Библиография

Источники

Неопубликованные архивные материалы

1. АВПРИ. «Всеподданейшее о народах славянских ипиротских или Албаногреках и турецких албанцах приношение». Ф. 13, Оп. 13/2. Д. 781.

2. АВПРИ. «Копия докладной записки об использовании народностей христианского вероисповедания в Архипелаге в помощь экспедиции Орлова». Ф. 89. Оп. 89/8. Д. 2188.

3. АВПРИ. «Копия письма Пелопонесских греков к Екатерине II о наборе войска для России. На латинском языке с русским переводом. 6 января 1769». Фонд 89. Опись 89/8. Д. 91.

4. АВПРИ. «Переписка Черногорских митрополитов и всех черногорских жителей с резидентом Алексеем Вешняковым о чинимых им от Турок и Венециан притеснениях». Ф. 86. Оп. 86/1. Д. 1.

5. АВПРИ. «Письма монаха Полтавского монастыря о. Мартиниану». Ф. 152. Оп. 505, Д. 7.

6. АВПРИ. «Письма монаха Полтавского монастыря о. Мартиниану». Ф. 152. Оп. 505. Д. 8.

7. АВПРИ. «Письма монаха Полтавского монастыря о. Мартиниану». Ф. 152. Оп. 505. Д. 10.

8. АВПРИ. «Письма монаха Полтавского монастыря о. Мартиниану». Ф. 152. Оп. 505. Д. 11.

9. АВПРИ. «Письма монаха Полтавского монастыря о. Мартиниану». Ф. Оп. 505. Д. 12.

10. АВПРИ. «Письмо Афанасия Захарьева с товарищами Панагиоту Кондонию с просьбой о защите против притеснений католических ксендзов 28 марта 1757 года». Ф. 13. Оп. 13/2. Д. 367.

11. АВПРИ. «Приезд из Венеции игумена, пожалованного потом в архимандриты кефалонитянина Герасима Фоки с жалобой на венециан о уничтожении там греческой церкви, о утешении благочестивого исповедания людей, и с прошением о посылке туда для сего дела Российского резидента а потом допуске его из России в его отечество». Ф. 41. Оп.41/1. Д. 2.

12. АВПРИ. «Прошение сербского митрополита Моисея Петровича великому князю Петру Александровичу о присылке в Сербию двух учителей латинского и славянского языков, а также учителя Максима Суворова». Ф. 86. Оп. 86/1. Д. 1.

13. I. M. Διονυσίου. Κώδικας 778, «Παράκληση εις τον άγιον Νύφωνα». 1785.

14. Ι. Μ. Δοχειαρίου. «Κώδικας Νικοδήμου».

15. Ι. Μ. Δοχειαρίου. Κώδικας 262. «Εις τον άγιον νέον Κοσμάν». Χαρτ.4. 18 αιώνας.

Опубликованные архивные материалы и другие источники

16. Греция. Газетные и журнальные вырезки XVIII – начала XIX века из коллекции Н.Д. Хмырова. (Г.П.И.Б.)

17. Моё дело – дело моего народа. Преподобномученик Косьма Этолийский. Житие, проповеди, пророчества. Москва, 2002.

18. Никодим Святогорец Макарий Коринфский. Книга душеполезнейшая о непрерывном причащении святых Христовых тайн. Перевод Симеона Гагатика. Сумы, 2001.

19. Αθανασίου Παρίου. Έκθεσις, είτουν ομολογία της αληθούς και ορθοδόξου πίστεως. // Δήλωσις των εν Αγίω Όρει ταραχών αλήθειας. Αθήνα, 1988.

20. Αθανασίου Πάριου. Κορινθιακόν Αγιολόγιον. Κόρινθος, 1977.

21. Αθανάσιος Πάριος. Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς και ο Αντίπαπας (Ο άγιος Μάρκος Εφέσου). Θεσσαλονίκη, 1981.

22. Αθανασίου Παρίου. Χριστιανική Απολογία. Λειψία, 1800.

23. Αινίαν. Γ. Συλλογή ανέκδοτων συγκραμάτων του αοίδιμου Ευγενίου του Βουλγάρεως και τινών άλλων μετατυπωθέντων. Τ. Α’ Αθήνα, 1838.

24. Ακολουθία και βίος του εν Αγίοις πατρός ημών Κοσμά. Εν Βενετία, 1814.

25. Αλισανδράτος Γ. Ο Κοσμάς Αιτωλός στην Κεφαλονιά και τη Ζάκυνθο (1777). Ανέκδοτη επιστολή ενός ακροατή του. «Κεφαλληνιακά Χρονικά». Τόμος 4. Αργοστόλι, 1982.

26. Αντιφώνησις προς τον παράλογον ζήλον των από της Ευρώπης ερχόμενων φιλοσόφων... Παρά Ναθαναήλ Νεοκαισάρεως. Εν Τριεστίω, 1802. Εργο Αθανασίου Πάριου.

27. Απαντα των Νεοελληνικών Κλασσικών. Ρήγας. Αθήνα, 1968.

28. Αραβαντινόυ Π. Χρονογραφία της Ηπείρου. Αθήνα, 1856.

29. Βίος και πολιτεία Ιεροθεου του μακάριου γέροντος. Αθήνα, 2001.

30. Διδαχή Κοσμά του Νέου, δαπάνη Δαμιανού. 1864.

31. Έγγραφο της μονής Αγιου Νικανορου. // Περιοδικό «Κοσμάς ο Αιτωλός». Τ. 236–237. 21–29 Φευρουαρίου 1940.

32. Επιστολή προς τον πατέρα του μάρτυρα. // Βασιλάκη Μ. Ο Κορίνθου Μακάριος Νοταράς. Ανέκδοτοι σελίδες: Χιακά Χρονικά. Β´. Χίος, 1950.

33. Ευαγγελίδης Τ. Η Παιδεία επί Τουρκοκρατίας. Αθήνα, 1936.

34. Ευαγγελίδου Τ. Ιστορία Αλή Πασά του Τεπαλένη σατράπου της Ηπείρου. Αθήνα, 1896.

35. Ευαγγελίδου Τ. Τα ελληνικά σχολεία από τής Αλώσεως (1453) μέχρι τού (1831)... Αθήναι, 1933.

36. Θεοκλητού Διονυσιάτη. Αγιονικοδημικόν Ανθολόγιον. Εκδόσεις Σπηλιώτη.

37. Καντιώτου Α. Μητροπολίτου Φλωρίνης. Κοσμάς ο Αιτωλός (Συναξάριον – Δηδαχαί – Προφιτειαί – Ακολουθία). Αθήνα, 1988.

38. Καλινδέρης Μ. Απόσπασμα διδαχής Κοσμά του Αιτωλόυ. Θεσσαλονίκη, 1965.

39. Κείμενα του νέου ελληνισμού. Αθήνα, 1971.

40. Κοραή Α. Ακουλουθία και τέλος των αυτοσχεδίων στοχασμών. // Δημαράς Κ. Αδαμάντιος Κοραής και εποχή του. Αθήνα, 1958.

41. Κοραή Α. Αλληλογραφία. Α Αθήνα, 1964.

42. Κοραή Α. Προλεγόμενα εις τα Πολιτίκα του Αριστοτέλους. Εν Παροίσοις, 1821.

43. Κούμας Κ. Ιστορίαι ανθρωπίνων πράξεων. Τομ. 12. Βιεννή, 1832.

44. Κούμας Κ. Σύνταγμα Φιλοσοφίας. Τομ´ Δ. Βιέννη, 1820.

45. Ααμπρίδου I. Περί των εν Ηπείρω αγαθοεργιμάτων. Αθήναι, 1880. Τομ. Β.

46. Μαθητεία στον αγίο Νικόδημο. Ι.Μ. Παρακλήτου, 2001.

47. Μακρυγιαννη Στρατηγού. Απομνημονεύματά. Εκδ. Μπάυρον (χ.χρ.τ.).

48. Μαμούκα Α. Τα κατά την αναγέννησιν της Ελλάδος. Πειραιέυς, 1839–1852. Τ. Ε’, Τ. Θ’.

49. Μενούνος I. Κοσμά του Αιτωλόυ διδαχές και βιογραφία. Αθήνα, 2002.

50. Μοισιόδακος I. Στοιχεία Ηθικής. Τομ. Α. Εν Βιέννη, 1761.

51. Μοισιοδάξ I. Απολογία. Αθήνα, 1976.

52. Νικόδημου του Αγιορείτου. Αόρατος Πόλεμος. Αθήνα, 2001.

53. Νικόδημου του Αγιορείτου. Εξομολογητάριον. Αθήνα, 1999.

54. Νικόδημου του Αγιορείτου. Εορτοδρόμιον. Εκδόσεις Ορθόδοξος Κυψέλη. Θεσσαλονίκη, 1987.

55. Νικόδημου του Αγιορείτου. Επίσκεψις πνευματικού προς ασθενή. Εκδόσεις «Υπακοή». 1993.

56. Νικόδημου του Αγιορείτου. Ευεργετινός... Αθήναι, 1957.

57. Νικόδημου Αγιορείτου. Λόγοι τέσσερις. Περί καλλωπισμού, θεαμάτων, αισχρολογιών και εκκλησιασμού. Εκδόσεις Ορθόδοξος Κυψέλη. Θεσσαλονίκη.

58. Νικόδημου του Αγιορείτου. Νέα Κλίμαξ. Θεσσαλονίκη, 1976.

59. Νικόδημος Αγιορείτης. Πηδάλιον. Αθήνα, 1990.

60. Νικόδημου του Αγιορείτου. Πνευματικά γυμνάσματα. Θεσσαλονίκη, 1999.

61. Νικόδημου του Αγιορείτου. Συμβουλευτικό εγχειρίδιο. Εν Βόλω, 1969.

62. Νικόδημου του Αγιορείτου. Συμβουλευτικό εγχειρίδιο. Αθήναι, 2001.

63. Νικόδημου του Αγιορείτου. Συναξαριστής. Αθήνα, 1974.

64. Ξανθοπούλου Κυριάκου Α. Ο Κοσμάς Αιτωλός και οι Βενετοί (1777–1779). Τα τελευταία χρόνια της δράσης του και το πρόβλημα των διδαχών. Θεσσαλονίκη, 1984.

65. Ο πρωτότυπος βίος του αγίου Νικόδημου του Αγιορείτου(1749–1809). Γραμμένος το 1812–1813 από τον παραδελφό του ιερομόναχο Ευθύμιο. Αθήναι, 2000.

66. Πάσχου Π. Έν ασκήσει και μαρτυρίω. Αθήνα, 1996.

67. Πηδάλιον, ήτοι άπαντες οι ιεροί και θείοι κανόνες της εκκλησίας. Αθήναι, 1841.

68. Πηδάλιον. Αθήναι, 2003.

69. Περραιβός X. Ιστορία του Σουλίου και Πάργας. Εν Αθήναις, 1857.

70. Περραιβός X. Σύντομος βιογραφία του αοιδίμου Ρήγα Φερραίου του Θετταλόυ. Εν Αθήναις, 1860.

71. Πετρώφ Ιωάννου του εκ Μόσχας φιλέλληνας. Περίδοξος κλεφτουρία της Μακεδονίας. Βιογραφίαι 28 κλεφταρματολών της. Θεσσαλονίκη, 1972.

72. Σαθάς Κ. Βιογραφίαι των εν γραμμάσι διαλαμψάντων ελλήνων. Εν Αθήναις, 1868.

73. Σαθας Κ. Μεσαιωνική Βιβλιοθίκη. 1972.

74. Συναξάρια Τριωδίου και Πεντηκοσταρίου. Θεσσαλονίκη, 1989.

75. Συναξαριστής νεομαρτύρων. Των αγίων Μακάριου Κορίνθου, Νικοδήμου Αγιορείτου, Νικηφόρου Χίου και διδάσκαλου Αθανάσιου Πάριου. Γ έκδοσις. Θεσσαλονίκη, 1996.

76. Χριστοδουλίδης Σ. Βιος και ακουλουθία Κοσμά του Αιτωλόυ. Αθήνα, 1996.

77. Φιλοκαλία των ιερών Νηπτικών.

78. Jearaumede la Lance. La vie d’ Ali Pasha. Paris, 1822. P. 183.

79. Leake M. Travels in northern Greece. London, 1835.

Литература

1. Архиепископ Никифор Феотокис. Благословенным христианам Греции и России. М., 2006.

2. Арш Г. Албания и Эпир в конце XVIII – начале XIX века. // Балканские исследования. Выпуск 18. М., 1997.

3. Арш Г. Албания и Эпир в конце XVIII – начале XIX века. М., 1963.

4. Арш Г. Великая французская революция и Греция. (Политическая программа Ригаса Велестинлиса). // Европа в новое и новейшее время. М., 1966 г.

5. Арш Г. К вопросу об идейном воздействии Великой французской революции на Балканские народы (Неизвестный текст конституции и «Военного гимна» Ригаса Велестинлиса). // Французский ежегодник 1963. // М., 1964.

6. Арш Г. Некоторые вопросы истории Южной Албании конца XVIII – начала XIX вв. Автореферат диссертации на соискание учёной степени кандидата исторических наук. М., 1959.

7. Асмус Валентин, прот. Как не следует издавать книги протопресвитера Иоанна Мейендорфа. // Журнал Московской Патриархии. № 11. 2002.

8. Афонский патерик или жизнеописание святых на святой Афонской горе просиявших. Часть II. Москва. 1897. // Репринтное издание. Москва, 1994.

9. Богданова И. Просвещение как начальный этап формирования национальных культур. // Формирование национальных культур в странах Центральной и юго-восточной Европы. М., 1977.

10. Болховитинов Евгений (митрополит). Словарь исторический. О бывших в России писателях духовного чина греко-российской церкви. Москва, 1995.

11. Герд Л. Константинополь и Петербург. Церковная политика России на православном востоке (1878–1898). Санкт-Петербург, 2006.

12. Герд Л. Предисловие к русскому изданию. // Рансимэн С. Великая Церковь в пленении. История Греческой церкви от падения Константинополя в 1453 г. до 1821 г. Санкт-Петербург, 2006.

13. Говорун С. Из истории «Добротолюбия» // Сретенский альманах. История и культура. Изд-во Сретенского монастыря, 2001.

14. Говорун С. Эпоха греческого просвещения: история и полемика. // http://www.pravoslavie.ru/archiv/grekprosvesh.htm.

15. Движение колливадов. // http://www.pravoslavie.ru/archiv/kollibades. htm.

16. Святой Макарий Нотарас, родоначальник флокализма. // http://www.pravoslavie.ru/archiv/makarijnotaras.htm.

17. Жукова Е. Греческий просветитель Никифор Феотоки об освобождении Греции. // Новая и новейшая история, 2001. № 1. С. 211–216.

18. Жукова Е. Личные связи Феотокиса с колливадами и отзывы современников и колливадов о нём. // Греция, Национальная идея, общество, государство 17–20 вв. Изд. МГУ им. М.В. Ломоносова, Исторический факультет. Совет по истории эллинизма. М., 2002. С. 30–36.

19. Жукова Е. Никифор Феотокис: учёный, святитель монах. // Вестник Московского Университета. Серия 8: История, 1999. № 4. С. 30–67.

20. Зарин С. Аскетизм по православно-христианскому учению. Этико-богословское исследование. Москва, 1996.

21. Иеромонах Иоанн (Кологривов). Очерки по истории русской святости. Брюссель, 1961.

22. Киреевский И. Критика и эстетика. Москва, 1995.

23. Киреевский И. О характере просвещения Европы и его отношении к просвещению России. // Киреевский И. В. Разум на пути к истине. М., 2002.

24. Концевич И. Оптина Пустынь и её время. Свято-Троицкая Сергиева Лавра, 1995.

25. Концевич И. Стяжание Духа святого в путях Древней Руси. М., 1993.

26. Косик В. Константин Леонтьев: размышления на славянскую тему. М., 1997.

27. Культура народов центральной и юго-восточной Европы в эпоху Просвещения. М., 1988.

28. Лебедев А. История греко-восточной церкви под властью турок. Санкт-Петербург, 2004.

29. Леонтьев Константин. Восток, Россия и славянство: Философская и политическая публицистика. Москва, 1996.

30. Леонтьев Константин. Записки отшельника. Москва, 2004.

31. Леонтьев Константин. Поздняя осень России. Москва, 2000.

32. Леонтьев Константин. Храм и церковь. Москва, 2003.

33. Логачёв К. Греческое просветительство XVIII – начала XIX века и проблема письменного языка. // Формирование национальных культур в странах центральной и юго-восточной Европы. М., 1997.

34. Логачёв К. Языковой вопрос в период формирования греческой нации. // Формирование наций в центральной и юго-восточной Европе. М., 1981.

35. Мейендорф Иоанн. Византийское богословие: Историческое направление и вероучение. Москва, 2001.

36. Мейендорф Иоанн. Жизнь и труды святителя Григория Паламы: Введение в изучение. Санкт-Петербург, 1997.

37. Мейендорф Иоанн. История церкви и восточно-христианская мистика. Москва, 2000.

38. Мейендорф Иоанн. Православие в современном мире. Нью-Йорк, 1981.

39. Ордынский В. Адамантий Корай, просветитель новых греков. М., 1857.

40. От просвещения к революции: из истории общественной мысли нового времени. М., 1990.

41. Петрунина О. Православная церковь в формировании концепции нации и подготовке освобождения греков от османского ига (XVIII – XIX века). // Религии мира. История и современность. М., 2003.

42. Попович Иустин. Достоевский о Европе и славянстве. Санкт-Петербург, 1998.

43. Порфирий Успенский. История Афона. Киев, 1877.

44. Порфирий Успенский. О религиозно-нравственном состоянии афонских обителей во время турецкого владычества над ними. М., 1882.

45. Порфирий Успенский. Проповедники на островах Средиземного моря. // Труды Киевской Духовной Академии, Киев, 1880. Т. 1.

46. Преподобный Силуан и его ученик архимандрит Софроний. Клин, 2001.

47. Радович Амфилохий. Основы православного воспитания. Пермь, 2000.

48. Рансимэн С. Великая церковь в пленении. История Греческой церкви от падения Константинополя в 1453 г. до 1821 г. Санкт-Петербург, 2006.

49. Сидоров А. Древнехристианский аскетизм и зарождение монашества. М., 1998.

50. Сидоров А. Курс патрологии: Возникновение Церковной письменности. М., 1996.

51. Соколов И. О Византинизме в церковно-историческом отношении. Избрание патриархов в Византии. Вселенские судьи в Византии. Санкт-Петербург, 2003.

52. Соколов И. Свт. Григорий Палама. Его труды и учение об исихии. Санкт-Петербург, 2004.

53. Соловьёв А. Старчество по учению святых отцов и аскетов. М., 1995.

54. Улунян А. Политическая история Современной Греции. М., 1998.

55. Улунян А. Роль идейного наследия французской и американской революции ΧVIII в. в становлении общественно-политических взглядов А. Кораиса. // Европейское просвещение и французская революция XVIII в. М., 1988 г.

56. Феоклит Дионисиатский. Преподобный Никодим Святогорец. Житие и труды. Москва, 2005.

57. Флоровский Г. Святой Григорий Палама и предание отцов. // Избранные богословские статьи. Москва, 2000.

58. Флоровский Г. Христианство и Цивилизация. // Избранные богословские статьи. Москва, 2000.

59. Хомяков. Работы по философии. Москва, 1994.

60. Хоружий С. Аскетика православия и идея синергии. // Вестник Российского гуманитарного фонда. № 1. 1996.

61. Хоружий С. Владимир Соловьёв и мистико-аскетическая традиция православия. // Богословские труды. № 33. М., 1997.

62. Хоружий С. Диптих безмолвия: аскетическое учение о человеке в богословском и философском освещении. Москва, 1991.

63. Хоружий С. Диптих безмолвия. – М.: Центр психологии и психотерапии, 1991. // http://lib.pomorsu.ru/elib/text/phil_ara.htm.

64. Хоружий С. Исихазм в Византии и России: исторические связи и антропологические проблемы. // Страницы. 1997. № 2–1.

65. Хоружий С. К феноменологии аскезы. Москва, 1998.

66. Хоружий С. Насущность подвига. Феномен православной аскезы как междисциплинарная проблема.

http://www.mtunet.ru/orthodoxypsych/Home/002.htm.

67. Хоружий С. Православно-аскетическая антропология и кризис современного человека. Доклад на богословской конференции “Учение Церкви о человеке» (Москва, 5–8 ноября 2001 г.)

http://www.kievorthodox.org/theology/horuzhiy_asket_antrop.htm.

68. Хоружий С. Синергия: Проблемы аскетики и мистики православия: научный сборник. Москва, 1995.

69. Хоружий С. Феномен русского старчества в его духовных и антропологических основаниях. Журнал «Церковь и время».

70. Шмеман Александр. Введение в богословие. Клин, 2001.

71. Яннарас Христос. Вера Церкви: Введение в православное богословие. Москва, 1992.

72. Янници Ф. Греческий мир в конце XVIII – начале XX вв. по российским источникам. Санкт-Петербург, 2005.

73. Αγγέλου A. Προς την ακμή του Νεοελλήνικου Διαφωτισμού (Οι διενέξεις του Λεσβίου στη Σχολή των Κυδωνιών). // Μικρασιατικά χρονικά 7 (1956).

74. Αγγέλου Α. Το χρονικό της Αθωνιάδας. Νέα Εστία. 74 (875). 1963.

75. Αγγέλου Α. Των Φώτων. Όψεις του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Αθήνα, 1988.

76. Ακριβόπουλος Κ. Το κολυβαδικό κίνημα. Η τελευταία φιλοκαλική αναγέννηση. Αθήνα, 2001.

77. Αμαντος Κ. Αδαμάντιος Κοραής. // Ελληνικά 6. (1933).

78. Αμαντος Κ. Ανέκδοτα έγγραφα περί Ρήγα Βελιστινλή. Αθήνα, 1997.

79. Αμαντος Κ. Τα γράμματα εις την Χίον κατά την Τουρκοκρατίαν (1566–1822). Σχολεία και λόγιοι. Πειραίας, 1946.

80. Αναλυτική βιβλιογραφία Κοσμά του Αιτωλού 1765–1973. Αθήνα, 1974.

81. Αραμπατζή Α. Αθανάσιου Πάριου βιβλιογραφικά. Θεσσαλονίκη, 1998.

82. Αργυροπούλου Ρ. Νεοελληνικός ηθικός και πολιτικός στοχασμός. Από τον Διαφωτισμό στον Ρομαντισμό. Θεσσαλονίκη, 2003.

83. Βακαλόπουλος Α. Ιστορία του νέου Ελληνισμού. Τομ. Δ. Θεσσαλονίκη, 1973.

84. Βασιλέιου Π. Το μοναστήρι του Προυσού. Αθήνα, 1965.

85. Βασιλόπουλος X. Ο άγιός Κοσμάς ο Αιτωλός και το έργο του. Αθήνα, 1955.

86. Βέης. Ν. Το Χρονικό του Βερατίου. Φιλολογική Πρωτοχρονιά. 1955.

87. Βερίτης Γ. Το αναμορφωτικό κίνημα των Κολλυβάδων και οι δύο Αλέξανδροι της Σκιάθου. // Ακτίνες 6 (1943).

88. Βλάση Δ. Η συμμετοχή των Επτανησίων στα Ορλωφικά (1770) και η αντιδράση της Βενετίας. // Μνημών 8 (1980–1982). 64–75.

89. Βρανούσης Λ. Ιδεολογικές ζυμώσεις και συγκρούσεις. // Ιστορία του Ελληνικού Έθνους. Τ. Αθήνα, 1975.

90. Γαβριήλ Διονυσιάτου. Λαυσαικόν του Αγίου Όρους. Αγίον Όρος, 2002. Β’ έκδοση.

91. Γεώργιου Ευθυμίου Πρωτ. Αυθεντικοί ποιμένες της Εκκλησίας, Αθήναι, 2006.

92. Γιάκου Δ. Τα ελληνόπουλα του παρελθόντος προσέυχνταν στον άγιο Κοσμά. // Περιοδικό Κοσμάς Αιτωλός, Σεπτέμβριος. 1967. Τευχ. 17–18.

93. Γιαναρά X. Όρθοδοξία και Δύση στη νεώτερη Ελλάδα. Αθήνα, 1999.

94. Γιαννικόπουλος Α. Η εκπαίδευση στην Κλασική και Προκλασική Αρχαιότητα. Αθήνα, 1988.

95. Γιαννικόπουλος Α. Η εκπαίδευση την περίοδο της τουρκοκρατίας. Αθήνα, 2001.

96. Γεωργακόπουλος Ν. Η παιδεία στην Αρκαδία επί τουρκοκρατίας. Αθήνα, 2000.

97. Γκιόλιας Μ. Ο Κοσμάς ο Αιτωλός και η εποχή του. Αθήνα, 1973.

98. Δημαράς Κ. Αδαμάντιος Κοραής και εποχή του. Αθήνα, 1958.

99. Δημαράς Κ. Η Σχολή του Αγίου Όρους στα 1800. //Ελληνικα. 15. 1957.

100. Δημαράς Κ. Ιστορία της Νέας Ελληνικής Λογοτεχνίας. Από τις πρώτες ρίζες ως την εποχή μας. Αθήνα, 1987.

101. Δημαράς Κ. Νεοελληνικός διαφωτισμός. Αθήνα, 1977.

102. Δημαράς Κ. Κοσμάς ο Αιτωλός. Ελεύθερόν Βήμα. Αθ., 30 Σεπτ. 1940.

103. Διονυσιάτικον αγιολόγιον. Άγιον Όρος, 2004.

104. Διεθνές επιστιμονικό συνέδριο «Η φιλοκαλική και φιλολογική προσφορά του αγίου Νικόδημου του Αγιορείτου». // Πρωτάτον. Αριθμ. 85.

105. Δοσιθέου Αρχιμ. Ορθοδοξία καί Φυσικόν περιβάλλον. Γρανίτσα, 2005.

106. Δραγούμης Ν. Ιστορικαί Αναμνήσεις. Τομ. Α’. Αθήνα, 1977.

107. Ευαγγελόπουλος Σ. Ελληνική εκπαίδευση. Τομος Α’. Αθήνα, 1998.

108. Ευθυμίας μοναχής. Ιερός Χρύσανθος ο Αιτωλός. Μέγα Δένδρον, 2002.

109. Ευθυμίας μοναχής. Κοσμάς ο Αιτωλός. Μέγα Δένδρον, 2004.

110. Ευθυμίας μοναχής. Οι προφητείες του αγίου Κοσμά του Αιτωλού μέσα στην Ιστορία. Αθήνα, 2004.

111. Ζαχαρόπουλος Ν. Δωρόθεός Βουλησμάς. Θεσσαλονίκη, 1969.

112. Ζαχαρόπουλος Ν. Η παιδεία στην τουρκοκρατία. Θεσσαλονίκη, 1998.

113. Ζαχαροπούλου Ν. Ό Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης ως διδάσκαλος πνευματικής ζωής. Θεσσαλονίκη, 1967.

114. Ζέλλιου-Μαστροκώστα Ερατώ. Η παιδεία κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας. Χαλκιδική. Θεσσαλονίκη.

115. Ζήσης Θ. Κολλυβάδικα. Θεσσαλονίκη, 2004.

116. Ζήσης Θ. Μοναχισμός. Μορφές και θέματα. Θεσσαλονίκη, 1998.

117. Ζιάκας. Γ. Πνευματικός βίος και πολιτισμός της Θεσσαλονίκης κατά την περίοδο της Οθωμανικής κυριαρχίας. Στ’ Επιστημονικό Συμπόσιο «Χριστιανική Θεσσαλονίκη. Οθωμανική Περίοδος 1430–1912». Θεσσαλονίκη, 1994.

118. Η Εκαντοπυλλιανή και η Χριστιανική Πάρος. Πρακτικά επιστημονικού συμπόσιου. Πάρος, 1998.

119. Η προσφορά του Αγίου Ορους κατά τούς χρόνους της Τουρκοκρατίας. // Πρόσβαση. Τεύχος 36. 2001

120. Θεοκλητού Διονυσιάτη. Αγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης. Εκδόσεις Αστέρος. Αθήνα, 1978.

121. Θεοκλητού Διονυσιάτη. Αγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης. Εκδόσεις Παπαδη μητρίου. Αθήνα, 2001.

122. Θεοκλητού Διονυσιάτη. Αγιος Νικόδημος ο Αγιορείτηςκαιη νεονικολαίτικη σχολή. Γουμενίτσα, 2002.

123. Θεοκλητού Διονυσιάτη. Αθωνικά άνθη. Τόμος Στ’.

124. Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου. Ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, ως ορθόδοξος φωτιστής.

http://www.parembasis. gr/2000/00_08_12.htm#nowhere

125. Καβάρνου Κ. Αγιός Κοσμάς ο Αιτωλός. // Εφ. Ορθόδοξος Τύπος Νοεμ. 1967.

126. Καισάρη X. Ο Αγιος Κοσμάς εν Ηπείρω. // Ηπειρώτικη Εστία. 22 Φεθρ. 1930.

127. Καλαμάτας Α. Ο βίος του Αγίου Αθανασίου του Πάριου. Χρονολογικά. // Αγιός Αθανάσιος ο Πάριος. Πρακτικά επιστημονικού συνεδρίου. Πάρος, 2000.

128. Καλιτσουνάκης I. Η αναβίωσις των κλασσικών σπουδών εν Ελλάδι... Επιστιμονική Επετηρίς Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστ. Αθηνών. Περίοδος Β’ τομ. Η’ 1957–1958.

129. Κανδηλώρος Τ. Ο αρματωλισμός της Πελοποννήσου. Αθήνα, 1924.

130. Καραισαρίδη Κ. Ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης και το λειτουργικό του έργο. Αθήνα, 1998.

131. Καραμπερόπουλος Δ. Ρήγας καί Ορθόδοξη πίστη. Αθήνα, 2005.

132. Καρύτσας Γ. Οι Αιτωλοί Διδάσκαλοι. Ευγένιος Γιανούλης. Αναστάσιός Γόρδιος. Χρύσανθος ο Αιτωλός. Η εποχή τους και το έργο τους. Αθήνα, 2002.

133. Κατάλογος χειρόγραφων της εν Σκιάθω Μόνης του Ευαγγελισμού. Μητροπολίτου Ηλείας Αντωνίου. Θεολογία 32 (1961) Σ. 395.

134. Καταφυγιώτης Λ. Εθνομάρτυρες κληρικοί καί ο πάτερ Κοσμάς. Καρδίτσα, 1940.

135. Κιτρομηλίδη Π. Η Γαλλική Επανασταση στην τουρκοκρατούμενη ελληνική κοινωνία. Αθήνα, 1989.

136. Κολόβος Φ. Ο Κοσμάς Αιτωλός και η δράση του στην περιοχή της Αρτας. Περ. Σκουφάς. Τομ. 6 (1979).

137. Κουκής Κ. Κολλυβάδες. Αθήνα, 2005.

138. Κούμας Κ. Ιστορίαι ανθρωπίνων πράξεων. Τομ. 12. Βιεννή, 1832.

139. Κουρίλα Ευλόγιου, επισκόπου Κορύτσας. Κατάλογος αγιορειτικών χειρογράφων. // περιοδ. Θεολογία XVI. (1938).

140. Κουτίβα Σ. Οι Νοταράδες στην υπηρεσία του έθνους και της Εκκλησίας. // Ιστορία της Κορινθίας. Τομ. Г’. Αθήνα, 1968.

141. Κουτσουπιάς Φ. Φωτιστές του γένους. Θεσσαλονίκη, 2003.

142. Κρεατσούλης Κ. Εκκλήσεις της επιτροπής της Χίας Σχολής. // Χιακά Χρονικά, 1. (1911).

143. Κρικώνη X. Άγιός Νικόδημος ο Αγιορείτης. Βίος και συγγραφικών έργον. Αθήνα, 2001.

144. Κρουσταλάκη Γ. Η Παιδαγωγική των ‘διδαχών’ του Άγιου Κοσμά του Αιτωλού. // Πεμπτουσία. Τεύχος 7. Δεκεμ. – μαρτ. 2002.

145. Κώνστας Κ. Άγιοκοσμίτικο Δίπτυχο. Η. Ε. Έτος ΚΓ’. Τέυχος 269–270. Ιωάννινα, 1974.

146. Κώνστα Κ. Λαογραφικά περί τον αγιο Κοσμά τον Άιτωλό. // Λαογραφία. Τόμ. ΚΖ (XXVII). Αθήνα, 1972.

147. Κώνστας Κ. Ο άγιός Κοσμάς ο Αιτωλός. Εν Αθήναις, 1990.

148. Λουκάτος Δ. Εθνική Περισυλλογή. Ιστορία του Ελληνικού Έθνους. Τόμος I. Αθήνα, 1975.

149. Λουκόπουλου Δ. Θέρμος και Απόκουρο. Αθήνα, 1990.

150. Μαλλιαρού I. Αρχιμ. Νικόδημος μοναχός ο εκ Ναξίας Αγιορείτης. Αθήναι, 1963.

151. Μαμασούλα Μ. Παιδεία και γλώσσα στον Αγιό Κοσμά τον Αιτωλό. Ιερά μονή Κουτλουμουσίου. Αγιον Όρος, 2004.

152. Μαμασούλα Μ. Πατροκοσμάς. Ιερουργός του λόγου και της πράξης. Αγρίνιο, 2001.

153. Μαστρογιανόπουλος Η. Αναγεννιτικό κίνημα. Παραφυάδες των κολλυβάδων. Αθήναι, 1987.

154. Μελάς Σ. Ο Κοσμάς. // Εφ. Εστία. 24 και 26 Αυγ. 1963.

155. Μερτζίου Κ. Το εν Βενετία κρατικόν αρχείον.1940.

156. Μεταλληνός Γ. Ελληνισμός και Όρθοδοξία. Αθήνα, 2000.

157. Μεταλληνός Γ. Ελληνισμός Μαχόμενος. Αθήνα 1995.

158. Μεταλληνός Γ. Ελληνισμός μετέωρος. Αθήνα, 1992.

159. Μεταλληνός Γ. Παράδοση και αλλοτρίωση. Αθήνα, 2001.

160. Μεταλληνός Γ. Τουρκοκρατία. Αθήνα, 1998.

161. Μεταλληνός Γ. Φωτομαχικά αντιφωτομαχικά. Αθήνα, 2001.

162. Μιχαλόπουλος Φ. Κοσμάς ο Αιτωλός. Αθήναι, 1940.

163. Μιχαλόπουλος Φάνης. Μοσχπολις. Αθήνα, 1941.

164. Μοσκώφ Κ. Εισαγωγικά στην ιστορία της εργατικής τάξης. Η διαμόρφωση της εθνικής και κοινωνικής συνείδησης στην Ελλάδα. Θεσσαλονίκη, 1974.

165. Αρχιμ. Νικόλαος Μπαρουσης. Η θέσις των κολλυβάδων έναντι των μυστικών ευχών. // Πρωτάτων 83.

166. Μπαρτά Τ. Περί εποίκων Ρωμαίων εν Ελλάδι. Εν Βουκορεστιο, 1878.

167. Μυστακίδης Ν. Περί του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού. // Νεολόγος Κων/ πόλις 27/9–9/10 1895. Αριθ. 7897–98.

168. Μωυσής Αγιορείτης. Η θέσις των κολλυβάδων έναντι των μυστικών ευχών. // Πρωτάτον. Αριθμ. 83.

169. Μωυσής Αγιορείτης. Ορθόδοξος μοναχισμός. Αθήνα, 1995.

170. Ναθαναήλ Μιλητουπόλεώς. Η Αθωνιάς Σχολή. Θρησκευτική Ηθική Εγκυκλοπεδια. Τομ. 1.

171. Νεοελληνικός διαφωτισμός. Βιβλιογραφία 1945–1995. Αθήνα, 1998.

172. Νίτσος Ν. Μονογραφία περί της εν Ηπείρω κώμης του Τσαμαντά. Αθήνα, 1926.

173. Οικονομίδης Δ. Αθανάσιος ο Πάριος. // Επιστημονική Επετηρίς Κυκλαδικών Σπουδών 1 (1961).

174. Οικονόμου X. Ο Κοραής ως Εθνικός Παιδαγωγός. Αθήναι, 1906.

175. Ορθόδοξος μοναχισμός. Αθήνα, 1997.

176. Ορθόδοξος φιλόθεος μαρτυρία. 65–67. Απρίλιος – Δεκέμβριος 1996.

177. Παπαναγιώτου Κ. – Δορμπαράκη Π. Χριστιανική Ηθική. Αθήναι, 1956.

178. Παπαδόπουλος Σ. Αγιος Μακάριος Κορίνθου. Ο γενάρχης του φιλοκαλισμού. Αθήνα, 2000.

179. Παπαδόπουλος X. Η Εκκλησία της Ελλάδος. Απ αρχής μέχρι του 1934.

180. Παπακυριακού Σ. Κοσμά του Αιτωλόυ, ιερομάρτυρας και ισαποστόλου, διδαχαί επιστολαί και μαρτύριαν. Αθήναι, 1953.

181. Παπουλίδης Κ. Το κίνημα των κολλυβάδων. Εκδοσις Β’. Αθήναι, 1991.

182. Παράδοση και λατρεία σε ενα ελληνικό χωριό. Στην Αυρα Καλαμπάκας. Θεσσαλονίκη, 2003.

183. Πάστρας. Γ. Πατροκοσμάς ο Αιτωλός και σύντομος σκιαγραφία Ευγενίου του Αιτωλού. Αγρίνιο, 1950.

184. Πάσχου Π. Κοσμάς ο Αιτωλός. Αθήνα, 1997.

185. Παυλόπουλος Ν. Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης. Αθήναι, 1976.

186. Πετρίδου. Α. Απόλλων Πειραιώς. Τομ. Ε’. Σ. 868.

187. Πολίτης Δ. Οι κοινωνικές ιδέες του Κοσμά Αιτωλόυ. Αθήνα, 1949.

188. Πολίτης Λ. Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Αθήνα 1998.

189. Πόποβιτς Ιουστίνου. Ανθρωπος και Θεάνθρωπος. Αθήναι, 1969.

190. Πρακτικά А’ επιστημονικού συνέδριου «Αγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης; η ζωή και η διδασκαλία του». Τομος Α Γουμένισσα, 2006.

191. Ρήγα X. Κοσμάς ο Αιτωλός – Ρήγας Φερραίος. // «Ελληνικός Βορράς» 23 Αυγ. 1959.

192. Ρωμανίδης Ι. Το προπατορικόν αμάρτημα. Αθήνα, 2001.

193. Σάκκου Στέργιου. Κοσμάς ο Αιτωλός ο ισαπόστολος. // Πρακτικά Γ Γενικού Ιερατικού Συνεδρίου (30 Αυγούστου – 1 Σεπτεμβρίου 1979). Αθήναι, 1979. Σ. 23.

194. Σάκκος Σ. Ο απόστολος του σκλαβωμένου γένους. Θεσσαλονίκη, 1996.

195. Σαρδελής Κ. Ο άγιος των σκλάβων. Έκδοση έκτη. Αθήνα.

196. Σαρδελής Κ. Ο προφήτης του γένους Κοσμάς ο Αιτωλός. Γ’ έκδοση. 1992.

197. Σιμόπουλος Κ. Ξένοι ταξιδιώτες στην Ελλάδα; 1800–1810. Τομ. Γ1. Αθήνα, 1975.

198. Σύναξις «Ευγένιος ο Αιτωλός και η εποχή του». Αθήναι, 1986.

199. Σωτήρχου Π. Αυτός ο Μέγας Αγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης. Αθήνα, 1996.

200. Ταχίαου Α. Ο Παίσιος Βελιτσκόφσκυ και η ασκητικοφιλολογική σχολή του. Θεσσαλονίκη, 1964.

201. Τζωγά X. Η περί μνημοσύνων ερις εω Αγίω Ορει. Θεσσαλονίκη, 1969.

202. Τουμπακάρης. I. Ο Αγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης και ο Χρύσανθος ο Αιτωλός. // Επετηρίς Εταιρίας Κυκλαδικών Μελετών. Τομ. Ιστ’.

203. Τριανταφύλου Β. Ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός. Η βακτηρία των σκλάβων το καύχημα των Αιτωλών. Θέρμον Τριχωνίδος, 2003.

204. Τριανταφύλου Γ. Ο άγιός Αθανάσιος ο Πάριος (1722–1813). // Ορθόδοξος φιλόθεος μαρτυρία. Αριθμ. 65–67.

205. Τρίτου Μ. Κοσμάς Αιτωλός. Ο φωτιστής του γένους – ο προφήτης. Αθήνα, 2000.

206. Τσακώνας Δ. Η κοινωνιολογία του Κοσμά Αιτωλόυ. // Ηπειρώτικη Εστία. Τευχ. 81 (1959), με συνέχεια 82 (1959), τευχ. 87 (1959).

207. Τσιλιγιάννη Κ. Τουρκοκρατούμενη Αρτα και κλήρος. Αρτα, 1992.

208. Φαλτάιτς Κ. Ο Αγιος Κοσμάς Αιτωλός εις το στόμα του Ηπειρώτικου λαού. Αθήναι, 1929.

209. Φραγκίσκου Ε. «“Αόρατος Πόλεμος» (1796) – “Γυμνάσματα Πνευματικά» (1800). Η πατρότητα των “μεταφράσεων τιυ Νικοδήμου Αγιορείτη». // Περιοδ. «Ο Ερανιστής». Έτος ΚΕ’ (ΛΑ’). Τομ 19/1993. Σ. 102–135.

210. Χαλκέντρου Π. Κοσμάς ο Αιτωλός και η συνωμοσία σιωπής εναντίον των κοτσαμπάσιδων και του πατριαρχείου. // Εφ. Ελέυθερος. 3 Σεπτ. 1961.

211. Χατζοπούλου Κ. Ελληνικά Σχολεία στην περίοδο της Οθωμανικής κυριαρχίας (1453–1821). Θεσσαλονίκη, 1991.

212. Χριστοπούλου Π. Τα λείψανα και το μοναστήρι Κοσμά του Αιτωλού στο Κολικόντασι της Μουζακίας. // Σύναξις Ευγένιος Αιτωλός και η εποχή του. Καρπενήσιον, 12–14 Οκτωβρίου 1984. Αθήνα, 1986.

213. Χριστοπούλου Τ. Βλαχαβαίοι (μια δυναστεία κλεφταρματολών της Θεσσαλίας) Δελτίον της εν Αθήναις ιστορικής καί λαογραφικης εταιρείας των Θεσσαλών. Αθήνα, 1971.

214. Clogg R. “Anti-Clericalism in Pre-Independence Greece 1750–1821». // in D. Bakered. The Orthodox Churches and the West. Oxford, 1676.

215. Clogg R. Korais and England. // Πρακτικά του Συνεδρίου Κοραής και Χίος. Τόμος’ 1. Αθήνα, 1984.

216. Grumel. V. Nicodeme L’ Agiorite. // Dictionnaire de Theologie Catholique. Vol. 11. 1931.

217. Demos R. The Neo Hellenic Enlightenment (1750–1821). // Journal of the History of Ideas. Volume 19. Issue 4 (Oct 1958).

218. Economidis D. Nicodim Aghioritul. // Biserica Orthodoxa Romana. 1–2 (1941). P. 61–68.

219. Henderson G. The revival of Greek thought 1620–1830. Albany, 1970.

220. Makrides V. Science and the Orthodox Church in 18th and early 19th century Greece: Sociological Considerations. // Balkan studies 29 (1989).

221. Nicol Donald Mac Gillivray. Byzantine and modern Greek studie. Essays presented to Sir Steven Runciman. Oxford, 1978.

222. Papoulidis. C. Portee oecumenique du renouveau monastique au XVIII-e siecle dans l’ Eglise Ortodoxe. // Balcan studies (1909). Θεσσαλονίκη.

223. Podskalsky G. Griechische Theologie in der Zeit der Turkenherrschaft (1453–1821). München, 1988.

224. Vasiliev A. Ιστορία της Βυζαντινής αυτοκρατορίας 324–1453. Αθήνα, 1954.

225. Wace В. Thomson М. The nomads of the Balkans: an account of life and customs among the Vlachos of Northern Pindus. London, 1914.