scribis et occidi et tertia die resurgere».
Dicebat autem ad omnes: «Si quis vult post me venire, abneget semetipsum et tollat crucem suam cotidie et sequatur me.
Qui enim voluerit animam suam salvam facere, perdet illam; qui autem perdiderit animam suam propter me, hic salvam faciet illam.
Quid enim proficit homo, si lucretur universum mundum, se autem ipsum perdat vel detrimentum sui faciat?
Nam qui me erubuerit et meos sermones, hunc Filius hominis erubescet, cum venerit in gloria sua et Patris et sanctorum angelorum.
Dico autem vobis vere: Sunt aliqui hic stantes, qui non gustabunt mortem, donec videant regnum Dei».
Factum est autem post haec verba fere dies octo, et assumpsit Petrum et Ioannem et Iacobum et ascendit in montem, ut oraret.
Et facta est, dum oraret, species vultus eius altera, et vestitus eius albus, refulgens.
Et ecce duo viri loquebantur cum illo, et erant Moyses et Elias,
qui visi in gloria dicebant exodum eius, quam completurus erat in Ierusalem.
Petrus vero et qui cum illo gravati erant somno; et evigilantes viderunt gloriam eius et duos viros, qui stabant cum illo.
Et factum est, cum discederent ab illo, ait Petrus ad Iesum: «Praeceptor, bonum est nos hic esse; et faciamus tria tabernacula: unum tibi et unum Moysi et unum Eliae», nesciens quid diceret.
Haec autem illo loquente, facta est nubes et obumbravit eos; et timuerunt intrantibus illis in nubem.
Et vox facta est de nube dicens: «Hic est Filius meus electus; ipsum audite».
Et dum fieret vox, inventus est Iesus solus. Et ipsi tacuerunt et nemini dixerunt in illis diebus quidquam ex his, quae viderant.
Factum est autem in sequenti die, descendentibus illis de monte, occurrit illi turba multa.
Et ecce vir de turba exclamavit dicens: «Magister, obsecro te, respice in filium meum, quia unicus est mihi;
et ecce spiritus apprehendit illum, et subito clamat, et dissipat eum cum spuma et vix discedit ab eo dilanians eum;
et rogavi discipulos tuos, ut eicerent illum, et non potuerunt».
Respondens autem Iesus dixit: «O generatio infidelis et perversa, usquequo ero apud vos et patiar vos? Adduc huc filium tuum».
Et cum accederet, elisit illum daemonium et dissipavit. Et increpavit Iesus spiritum immundum et sanavit puerum et reddidit illum patri eius.
Stupebant autem omnes in magnitudine Dei. Omnibusque mirantibus in omnibus, quae faciebat, dixit ad discipulos suos:
«Ponite vos in auribus vestris sermones istos: Filius enim hominis futurum est ut tradatur in manus hominum».
At illi ignorabant verbum istud, et erat velatum ante eos, ut non sentirent illud, et time bant interrogare eum de hoc verbo.
Intravit autem cogitatio in eos, quis eorum maior esset.
At Iesus sciens cogitationem cordis illorum, apprehendens puerum statuit eum secus se
et ait illis: «Quicumque susceperit puerum istum in nomine meo, me recipit; et, quicumque me receperit, recipit eum, qui me misit; nam qui minor est inter omnes vos, hic maior est».
Respondens autem Ioannes dixit: «Praeceptor, vidimus quendam in nomine tuo eicientem daemonia et prohibuimus eum, quia non sequitur nobiscum».
Et ait ad illum Iesus: «Nolite prohibere; qui enim non est adversus vos, pro vobis est».
Factum est autem, dum complerentur dies assumptionis eius, et ipse faciem suam firmavit, ut iret Ierusalem,
et misit nuntios ante conspectum suum. Et euntes intraverunt in castellum Samaritanorum, ut pararent illi.
Et non receperunt eum, quia facies eius erat euntis Ierusalem.
Cum vidissent autem discipuli Iacobus et Ioannes, dixerunt: «Domine, vis dicamus, ut ignis descendat de caelo et consumat illos?».
Et conversus increpavit illos.
Et ierunt in aliud castellum.
Et euntibus illis in via, dixit quidam ad illum: «Sequar te, quocumque ieris».
Et ait illi Iesus: «Vulpes foveas habent, et volucres caeli nidos, Filius autem hominis non habet, ubi caput reclinet».
Ait autem ad alterum: «Sequere me». Ille autem dixit: «Domine, permitte mihi primum ire et sepelire patrem meum».
Dixitque ei Iesus: «Sine, ut mortui sepeliant mortuos suos; tu autem vade, annuntia regnum Dei».
Et ait alter: «Sequar te, Domine, sed primum permitte mihi renuntiare his, qui domi sunt».
Ait ad illum Iesus: «Nemo mittens manum suam in aratrum et aspiciens retro, aptus est regno Dei».
Post haec autem designavit Dominus alios septuaginta duos et misit illos binos ante faciem suam in omnem civitatem et locum, quo erat ipse venturus.
Et dicebat illis: «Messis quidem multa, operarii autem pauci; rogate ergo Dominum messis, ut mittat operarios in messem suam.
Ite; ecce ego mitto vos sicut agnos inter lupos.
Nolite portare sacculum neque peram neque calceamenta et neminem per viam salutaveritis.
In quamcumque domum intraveritis, primum dicite: "Pax huic domui".
Et si ibi fuerit filius pacis, requiescet super illam pax vestra; sin autem, ad vos revertetur.
In eadem autem domo manete edentes et bibentes, quae apud illos sunt: dignus enim est operarius mercede sua. Nolite transire de domo in domum.
Et in quamcumque civitatem intraveritis, et susceperint vos, manducate, quae apponuntur vobis,
et curate infirmos, qui in illa sunt, et dicite illis: "Appropinquavit in vos regnum Dei".
In quamcumque civitatem intraveritis, et non receperint vos, exeuntes in plateas eius dicite:
"Etiam pulverem, qui adhaesit nobis ad pedes de civitate vestra, extergimus in vos; tamen hoc scitote, quia appropinquavit regnum Dei".
Dico vobis quia Sodomis in die illa remissius erit quam illi civitati.
Vae tibi, Chorazin! Vae tibi, Bethsaida! Quia si in Tyro et Sidone factae fuissent virtutes, quae in vobis factae sunt, olim in cilicio et cinere sedentes paeniterent.
Verumtamen Tyro et Sidoni remissius erit in iudicio quam vobis.
Et tu, Capharnaum, numquid usque in caelum exaltaberis? Usque ad infernum demergeris!
Qui vos audit, me audit; et, qui vos spernit, me spernit; qui autem me spernit, spernit eum, qui me misit».
Reversi sunt autem septuaginta duo cum gaudio dicentes: «Domine, etiam daemonia subiciuntur nobis in nomine tuo!».
Et ait illis: «Videbam Satanam sicut fulgur de caelo cadentem.
Ecce dedi vobis potestatem calcandi supra serpentes et scorpiones et supra omnem virtutem inimici; et nihil vobis nocebit.
Verumtamen in hoc nolite gaudere, quia spiritus vobis subiciuntur; gaudete autem quod nomina vestra scripta sunt in caelis».
In ipsa hora exsultavit Spiritu Sancto et dixit: «Confiteor tibi, Pater, Domine caeli et terrae, quod abscondisti haec a sapientibus et prudentibus et revelasti ea parvulis; etiam, Pater, quia sic placuit ante te.
Omnia mihi tradita sunt a Patre meo; et nemo scit qui sit Filius, nisi Pater, et qui sit Pater, nisi Filius et cui voluerit Filius revelare».
Et conversus ad discipulos seorsum dixit: «Beati oculi, qui vident, quae videtis.
Dico enim vobis: Multi prophetae et reges voluerunt videre, quae vos videtis, et non viderunt, et audire, quae auditis, et non audierunt».
Et ecce quidam legis peritus surrexit tentans illum dicens: «Magister, quid faciendo vitam aeternam possidebo?».
At ille dixit ad eum: «In Lege quid scriptum est? Quomodo legis?».
Ille autem respondens dixit: «Diliges Dominum Deum tuum ex toto corde tuo et ex tota anima tua et ex omnibus viribus tuis et ex omni mente tua et proximum tuum sicut teipsum».
Dixitque illi: «Recte respondisti; hoc fac et vives».
Ille autem, volens iustificare seipsum, dixit ad Iesum: «Et quis est meus proximus?».
Suscipiens autem Iesus dixit: «Homo quidam descendebat ab Ierusalem in Iericho et incidit in latrones, qui etiam despoliaverunt eum et, plagis impositis, abierunt, semivivo relicto.
Accidit autem, ut sacerdos quidam descenderet eadem via et, viso illo, praeterivit;
similiter et Levita, cum esset secus locum et videret eum, pertransiit.
Samaritanus autem quidam iter faciens, venit secus eum et videns eum misericordia motus est,
et appropians alligavit vulnera eius infundens oleum et vinum; et imponens illum in iumentum suum duxit in stabulum et curam eius egit.
Et altera die protulit duos denarios et dedit stabulario et ait: "Curam illius habe, et, quodcumque supererogaveris, ego, cum rediero, reddam tibi".
Quis horum trium videtur tibi proximus fuisse illi, qui incidit in latrones?».
At ille dixit: «Qui fecit misericordiam in illum». Et ait illi Iesus: «Vade et tu fac similiter».
Cum autem irent, ipse intravit in quoddam castellum, et mulier quaedam Martha nomine excepit illum.
Et huic erat soror nomine Maria, quae etiam sedens secus pedes Domini audiebat verbum illius.
Martha autem satagebat circa frequens ministerium; quae stetit et ait: «Domine, non est tibi curae quod soror mea reliquit me solam ministrare? Dic ergo illi, ut me adiuvet».
Et respondens dixit illi Dominus: «Martha, Martha, sollicita es et turbaris erga plurima,
porro unum est necessarium; Maria enim optimam partem elegit, quae non auferetur ab ea».
Et factum est cum esset in loco quodam orans, ut cessa vit, dixit unus ex discipulis eius ad eum: «Domine, doce nos orare, sicut et Ioannes docuit discipulos suos».
Et ait illis: «Cum oratis, dicite: Pater, sanctificetur nomen tuum, adveniat regnum tuum;
panem nostrum cotidianum da nobis cotidie,
et dimitte nobis peccata nostra, si quidem et ipsi dimittimus omni debenti nobis, et ne nos inducas in tentationem».
Et ait ad illos: «Quis vestrum habebit amicum et ibit ad illum media nocte et dicet illi: "Amice, commoda mihi tres panes,
quoniam amicus meus venit de via ad me, et non habeo, quod ponam ante illum";
et ille de intus respondens dicat: "Noli mihi molestus esse; iam ostium clausum est, et pueri mei mecum sunt in cubili; non possum surgere et dare tibi".
Dico vobis: Et si non dabit illi surgens, eo quod amicus eius sit, propter improbitatem tamen eius surget et dabit illi, quotquot habet necessarios.
Et ego vobis dico: Petite, et dabitur vobis; quaerite, et invenietis; pulsate, et aperietur vobis.
Omnis enim qui petit, accipit; et, qui quaerit, invenit; et pulsanti aperietur.
Quem autem ex vobis patrem filius petierit piscem, numquid pro pisce serpentem dabit illi?
Aut si petierit ovum, numquid porriget illi scorpionem?
Si ergo vos, cum sitis mali, nostis dona bona dare filiis vestris, quanto magis Pater de caelo dabit Spiritum Sanctum petentibus se».
Et erat eiciens daemonium, et illud erat mutum; et factum est, cum daemonium exisset, locutus est mutus. Et admiratae sunt turbae;
quidam autem ex eis dixerunt: «In Beelzebul principe daemoniorum eicit daemonia».
Et alii tentantes signum de caelo quaerebant ab eo.
Ipse autem sciens cogitationes eorum dixit eis: «Omne regnum in seipsum divisum desolatur, et domus supra domum cadit.
Si autem et Satanas in seipsum divisus est, quomodo stabit regnum ipsius? Quia dicitis in Beelzebul eicere me daemonia.
Si autem ego in Beelzebul eicio daemonia, filii vestri in quo eiciunt? Ideo ipsi iudices vestri erunt.
Porro si in digito Dei eicio daemonia, profecto pervenit in vos regnum Dei.
Cum fortis armatus custodit atrium suum, in pace sunt ea, quae possidet;
si autem fortior illo superveniens vicerit eum, universa arma eius auferet, in quibus confidebat, et spolia eius distribuet.
Qui non est mecum, adversum me est; et, qui non colligit mecum, dispergit.
Cum immundus spiritus exierit de homine, perambulat per loca inaquosa quaerens requiem; et non inveniens dicit: "Revertar in domum meam unde exivi".
Et cum venerit, invenit scopis mundatam et exornatam.
Et tunc vadit et assumit septem alios spiritus nequiores se, et ingressi habitant ibi; et sunt novissima hominis illius peiora prioribus».
Factum est autem, cum haec diceret, extollens vocem quaedam mulier de turba dixit illi: «Beatus venter, qui te portavit, et ubera, quae suxisti!».
At ille dixit: «Quinimmo beati, qui audiunt verbum Dei et custodiunt!».
Turbis autem concurrentibus, coepit dicere: «Generatio haec generatio nequam est; signum quaerit, et signum non dabitur illi, nisi signum Ionae.
Nam sicut Ionas fuit signum Ninevitis, ita erit et Filius hominis generationi isti.
Regina austri surget in iudicio cum viris generationis huius et condemnabit illos, quia venit a finibus terrae audire sapientiam Salomonis, et ecce plus Salomone hic.
Viri Ninevitae surgent in iudicio cum generatione hac et condemnabunt illam, quia paenitentiam egerunt ad praedicationem Ionae, et ecce plus Iona hic.
Nemo lucernam accendit et in abscondito ponit neque sub modio sed supra candelabrum, ut, qui ingrediuntur, lumen videant.
Lucerna corporis est oculus tuus. Si oculus tuus fuerit simplex, totum corpus tuum lucidum erit; si autem nequam fuerit, etiam corpus tuum tenebrosum erit.
Vide ergo, ne lumen, quod in te est, tenebrae sint.
Si ergo corpus tuum totum lucidum fuerit non habens aliquam partem tenebrarum, erit lucidum totum, sicut quando lucerna in fulgore suo illuminat te».
Et cum loqueretur, rogavit illum quidam pharisaeus, ut pranderet apud se; et ingressus recubuit.
Pharisaeus autem videns miratus est quod non baptizatus esset ante prandium.
Et ait Dominus ad illum: «Nunc vos pharisaei, quod de foris est calicis et catini, mundatis; quod autem intus est vestrum, plenum est rapina et iniquitate.
Stulti! Nonne, qui fecit, quod de foris est, etiam id, quod de intus est, fecit?
Verumtamen, quae insunt, date eleemosynam; et ecce omnia munda sunt vobis.
Sed vae vobis pharisaeis, quia decimatis mentam et rutam et omne holus et praeteritis iudicium et caritatem Dei! Haec autem oportuit facere et illa non omittere.
Vae vobis pharisaeis, quia diligitis primam cathedram in synagogis et salutationes in foro!
Vae vobis, quia estis ut monumenta, quae non parent, et homines ambulantes supra nesciunt!».
Respondens autem quidam ex legis peritis ait illi: «Magister, haec dicens etiam nobis contumeliam facis».
At ille ait: «Et vobis legis peritis: Vae, quia oneratis homines oneribus, quae portari non possunt, et ipsi uno digito vestro non tangitis sarcinas!
Vae vobis, quia aedificatis monumenta prophetarum, patres autem vestri occiderunt illos!
Profecto testificamini et consentitis operibus patrum vestrorum, quoniam ipsi quidem eos occiderunt, vos autem aedificatis.
Propterea et sapientia Dei dixit: Mittam ad illos prophetas et apostolos, et ex illis occident et persequentur,
ut requiratur sanguis omnium prophetarum, qui effusus est a constitutione mundi, a generatione ista,
a sanguine Abel usque ad sanguinem Zachariae, qui periit inter altare et aedem. Ita dico vobis: Requiretur ab hac generatione.
Vae vobis legis peritis, quia tulistis clavem scientiae! Ipsi non introistis et eos, qui introibant, prohibuistis».
Cum autem inde exisset, coeperunt scribae et pharisaei graviter insistere et eum allicere in sermone de multis
insidiantes ei, ut caperent aliquid ex ore eius.
Interea multis turbis cir cumstantibus, ita ut se invi cem conculcarent, coepit dicere ad discipulos suos primum: «Attendite a fermento pharisaeorum, quod est hypocrisis.
Nihil autem opertum est, quod non reveletur, neque absconditum, quod non sciatur.
Quoniam, quae in tenebris dixistis, in lumine audientur; et, quod in aurem locuti estis in cubiculis, praedicabitur in tectis.
Dico autem vobis amicis meis: Ne terreamini ab his, qui occidunt corpus et post haec non habent amplius, quod faciant.
Ostendam autem vobis quem timeatis: Timete eum, qui postquam occiderit, habet potestatem mittere in gehennam. Ita dico vobis: Hunc timete.
Nonne quinque passeres veneunt dipundio? Et unus ex illis non est in oblivione coram Deo.
Sed et capilli capitis vestri omnes numerati sunt. Nolite timere; multis passeribus pluris estis.
Dico autem vobis: Omnis, quicumque confessus fuerit in me coram hominibus, et Filius hominis confitebitur in illo coram angelis Dei;
qui autem negaverit me coram hominibus, denegabitur coram angelis Dei.
Et omnis, qui dicet verbum in Filium hominis, remittetur illi; ei autem, qui in Spiritum Sanctum blasphemaverit, non remittetur.
Cum autem inducent vos in synagogas et ad magistratus et potestates, nolite solliciti esse qualiter aut quid respondeatis aut quid dicatis:
Spiritus enim Sanctus docebit vos in ipsa hora, quae oporteat dicere».
Ait autem quidam ei de turba: «Magister, dic fratri meo, ut dividat mecum hereditatem».
At ille dixit ei: «Homo, quis me constituit iudicem aut divisorem super vos?».
Dixitque ad illos: «Videte et cavete ab omni avaritia, quia si cui res abundant, vita eius non est ex his, quae possidet».
Dixit autem similitudinem ad illos dicens: «Hominis cuiusdam divitis uberes fructus ager attulit.
Et cogitabat intra se dicens: "Quid faciam, quod non habeo, quo congregem fructus meos?".
Et dixit: "Hoc faciam: destruam horrea mea et maiora aedificabo et illuc congregabo omne triticum et bona mea;
et dicam animae meae: Anima, habes multa bona posita in annos plurimos; requiesce, comede, bibe, epulare".
Dixit autem illi Deus: "Stulte! Hac nocte animam tuam repetunt a te; quae autem parasti, cuius erunt?".
Sic est qui sibi thesaurizat et non fit in Deum dives».
Dixitque ad discipulos suos: «Ideo dico vobis: nolite solliciti esse animae quid manducetis, neque corpori quid vestiamini.
Anima enim plus est quam esca, et corpus quam vestimentum.
Considerate corvos, quia non seminant neque metunt, quibus non est cellarium neque horreum, et Deus pascit illos; quanto magis vos pluris estis volucribus.
Quis autem vestrum cogitando potest adicere ad aetatem suam cubitum?
Si ergo neque, quod minimum est, potestis, quid de ceteris solliciti estis?
Considerate lilia quomodo crescunt: non laborant neque nent; dico autem vobis: Nec Salomon in omni gloria sua vestiebatur sicut unum ex istis.
Si autem fenum, quod hodie in agro est et cras in clibanum mittitur, Deus sic vestit, quanto magis vos, pusillae fidei.
Et vos nolite quaerere quid manducetis aut quid bibatis et nolite solliciti esse.
Haec enim omnia gentes mundi quaerunt; Pater autem vester scit quoniam his indigetis.
Verumtamen quaerite regnum eius; et haec adicientur vobis.
Noli timere, pusillus grex, quia complacuit Patri vestro dare vobis regnum.
Vendite, quae possidetis, et date eleemosynam. Facite vobis sacculos, qui non veterescunt, thesaurum non deficientem in caelis, quo fur non appropiat, neque tinea corrumpit;
ubi enim thesaurus vester est, ibi et cor vestrum erit.
Sint lumbi vestri praecincti et lucernae ardentes,
et vos similes hominibus exspectantibus dominum suum, quando revertatur a nuptiis, ut, cum venerit et pulsaverit, confestim aperiant ei.
Beati, servi illi, quos, cum venerit dominus, invenerit vigilantes. Amen dico vobis, quod praecinget se et faciet illos discumbere et transiens ministrabit illis.
Et si venerit in secunda vigilia, et si in tertia vigilia venerit, et ita invenerit, beati sunt illi.
Hoc autem scitote, quia, si sciret pater familias, qua hora fur veniret, non sineret perfodi domum suam.
Et vos estote parati, quia, qua hora non putatis, Filius hominis venit».
Ait autem Petrus: «Domine, ad nos dicis hanc parabolam an et ad omnes?».
Et dixit Dominus: «Quis putas est fidelis dispensator et prudens, quem constituet dominus super familiam suam, ut det illis in tempore tritici mensuram?
Beatus ille servus, quem, cum venerit dominus eius, invenerit ita facientem.
Vere dico vobis: Supra omnia, quae possidet, constituet illum.
Quod si dixerit servus ille in corde suo: "Moram facit dominus meus venire", et coeperit percutere pueros et ancillas et edere et bibere et inebriari,
veniet dominus servi illius in die, qua non sperat, et hora, qua nescit, et dividet eum partemque eius cum infidelibus ponet.
Ille autem servus, qui cognovit voluntatem domini sui et non praeparavit vel non fecit secundum voluntatem eius, vapulabit multis;
qui autem non cognovit et fecit digna plagis, vapulabit paucis. Omni autem, cui multum datum est, multum quaeretur ab eo; et cui commendaverunt multum, plus petent ab eo.
Ignem veni mittere in terram et quid volo? Si iam accensus esset!
Baptisma autem habeo baptizari et quomodo coartor, usque dum perficiatur!
Putatis quia pacem veni dare in terram? Non, dico vobis, sed separationem.
Erunt enim ex hoc quinque in domo una divisi: tres in duo, et duo in tres;
dividentur pater in filium et filius in patrem, mater in filiam et filia in matrem, socrus in nurum suam et nurus in socrum».
Dicebat autem et ad turbas: «Cum videritis nubem orientem ab occasu, statim dicitis: "Nimbus venit", et ita fit;
et cum austrum flantem, dicitis: "Aestus erit", et fit.
Hypocritae, faciem terrae et caeli nostis probare, hoc autem tempus quomodo nescitis probare?
Quid autem et a vobis ipsis non iudicatis, quod iustum est?
Cum autem vadis cum adversario tuo ad principem, in via da operam liberari ab illo, ne forte trahat te apud iudicem, et iudex tradat te exactori, et exactor mittat te in carcerem.
Dico tibi: Non exies inde, donec etiam novissimum minutum reddas».
Aderant autem quidam ipso in tempore nuntiantes illi de Galilaeis, quorum sanguinem Pilatus miscuit cum sacrificiis eorum.
Et respondens dixit illis: «Putatis quod hi Galilaei prae omnibus Galilaeis peccatores fuerunt, quia talia passi sunt?
Non, dico vobis, sed, nisi paenitentiam egeritis, omnes similiter peribitis.
Vel illi decem et octo, supra quos cecidit turris in Siloam et occidit eos, putatis quia et ipsi debitores fuerunt praeter omnes homines habitantes in Ierusalem?
Non, dico vobis, sed, si non paenitentiam egeritis, omnes similiter peribitis».
Dicebat autem hanc similitudinem: «Arborem fici habebat quidam plantatam in vinea sua et venit quaerens fructum in illa et non invenit.
Dixit autem ad cultorem vineae: "Ecce anni tres sunt, ex quo venio quaerens fructum in ficulnea hac et non invenio. Succide ergo illam. Ut quid etiam terram evacuat?".
At ille respondens dicit illi: "Domine, dimitte illam et hoc anno, usque dum fodiam circa illam et mittam stercora,
et si quidem fecerit fructum in futurum; sin autem succides eam"».
Erat autem docens in una synagogarum sabbatis.
Et ecce mulier, quae habebat spiritum infirmitatis annis decem et octo et erat inclinata nec omnino poterat sursum respicere.
Quam cum vidisset Iesus, vocavit et ait illi: «Mulier, dimissa es ab infirmitate tua»,
et imposuit illi manus; et confestim erecta est et glorificabat Deum.
Respondens autem archisynagogus, indignans quia sabbato curasset Iesus, dicebat turbae: «Sex dies sunt, in quibus oportet operari; in his ergo venite et curamini et non in die sabbati».
Respondit autem ad illum Dominus et dixit: «Hypocritae, unusquisque vestrum sabbato non solvit bovem suum aut asinum a praesepio et ducit adaquare?
Hanc autem filiam Abrahae, quam alligavit Satanas ecce decem et octo annis, non oportuit solvi a vinculo isto die sabbati?».
Et cum haec diceret, erubescebant omnes adversarii eius, et omnis populus gaudebat in universis, quae gloriose fiebant ab eo.
Dicebat ergo: «Cui simile est regnum Dei, et cui simile existimabo illud?
Simile est grano sinapis, quod acceptum homo misit in hortum suum, et crevit et factum est in arborem, et volucres caeli requieverunt in ramis eius».
Et iterum dixit: «Cui simile aestimabo regnum Dei?
Simile est fermento, quod acceptum mulier abscondit in farinae sata tria, donec fermentaretur totum».
Et ibat per civitates et castella docens et iter faciens in Hierosolymam.
Ait autem illi quidam: «Domine, pauci sunt, qui salvantur?». Ipse autem dixit ad illos:
«Contendite intrare per angustam portam, quia multi, dico vobis, quaerent intrare et non poterunt.
Cum autem surrexerit pater familias et clauserit ostium, et incipietis foris stare et pulsare ostium dicentes: "Domine, aperi nobis"; et respondens dicet vobis: "Nescio vos unde sitis".
Tunc incipietis dicere: "Manducavimus coram te et bibimus, et in plateis nostris docuisti";
et dicet loquens vobis: "Nescio vos unde sitis; discedite a me, omnes operarii iniquitatis".
Ibi erit fletus et stridor dentium, cum videritis Abraham et Isaac et Iacob et omnes prophetas in regno Dei, vos autem expelli foras.
Et venient ab oriente et occidente et aquilone et austro et accumbent in regno Dei.
Et ecce sunt novissimi, qui erunt primi, et sunt primi, qui erunt novissimi».
In ipsa hora accesserunt quidam pharisaeorum dicentes illi: «Exi et vade hinc, quia Herodes vult te occidere».
Et ait illis: «Ite, dicite vulpi illi: "Ecce eicio daemonia et sanitates perficio hodie et cras et tertia consummor.
Verumtamen oportet me hodie et cras et sequenti ambulare, quia non capit prophetam perire extra Ierusalem".
Ierusalem, Ierusalem, quae occidis prophetas et lapidas eos, qui missi sunt ad te, quotiens volui congregare filios tuos, quemadmodum avis nidum suum sub pinnis, et noluistis.
Ecce relinquitur vobis domus vestra. Dico autem vobis: Non videbitis me, donec veniat cum dicetis: "Benedictus, qui venit in nomine Domini"».
Et factum est, cum intraret in domum cuiusdam princi pis pharisaeorum sabbato manducare panem, et ipsi observabant eum.
Et ecce homo quidam hydropicus erat ante illum.
Et respondens Iesus dixit ad legis peritos et pharisaeos dicens: «Licet sabbato curare an non?».
At illi tacuerunt. Ipse vero apprehensum sanavit eum ac dimisit.
Et ad illos dixit: «Cuius vestrum filius aut bos in puteum cadet, et non continuo extrahet illum die sabbati?».
Et non poterant ad haec respondere illi.
Dicebat autem ad invitatos parabolam, intendens quomodo primos accubitus eligerent, dicens ad illos:
«Cum invitatus fueris ab aliquo ad nuptias, non discumbas in primo loco, ne forte honoratior te sit invitatus ab eo,
et veniens is qui te et illum vocavit, dicat tibi: "Da huic locum"; et tunc incipias cum rubore novissimum locum tenere.
Sed cum vocatus fueris, vade, recumbe in novissimo loco, ut, cum venerit qui te invitavit, dicat tibi: "Amice, ascende superius"; tunc erit tibi gloria coram omnibus simul discumbentibus.
Quia omnis, qui se exaltat, humiliabitur; et, qui se humiliat, exaltabitur».
Dicebat autem et ei, qui se invitaverat: «Cum facis prandium aut cenam, noli vocare amicos tuos neque fratres tuos neque cognatos neque vicinos divites, ne forte et ipsi te reinvitent, et fiat tibi retributio.
Sed cum facis convivium, voca pauperes, debiles, claudos, caecos;
et beatus eris, quia non habent retribuere tibi. Retribuetur enim tibi in resurrectione iustorum».
Haec cum audisset quidam de simul discumbentibus, dixit illi: «Beatus, qui manducabit panem in regno Dei».
At ipse dixit ei: «Homo quidam fecit cenam magnam et vocavit multos;
et misit servum suum hora cenae dicere invitatis: "Venite, quia iam paratum est".
Et coeperunt simul omnes excusare. Primus dixit ei: "Villam emi et necesse habeo exire et videre illam; rogo te, habe me excusatum".
Et alter dixit: "Iuga boum emi quinque et eo probare illa; rogo te, habe me excusatum".
Et alius dixit: "Uxorem duxi et ideo non possum venire".
Et reversus servus nuntiavit haec domino suo. Tunc iratus pater familias dixit servo suo: "Exi cito in plateas et vicos civitatis et pauperes ac debiles et caecos et claudos introduc huc".
Et ait servus: "Domine, factum est, ut imperasti, et adhuc locus est".
Et ait dominus servo: "Exi in vias et saepes, et compelle intrare, ut impleatur domus mea.
Dico autem vobis, quod nemo virorum illorum, qui vocati sunt, gustabit cenam meam"».
Ibant autem turbae multae cum eo; et conversus dixit ad illos:
«Si quis venit ad me et non odit patrem suum et matrem et uxorem et filios et fratres et sorores, adhuc et animam suam, non potest esse meus discipulus.
Et, qui non baiulat crucem suam et venit post me, non potest esse meus discipulus.
Quis enim ex vobis volens turrem aedificare, non prius sedens computat sumptus, si habet ad perficiendum?
Ne, posteaquam posuerit fundamentum et non potuerit perficere, omnes, qui vident, incipiant illudere ei
dicentes: "Hic homo coepit aedificare et non potuit consummare".
Aut quis rex, iturus committere bellum adversus alium regem, non sedens prius cogitat, si possit cum decem milibus occurrere ei, qui cum viginti milibus venit ad se?
Alioquin, adhuc illo longe agente, legationem mittens rogat ea, quae pacis sunt.
Sic ergo omnis ex vobis, qui non renuntiat omnibus, quae possidet, non potest meus esse discipulus.
Bonum est sal; si autem sal quoque evanuerit, in quo condietur?
Neque in terram neque in sterquilinium utile est, sed foras proiciunt illud. Qui habet aures audiendi, audiat».
Erant autem appropinquan tes ei omnes publicani et pec catores, ut audirent illum.
Et murmurabant pharisaei et scribae dicentes: «Hic peccatores recipit et manducat cum illis».
Et ait ad illos parabolam istam dicens:
«Quis ex vobis homo, qui habet centum oves et si perdiderit unam ex illis, nonne dimittit nonaginta novem in deserto et vadit ad illam, quae perierat, donec inveniat illam?
Et cum invenerit eam, imponit in umeros suos gaudens
et veniens domum convocat amicos et vicinos dicens illis: "Congratulamini mihi, quia inveni ovem meam, quae perierat".
Dico vobis: Ita gaudium erit in caelo super uno peccatore paenitentiam agente quam super nonaginta novem iustis, qui non indigent paenitentia.
Aut quae mulier habens drachmas decem, si perdiderit drachmam unam, nonne accendit lucernam et everrit domum et quaerit diligenter, donec inveniat?
Et cum invenerit, convocat amicas et vicinas dicens: "Congratulamini mihi, quia inveni drachmam, quam perdideram".
Ita dico vobis: Gaudium fit coram angelis Dei super uno peccatore paenitentiam agente».
Ait autem: «Homo quidam habebat duos filios.
Et dixit adulescentior ex illis patri: "Pater, da mihi portionem substantiae, quae me contingit". Et divisit illis substantiam.
Et non post multos dies, congregatis omnibus, adulescentior filius peregre profectus est in regionem longinquam et ibi dissipavit substantiam suam vivendo luxuriose.
Et postquam omnia consummasset, facta est fames valida in regione illa, et ipse coepit egere.
Et abiit et adhaesit uni civium regionis illius, et misit illum in villam suam, ut pasceret porcos;
et cupiebat saturari de siliquis, quas porci manducabant, et nemo illi dabat.
In se autem reversus dixit: "Quanti mercennarii patris mei abundant panibus, ego autem hic fame pereo.
Surgam et ibo ad patrem meum et dicam illi: Pater, peccavi in caelum et coram te
et iam non sum dignus vocari filius tuus; fac me sicut unum de mercennariis tuis".
Et surgens venit ad patrem suum. Cum autem adhuc longe esset, vidit illum pater ipsius et misericordia motus est et accurrens cecidit supra collum eius et osculatus est illum.
Dixitque ei filius: "Pater, peccavi in caelum et coram te; iam non sum dignus vocari filius tuus".
Dixit autem pater ad servos suos: "Cito proferte stolam primam et induite illum et date anulum in manum eius et calceamenta in pedes
et adducite vitulum saginatum, occidite et manducemus et epulemur,
quia hic filius meus mortuus erat et revixit, perierat et inventus est". Et coeperunt epulari.
Erat autem filius eius senior in agro et, cum veniret et appropinquaret domui, audivit symphoniam et choros
et vocavit unum de servis et interrogavit quae haec essent.
Isque dixit illi: "Frater tuus venit, et occidit pater tuus vitulum saginatum, quia salvum illum recepit".
Indignatus est autem et nolebat introire. Pater ergo illius egressus coepit rogare illum.
At ille respondens dixit patri suo: "Ecce tot annis servio tibi et numquam mandatum tuum praeterii, et numquam dedisti mihi haedum, ut cum amicis meis epularer;
sed postquam filius tuus hic, qui devoravit substantiam tuam cum meretricibus, venit, occidisti illi vitulum saginatum".
At ipse dixit illi: "Fili, tu semper mecum es, et omnia mea tua sunt;
epulari autem et gaudere oportebat, quia frater tuus hic mortuus erat et revixit, perierat et inventus est"».
Dicebat autem et ad disci pulos: «Homo quidam erat dives, qui habebat vilicum, et hic diffamatus est apud illum quasi dissipasset bona ipsius.
Et vocavit illum et ait illi: "Quid hoc audio de te? Redde rationem vilicationis tuae; iam enim non poteris vilicare".
Ait autem vilicus intra se: "Quid faciam, quia dominus meus aufert a me vilicationem? Fodere non valeo, mendicare erubesco.
Scio quid faciam, ut, cum amotus fuero a vilicatione, recipiant me in domos suas".
Convocatis itaque singulis debitoribus domini sui, dicebat primo: "Quantum debes domino meo?".
At ille dixit: "Centum cados olei". Dixitque illi: "Accipe cautionem tuam et sede cito, scribe quinquaginta".
Deinde alii dixit: "Tu vero quantum debes?". Qui ait: "Centum coros tritici". Ait illi: "Accipe litteras tuas et scribe octoginta".
Et laudavit dominus vilicum iniquitatis, quia prudenter fecisset, quia filii huius saeculi prudentiores filiis lucis in generatione sua sunt.
Et ego vobis dico: Facite vobis amicos de mammona iniquitatis, ut, cum defecerit, recipiant vos in aeterna tabernacula.
Qui fidelis est in minimo, et in maiori fidelis est; et, qui in modico iniquus est, et in maiori iniquus est.
Si ergo in iniquo mammona fideles non fuistis, quod verum est, quis credet vobis?
Et si in alieno fideles non fuistis, quod vestrum est, quis dabit vobis?
Nemo servus potest duobus dominis servire: aut enim unum odiet et alterum diliget, aut uni adhaerebit et alterum contemnet. Non potestis Deo servire et mammonae».
Audiebant autem omnia haec pharisaei, qui erant avari, et deridebant illum.
Et ait illis: «Vos estis, qui iustificatis vos coram hominibus; Deus autem novit corda vestra, quia, quod hominibus altum est, abominatio est ante Deum.
Lex et Prophetae usque ad Ioannem; ex tunc regnum Dei evangelizatur, et omnis in illud vim facit.
Facilius est autem caelum et terram praeterire, quam de Lege unum apicem cadere.
Omnis, qui dimittit uxorem suam et ducit alteram, moechatur; et, qui dimissam a viro ducit, moechatur.
Homo quidam erat dives et induebatur purpura et bysso et epulabatur cotidie splendide.
Quidam autem pauper nomine Lazarus iacebat ad ianuam eius ulceribus plenus
et cupiens saturari de his, quae cadebant de mensa divitis; sed et canes veniebant et lingebant ulcera eius.
Factum est autem ut moreretur pauper et portaretur ab angelis in sinum Abrahae; mortuus est autem et dives et sepultus est.
Et in inferno elevans oculos suos, cum esset in tormentis, videbat Abraham a longe et Lazarum in sinu eius.
Et ipse clamans dixit: "Pater Abraham, miserere mei et mitte Lazarum, ut intingat extremum digiti sui in aquam, ut refrigeret linguam meam, quia crucior in hac flamma".
At dixit Abraham: "Fili, recordare quia recepisti bona tua in vita tua, et Lazarus similiter mala; nunc autem hic consolatur, tu vero cruciaris.
Et in his omnibus inter nos et vos chaos magnum firmatum est, ut hi, qui volunt hinc transire ad vos, non possint, neque inde ad nos transmeare".
Et ait: "Rogo ergo te, Pater, ut mittas eum in domum patris mei
— habeo enim quinque fratres — ut testetur illis, ne et ipsi veniant in locum hunc tormentorum".
Ait autem Abraham: "Habent Moysen et Prophetas; audiant illos".
At ille dixit: "Non, pater Abraham, sed si quis ex mortuis ierit ad eos, paenitentiam agent".
Ait autem illi: "Si Moysen et Prophetas non audiunt, neque si quis ex mortuis resurrexerit, credent"».
Et ad discipulos suos ait: «Impossibile est ut non ve niant scandala; vae autem illi, per quem veniunt!
Utilius est illi, si lapis molaris imponatur circa collum eius et proiciatur in mare, quam ut scandalizet unum de pusillis istis.
Attendite vobis! Si peccaverit frater tuus, increpa illum et, si paenitentiam egerit, dimitte illi;
et si septies in die peccaverit in te et septies conversus fuerit ad te dicens: "Paenitet me", dimittes illi».
Et dixerunt apostoli Domino: «Adauge nobis fidem!».
Dixit autem Dominus: «Si haberetis fidem sicut granum sinapis, diceretis huic arbori moro: "Eradicare et transplantare in mare", et oboediret vobis.
Quis autem vestrum habens servum arantem aut pascentem, qui regresso de agro dicet illi: "Statim transi, recumbe",
et non dicet ei: "Para, quod cenem, et praecinge te et ministra mihi, donec manducem et bibam, et post haec tu manducabis et bibes"?
Numquid gratiam habet servo illi, quia fecit, quae praecepta sunt?
Sic et vos, cum feceritis omnia, quae praecepta sunt vobis, dicite: "Servi inutiles sumus; quod debuimus facere, fecimus"».
Et factum est, dum iret in Ierusalem, et ipse transibat per mediam Samariam et Galilaeam.
Et cum ingrederetur quoddam castellum, occurrerunt ei decem viri leprosi, qui steterunt a longe
et levaverunt vocem dicentes: «Iesu praeceptor, miserere nostri!».
Quos ut vidit, dixit: «Ite, ostendite vos sacerdotibus». Et factum est, dum irent, mundati sunt.
Unus autem ex illis, ut vidit quia sanatus est, regressus est cum magna voce magnificans Deum
et cecidit in faciem ante pedes eius gratias agens ei; et hic erat Samaritanus.
Respondens autem Iesus dixit: «Nonne decem mundati sunt? Et novem ubi sunt?
Non sunt inventi qui redirent, ut darent gloriam Deo, nisi hic alienigena?».
Et ait illi: «Surge, vade; fides tua te salvum fecit».
Interrogatus autem a pharisaeis: «Quando venit regnum Dei?», respondit eis et dixit: «Non venit regnum Dei cum observatione,
neque dicent: "Ecce hic" aut: "Illic"; ecce enim regnum Dei intra vos est».
Et ait ad discipulos: «Venient dies, quando desideretis videre unum diem Filii hominis et non videbitis.
Et dicent vobis: "Ecce hic", "Ecce illic"; nolite ire neque sectemini.
Nam sicut fulgur coruscans de sub caelo in ea, quae sub caelo sunt, fulget, ita erit Filius hominis in die sua.
Primum autem oportet illum multa pati et reprobari a generatione hac.
Et sicut factum est in diebus Noe, ita erit et in diebus Filii hominis:
edebant, bibebant, uxores ducebant, dabantur ad nuptias, usque in diem, qua intravit Noe in arcam, et venit diluvium et perdidit omnes.
Similiter sicut factum est in diebus Lot: edebant, bibebant, emebant, vendebant, plantabant, aedificabant;
qua die autem exiit Lot a Sodomis, pluit ignem et sulphur de caelo et omnes perdidit.
Secundum haec erit, qua die Filius hominis revelabitur.
In illa die, qui fuerit in tecto, et vasa eius in domo, ne descendat tollere illa; et, qui in agro, similiter non redeat retro.
Memores estote uxoris Lot.
Quicumque quaesierit animam suam salvam facere, perdet illam; et, quicumque perdiderit illam, vivificabit eam.
Dico vobis: Illa nocte erunt duo in lecto uno: unus assumetur, et alter relinquetur;
duae erunt molentes in unum: una assumetur, et altera relinquetur».
Respondentes dicunt illi: «Ubi, Domine?». Qui dixit eis: «Ubicumque fuerit corpus, illuc congregabuntur et aquilae».
Dicebat autem parabolam ad illos, quoniam oportet semper orare et non deficere,
dicens: «Iudex quidam erat in quadam civitate, qui Deum non timebat et hominem non reverebatur.
Vidua autem erat in civitate illa et veniebat ad eum dicens: "Vindica me de adversario meo".
Et nolebat per multum tempus; post haec autem dixit intra se: "Etsi Deum non timeo nec hominem revereor,
tamen quia molesta est mihi haec vidua, vindicabo illam, ne in novissimo veniens suggillet me"».
Ait autem Dominus: «Audite quid iudex iniquitatis dicit;
Deus autem non faciet vindictam electorum suorum clamantium ad se die ac nocte, et patientiam habebit in illis?
Dico vobis: Cito faciet vindictam illorum. Verumtamen Filius hominis veniens, putas, inveniet fidem in terra?».
Dixit autem et ad quosdam, qui in se confidebant tamquam iusti et aspernabantur ceteros, parabolam istam:
«Duo homines ascenderunt in templum, ut orarent: unus pharisaeus et alter publicanus.
Pharisaeus stans haec apud se orabat: "Deus, gratias ago tibi, quia non sum sicut ceteri hominum, raptores, iniusti, adulteri, velut etiam hic publicanus;
ieiuno bis in sabbato, decimas do omnium, quae possideo".
Et publicanus a longe stans nolebat nec oculos ad caelum levare, sed percutiebat pectus suum dicens: "Deus, propitius esto mihi peccatori".
Dico vobis: Descendit hic iustificatus in domum suam ab illo. Quia omnis, qui se exaltat, humiliabitur; et, qui se humiliat, exaltabitur».
Afferebant autem ad illum et infantes, ut eos tangeret; quod cum viderent, discipuli increpabant illos.
Iesus autem convocans illos dixit: «Sinite pueros venire ad me et nolite eos vetare; talium est enim regnum Dei.
Amen dico vobis: Quicumque non acceperit regnum Dei sicut puer, non intrabit in illud».
Et interrogavit eum quidam princeps dicens: «Magister bone, quid faciens vitam aeternam possidebo?».
Dixit autem ei Iesus: «Quid me dicis bonum? Nemo bonus nisi solus Deus.
Mandata nosti: non moechaberis, non occides, non furtum facies, non falsum testimonium dices, honora patrem tuum et matrem».
Qui ait: «Haec omnia custodivi a iuventute».
Quo audito, Iesus ait ei: «Adhuc unum tibi deest: omnia, quaecumque habes, vende et da pauperibus et habebis thesaurum in caelo: et veni, sequere me».
His ille auditis, contristatus est, quia dives erat valde.
Videns autem illum Iesus tristem factum dixit: «Quam difficile, qui pecunias habent, in regnum Dei intrant.
Facilius est enim camelum per foramen acus transire, quam divitem intrare in regnum Dei».
Et dixerunt, qui audiebant: «Et quis potest salvus fieri?».
Ait autem illis: «Quae impossibilia sunt apud homi nes, possibilia sunt apud Deum».
Ait autem Petrus: «Ecce nos dimisimus nostra et secuti sumus te».
Qui dixit eis: «Amen dico vobis: Nemo est, qui reliquit domum aut uxorem aut fratres aut parentes aut filios propter regnum Dei,
et non recipiat multo plura in hoc tempore et in saeculo venturo vitam aeternam».
Assumpsit autem Duodecim et ait illis: «Ecce ascendimus Ierusalem, et consummabuntur omnia, quae scripta sunt per Prophetas de Filio hominis:
tradetur enim gentibus et illudetur et contumeliis afficietur et conspuetur;
et, postquam flagellaverint, occident eum, et die tertia resurget».
Et ipsi nihil horum intellexerunt; et erat verbum istud absconditum ab eis, et non intellegebant, quae dicebantur.
Factum est autem, cum appropinquaret Iericho, caecus quidam sedebat secus viam mendicans.
Et cum audiret turbam praetereuntem, interrogabat quid hoc esset.
Dixerunt autem ei: «Iesus Nazarenus transit».
Et clamavit dicens: «Iesu, fili David, miserere mei!».
Et qui praeibant, increpabant eum, ut taceret; ipse vero multo magis clamabat: «Fili David, miserere mei!».
Stans autem Iesus iussit illum adduci ad se. Et cum appropinquasset, interrogavit illum:
«Quid tibi vis faciam?». At ille dixit: «Domine, ut videam».
Et Iesus dixit illi: «Respice! Fides tua te salvum fecit».
Et confestim vidit et sequebatur illum magnificans Deum. Et omnis plebs, ut vidit, dedit laudem Deo.
Et ingressus perambulabat Iericho.
Et ecce vir nomine Zacchaeus, et hic erat princeps publicanorum et ipse dives.
Et quaerebat videre Iesum, quis esset, et non poterat prae turba, quia statura pusillus erat.
Et praecurrens ascendit in arborem sycomorum, ut videret illum, quia inde erat transiturus.
Et cum venisset ad locum, suspiciens Iesus dixit ad eum: «Zacchaee, festinans descende, nam hodie in domo tua oportet me manere».
Et festinans descendit et excepit illum gaudens.
Et cum viderent, omnes murmurabant dicentes: «Ad hominem peccatorem divertit!».
Stans autem Zacchaeus dixit ad Dominum: «Ecce dimidium bonorum meorum, Domine, do pauperibus et, si quid aliquem defraudavi, reddo quadruplum».
Ait autem Iesus ad eum: «Hodie salus domui huic facta est, eo quod et ipse filius sit Abrahae;
venit enim Filius hominis quaerere et salvum facere, quod perierat».
Haec autem illis audientibus, adiciens dixit parabolam, eo quod esset prope Ierusalem, et illi existimarent quod confestim regnum Dei manifestaretur.
Dixit ergo: «Homo quidam nobilis abiit in regionem longinquam accipere sibi regnum et reverti.
Vocatis autem decem servis suis, dedit illis decem minas et ait ad illos: "Negotiamini, dum venio".
Cives autem eius oderant illum et miserunt legationem post illum dicentes: "Nolumus hunc regnare super nos!".
Et factum est ut rediret, accepto regno, et iussit ad se vocari servos illos, quibus dedit pecuniam, ut sciret quantum negotiati essent.
Venit autem primus dicens: "Domine, mina tua decem minas acquisivit".
Et ait illi: "Euge, bone serve; quia in modico fidelis fuisti, esto potestatem habens supra decem civitates".
Et alter venit dicens: "Mina tua, domine, fecit quinque minas".
Et huic ait: "Et tu esto supra quinque civitates".
Et alter venit dicens: "Domine, ecce mina tua, quam habui repositam in sudario;
timui enim te, quia homo austerus es: tollis, quod non posuisti, et metis, quod non seminasti".
Dicit ei: "De ore tuo te iudico, serve nequam! Sciebas quod ego austerus homo sum, tollens quod non posui et metens quod non seminavi?
Et quare non dedisti pecuniam meam ad mensam? Et ego veniens cum usuris utique exegissem illud".
Et adstantibus dixit: "Auferte ab illo minam et date illi, qui decem minas habet".
Et dixerunt ei: "Domine, habet decem minas!".
Dico vobis: "Omni habenti dabitur; ab eo autem, qui non habet, et, quod habet, auferetur.
Verumtamen inimicos meos illos, qui noluerunt me regnare super se, adducite huc et interficite ante me!».
Et his dictis, praecedebat ascendens Hierosolymam.
Et factum est, cum appropinquasset ad Bethfage et Bethaniam, ad montem, qui vocatur Oliveti, misit duos discipulos
dicens: «Ite in castellum, quod contra est, in quod introeuntes invenietis pullum asinae alligatum, cui nemo umquam hominum sedit; solvite illum et adducite.
Et si quis vos interrogaverit: "Quare solvitis?", sic dicetis: "Dominus eum necessarium habet"».
Abierunt autem, qui missi erant, et invenerunt, sicut dixit illis.
Solventibus autem illis pullum, dixerunt domini eius ad illos: «Quid solvitis pullum?».
At illi dixerunt: «Dominus eum necessarium habet».
Et duxerunt illum ad Iesum; et iactantes vestimenta sua supra pullum, imposuerunt Iesum.
Eunte autem illo, substernebant vestimenta sua in via.
Et cum appropinquaret iam ad descensum montis Oliveti, coeperunt omnis multitudo discipulorum gaudentes laudare Deum voce magna super omnibus, quas viderant, virtutibus
dicentes: «Benedictus, qui venit rex in nomine Domini! Pax in caelo, et gloria in excelsis!».
Et quidam pharisaeorum de turbis dixerunt ad illum: «Magister, increpa discipulos tuos!».
Et respondens dixit: «Dico vobis: Si hi tacuerint, lapides clamabunt!».
Et ut appropinquavit, videns civitatem flevit super illam
dicens: «Si cognovisses et tu in hac die, quae ad pacem tibi! Nunc autem abscondita sunt ab oculis tuis.
Quia venient dies in te, et circumdabunt te inimici tui vallo et obsidebunt te et coangustabunt te undique
et ad terram prosternent te et filios tuos, qui in te sunt, et non relinquent in te lapidem super lapidem, eo quod non cognoveris tempus visitationis tuae».
Et ingressus in templum, coepit eicere vendentes
dicens illis: «Scriptum est: "Et erit domus mea domus orationis". Vos autem fecistis illam speluncam latronum».
Et erat docens cotidie in templo. Principes autem sacerdotum et scribae et principes plebis quaerebant illum perdere
et non inveniebant quid facerent; omnis enim populus suspensus erat audiens illum.
Et factum est in una dierum, docente illo populum in tem plo et evangelizante, supervenerunt principes sacerdotum et scribae cum senioribus
et aiunt dicentes ad illum: «Dic nobis: In qua potestate haec facis, aut quis est qui dedit tibi hanc potestatem?».
Respondens autem dixit ad illos: «Interrogabo vos et ego verbum; et dicite mihi:
Baptismum Ioannis de caelo erat an ex hominibus?».
At illi cogitabant inter se dicentes: «Si dixerimus: "De caelo", dicet: "Quare non credidistis illi?;
si autem dixerimus: "Ex hominibus", plebs universa lapidabit nos; certi sunt enim Ioannem prophetam esse».
Et responderunt se nescire unde esset.
Et Iesus ait illis: «Neque ego dico vobis in qua potestate haec facio».
Coepit autem dicere ad plebem parabolam hanc: «Homo plantavit vineam et locavit eam colonis et ipse peregre fuit multis temporibus.
Et in tempore misit ad cultores servum, ut de fructu vineae darent illi; cultores autem caesum dimiserunt eum inanem.
Et addidit alterum servum mittere; illi autem hunc quoque caedentes et afficientes contumelia dimiserunt inanem.
Et addidit tertium mittere; qui et illum vulnerantes eiecerunt.
Dixit autem dominus vineae: "Quid faciam? Mittam filium meum dilectum; forsitan hunc verebuntur".
Quem cum vidissent coloni, cogitaverunt inter se dicentes: "Hic est heres. Occidamus illum, ut nostra fiat hereditas".
Et eiectum illum extra vineam occiderunt. Quid ergo faciet illis dominus vineae?
Veniet et perdet colonos istos et dabit vineam aliis». Quo audito, dixerunt: «Absit!».
Ille autem aspiciens eos ait: «Quid est ergo hoc, quod scriptum est: "Lapidem quem reprobaverunt aedificantes, hic factus est in caput anguli"?
Omnis, qui ceciderit supra illum lapidem, conquassabitur; supra quem autem ceciderit, comminuet illum».
Et quaerebant scribae et principes sacerdotum mittere in illum manus in illa hora et timuerunt populum; cognoverunt enim quod ad ipsos dixerit similitudinem istam.
Et observantes miserunt insidiatores, qui se iustos simularent, ut caperent eum in sermone, et sic traderent illum principatui et potestati praesidis.
Et interrogaverunt illum dicentes: «Magister, scimus quia recte dicis et doces et non accipis personam, sed in veritate viam Dei doces.
Licet nobis dare tributum Caesari an non?».
Considerans autem dolum illorum dixit ad eos:
«Ostendite mihi denarium. Cuius habet imaginem et inscriptionem?».
At illi dixerunt: «Caesaris». Et ait illis: «Reddite ergo, quae Caesaris sunt, Caesari et, quae Dei sunt, Deo».
Et non potuerunt verbum eius reprehendere coram plebe et mirati in responso eius tacuerunt.
Accesserunt autem quidam sadducaeorum, qui negant esse resurrectionem, et interrogaverunt eum
dicentes: «Magister, Moyses scripsit nobis, si frater alicuius mortuus fuerit habens uxorem et hic sine filiis fuerit, ut accipiat eam frater eius uxorem et suscitet semen fratri suo.
Septem ergo fratres erant: et primus accepit uxorem et mortuus est sine filiis;
et sequens
et tertius accepit illam, similiter autem et septem non reliquerunt filios et mortui sunt.
Novissima mortua est et mulier.
Mulier ergo in resurrectione cuius eorum erit uxor? Si quidem septem habuerunt eam uxorem».
Et ait illis Iesus: «Filii saeculi huius nubunt et traduntur ad nuptias;
illi autem, qui digni habentur saeculo illo et resurrectione ex mortuis, neque nubunt neque ducunt uxores.
Neque enim ultra mori possunt: aequales enim angelis sunt et filii sunt Dei, cum sint filii resurrectionis.
Quia vero resurgant mortui, et Moyses ostendit secus rubum, sicut dicit: "Dominum Deum Abraham et Deum Isaac et Deum Iacob".
Deus autem non est mortuorum sed vivorum: omnes enim vivunt ei».
Respondentes autem quidam scribarum dixerunt: «Magister, bene dixisti».
Et amplius non audebant eum quidquam interrogare.
Dixit autem ad illos: «Quomodo dicunt Christum filium David esse?
Ipse enim David dicit in libro Psalmorum: "Dixit Dominus Domino meo: Sede a dextris meis,
donec ponam inimicos tuos scabellum pedum tuorum".
David ergo Dominum illum vocat; et quomodo filius eius est?».
Audiente autem omni populo, dixit discipulis suis:
«Attendite a scribis, qui volunt ambulare in stolis et amant salutationes in foro et primas cathedras in synagogis et primos discubitus in conviviis,
qui devorant domos viduarum et simulant longam orationem. Hi accipient damnationem maiorem».
Respiciens autem vidit eos, qui mittebant munera sua in gazophylacium, divites.
Vidit autem quandam viduam pauperculam mittentem illuc minuta duo
et dixit: «Vere dico vobis: Vidua haec pauper plus quam omnes misit.
Nam omnes hi ex abundantia sua miserunt in munera; haec autem ex inopia sua omnem victum suum, quem habebat, misit».
Et quibusdam dicentibus de templo, quod lapidibus bonis et donis ornatum, esset dixit:
«Haec quae videtis, venient dies, in quibus non relinquetur lapis super lapidem, qui non destruatur».
Interrogaverunt autem illum dicentes: «Praeceptor, quando ergo haec erunt, et quod signum, cum fieri incipient?».
Qui dixit: «Videte, ne seducamini. Multi enim venient in nomine meo dicentes: "Ego sum" et: "Tempus appropinquavit". Nolite ergo ire post illos.
Cum autem audieritis proelia et seditiones, nolite terreri; oportet enim primum haec fieri, sed non statim finis».
Tunc dicebat illis: «Surget gens contra gentem, et regnum adversus regnum;
et terrae motus magni et per loca fames et pestilentiae erunt, terroresque et de caelo signa magna erunt.
Sed ante haec omnia inicient vobis manus suas et persequentur tradentes in synagogas et custodias, et trahemini ad reges et praesides propter nomen meum;
continget autem vobis in testimonium.
Ponite ergo in cordibus vestris non praemeditari quemadmodum respondeatis;
ego enim dabo vobis os et sapientiam, cui non poterunt resistere vel contradicere omnes adversarii vestri.
Trademini autem et a parentibus et fratribus et cognatis et amicis, et morte afficient ex vobis,
et eritis odio omnibus propter nomen meum.
Et capillus de capite vestro non peribit.
In patientia vestra possidebitis animas vestras.
Cum autem videritis circumdari ab exercitu Ierusalem, tunc scitote quia appropinquavit desolatio eius.
Tunc, qui in Iudaea sunt, fugiant in montes; et, qui in medio eius, discedant; et, qui in regionibus, non intrent in eam.
Quia dies ultionis hi sunt, ut impleantur omnia, quae scripta sunt.
Vae autem praegnantibus et nutrientibus in illis diebus! Erit enim pressura magna super terram et ira populo huic,
et cadent in ore gladii et captivi ducentur in omnes gentes, et Ierusalem calcabitur a gentibus, donec impleantur tempora nationum.
Et erunt signa in sole et luna et stellis, et super terram pressura gentium prae confusione sonitus maris et fluctuum,
arescentibus hominibus prae timore et exspectatione eorum, quae supervenient orbi, nam virtutes caelorum movebuntur.
Et tunc videbunt Filium hominis venientem in nube cum potestate et gloria magna.
His autem fieri incipientibus, respicite et levate capita vestra, quoniam appropinquat redemptio vestra».
Et dixit illis similitudinem: «Videte ficulneam et omnes arbores:
cum iam germinaverint, videntes vosmetipsi scitis quia iam prope est aestas.
Ita et vos, cum videritis haec fieri, scitote quoniam prope est regnum Dei.
Amen dico vobis: Non praeteribit generatio haec, donec omnia fiant.
Caelum et terra transibunt, verba autem mea non transibunt.
Attendite autem vobis, ne forte graventur corda vestra in crapula et ebrietate et curis huius vitae, et superveniat in vos repentina dies illa;
tamquam laqueus enim superveniet in omnes, qui sedent super faciem omnis terrae.
Vigilate itaque omni tempore orantes, ut possitis fugere ista omnia, quae futura sunt, et stare ante Filium hominis».
Erat autem diebus docens in templo, noctibus vero exiens morabatur in monte, qui vocatur Oliveti.
Et omnis populus manicabat ad eum in templo audire eum.
Appropinquabat autem dies festus Azymorum, qui dici tur Pascha.
Et quaerebant principes sacerdotum et scribae quomodo eum interficerent; timebant vero plebem.
Intravit autem Satanas in Iudam, qui cognominabatur Iscarioth, unum de Duodecim;
et abiit et locutus est cum principibus sacerdotum et magistratibus, quemadmodum illum traderet eis.
Et gavisi sunt et pacti sunt pecuniam illi dare.
Et spopondit et quaerebat opportunitatem, ut eis traderet illum sine turba.
Venit autem dies Azymorum, in qua necesse erat occidi Pascha.
Et misit Petrum et Ioannem dicens: «Euntes parate nobis Pascha, ut manducemus».
At illi dixerunt ei: "Ubi vis paremus?».
Et dixit ad eos: «Ecce, introeuntibus vobis in civitatem, occurret vobis homo amphoram aquae portans; sequimini eum in domum, in quam intrat.
Et dicetis patri familias domus: "Dicit tibi Magister: Ubi est deversorium, ubi Pascha cum discipulis meis manducem?".
Ipse vobis ostendet cenaculum magnum stratum; ibi parate».
Euntes autem invenerunt, sicut dixit illis, et paraverunt Pascha.
Et cum facta esset hora, discubuit, et apostoli cum eo.
Et ait illis: «Desiderio desideravi hoc Pascha manducare vobiscum, antequam patiar.
Dico enim vobis: Non manducabo illud, donec impleatur in regno Dei».
Et accepto calice, gratias egit et dixit: «Accipite hoc et dividite inter vos.
Dico enim vobis: Non bibam amodo de generatione vitis, donec regnum Dei veniat».
Et accepto pane, gratias egit et fregit et dedit eis dicens: «Hoc est corpus meum, quod pro vobis datur. Hoc facite in meam commemorationem».
Similiter et calicem, postquam cenavit, dicens: «Hic calix novum testamentum est in sanguine meo, qui pro vobis funditur.
Verumtamen ecce manus tradentis me mecum est in mensa;
et quidem Filius hominis, secundum quod definitum est, vadit; verumtamen vae illi homini, per quem traditur!».
Et ipsi coeperunt quaerere inter se, quis esset ex eis, qui hoc facturus esset.
Facta est autem et contentio inter eos, quis eorum videretur esse maior.
Dixit autem eis: «Reges gentium dominantur eorum; et, qui potestatem habent super eos, benefici vocantur.
Vos autem non sic, sed qui maior est in vobis, fiat sicut iunior; et, qui praecessor est, sicut ministrator.
Nam quis maior est: qui recumbit, an qui ministrat? Nonne qui recumbit? Ego autem in medio vestrum sum, sicut qui ministrat.
Vos autem estis, qui permansistis mecum in tentationibus meis;
et ego dispono vobis, sicut disposuit mihi Pater meus regnum,
ut edatis et bibatis super mensam meam in regno meo et sedeatis super thronos iudicantes duodecim tribus Israel.
Simon, Simon, ecce Satanas expetivit vos, ut cribraret sicut triticum;
ego autem rogavi pro te, ut non deficiat fides tua. Et tu, aliquando conversus, confirma fratres tuos».
Qui dixit ei: «Domine, tecum paratus sum et in carcerem et in mortem ire».
Et ille dixit: «Dico tibi, Petre, non cantabit hodie gallus, donec ter abneges nosse me».
Et dixit eis: «Quando misi vos sine sacculo et pera et calceamentis, numquid aliquid defuit vobis?». At illi dixerunt: «Nihil».
Dixit ergo eis: «Sed nunc, qui habet sacculum, tollat, similiter et peram; et, qui non habet, vendat tunicam suam et emat gladium.
Dico enim vobis: Hoc, quod scriptum est, oportet impleri in me, illud: "Cum iniustis deputatus est". Etenim ea, quae sunt de me, adimpletionem habent».
At illi dixerunt: «Domine, ecce gladii duo hic». At ille dixit eis: «Satis est».
Et egressus ibat secundum consuetudinem in montem Olivarum; secuti sunt autem illum et discipuli.
Et cum pervenisset ad locum, dixit illis: «Orate, ne intretis in tentationem».
Et ipse avulsus est ab eis, quantum iactus est lapidis, et, positis genibus, orabat
dicens: «Pater, si vis, transfer calicem istum a me; verumtamen non mea voluntas sed tua fiat».
Apparuit autem illi angelus de caelo confortans eum. Et factus in agonia prolixius orabat.
Et factus est sudor eius sicut guttae sanguinis decurrentis in terram.
Et cum surrexisset ab oratione et venisset ad discipulos, invenit eos dormientes prae tristitia
et ait illis: «Quid dormitis? Surgite; orate, ne intretis in tentationem».
Adhuc eo loquente, ecce turba; et, qui vocabatur Iudas, unus de Duodecim, antecedebat eos et appropinquavit Iesu, ut oscularetur eum.
Iesus autem dixit ei: «Iuda, osculo Filium hominis tradis?».
Videntes autem hi, qui circa ipsum erant, quod futurum erat, dixerunt: «Domine, si percutimus in gladio?».
Et percussit unus ex illis servum principis sacerdotum et amputavit auriculam eius dextram.
Respondens autem Iesus ait: «Sinite usque huc!». Et cum tetigisset auriculam eius, sanavit eum.
Dixit autem Iesus ad eos, qui venerant ad se principes sacerdotum et magistratus templi et seniores: «Quasi ad latronem existis cum gladiis et fustibus?
Cum cotidie vobiscum fuerim in templo, non extendistis manus in me; sed haec est hora vestra et potestas tenebrarum».
Comprehendentes autem eum, duxerunt et introduxerunt in domum principis sacerdotum. Petrus vero sequebatur a longe.
Accenso autem igni in medio atrio et circumsedentibus illis, sedebat Petrus in medio eorum.
Quem cum vidisset ancilla quaedam sedentem ad lumen et eum fuisset intuita, dixit:
«Et hic cum illo erat!». At ille negavit eum dicens:
«Mulier, non novi illum!». Et post pusillum alius videns eum dixit: «Et tu de illis es!». Petrus vero ait: «O homo, non sum!».
Et intervallo facto quasi horae unius, alius quidam affirmabat dicens: «Vere et hic cum illo erat, nam et Galilaeus est!».
Et ait Petrus: «Homo, nescio quid dicis!». Et continuo adhuc illo loquente cantavit gallus.
Et conversus Dominus respexit Petrum; et recordatus est Petrus verbi Domini, sicut dixit ei: «Priusquam gallus cantet hodie, ter me negabis».
Et egressus foras flevit amare.
Et viri, qui tenebant illum, illudebant ei caedentes;
et velaverunt eum et interrogabant eum dicentes: «Prophetiza: Quis est, qui te percussit?».
Et alia multa blasphemantes dicebant in eum.
Et ut factus est dies, convenerunt seniores plebis et principes sacerdotum et scribae et duxerunt illum in concilium suum
dicentes: «Si tu es Christus, dic nobis». Et ait illis: «Si vobis dixero, non credetis;
si autem interrogavero, non respondebitis mihi.
Ex hoc autem erit Filius hominis sedens a dextris virtutis Dei».
Dixerunt autem omnes: «Tu ergo es Filius Dei?». Qui ait ad illos: «Vos dicitis quia ego sum».
At illi dixerunt: «Quid adhuc desideramus testimonium? Ipsi enim audivimus de ore eius!».
Et surgens omnis multitudo eorum duxerunt illum ad Pi latum.
Coeperunt autem accusare illum dicentes: «Hunc invenimus subvertentem gentem nostram et prohibentem tributa dare Caesari et dicentem se Christum regem esse».
Pilatus autem interrogavit eum dicens: «Tu es rex Iudaeorum?». At ille respondens ait: «Tu dicis».
Ait autem Pilatus ad principes sacerdotum et turbas: «Nihil invenio causae in hoc homine».
At illi invalescebant dicentes: «Commovet populum docens per universam Iudaeam et in cipiens a Galilaea usque huc!».
Pilatus autem audiens interrogavit si homo Galilaeus esset;
et ut cognovit quod de Herodis potestate esset, remisit eum ad Herodem, qui et ipse Hierosolymis erat illis diebus.
Herodes autem, viso Iesu, gavisus est valde; erat enim cupiens ex multo tempore videre eum, eo quod audiret de illo et sperabat signum aliquod videre ab eo fieri.
Interrogabat autem illum multis sermonibus; at ipse nihil illi respondebat.
Stabant etiam principes sacerdotum et scribae constanter accusantes eum.
Sprevit autem illum Herodes cum exercitu suo et illusit indutum veste alba et remisit ad Pilatum.
Facti sunt autem amici inter se Herodes et Pilatus in ipsa die; nam antea inimici erant ad invicem.
Pilatus autem, convocatis principibus sacerdotum et magistratibus et plebe,
dixit ad illos: «Obtulistis mihi hunc hominem quasi avertentem populum, et ecce ego coram vobis interrogans nullam causam inveni in homine isto ex his, in quibus eum accusatis,
sed neque Herodes; remisit enim illum ad nos. Et ecce nihil dignum morte actum est ei.
Emendatum ergo illum dimittam».
Exclamavit autem universa turba dicens: «Tolle hunc et dimitte nobis Barabbam!»,
qui erat propter seditionem quandam factam in civitate et homicidium missus in carcerem.
Iterum autem Pilatus locutus est ad illos volens dimittere Iesum,
at illi succlamabant dicentes: «Crucifige, crucifige illum!».
Ille autem tertio dixit ad illos: «Quid enim mali fecit iste? Nullam causam mortis invenio in eo; corripiam ergo illum et dimittam».
At illi instabant vocibus magnis postulantes, ut crucifigeretur, et invalescebant voces eorum.
Et Pilatus adiudicavit fieri petitionem eorum:
dimisit autem eum, qui propter seditionem et homicidium missus fuerat in carcerem, quem petebant; Iesum vero tradidit voluntati eorum.
Et cum abducerent eum, apprehenderunt Simonem quendam Cyrenensem venientem de villa et imposuerunt illi crucem portare post Iesum.
Sequebatur autem illum multa turba populi et mulierum, quae plangebant et lamentabant eum.
Conversus autem ad illas Iesus dixit: «Filiae Ierusalem, nolite flere super me, sed super vos ipsas flete et super filios vestros,
quoniam ecce venient dies, in quibus dicent: "Beatae steriles et ventres, qui non genuerunt, et ubera, quae non lactaverunt!".
Tunc incipient dicere montibus: "Cadite super nos!", et collibus: "Operite nos!",
quia si in viridi ligno haec faciunt, in arido quid fiet?».
Ducebantur autem et alii duo nequam cum eo, ut interficerentur.
Et postquam venerunt in locum, qui vocatur Calvariae, ibi crucifixerunt eum et latrones, unum a dextris et alterum a sinistris.
Iesus autem dicebat: «Pater, dimitte illis, non enim sciunt quid faciunt». Dividentes vero vestimenta eius miserunt sortes.
Et stabat populus exspectans. Et deridebant illum et principes dicentes: «Alios salvos fecit; se salvum faciat, si hic est Christus Dei electus!».
Illudebant autem ei et milites accedentes, acetum offerentes illi
et dicentes: «Si tu es rex Iudaeorum, salvum te fac!».
Erat autem et superscriptio super illum: «Hic est rex Iudaeorum».
Unus autem de his, qui pendebant, latronibus blasphemabat eum dicens: «Nonne tu es Christus? Salvum fac temetipsum et nos!».
Respondens autem alter increpabat illum dicens: «Neque tu times Deum, quod in eadem damnatione es?
Et nos quidem iuste, nam digna factis recipimus! Hic vero nihil mali gessit».
Et dicebat: «Iesu, memento mei, cum veneris in regnum tuum».
Et dixit illi: «Amen dico tibi: Hodie mecum eris in paradiso».
Et erat iam fere hora sexta, et tenebrae factae sunt in universa terra usque in horam nonam,
et obscuratus est sol, et velum templi scissum est medium.
Et clamans voce magna Iesus ait: «Pater, in manus tuas commendo spiritum meum»; et haec dicens exspiravit.
Videns autem centurio, quod factum fuerat, glorificavit Deum dicens: «Vere hic homo iustus erat!».
Et omnis turba eorum, qui simul aderant ad spectaculum istud et videbant, quae fiebant, percutientes pectora sua revertebantur.
Stabant autem omnes noti eius a longe et mulieres, quae secutae erant eum a Galilaea, haec videntes.
Et ecce vir nomine Ioseph, qui erat decurio, vir bonus et iustus
Chic non consenserat consilio et actibus eorum — ab Arimathaea civitate Iudaeorum, qui exspectabat regnum Dei,
hic accessit ad Pilatum et petiit corpus Iesu
et depositum involvit sindone et posuit eum in monumento exciso, in quo nondum quisquam positus fuerat.
Et dies erat Parasceves, et sabbatum illucescebat.
Subsecutae autem mulieres, quae cum ipso venerant de Galilaea, viderunt monumentum et quemadmodum positum erat corpus eius;
et revertentes paraverunt aromata et unguenta et sabbato quidem siluerunt secundum mandatum.
Prima autem sabbatorum, valde diluculo venerunt ad monumentum portantes, quae paraverant, aromata.
Et invenerunt lapidem revolutum a monumento;
et ingressae non invenerunt corpus Domini Iesu.
Et factum est, dum mente haesitarent de isto, ecce duo viri steterunt secus illas in veste fulgenti.
Cum timerent autem et declinarent vultum in terram, dixerunt ad illas: «Quid quaeritis viventem cum mortuis?
Non est hic, sed surrexit. Recordamini qualiter locutus est vobis, cum adhuc in Galilaea esset,
dicens: "Oportet Filium hominis tradi in manus hominum peccatorum et crucifigi et die tertia resurgere"».
Et recordatae sunt verborum eius
et regressae a monumento nuntiaverunt haec omnia illis Undecim et ceteris omnibus.
Erat autem Maria Magdalene et Ioanna et Maria Iacobi; et ceterae cum eis dicebant ad apostolos haec.
Et visa sunt ante illos sicut deliramentum verba ista, et non credebant illis.
Petrus autem surgens cucurrit ad monumentum et procumbens videt linteamina sola; et rediit ad sua mirans, quod factum fuerat.
Et ecce duo ex illis ibant ipsa die in castellum, quod erat in spatio stadiorum sexaginta ab Ierusalem nomine Emmaus;
et ipsi loquebantur ad invicem de his omnibus, quae acciderant.
Et factum est, dum fabularentur et secum quaererent, et ipse Iesus appropinquans ibat cum illis;
oculi autem illorum tenebantur, ne eum agnoscerent.
Et ait ad illos: «Qui sunt hi sermones, quos confertis ad invicem ambulantes?». Et steterunt tristes.
Et respondens unus, cui nomen Cleopas, dixit ei: «Tu solus peregrinus es in Ierusalem et non cognovisti, quae facta sunt in illa his diebus?».
Quibus ille dixit: «Quae?». Et illi dixerunt ei: «De Iesu Nazareno, qui fuit vir propheta, potens in opere et sermone coram Deo et omni populo;
et quomodo eum tradiderunt summi sacerdotes et principes nostri in damnationem mortis et crucifixerunt eum.
Nos autem sperabamus, quia ipse esset redempturus Israel; at nunc super haec omnia tertia dies hodie quod haec facta sunt.
Sed et mulieres quaedam ex nostris terruerunt nos, quae ante lucem fuerunt ad monumentum
et, non invento corpore eius, venerunt dicentes se etiam visionem angelorum vidisse, qui dicunt eum vivere.
Et abierunt quidam ex nostris ad monumentum et ita invenerunt, sicut mulieres dixerunt, ipsum vero non viderunt».
Et ipse dixit ad eos: «O stulti et tardi corde ad credendum in omnibus, quae locuti sunt Prophetae!
Nonne haec oportuit pati Christum et intrare in gloriam suam?».
Et incipiens a Moyse et omnibus Prophetis interpretabatur illis in omnibus Scripturis, quae de ipso erant.
Et appropinquaverunt castello, quo ibant, et ipse se finxit longius ire.
Et coegerunt illum dicentes: «Mane nobiscum, quoniam advesperascit, et inclinata est iam dies». Et intravit, ut maneret cum illis.
Et factum est, dum recumberet cum illis, accepit panem et benedixit ac fregit et porrigebat illis.
Et aperti sunt oculi eorum, et cognoverunt eum; et ipse evanuit ab eis.
Et dixerunt ad invicem: «Nonne cor nostrum ardens erat in nobis, dum loqueretur nobis in via et aperiret nobis Scripturas?».
Et surgentes eadem hora regressi sunt in Ierusalem et invenerunt congregatos Undecim et eos, qui cum ipsis erant,
dicentes: «Surrexit Dominus vere et apparuit Simoni».
Et ipsi narrabant, quae gesta erant in via, et quomodo cognoverunt eum in fractione panis.
Dum haec autem loquuntur, ipse stetit in medio eorum et dicit eis: «Pax vobis!».
Conturbati vero et conterriti existimabant se spiritum videre.
Et dixit eis: «Quid turbati estis, et quare cogitationes ascendunt in corda vestra?
Videte manus meas et pedes meos, quia ipse ego sum! Palpate me et videte, quia spiritus carnem et ossa non habet, sicut me videtis habere».
Et cum hoc dixisset, ostendit eis manus et pedes.
Adhuc autem illis non credentibus prae gaudio et mirantibus, dixit eis: «Habetis hic aliquid, quod manducetur?».
At illi obtulerunt ei partem piscis assi.
Et sumens, coram eis manducavit.
Et dixit ad eos: «Haec sunt verba, quae locutus sum ad vos, cum adhuc essem vobiscum, quoniam necesse est impleri omnia, quae scripta sunt in Lege Moysis et Prophetis et Psalmis de me».
Tunc aperuit illis sensum, ut intellegerent Scripturas.
Et dixit eis: «Sic scriptum est, Christum pati et resurgere a mortuis die tertia,
et praedicari in nomine eius paenitentiam in remissionem peccatorum in omnes gentes, incipientibus ab Ierusalem.
Vos estis testes horum.
Et ecce ego mitto promissum Patris mei in vos; vos autem sedete in civitate, quoadusque induamini virtutem ex alto».
Eduxit autem eos foras usque in Bethaniam et, elevatis manibus suis, benedixit eis.
Et factum est, dum benediceret illis, recessit ab eis et ferebatur in caelum.
Et ipsi adoraverunt eum et regressi sunt in Ierusalem cum gaudio magno
et erant semper in templo benedicentes Deum.
Толкования стиха Скопировать ссылку Скопировать текст Добавить в избранное
Библ. энциклопедия Библейский словарь Словарь библ. образов Практическая симфония
Цитата из Библии каждое утро
TG: t.me/azbible
Viber: vb.me/azbible