Commentary Supplement

As was anticipated, certain additional sources have been identified during the course of work on this edition (see vol. I, p. lv). The following notes indicate those sources, and any further relevant information, for poems in vols. I and II.

Entries in Russian are supplied by Lydia Sazonova.

Благо творити. Based on Faber, In Festo Ascensionis Domini, No. 5 «Cur in die Ascensionis Christi fiat mentio Iudicii», sect. 5 «Ad consolationem discipulorum», the final words of the sermon: «Quare, fratres mei charissimi, et desideratissimi, rogo vos per diem ilium iudicii, quern hodie nobis annuntiarunt Angeli; ita vos geritote, ut venientem iudicem cum desiderio expectare, et cum gaudio videre possitis, Amen.»

Блудница 2. Taken from Polyanthea , «Meretrix»: «In favo mellis duo sunt; scilicet mel & cera: in facie meretricis similiter duo scilicet decor & gratia: hoc est pulchritudo oris, & dulcedo sermonis. Cera succendit ignem, mel praebet dulcedinem: Sic pulchritudo meretricis igne libidinis inflammat carnem, blandimento lenocinantis sermonis subvertit mentem. Stillat mel ex cera, dum meretrix verba sua mollit, & facit dulcia, Lib. De nuptiis carnalib, vitandis» (p. 738).

Блудница 3. Taken from Polyanthea , ibid., the passage immediately following: »Erasmi Roterodami. Quemadmodum echeneis sive remora piscis perpusillis (est autem magnae limaci similis) quamvis magnam navim velis ac remis incitatam subito sistit: Ita scortulum aliquoties adamatum, ingentes animi ad honesta impetus retinet alligatque» (ibid.).

Богатство 5. Taken from Meffreth, Feria 6 Post Oculi. The image is based on the text for the sermon: «Omnis qui biberit ex aqua hac, sitiet iterum Si autem biberit ex hac aqua, quam ego dabo ei, non sitiet in aeternum loan. 4.[13–14]»: «Vbi nota, quod haec aqua est multiplex. Prima est temporalis auaritiae, de qua intelligitur illud verbum, Omnis qui bibit &c. quia auaritia sitim non satiat, sed accendit» (Pars hyem ., p. 271).

Богатство Бог отъемлет.Takenfrom Polyanthea, «Divitiae». 11. 1–6 cf Polyanthea: "Pater optimus & integer, cum filium viderit amore meretricis alicuius deperire, si admonitiones eius audire neglexerit, illam meretricem de medio auferens, in exilia longinqua detrudit.» 11. 7 –16 cf Polyanthea: «Talis est etiam abundantia pecuniarum. Curam igitur de nobis gerens verus pater, & optimus Dominus, volens nos ab hac laesione liberare, aufert nobis pecunias, quarum amore mens nostra corrumpitur. [D. Chrysostomi] Homil. 33. epist. ad Hebraeos» (p. 346).

Воздержание 2–25. All these poems are located together in A and are taken from or loosely based on Polyanthea, «Abstinentia», as follows: 2: «Mater sanitatis est abstinentia, mater aegritudinis voluptas, sine enim carne & vino cito friget Venus... Hier, in Ep.» (p. 2). 4: «Quid prodest tenuari corpus abstinentia, si animus intumescit superbia? Quid virtutis habet vinum non bibere, & ira & odio inebriari? Hier, ad Celantiam» (ibid.). 5–6: «Per abstinentiam non caro sed carnis vitia extinguenda sunt. Sic necesse est, ut artem continentiae quisque teneat, quatenus non carnem, sed vitia occidat... Greg. lib. 20. moral.» (ibid.). 8: «Incassum per abstinentiam corpus atteritur, si inordinatis moribus dim issa mens vitiis dissipatur. Greg, in pastoral.» (ibid.). 9: «Chordam in cithara si minus tenditur, non sonat: quia nimirum tanto quisque sibimet debet moderamine praeesse, ut ad culpam caro non superbiat: & inde ad effectum rectitudinis in operatione subsistât. Greg. 15 mox super illud Versa est in luctum cithara mea [cf Lam. 5.15 ]» (ibid.). 11–15: «Abstinentia est, quae edenda horam non praevenit, ut fecit Ionathas in favo mellis: non lautiora quaerit edere, ut Israelitae in deserto: non accuratius parare, ut filii Eli in Silo: non ad superfluitatem, ut Sodom itae, non v ile quodlibet ut Esau edulium in fame concupivit. Greg, in ho.» (ibid.). 17: «Qui cib is abstinent, & m ala agunt, daem ones imitantur, quibus culpa adest, & cibus deest. Isido, super Amos Prophetam» (p. 3). 23: «Fames quippe in paucis diebus aufert hominem , & libérât e x hac vita poenali: excessus vero ciborum consumit & putrescere facit corpus humanum & macerat aegritudine diuturna, & tunc eum morte crudeli consum it. Chrys. super Epist. ad Heb. ser. 29» (ibid.). 24: «Semper virtuti cibus jejunium fuit: de abstinentia quoque prodeunt castae cogitationes, rationabiles virtutes, salubria consilia... Leo Papa in ser. de jejuni deci. mensi» (ibid.). 25: «Melior est rationabilis quotidiana cum moderatione refectio, quam per intervalla arduum longum que jejunium. Novit immoderata inedia non solum mentis labefactare constantiam, sed etiam orationem efficaciam reddere lassitudine corporis enervatam. Ioan. Cassian. de inst, mo.» (ibid.).

Время 4. Taken from MSE (1653), «Tempus», No. 1 «Temporis perditionem damnatae animae maxime deplorabunt»: «Legitur in libre de septem donis, quod quidam monachus Clareuallensis homo grandaeuus, et multum deuotae conscientiae, cum quadam vice plus solito esset intentus orationi, & valde delectabili deuotioni, audiuit vocem quandam miserabiliter & horribiliter eiulantem. Et cum ipse flendo rogaret Dominum, vt intimaret ei, quid hoc esset, respondit ei vox: Ego sum anima talis peccatoris, nominans se, & deplore ac plango damnationem meam. Sed inter omnia tormenta, quae patior, vnum est, quod et alios damnatos maxime mouet ad planctum, quando scilicet recordamur gratiae Saluatoris nobis exhibitae & contemptae. Et maxime quod tempus indultum nobis ad poenitendum amisimus, in cuius tam breui horula tantam misericordiam potuissem us consecuti fuisse. S. Nicolaus Dinclespule» (p. 637). The commentary given in vol. I for this poem (p. 338) actually refers to Время 5.

Веры уподобление. Taken from Polyanthea , «Fides». 11. 1–12 cf Polyanthea : "D. Ambrosij. Sicut granum sinapis prima fronte, specie sui est parvum, vile, despectum, non saporem praestans, non odorem circum ferens, non indicans suavitatem: at ubi teri coeperit, statim odorem suum acrim onia exhibet, cibum flam mei saporis exhalat, & tanto fervoris calore succenditur, ut mirum sit in tam frivolis granis, tantum ignem fuisse conclusum: cuius etiam seminis cibum homines, hyemis tempore praecipue, magno pro suavitate percipiunt, quatenus repellant frigora, humores egerant, viscerum interna calefaciunt, saepe etiam capiti ex hoc adhibent medicinam, ut si quid invalidum, si quid aegrotum fuerit, sinapis igne curetur.» 11. 13– 22 cf Polyanthea : «Ita & Christiana fides, prima fronte videtur esse parva, vilis, tenuis, non ostendens potentiam suam: aut ubi diversis tantationibus teri coeperit, statim vigorem suum prodit, acrimoniam indicat, calorem Dominicae crudelitatis aspirat, & tanto divini ignis ardore jactatur, ut & ipsa ferveat, & participantem sibi ardere com pellat» (p. 430).

Веры уподобление 2. Taken from Polyanthea, ibid., the passage immediately following: «Granum sinapis membrorum viscera calefacit: fidei autem vigor cordium peccata comburit. Ille quidem asperum, algorem frigoris removet: haec autem delictorum diabolicum frigus expellit. Sinapis iniquos humores decoquit corporum: fides autem libidinum fluenta consumit. Per illud medicina capiti procuratur: per fidem autem spirituale caput nostrum, quod est Christus, saepius refovetur, fidei (juxta comparationem sinapis) odore sancto perfruimur. Serm. 1» (ibid.).

Веры уподобление 3. Taken from Polyanthea , ibid. 11. 1–4 cf Polyanthea: «Fides est radix omnium virtutum, & quod super hoc fundamentum aedificaveris, hoc solum ad operis tui fructus, & virtutis proficit mercedem. Ambrosius lib, de Chain & Abel.» (p. 427). 11. 5–8 cf Polyanthea: «Fides lampas est, quia sicut lampas illuminât domum, ita fides animam. Ioannes Chrys. super Matth. 25» (pp. 427–8).

Гражданство. Although this poem is located in A among a large number of poems deriving from Faber, it appears to have been taken from Polyanthea, «Respublica». 11. 5–8 cf Polyanthea : «Bias dixit optimam esse Rempublicam in qua legem omnes perinde ac ipsum dominum & regem metuunt. Plut, in convivium septem sapientium« (p. 1010). 11. 9–10 cf Polyanthea: «Chilon Optimam asseruit esse Rempub, quae maxime leges minime autem rhetores audit.» (ibid.). 11. 11–14 cf Polyanthea: » Cleobulus illam Rempubl, maxime dixit bene compositam esse, ubi cives magis infamiam quam legem metuunt» (ibid.). 11. 15–18 cf Polyanthea: «Periander earn judicavit laudatissimam esse Rempubl, in qua cum reliqua aequalia existimentur, virtute quod melius, vitio autem quod detenus est, definiatur» (ibid.). 11. 19–20 cf Polyanthea: »Pittacus ea est, inquit, Respublica bene instiiuta, a cujus gubernaculis mali removentur» (ibid.). 11. 21–2 cf Polyanthea : «Thales optimam esse pronuntiavit Remp. quae cives neque praedivites nec admodum pauperes contineret» (ibid.). 11. 23–8 cf Polyanthea : »Solon illam civitatem optime habitari dixit, in qua viros bonos honoribus affici, contra autem, improbos poenis mos l'uerit. Stob. ser. 41. de Repub.« (ibid.). 11. 29–30 cf Polyanthea: "Solon rogatus, quomodo civitas in optimo statu degeret, dixit: si cives quidem magistratui obediant, magistrates autem legibus. Eod. ser. » (ibid.).

Седми добродетелей ... Писцовый список имеется в более ранней рукописи, содержащей сочинения Симеона Полоцкого: РГАДА. ф. 381, № 389. Л. 128; буква п на боковом поле означает, что стихотворение переписано отсюда в другую рукопись.

Еваггелисти. Вошло в «Вертоград» из ранее написанного; писцовый список стихотворения имеется в рукописи: РГАДА. ф. 381. № 389. Л. 123 (заглавие написано рукой С. Медведева); буква п перед текстом означает, что стихотворение переписано отсюда в другую рукопись.

Зависть 3–20. All these poems are located together in A, and are taken from or based on Polyanthea, «Invidia», as follows: 4: «O invidia, quae semper sibi est inimica: nam qui invidet, sibi quidem ignom iniam tacit: illi autem cui invidet, gloriam parit. Chrysost. sup. Matth.» (p. 593). 5: «Invidia in suum autorem reciproca, est de bono alterius tabescentis animi cruciatus. Chrysost. sup. Matth..» (ibid.). 6: «Virum fortem excitât ad virtutis exercitium alieni livoris aculeus, nec mentis oculus torquere permittit. Invidia detractus lacob, qui in baculo suo Jordanem transierat, non rediisset cum duabis turmis, nisi eum invidia Esau agitasset. Joseph non imperasset Aegypto, nisi fratrum invidia ipsum vendidisset. Scriptum quippe est: Abel esse non potest, quern Cain malitia non exercet. Pet. Rav.» (ibid.). 7: «Quemadmodum iter facientes per solem, necessario comitatur umbra: Sic quoque incedentibus per gloriam comes est invidia, apud Stob. serm. 36. & Maxim, serm. 54» (p. 596). 8: Sicuti viperas dicunt abrupto magis [for "matris»?] ventre nasci. Sic & invidia concipientem earn animam corrodere simul ac tabefacere apta est. D. Basilii Deinvidia« (ibid.). 9: «Ut aerugo ferrum, sic invidia quem infecit, animum consumit» (p. 593). 10: «Vultures ad male olentia corpora praeteritis amoenis & odorifeis locis feruntur, & muscae sana praetervolantes ad ulcéra festinant: sic invidi splendida & magna & praeclare facta ne intuentur quidem, sed putria invadunt» (ibid.). 11: «Canes nutricatione cicurantur, & cultu mansuescunt leones: invidi vero ad obsequium magis efferantur. Basil, ser. de invidia, & aliis locis» (ibid.). 13–16: «Invidia, pestiferum malum, hominem in diaboli conditionem ac in daemonem im mitissimum convertit. Per earn mors venit in mundum propter ipsam Abel est interremptus, David caedis periculum subiit, & Judaei Christum interfecerunt. Invidi adversa aliorum fortuna, ut Scarabei alieno stercore nutriuntur. Chrys. in hom.» (ibid.). 17: «Fuge invidiam quae non solum alienos, verum multo magis eum quem possedit. lacerare consuevit. Ambros, lib. de fuga seculi» (ibid.). 18: «Invidia est filia superbiae: sed ista mater superbia nescit esse sterilis: ubi fuerit, continuo parit: suffoca matrem, & non erit filia. August, de verb. Domin.» (ibid.). 19: «Tolle invidiam, & tuum est quod habeo: tollam invidiam, & meum est quod habes. August, in loan.» (ibid.). 20: «Invidia est odium alienae felicitatis, respecte superiorum, quia eis non aequatur: respecte inferiorum, ne sibi aequentur: respecte parium, quia sibi aequantur. Unde Cain invidet Abel, Rachel Liae foecunditati, Saul David felicitati. Per invidiam procuratus est lapsus mundi, & mors Christi. August, in loan.» (ibid.).

Заповедь первая. Taken from Faber, Dominica 17 Post Pentecosten, No. 9 «Mysteria [on the Gospel for the day, viz. Matt. 22.35–46]», sect. 4 «Cur praeceptum dilectionis primum et maximum». 11. 1–I0 cf Faber: «Cur praeceptum dilectionis primum et maximum dicitur? Resp. Primo, quia finis praecepti charitas, inquit Apostolus 1. Tim oth. 1.[5]. Nec solum praeceptorum omnium finis est charitas, verum etiam omnium sacramentorum et virtutum totiusque religionis Christianae, quae ultim ate eo tendit, ut hominem cum Deo bonorum omnium fonte perfecte coniungat, quod per charitatem solam fieri potest.» 11. 11–14 cf Faber: «Secundo. Quia omnia alia mandata comprehendit... Si vero diligat proximum, legem implevit, Roman. 13.[8], ac proinde malum non operabitur, nec ulla in re offendet proximum.» 11. 15–18 cf Faber: «Tertio. Quia maximum et praestantissimum est, quod Deo dare possumus; Charitas enim radix et fons est omnium bonorum et donorum.» 11. 19–20 cf Faber: «Quarto. Quia Charitas ostendit, quis et quantus sit homo.» 11. 21–4 cf Faber: «Quinto. Quia est vinculum perfectionis sicut nihil prosunt, inquit S. Chrysost. in cap. 3. ad Coloss, sed diffluuni partes navis, si desini tabulata, et contignationes, et ligamenta, quibus inter se devinciantur; ita nec virtutes caeterae aut virtutum opera, nisi in charitate fiant.«» 11. 25–8 cf Faber: «Sexto, quia maximam habet mercedem. Sic enim ait Apost. 1. Cor. 2. [9] Oculuus non vidit, nec auris audivit, nec in cor hominis ascendit, quae praeparavit Deus diligentibus se.»

Греси противу Духу Святому. Taken from Faber, Dominica 4 Post Pascha, No. 1 «Iniuriae in Spiritum Sanctum quadruplices», sect. 1 «Quidam resistunt Spiritui Sancto». 11. 1–4 cf Faber: «Quidam resistunt Spiritui S... Huiusmodi vero obices numerantur a D Thoma 2.2. q. 14. ar. 2. sex.» 11. 5–8 cf subsect. 1 «qui desperant»: «Resistunt ergo Spiritui S. Primo qui desperant de Dei misericordia.» II. 9–12 cf subsect. 2 «qui praesumunt de misericordia Dei»: «Secundo, qui praesumunt de Dei indulgentia. Hi enim cum ad sua peccata abutantur Dei misericordia, reddunt se ilia indignos.» 11. 13–16 cf subsect. 3 «impoenitentes»: «Tertio, inpoenitentes, qui dolere de peccatis et resurgere ad gratiam nolunt.» 11. 17–20 cf subsect. 4 «obstinati»: «Quarto, obstinati, qui monitis Spiritus S. Ecclesiae et pastorum eius, nec non parentum aliorum que superiorum aures occludunt.» 11. 21–4 cf subsect. 5 «qui impugnant agnitam veritatem»: «Quinto, qui impugnant veritatem sibi perspectam. Quid enim hoc est aliud, quam lucem meridianam excludere et velle in tenebris errare?» 11. 25–8 cf subsect. 6 «qui fraternae gratiae invident»: «Sexto, qui fraternae gratiae invident. Hi enim ligare volunt manus Spiritus S. datori bonorum omnium, ne in alios sit liberalis.»

Крестообразное благословение. Taken from Faber, In Festo Ascensionis Domini, No. 2 «Triumphus ascendentis Christi», sect. 7 «Cum purpura, diadem ate, et annulis»: «Crucem denique in manu gerit, quia elevatis manibus benedixit suis per signum crucis, opinor; quo modo etiam Iacob cancellatis in crucis formant manibus benedixit moriturus Ephraim et Manasse, Gen. 48.[13–14] ut sentit Gretserus 1. de Cruce.»

Любовь 23. Taken from Faber, Dominica 17 Post Pentecosten, No. 9 «Mysteria [on the Gospel for the day, viz. Matt. 22.35–46]», sect. 5 «Quomodo oportet diligere proximum sicut teipsum»: «"Charitas vera est, inquit S. Greg. hom. 38. in Evang. cum et in Deo diligitur amicus, et cum propter Deum diligitur inimicus.»

Любовь ко врагом. This poem is located in A immediately after Любовь 23 and is loosely based on the same passage in Faber.

Молитва 41. Taken from Meffreth, Dominica 5 Post Pascha, No. 3. The poem expresses the moral at the end of an anecdote similar to the one which is the basis of Молитва 42 (cf vol. II, p. 619). The elder says to the monk who is beset by sinful thoughts: «Impossibilie est a te discedere spiritum fornicationis alijs pro te orantibus, nisi tu ipse laborem assumas, ieiunijs, orationibus & vigilijs orans Dominum cum gemitu» (Pars aestiv., p. 120).

Молитва грешнаго. Taken from Meffreth, Dominica 5 Post Pascha, No. 2. 11. 1–4 cf Meffreth: «Sed diceret aliquis, Nunquid orantes peccatores Deus exaudit?» 11. 5–12 cf Meffreth: «Primo, Deus non exaudit peccatores ad salutem.» 11. 13–16 cf Meffreth: «Alio modo Deus exaudit peccatores propter triplicem rationem. Primo, propter eorum faciliorem conuersionem.» 11. 17–18 cf Meffreth: «Secundo, propter prosperiorem successum rerum temporalium, ita vt eis eo prosperius succédât in temporalibus, & per hoc priuabuntur aeternis.» 11. 19–20 cf Meffreth: «Tertio, propter maiorem alleuiationem aeternae damnationis, quam habebunt in futuro» (Pars aestiv., P- И З).

Мудрость 2. Taken from Faber, Feria 2 Pentecostes, No. 4 «Eadem Spiritus Sancti dona aliter exponuntur», sect. 1 «Donum sapientiae, Doctrice Aquila». The poemsummarises this section without quoting it verbatim: «Laboramus plerique stultitia in congnoscendo summo bono et ultimo fine, Deo rebusque ad eum ordinandis. Communiter enim de rebus nostris iudicamus secundum rationes humanas, mundi opinionem, et hominum iudicia, ac si his conformentur actiones nostrae, rem bene gestam arbirtramur: ad Deum, divinam et aeternam regulam non attendimus, utrum ipsi placeant ipsiusque voluntati sint conformes. Atque haec mundi sapientia, quae secundum terrena et corporalia iudicat, terrena et animalis sapientia vocatur, ut docet D. Thomas 2.2. q. 45. art 1.»

Мысли скверныя 5. Taken from Meffreth, Dominica 3 Post Pascha, No. 1. The poem expresses the text for the sermon: « Obsecro vos tanquam advenas & peregrinos abstinere vos a carnalibus desiderijs, quae militant aduersus animam, conuersationem vestram inter gentes habentes bonam. 1. Pet. 2.[ 11–12]» (Pars aestiv., p. 78).

Око 3. Вошло в «Вертоград» из ранее написанного; текст в автографе, написанный латиницей, имеется в рукописи, содержащей сочинения Симеона Полоцкого: РГАДА, ф. 381. № 1800. Л. 113; буква п на боковом поле означает, что стихотворение переписано отсюда в другую рукопись.

Плоть 3. Taken from Meffreth, Dominica 3 Post Pascha, No. 1: «Ideo dicit Grego: super Ezech. Homil. 7. partis secundae. In hoc mundo cum nostris tentationibus nascimur, & caro aliquando nobis adiutrix est in bono opere, aliquando seductrix in malo, si ergo ei plusquam debuimus, tribuimus: hostem nutrimus, & si necessaria ei, quae debemus, non reddimus, ipsam necamus. Satianda itaque est caro. Sed ad hoc, vt in bono opere nobis sufficiat» (Pars aestiv., p. 82).

Пост на блуд. Taken from MSE (1653), «Luxuria», No. 8 «Luxuriae tentationem juvenis frater obedientia, jejunio, & labore devicit». 11. 1–6 cf MSE: «Venit aliquando quidam in Sene, ut fieret monachus, qui etiam accepit filium suum nuper ablaciaium. Qui cum factus fuisset juvenis, coeperunt impugnatores daem ones sollicitare eum. Et dixit patri suo: Vado ad seculum, quoniam non valeo carnales concupiscentias sustinere.» 11. 7–12 cf MSE : «Pater autem ejus consolabatur eum. Dixit ergo illi juvenis: Jam sustinere non valeo, Pater, dimitte me redire ad seculum. Dixit ei pater suus: Audi mi fili adhuc semel, & tolle tibi quadraginta panes, & folia palmarum, dierum quadraginta, & vade in eremum 40. diebus, & voluntas Domini fiet. Qui obediens patri suo surrexit, & abiit in eremum, & mansit ibi laborans, & faciens plectas seu funiculos de palmis, panem siccum comedens.» 11. 13–19 cf MSE : «Et cum ibi dies 20, quievisset, ecce vidit opus quoddam diabolicum venire super se, & stetit coram eo velut mulier aethiopissa foetida, & turpis aspectu, ita ut foetorem ejus suffere non posset, & abiiciebat a se.» 11. 20–32 cf MSE: «Et ilia dicebat ei: Ego sum, quae in cordibus hominum dulcis appareo, sed propter obedientiam, & laborem quern sustines, non permisit me Deus seducere te, sed innotur tibi faetorem meum. Ille autem surrexit, & gratias agens Deo, venit ad patrem suum, & dixit ei: Jam nolo ire ad seculum pater... Exlib. Doct. Patrum de fornicatione num. 8» (p. 441).

The following Table lists all the poems in the autograph manuscript A (Sin. 659) and indicates their sources where known. The columns provide information as follows: 1–3: location of the first line of the poem in A, B, and C respectively; 4: title of the poem as given in C ; 5: first words of the poem as given in C ; 6: documented sources, where F = Faber and M = Meffreth; for bibliographical details of all sources see Commentary above. Titles and first words of poems that do not occur in C are given, enclosed within square brackets, as they appear in A . For poems that contain numbered and/or titled sections, e.g. the poems ʹДень и нощь» and «Стихии четыри» and captions to accompany series of engravings, the series title and the number of sections are given in the Table, but not each section individually. Poems that are deleted in A are not included in the Table; for example, the poems »Фарисей», «Освящение 2» and "Правда началная» on fol. 444^r_v are followed by the same three poems, deleted, on fol. 4 45r» v .

It can be seen from the final column of the Table that, while numerous poems have arisen from a progressive, system atic gleaning of the source material, there are disruptions to the contiuity of this material. This is because Simeon did not bind the gatherings of A in the sam e order in which he created them. The gatherings, each consisting of two sheets in 4to, have been indicated as sig. 1, etc in the first colum Nof the Table following Simeon's own numbering. Numbers in square brackets have been supplied editorially; sig. 5. has been numbered by Simeonon fol. 37 instead of the first page of the gathering (fol. 36); and sig. 31 contains a sheet in 8vo ([31a]) bound in. These gatherings m ay be rearranged to produce two new sequences reflecting the poet's system atic use of (a) Faber and (b) Meffretth as follow s: (a) sig. [31a], 3, 23, 19, 14, 15, 22, 2, 27, 29, 1, 28, 26, 18, 25, 20, 5, 4, 17, 10, 11, 12, 16, [24], 6, 7 , 8, 9, 13, 30, 32, [33], 31, 39; (b) 48, 50, 42, 43, 40, 41. The following gatherings cannot be placed because they contain no overlaps with either Faber or Meffreth: 21, 34, 35, 36, 37, 38, 44, 45, 46, 47, 49, 51, 52. After sig. 52 there are no further signatures. For a fuller explanation see my «zapadnoe vlijanie na vertograd mnogocvetnyj simeona polockogo’, TODRL, vol. 52 (2000) (forthcoming).

Church festivals found in Faber and Meffreth refer to the Tridentine Missal. The Table gives the full titles at first mention, and thereafter abbreviates them. However, since not all the terms are well known today the following explanations are offered: Feria 2 = Monday following a feast. Feria 3–6 = Tuesday–Friday. Quatuor Tempora = Ember Days, which are three days of fasting, viz. Wednesday, Friday and Saturday, that occur four times a year, following the first Sunday in Lent, the Day of Pentecost, the Feast of the Exaltation of the Holy Cross (14 September), and the Feast of St Lucy (13 December). Thus, Feria 4 Quatuor Temporum = Ember Wednesday. Feria 4 Cinerum = Ash Wednesday. Quadragesima = First Sunday in Lent, also known as Invocabit (»Invocavit» in Meffreth) because the Introit begins with the words ’Invocabit me» (Ps. 90.15, Vulgate). Reminiscere = Second Sunday in Lent, on which the Introit begins with the words «Reminiscere miserationum tuarum» (Ps. 24.6). Oculi = Third Sunday in Lent, on which the Introit begins with the words »Oculi mei semper ad Dominum» (Ps. 24.15). Laetare = Fourth Sunday in Lent, on which the Introit begins with the words "Laetare, Jerusalem’ (Isa. 66.10). Octava = octave, i.e. the feast and the following seven days. Rogationes = Litanies. Some of these designations overlap in meaning: the Wednesday after the First Sunday in Lent is referred to by Meffreth both as Feria 4 Quatuor Temporum and as Feria 4 Post Invocavit.