Then He answered them, saying, «Which of you, having a donkey or an ox that has fallen into a pit, will not immediately pull him out on the Sabbath day?»

And they could not answer Him regarding these things.

So He told a parable to those who were invited, when He noted how they chose the best places, saying to them:

«When you are invited by anyone to a wedding feast, do not sit down in the best place, lest one more honorable than you be invited by him;

and he who invited you and him come and say to you, «Give place to this man,́ and then you begin with shame to take the lowest place.

But when you are invited, go and sit down in the lowest place, so that when he who invited you comes he may say to you, «Friend, go up higher.́ Then you will have glory in the presence of those who sit at the table with you.

For whoever exalts himself will be humbled, and he who humbles himself will be exalted.»

Then He also said to him who invited Him, «When you give a dinner or a supper, do not ask your friends, your brothers, your relatives, nor rich neighbors, lest they also invite you back, and you be repaid.

But when you give a feast, invite the poor, the maimed, the lame, the blind.

And you will be blessed, because they cannot repay you; for you shall be repaid at the resurrection of the just.»

Now when one of those who sat at the table with Him heard these things, he said to Him, «Blessed is he who shall eat bread in the kingdom of God!»

Then He said to him, «A certain man gave a great supper and invited many,

and sent his servant at supper time to say to those who were invited, «Come, for all things are now ready.́

But they all with one accord began to make excuses. The first said to him, «I have bought a piece of ground, and I must go and see it. I ask you to have me excused.́

And another said, «I have bought five yoke of oxen, and I am going to test them. I ask you to have me excused.́

Still another said, «I have married a wife, and therefore I cannot come.́

So that servant came and reported these things to his master. Then the master of the house, being angry, said to his servant, «Go out quickly into the streets and lanes of the city, and bring in here the poor and the maimed and the lame and the blind.́

And the servant said, «Master, it is done as you commanded, and still there is room.́

Then the master said to the servant, «Go out into the highways and hedges, and compel them to come in, that my house may be filled.

For I say to you that none of those men who were invited shall taste my supper.»́

Now great multitudes went with Him. And He turned and said to them,

«If anyone comes to Me and does not hate his father and mother, wife and children, brothers and sisters, yes, and his own life also, he cannot be My disciple.

And whoever does not bear his cross and come after Me cannot be My disciple.

For which of you, intending to build a tower, does not sit down first and count the cost, whether he has enough to finish it--

lest, after he has laid the foundation, and is not able to finish, all who see it begin to mock him,

saying, «This man began to build and was not able to finish.́

Or what king, going to make war against another king, does not sit down first and consider whether he is able with ten thousand to meet him who comes against him with twenty thousand?

Or else, while the other is still a great way off, he sends a delegation and asks conditions of peace.

So likewise, whoever of you does not forsake all that he has cannot be My disciple.

«Salt is good; but if the salt has lost its flavor, how shall it be seasoned?

It is neither fit for the land nor for the dunghill, but men throw it out. He who has ears to hear, let him hear!»

Церковнославянский (рус)

[Зач. 74.] И бы́сть егда́ вни́ти Ему́ въ до́мъ нѣ́коего кня́зя фарисе́йска въ суббо́ту хлѣ́бъ я́сти, и ті́и бя́ху назира́юще Его́.

И се́ человѣ́къ нѣ́кiй, имы́й водны́й тру́дъ, бѣ́ предъ Ни́мъ.

И отвѣща́въ Иису́съ рече́ къ зако́нникомъ и фарисе́омъ, глаго́ля: а́ще достои́тъ въ суббо́ту цѣли́ти?

Они́ же умолча́ша. И прiе́мъ исцѣли́ его́, и отпусти́.

И отвѣща́въ къ ни́мъ рече́: кото́раго от ва́съ осе́лъ или́ во́лъ въ студене́цъ впаде́тъ, и не а́бiе ли исто́ргнетъ его́ въ де́нь суббо́тный?

И не возмого́ша отвѣща́ти Ему́ къ си́мъ.

Глаго́лаше же къ зва́ннымъ при́тчу, обдержя́ {внима́я}, ка́ко предсѣда́нiя избира́ху, глаго́ля къ ни́мъ:

егда́ зва́нъ бу́деши ки́мъ на бра́къ, не ся́ди на пре́днемъ мѣ́стѣ: еда́ кто́ честнѣ́е тебе́ бу́детъ зва́нныхъ,

и прише́дъ и́же тебе́ зва́вый и о́наго, рече́тъ ти́: да́ждь сему́ мѣ́сто: и тогда́ на́чнеши со студо́мъ послѣ́днее мѣ́сто держа́ти.

Но егда́ зва́нъ бу́деши, ше́дъ ся́ди на послѣ́днемъ мѣ́стѣ, да егда́ прiи́детъ зва́вый тя́, рече́тъ ти́: дру́же, пося́ди вы́ше: тогда́ бу́детъ ти́ сла́ва предъ зва́нными съ тобо́ю.

Я́ко вся́къ вознося́йся смири́тся, и смиря́яйся вознесе́тся.

[Зач. 75.] Глаго́лаше же и ко зва́вшему Его́: егда́ сотвори́ши обѣ́дъ или́ ве́черю, не зови́ друго́въ твои́хъ, ни бра́тiи твоея́, ни сро́дникъ твои́хъ, ни сосѣ́дъ бога́тыхъ: еда́ когда́ и ті́и тя́ та́кожде воззову́тъ, и бу́детъ ти́ воздая́нiе.

Но егда́ твори́ши пи́ръ, зови́ ни́щыя, маломо́щныя, хромы́я, слѣпы́я:

и блаже́нъ бу́деши, я́ко не и́мутъ ти́ что́ возда́ти: возда́стъ же ти́ ся́ въ воскреше́нiе пра́ведныхъ.

Слы́шавъ же нѣ́кiй от возлежа́щихъ съ Ни́мъ сiя́, рече́ Ему́: блаже́нъ, и́же снѣ́сть обѣ́дъ въ Ца́рствiи Бо́жiи.

[Зач. 76.] О́нъ же рече́ ему́: человѣ́къ нѣ́кiй сотвори́ ве́черю ве́лiю, и зва́ мно́ги:

и посла́ раба́ своего́ въ го́дъ ве́чери рещи́ зва́ннымъ: гряди́те, я́ко уже́ гото́ва су́ть вся́.

И нача́ша вку́пѣ отрица́тися вси́. Пе́рвый рече́ ему́: село́ купи́хъ, и и́мамъ нужду́ изы́ти и ви́дѣти е́. Молю́тися, имѣ́й мя́ отрече́на.

И другі́й рече́: супру́гъ воло́въ купи́хъ пя́ть, и гряду́ искуси́ти и́хъ: молю́ тя, имѣ́й мя́ отрече́на.

И другі́й рече́: жену́ поя́хъ, и сего́ ра́ди не могу́ прiити́.

И прише́дъ ра́бъ то́й повѣ́да господи́ну своему́ сiя́. Тогда́ разгнѣ́вався до́му влады́ка, рече́ рабу́ своему́: изы́ди ско́ро на распу́тiя и сто́гны гра́да, и ни́щыя и бѣ́дныя и слѣпы́я и хромы́я введи́ сѣ́мо.

И рече́ ра́бъ. Го́споди, бы́сть я́коже повелѣ́лъ еси́, и еще́ мѣ́сто е́сть.

И рече́ господи́нъ къ рабу́: изы́ди на пути́ и халу́ги, и убѣди́ вни́ти, да напо́лнится до́мъ мо́й:

глаго́лю бо ва́мъ, я́ко ни еди́нъ муже́й тѣ́хъ зва́нныхъ вку́ситъ моея́ ве́чери: мно́зи бо су́ть зва́ни, ма́ло же избра́нныхъ.

[Зач. 77.] Идя́ху же съ Ни́мъ наро́ди мно́зи: и обра́щься рече́ къ ни́мъ:

а́ще кто́ гряде́тъ ко Мнѣ́, и не возненави́дитъ отца́ своего́ и ма́терь, и жену́, и ча́дъ, и бра́тiю, и се́стръ, еще́ же и ду́шу свою́, не мо́жетъ Мо́й бы́ти учени́къ:

и и́же не но́ситъ креста́ своего́ и вслѣ́дъ Мене́ гряде́тъ, не мо́жетъ Мо́й бы́ти учени́къ.

Кто́ бо от ва́съ, хотя́й сто́лпъ созда́ти, не пре́жде ли сѣ́дъ расчте́тъ имѣ́нiе, а́ще и́мать, е́же е́сть на соверше́нiе,

да не, когда́ положи́тъ основа́нiе и не возмо́жетъ соверши́ти, вси́ ви́дящiи начну́тъ руга́тися ему́,

глаго́люще, я́ко се́й человѣ́къ нача́тъ зда́ти и не мо́же соверши́ти.

Или́ кі́й ца́рь иды́й ко ино́му царю́ сни́тися съ ни́мъ на бра́нь, не сѣ́дъ ли пре́жде совѣщава́етъ, а́ще си́ленъ е́сть срѣ́сти съ десятiю́ ты́сящъ гряду́щаго со двѣма́десятма ты́сящама на́нь?

А́ще ли же ни́, еще́ дале́че ему́ су́щу, моле́нiе посла́въ мо́лится о смире́нiи.

Та́ко у́бо вся́къ от ва́съ, и́же не отрече́тся всего́ своего́ имѣ́нiя, не мо́жетъ бы́ти Мо́й учени́къ.

Добро́ е́сть со́ль: а́ще же со́ль обуя́етъ, чи́мъ осоли́тся?

Ни въ зе́млю, ни въ гно́й потре́бна е́сть: во́нъ изсы́плютъ ю́. Имѣ́яй у́шы слы́шати, да слы́шитъ.

Синодальный

1 Исцеление страдающего водяной болезнью в субботу. 7 Притча о выборе первых мест; приглашение нищих на пир. 16 Приглашение на большой ужин и отказ званных. 25 Цена следования за Христом; несение своего креста.

[Зач. 74.] Случилось Ему в субботу прийти в дом одного из начальников фарисейских вкусить хлеба, и они наблюдали за Ним.

И вот, предстал пред Него человек, страждущий водяною болезнью.

По сему случаю Иисус спросил законников и фарисеев: позволительно ли врачевать в субботу?

Они молчали. И, прикоснувшись, исцелил его и отпустил.

При сем сказал им: если у кого из вас осёл или вол упадет в колодезь, не тотчас ли вытащит его и в субботу?

И не могли отвечать Ему на это.

Замечая же, как званые выбирали первые места, сказал им притчу:

когда ты будешь позван кем на брак, не садись на первое место, чтобы не случился кто из званых им почетнее тебя,

и звавший тебя и его, подойдя, не сказал бы тебе: уступи ему место; и тогда со стыдом должен будешь занять последнее место.

Но когда зван будешь, придя, садись на последнее место, чтобы звавший тебя, подойдя, сказал: друг! пересядь выше; тогда будет тебе честь пред сидящими с тобою,

ибо всякий возвышающий сам себя унижен будет, а унижающий себя возвысится.

[Зач. 75.] Сказал же и позвавшему Его: когда делаешь обед или ужин, не зови друзей твоих, ни братьев твоих, ни родственников твоих, ни соседей богатых, чтобы и они тебя когда не позвали, и не получил ты воздаяния.

Но, когда делаешь пир, зови нищих, увечных, хромых, слепых,

и блажен будешь, что они не могут воздать тебе, ибо воздастся тебе в воскресение праведных.

Услышав это, некто из возлежащих с Ним сказал Ему: блажен, кто вкусит хлеба в Царствии Божием!

[Зач. 76.] Он же сказал ему: один человек сделал большой ужин и звал многих,

и когда наступило время ужина, послал раба своего сказать званым: идите, ибо уже всё готово.

И начали все, как бы сговорившись, извиняться. Первый сказал ему: я купил землю и мне нужно пойти посмотреть ее; прошу тебя, извини меня.

Другой сказал: я купил пять пар волов и иду испытать их; прошу тебя, извини меня.

Третий сказал: я женился и потому не могу прийти.

И, возвратившись, раб тот донес о сем господину своему. Тогда, разгневавшись, хозяин дома сказал рабу своему: пойди скорее по улицам и переулкам города и приведи сюда нищих, увечных, хромых и слепых.

И сказал раб: господин! исполнено, как приказал ты, и еще есть место.

Господин сказал рабу: пойди по дорогам и изгородям и убеди прийти, чтобы наполнился дом мой.

Ибо сказываю вам, что никто из тех званых не вкусит моего ужина, ибо много званых, но мало избранных.

[Зач. 77.] С Ним шло множество народа; и Он, обратившись, сказал им:

если кто приходит ко Мне и не возненавидит отца своего и матери, и жены и детей, и братьев и сестер, а притом и самой жизни своей, тот не может быть Моим учеником;

В семитских языках отсутствуют степени сравнения. В данном случае глагол ненавидеть имеет сравнительное значение любить меньше.

и кто не несет креста своего и идёт за Мною, не может быть Моим учеником.

Ибо кто из вас, желая построить башню, не сядет прежде и не вычислит издержек, имеет ли он, что нужно для совершения ее,

дабы, когда положит основание и не возможет совершить, все видящие не стали смеяться над ним,

говоря: этот человек начал строить и не мог окончить?

Или какой царь, идя на войну против другого царя, не сядет и не посоветуется прежде, силен ли он с десятью тысячами противостать идущему на него с двадцатью тысячами?

Иначе, пока тот еще далеко, он пошлет к нему посольство просить о мире.

Так всякий из вас, кто не отрешится от всего, что имеет, не может быть Моим учеником.

Соль – добрая вещь; но если соль потеряет силу, чем исправить ее?

ни в землю, ни в навоз не годится; вон выбрасывают ее. Кто имеет уши слышать, да слышит!

Грузинский (древн.)

Языки

და იყო მო-რაჲ-ვიდა იესუ სახლსა ვისმე მთავრისა ფარისეველისასა დღესა შაბათსა ჭამად პურისა, და იგინი უმზირდეს მას.

და აჰა ესერა იყო ვინმე კაცი წყლით მანკიერი წინაშე მისსა.

მიუგო იესუ და ჰრქუა სჯულის-მოძღუართა მათ და ფარისეველთა: უკუეთუ ჯერ-არს შაბათსა განკურნებაჲ?

ხოლო იგინი დუმნეს. და მოიყვანა კაცი იგი, განკურნა და განუტევა.

და ჰრქუა მათ: ვისი თქუენგანისაჲ შვილი გინა ჴარი შთავარდეს ჯურღმულსა, არა-მე მეყსეულად აღმოიქუას იგი დღესა შაბათსა?

და ვერარაჲ მიუგეს მას ამისთჳს.

და ეტყოდა ჩინებულთა მათ იგავსა და შეასწავებდა, ვითარ-იგი ზემოჯდომასა ირჩევდეს, და ეტყოდა მათ:

რაჟამს გხადოს ვინმე ქორწილსა, ნუ დასჯდები პირველსა საინაჴესა, ნუუკუე უპატიოსნესი შენსა იყოს ჩინებული მისგან;

და მოვიდეს, რომელმან-იგი შენ და მას გხადა, და გრქუას შენ: ადგილ-ეც ამას! მაშინ იწყო სირცხჳლით უკანაჲსკნელსა ადგილსა დაპყრობად.

არამედ ოდეს გხადოს ვინმე, მივედ და დაჯედ უკანაჲსკნელსა ადგილსა, რაჲთა მოვიდეს, რომელმან-იგი გხადა შენ, და გრქუას: მეგობარო, აღმოგუალე ზემოკერძო! მაშინ იყოს შენდა დიდება წინაშე ყოველთა მეინჴეთა შენთა.

რამეთუ ყოველმან რომელმან აღიმაღლოს თავი თჳსი, იგი დამდაბლდეს; და რომელმან დაიმდაბლოს თავი თჳსი, ამაღლდეს.

ეტყოდა მასცა, რომელმან-იგი ხადა მას: ოდეს ჰყოფდე სამხარსა გინა სერსა, ნუ ჰხადი მეგობართა შენთა, ნუცა ძმათა შენთა, ნუცა ნათესავთა შენთა, ნუცა მოძმეთა მდიდართა, ნუუკუე მათცა კუალად გხადონ შენ, და გექმნეს შენ მოსაგებელ.

არამედ ოდეს ჰყოფდე შენ სამხარსა, ჰხადე გლახაკთა უმეცართა, მკელობელთა და ბრმათა,

და ნეტარ იყო, რამეთუ არარაჲ აქუს, რაჲმცა მოგაგეს შენ, და მოგეგოს შენ აღდგომასა მას მართალთასა.

ესმა ვისმე მის თანა მეინაჴესა ესე, და ჰრქუა მას: ნეტარ არს, რომელმან ჭამოს პური სასუფეველსა ღმრთისასა!

ხოლო თავადმან ჰრქუა მას: კაცმან ვინმე იყო პური დიდი და მოუწოდა მრავალთა.

და წარავლინა მონაჲ თჳსი ჟამსა პურისასა, რაჲთა ჰრქუას ჩინებულთა მათ მოსლვად, რამეთუ: აჰა ესერა პური ჩემი მზა არს ყოველი.

და იწყო თითოეულმან ყოველმან ჯმნად. პირველმან მან ჰრქუა მას: აგარაკი ვიყიდე და უნებელი ზედა-მაც მისლვად და ხილვად იგი. გლოცავ შენ, განმიტევე, ჯმნულმცა ვარ შენგან.

და სხუამან თქუა: უღლეული ჴართაჲ ვიყიდე ხუთი და მივალ გამოცდად მათა. გლოცავ შენ, ჯმნულმცა ვარ.

და მერმე სხუამან ჰრქუა: ცოლი შევირთე და მის გამო ვერ ჴელ-მეწიფების მოსლვად.

და მოვიდა მონაჲ იგი და უთხრა ესე უფალსა თჳსსა. მაშინ განრისხნა სახლისა უფალი იგი და ჰრქუა მონასა მას თჳსსა: განვედ ადრე უბანთა და ყურეთა ქალაქისათა და გლახაკთა და უცხოთა და ბრმათა და მკელობელთა შემოჰხადე აქა.

და თქუა მონამან მან: უფალო, იქმნა ბრძანებაჲ შენი, და ადგილი არსღა.

და ჰრქუა უფალმან მან მონასა მას: განვედ გზათა ზედა და ფოლოცთა და აიძულე შემოსლვად, რაჲთა აღივსოს სახელი ჩემი.

ხოლო გეტყჳ თქუენ: არავინ მათ კაცთაგანმან გემოჲ იხილოს სერობისა ამის ჩემისაჲ, რამეთუ მრავალნი არიან ჩინებულ და მცირედნი რჩეულ.

და შეკრბებოდა მისა ერი მრავალი, მიექცა და ჰრქუა მათ:

რომელი მოვალს ჩემდა და არა მოიძულოს მამაჲ თჳსი და დედაჲ თჳსი და ცოლი და შვილნი და ძმანი და დანი და მერმე კუალად სულიცა თჳსი, ვერ ჴელ-ეწიფების მოწაფე ყოფად ჩემდა.

და რომელმან არა აღიღოს ჯუარი თჳსი და შემომიდგეს მე, ვერ ჴელ-ეწიფების მოწაფე ყოფად ჩემდა.

ვის-მე უკუე თქუენგანსა უნდეს გოდოლი შენებად, არა-მეა პირველად დაჯდეს და აღრაცხოს, რაოდენი წარაგოს, უკუეთუ აქუს, რაჲთა კმა-ეყოს მას აღსრულებადმდე.

ნუუკუე დადვას საფუძველი და ვერ შეუძლოს აღსრულებად მისა, და ყოველნი რომელნი ხედვიდენ მას, იწყონ კიცხევად მისა

და თქუან, ვითარმედ: კაცმან ამან იწყო შენებად და ვერ შეუძლო აღსრულებად.

ანუ რომელი მეფე მივალნ სხჳსა მეფისა ბრძოლად, არა-მე პირველად დაჯდის და განიზრახის, უკუეთუ შემძლებელ არს ათითა ათასითა შემთხუევად ოცითა ათასითა მომავალსა მის ზედა?

უკუეთუ არა, ვიდრე შორსღა არნ, მოციქული მიუვლინის და მოიკითხის იგი მშჳდობით.

ეგრეცა ყოველმანვე თქუენგანმან რომელმან არა იჯმნეს ყოვლისაგან მონაგებისა თჳსისა, ვერ ჴელ-ეწიფების მოწაფე ყოფად ჩემდა.

კეთილ არს მარილი. უკუეთუ მარილი იგი განქარდეს, რაჲთა დაიმარილოს?

არცა ქუეყანასა, არცა სკორესა სარგებელ არს, არამედ გარე განდვან იგი. რომელსა ასხენ ყურნი სმენად, ესმოდენ!