И зна́менiе прiя́тъ обрѣ́занiя, печа́ть пра́вды вѣ́ры, я́же въ необрѣ́занiи: я́ко бы́ти ему́ отцу́ всѣ́хъ вѣ́рующихъ въ необрѣ́занiи, во е́же вмѣни́тися и тѣ́мъ въ пра́вду,

и отцу́ обрѣ́занiя, не су́щымъ то́чiю от обрѣ́занiя, но и ходя́щымъ въ стопа́хъ вѣ́ры, я́же [бѣ́] въ необрѣ́занiи отца́ на́шего Авраа́ма.

[Зач. 87.] Не зако́номъ бо обѣтова́нiе Авраа́му, или́ сѣ́мени его́, е́же бы́ти ему́ наслѣ́днику мíрови, но пра́вдою вѣ́ры.

А́ще бо су́щiи от зако́на наслѣ́дницы, испраздни́ся вѣ́ра, и разори́ся обѣтова́нiе:

зако́нъ бо гнѣ́въ содѣ́ловаетъ: идѣ́же бо нѣ́сть зако́на, [ту́] ни преступле́нiя.

Сего́ ра́ди от вѣ́ры, да по благода́ти, во е́же бы́ти извѣ́стну обѣтова́нiю всему́ сѣ́мени, не то́чiю су́щему от зако́на, но и су́щему от вѣ́ры Авраа́мовы, и́же е́сть оте́цъ всѣ́мъ на́мъ,

я́коже е́сть пи́сано: я́ко отца́ мно́гимъ язы́комъ положи́хъ тя́, пря́мо Бо́гу, Ему́же вѣ́рова, животворя́щему ме́ртвыя и нарица́ющу не су́щая я́ко су́щая.

И́же па́че упова́нiя во упова́нiе вѣ́рова, во е́же бы́ти ему́ отцу́ мно́гимъ язы́комъ, по рече́нному: та́ко бу́детъ сѣ́мя твое́.

И не изнемо́гъ вѣ́рою, ни усмотри́ своея́ пло́ти уже́ умерщвле́нныя, столѣ́тенъ нѣ́гдѣ сы́й, и ме́ртвости ложе́снъ Са́рриныхъ:

во обѣтова́нiи же Бо́жiи не усумнѣ́ся невѣ́рованiемъ, но возмо́же вѣ́рою, да́въ сла́ву Богови

и извѣ́стенъ бы́въ, я́ко, е́же обѣща́, си́ленъ е́сть и сотвори́ти.

Тѣ́мже и вмѣни́ся ему́ въ пра́вду.

Не пи́сано же бы́сть за того́ еди́наго то́чiю, я́ко вмѣни́ся ему́,

но и за ны́, и́мже хо́щетъ вмѣни́тися, вѣ́рующымъ въ Воскреси́вшаго Иису́са Христа́ Го́спода на́шего изъ ме́ртвыхъ,

и́же пре́данъ бы́сть за прегрѣше́нiя на́ша и воста́ за оправда́нiе на́ше.

Что́ у́бо рече́мъ? Пребу́демъ ли во грѣсѣ́, да благода́ть преумно́жится? Да не бу́детъ.

И́же бо умро́хомъ грѣху́, ка́ко па́ки оживе́мъ о не́мъ {ка́ко еще́ жи́ти бу́демъ въ не́мъ}?

[Зач. 91.] Или́ не разумѣ́ете, я́ко ели́цы во Христа́ Иису́са крести́хомся, въ сме́рть Его́ крести́хомся?

Спогребо́хомся у́бо Ему́ креще́нiемъ въ сме́рть, да я́коже воста́ Христо́съ от ме́ртвыхъ сла́вою О́тчею, та́ко и мы́ во обновле́нiи жи́зни ходи́ти на́чнемъ {да хо́димъ}.

А́ще бо сообра́зни {снасажде́ни} бы́хомъ подо́бiю сме́рти Его́, то́ и воскресе́нiя бу́демъ,

сiе́ вѣ́дяще, я́ко ве́тхiи на́шъ человѣ́къ съ Ни́мъ распя́тся, да упраздни́тся тѣ́ло грѣхо́вное, я́ко ктому́ не рабо́тати на́мъ грѣху́:

уме́рый бо свободи́ся от грѣха́.

А́ще же умро́хомъ со Христо́мъ, вѣ́руемъ, я́ко и жи́ви бу́демъ съ Ни́мъ,

вѣ́дяще, я́ко Христо́съ воста́ от ме́ртвыхъ, ктому́ уже́ не умира́етъ: сме́рть И́мъ ктому́ не облада́етъ.

Е́же бо у́мре, грѣху́ у́мре еди́ною: а е́же живе́тъ, Богови живе́тъ.

[Зач. 92.] Та́кожде и вы́ помышля́йте себе́ ме́ртвыхъ у́бо бы́ти грѣху́, живы́хъ же Богови, о Христѣ́ Иису́сѣ Го́сподѣ на́шемъ.

Да не ца́рствуетъ у́бо грѣ́хъ въ ме́ртвеннѣмъ ва́шемъ тѣ́лѣ, во е́же послу́шати его́ въ по́хотехъ его́:

ниже́ представля́йте у́ды ва́шя ору́жiя непра́вды грѣху́: но представля́йте себе́ Богови я́ко от ме́ртвыхъ живы́хъ, и у́ды ва́шя ору́жiя пра́вды Богови.

Грѣ́хъ бо ва́ми да не облада́етъ: нѣ́сте бо подъ зако́номъ, но подъ благода́тiю.

Что́ у́бо? согрѣши́мъ ли, зане́ нѣ́смы подъ зако́номъ, но подъ благода́тiю, да не бу́детъ.

Не вѣ́сте ли, я́ко ему́же представля́ете себе́ рабы́ въ послуша́нiе, раби́ есте́, его́же послу́шаете, или́ грѣха́ въ сме́рть, или́ послуша́нiя въ пра́вду?

Благодари́мъ у́бо Бо́га, я́ко бѣ́сте раби́ грѣху́, послу́шасте же от се́рдца, въ о́ньже и преда́стеся о́бразъ уче́нiя.

[Зач. 93.] Свобо́ждшеся же от грѣха́, порабо́тистеся пра́вдѣ.

Человѣ́ческо глаго́лю, за не́мощь пло́ти ва́шея. Я́коже бо предста́висте у́ды ва́шя рабы́ нечистотѣ́ и беззако́нiю въ беззако́нiе, та́ко ны́нѣ предста́вите у́ды ва́шя рабы́ пра́вдѣ во святы́ню.

Егда́ бо раби́ бѣ́сте грѣха́, свобо́дни бѣ́сте от пра́вды.

Кі́й у́бо тогда́ имѣ́сте пло́дъ? О ни́хже ны́нѣ стыдите́ся, кончи́на бо о́нѣхъ, сме́рть.

Ны́нѣ же свобо́ждшеся от грѣха́, порабо́щшеся же Богови, и́мате пло́дъ ва́шъ во святы́ню, кончи́ну же жи́знь вѣ́чную.

Обро́цы бо грѣха́, сме́рть: дарова́нiе же Бо́жiе живо́тъ вѣ́чный о Христѣ́ Иису́сѣ Го́сподѣ на́шемъ.

[Зач. 94.] Или́ не разумѣ́ете, бра́тiе: вѣ́дущымъ бо зако́нъ глаго́лю: я́ко зако́нъ облада́етъ надъ человѣ́комъ, во ели́ко вре́мя живе́тъ?

И́бо мужа́тая жена́ жи́ву му́жу привя́зана е́сть зако́номъ: а́ще ли же у́мретъ му́жъ ея́, разрѣши́тся от зако́на му́жескаго.

Тѣ́мже у́бо, жи́ву су́щу му́жу, прелюбодѣ́йца быва́етъ, а́ще бу́детъ му́жеви ино́му: а́ще ли у́мретъ му́жъ ея́, свобо́дна е́сть от зако́на, не бы́ти е́й прелюбодѣ́йцѣ, бы́вшей му́жу ино́му.

Тѣ́мже, бра́тiе моя́, и вы́ умро́сте зако́ну тѣ́ломъ Христо́вымъ, во е́же бы́ти ва́мъ ино́му, Воста́вшему изъ ме́ртвыхъ, да пло́дъ принесе́мъ Богови.

Егда́ бо бѣ́хомъ во пло́ти, стра́сти грѣхо́вныя, я́же зако́номъ, дѣ́йствоваху во у́дѣхъ на́шихъ, во е́же пло́дъ твори́ти сме́рти:

ны́нѣ же упраздни́хомся от зако́на, уме́рше, и́мже держи́ми бѣ́хомъ, я́ко рабо́тати на́мъ [Бо́гови] во обновле́нiи ду́ха, а не въ ве́тхости пи́смене.

Что́ у́бо рече́мъ? Зако́нъ ли грѣ́хъ? Да не бу́детъ: но грѣха́ не зна́хъ, то́чiю зако́номъ: по́хоти же не вѣ́дахъ, а́ще не бы́ зако́нъ глаго́лалъ: не похо́щеши.

Вину́ же прiе́мъ грѣ́хъ за́повѣдiю, содѣ́ла во мнѣ́ вся́ку по́хоть: безъ зако́на бо грѣ́хъ ме́ртвъ е́сть.

А́зъ же живя́хъ кромѣ́ зако́на иногда́: прише́дшей же за́повѣди, грѣ́хъ у́бо оживе́,

а́зъ же умро́хъ: и обрѣ́теся ми́ за́повѣдь, я́же въ живо́тъ, сiя́ въ сме́рть,

грѣ́хъ бо вину́ прiе́мъ за́повѣдiю, прельсти́ мя, и то́ю умертви́ мя.

Тѣ́мже у́бо зако́нъ свя́тъ, и за́повѣдь свя́та и пра́ведна и блага́.

Благо́е ли у́бо бы́сть мнѣ́ сме́рть? Да не бу́детъ: но грѣ́хъ, да яви́тся грѣ́хъ, благи́мъ ми́ содѣва́я сме́рть, да бу́детъ по премно́гу грѣ́шенъ грѣ́хъ за́повѣдiю.

[Зач. 95.] Вѣ́мы бо, я́ко зако́нъ духо́венъ е́сть: а́зъ же пло́тянъ е́смь, про́данъ подъ грѣ́хъ.

Е́же бо содѣва́ю, не разумѣ́ю: не е́же бо хощу́, сiе́ творю́, но е́же нена́вижду, то́ содѣ́ловаю.

А́ще ли, е́же не хощу́, сiе́ творю́, хвалю́ зако́нъ я́ко до́бръ,

ны́нѣ же не ктому́ а́зъ сiе́ содѣва́ю, но живы́й во мнѣ́ грѣ́хъ.

Вѣ́мъ бо, я́ко не живе́тъ во мнѣ́, си́рѣчь во пло́ти мое́й, до́брое: е́же бо хотѣ́ти прилежи́тъ ми́, а е́же содѣ́яти до́брое, не обрѣта́ю.

Не е́же бо хощу́ до́брое, творю́, но е́же не хощу́ зло́е, сiе́ содѣва́ю.

А́ще ли, е́же не хощу́ а́зъ, сiе́ творю́, уже́ не а́зъ сiе́ творю́, но живы́й во мнѣ́ грѣ́хъ.

Обрѣта́ю у́бо зако́нъ, хотя́щу ми́ твори́ти до́брое, я́ко мнѣ́ зло́е прилежи́тъ.

Соуслажда́юся бо зако́ну Бо́жiю по вну́треннему человѣ́ку:

ви́жду же и́нъ зако́нъ во у́дѣхъ мои́хъ, проти́ву вою́ющь зако́ну ума́ моего́ и плѣня́ющь мя́ зако́номъ грѣхо́внымъ, су́щимъ во у́дѣхъ мои́хъ.

Окая́ненъ а́зъ человѣ́къ: кто́ мя изба́витъ от тѣ́ла сме́рти сея́?

Благодарю́ Бо́га моего́ Иису́съ Христо́мъ Го́сподемъ на́шимъ. Тѣ́мже у́бо са́мъ а́зъ умо́мъ мои́мъ рабо́таю зако́ну Бо́жiю, пло́тiю же зако́ну грѣхо́вному.

Ни еди́но у́бо ны́нѣ осужде́нiе су́щымъ о Христѣ́ Иису́сѣ, не по пло́ти ходя́щымъ, но по ду́ху:

[Зач. 96А.] зако́нъ бо ду́ха жи́зни о Христѣ́ Иису́сѣ свободи́лъ мя́ е́сть от зако́на грѣхо́внаго и сме́рти.

Немощно́е бо зако́на, въ не́мже немоществова́ше пло́тiю, Бо́гъ Сы́на Своего́ посла́ въ подо́бiи пло́ти грѣха́, и о грѣсѣ́ осуди́ грѣ́хъ во пло́ти,

да оправда́нiе зако́на испо́лнится въ на́съ, не по пло́ти ходя́щихъ, но по ду́ху.

Су́щiи бо по пло́ти плотска́я му́дрствуютъ: а и́же по ду́ху, духо́вная.

Мудрова́нiе бо плотско́е сме́рть е́сть, а мудрова́нiе духо́вное живо́тъ и ми́ръ,

зане́ мудрова́нiе плотско́е вражда́ на Бо́га: зако́ну бо Бо́жiю не покаря́ется, ниже́ бо мо́жетъ.

[Зач. 96Б.] Су́щiи же во пло́ти Бо́гу угоди́ти не мо́гутъ.

Вы́ же нѣ́сте во пло́ти, но въ ду́сѣ, поне́же Ду́хъ Бо́жiй живе́тъ въ ва́съ. А́ще же кто́ Ду́ха Христо́ва не има́ть, се́й нѣ́сть Его́въ.

А́ще же Христо́съ въ ва́съ, пло́ть у́бо мертва́ грѣха́ ра́ди, ду́хъ же живе́тъ пра́вды ра́ди.

А́ще ли же Ду́хъ Воскреси́вшаго Иису́са от ме́ртвыхъ живе́тъ въ ва́съ, Воздви́гiй Христа́ изъ ме́ртвыхъ оживотвори́тъ и ме́ртвенная тѣлеса́ ва́ша, живу́щимъ Ду́хомъ Его́ въ ва́съ.

Тѣ́мже у́бо, бра́тiе, должни́ е́смы не пло́ти, е́же по пло́ти жи́ти.

А́ще бо по пло́ти живе́те, и́мате умре́ти, а́ще ли ду́хомъ дѣя́нiя пло́тская умерщвля́ете, жи́ви бу́дете:

[Зач. 97.] ели́цы бо Ду́хомъ Бо́жiимъ во́дятся, сі́и су́ть сы́нове Бо́жiи:

не прiя́сте бо ду́ха рабо́ты па́ки въ боя́знь, но прiя́сте Ду́ха сыноположе́нiя, о Не́мже вопiе́мъ: А́вва О́тче.

Са́мый Ду́хъ спослушеству́етъ ду́хови на́шему, я́ко е́смы ча́да Бо́жiя.

А́ще же ча́да, и наслѣ́дницы: наслѣ́дницы у́бо Бо́гу, снаслѣ́дницы же Христу́, поне́же съ Ни́мъ стра́ждемъ, да и съ Ни́мъ просла́вимся.

Непщу́ю бо, я́ко недосто́йны стра́сти ны́нѣшняго вре́мене къ хотя́щей сла́вѣ яви́тися въ на́съ.

Ча́янiе бо тва́ри, открове́нiя сыно́въ Бо́жiихъ ча́етъ:

суетѣ́ бо тва́рь повину́ся не во́лею, но за повину́вшаго ю́, на упова́нiи,

я́ко и сама́ тва́рь свободи́тся от рабо́ты истлѣ́нiя въ свобо́ду сла́вы ча́дъ Бо́жiихъ.

[Зач. 98.] Вѣ́мы бо, я́ко вся́ тва́рь съ на́ми совоздыха́етъ и сболѣ́знуетъ да́же доны́нѣ:

не то́чiю же, но и са́ми нача́токъ Ду́ха иму́ще, и мы́ са́ми въ себѣ́ воздыха́емъ, всыновле́нiя ча́юще, избавле́нiя тѣ́лу на́шему.

Упова́нiемъ бо спасо́хомся. Упова́нiе же ви́димое, нѣ́сть упова́нiе: е́же бо ви́дитъ кто́, что́ и упова́етъ?

А́ще ли, его́же не ви́димъ, надѣ́емся, терпѣ́нiемъ жде́мъ.

Си́це же и Ду́хъ спосо́бствуетъ на́мъ въ не́мощехъ на́шихъ: о че́сомъ бо помо́лимся, я́коже подоба́етъ, не вѣ́мы, но Са́мъ Ду́хъ хода́тайствуетъ о на́съ воздыха́нiи неизглаго́ланными.

Испыта́яй же сердца́ вѣ́сть, что́ е́сть мудрова́нiе Ду́ха, я́ко по Бо́гу приповѣ́дуетъ {хода́тайствуетъ} о святы́хъ.

[Зач. 99.] Вѣ́мы же, я́ко лю́бящымъ Бо́га вся́ поспѣшеству́ютъ во благо́е, су́щымъ по предувѣ́дѣнiю зва́ннымъ:

и́хже бо предувѣ́дѣ, [тѣ́хъ] и предуста́ви сообра́зныхъ бы́ти о́бразу Сы́на Своего́, я́ко бы́ти Ему́ перворо́дну во мно́гихъ бра́тiяхъ:

а и́хже предуста́ви, тѣ́хъ и призва́: а и́хже призва́, си́хъ и оправда́: а и́хже оправда́, си́хъ и просла́ви.

Что́ у́бо рече́мъ къ си́мъ, а́ще Бо́гъ по на́съ, кто́ на ны́?

И́же у́бо Своего́ Сы́на не пощадѣ́, но за на́съ всѣ́хъ преда́лъ е́сть Его́, ка́ко у́бо не и съ Ни́мъ вся́ на́мъ да́рствуетъ?

Кто́ пое́млетъ на избра́нныя Бо́жiя, Бо́гъ оправда́яй.

Кто́ осужда́яй? Христо́съ Иису́съ уме́рый, па́че же и воскре́сый, И́же и е́сть о десну́ю Бо́га, И́же и хода́тайствуетъ о на́съ.

Кто́ ны́ разлучи́тъ от любве́ Бо́жiя, ско́рбь ли, или́ тѣснота́, или́ гоне́нiе, или́ гла́дъ, или́ нагота́, или́ бѣда́, или́ ме́чь? Я́коже е́сть пи́сано:

я́ко Тебе́ ра́ди умерщвля́еми есмы́ ве́сь де́нь: вмѣни́хомся я́коже о́вцы заколе́нiя.

Но во всѣ́хъ си́хъ препобѣжда́емъ за Возлю́бльшаго ны́.

Извѣсти́хся бо, я́ко ни сме́рть, ни живо́тъ, ни А́нгели, ни Нача́ла, ниже́ Си́лы, ни настоя́щая, ни гряду́щая,

ни высота́, ни глубина́, ни и́на тва́рь ка́я возмо́жетъ на́съ разлучи́ти от любве́ Бо́жiя, я́же о Христѣ́ Иису́сѣ Го́сподѣ на́шемъ.

Глаго́лю у́бо: еда́ отри́ну Бо́гъ лю́ди Своя́? Да не бу́детъ. И́бо и а́зъ Изра́илтянинъ е́смь, от сѣ́мене Авраа́мля, колѣ́на Венiами́нова.

Не отри́ну Бо́гъ люде́й Свои́хъ, и́хже пре́жде разумѣ́. [Зач. 105.] Или́ не вѣ́сте, о Илiи́ что́ глаго́летъ Писа́нiе, я́ко приповѣ́дуетъ Богови {вопiе́тъ къ Бо́гу} на Изра́иля, глаго́ля:

Го́споди, проро́ки Твоя́ изби́ша и олтари́ Твоя́ раскопа́ша: и а́зъ оста́хъ еди́нъ, и и́щутъ души́ моея́, изъя́ти ю́.

Но что́ глаго́летъ ему́ Божественный отвѣ́тъ? Оста́вихъ Себѣ́ се́дмь ты́сящъ муже́й, и́же не преклони́ша колѣ́на предъ Ваа́ломъ.

Та́ко у́бо и въ ны́нѣшнее вре́мя оста́нокъ по избра́нiю благода́ти бы́сть.

А́ще ли по благода́ти, то́ не от дѣ́лъ: зане́ благода́ть уже́ не быва́етъ благода́ть. А́ще ли от дѣ́лъ, ктому́ нѣ́сть благода́ть: зане́ дѣ́ло уже́ нѣ́сть дѣ́ло.

Что́ у́бо? Его́же иска́ше Изра́иль, сего́ не получи́, а избра́нiе получи́: про́чiи же ослѣпи́шася,

я́коже е́сть пи́сано: даде́ и́мъ Бо́гъ ду́хъ умиле́нiя {ду́ха нечу́вствiя}, о́чи не ви́дѣти и у́шы не слы́шати, да́же до дне́шняго дне́.

И Дави́дъ глаго́летъ: да бу́детъ трапе́за и́хъ въ сѣ́ть и въ ло́въ, и въ собла́знъ и въ воздая́нiе и́мъ:

да помрача́тся о́чи и́хъ е́же не ви́дѣти, и хребе́тъ и́хъ вы́ну сляца́й.

Глаго́лю у́бо: еда́ согрѣши́ша, да отпаду́тъ? Да не бу́детъ. Но тѣ́хъ паде́нiемъ спасе́нiе язы́комъ, во е́же раздражи́ти и́хъ.

А́ще ли же прегрѣше́нiе и́хъ бога́тство мíра, и отпаде́нiе и́хъ бога́тство язы́ковъ: кольми́ па́че исполне́нiе и́хъ?

[Зач. 106.] Ва́мъ бо глаго́лю язы́комъ: поне́же у́бо е́смь а́зъ язы́комъ апо́столъ, слу́жбу мою́ прославля́ю.

А́ще ка́ко раздражу́ мою́ пло́ть, и спасу́ нѣ́кiя от ни́хъ?

А́ще бо отложе́нiе и́хъ, примире́нiе мíру, что́ прiя́тiе, ра́звѣ жи́знь изъ ме́ртвыхъ?

А́ще ли нача́токъ свя́тъ, то́ и примѣше́нiе: и а́ще ко́рень свя́тъ, то́ и вѣ́тви.

А́ще ли нѣ́кiя от вѣ́твей отломи́шася, ты́ же, ди́вiя ма́слина сы́й, прицѣпи́лся еси́ въ ни́хъ, и прича́стникъ ко́рене и ма́сти ма́слинныя сотвори́лся еси́,

не хвали́ся на вѣ́тви: а́ще ли же хва́лишися, не ты́ ко́рень но́сиши, но ко́рень тебе́.

Рече́ши у́бо: отломи́шася вѣ́тви, да а́зъ прицѣплю́ся.

До́брѣ: невѣ́рiемъ отломи́шася, ты́ же вѣ́рою стои́ши: не высокому́дрствуй, но бо́йся.

А́ще бо Бо́гъ есте́ственныхъ вѣтве́й не пощадѣ́, да не ка́ко и тебе́ не пощади́тъ.

Ви́ждь у́бо бла́гость и непощадѣ́нiе Бо́жiе: на отпа́дшихъ у́бо непощадѣ́нiе, а на тебѣ́ бла́гость Бо́жiя, а́ще пребу́деши въ бла́гости: а́ще ли же ни́, то́ и ты́ отсѣ́ченъ бу́деши.

И они́ же, а́ще не пребу́дутъ въ невѣ́рствiи, прицѣпя́тся: си́ленъ бо е́сть Бо́гъ па́ки прицѣпи́ти и́хъ.

А́ще бо ты́ от есте́ственныя отсѣче́нъ ди́вiя ма́слины, и чрезъ естество́ прицѣпи́лся еси́ къ до́брѣй ма́слинѣ: кольми́ па́че сі́и, и́же по естеству́, прицѣпя́тся свое́й Масли́нѣ?

[Зач. 107.] Не бо́ хощу́ ва́съ не вѣ́дѣти та́йны сея́, бра́тiе, да не бу́дете о себѣ́ му́дри, я́ко ослѣпле́нiе от ча́сти Изра́илеви бы́сть, до́ндеже исполне́нiе язы́ковъ вни́детъ,

и та́ко ве́сь Изра́иль спасе́тся, я́коже е́сть пи́сано: прiи́детъ от Сiо́на Избавля́яй, и отврати́тъ нече́стiе от Иа́кова:

и се́й и́мъ от Мене́ завѣ́тъ, егда́ отиму́ грѣхи́ и́хъ.

По благовѣствова́нiю у́бо, врази́ ва́съ ра́ди: по избра́нiю же, возлю́блени оте́цъ ра́ди.

Нераска́янна бо дарова́нiя и зва́нiе Бо́жiе.

Я́коже бо и вы́ иногда́ проти́вистеся Богови, ны́нѣ же поми́ловани бы́сте си́хъ противле́нiемъ {си́хъ ра́ди противле́нiя}:

та́кожде и сі́и ны́нѣ проти́вишася ва́шей ми́лости {ва́шего ра́ди поми́лованiя}, да и ті́и поми́ловани бу́дутъ.

Затвори́ бо Бо́гъ всѣ́хъ въ противле́нiе, да всѣ́хъ поми́луетъ.

О, глубина́ бога́тства и прему́дрости и ра́зума Бо́жiя! Я́ко неиспы́тани су́дове Его́, и неизслѣ́довани путiе́ Его́.

Кто́ бо́ разумѣ́ у́мъ Госпо́день, или́ кто́ совѣ́тникъ Ему́ бы́сть?

Или́ кто́ пре́жде даде́ Ему́, и возда́стся Ему́?

Я́ко изъ Того́ и Тѣ́мъ и въ Не́мъ вся́ческая. Тому́ сла́ва во вѣ́ки. Ами́нь.

[Зач. 108.] Молю́ у́бо ва́съ, бра́тiе, щедро́тами Бо́жiими, предста́вите тѣлеса́ ва́ша же́ртву жи́ву, свя́ту, благоуго́дну Богови, слове́сное служе́нiе ва́ше,

и не сообразу́йтеся вѣ́ку сему́, но преобразу́йтеся обновле́нiемъ ума́ ва́шего, во е́же искуша́ти ва́мъ, что́ е́сть во́ля Бо́жiя блага́я и уго́дная и соверше́нная.

Глаго́лю бо благода́тiю да́вшеюся мнѣ́, вся́кому су́щему въ ва́съ не му́дрствовати па́че, е́же подоба́етъ му́дрствовати: но му́дрствовати въ цѣлому́дрiи, коему́ждо я́коже Бо́гъ раздѣли́лъ е́сть мѣ́ру вѣ́ры.

[Зач. 109.] Я́коже бо во еди́нѣмъ тѣлеси́ мно́ги у́ды и́мамы, у́ды же вси́ не то́жде и́мутъ дѣ́ланiе,

та́кожде мно́зи еди́но тѣ́ло е́смы о Христѣ́, а по еди́ному дру́гъ дру́гу у́ди.

[Зач. 110.] Иму́ще же дарова́нiя по благода́ти да́ннѣй на́мъ разли́чна: а́ще проро́чество, по мѣ́рѣ вѣ́ры:

а́ще ли служе́нiе, въ служе́нiи: а́ще учя́й, во уче́нiи:

а́ще утѣша́яй, во утѣше́нiи: подава́яй, въ простотѣ́: предстоя́й {нача́лствуяй}, со тща́нiемъ: ми́луяй, съ до́брымъ изволе́нiемъ.

Любы́ нелицемѣ́рна: ненави́дяще зла́го, прилѣпля́йтеся благо́му:

братолю́бiемъ дру́гъ ко дру́гу любе́зни: че́стiю дру́гъ дру́га бо́лша творя́ще:

тща́нiемъ не лѣни́ви, ду́хомъ горя́ще, Го́сподеви рабо́тающе:

упова́нiемъ ра́дующеся, ско́рби терпя́ще, въ моли́твѣ пребыва́юще:

тре́бованиемъ святы́хъ приобща́ющеся, страннолю́бiя держа́щеся:

благословля́йте гоня́щыя вы́: благослови́те, а не клени́те.

Ра́доватися съ ра́дующимися, и пла́кати съ пла́чущими.

То́жде дру́гъ ко дру́гу му́дрствующе: не высо́кая му́дрствующе, но смире́нными веду́щеся: не быва́йте му́дри о себѣ́:

ни еди́ному же зла́ за зло́ воздаю́ще, промышля́юще до́брая предъ всѣ́ми человѣ́ки.

А́ще возмо́жно, е́же от ва́съ, со всѣ́ми человѣ́ки ми́ръ имѣ́йте.

Не себе́ отмща́юще, возлю́бленiи, но дади́те мѣ́сто гнѣ́ву. Пи́сано бо е́сть: Мнѣ́ отмще́нiе, А́зъ возда́мъ, глаго́летъ Госпо́дь.

А́ще у́бо а́лчетъ вра́гъ тво́й, ухлѣ́би его́: а́ще ли жа́ждетъ, напо́й его́: Сі́е бо творя́, у́глiе о́гнено собира́еши на главу́ его́.

Не побѣжде́нъ быва́й от зла́, но побѣжда́й благи́мъ зло́е.

[Зач. 116.] До́лжни есмы́ мы́ си́льнiи не́мощи немощны́хъ носи́ти, и не себѣ́ угожда́ти:

кі́иждо же ва́съ бли́жнему да угожда́етъ во благо́е къ созида́нiю.

И́бо и Христо́съ не Себѣ́ угоди́, но я́коже е́сть пи́сано: поноше́нiя понося́щихъ Тебѣ́ нападо́ша на Мя́.

Ели́ка бо преднапи́сана бы́ша, въ на́ше наказа́нiе преднаписа́шася, да терпѣ́нiемъ и утѣше́нiемъ Писа́нiй упова́нiе и́мамы.

Бо́гъ же терпѣ́нiя и утѣше́нiя да да́стъ ва́мъ то́жде му́дрствовати дру́гъ ко дру́гу о Христѣ́ Иису́сѣ,

да единоду́шно еди́ными усты́ сла́вите Бо́га и Отца́ Го́спода на́шего Иису́са Христа́.

[Зач. 117.] Тѣ́мже прiе́млите дру́гъ дру́га, я́коже и Христо́съ прiя́тъ ва́съ во сла́ву Бо́жiю.

Глаго́лю же Христа́ Иису́са служи́теля бы́вша обрѣ́занiя по и́стинѣ Бо́жiей, во е́же утверди́ти обѣтова́нiя отце́въ:

а язы́комъ по ми́лости, просла́вити Бо́га, я́коже е́сть пи́сано: сего́ ра́ди исповѣ́мся Тебѣ́ во язы́цѣхъ, Го́споди, и и́мени Твоему́ пою́.

И па́ки глаго́летъ: возвесели́теся, язы́цы, съ людьми́ Его́.

И па́ки: хвали́те Го́спода, вси́ язы́цы, и похвали́те Его́, вси́ лю́дiе.

И па́ки Иса́iа глаго́летъ: бу́детъ ко́рень Иессе́овъ, и востая́й владѣ́ти надъ язы́ки: на Того́ язы́цы упова́ютъ.

Бо́гъ же упова́нiя да испо́лнитъ ва́съ вся́кiя радо́сти и ми́ра въ вѣ́рѣ, избы́точествовати ва́мъ во упова́нiи, си́лою Ду́ха Свята́го.

Извѣще́нъ же е́смь, бра́тiе моя́, и са́мъ а́зъ о ва́съ, я́ко и са́ми вы́ по́лни есте́ бла́гости, испо́лнени вся́каго ра́зума, могу́ще и ины́я научи́ти:

де́рзѣе же писа́хъ ва́мъ, бра́тiе моя́, от ча́сти, я́ко воспомина́я ва́мъ, за благода́ть да́нную ми́ от Бо́га,

во е́же бы́ти ми́ служи́телю Иису́съ Христо́ву во язы́цѣхъ, священнодѣ́йствующу благовѣствова́нiе Бо́жiе, да бу́детъ приноше́нiе е́же от язы́къ благопрiя́тно и освяще́нно Ду́хомъ Святы́мъ.

[Зач. 118.] Има́мъ у́бо похвалу́ о Христѣ́ Иису́сѣ въ тѣ́хъ, я́же къ Бо́гу:

не смѣ́ю бо глаго́лати что́, и́хже не содѣ́я Христо́съ мно́ю, въ послуша́нiе язы́ковъ, сло́вомъ и дѣ́ломъ,

въ си́лѣ зна́менiй и чуде́съ, си́лою Ду́ха Бо́жiя, я́коже ми́ от Иерусали́ма и о́крестъ да́же до Иллири́ка испо́лнити благовѣствова́нiе Христо́во.

Си́це же потща́хся благовѣсти́ти, не идѣ́же именова́ся Христо́съ, да не на чуже́мъ основа́нiи сози́жду,

но я́коже е́сть пи́сано: и́мже не возвѣсти́ся о Не́мъ, у́зрятъ, и и́же не слы́шаша, уразумѣ́ютъ.

Тѣ́мже и возбране́нъ бы́хъ мно́гажды прiити́ къ ва́мъ.

Ны́нѣ же ктому́ мѣ́ста не имы́й въ страна́хъ си́хъ, жела́нiе же имы́й прiити́ къ ва́мъ от мно́гихъ лѣ́тъ,

я́ко а́ще поиду́ во Испа́нiю, прiиду́ къ ва́мъ. Упова́ю бо ми́мо гряды́й ви́дѣти ва́съ и ва́ми проводи́тися та́мо, а́ще ва́съ пре́жде от ча́сти насы́щуся.

Ны́нѣ же гряду́ во Иерусали́мъ, служя́й святы́мъ,

благоволи́ша бо Македо́нiа и Аха́iа обще́нiе нѣ́кое сотвори́ти къ ни́щымъ святы́мъ живу́щымъ во Иерусали́мѣ.

Благоволи́ша бо, и до́лжни и́мъ су́ть. А́ще бо въ духо́вныхъ и́хъ прича́стницы бы́ша язы́цы, до́лжни су́ть и въ плотски́хъ послужи́ти и́мъ.

Сiе́ у́бо сконча́въ, и запечатлѣ́въ и́мъ пло́дъ се́й, поиду́ ва́ми во Испа́нiю:

вѣ́мъ же, я́ко гряды́й къ ва́мъ, во исполне́нiи благослове́нiя благовѣ́стiя Христо́ва прiиду́.

[Зач. 119.] Молю́ же вы́, бра́тiе, Го́сподемъ на́шимъ Иису́съ Христо́мъ и любо́вiю Ду́ха, споспѣ́шствуйте ми́ въ моли́твахъ о мнѣ́ къ Бо́гу,

да изба́влюся от противля́ющихся во Иуде́и, и да слу́жба моя́, я́же во Иерусали́мѣ, благопрiя́тна бу́детъ святы́мъ:

да съ ра́достiю прiиду́ къ ва́мъ во́лею Бо́жiею и упоко́юся съ ва́ми.

Бо́гъ же ми́ра со всѣ́ми ва́ми. Ами́нь.

Синодальный

Не дела Авраама, а его вера вменилась ему в праведность; так вменяется и нам.

Что́ же, скажем, Авраам, отец наш, приобрел по плоти?

Если Авраам оправдался делами, он имеет похвалу, но не пред Богом.

Ибо что́ говорит Писание? Поверил Авраам Богу, и это вменилось ему в праведность.

[Зач. 86.] Воздаяние делающему вменяется не по милости, но по долгу.

А не делающему, но верующему в Того, Кто оправдывает нечестивого, вера его вменяется в праведность.

Так и Давид называет блаженным человека, которому Бог вменяет праведность независимо от дел:

Блаженны, чьи беззакония прощены и чьи грехи покрыты.

Блажен человек, которому Господь не вменит греха.

Блаженство сие относится к обрезанию, или к необрезанию? Мы говорим, что Аврааму вера вменилась в праведность.

Когда вменилась? по обрезании или до обрезания? Не по обрезании, а до обрезания.

И знак обрезания он получил, как печать праведности через веру, которую имел в необрезании, так что он стал отцом всех верующих в необрезании, чтобы и им вменилась праведность,

и отцом обрезанных, не только принявших обрезание, но и ходящих по следам веры отца нашего Авраама, которую имел он в необрезании.

Ибо не законом даровано Аврааму, или семени его, обетование – быть наследником мира, но праведностью веры.

Если утверждающиеся на законе суть наследники, то тщетна вера, бездейственно обетование;

ибо закон производит гнев, потому что, где нет закона, нет и преступления.

Итак по вере, чтобы было по милости, дабы обетование было непреложно для всех, не только по закону, но и по вере потомков Авраама, который есть отец всем нам

(как написано: Я поставил тебя отцом многих народов) пред Богом, Которому он поверил, животворящим мертвых и называющим несуществующее, как существующее.

Он, сверх надежды, поверил с надеждою, через что сделался отцом многих народов, по сказанному: «так многочисленно будет семя твое».

И, не изнемогши в вере, он не помышлял, что тело его, почти столетнего, уже омертвело, и утроба Саррина в омертвении;

не поколебался в обетовании Божием неверием, но пребыл тверд в вере, воздав славу Богу

и будучи вполне уверен, что Он силен и исполнить обещанное.

Потому и вменилось ему в праведность.

А впрочем не в отношении к нему одному написано, что вменилось ему,

но и в отношении к нам; вменится и нам, верующим в Того, Кто воскресил из мертвых Иисуса Христа, Господа нашего,

Который предан за грехи наши и воскрес для оправдания нашего.

1 Крестившись во Христа, мы умерли для греха, но живы для Бога во Христе. 12 Вы больше не рабы греха, но рабы праведности.

Что же скажем? оставаться ли нам в грехе, чтобы умножилась благодать? Никак.

Мы умерли для греха: как же нам жить в нем?

[Зач. 91.] Неужели не знаете, что все мы, крестившиеся во Христа Иисуса, в смерть Его крестились?

Итак мы погреблись с Ним крещением в смерть, дабы, как Христос воскрес из мертвых славою Отца, так и нам ходить в обновленной жизни.

Ибо если мы соединены с Ним подобием смерти Его, то должны быть соединены и подобием воскресения,

зная то, что ветхий наш человек распят с Ним, чтобы упразднено было тело греховное, дабы нам не быть уже рабами греху;

ибо умерший освободился от греха.

Если же мы умерли со Христом, то веруем, что и жить будем с Ним,

зная, что Христос, воскреснув из мертвых, уже не умирает: смерть уже не имеет над Ним власти.

Ибо, что Он умер, то умер однажды для греха; а что живет, то живет для Бога.

[Зач. 92.] Так и вы почитайте себя мертвыми для греха, живыми же для Бога во Христе Иисусе, Господе нашем.

Итак да не царствует грех в смертном вашем теле, чтобы вам повиноваться ему в похотях его;

и не предавайте членов ваших греху в орудия неправды, но представьте себя Богу, как оживших из мертвых, и члены ваши Богу в орудия праведности.

Грех не должен над вами господствовать, ибо вы не под законом, но под благодатью.

Что же? станем ли грешить, потому что мы не под законом, а под благодатью? Никак.

Неужели вы не знаете, что, кому вы отдаете себя в рабы для послушания, того вы и рабы, кому повинуетесь, или рабы греха к смерти, или послушания к праведности?

Благодарение Богу, что вы, быв прежде рабами греха, от сердца стали послушны тому образу учения, которому предали себя.

[Зач. 93.] Освободившись же от греха, вы стали рабами праведности.

Говорю по рассуждению человеческому, ради немощи плоти вашей. Как предавали вы члены ваши в рабы нечистоте и беззаконию на дела беззаконные, так ныне представьте члены ваши в рабы праведности на дела святые.

Ибо, когда вы были рабами греха, тогда были свободны от праведности.

Какой же плод вы имели тогда? Такие дела, каких ныне сами стыдитесь, потому что конец их – смерть.

Но ныне, когда вы освободились от греха и стали рабами Богу, плод ваш есть святость, а конец – жизнь вечная.

Ибо возмездие за грех – смерть, а дар Божий – жизнь вечная во Христе Иисусе, Господе нашем.

1 Вы умерли для закона и принадлежите Христу. 7 Закон свят, 13 но живущий во мне грех производит смерть чрез закон.

[Зач. 94.] Разве вы не знаете, братия (ибо говорю знающим закон), что закон имеет власть над человеком, пока он жив?

Замужняя женщина привязана законом к живому мужу; а если умрет муж, она освобождается от закона замужества.

Посему, если при живом муже выйдет за другого, называется прелюбодейцею; если же умрет муж, она свободна от закона, и не будет прелюбодейцею, выйдя за другого мужа.

Так и вы, братия мои, умерли для закона телом Христовым, чтобы принадлежать другому, Воскресшему из мертвых, да приносим плод Богу.

Ибо, когда мы жили по плоти, тогда страсти греховные, обнаруживаемые законом, действовали в членах наших, чтобы приносить плод смерти;

но ныне, умерши для закона, которым были связаны, мы освободились от него, чтобы нам служить Богу в обновлении духа, а не по ветхой букве.

Что же скажем? Неужели от закона грех? Никак. Но я не иначе узнал грех, как посредством закона. Ибо я не понимал бы и пожелания, если бы закон не говорил: не пожелай.

Но грех, взяв повод от заповеди, произвел во мне всякое пожелание: ибо без закона грех мертв.

Я жил некогда без закона; но когда пришла заповедь, то грех ожил,

а я умер; и таким образом заповедь, данная для жизни, послужила мне к смерти,

потому что грех, взяв повод от заповеди, обольстил меня и умертвил ею.

Посему закон свят, и заповедь свята и праведна и добра.

Итак, неужели доброе сделалось мне смертоносным? Никак; но грех, оказывающийся грехом потому, что посредством доброго причиняет мне смерть, так что грех становится крайне грешен посредством заповеди.

[Зач. 95.] Ибо мы знаем, что закон духовен, а я плотян, продан греху.

Ибо не понимаю, что делаю: потому что не то делаю, что хочу, а что ненавижу, то делаю.

Если же делаю то, чего не хочу, то соглашаюсь с законом, что он добр,

а потому уже не я делаю то, но живущий во мне грех.

Ибо знаю, что не живет во мне, то есть в плоти моей, доброе; потому что желание добра есть во мне, но чтобы сделать оное, того не нахожу.

Доброго, которого хочу, не делаю, а злое, которого не хочу, делаю.

Если же делаю то́, чего не хочу, уже не я делаю то, но живущий во мне грех.

Итак я нахожу закон, что, когда хочу делать доброе, прилежит мне злое.

Ибо по внутреннему человеку нахожу удовольствие в законе Божием;

но в членах моих вижу иной закон, противоборствующий закону ума моего и делающий меня пленником закона греховного, находящегося в членах моих.

Бедный я человек! кто избавит меня от сего тела смерти?

Благодарю Бога моего Иисусом Христом, Господом нашим. Итак тот же самый я умом моим служу закону Божию, а плотию закону греха.

1 Жить не по плоти, но по духу. 12 Водимые Духом Божиим суть сыны Божии, сонаследники Христу. 26 Никто не может отлучить вас от любви Божией во Христе Иисусе.

Итак нет ныне никакого осуждения тем, которые во Христе Иисусе живут не по плоти, но по духу,

[Зач. 96А.] потому что закон духа жизни во Христе Иисусе освободил меня от закона греха и смерти.

Как закон, ослабленный плотию, был бессилен, то Бог послал Сына Своего в подобии плоти греховной в жертву за грех и осудил грех во плоти,

чтобы оправдание закона исполнилось в нас, живущих не по плоти, но по духу.

Ибо живущие по плоти о плотском помышляют, а живущие по духу – о духовном.

Помышления плотские суть смерть, а помышления духовные – жизнь и мир,

потому что плотские помышления суть вражда против Бога; ибо закону Божию не покоряются, да и не могут.

[Зач. 96Б.] Посему живущие по плоти Богу угодить не могут.

Но вы не по плоти живете, а по духу, если только Дух Божий живет в вас. Если же кто Духа Христова не имеет, тот и не Его.

А если Христос в вас, то тело мертво для греха, но дух жив для праведности.

Если же Дух Того, Кто воскресил из мертвых Иисуса, живет в вас, то Воскресивший Христа из мертвых оживит и ваши смертные тела Духом Своим, живущим в вас.

Итак, братия, мы не должники плоти, чтобы жить по плоти;

ибо если живете по плоти, то умрете, а если духом умерщвляете дела плотские, то живы будете.

[Зач. 97.] Ибо все, водимые Духом Божиим, суть сыны Божии.

Потому что вы не приняли духа рабства, чтобы опять жить в страхе, но приняли Духа усыновления, Которым взываем: «Авва, Отче!»

Сей самый Дух свидетельствует духу нашему, что мы – дети Божии.

А если дети, то и наследники, наследники Божии, сонаследники же Христу, если только с Ним страдаем, чтобы с Ним и прославиться.

Ибо думаю, что нынешние временные страдания ничего не стоят в сравнении с тою славою, которая откроется в нас.

Ибо тварь с надеждою ожидает откровения сынов Божиих,

потому что тварь покорилась суете не добровольно, но по воле покорившего ее, в надежде,

что и сама тварь освобождена будет от рабства тлению в свободу славы детей Божиих.

[Зач. 98.] Ибо знаем, что вся тварь совокупно стенает и мучится доныне;

и не только она, но и мы сами, имея начаток Духа, и мы в себе стенаем, ожидая усыновления, искупления тела нашего.

Ибо мы спасены в надежде. Надежда же, когда видит, не есть надежда; ибо если кто видит, то чего ему и надеяться?

Но когда надеемся того, чего не видим, тогда ожидаем в терпении.

Также и Дух подкрепляет нас в немощах наших; ибо мы не знаем, о чем молиться, как должно, но Сам Дух ходатайствует за нас воздыханиями неизреченными.

Испытующий же сердца знает, какая мысль у Духа, потому что Он ходатайствует за святых по воле Божией.

[Зач. 99.] Притом знаем, что любящим Бога, призванным по Его изволению, все содействует ко благу.

Ибо кого Он предузнал, тем и предопределил быть подобными образу Сына Своего, дабы Он был первородным между многими братиями.

А кого Он предопределил, тех и призвал, а кого призвал, тех и оправдал; а кого оправдал, тех и прославил.

Что же сказать на это? Если Бог за нас, кто против нас?

Тот, Который Сына Своего не пощадил, но предал Его за всех нас, как с Ним не дарует нам и всего?

Кто будет обвинять избранных Божиих? Бог оправдывает их.

Кто осуждает? Христос Иисус умер, но и воскрес: Он и одесную Бога, Он и ходатайствует за нас.

Кто отлучит нас от любви Божией: скорбь, или теснота, или гонение, или голод, или нагота, или опасность, или меч? как написано:

за Тебя умерщвляют нас всякий день, считают нас за овец, обреченных на заклание.

Но все сие преодолеваем силою Возлюбившего нас.

Ибо я уверен, что ни смерть, ни жизнь, ни Ангелы, ни Начала, ни Силы, ни настоящее, ни будущее,

ни высота, ни глубина, ни другая какая тварь не может отлучить нас от любви Божией во Христе Иисусе, Господе нашем.

1 По избранию благодати сохранился «остаток» Израиля. 11 От падения Израиля пришло спасение язычникам; маслина и прививка; Бог силен снова привить иудеев. 25 «И так весь Израиль спасется». Бездна богатства премудрости Божией.

Итак, спрашиваю: неужели Бог отверг народ Свой? Никак. Ибо и я Израильтянин, от семени Авраамова, из колена Вениаминова.

Не отверг Бог народа Своего, который Он наперед знал. [Зач. 105.] Или не знаете, что говорит Писание в повествовании об Илии? как он жалуется Богу на Израиля, говоря:

Господи! пророков Твоих убили, жертвенники Твои разрушили; остался я один, и моей души ищут.

Что же говорит ему Божеский ответ? Я соблюл Себе семь тысяч человек, которые не преклонили колени перед Ваалом.

Так и в нынешнее время, по избранию благодати, сохранился остаток.

Но если по благодати, то не по делам; иначе благодать не была бы уже благодатью. А если по делам, то это уже не благодать; иначе дело не есть уже дело.

Что же? Израиль, чего искал, того не получил; избранные же получили, а прочие ожесточились,

как написано: Бог дал им дух усыпления, глаза, которыми не видят, и уши, которыми не слышат, даже до сего дня.

И Давид говорит: да будет трапеза их сетью, тенетами и петлею в возмездие им;

да помрачатся глаза их, чтобы не видеть, и хребет их да будет согбен навсегда.

Итак спрашиваю: неужели они преткнулись, чтобы совсем пасть? Никак. Но от их падения спасение язычникам, чтобы возбудить в них ревность.

Если же падение их – богатство миру, и оскудение их – богатство язычникам, то тем более полнота их.

[Зач. 106.] Вам говорю, язычникам. Как апостол язычников, я прославляю служение мое.

Не возбужу ли ревность в сродниках моих по плоти и не спасу ли некоторых из них?

Ибо если отвержение их – примирение мира, то что будет принятие, как не жизнь из мертвых?

Если начаток свят, то и целое; и если корень свят, то и ветви.

Если же некоторые из ветвей отломились, а ты, дикая маслина, привился на место их и стал общником корня и сока маслины,

то не превозносись перед ветвями. Если же превозносишься, то вспомни, что не ты корень держишь, но корень тебя.

Скажешь: «ветви отломились, чтобы мне привиться».

Хорошо. Они отломились неверием, а ты держишься верою: не гордись, но бойся.

Ибо если Бог не пощадил природных ветвей, то смотри, пощадит ли и тебя.

Итак видишь благость и строгость Божию: строгость к отпадшим, а благость к тебе, если пребудешь в благости Божией; иначе и ты будешь отсечен.

Но и те, если не пребудут в неверии, привьются, потому что Бог силен опять привить их.

Ибо если ты отсечен от дикой по природе маслины и не по природе привился к хорошей маслине, то тем более сии природные привьются к своей маслине.

[Зач. 107.] Ибо не хочу оставить вас, братия, в неведении о тайне сей, – чтобы вы не мечтали о себе, – что ожесточение произошло в Израиле отчасти, до времени, пока войдет полное число язычников;

и так весь Израиль спасется, как написано: придет от Сиона Избавитель, и отвратит нечестие от Иакова.

И сей завет им от Меня, когда сниму с них грехи их.

В отношении к благовестию, они враги ради вас; а в отношении к избранию, возлюбленные Божии ради отцов.

Ибо дары и призвание Божие непреложны.

Как и вы некогда были непослушны Богу, а ныне помилованы, по непослушанию их,

так и они теперь непослушны для помилования вас, чтобы и сами они были помилованы.

Ибо всех заключил Бог в непослушание, чтобы всех помиловать.

О, бездна богатства и премудрости и ведения Божия! Как непостижимы судьбы Его и неисследимы пути Его!

Ибо кто познал ум Господень? Или кто был советником Ему?

Или кто дал Ему наперед, чтобы Он должен был воздать?

Ибо все из Него, Им и к Нему. Ему слава во веки, аминь.

1 Представьте тела ваши в жертву живую; обновление ума вашего. 3 Членов много, тело одно; различные дарования. 9 Указания: любите, благословляйте, радуйтесь; побеждайте зло добром.

[Зач. 108.] Итак умоляю вас, братия, милосердием Божиим, представьте тела ваши в жертву живую, святую, благоугодную Богу, для разумного служения вашего,

и не сообразуйтесь с веком сим, но преобразуйтесь обновлением ума вашего, чтобы вам познавать, что́ есть воля Божия, благая, угодная и совершенная.

По данной мне благодати, всякому из вас говорю: не думайте о себе более, нежели должно думать; но думайте скромно, по мере веры, какую каждому Бог уделил.

[Зач. 109.] Ибо, как в одном теле у нас много членов, но не у всех членов одно и то же дело,

так мы, многие, составляем одно тело во Христе, а порознь один для другого члены.

[Зач. 110.] И как, по данной нам благодати, имеем различные дарования, то, имеешь ли пророчество, пророчествуй по мере веры;

имеешь ли служение, пребывай в служении; учитель ли, – в учении;

увещатель ли, увещевай; раздаватель ли, раздавай в простоте; начальник ли, начальствуй с усердием; благотворитель ли, благотвори с радушием.

Любовь да будет непритворна; отвращайтесь зла, прилепляйтесь к добру;

будьте братолюбивы друг к другу с нежностью; в почтительности друг друга предупреждайте;

в усердии не ослабевайте; духом пламенейте; Господу служите;

утешайтесь надеждою; в скорби будьте терпеливы, в молитве постоянны;

в нуждах святых принимайте участие; ревнуйте о странноприимстве.

Благословляйте гонителей ваших; благословляйте, а не проклинайте.

Радуйтесь с радующимися и плачьте с плачущими.

Будьте единомысленны между собою; не высокомудрствуйте, но последуйте смиренным; не мечтайте о себе;

никому не воздавайте злом за зло, но пекитесь о добром перед всеми человеками.

Если возможно с вашей стороны, будьте в мире со всеми людьми.

Не мстите за себя, возлюбленные, но дайте место гневу Божию. Ибо написано: Мне отмщение, Я воздам, говорит Господь.

Итак, если враг твой голоден, накорми его; если жаждет, напой его: ибо, делая сие, ты соберешь ему на голову горящие уголья.

Не будь побежден злом, но побеждай зло добром.

1 «Принимайте друг друга, как и Христос принял вас». 8 Христос сделался служителем для обрезанных и для верующих из язычников. 14 Павел – «служитель Иисуса Христа у язычников». 22 Намерение посетить Испанию после доставки подаяний в Иерусалим.

[Зач. 116.] Мы, сильные, должны сносить немощи бессильных и не себе угождать.

Каждый из нас должен угождать ближнему, во благо, к назиданию.

Ибо и Христос не Себе угождал, но, как написано: злословия злословящих Тебя пали на Меня.

А все, что писано было прежде, написано нам в наставление, чтобы мы терпением и утешением из Писаний сохраняли надежду.

Бог же терпения и утешения да дарует вам быть в единомыслии между собою, по учению Христа Иисуса,

дабы вы единодушно, едиными устами славили Бога и Отца Господа нашего Иисуса Христа.

[Зач. 117.] Посему принимайте друг друга, как и Христос принял вас в славу Божию.

Разумею то, что Иисус Христос сделался служителем для обрезанных – ради истины Божией, чтобы исполнить обещанное отцам,

а для язычников – из милости, чтобы славили Бога, как написано: за то́ буду славить Тебя, (Господи,) между язычниками, и буду петь имени Твоему.

И еще сказано: возвеселитесь, язычники, с народом Его.

И еще: хвали́те Господа, все язычники, и прославляйте Его, все народы.

Исаия также говорит: будет корень Иессеев, и восстанет владеть народами; на Него язычники надеяться будут.

Бог же надежды да исполнит вас всякой радости и мира в вере, дабы вы, силою Духа Святаго, обогатились надеждою.

И сам я уверен о вас, братия мои, что и вы полны благости, исполнены всякого познания и можете наставлять друг друга;

но писал вам, братия, с некоторою смелостью, отчасти как бы в напоминание вам, по данной мне от Бога благодати

быть служителем Иисуса Христа у язычников и совершать священнодействие благовествования Божия, дабы сие приношение язычников, будучи освящено Духом Святым, было благоприятно Богу.

[Зач. 118.] Итак, я могу похвалиться в Иисусе Христе в том, что́ относится к Богу,

ибо не осмелюсь сказать что-нибудь такое, чего не совершил Христос через меня, в покорении язычников вере, словом и делом,

силою знамений и чудес, силою Духа Божия, так что благовествование Христово распространено мною от Иерусалима и окрестности до Иллирика.

Притом я старался благовествовать не там, где уже было известно имя Христово, дабы не созидать на чужом основании,

но как написано: не имевшие о Нем известия увидят, и не слышавшие узна́ют.

Сие-то много раз и препятствовало мне прийти к вам.

Ныне же, не имея такого места в сих странах, а с давних лет имея желание прийти к вам,

как только предприму путь в Испанию, приду к вам. Ибо надеюсь, что, проходя, увижусь с вами и что вы проводите меня туда, как скоро наслажусь общением с вами, хотя отчасти.

А теперь я иду в Иерусалим, чтобы послужить святым,

ибо Македония и Ахаия усердствуют некоторым подаянием для бедных между святыми в Иерусалиме.

Усердствуют, да и должники они перед ними. Ибо если язычники сделались участниками в их духовном, то должны и им послужить в телесном.

Исполнив это и верно доставив им сей плод усердия, я отправлюсь через ваши места в Испанию,

и уверен, что когда приду к вам, то приду с полным благословением благовествования Христова.

[Зач. 119.] Между тем умоляю вас, братия, Господом нашим Иисусом Христом и любовью Духа, подвизаться со мною в молитвах за меня к Богу,

чтобы избавиться мне от неверующих в Иудее и чтобы служение мое для Иерусалима было благоприятно святым,

дабы мне в радости, если Богу угодно, прийти к вам и успокоиться с вами.

Бог же мира да будет со всеми вами, аминь.

Грузинский

Языки

რა ვთქვათ, აბრაამმა, ჩვენმა წინაპარმა ხორციელად მოიპოვა რაიმე?

თუ საქმეებით გამართლდა აბრაამი, დიდება მას, ოღონდ არა ღვთის წინაშე.

ვინაიდან, რას ამბობს წერილი? „ერწმუნა აბრაამი ღმერთს და ეს სიმართლედ ჩაეთვალა მას.“

მოქმედს საზღაური ჩაეთვლება არა მადლის, არამედ მოვალეობის მიხედვით.

მაგრამ არა მოქმედს, რომელსაც სწამს იგი, ვინც ამართლებს უღვთოს, თავისი რწმენა ჩაეთვლება სიმართლედ.

ასევე დავითიც ნეტარს უწოდებს ადამიანს, რომელსაც ღმერთი სიმართლეს უთვლის საქმეთაგან დამოუკიდებლად:

„ნეტარ არიან, ვისი ურჯულოებანიც მიტევებულია და ცოდვები დაფარული.

ნეტარ არს კაცი, რომელსაც უფალი არ ჩაუთვლის ცოდვას.“

მაშ, ეს ნეტარება წინადაცვეთაზეა თუ წინადაუცვეთლობაზეც? ჩვენ ხომ ვამბობთ, რომ აბრაამს რწმენა ჩაეთვალა სიმართლედ.

როდის ჩაეთვალა? წინადაცვეთილს თუ წინადაუცვეთელს? არა წინადაცვეთილს, არამედ წინადაუცვეთელს.

ხოლო წინადაცვეთის ნიშანი მიიღო, როგორც ბეჭედი რწმენით გამართლებისა, რომელიც წინადაუცვეთლობაში ჰქონდა, რომ გამხდარიყო ყველა წინადაუცვეთელი მორწმუნის მამა, რათა მათაც ჩათვლოდათ სიმართლედ.

ასევე წინადაცვეთილთა მამა, ოღონდ არა მარტო წინადაცვეთილთა, არამედ მათიც, ვინც მიჰყვება ჩვენი მამის, აბრაამის, რწმენის კვალს, რაც ჯერ კიდევ წინადაუცვეთელობისას ჰქონდა.

ვინაიდან აბრაამს ან მის თესლს არა რჯულით, არამედ რწმენის სიმართლით მიეცა აღთქმა ყოფილიყო სოფლის მემკვიდრე.

თუ რჯულისაგანნი არიან მემკვიდრენი, რწმენა ამაოა და აღთქმა — უსარგებლო.

ვინაიდან რჯული წარმოქმნის რისხვას, რადგან სადაც რჯული არ არის, იქ არც დანაშაულია.

მაშ, რწმენით, რათა ყოფილიყო მადლით, რათა აღთქმა მტკიცე ყოფილიყო მთელი თესლისათვის. არა მარტო რჯულით თესლისათვის, არამედ რწმენით აბრაამის თესლისათვისაც, ვინც ყველა ჩვენგანის მამაა

როგორც სწერია: „მე დაგაყენე მრავალი ერის მამად“ ღვთის წინაშე, რომელსაც იგი ერწმუნა, ღმერთს, რომელიც მკვდრებს აცოცხლებს და არყოფილს ყოფად მოუწოდებს.

რომელიც უსასოობაში ერწმუნა სასოებით, რათა გამხდარიყო მრავალი ხალხის მამა, როგორც ნათქვამია: „ასე იქნება შენი თესლი.“

არ დაუძლურებულა რწმენაში, როცა ხედავდა, რომ მისი სხეული, თითქმის ასი წლისა, უკვე ჩაკვდა, ხოლო სარას საშო მკვდარი იყო.

მაგრამ იგი არ დაეჭვებულა ღვთის აღთქმაში ურწმუნობით, არამედ განმტკიცდა რწმენით და დიდება უძღვნა ღმერთს.

და გულდაჯერებული იყო, რომ ის, ვინც აღუთქვა, შესრულებასაც შეძლებდა.

ამიტომაც ჩაეთვალა მას სიმართლედ.

და არა მარტო მისი გულისათვის არის დაწერილი, რომ ჩაეთვალა მას,

არამედ ჩვენი გულისთვისაც: ჩაგვეთვლება ჩვენც, იმის მორწმუნეებს, ვინც მკვდრეთით აღადგინა ჩვენი უფალი იესო,

რომელიც მიეცა ჩვენი ცოდვებისათვის და აღდგა ჩვენდა გამართლებად.

რაღა ვთქვათ? დავრჩეთ ცოდვაში, რათა მადლმა იმრავლოს? არამც და არამც!

ჩვენ, რომელნიც მოვუკვდით ცოდვას, როგორღა ვიცოცხლოთ მასში?

ნუთუ არ იცით, რომ ყველანი, ვინც მოვინათლეთ ქრისტე იესოში, მის სიკვდილში მოვინათლეთ?

ამიტომ დავიმარხეთ მასთან ერთად სიკვდილში ნათლისღებით, რათა, როგორც მამის დიდებით მკვდრეთით აღდგა ქრისტე, ჩვენც ვიაროთ სიცოცხლის განახლებით.

ვინაიდან, თუ დავენერგეთ მას სიკვდილის მსგავსებაში, ასევე ვიქნებით მისი აღდგომისას.

რადგან ვიცით, რომ მასთან ერთად ჯვარს ეცვა ჩვენი ძველი კაცი, რათა გაუქმდეს ცოდვის სხეული და აღარ ვიყოთ ცოდვის მონები.

ვინაიდან, ვინც მოკვდა, ცოდვისაგან თავისუფალია.

და თუ ჩვენ ქრისტესთან დავიხოცენით, გვწამს, რომ მასთან ვიცოცხლებთ კიდეც,

რადგან ვიცით, რომ მკვდრეთით აღმდგარი ქრისტე აღარ კვდება და სიკვდილი აღარ ბატონობს მასზე.

ვინაიდან, ის რომ მოკვდა, ცოდვისათვის მოკვდა ერთხელ, ხოლო რომ ცოცხლობს, ღვთისათვის ცოცხლობს.

თქვენც ასევე შერაცხეთ თქვენი თავი ცოდვისათვის მკვდრებად და ღვთისათვის ცოცხლებად ქრისტე იესოში.

მაშ, ნუ იმეფებს ცოდვა თქვენს მოკვდავ სხეულში მის გულისთქმათა მორჩილებად.

ნურც მისცემთ თქვენს ასოებს ცოდვას უსამართლობის იარაღად, არამედ წარუდგინეთ ღმერთს თავნი თქვენნი, როგორც მკვდრეთით გაცოცხლებულნი, და თქვენი ასოები სიმართლის იარაღად ღმერთს.

ვინაიდან ცოდვა ვეღარ იბატონებს თქვენზე, რადგან თქვენ რჯულის ქვეშ კი არა, მადლის ქვეშ ხართ.

მაშ, ახლა რა? ხომ არ ვცოდოთ, რაკი რჯულის ქვეშ კი არა, მადლის ქვეშ ვართ? არამც და არამც!

ნუთუ არ იცით, რომ ვისაც თქვენს თავს მისცემთ მონებად მორჩილებისათვის, მისი მონები ხართ, ვისაც დაემორჩილებით: ან ცოდვისა სასიკვდილოდ, ან მორჩილებისა სიმართლისათვის.

ხოლო მადლობა ღმერთს, რომ თქვენ, ადრე ცოდვის მონები, შემდგომ გულით დაემორჩილეთ იმ სახის მოძღვრებას, რომელსაც თქვენი თავი გადაეცით.

გათავისუფლდით რა ცოდვისაგან, სიმართლის მონები გახდით.

ადამიანურად ვამბობ თქვენი ხორცის უძლურების გამო. როგორც გადასცემდით თქვენს ასოებს მონებად უწმიდურებას და ურჯულოებას ურჯულოებისთვის, ასევე ახლა გადაეცით თქვენი ასოები მონებად სიმართლეს — განსაწმედელად.

რადგან, როცა ცოდვის მონები იყავით, მაშინ თავისუფალნი იყავით სიმართლისაგან.

აბა, რა ნაყოფი გქონდათ მაშინ? საქმეები, რომელთა გამო ახლა გრცხვენიათ, ვინაიდან მათი ბოლო სიკვდილია.

ახლა კი, როცა თავისუფლები ხართ ცოდვისაგან და ღვთის მონები გახდით, თქვენი ნაყოფი სიწმიდეა, ხოლო ბოლო — საუკუნო სიცოცხლე.

ვინაიდან ცოდვის საზღაური სიკვდილია, ხოლო ღვთის მადლი — საუკუნო სიცოცხლე ჩვენს უფალში, ქრისტე იესოში.

ანდა, განა არ იცით, ძმებო, — რადგან რჯულის მცოდნეებს ველაპარაკები, — რომ რჯული ბატონობს ადამიანზე, ვიდრე ის ცოცხალია?

რადგან ქმრიანი დედაკაცი რჯულით არის დაკავშირებული ცოცხალ ქმართან, ხოლო თუ ქმარი მოკვდება, თავისუფალია ქმრის რჯულისაგან.

ამიტომ, თუ ქმრის სიცოცხლეში სხვა ქმრისა გახდება, მრუში ეწოდება; ხოლო თუ ქმარი მოკვდება, რჯულისაგან თავისუფალია და სხვა ქმრისად გახდომა მრუშობად არ შეერაცხება.

ამრიგად, ჩემო ძმებო, თქვენც რჯულისათვის დაიხოცენით ქრისტეს სხეულით, რომ ეკუთვნოდეთ სხვას, მკვდრეთით აღმდგარს, რათა ნაყოფი მივუტანოთ ღმერთს.

ვინაიდან, როცა ხორცში ვიყავით, რჯულის მიერ ცოდვის ვნებანი მოქმედებდნენ ჩვენს ასოებში, რომ სიკვდილის ნაყოფი გამოგვეღო.

ახლა კი, რჯულისათვის მკვდრები, გავთავისუფლდით მისგან, რითაც შეპყრობილნი ვიყავით, რათა ვემსახუროთ ღმერთს განახლებული სულით და არა დაძველებული ასოთი.

მაშ, რაღას ვიტყვით? ნუთუ რჯული ცოდვაა? არამც და არამც. ოღონდ სხვანაირად არ შემიცვნია ცოდვა, თუ არა რჯულის მეოხებით, ვინაიდან ვერც გულისთქმას შევიცნობდი, რჯულს რომ არ ეთქვა: არ ისურვო.

ხოლო ცოდვამ მცნებიდან აიღო საბაბი და ჩემში წარმოქმნა ყოველგვარი სურვილი. ვინაიდან ცოდვა რჯულის გარეშე მკვდარია.

ხოლო მე ოდესღაც ვცხოვრობდი რჯულის გარეშე და, როცა მცნება მოვიდა, ცოდვა გაცოცხლდა,

მე კი მოვკვდი. ხოლო მცნება, რომელიც მოცემული იყო სასიცოცხლოდ, სასიკვდილო გამოდგა ჩემთვის,

რადგან ცოდვამ მცნებისგან აიღო საბაბი, მაცდუნა და მომკლა მისი მეშვეობით.

ამრიგად, რჯული წმიდაა, მცნებაც წმიდაა, მართალი და კეთილი.

ნუთუ სიკეთე სიკვდილად მექცა? არამც და არამც. მაგრამ ცოდვა იმიტომ აღმოჩნდა ცოდვად, რომ კეთილის მეშვეობით მოაქვს ჩემთვის სიკვდილი, რათა ცოდვა მეტისმეტად ცოდვილი იყოს მცნების მეშვეობით.

რადგან ვიცით, რომ რჯული სულიერია, მე კი — ხორციელი, ცოდვას მიყიდული.

ვინაიდან რას ვაკეთებ, არ ვიცი. იმიტომ, რომ იმას არ ვაკეთებ, რაც მსურს, არამედ, რაც მძულს, იმას ვაკეთებ.

ხოლო თუ იმას ვაკეთებ, რაც არ მსურს, ვეთანხმები რჯულს, რომ ის კეთილია.

მაშასადამე, მე კი აღარ ვაკეთებ ამას, არამედ ცოდვა, რომელიც ჩემში იმყოფება.

ვინაიდან ვიცი, რომ ჩემში, ესე იგი, ჩემს სხეულში, არ იმყოფება კეთილი. ამრიგად, სურვილი არის ჩემში, მაგრამ კეთილის კეთება — არა.

ვინაიდან არ ვაკეთებ კეთილს, რომელიც მსურს, არამედ ვაკეთებ ბოროტს, რომელიც არ მსურს.

ხოლო თუ იმას ვაკეთებ, რაც არ მსურს, მე კი აღარ ვაკეთებ, არამედ ცოდვა, რომელიც ჩემშია დამკვიდრებული.

ასე აღმოვაჩენ იმ რჯულს, რომ როცა კეთილის გაკეთება მსურს, ბოროტი გვერდით მიწევს,

ვინაიდან შინაგანი ადამიანის მიხედვით მეამება ღვთის რჯული.

მაგრამ ჩემს ასოებში მე ვხედავ სხვა რჯულს, რომელიც წინააღმდეგობას უწევს ჩემი გონების რჯულს და მაქცევს ჩემს ასოებში მყოფი ცოდვის რჯულის ტყვედ.

უბადრუკი ადამიანი ვარ! ვინ დამიხსნის ამ სიკვდილის სხეულისაგან?

ვმადლობ ღმერთს ჩვენი უფლის ქრისტე იესოს მიერ. აჰა, მე თავად ჩემი გონებით ღვთის რჯულს ვემონები, ხოლო სხეულით — ცოდვის რჯულს.

ამიტომ ახლა არავითარი მსჯავრი არ არის მათზე, რომლებიც ქრისტე იესოში ცხოვრობენ არა ხორციელად, არამედ სულიერად.

რადგან სიცოცხლის სულის რჯულმა ქრისტე იესოში გამათავისუფლა მე ცოდვისა და სიკვდილის რჯულისგან.

ვინაიდან, რაკი ვერ შეძლო ხორცის მიერ დაუძლურებულმა რჯულმა, ღმერთმა მოავლინა თავისი ძე ცოდვილი ხორცის მსგავსებაში და ცოდვის გამო მსჯავრი დასდო ცოდვას ხორცში,

რათა აღსრულებულიყო რჯულის სიმართლე ჩვენში, რომლებიც ვცხოვრობთ არა ხორციელად, არამედ სულიერად.

ვინაიდან ისინი, რომლებიც ხორციელად არიან, ხორციელზე ფიქრობენ, ხოლო რომლებიც სულიერად არიან — სულიერზე.

რადგან ხორციელი ფიქრები სიკვდილია, ხოლო სულიერი ფიქრები — სიცოცხლე და მშვიდობა.

იმიტომ, რომ ხორციელი ფიქრები ღვთის მტრობაა, ვინაიდან არ ემორჩილება ღვთის რჯულს და არც შეუძლია.

ამიტომ მათ, რომელნიც ხორციელად ცხოვრობენ, არ ძალუძთ აამონ ღმერთს.2

თქვენ კი ცხოვრობთ არა ხორციელად, არამედ სულიერად, თუკი ღვთის სული ცხოვრობს თქვენში. ხოლო ვისაც ქრისტეს სული არა აქვს, ის მისი არ არის.

და თუ ქრისტე თქვენშია, სხეული მკვდარია ცოდვისათვის, ხოლო სული ცოცხალია სიმართლისათვის.

ხოლო თუ თქვენში იმყოფება მისი სული, ვინც მკვდრეთით აღადგინა იესო, მაშინ ის, ვინც ქრისტე იესო აღადგინა მკვდრეთით, თქვენს მოკვდავ სხეულებსაც გააცოცხლებს თავისი სულით, რომელიც თქვენშია დამკვიდრებული.

ამიტომ, ძმებო, ჩვენ ხორცის მოვალენი არა ვართ, რომ ხორციელად ვიცხოვროთ.

ვინაიდან, თუ ხორციელად ცხოვრობთ, სიკვდილი არ აგცდებათ, ხოლო თუ სულით აკვდინებთ ხორციელ საქმეებს, იცოცხლებთ.

რადგან ისინი, ვინც ღვთის სულით წარიმართებიან, ღვთის შვილები არიან.

ვინაიდან არ მიგიღიათ მონობის სული, რათა კვლავ შიშით იყოთ, არამედ მიღებული გაქვთ შვილობის სული, რომლითაც ვღაღადებთ: „აბბა, მამაო!“

სწორედ ეს სული ემოწმება ჩვენს სულს, რომ ღვთის შვილები ვართ.

ხოლო თუ შვილები — მემკვიდრენიც, ღვთის მემკვიდრენი, და ქრისტეს თანამემკვიდრენი, თუ სინამდვილეში მასთან ერთად ვიტანჯებით, რათა მასთან ერთად ვიდიდოთ კიდეც.

ვინაიდან ვფიქრობ, რომ ახლანდელი ტანჯვანი არაფერია იმ დიდებასთან, რომელიც გამოცხადდება ჩვენს მიმართ.

ვინაიდან ქმნილება იმედით მოელის ღვთის შვილთა გამოცხადებას.

რადგან ქმნილება თავისი ნებით კი არ დაემორჩილა ამაოებას, არამედ მისი დამმორჩილებლის მიერ, სასოებით,

რომ თვით ქმნილებაც გათავისუფლდება ხრწნილების მონობისაგან ღვთის შვილთა დიდების თავისუფლებისათვის.

ვინაიდან ვიცით, რომ მთელი ქმნილება ერთად კვნესის და იტანჯება აქამდე,

და არა მარტო ის, არამედ ჩვენც, რომელთაც სულის პირველი ნაყოფები გვაქვს, ჩვენ თვითონაც ვკვნესით გულში, მოველით რა შვილებას და ჩვენი სხეულის გამოსყიდვას.

ვინაიდან სასოებით ვიქენით დახსნილნი, ხოლო ხილული სასოება არ არის სასოება, ვინაიდან, თუკი ხედავს კაცი, რაღას ესავს?

ხოლო თუ იმის სასოება გვაქვს, რასაც ვერ ვხედავთ, მოთმინებით მოველით მას.

ასევე სულიც ეხმარება ჩვენს უძლურებას. ვინაიდან არ ვიცით, როგორ უნდა ვილოცოთ, არამედ თვით სული შუამდგომლობს ჩვენთვის გამოუთქმელი ოხვრით.

ხოლო გულთამხილავმა იცის, რა არის სულის ზრახვა, იმიტომ, რომ იგი ღვთის ნებით შუამდგომლობს წმიდათათვის.

ჩვენ კი ვიცით, რომ ღვთის მოყვარულებს, მისი განზრახვით მოწოდებულებს, ყოველმხრივ ეწევა სასიკეთოდ.

ვინაიდან, რომელნიც წინასწარ იცნო, მათ წინასწარვე განუსაზღვრა თავისი ძის ხატების მსგავსად ყოფნა, რათა იყოს იგი პირმშო მრავალ ძმათა შორის.

ხოლო ვისაც განუსაზღვრა, მათ კიდეც მოუწოდა და, ვისაც მოუწოდა, კიდეც გაამართლა. და ვინც გაამართლა, კიდეც განადიდა.

ამაზე რაღა ვთქვათ? თუ ღმერთი ჩვენსკენ არის, ვინ გამოვა ჩვენს წინააღმდეგ?

ის, ვინც თავისი საკუთარი ძე არ დაინდო, არამედ გასწირა ჩვენთვის, ყველასათვის, განა მასთან ერთად ყოველივეს არ მოგვმადლებს?

ვინ გაამტყუნებს ღვთის რჩეულებს? ღმერთი გამამართლებელი.

ვინ დასდებს მსჯავრს? ქრისტე იესო, რომელიც მოკვდა და, მეტიც, რომელიც აღდგა მკვდრეთით, ღვთის მარჯვნივ არის და ის შუამდგომლობს ჩვენთვის.

ვინ ჩამოგვაშორებს ქრისტეს სიყვარულს: ჭირი თუ შევიწროება, დევნა თუ შიმშილი, სიშიშვლე თუ საფრთხე, ანდა მახვილი?

როგორც სწერია: „რადგან შენს გამო გვხოცავენ ყოველდღე, დასაკლავ ცხვრებად ვართ შერაცხილნი.“

მაგრამ ყოველივე ამას ვძლევთ ჩვენი მოყვარულის მეშვეობით.

და მწამს, რომ ვერც სიკვდილი და ვერც სიცოცხლე, ვერც ანგელოზები და ვერც მთავრობანი, ვერც ძალნი, ვერც აწმყო და ვერც მყოფადი,

ვერც სიმაღლე და ვერც სიღრმე, ვერც ვერავითარი სხვა ქმნილება ვერ შეძლებს ჩვენს ჩამოშორებას ღვთის სიყვარულისაგან ჩვენს უფალ ქრისტე იესოში.

მაშ, ვამბობ: ნუთუ ღმერთმა უარყო თავისი ხალხი? არამც და არამც! რადგან მეც ისრაელიანი ვარ, აბრაამის თესლისაგან, ბენიამინის ტომიდან.

არ უარუყვია ღმერთს თავისი ხალხი, რომელიც წინასწარ იცნო. განა არ იცით, რას ამბობს წერილი ელიას შესახებ, როგორ ჩივის ისრაელზე ღვთის წინაშე და ამბობს:

„უფალო! შენი წინასწარმეტყველნი ამოხოცეს და შენი სამსხვერპლოები დაანგრიეს. დავრჩი მარტო მე და ჩემს მოკვლას ცდილობენ.“

მაგრამ რას ეუბნება მას ღვთის პასუხი? „დავიტოვე მე ჩემთვის შვიდი ათასი კაცი, რომელთაც მუხლი არ მოიდრიკეს ბაყალის წინაშე.“

ასევე ამუამადაც არსებობს ნატამალი, მადლით ამორჩეული.

ხოლო თუ მადლით, უკვე არა საქმეებით, თორემ მადლი აღარ იქნება მადლი. ხოლო თუ საქმეებით იყო, ეს უკვე მადლი აღარ არის. თორემ საქმეც აღარ არის საქმე.

მაშ რა? რასაც ეძებდა ისრაელი, ვერ მიაღწია. მხოლოდ რჩეულებმა მიაღწიეს, დანარჩენებს კი გული დაეხშოთ.

როგორც სწერია: „მისცა მათ ღმერთმა უგრძნობლობის სული, თვალები, რათა არ ხედავდნენ, და ყურები, რათა არ ესმოდეთ დღევანდელ დღემდე.“

ხოლო დავითი ამბობს: „მათი სუფრა იყოს მახე, ბადე და საცდური და მათდა მისაგებელი,

დაიბინდოს მათი თვალები, რათა ვერ ხედავდნენ, ხოლო მათი ხერხემალი სამუდამოდ მრუდი იყოს.“

მაშ, ვამბობ: იმდენად უნდა წაბორძიკდნენ, რომ დაეცნენ? არამც და არამც! მაგრამ მათი დაცემით ხსნა ეღირსათ წარმართებს, რათა აღძრულიყო მათში შური.

და თუ მათი დაცემა სოფლის სიმდიდრეა და მათი დამცრობა — წარმართთა სიმდიდრე, მით უმეტეს მათი სავსება.

ხოლო თქვენ გეუბნებით, წარმართნო: რამდენადაც წარმართთა მოციქული ვარ, ჩემს მსახურებას ვადიდებ.

ნეტა შემძლებოდა შურის გაღვივება ჩემს ახლობლებში და ზოგიერთი მათგანის ხსნა.

ვინაიდან, თუ მათი განდევნა სოფლის შერიგებაა ღმერთთან, აბა, რაღა იქნება მათი მიღება, თუ არა სიცოცხლე მკვდართაგან?

თუ პირველნაყოფი წმიდაა, მაშ, ცომიც; და თუ ფესვი წმიდაა, მაშ, რტოც.

ხოლო თუ ზოგი რტო გადატყდა და შენ, ველურო ზეთისხილო, დაემყენ მათ ადგილას და გახდი ზეთის ხილის ფესვისა და წვენის თანაზიარი,

ნუ იამპარტავნებ რტოთა წინაშე. ხოლო თუ იამპარტავნებ, იცოდე, შენ კი არ გიკავია ფესვი, არამედ ფესვს უკავიხარ შენ.

შენ იტყვი: რტოები გადატყდნენ, რათა მე დავემყნოო!

კეთილი. ისინი გადატყდნენ, ვინაიდან არ სწამდათ, შენ კი დგახარ რწმენით. ნუ გაამაყდები, არამედ გეშინოდეს.

ვინაიდან, თუ ღმერთმა არ დაინდო ბუნებრივი რტოები, შენც არ დაგინდობს.

ამრიგად, ხედავ ღვთის სახიერებას და სიმკაცრეს: სიმკაცრეს დაცემულებზე და სახიერებას შენზე, თუ იდგები მის სახიერებაში, თუ არა და, შენც მოიკვეთები.

და ისინიც, თუ ურწმუნოებაში არ იდგებიან, დაემყნობიან, რადგან ღმერთს ძალუძს მათი კვლავ დამყნობა.

ხოლო თუ შენ მოკვეთილი ხარ ბუნებით ველური ზეთისხილისგან და არაბუნებრივად დაემყნე კარგ ზეთისხილს, მით უმეტეს ესენი, ბუნებრივები, დაემყნობიან თავიანთ ზეთისხილს.

რადგან არ მინდა, ძმებო, არ იცოდეთ ეს საიდუმლო, რათა არ ეყრდნობოდეთ თქვენს სიბრძნეს: მანამდე ახლავს ნაწილობრივ სიბრმავე ისრაელს, ვიდრე მთელი წარმართობა არ მივა ღმერთთან.

ასე მთელი ისრაელი გადარჩება, როგორც სწერია: „მოვა სიონიდან მხსნელი და უღვთოებას ააცდენს იაკობს.

ეს არის ჩემი აღთქმა მათთვის, როცა წარვხოცავ მათ ცოდვებს.“

დიახ, სახარების მიხედვით ისინი მტრები არიან თქვენი გულისათვის; ხოლო ამორჩევის მიხედვით — საყვარელნი, მამების გულისათვის.

ვინაიდან უცვალებელია ღვთის ნიჭი და მოწოდება.

ისევე, როგორც თქვენც ოდესღაც ეურჩებოდით ღმერთს, ახლა კი შეწყალებული ხართ მათი ურჩობით,

ისე, ახლა ისინიც ურჩობენ იმისათვის, რომ ისინიც შეწყალებულნი იქნენ იმ წყალობით, რომელიც თქვენ გეძლევათ.

ვინაიდან ყველანი ურჩობაში ჩაკეტა ღმერთმა, რათა ყველანი შეიწყალოს.

ო, ღვთის სიმდიდრეთა და სიბრძნისა და შემეცნების სიღრმე! რა ჩაუწვდომელნი არიან მისი სამართალნი და მიუკვლეველნი მისი გზები!

რადგან ვინ შეიცნო უფლის გონება? ვინ იყო მისი მრჩეველი?

ან წინასწარ ვინ მისცა მას, რომ მიუზღოს?

რადგან ყოველივე მისგან, მის მიერ და მის მიმართ არის. მას დიდება უკუნისამდე. ამინ.

ამრიგად, შეგაგონებთ, ძმებო, ღვთის წყალობებით, რომ შესწიროთ თქვენი სხეული ცოცხალ, წმიდა, ღვთის სასურველ მსხვერპლად, რაც თქვენი სულიერი მსახურება იქნება.

და ნუ მიესადაგებით ამ წუთისოფელს, არამედ შეიცვალენით თქვენი გონების განახლებით, რათა შეიცნოთ, რა არის ღვთის ნება — კეთილი, სასურველი და სრულყოფილი.

ჩემთვის მოცემული მადლით ვეუბნები ყოველ თქვენგანს: თქვენს თავზე იმაზე მეტად ნუ იფიქრებთ, ვიდრე უნდა ფიქრობდეთ, არამედ იფიქრეთ საღად, იმ რწმენის კვალობაზე, რაც ღმერთმა გიწილადათ თითოეულს.

ვინაიდან ჩვენ ერთ სხეულში მრავალი ასო გვაქვს, მაგრამ ყველა ასოს როდი აქვს ერთი და იგივე საქმე.

ასევე ჩვენ, მრავალნი ერთ სხეულად ვართ ქრისტეში, ხოლო ერთიმეორისათვის2— ასონი.

და გვაქვს მადლით სხვადასხვა ნიჭი, ჩვენთვის მოცემული, თუ ქადაგებაა — რწმენის მიხედვით,

თუ მსახურებაა — მსახურებაში, თუ მოძღვარია — დამოძღვრაში,

თუ გამამხნევებელია — გამხნევებაში, გამნაწილებელია — უბრალოებაში, წინამდგომია — სიბეჯითეში და მწყალობელია — მხიარულებაში.

სიყვარული წრფელი იყოს. გძაგდეთ ბოროტი და მიეკვროდეთ კეთილს.

ძმათმოყვარეობაში — ერთმანეთისადმი გულთბილი სიყვარულით, პატივისცემაში ერთმანეთს დაასწარით.

იბეჯითეთ და ნუ დაიღლებით. სულით აღეგზნეთ. ემსახურეთ უფალს.

იხარეთ იმედში, მომთმენნი იყავით გასაჭირში, ლოცვაში — ურყევნი.

მონაწილეობა მიიღეთ წმიდათა საჭიროებაში, ესწრაფეთ სტუმართმოყვარეობას.

ლოცეთ თქვენი მდევნელები, ლოცეთ და ნუ წყევლით.

მოხარულებთან იხარეთ და მოტირალებთან იტირეთ.

ერთსულოვანნი იყავით ერთმანეთში. ქედმაღლური ფიქრები ნუ გექნებათ, არამედ მორჩილებს მისდიეთ, ბრძენი ნუ გეგონებათ საკუთარი თავი.

ნურავის მიაგებთ ბოროტის წილ ბოროტს. ცდილობდეთ კეთილს ყველა ადამიანის წინაშე.

თუ თქვენის მხრივ შესაძლებელია, ყველა ადამიანთან მშვიდობიანად იყავით.

შურს ნუ იძიებთ თქვენთვის, საყვარელნო, არამედ ადგილი მიეცით უფლის რისხვას, ვინაიდან სწერია: „ჩემია შურისგება და მე მივაგებ, — ამბობს უფალი.“

ამიტომ, თუ შენი მტერი მშიერია, დააპურე იგი; თუ სწყურია, დაალევინე. ვინაიდან ამის გაკეთებით ნაკვერცხლებს აგროვებ მის თავზე.

არ დაგძლიოს ბოროტმა, არამედ სძლიე ბოროტს კეთილით.

ხოლო ჩვენ, ძლიერთ, გვმართებს ვზიდოთ უსუსურთა უძლურება და არ ვეძებოთ საკუთარი თავის სიამე.

ყოველი ჩვენგანი უნდა აამებდეს მოყვასს სასიკეთო აღშენებისათვის.

ვინაიდან ქრისტეც არ ეძებდა სიამეს თავისთვის, არამედ როგორც სწერია: „შენი მლანძღველების ლანძღვა დამატყდა მე.“

რადგან ყოველივე, რაც წინათ დაიწერა, ჩვენს სასწავლებლად დაიწერა, რათა მოთმინებით და წერილთა ნუგეშით გვქონდეს სასოება.

ხოლო მოთმინებისა და ნუგეშის ღმერთმა მოგცეთ თქვენ ერთმანეთში ერთსულოვნება ქრისტე იესოს მიერ.

რათა ერთსულოვნად, ერთი პირით ადიდოთ ღმერთი, ჩვენი უფლის იესო ქრისტეს მამა.

ამიტომ მიიღეთ ერთმანეთი ისევე, როგორც ქრისტემ მიგიღოთ თქვენ ღვთის სადიდებლად.

ხოლო მე ვამბობ, რომ ქრისტე გახდა წინადაცვეთილთა მსახური ღვთის ჭეშმარიტებისათვის, რათა შესრულებულიყო მამებისათვის აღთქმული,

და რათა წარმართებს განედიდებინათ ღმერთი წყალობისათვის, როგორც სწერია: „ამისათვის გაღიარებ წარმართებს შორის და ვუგალობებ შენს სახელს.“

და კვლავ ამბობს: „იხარებდეთ, წარმართნო, მის ხალხთან ერთად.“

და კვლავ: „წარმართებო, აქებდეთ უფალს და, ხალხებო, ადიდებდეთ მას.“

და კვლავ, ესაია ამბობს: „იყოს იესეს ფესვი, რომელიც აღდგება წარმართებზე საუფლოდ, მისი სასოება ექნებათ წარმართებს.“

ხოლო სასოების ღმერთმა აგავსოთ ყოველგვარი სიხარულით და მშვიდობით რწმენაში, რათა სულიწმიდის ძალით იუხვოთ სასოებაში.

და თვითონ მეც, ძმანო, დარწმუნებული ვარ, რომ თქვენ თვითონაც სავსე ხართ სათნოებით, სავსე ხართ ყოველი ცოდნით და შეგიძლიათ ერთმანეთის დარიგება.

მაგრამ ცოტა გავკადნიერდი, როცა გწერდით აქა-იქ, როგორც თქვენდამი შეხსენებას ღვთის მიერ ჩემთვის მოცემული მადლით,

ვიყო იესო ქრისტეს მსახური წარმართებთან და ღვთის სახარების მღვდელმსახური, რათა წარმართთა შესაწირავი იყოს სასურველი და სულიწმიდის მიერ განწმედილი.

ამიტომ შემიძლია ვიამაყო ქრისტე იესოში ღვთის წინაშე.

რადგან ისეთი რამის ლაპარაკს ვერ გავბედავ, რაც ქრისტეს არ გაეკეთებინოს ჩემი მეშვეობით წარმართთა დასამორჩილებლად სიტყვით და საქმით,

ნიშნებისა და სასწაულების ძალით, ღვთის სულის ძალით, ისე, რომ იერუსალიმიდან და მისი შემოგარენიდან ილირიკამდე გავავრცელე ქრისტეს სახარება.

თანაც, ვცდილობდი მეხარებინა არა იქ, სადაც უკვე ცნობილი იყო ქრისტეს სახელი, რათა არ მეშენებინა სხვის საძირკველზე,

არამედ როგორც სწერია: „ვისთვისაც არ გამოუცხადებიათ, დაინახავენ, და ვისაც არ მოუსმენია, მიხვდებიან.“

ამის გამოც იყო, რომ მრავალგზის შემიფერხდა თქვენთან მოსვლა.

ხოლო ახლა, როცა ჯერ კიდევ არა მაქვს ადგილი ამ მხარეებში, ხოლო მრავალი წელია მსურს თქვენთან მოსვლა,

როგორც კი დავაპირებ ესპანეთში გამგზავრებას, გამოგივლით, ვინაიდან ვიმედოვნებ, რომ გნახავთ გავლისას, და თქვენ გამაცილებთ იქ, და ერთხანს მაინც დავტკბები თქვენთან ყოფნით.

ხოლო ახლა იერუსალიმში მივდივარ წმიდათა სამსახურად.

რადგან მაკედონიამ და აქაიამ ინებეს მოწყალების გაზიარება ღარიბი წმიდებისათვის, რომლებიც იერუსალიმში არიან.

ინებეს და მოვალენიც არიან მათ წინაშე. ვინაიდან, თუ წარმართები ეზიარნენ მათ სულიერში, ხორციელადაც უნდა მოემსახურონ მათ.

ამრიგად, როცა დავამთავრებ ამას და ბეჭედს დავასვამ მათ ნაყოფს, თქვენთან გამოვლით წავალ ესპანეთისკენ.

ხოლო ვიცი, რომ თქვენთან მოსვლისას მოვალ ქრისტეს სახარების სრული კურთხევით.

შეგაგონებთ თქვენ, ძმანო, ჩვენი უფლით, იესო ქრისტეთი და სულის სიყვარულით, ჩემთან ერთად იბეჯითოთ ჩემთვის ღვთისადმი ლოცვებში.

რათა გადავურჩე ურწმუნოებს იუდეაში და წმიდათათვის სასიამოვნო იყოს ჩემი სამსახური იერუსალიმში.

რათა სიხარულით მოვიდე თქვენთან ღვთის ნებით და დავისვენო თქვენთან.

მშვიდობის ღმერთი იყოს ყველა თქვენგანთან. ამინ.