Anthony Hippisley. Commentary

The Commentary takes the same form and observes the same conventions as for volume I. Titles of books of the Bible are abbreviated according to the system used in the Shorter Oxford English Dictionary. Faber = Matthias Faber, Concionum opus tripartitum, Neapoli, 1859–1866, the text of which is the same as in the edition possessed by Simeon Polockij. Meffreth = Hortulus Reginae sive Sermones Mejfreth fidei Catholicae in Misnia Praeconis quondam celeberrimi, Pars hyemalis, Monachii, 1612, Pars aestivalis, Monachii, 1610, Pars festivalis, Monachii, 1611. Abbreviated Bible references in Faber and other secondary sources are, where necessary, clarified or corrected in square brackets, with chapter and verse referring to the Authorised Version (AV). M S E (1603) = Magnum speculum exem plorum ... ab anonym o quodam, qui circiter annum Domini 1480 vixisse deprehenditur ... per quendam patrem e S.J. ... locupletatum , Duaci, 1603. MSE (1653) = Magnum speculum exemplorum ... studio R . P. Ioannis Maioris societatis Iesu Theologi. Editio novissima et correctissima, citationibus nec non ex Floribus exemplorum, seu Catechismo historiale R.P.I. Davroultii Societatis Iesu Theologi, aliquot ex selectioribus excerptis ... auctior... Coloniae Agrippinae, 1653. Voragine = Jacobus de Voragine, Legenda aurea, Ulm, ca. 1478. The following abbreviations refer to anthologies in which individual poems have appeared in print: Buslaev = F.I. Buslaev, Istoričeskaja christomatija cerkovnoslavjanskogo i drevnerusskogo jazykov, M., 1861; Majkov = L.N. Majkov, Očerki iz istorii russkoj literatury XVII i XVIII stoletij, StP., 1889; Berkov = P.N. Berkov, red., Virši. Sillabičeskaja poezija XVIIX–VIII vekov. Biblioteka poeta, Malaja serija No. 3, L., 1935; Eremin = Simeon Polockij, Izbrannye sočinenija, red. I.P. Eremin, M.-L., 1953; Gudzij = N.K. Gudzij, Chrestomatija po drevnej russkoj literature (XI–XVII vv.), izd. 7-е, M., 1962; Раnčеnко = A.M. Раnčеnко, red., Russkaja sillabičeskaja poezija XVII–XVIII vv., L., 1970; Bylinin = Simeon Polockij, Virši, red.V.K. Bylinin, Minsk, 1990 (this work contains a considerable number of errors in the transmission of the text); PLDR = Pamjatniki literatury drevnej Rusi. XVII vek, kn. 3, sost. S.I. Nikolaev i A.M. Раnčеnко, M., 1994.

Commentary on the following poems has been provided by Lydia Sazonova: Епитафион преподобному отцу Епифанию Славинецкому, Епитафион преосвященному Павлу митрополиту Сарскому и Подонскому, Епитафион благородному Георгию Пласковицкому, Мечь, Молитва в скорби сущаго и клевету терпящаго, Молитва плачевная ко Пресвятей Богородице от бывших в напасти, Прилог к преподобной матери Евфросинии, Мера возраста Христова, Мера креста Христова, and Мера деки титлы Христовы.

Еммануил. Taken from Faber, in Festo Nativitatis Christi, No. 2 «Tituli Salvatoris nati», sect. 3 «Deus». 11. 1–6 cf Faber: «Docet ergo Isaias Christum esse verum Deum, ilium videlicet, de quo paulo ante c. 7. dixerat: Ecce Virgo concipiet et pariet filium, et vocabitur nomen eius Emmanuel. Quod in Christo impletum esse scribit S. Matt. c. 1. quia Christus révéra fuit nobiscum El, id est, Deus.» 11. 7–14 cf Faber: «Est autem Christus Emmanuel, seu nobiscum Deus. Primo in Sancta Eucharistia, ubi vere adhuc nobiscum est, cum sua divinitate et humanitate, sicut olim fuit in terris, et nunc est in caelis.» 11. 15–22 represent Simeon's avoidance of the next passage in Faber which expounds the doctrine of Transsubstantiation, quoting from Thomas a Kempis. 11. 23–28 cf Faber: «Secundo, per gratiam, illuminationem, consolationem et corroborationem. Hanc enim gratiam et benevolentiam suam vel reipsa nobis confert, cum extra statum peccati sumus: vel assiduo nobis offert, cum in statu peccati sumus; siquidem variis modis quaerit, vocat, urget, excitаt peccatores, ut resipiscant.» 11. 29–32 cf Faber: «Tertio, per singularem protectionem et custodiam, qua tuetur Ecclesiam suam et membra eius.»

Епископ. Taken from Faber, in Festo S. Nicolai, No. 5 «Quid debeant liberi parentibus», sect. 1 «Honorem et reverentiam ... 3 Eorum vitia occultando»: «Constantinus Magnus dixit, si Episcopi alicuius stuprum videret, facinus illud suo se paludamento obtecturum, uti refert Theodoret. lib. 1. hist.»

Епископ 2. Taken from Faber, ibid., immediately following: «Dum in concilio Nicaeno libellos quorumdam Episcoporum litigiosos combussisset.» Faber does not record the Emperor's words.

Епископ 3. Taken from Faber, in Festo S. Andreae, No. 2 «Homines comparantur piscibus», sect. 4 «A capite primum foetent»: «Hinc cum Fridericus Traiectensis Episcopus inter epulas a Ludovico Pio Imperatore admoneretur, ut absque ullo personarum respectu ius diceret: Recte mones, inquit, sed et illud ate scire cupio, utrum piscem hie appositum, a capite an a cauda aggredi deceat? Cum Imperatore a capite tanquam praestantiore parte inchoandum respondisset, subintulit ille: Ergo et tu, imperator, renuncia prius in cesto coniugio quod contraxisti. Sic aliqui apud Baron. Anno 338. Tymp. in spec, magistr. fig. 62.» Published in A.I. Beleckij, «Stichotvorenija Simeona Polockogo na temy iz vseobščej istorii» in O.I. Bilec'kyj, Zibrannja pracˊ, I, Kiev, 1965, p. 409.

Епископ 4. Taken from Faber, ibid., No. 3 «Cur elegerit Christus homines simplices, abiectos, pauperes in Apostolos», sect. 6 «Ne in electionibus haberetur ratio fortunae, sanguinis, etc.»: «Under fertur Rex Ludovicus, uti refert Holcot. in lib. sapientiae, virum quemdam interrogasse, cur non fierent modo miracula per Episcopos et Praelatos, sicut olim fiebant in Ecclesia Primitiva? Cui respondit alter causam esse quod olim electiones Episcoporum et Praelatorum per Spiritum Sanctum, cuius est facere miracula, fieri solerent, modo autem fierent per reges et principes, qui facere miracula nequeunt.»

Епископ 5. Taken from Meffreth, Feria 3 Pentecostes, No. 2: «Ideo dicit Bemardus super Cant: Discite subditorum matres vos esse, non dominos, studete magis amari debere, quam metui. Si interdum seueritate opus est, patema sit non Tyrannica, matres fouendo, patres corrigendo vos exhibentes, suspendite verbera, producite vbera, pectora lacte pinguescant, non cibo turgescant» (Pars aestiv., p. 183).

Епископство. Taken from Faber, in Festo S. Nicolai, No. 3 «Unumquemque suis talentis contentum esse debere», sect. 2 «Bonis extemis haereditariis»: «Quo examine instruxit quidam Eremita nepotem suum, et absterruit ab Episcopali insula, cui post mortem apparens gratias egit et dixit: Scito quia nunc essem de numero damnatorum, si fuissem de numero Episcoporum. Hieron. in reg. Sanctimon. cap. 15.»

Епитафион преподобному отцу Епифанию Славинецкому. Епифаний Славинецкий (ум. 19 ноября 1675) – богослов, проповедник, переводчик, поэт, составитель словарей. дати, точное место рождения и мирское имя неизвестны, выходец из восточнославянских земель Речи Посполитой. Ближайший ученик, друг и душеприказник Епифания инок Чудова монастыря Евфимий называет его «белорусцем» (белорусом или уроженцем белорусских земель) (ГПБ, Погодинское собр., № 1963, л. 122 об.). Епифаний Славинецкий учился сначала в Киевской братской школе в период до реформирования ее (в 1632) Петром Могилой и переориентации образования с греческого типа на латинское, затем, по некоторым предположениям, продолжил обучение в одном из учебных заведений на территории собственно Польши. Ученый монах, превосходно владевший греческим и латинским языками, Епифаний Славинецкий прибыл в 1649 г. вместе с другими «киевскими старцами» в Москву по приглашению царя Алексея Михайловича для перевода Библии с греческого языка на славянский. Упоминание в предисловии к вышедшему в 1665 г. в Москве на Печатном дворе сборнику переводов сочинений отцов церкви о том, что книга составлена «труды же и тщанием ... пречестнаго отца господина иеромонаха Епифания, Киевския страны», содержит, вопреки традиционному мнению, указание не на его национальность, а обозначает место, откуда он прибыл в Москву и характеризует самый тип привезенной им учености. Под покровительством мецената, главы Приказа тайных дел Ф.М. Ртищева «киевскими старцами» была организована школа, где молодые подьячие учились греческому и латыни. По поручению Никона Епифаний занимался на Печатном дворе делами книжной справы. В 1663 г. с его предисловием вышло в свет первое в России издание Библии – фактически это переиздание Острожской Библии в отредактированном виде. По поручению церковного собора 1674 г. и под наблюдением Павла, митрополита Сарского и Подонского, Епифаний начал работу над новым переводом Библии, но не успел завершить замысел. Епифаний занимался переводами не только церковно-богословских текстов, ему принадлежат также переводы светских, исторических, юридических, анатомических сочинений. Так, с латинского языка им переведены педагогический трактат Эразма Роттердамского «Гражданство обычаев детских», части из географии («Большого Атласа») Блеу, из «Греко-римского права» немецкого историка XVI в. Левенклава, «Анатомия» Везалия и др. С преподавательской и переводческой деятельностью связян его интерес к лексикографической работе: с использованием популярного в то время словаря Амброзия Калепина он составил учебный «Лексикон латинский»; крупнейший лексикографический труд Епифания – «Книга лексикон греко-славенолатинский» – пользовался заслуженным авторитетом вплоть до начала ХѴШ в. В обширном литературном наследии Епифания более полутораста переводных и оригинальных сочинений. Ему принадлежит ораторские слова, построенные по законам барочной схоластической проповеди, гимнографические силлабические стихи. В Москве Епифаний снискал себе репутацию энциклопедиста. Евфимий Чудовский писал о своем учителе: «Многоученный же муж, не точию в грамматическом и риторском художестве, но и самыя философии и теологии глубин известный сказатель и искусен сый в еллинском и славенском языцех знатель»; в другом отзыве Епифаний назван «искуснейшим разсудителем и опасным (тонким – Л.С.) претолковником греческаго, латинскаго, славенскаго и полскаго диалектов». С именем Епифания Славинецкого связано зарождение в русской культуре так называемого «грекофильского» направления, ориентированного на реставрацию и поддержание традиций византийского (греческого) православия. Идейным центром «грекофильства» стал Чудов монастырь, с которым Епифаний связал свою судьбу с 1651 г., подобно тому, как позднее Симеон Полоцкий, прибывший в Москву в 1664 г., связал свою судьбу с Заиконоспасским монастырем, ставшим оплотом так называемых «латинствующих» – приверженцев западноевропейской богословской учености. Несмотря на различия в культурной ориентации и дискуссии Епифаний Славинецкий и Симеон Полоцкий сохранили добрые отношения, оба принадлежали к лагерю сторонников церковных и государственных реформ. В пяти вариантах Епитафиона Симеон отдал дань глубокого уважения памяти своего выдающегося современника. Опубликовано: Буслаев, Былинин, ПЛДР.

Епитафион преосвященному Павлу митрополиту Сарскому и Подонскому. Павел (мирское имя Петр), митрополит Сарский, Подонский и Козельский (ум. 7 сентября 1675) – иерарх русской церкви, первый среди митрополитов, трижды был местоблюстителем патриаршего престола в период между выборами нового патриарха. В сан митрополита возведен в 1664 г. О его высоком положении при дворе и среди духовенства свидетельствует то, что на приеме в Кремле по случаю Пасхи 4 апреля 1675 г. он был допущен к царской руке вторым после патриарха (И.Е. Забелин. Домашний быт русских цариц в XVI и XVII столетиях. Новосибирск, 1992, с. 148). Павел был активным сторонником реформ Никона, полемизировал с вождями раскола, за что Аввакум изобразил его в своей карикатуре на архипастырей (в Житии) наряду с восточными патриархами, а также патриархами Никоном и Иоакимом и архиепископом Иларионом Рязанским. Павел был просвещенным церковным деятелем, проповедником, покровителем учено-церковных занятий, обладателем богатой библиотеки, его дом, по словам Симеона, – «училище мудрости», здесь собирались ученые монахи и велись богословско-философские дискуссии. Митрополит сотрудничал с представителями разных культурных ориентаций. Как знаток греческого языка он курировал по поручению собора 1674 г. работу по переводу Библии с греческого языка на славянский, выполняемую Епифанием Славинецким. А близкий друг митрополита латинист Симеон Полоцкий оказывал ему услуги пером: писал для него церковно-дипломатические тексты, касающиеся общения с приезжавшими в Москву на собор 1666–1667 гг. восточными патриархами, и вероятно, Симеон же составил текст его духовного завещания. При погребении Митрополита Павла Симеон произнес надгробную речь, в его автографе сохранилось «Слово по преставлении...господина Кир Павла, митрополита Сарскаго и Подонскаго», датированное 10 ноября 1675 г. («scripsi 1675 Novembris 10») и вошедшее в промежуточную редакцию книги проповедей «Вечеря душевная» (ГИМ, Син 657, лл. 632–639; в печатном тексте книги, вышедшей из Верхней типографии в 1683 г., «Слово» утратило приуроченность к конкретному имени и случаю и превратилось в самое общее «Слово на погребение архиерея», л. 171 второй пагинации и сл.). По-видимому, к этому же времени относится и Епитафион, написанный Симеоном в поэтике вариаций. Отталкиваясь от этих стихов. Евфимий Чудовский, ученик Епифания Славинецкого, написал эпитафию Павлу, а затем перевел ее на греческий язык. Из 14 строк славянского текста Евфимия четыре (1–2 и 5–6) «Отец сирот, вдовиц же и нищих питатель, I мудролюбцев церковных и странных приятель... I Павел митрополит зде своя вложи кости, душу же преотложил в вечныя радости» близки к четвертому варианту эпитафии Симеона (см.: Л.И. Сазонова. Евфимий Чудовский – новое имя в русской поэзии XVII в. / / ТОДРЛ. Л., 1990. Т. 44. С. 303–304) Опубликовано: Былинин, ПЛДР.

Епитафион благородному Георгию Пласковицкому. Четыре варианта эпитафии вошли в «Вертоград» из стихов Симеона домосковского (белорусского) периода. Имеется также писцовый список в более ранней рукописи (РГАДА, ф. 381, № 389, л. 125), где рукой Симеона написано заглавие, состоящее здесь из одного слова «Епитафион», и на боковом поле им же внесена помета – буква «п», означающая, что текст переписан в другую рукопись, которой, возможно, и был автограф «Вертограда». Между текстом из рукописи РГАДА и публикуемым имеются незначительные разночтения: в первом четверостишии было «до небес», стало «к небеси»; в третьем вместо «молитвы» – «молбы» –правка ради соблюдения 11-сложного размера; в последнем вместо полонизма «забиты» – церковнославянское «убиен». Кроме церковнославянского текста Епитафиона, в рукописи РГАДА на этом же листе помещена эпитафия Симеона тому же лицу на польском языке «Nadgrobek», состоящая из восьми четверостиший (см. также список ГИМ, Син 731, л. 126–126 об.; первое четверостишие опубликовано: R. Łużny. Pisarze kręgu Akademii Kijowsko-Mohylańskiej a literatura polska. Kraków, 1966, s. 149; полностью «Nadgrobek» опубликован: Былинин, с. 153). Польский текст эпитафии является единственным источником сведений о некоем Георгии (Jerzy) Пласковицком: по-видимому, он был поляком, именитым шляхтичем, принадлежал к знатному роду, занимал влиятельное положение и пользовался славой, разбойнически убит вместе с «восемью отроками и пастырем». Опубликовано: ПЛДР.

Ересь. Taken from Faber, Dominica 13 Post Pentecosten, No. 5 «Quorumnam consortium, velut leprosorum, maxime fugiendum sit, et quidem ex praescripto SS. Canonum», sect. 3 «Haereticorum»: «Ut enim leprosus infîcit alium, et membrum putridum alia sibi adhaerentia: ita haeretici.»

Ересь 2 Taken from MSE (1653), «Haereticus», No. 1 «Iniurias & opprobria Agathon Abbas patientissime tulit, sed haeretici nomen tetrum vehem enter exhorruit»: «Fvit etiam de magnis patribus quidam senior nomine Agathon, nominatissimus in virtute humilitatis & patientiae. Quodam autem tempore perrexerunt ad visitandum eum fratres. Audientes autem de eo, quod magnam humilitatem haberet, volentes probare, si verae humilitatis patientiam possideret, dixerunt ei: Multi scandalizantur in te pater, quia nimis vitio superbiae tenearis, & ideo alios despicias, & pro nihilo eos habeas, sed & detractiones adversus eos loqui non cesses. ... Ad haec senior respondens, ait: Haec omnia, quae dixisti, vitia in me esse cognosco, nec possum negare tantas iniquitates meas. ... Ad haec supradicti fratres addentes, dixerunt ei: Non te etiam lateat hoc, quia haereticum te esse quamplurimi affirmare volunt. Hoc cum audisset senior, dixit eis: Licet multis aliis peccatis obnoxius sim, tarnen haereticus perditus non sum. Absit hoc ab anima mea. Tunc omnes fratres, qui ad eum vénérant, prostraverunt se in terrain ad pedes eius. ... Dicit eis senior: Illas priores culpas atque peccata propter humilitatem sustinui, ut me peccatorem esse crederitis. ... Sermonem autem, quo me haereticum dixistis, non potui sustinere, & valde abominatus sum, quia haeresis separatio a Deo est. Ex lib. sentent. Patrum , § 20.» (pp. 327–8).

Ересь 3. Taken from Faber, in Festo S. Ioannis Evangelistae, No. 1 «Aquila Ioannis typus», sect. 1 «Ob sublimem intelligentiam»: «Et praeterea haereticorum hostis infensissimus erat, nec cum illis loqui voluit, et aliquando in Balneo videns Cerinthum mox recessit cum suis, quod vereri se diceret ne balnea corruerent, ubi Cerinthus veritatis hostis esset. Refert Irenaeus 1. 3. advers. haeres. cap. 3.»

Ересеначалници. Taken from Faber, Dominica 6 Post Pascha, No. 6 «Argumenta et testimonia Fidei christianae», sect. 8 «Clades aliarum sectarum». 11. 1–12 cf Faber: «De Haereticorum cladibus et miserando interim haec summatim recenset ex probatis auctoribus Com. a Lapid. in Epi. S. Petri. 'Simon Magus arte magica volans, per preces S. Petri deiectus a Capitolio in praeceps mens cmra fregit, ac paulo post ex dolore expiravit, teste Amobio 1. 2. contra Gentes, S. Maximo horn. 5. de Nativitate SS. Petri et Pauli, et Hegesippo 1. 3. de Excit. Hierosol. c. 2.'» 11. 13–18 cf Faber: «Manes, qui se Manichaeum quasi effusorem mannae nuncupavit, a Rege Persarum excoriatus est, quod eius filium quern curaturum se promiserat occidisset, teste Epiphan. haeresi 66.» 11. 19–20 cf Faber: «Montanus cum suis prophetissis laqueo se praefocavit, ait Eusebius lib. 5. c. 16.» 11. 21–24 cf Faber: «Donatistae Eucharistiam canibus proiicientes ab eis discerpti sunt, ait Optatus lib. 2. contra Pannen.» 11. 25–30 cf Faber: «Arrius vadens ad Ecclesiam, earn occupaturus, dolore alvi correptus in latrinis intestina cum anima effudit teste Ruffino lib. 10. Hist. cap. 13.» 11. 31–36 cf Faber: «Iulianus apostata pugnans contra Persas caelesti telo ictus interiit, ait S. Gregor. Nazianz. orat. 1. in Iulianum.» 11. 37–38 cf Faber: «Nestorii linguam blasphemam exedemnt vermes ait Evagrius 1. 1. Hist. cap. 7.» 11. 39–42 cf Faber: «Valens Arianus a Gothis victus fugiens in casam, in ea ab iisdem concrematus est, ait S. Hier, in Chron.»

Ересеначалници 2. Taken from Faber, Dominica 13 Post Pentecosten, No. 5 «Quorumnam consortium, velut leprosorum, maxime fugiendum sit, et quidem ex praescripto SS. Canonum», sect. 3 «Haereticorum»: «S. Ioannes in 2. sua epist. vult eos non recipi in domum, nec ave eis dici. Nec ave eis dixeritis, inquit. Idem cum aliquando balneum esset ingressus ubi Cerinthus haereticus se lavabat, exiliit eo viso dicens, timere se ne balneum concideret, ubi esset Cerinthus veritatis inimicus.«

Еретик 2. Taken from Faber, Dominica 13 Post Pentecosten, No. 5 «Quorumnam consortium, velut leprosorum, maxime fugiendum sit, et quidem ex praescripto SS. Canonum», sect. 3 «Haereticorum»: «S. Polycarpus Ioannis discipulus Marcioni haeretico obvians, et ab eo rogatus an eum nosset: novi, inquit, primogenitum Diaboli.»

Еффафа, еже есть Разверзися. Taken from Faber, Dominica 11 Post Pentecosten, No. 10 «Mysteria [on the Gospel for the day, viz. Mark 7.31–37», sect. 8 «Quid vox Ephphetha?» 11. 1–3 cf Mark 7.32–34 which describes the healing of the man who was deaf and dumb and not, as Simeon writes, blind and deaf. 11. 3–8 cf Faber: «Porro observât Salmeron, quatuor potissimum esse, quae homo aperire debeat; primo intellectum, ut Deo cognito caetera omnia spemat, adeoque haec duo sciat; Deum esse omnia et se nihil, in quo veram scientiam sitam esse dicebat S. Laurent. Iustin. apud Sur. tom. 2.» 11. 9–12 cf Faber: «Secundo voluntatem, ut cor amori ac timori divino clausum incipiat Dei bonitatem degustare.» 11. 13–18 cf Faber: «Tertio os, ut gratias agat Deo, proximum doceat et soletur, peccata propria confiteatur.» 11. 19–20 cf Faber: «Quarto manum, iuxta id Prov. 31.[20]. Manum suam aperuit inopi, et palmas suas extendit ad pauperem.»

Ехидна. Taken from Faber, ibid., No. 6 «Septem mundi bona», sect. 5 «Proportio rerum inter se et cum mundo»: «Vipera in conceptu occidit matrem: in partu occiditur a foetibus uterum eius perrumpentibus.» The details given in 1. 2 are perhaps taken from an emblem book, e.g. Horapollo, Hieroglyphica, No. 59, which Simeon possessed as item 3 of the Paris, 1634 edition of Caussin, Symbolica Aegyptiorum sapientia. Published in PLDR and Pančenko.

Еваггелисти. Published in Pančenko.

Евхаристиа Taken from Faber, In Festo S. Thomae Apostoli, No. 5 «Commendatur frequens Communio», sect. 2 «Nécessitas et indigentia, 1 Ob continuum animae decrementum». 11. 1–6 cf Faber: «[Communio] est enim velut arbor vitae constituta in paradiso, quae prae omnibus aliis arboribus potentissimam vim habuit ad conservandam hominis vitam; ita tarnen ut homo non semel tantum, sed saepius earn gustaret, per modum medicinae ad occurrendum defectibus naturae et reficiendum caloris naturalis vigorem.» 11. 19–22 cf Faber: «Ita et anima nostra per lapsum primorum parentum admodum debilitata, quomodo non indiget frequenti medicina et caelesti medico?»

Евхаристиа 2. Loosely adapted from Faber, ibid., immediately following: «Et si indiget, quomodo non gaudet frequentia eiusdem? quomodo denique non arescet, si longo tempore obliviscantur comedere panem suum? Psal. 101 [102.4].»

Евхаристиа 3. Taken from Faber, Dominica 2 Post Pentecosten, No. 1 «S. Eucharistia coena magna», sect. 3 «Ex epulis selectissimis». 11. 1–6 cf Faber: «Deinde cibus Eucharisticus mira arte confectus est. Nam primo per consecrationem uno verbo et in momento mutatur panis in Corpus Christi.» 11. 7–8 cf Faber: «Secundo, accidentia panis remanent sine subiecto.» 11. 9–14 cf Faber: «Tertio, Christus cum tota sua naturali quantitate est in parva hostia et in quavis eius parte, si frangatur.»

Евхаристиа 4. Taken from Faber, ibid., sect. 6 «Ex maximo periculo». 11. 1–6 cf Faber: «Hinc canit Ecclesia: Mors est malis, vita bonis, vide paris sum ptionis quam sit dispar exitus.» 11. 7–14 cf Faber: «Sic mel nocet cholericis, prodest phlegmaticis. Sic eadem columna illuminavit Hebraeos, excoecavit Aegyptios. Exod. 14. ut habetur ex Chaldaeo. Sic ex eodem fonte Hebraei hauriebant aquam claram, Aegyptii vero sanguinem, ut scribit Iosephus. Sic ex eodem flore apis sugit mel, aranea venenum.» 11. 15–16 are not taken from Faber.

Евхаристиа 5. Taken from Meffreth, In Festo Corporis Christi, No. 2. 11.1–10 cf Meffreth: «Multa mirabilia sunt in hoc Sacramento, vt dicit Thom: de Argen: in Compend: Theolog: verita: li. 6. Primum est quod ibi est corpus Christi in tanta quantitate, sicut fuit in cruce, & sicut iam est in coelo, nec tarnen excedit terminos illius formae.» 11. 11–14 cf Meffreth: «Secundum quod ibi sunt accidentia sine subiecto.» 11. 15–16 cf Meffreth: «Tertium quod conuertitur ibi panis in corpus Christi, nec etiam annihilatur.» 11. 17–22 cf Meffreth: «Quartum quod corpus non augetur ex multarum hostiarum consecratione, nec minuitur ex multarum hostiarum sumptione.» 11. 23–28 cf Meffreth: «Quintum quod idem corpus in numéro est in locis pluribus sub omnibus hostijs consecratis.» 11. 29–32 cf Meffreth: «Sextum quod quando diuiditur hostia non diuiditur corpus Christi, sed sub qualibet parte totus est Christus.» 11. 33–40 cf Meffreth: «Septimum quando tenetur hostia in manibus, & videtur oculis corpus Christi, nec tangitur nec videtur, sed haec tantum modo circa species sunt.» 11. 41–44 cf Meffreth: «Octauum quod statim cum desinunt esse istae formae, tune statim etiam ibi desinit esse corpus & sanguis Christi.» 11. 45–48 cf Meffreth: «Nonum quod cum non sit ibi panis & vinum, tarnen accidentia habent effectum eundem vt prius, scilicet, inebriare, satiare & huiusmodi» (Pars aestiv., p. 204).

Евхаристиа 6. Taken from Meffreth, Feria 5 In Coena Domini: «Sacerdos etiam quidam deuotus beatae Virgini, de Sacramento altaris dubitauit. Vnde earn assidue inuocauit, vt ei subueniret. Cui Missam celebranti, hostia ante Pater noster disparuit. Admiratus de hoc, & perterritus, B. Virgo ei apparuit, Filium tenendo in manibus. Cui etiam dicebat: Ecce eum quem puellula puerpera peperi. Ecce quem consecrasti. Ecce quem tuis manibus tenuisti, quem tangendo & leuando cunctis ostendisti, quem in sacramento manducas & bibis. Ecce filium meum tibi trado deuote & reuerenter suscepturum; & sic deposuit puerum pulcherrimum, qui subito transfiguratus est in hostiam panis, quem sacramentaliter sumpsit, & sic omnis dubitatio in eo cessauit» (Pars hyem., p. 357).

Жабы послушливыя. Taken from MSE (1653), «Obedientia» No. 19 «Obediens frater ranis im perat, ne de' сaetero sua coaxatione fratres inquiètent.»: «Item audivi de fratre alio valde prompto ad singulas obedientias superiorum suorum, qui cum esset praeparatus ad dicendum missam, ranae (quarum multae erant in loco illo) tantum vociferabantur, quod per eas fratres in devotione sua non parum impediebantur. Dixit ergo Prior isti quasi ioculariter. Vade die illis bestiis, quod servent silentium. At frater iste vadens ad locum fluvialem, ubi ranae erant, facto signo crucis dixit haec verba: In nomine Domini nostri Jesu Christi praecipio vobis, ut taceatis: & ex tunc non est auditus clamor huiusmodi ranarum in illo loco. Ex vitis Fratrum Eremitarum S. Augustini» (p. 536). Published in Eremin and PLDR.

Жатва. Taken from Faber, Dominica 19 Post Pentecosten, No. 1 «Paucitas electorum ostenditur», sect. 1 «Ex scriptura veteris legis»: «Ubi queritur, ut videmus, Diabolum facere in mundo vindemiam: Deum autem quasi colligere racemos, qui fugerunt manus vindemiatorum.» Published in Pančenko.

Жезл. Taken from Faber, In Festo S. Nicolai, No. 4 «Quid debeant parentes Liberis», sect. 7 «Disciplina»: «Nisi adhibuerint parentes virgam disciplinae filiis, Deus reget eos in virga ferrea [Rev. 2.27]."

Жезл 2. Taken from Faber, ibid., immediately following: «Ita enim virga Moysis, quamdiu earn manu tenuit, virga fuit, ubi abiecit, serpens erat, Exod. 4. [3]. Ita si virgam super filio tenueris, virga tantum erit, nec filius morietur. Sed si abieceris earn, serpens erit, et mors filio.»

Жезл 3 Taken from Faber, In Festo Nativitatis Christi, No. 2 «Tituli Salvatoris nati», sect. 1 «Admirabilis»: «Vidit virgam Aaron sine cultura florentem: videt nunc virgam Iesse absque viri opera florem Christum proferentem.» Жезл 4 Taken from Faber, Dominica 15 Post Pentecosten, No. 5 «Ars bene moriendi», sect. 4 «Provide tibi arma etiam offensiva»: «Et hunc si quid aliud, summopere timet diabolus, uti canis nimirum baculum, quo semel est percussus.»

Желание. Taken from Faber, Dominica 5 Post Pascha, No. 4 «Causae cur interdum non audiantur preces nostrae a Deo», sect. 5 «Quia forte noxia petimus». The poem expresses the section heading.

Желание движется чим. Taken from Faber, Dominica 4 Post Pentecosten, No. 4 «Causae cur tarn pauci convertantur per verbi Dei praedicationem», sect. 1 «Ignavi pisces»: «Vere equidem S. Chrysostomus ho. 31. operis imperfect, ait: 'Ecce si ostendis leoni viridem herbam aut campum bene florentem, non excitas eum in concupiscentia, quia non habet hoc in natura ut herbas manducet. E contra si ostendas bovi cames, non concupiscit, quia bovis natura non est, ut manducet camem. Sic et homini mundiali, si de bono caelesti loquaris non excitatur in concupiscentiam boni,' haec ille.»

Желанием край. Taken from Faber, In Festo Matthiae Apostoli, No. 8 «Documenta Evangelii [on the Gospel for the day, viz. Matt. 11.25–30]», sect. 5 «Quorsum nobis fugiendum cum laboramus»: «Christum habemus omnipotentem, et habemus patrem. Quid amplius desideremus? ... Vel si iam cum Christo sumus, quid nobis deesse potest, vel qua ratione tristes esse possumus, qui habentem omnia habemus?»

Желанием край 2. Taken from Faber, ibid.: «Quemadmodum enim acus nautica non quiescit, nisi aciem direxerit versus plagam septentrionalem: ita et anima nostra non nisi in Deo.»

Жена. Taken from Faber, In Festo S. Nicolai, No. 1 «Quinque talenta ad meritum exercenda et in Ecclesia dispensanda, dispensata a Sancto Nicolao, quinam defodiant», sect. 4 «Ingenium et ratio»: «Carthaginenses mulieres neglecto cultu proprio raserunt capita sua, et capillos contulerunt in usum fiinium militarium quorum penuria laborabat civitas, teste Plut, in lib. de usura.»

Жена 3. Taken from Faber, Dominica 15 Post Pentecosten, No. 3 «Quae potissimum vitia iuvenibus vitam abrumpant», sect. 2 «Libido». 11. 1–2 cf Faber: «Quid perdidit Ninum Regem nisi obscoenus amor? Habebat hie concubinam Semiramidem (ut Sabellicus narrat apud Maiol. to. 3. coll. 2.) quam insane adeo deperibat, ut servus eius fieret.» 11. 3–34 cf Faber: «Nihil erat, quod petere ab ipso pellex non auderet. Itaque cum aliquando teneri se alicuius rei magno desiderio diceret, unius diei scilicet imperium ut sibi concedatur, risit Rex et mox edixit statuto die ut omnes reginae obedirent; qui secus faceret, morte plecteretur.» 11. 35–40 cf Faber: «Ibi mulier regio cultu induta, et in solo regio conspicua, stipata satellitibus, omniumque concursu, imperii huius brevissimi exitum spectare volentium.» 11. 41–50 cf Faber: «Ilia primo res leviculas tentandorum animorum gratia imperat, mox maiora. Tandem ut adducatur Rex: adducitur; ut vinciatur: vincitur; ut occidatur: occiditur; atque hoc pacto regnum ipsa sibi obtinuit stabilivitque, et ex diumo diutumum fecit.» Published in Eremin and PLDR.

Жена 6. Taken from Meffreth, Dominica 4 Post Pascha, No. 1: «Dicit Holkot, vbi supra: Tripliciter laedit mulier, voce, visu & tactu. Vox namque mulieris naturaliter frangit virilem animam cum suauitate mirabili. Vnde Aug. de singularitate Clericor. lib. 1. ca. 8. Mulier nunc in risum soluitur, nunc blandities exhibet, & quod est venenosius super cuncta psallere delectatur, cuius cantu tolerabilius est audire basiliscum sibilantem, visu laedit si videatur, Ideo dicit poeta, Foemina fax Sathanae faetens rosa, dulce venenum. Sed tactu nocet maxime. De hoc Augustinus lib: 1. Solilo. c. 5. Nihil aliud sentio, quod ex arce animum virilem deijeit, quam blandimenta faeminae, corporumque contactus» (Pars, aestiv. pp. 93–94). The image of the sirin (1. 6) is Simeon's own addition.

Жена злая. Taken from Meffreth, ibid. 11. 1–4 cf Meffreth: «Certe multo fortius mulieres intoxicant mentem, quam colubri camem.... Eccle. 25.[Ecclus. 25.22–23] de iniqua faemina dicitur. Non est caput nequius super caput colubri, non est ira super iram mulieris.» 11. 21–32 cf Meffreth: «De hoc loquitur signanter Petrus Blesensis, ad regem Henricum regem Angliae in expositione quadam, super lob, vbi causam exponit, quare Diabolus, qui lob de omnibus bonis suis, filijs, & filiabus, & substantia expoliauit, vxorem tarnen sibi reliquit. Hoc, inquit, non fuit ad solatium viri, sed ad suam consummationem suae malitiae, vt per faeminam vinceret, quern persecutione non vicerat, & quod verberibus non poterat, verbis mulieris efficeret.» 11. 33–38 cf Meffreth: «Per faeminam, inquit, Ioseph incarceratus est.» 11. 39–40 cf Meffreth: «Naboth occisus; ... Miphiboset interfectus, ... Sysara clauis confossus.» 11. 41–42 cf Meffreth: «Samson vinculatus est.» 11. 43–44 cf Meffreth: «Salomon, apostata affectus.» 11. 45–46 cf Meffreth: «Praecursor Christi Baptista decollatus.» 11. 47–54 cf Meffreth: «Et cum per filium Dei ordinata est nostra redemptio, serpens hostis, quod ne in morte Christi nostrae redemptionis participate impleretur, salutem totius generis humani machinatus est per faeminam impedire. In vxorem namque Pilati visiones deceptorias & phantasticas illusiones immisit, in tantum quod Pilato mortem Christi dissuadendo mandauit. Nihil tibi et iusto illi, multa enim per visum hodie passa sum propter ilium [Matt. 27.19]. Haec ille.» 11. 59–62 cf Meffreth: «Nullum enim venenum dicitur [coluber] inficere camem priusquam cum carne misceatur, species autem mulieris etiam a longe sine tactu inficit mentem» (Pars aestiv., p. 93).

Жена блудная. Taken from Faber, Dominica 4 Post Pentecosten, No. 3 «Quam frustra laborent sectatores mundi», sect. 4 «Voluptuarii». 11. 1–20 cf Faber: «Scribit Cardanus 1. 12. de rerum variet. c. 56. Fenellam Reginam Kemetho Regi Scotorum porrexisse pomum aureum ita fabrefactum, ut quicumque illud tetigisset, statim multis telis e porno prosilientibus transfigeretur: eoque Regem nihil suspicantem invitatum in Festicarii oppido occidisse.» 11. 21–28 cf Faber: «Profecto huiusmodi pomum meretrix et libido est, quo contactu suo plurimis ac venenatis telis configit amatorem.»

Жен близость. Taken from Faber, In Festo Annuntiationis B.V., No. 7 «Propugnacula pudicitiae extructa a Maria Virgine», sect. 3 «Tacitumitas»: «Unde Senior quidam apud Eviratum in pr. spirit, c. 119. aiebat: 'filioli, sal ex aqua est, et si appropinquaverit aquae, continuo dissolvitur et deficit: ita vir ex muliere est: unde si familiaris nimis conversatur, se miscuerit, facile in alterius laqueos trahuntur.» Published in Berkov, PLDR and Раnčenkо.

Жен близость. 2 Taken from Faber, ibid.: «Sciebat enim Moyses ignem potius prosilire ex percussione petrae, quam aquam: Ita nimis temerarium est, ex tali conversatione honestatem elicere, cum potius contrarium, ignis scilicet concupiscentiae per illas generetur.» Published in PLDR and Раnčenkо.

Жен близость 3. Published in PLDR and Раnčenkо.

Жен близость 4. Published in Majkov, Berkov, PLDR and Раnčenkо.

Женитва. Taken from Faber, Dominica 2 Post Pentecosten, No. 9 «Documenta [on the Gospel for the day, viz. Luke 14.16–24]», sect. 5 «Discunt coniugati versari se in periculo ... 3 ob gravia coniugii onera»: «Hinc Pharoneus a thesauris Rex nominatissimus, die qua decessit, Leontio fratri suo dixit: Nihil mihi defuisset ad plenam felicitatem, si defuisset uxor. Leontio causam quaerentfe]: sciunt hoc omnes mariti, inquit."

Женитва 2. Published in part in Majkov and in full in Eremin and PLDR.

Жених – Христос, невеста – душа. Taken from Meffreth, Dominica in Palmis, No. 1. 11. 1–14 cf Meffreth: «Quidam rex pulchram habuit filiam, quam multum dilexit, & regnum suum dedit ei. Hoc audiens quidam Tyrannus princeps, venit ad earn, & si ei consentiret multa repromisit. Consentiens igitur ei ab eo fuit seducta, & ab hereditate repulsa. Quo facto, gemitus emittebat, & in via mendicans publice residebat.» 11. 15–22 cf Meffreth: «Vna igitur dierum cum sic flendo sederet, quidam miles generosus iuxta earn equitauit, vidensque eius pulchritudinem, quid ei esset interrogauit. Cui ilia: Filia, inquit régis sum vnica, sed per quendam Tyrannum deflorata, & regno sum priuata.» 11. 24–34 cf Meffreth: «Hoc audiens miles, dixit. Si fidem mihi dederis, & in sponsum me acceperis, contra Tyrannum bellandum pergam, & regnum tuum tibi requiram; hac tarnen conditione interposita, vt si in bello mortuus fuero, arma mea sanguinolenta custodies in signum memoriae meique amoris.» 11. 35–41 cf Meffreth: «Cumque hoc ilia promitteret: contra Tyrannum miles processit, & amputato eius capite ipsum superauit, & haereditatem puellae recuperauit. In hac tarnen pugna miles laetale vulnus accepit, sicque consummauit cursum huius vitae.» 11. 41–46 cf Meffreth: «Puella vero per multos annos eius mortem deplanxit, & arma eius in camera pendentia saepius visitauit, & visis illis amare fleuit.» 11. 47–58 cf Meffreth: «Habito igitur regno, multi nobiles ad earn veniebant, & multa ei prominentes, in vxorem petierunt. At ilia auditis eorum verbis, antequam responsum daret, cameram intrauit, & diligenter inspexit dicens: О Domine mi, mortuus es pro meo amore, haereditatemque meam mihi occiso hoste redonasti. Absit hoc a me, quod alteri vnquam consentiam sicque exiens dixit.» 11. 61–70 cf Meffreth: «Moraliter. Iste Imperator vel Rex, est pater coelestis, cuius imperio omnes obediunt creaturae. ... Iste rex habet pulchram filiam, per quern intellige cuiuslibet fidelis animam, quae pulchra est ratione creationis. ... Sensibus quidem dat exteriorem ornatum sapientiae, quasi exteriorem habitum, & quasi quasdam gemmas fulgentes appendens exterius sapientiam, qua quasi naturali pulchritudine faciem tuam decorauit intus.» 11. 71–81 cf Meffreth: «Ecce quod anima, summi régis filia, ad regnum decoris est electa, de hoc audiens princeps Tyrannus diabolus, qui loan. 16.[11] dicitur princeps huius mundi. Et secundum Gregorium princeps tenebrarum venit, & multa promisit, principaliter primis parentibus nostris, quando dixit: Genes. 3.[5] Eritis sicut Dij, scientes bonum & malum. Et similiter nobis adhuc existentibus promittit multa, vt longam vitam, diuturnam sanitatem, facilem consecutionem veniae, & gratiae, & sic de alijs, vt ei consentiamus.» 11. 81– 92 cf Meffreth: «Quo facto decipit nos, & polluit animas nostras. ... Iste inquam tyrannus diabolus non solum animas peccantium, & sibi consentientium polluit, sed etiam ab hereditate paradisi coelestis repulit. Sicut figuratum fuit in primo parente Adam.... Propter quod filia summi régis, scilicet genus humanum, sedebat secus viam mendicans.» 11. 93–106 cf Meffreth: «Et tarn diu sic lugens sedebat, quousque generosus miles Christus filius Dei vna dierum, quando videlicet venit plenitudo temporis, ad Gal. 4. [4] indueret se carne humanitatis, & pugnando cum diabolo filiam summi régis patris sui coelestis liberaret, & sibi regnum coeleste moriens in cruce redonaret.» 11. 107–16 cf Meffreth: «Et hoc etiam innuitur in exemplo praedicto, vbi dictum est, quod miles ille accepit vulnus laethale. ... Idcirco debet anima cuiuslibet hominis toto tempore vitae suae mortem Christi deplangere ad instar illius puellae, & arma suae passionis ad cameram sui cordis portare, & ea frequenter aspicere.» 11. 117–26 cf Meffreth: «Sed per nobiles moraliter intelliguntur daemones, quia nobiles sunt propter subtilitatem naturae. ... Cum igitur sic tentant te ducere in vxorem, seu accipere; intra in cameram cordis tui, & per deuotam meditationem intuere arma Christi, propter te mortuum, & tunc ei non consenties» (Pars hyem., pp. 337–9).

Жертва. Taken from Faber, Feria 3 Pentecostes, No. 7 «Quatuor fines sacrificii Missae», Thema: «Quemadmodum sole oriente stellae se abscondunt, quoniam earum lumen a sole mutuatum, et in ipso eminenter contentum est: ita sacrificio novae legis incipiente, desierunt sacrificia veteris legis, quia hoc unicum eminenter in se continet omnes illas vires et excellentias, quae in antiquis illis divisae erant, et ab hoc nostro mutuatae, ut testatur Cone. Trid. sess. 23. cap. 1.»

Жертва 3. Taken from Faber, In Festo Purificationis B.M.V., No. 2 «Quae potissimum primogenita Deo offerenda», sect. 4 «Primogenitum aetatis». 11. 1–16 cf Faber: «Tales, ait Hugo de claustro animae, cap. 3. c. 10. offerunt hostiam viventem, Deo placentem, immaculatam, non aure, non oculo, non pede, non cauda carentem. Audiat hoc senum sera conversio, quiвus ex defectu senectutis aures obdurantur, oculi turbantur, et ut cuncta breviter per stringam, ipsi in se per se deficiunt. Hi non offerunt agnum immaculatum, sed ut ita dicam, porcum curatum, etc. Sic ille.» 11. 17–28 cf Faber: «Senes si se Deo offerant, quando non tarn vitia deserunt, quam a vitiis deseruntur: quando ad Heroicos virtum actus inepti sunt, quid magnum Deo offerunt? contra si iuventutem Deo offeras, omnem tuam vitam репе certo obtulisti. Quid mirum ergo, si florum iuventutis postulet a te Deus, cui totam vitam debes?» The rest of the poem does not appear to come from Faber.

Жертва 4. Taken from Faber, ibid., sect. 5 «Primogenitum filiorum». 11. 1–16 cf Faber: «Primogeniti asini mutabis ove. Exod. 13.[13]. Quae vero causa, putatis, huius unius exceptionis? Absque dubio, quia asinus stupidissimum et ignavissimum animal est, quod verberibus urgeri, nihilque facile edoceri potest, indicari voluit Deus tales liberos, qui stupidi sunt et indociles, ignavi etiam et aversi a statu Ecclesiastico, non esse ad ilium promovendos vel adigendos: non est status, qui requirat maiorem scientiam et virtutem, quam Ecclesiasticus.»

Жестосердие. Taken from Faber, In Festo S. Stephani Protomartyris, No. 6 «Obdurationis causae et remedia», sect. 1 «Subtractio gratiae»: «Subtractio gratiae divinae, non omnis omnino, sed potentis et efficacis, qua cor emolliatur. Sic enim lutum induratur, cum sol exugit humorem.»

Жестосердие 2. Taken from Faber, ibid., sect. 3 «Flagella»: «Quemadmodum enim incus malleis fabrorum tusa, magis induratur: ita et perversi homines, dum flagellantur, saepe duriores fiunt, et prorsus obstinati. ... Ita Pharao, cum a Deo flagellis obiurgaretur, ut tandem ipsi cedere et cervicem inclinare vellet, magis intumescebat et obfirmabat animum.»

Жестосердие 3. Taken from Faber, ibid., sect. 4 «Prosperitas»: «... Uti fecit et Pharao, qui cum primum plagae cessabant: Videns quod data esset requies, in gravavit cor suum, ut dicitur Ex. 8. vers. 15. Unde S. Aug. serm. praedicto [i.e. ser. 88. de tempore], ait: Pharaonem non divina potentia, sed divina patientia credenda est obdurasse. Nam si gravius et instantius flagellatus fuisset Pharao, emollitus tandem fuisset: sed quoniam Dei occulto consilio levior et brevior fuit plaga: inde durior factus est.»

Живописание. Taken from Faber, Dominica 4 Post Pascha, No. 6 «Qua ratione diabolus doceat omnem falsitatem», sect. 5 «Docet rem fucare». 11. 1–4 cf Faber: «Ad perdicem a Protogene in Rhodo depictam advolarunt vivae perdices.» 11. 5–8 cf Faber: «Draco depictus in Triumviratu cessare fecit aves a cantu, quae interrumpebant somnum Lepido.» 11. 9–12 cf Faber: «Corvi in Theatro Claudii decepti a fenestris pictis, per eas dum avolare vellent impegerunt.» 11. 13–16 cf Faber: «Equo ab Apelle picto, et in publicum producto adhinnierunt equae.» 11. 17–20 cf Faber: «Idem tam ad vivum aliquos depinxit, ut Divinatores ex imaginum figura et lineamentis divinarent eis vitam et mortem. Refert Plinius lib. 35. cap. 10 Stob. lib. 14.» Published in PLDR.

Живот. Taken from Faber, Dominica 15 Post Pentecosten, No. 7 «Emendationem vitae non esse differendam usque ad senectutem», sect. 1 «Quia incertum an ad senectam perventurus sis»: «Unde lob c. 9.[26] ait: pertransierunt quasi naves poma portantes. Aptissime vero comparât vitam hominis navi; etenim navis, quae expansis velis per mare fertur, si occurrat aliis navibus, putat illas celerrimo cursu pelagus pertransire, se vero immobilem uno loco haerere, vel certe nonnisi lente progredi: idem nobis evenit; videmus alios ad mortem velocissime properare et unum post alterum efferri ad sepulchrum, nos interim stare et longe a morte abesse putamus, cum tarnen velocissimo item cursu ad earn properemus.»

Живот 4. Published in Bylinin.

Жид. Taken from Faber, Dominica 13 Post Pentecosten, No. 5 «Quorumnam consortium, velut leprosorum, maxime fugiendum sit, et quidem ex praescripto SS. Canonum», sect. 1 «Iudaeorum»: «Ita ut Iudaeos inter Christianos tolerare, non sit aliud quam serpentem in gremio alere, vellucios in piscinam mittere, qui reliquos pisces devorent.»

Жид 2. This poem does not appear to originate in Faber, despite the fact that the poems immediately preceding and following it are taken from the same text in Faber.

Жид 3. Taken from Faber, ibid. See commentary on Жид above.

Жизнь 3. Published in Bylinin.

Житие Христово. Taken from Faber, In Festo Nativitatis Christi, No. 4 «Praecipui fines, ob quos Verbum саго factum», sect. 3 «Exemplum». 11. 1–8 cf Faber: «Unde S. August, lib. de vera relig. capite 16. ait: 'Tota vita Christi morum disciplina fuit. Satellites voluptatum divitias pemiciose appetebant: pauper esse voluit.'» 11. 9– 10 cf Faber: «'honoribus et imperiis inhiabant: Rex fieri noluit.'» 11. 11–12 cf Faber: '«carnales suos filios magnum bonum putabant: tale coniugium prolemque contempsit.'» 11. 13–14 cf Faber: «'contumelias superbissime horrebant: omne genus contumeliarum sustinuit.'» 11. 15–18 cf Faber: «'iniurias intolerabiles esse arbitrabantur: quae maior iniuria, quam iustum innocentemque damnari?»' 11. 19–20 cf Faber: «’dolores corporis execrabantur: flagellatus atque cruciatus est.'» 11.21–22 cf Faber: «'ignominiosissimum mortis genus crucem putabant: crucifixus est."' 11. 23–24 cf Faber: «'Omnia quae habere cupientes non recte videbamus, carendo vilia fecit; omnia quae vitare cupientes a studio deviabamus veritatis, perpetiendo deiecit.' Haec ille.»

Житие наша – пара. Published in PLDR and Раnčenко.

Жребий. Taken from Faber, In Festo Matthiae Apostoli, No. 8 «Documenta Evangelii [on the Gospel for the day, viz. Matt. 11.25–30]», sect. 4 «Non temere scrutari Dei iudicia»: «Videbatur autem (nostro sensu) eligendus Ioseph, quia cognomento Iustus, ab insigni videlicet sanctitate et iustitia: rursum quia, ut multi volunt, Christi propinquus, et frater S. Iacobi Maioris erat, quia prior nominatur: sed aliter sors cecidit et electus est Matthias, (quae vox sonat donum Dei) ut sciamus ex Dei dono, non ex meritis nostris dari nobis gratiam.» For the account of the election of Matthias, see Acts 1.15–26.

Злая, грехом наносимая. Taken from Meffreth, Dominica 3 Post Pascha, No. 2. 1. 1–4 cf Meffreth: «O si peccator animaduerteret mala, quae per peccatum incurrit, fleret vtique in praesenti, ne haberet materiam flendi in futuro.» 11. 5–12 cf Meffreth: «Nam per peccatum homo Deum offendit, consortium angelorum & sanctorum amittit, & suffragia Ecclesiae perdit, animam per peccatum interficit, diabolo se subijcit, & in infemum se submergit.» 11. 13–18 cf Meffreth: «Quis ergo peccator habet adeo durum cor, quod possit se continere a fletu, qui aduertit haec mala, quae peccatum adducunt? Circumspice vndique ex omni parte inuenies damna.» 11. 19–24 cf Meffreth: «Si respicis sursum inuenies tibi Deum offensum, & coelum clausum.» 11. 25–28 cf Meffreth: «Si deorsum, infemum apertum.» 11. 29–30 cf Meffreth: «A dextris, consortium bonorum perditum.» 11. 31–32 cf Meffreth: «A sinistris, consortium malorum afflictiuum.» 11. 33–34 cf Meffreth: «Ante te mortem, quia si tu mortuus fueris in peccatis damnaberis.» 11. 35–36 cf Meffreth: «Post te damnum, quia suffragia ecclesiae & sanctorum nunquam tibi prodesse possunt. Haec Iordanus in suis postill.» (Pars aestiv., p. 86).

Злонравие. Taken from Faber, In Festo S. Nicolai, No. 4 «Quid debeant parentes Liberis», sect. 2 «Morum honestas»: «S. Chrysost. horn. 9. in 1. Epist. ad Tim. ait... Dedecus est parentum, si liberi eorum incedant sordidi, laceri, nudi; quanto magis si male morati.»

Злонравие 2. Taken from Faber, In Festo S. Stephani Protomartyris, No. 2 «Modi ulciscendi se Christiane», sect. 1 «Bonus esto». 11. 1–8 cf Faber: «Idem docet Cardinalis Bellarmin. cone. 26. ’Si quis forte avarus, inquit, vel intemperans vel irreligiosus appelletur, mox cum stomacho respondebit: Non est ita, mentiris: hoc ferro ostendam me virum probum atque integrum esse. Videte hominis dementiam.... Quid habet gladius cum probitate? ... Optimum igitur et saluberrimum ultionis genus hoc est: Avarum te appellavit: exhibe te erga ilium ipsum liberalem, obrue ilium beneficiis. Intemperantem te esse dixit? sobrie vivito, ieiuniis operam dato...' Sic ille.» 11. 9–12 are not taken from Faber.

Злоплодие и безплодие. Taken from Faber, In Festo S. Georgii, No. 7 «Documenta Evangelii [on the Gospel for the day, viz. John 15.5–11]», sect. 4 «Malum a Christo separari». The poem summarises the whole section which is based on Christ’s words: «If a man abide not in me, he is cast forth as a branch, and is withered; and men gather them, and cast them into the fire, and they are burned» (John 15.6).

Злословник. Taken from Faber, In Festo Matthiae Apostoli, No. 3 «Invitatoria ad iugum Diaboli trahendum dissuadentur», sect. 4 «Invitât per invidos»: «Ut enim canis mordet etiam eum, qui vult ei sagittam e pede extrahere, sic detractor.»

Злый от добрых и с добрыми. Taken from Faber, In Festo Matthiae Apostoli, No. 6 «Cur Iudas a Christo ad Apostolatum fuerit evectus», sect. 4 «Quia dignitas status non significat hominem». 11. 1–2 cf Faber: «Ex S. Thoma Aquin, in Matth. 10. Ut doceret dignitatem flatus non sanctificare hominem.» 11. 9–10 cf Faber: «Ostende mihi locum, quo non penetraverit peccatum, unde nemo sit lapsus.» 11. 13–14 cf Faber: «In caelo? lapsus est inde Lucifer.» 11. 15–16 cf Faber: «In Paradiso? lapsus est inde Adam et Eva.» 11. 17–26 taken from Faber, ibid., sect. 5 «Ut sciamus mirum non esse, si inter bonos sit quis malus»: «In domo Adae fuit Cain, in domo Noe Cham, in domo Abrahae Ismael. ... Quare Augustinus epist. 137. ut habetur 47. dist. c. quantumlibet [sic], ait: 'quantumlibet vigilet disciplina domus meae, homo sum et inter homines vivo, nec mihi arrogare audeo, quod domus mea melior sit quam Area Noe, ubi inter octo tantum homines, unus reprobus inventus est: aut melior sit quam domus Isaac, cui de duobus geminis dictum est: Iacob dilexi, Esau autem odio habui; aut melior sit quam domus Iacob, ubi lectum patris filius incestavit.'» 11. 27–28 cf Faber, ibid., sect: 4: «In Cathedra Pontificum? lapsus inde Heli.» 11. 29–30 cf Faber: «In Throno Regio? lapsus inde Saul.» 11. 31–34 cf Faber, ibid., sect. 5: '»...aut melior sit quam domus David, cuius filius cum sorore concubuit, cuius alter filius contra patris tam sanctam mansuetudinem rebellavit: aut melior cohabitatio ipsius Domini Christi, in qua undecim boni perfidem et furem Iudam toleraverunt.'» И. 37–40 contradict the sense of Faber's sermon, which is that the evil man should be tolerated by the rest of the company, and not cast out.

Змий. Taken from Voragine, cap. 110 «De sancto Donato martire»: 'Tons quidem adeo erat infectus, vt quicumque de illo biberet protinus moreretur. Dum igitur sanctus Donatus super asinum suum illuc iret vt oratione sua aquam sanaret, draco teribilis inde erupit et pedes asini cauda inuoluens contra Donatum se protinus erexit. Quern Donatus flagello quodam percutiens, vel secundum quod alibi legitur in os eius expuens, continuo interfecit. Orauitque ad Dominum, et omne venenum a fonte fugauit» (fol. [203v]). Published in PLDR and Раnčenko.

Змий ругаемый. Taken from Faber, In Festo Matthiae Apostoli, No. 5 «Commendatur Mansuetudo et Humilitas», sect. 4 «"A suis fructibus»: «Ut scribit auctor incognitus in illud Ps. 103. [104.26]. Draco iste, quem formasti ad illudendum ei. 'Cetus, inquit, piscis est magnus corpore, multo egens cibo, unde insequitur alios pisces, ut eos devoret: qui videntes eum, fugiunt naturali instinctu versus littus maris, ubi cetus ipsos vorare non potest propter paucitatem aquae: imo ipsos insequens impingit in terram et non valens ibi natare, occiditur a piscatoribus, et sic ab aliis piscibus ei illuditur.'»

Забвение. Taken from Faber, Dominica 3 Post Pascha, No. 1 «Omnia in mundo modica, etiam quae videntur magna», sect. 1 «Modicum est sapientia et scientia, 1 Quia fluxa»: «Saepe etiam perditur in hac vita, ut de Alberto Magno novimus, qui ad extremum omnium suarum scientiarum oblitus est; de Theodorico Canisio Soc. Iesu, qui ob mortem Petri fratris attonitus factus, obriguit apoplexia tactus, simulque omnium literarum oblivione, adeoque sui etiam nominis, ut Raderus in vita utriusque refert. Messala Corvinus Orator morbi diritate afflictus proprii nominis oblitus est. Plin. 1. 7. c. 20.» Published in PLDR and Раnčenko.

Заблуждение. Taken from Faber, In Festo Nativitatis Christi, No. 4 «Praecipui fines, ob quos Verbum caro factum», sect. 2 «Instructio»: '"Sicut enim qui in tenebris ambulat, ait S. Chrys. homil. 36. operis imperf. si semel viam perdiderit, interdum tota nocte ambulat iuxta viam errans, et non inveniet viam donee superveniat dies: sic et homines ambulantes in erroribus vel peccatis postquam Dei cognitionem semel perdiderunt, ad perfectam veritatis notitiam redire non poterant, nisi dies, scilicet Christus, venisset.' Haec ille.»

Зависть. Taken from Faber, Dominica 3 Post Pentecosten, No. 3 «Murmurationes dissuadentur», sect. 1 «Murmur contra proximos ... 2 ex invidia»: «Ad instar catellorum, qui cum vident aliquid cibi dari canibus aliis, mox oblatrant quasi indigne ferant: sic murmurabant operarii illi, quod paterfamilias parem dedisset mercedem iis, qui una tantum hora laboraverant [see Matt. 20.1–16].»

Зависть 2. Taken from Faber, Dominica 6 Post Pascha, No. 5 «Mali cur bonos oderint, et cur veritatem», sect. 1 «Bonos mali oderunt: ... 4 ob invidiam». 11. 3–6 cf Faber: «Vidit Cain Abelis sacrificia Deo placuisse, utpote caelesti igne absumpta, sua vero minime, Gen. 4.[4–5]. Hinc odium in fratrem.» 11. 7–10 cf Faber: «Vidit Esau benedictionem patris fratri esse impensam sibique surreptam, hinc песет ei machinabatur, Gen. 27.[41].» 11. 11–14 cf Faber: «Viderunt filii Iacob, quod frater eorum Ioseph a patre plus cunctis filiis amaretur, idcirco eum oderant nec poterant ei quidquam pacifice loqui, Gen. 37.[4].» 11. 15–20 cf Faber: «Viderunt Aegyptii se ab exteris Hebraeis sobole numerosa, pulchra, robusta, solerti aliisque animi et corporis dotibus instructa superari, ideo oderant et affligebant eos, Exodi l.[7–12].» 11. 21–26 cf Faber: «Viderunt Iudaei, Scribae et Pharisaei miracula, quae faciebant Apostoli, dona Spiritus Sancti in eos infusa, populum eis adhaerentem et addictum; ideo dissecabantur cordibus et fremebant in eos, caedebant, occidebant.» 11. 27–30 cf Faber: «Vident mundani viros pios, virtuosos, religiosos coli et amari a principibus et Episcopis, et praeferri sibi; inde oderunt illos.» The image of the owl is not taken from this passage in Faber.

Зависть 3 – 20. All these poems occur consecutively in A, fols. 251v–252v; although immediately preceded and followed by poems inspired by Faber, Dominica 1 Post Pascha, Nos. 1–4, this cycle does not appear to have the same source. Nos. 7, 8, 9, 12, 24 published in Bylinin; No. 8 published in Anthony Hippisley, The Poetic Style of Simeon Polotsk y, Birmingham, 1985, p. 44.

Зависть 21, 22. Taken from Faber, In Festo S. Georgii, No. 6 «Martyres Diaboli», sect. 7 «Invidi»: '"Sicut rubigo est venenum ferri, sic invidia cordis humani, et sicut viperas dicunt abrupto ventre matris nasci: sic indvidia concipientem se animam corrodit et tabefacit,' ait S. Basil, horn, de invidia.»

Завет. Taken from Faber, In Festo S. Nicolai, No. 4 «Quid debeant parentes Liberis», sect. 4 «Labor et exercitatio»: «Munus hoc subministrat Aesopicus ille agricola, qui moriens ut excitaret ad laborem filios, vocatis ad se aiebat: 'Amantissimi filii, quo in loco res meae sint videtis. Feci quod bonum parentem oportuit facere, et quicquid potui mea industria vobis comparari: idque totum in vinea nostra quaerere ac reperire licebit.' Mortuo igitur patre filii ligonibus armati solum omne evertunt et thesaurum quidem invenere nullum, sed terra interim perculta fructum attulit uberem.» Published in Eremin and PLDR.

Задняя. Taken from Faber, In Festo Annuntiationis B.V., No. 3 «Quomodo per incamationem roborata sit in hominibus Tides, spes et charitas», sect. 1 «Fides». 11. 1–6 cf Faber: «Praestitit hoc rursum Deus, quo die Verbum саго factum est: tunc enim ostendit non quidem faciem suam, id est, ipsam Divinitatem: quam in caelo solis ostendit Beatis: sed posteriora sua, id est, opera et signa Divinitatis suae clarissima, quae Christus edidit, dum in hoc mundo quasi transiret.» 11. 7–8 cf Faber: «Desiderabat olim Moyses, videre faciem Dei, Exod. 33.[13] Ostende mihi faciem tuam , inquit, ut sciam te. ... Ecce, inquit [Dominus], est locus apud me et stabis supra petram: Cumque transibit gloria mea ропат te in foraminepetrae; et videbis posteriora mea [vv. 21–22]. 11. 9–12 cf Faber: «Et haec videre possunt illi soli, qui in Petra Ecclesiae stant et per foramen fidei prospiciunt.» 11. 13–16 cf Faber: «Videmus igitur nos in Christo primo Dei bonitatem ... sicuti terram perambulat sol, ut undique earn calore et lumine suo foveat, illuminet et foecundet: Sic Christus lumen doctrinae, et calorem gratiae suae omnibus obtulit et obicem non ponentibus impetiit.» 11. 17–20 cf Faber: «Secundo, Dei misericordiam, quia publicanos etiam et peccatores recepit.... Videns item humanum genus a Daemonibus sauciatum, misericordia motus super eo appropinquavit instar optimi illius Samaritani, et alligavit vulnera eius.» 11. 21–24 cf Faber: «Tertio, Dei charitatem, dum seipsum in Sacramento Eucharistiae nobis reliquit, dum pro nostra salute mori non dubitavit, etc.» 11. 25–28 cf Faber: «Quarto, Dei sapientiam, quia vidimus Christum sapientum ora obturantem.» 11. 29– 32 cf Faber: «Quinto, Dei providentiam, quia esurientes innumeros, pauculis panibus liberalissime pavit, et mirabiliter satiavit.» 11. 33–40 cf Faber: «Sexto, Dei potentiam, quia vidimus ... mirabilia innumera patrantem, Daemones coercentem et vincientem, mortem et morbos pellentem, ventis et mari imperantem, integram cohortem uno verbo prostementem; propria virtute a mortuis resurgentem et caelos penetrantem.» 11.41–52 cf Faber: «Septimo, Dei iustitiam, quia ementes et vendentes e templo eiecit, poenitentes vero in templo absolvit. Latronem poenitentem in paradisum assumpsit, impoenitentem vero reliquit; humiles et parvulos suscepit ad se venientes, superbos vero Pharisaeos reiecit. Petrum flentem recepit, Iudam impoenitentem et desperantem deseruit.» 11. 53–56 cf Faber: «Octavo, immensitatem, quia vidimus etiam absentem curasse infirmos, aeque ac praesentem.» 11. 57–60 cf Faber: «Nono, divitias; siquidem cum voluit, pisces subito adduxit, et capiendos praebuit, staterem quoque piscis ore gestum. Deinde divitias gloriae suae ostendit in transfiguratione sua.» 11. 61–66 cf Faber: «Decimo, sanctitatem, dum omni omnino culpa vacuus fuit: Unde dixit: Quis vestrum arguet me de peccato?»

Задняя Божия. Taken from Faber, ibid. 11. 1–6 cf Faber: «Desiderabat olim Moyses, videre faciem Dei, Exod. 33.[13] Ostende me faciem tuam, inquit, ut sciam te, q.d. ostende mihi quisnam sis: Sed respondit Dominus: Non poteris videre faciem meam, non enim videbit me homo, ut vivet [v. 20]. Ecce, inquit, et locus apud me et stabis supra petram: Cumque tran sibit gloria mea ропат te in foramine petrae; et videbis posteriora mea [vv. 21–22].» 11. 7–14 cf Faber: «Quasi haec in dorso Dei legisset. Praestitit hoc rursum Deus, quo die Verbum саго factum est: tunc enim ostendit non quidem faciem suam, id est, ipsam Divinitatem: quam in caelo solis ostendit Beatis.»

Закон. Taken from Faber, Feria 2 Pentecostes, No. 6 «Amoris erga Deum effectus», sect. 5 'Tnflammat, et crescere in amore facit»: «Ut iam non formidine poenae, sed virtutis amore Deo serviat.»

Закон 2. Taken from Faber, ibid., No. 8 «Fidei et religionis Christianae excellentia, ostendens earn esse caelestem», sect. 5 «Perducit ad sanctitatem»: «Bonarum enim et sanarum legum est sanare morbos animi, sicut bonae medicinae curare infirmitates corporum.»

Закон 4. Taken from Faber, In Festo S. Nicolai, No. 1 «Quinque talenta ad meritum exercenda et in Ecclesia dispensanda, dispensata a Sancto Nicolao, quinam defodiant», sect. 3 «Potestas Iurisdictionis»: «Ut enim opes in area positae non prosunt hominibus si non exponantur, ut pharmaca in pharmacopolio si non adhibeantur; ita leges quoque tabulis inscriptae mortuae sunt nec prosunt civitati, si non rigide observentur.» Published in Eremin and PLDR.

Закон 6. Taken from Faber, In Festo Matthiae Apostoli, No. 9 «Mysteria [on the Gospel for the day, viz. Matt. 11.25–30]», sect. 9 «Quid iugum et onus Christi»: «Quid sit iugum et onus Christi? Resp. Lex est Evangelica. ... Dicitur autem iugum, primo, quia accedentibus ad Christum imponitur, eosque comprimit et constringit, ne quandoque cami et appetitui libuerit, sequentur. Secundo, quia nos ad Christum per amorem et servitutem, et ad proximum vinculo charitatis alligat.»

Закон 7. Taken from Faber, In Festo Annuntiationis B.V., No. 3 «Quomodo per incamationem roborata sit in hominibus Tides, spes et charitas», sect. 3 «Charitas»: «Conatus est hoc etiam in veteri lege Deus efficere, sed non adhibuit medium tarn efficax, ibi enim per minas et castigationes coercebat a peccatis homines, hie autem per amoris exhibitionem: idcirco lex vetus timoris, nova autem amoris est.»

Закон 8. Taken from Faber, In Festo Matthiae Apostoli, No. 2 «Qua ratione iugum Christi, id est, mandatorum eius suave sit», sect. 1 «Consideratum in se»: «Quid esse potest melle dulcius? aegroto tarnen amarum persaepe videtur. Ad eumdem modum lex onerosa non tarn sua natura, quam nostra fit pigritia.»

Закон благодати. Taken from Faber, In Festo Annuntiationis B.V., No. 3 «Quomodo per incamationem roborata sit in hominibus fides, spes et charitas», sect. 3 «Charitas». 11. 1–10 cf Faber: «Nam multa quidem olim Deus bénéficia hominibus impendit, sed non talia. Per angelos eos docuit, sed non per se ipsum; multa illis bona dedit, sed non seipsum; propter ipsos caelum et terram fecit, sed nihil adhuc mali passus est; quae nos bénéficia per incamationem eius accepimus.»

Закон ветхаго и новаго разнствие. Taken from Faber, Dominica 5 Post Pentecosten, No. 2 «Veteris et novae legis differentiae», Headings. 11. 1–6 cf Faber: «1 Lex vetus scripta fuit in tabulis lapideis, nova in tabulis cordis cameis.» 11. 7–8 cf Faber: «2 Vetus fuit obscura, nova est clara.» 11. 9–10 cf Faber: «3 Vetus angustis terminis conclusa, nova per orbem totum diffusa est.» 11. 11–12 cf Faber: «4 Vetus temporaria est, nova aetema.» 11. 13–14 cf Faber: «5 Vetus erat grave iugum, nova, leve.» 11. 15–16 cf Faber: «6 Vetus erat timoris et servomm, nova amoris et filiorum.» 11. 17–18 cf Faber: «7 Vetus ex se neminem iustificat, nova vim iustificandi habet.» 11. 19–20 cf Faber: «8 Vetus puerorum erat, nova adultorum.» 11. 21–22 cf Faber: «9 Vetus temporalia solum promisit, nova vero bona aetema.» 11. 23–24 cf Faber: «10 Vetus clausum habuit caelum, nova apertum.»

Заслуга. Taken from Faber, In Festo S. Nicolai, No. 7 «Documenta Evangelica [on the Gospel for the day, viz. Matt. 25.14–30]». The poem is based loosely on sect. 1 «Monemur Christo gratias agere: 1 Quia tradidit nobis bona sua»: «Sunt autem mérita ipsius Sacramenta, doctrina, exempla, mérita denique nostra, quae ex ipsius meritis valorem vitae aetemae obtinent. Opera nostra ex se nihil possunt ad vitam aetemam promerendam.»

Затвор. Taken from Faber, In Festo Annuntiationis B.V., No. 7 «Propugnacula pudicitiae extructa a Maria Virgine», sect. 1 «Amor solitudinis». 11. 1–8 cf Faber: «Quis est qui nesciat arbores in viis constitutas maximas pati iniurias, a transeuntibus vellicari, baculis impeti, lacerari? Arbores vero in horto clausas, nihil homm pati?» 11. 9–16 cf Faber: «Similiter et fontem omnibus patulum et communem pluribus sordibus conspurcari: signatum contra aut ferreis cancellis septum, limpidissimum semper perseverare?» 11. 17–20 Cf Faber: «Optime igitur S. Martinus dicebat: ’Mulier intra murorum munimenta se contineat, cuius haec prima virtus et consummatio victoriae est, non videri,' refert Sulpit. dial. 2.» 11. 33–44 cf Faber: «Illiusmodi vero erat Dina, quae egressa ad videndas mulieres regionis exterae, quae tunc magno numéro et ornatae ad festum convenerant, (si credimus Iosepho) a Sichern rapta et oppressa est, Gen. 34.[1–2]. Volebat videre tantum; sed visa et ipsa est. Videre voluit mulieres tantum; sed offendit iuvenem.»

Затвор 2. This poem immediately follows Затвор in A and is loosely based on the same passage in Faber.

Зачатие Христово. The second half of the poem is taken from Faber, ibid., No. 8 «Virginitas Deiparae ante, in, et post partum ostenditur», Thema. 11. 25–28 cf Faber: «Quae illis per imagines et figuras delineata fuerunt, hodie re ipsa demonstrata sunt.» 11. 29–32 cf Faber: «Hodie enim Adam de terra virgine, ut S. Ambrosius serm. 37. de quadrag. loquitur, hoc est, nondum proscissa formatus est, quia Chrisus matre virgine procreatus.» 11. 33–36 cf Faber: «Hodie rubus ardens, sed incombustus visus est, quia ignem ilium alioqui consumentem, Deut. 4.[?11].» 11. 37–40 cf Faber: «Deum concepit Maria salvo integritatis virgineae virore.» 11. 41–44 cf Faber: «Hodie lex divina scripta est, sine graphio, ut ait S. August, serm. 14. de Natali, in tabula lapidea solo Dei digito, quia sola operatione Spiritus Sanctus concepit Virgo Christum.» 11. 45–48 cf Faber: «Hodie Virga Aaron annis siccata plurimis, sine aqua revixit, in templo floruit, nuces produxit, inquit S. August, loco cit. quia foemina absque omni cultura humana filium concepit.» 11. 49–52 cf Faber: «Hodie descendit ros in vellus Gedeonis, area circumiacente prorsus nihil perfusa, quia verbum Dei ita in uterum virginis descendit, ut claustra virginitatis eius intacta permanerent.» 11. 53–56 cf Faber: «Hodie novum creavit Dominus super terram : foemina circumdedit virum, quia sola virgo sine viro concepit Christum, qui adhuc in utero matris virili perfectione non caruit.» 11. 56–60 cf Faber: «Hodie lapis abscissus est de monte sine manibus, quia lapis angularis Christus sine virili opera de purissimo virginis sanguine formatus est.» 11. 61–64 this image (see 2 Kings 20.10–11, Isa. 38.8) does not appear to come from this passage in Faber.

Зачатие Христово и Предитечи. Taken from Faber, ibid., No. 9 «Circumstantiae Legationis angelicae», sect. 1 «Quando facta haec legatio?» 11. 1–8 cf Faber: «Primo. Tempore verno; quia tunc incipiunt omnia virere et florere, ac quodammodo reviviscere, quemadmodum in adventu Christi revixit mundus et vestitus est novis gratiae, virtutum, legum, sacramentorum, caeremoniarum, sacrificiorum floribus.» 11. 9–16 cf Faber: «Contra Ioannes Baptista in autumno conceptus est, quando collectioni frugum finis imponitur, et terra atque arbores virore suo spoliantur, quia cum Ioanne lex vetus, cuius ille typus est, interire coepit.»

Заяц. Taken from Faber, Dominica 19 Post Pentecosten, No. 1 «Paucitas electorum ostenditur», sect. 5 «Ex ratione»: «S. Anselmus iter faciens incidit in venatores et canes persequentes leporem, qui cum репе esset in canum dentibus, accurrit ad pedes sancti tremens et Sudans. Itaque manu eum excepit Anselmus et sociis dixit: Talis est anima in extremo periculo vitae, quam canes infernales persequuntur et devorare contendunt, ut in eius vita."

Звание. Taken from Faber, ibid., No. 6 «Media ac modi quibus Deus vocat», Headings. 11. 4–5 cf Faber: «1 Vocat per Scripturas SS et libros pios.» 11. 7–9 cf Faber: «2 Per superiores, concionatores, confessarios, parentes.» 1. 10 cf Faber: «3 Per exempla bonorum.» 1. 11 cf Faber: «4 Per prosperitatem et bénéficia.» 1. 12 cf Faber: «5 Per flagella et adversitatem.» 1. 13 cf Faber: «6 Per remorsum conscientiae.» 1. 14 cf Faber: «7 Per internas inspirationes.»

Звезда. Taken from Faber, ibid., No. 5 «Excusationes peccatorum variae retunduntur», sect. 1 «Aliqui reiiciunt culpam in Deum»: «In hanc [voluntatem] nihil possunt astra: nisi quod appetitum sentientem aliquatenus immutare et sic ad effectus inclinare possunt, nequaquam vero cogere.» Published in Berkov.

Зверь. Taken from Faber, In Festo Nativitatis Christi, No. 7 «Cur tam humilia symbola, Infantiam, pannos, praesepe elegerit sibi Christus», sect. 1 «Ob solvendum debitum»: «Et hinc etiam imperium, quod prius habuit [Adam] in bestias, perdidit et ab illarum plurimis impeti, fugari et occidi coepit in poenam inobedientiae suae.»

Здравие. Taken from Faber, Dominica 5 Post Pascha, No. 5 «Circumstantiae Orationis», sect. 3 «Quando orandum»: «Respondeo, primo, dum sanus es, congrega tibi per orationem ea, quibus eges: sicut formica in aestate congregat sibi victum, quia in hyeme aegritudinis difficulter poteris orare, ubi corpus aggravat animam, ne per orationem levare se possit ad Deum.»

Зеленость. Published in Bylinin.

Земля. Published in PLDR and Pančenko.

Зерцало. Published in Bylinin.

Злато. Taken from Faber, Dominica 16 Post Pentecosten, No. 4 «Avaritiae hydropisis vitanda», sect. 7 «Turgidus est, пес caelum ingredi potest»: «Plutarchus in parallelis narrat Breunum Gallorum Regem rogasse suos milites ut in sinum avarissimae virginis, quae a Breuno quidem amabatur, non tarnen ita Regem vicissim uti aurum adamabat, aurum quod gestabant, immitterent: quo factum est ut magna vi auri obrueretur ac vivens sepeliretur.» Published in Bylinin, PLDR and Pančenko.

Злато 3. Taken from Faber, Dominica 14 Post Pentecosten, No. 7 «Quare velit Deus sanctos aliquos hic florere divitiis et honoribus, adeoque prosperari», sect. 1 «Ne caduca bona putentur in se mala»: «Ut sic intelligeremus, non opes per se, sed malum earum usum homines damnare, si eas nimia cupiditate quaeramus, vel prodigalitate dilapidemus.» This passage also provides the source for the poem Богатство благих which immediately follows in A.

Злато 4. Published in Bylinin.

Злато и сребро. Taken from Faber, Dominica 16 Post Pentecosten, No. 4 «Avaritiae hydropisis vitanda», sect. 1 «Sectatur avarus res viles». 11. 1–6 cf Faber: «D. Bern. serm. 4. in Adventu ait; ’Aurum et argentum nonne terra est rubra et alba, quam solus hominum error facit (aut magis reputat) pretiosam?'» 11. 7–10 cf Faber: «Nullam in se vim habet nutriendi corpus.... Cito gravat latorem et possessorem suum quandoque etiam mergit nec sinit enatare.» 11. 11–16 cf Faber: «Et Thomas Morus libro 2. Utopiae: 'Aurum argentumque, inquit, quis non videt, quam longe infra ferrum sunt? ut sine quo non magis quam absque igni atque aqua vivere mortales queant, cum interim auro argentoque nullum usum, quo non facile careamus, natura tribuerit, nisi hominum stultitia pretium raritati fecisset.'»

Злато и сребро 2. Taken from Faber, ibid.: «Quare sicut terram pedibus calcamus, non manibus contingimus, ita aurum et argentum, quia terrae partus sunt, calcanda et spemenda sunt. Parvuli duntaxat reptare in terra manibus soient, quemadmodum et bestiae; parvulos ergo se demonstrant et insipientes, qui glebas illas amant.»

Златом напоенный. Taken from Meffreth, Dominica 17 Post Trinitatis, No. 2: «Secundum exemplum ponit [pauper Henricus lib. 3.] de Erasio, quern fortuna in principio in alterum extulerat, sed in fine pessime deiecerat. Nam cum ipse Erasius fuerat missus a Romanis cum exercitu magno, ad expugnandum Babyloniam, ipse veniens earn possederat potenter et superbe. Cementes autem Babylonici ciues, quod ispius potestatem euadere non possent, accesserunt ipsum petentes, ne ciuitatem destrueret, sed ipsam pacifice intraret, & aurum atque argentum caperet in signum triumphi. Qui cum ciuitatem intrasset, in ea fuit firmiter conclusus. Ciues vero comprehenso Erasio, aurum & argentum feruens in os eius fuderunt, dicentes: Bibe, quia aurum pro triumpho desiderasti: et sic mortuus est ex potatione auri. Et hoc tangit pauper Henricus in illo metro.

Aspice quem Babylon Cupido potavit in auro » (Pars aestiv., pp. 418–19).

Знамя 2. Taken from Faber, In Festo Nativitatis Christi, No. 1 «Quantum hodie mundo gaudium allatum», sect. 3 «Dominus»: «Terra pacem undique habuit, fontem olei Romae produxit, vineam Engaddi floribus induit.»

Знамя 3. Taken from Faber, ibid.: «Quando Rex Assuerus extendit virgam auream alicui deosculandam, signum erat clementiae, Esther. 4. [11] uti fecit Estheri cap. 5. et 15. [2]. Idipsum hodie fecit Deus, cum virgam illam auream, filium videlicet suum, de caelo ad nos extendit, ut earn deoscularemur, in signum clementiae et pacis nobis impertitae.»

Знание. Taken from Faber, In Festo S. Nicolai, No. 3 «Unumquemque suis talentis contentum esse debere», sect. 4 «Bonis animi naturalibus»: «Plurimum contra seit, qui seit Deum esse omnia et se nihil.» This immediately follows the passage from which Simeon takes the poem Незнание (g.v.).

Знание 2. Taken from Faber, Dominica 10 Post Pentecosten, No. 7 «Quae sint partes viri humilis», sect. 4 «Humiliter de te loquere ... 4 «Te ipsum ne commenda»: «Sapientia est, inquit Lactantius, 1. 3. de falsa Sap. с. 6. ut neque te omnia scire putes, quod Dei est; neque om nia nescire, quod pecudis. Est aliquid medium, quod est hominis, scientia videlicet cum ignorantia temperata.»

Знание Бога. Taken from Faber, In Festo Matthiae Apostoli, No. 9 «Mysteria [on the Gospel for the day, viz. Matt. 11.25–30]», sect. 6 «Quomodo [nemo] novit patrem nisi films»: «Quomodo nemo novit patrem nisi filius, et nemo filium nisi pater, Resp. Scientia naturali et comprehensiva nemo novit patrem nisi filius et contra: Non excluditur tarnen hinc Spiritus Sanctus. Sed non fit eius mentio, quia nondum fuit datus, nec mundo adhuc cognitus. Sicut nec excluditur cognitio sui ipsius, tarn in patre, quam in filio, sed ea supponitur. Nos per Christi revelationem Deum cognoscimus cognitione tantum revelata et supematurali.»

Зная. Христос невесть. Taken from Faber, Dominica 4 Post Pentecosten, No. 10 «Mysteria [on the Gospel for the day, viz. Luke 5.1–11]», 1 «Quid significant duae naves»: «Lazarus nomine suo describitur, Epulo vero minime. Reprobi enim audiunt: Non novi vos [Luke 13.25]. Boni contra: Novi te ex nomine. Exod. 31.[2] et 33.[17] quia scilicet bonos habet Deus in sua memoria, cura, dilectione, malos non item.»

Зрение. Taken from Faber, In Festo S. Ioannis Evangelistae, No. 4 «De quintuplici genere curiosorum», sect. 5 «Alii quae ad sinistram». 11. 1–6 cf Faber: «Ad laevam alii respiciunt, qui nimirum aliéna tantum vitia carpunt, sua non considérant. ... S. Bernard, de interiori domo c. 43. ait: Tamdiu quisque sua peccata ignorаt, quamdiu curiose aliеn a considеrаt.» The rest of the poem is loosely based on the various sections of the sermon which deal with looking above (1), below (2), behind (3), to the right (4), and to the left (5), though for Faber these are all different forms of reprehensible curiosity, whereas Simeon exhorts the reader to look in these different directions. Published in Bylinin.

Иго. Taken from Faber, Dominica 19 Post Pentecosten, No. 3 «Cur tarn variis poenis infemi exagitentur», sect. 3 «Cur vinculis»: «Spreto Christi iugo, imposuerunt sibi iugum Daemonis.»

Иго 2. Taken from Faber, ibid., immediately preceding the source of the previous poem: «Homines alligantur in infantia, ne e cunis excidant [Simeon implies, but does not state, a different reason]: adultiores facti non alligantur: contra bruta, uti equi et boves, in prima aetate non alligantur, sed adulta primum. Ita homines boni, qui soli vere homines sunt, alligantur dum in hoc saeculo degunt, ad suave Christi iugum, in caelo liberi erunt: Reprobi vero, qui brutorum vitam degunt, liberi hie discummt, dum iugum Christi excutiunt sed vincientur in inferno.»

Иго Христово. Taken from Faber, In Festo Matthiae Apostoli, No. 1 «Quam gravia sint iuga Iudaeorum, Gentilium, Mundi, Peccati, Diaboli», sect. 5 «Iugum diaboli». 11. 1–6 cf Faber: «Iugum Diaboli cuius gravitas elucet ex Isaia qui id c. 9.[4] Iugum on eris vocat, q.d. iugum onerosissimum iuxta phrasin hebraeam.» 11. 7–10 cf Faber: «Iugo suos premit imperando eis durissima et abominanda, quae dum praestant, daemoni arant et serunt.»

Иго Христово 2. Taken from Faber, ibid., No. 2 «Qua ratione iugum Christi, id est, mandatorum eius suave sit». The poem is based on the first five sections of the sermons, as follows: 11. 9–18 cf sect. 1 «Consideratum in se»: «Suave et leve est iugum Christi, in se consideratum. Iugum enim Christi seu mandatorum eius, nihil est aliud, quam iuste et pie vivere.» 11. 19–28 cf sect. 2 «Propter gratiam adiuvantem»: Commentary 575 «Non enim soli prorsus iubemur Dei legem constanter observare, sed una cum gratia Dei, quae passim nobis offertur. ... Modo occasione peccandi removet et hostes nostros reprimit.... Modo tentationes reprimit ac mitigat, subindeque intemis Spiritus S. consolationibus nos attollit.» 11. 29–36 cf sect. 3 «Propter exemplum Christi»: «Quem enim primo non animet exemplum ipsius Christi in suarummet legum rigidissima observation praeeuntis? ... Quis igitur non libenter ferat iugum Christi, quod vidit ab ipso et tot millibus Sanctorum eius alacriter portari?» 11. 37–46 cf sect. 4 «Ob charitatis adminiculum»: «In eo enim quod amatur, ait [S. Augustinus de sancta Virginitate], aut non laboratur, aut labor amatur. Ut ergo labor venantium aut piscantium, etc. ipsemet est delectatio laborantibus: sic Deum amantibus iugum Christi. Unde optime idem S. Pater ser. 22. de verbis Apostoli, onus hoc comparât alis avium, quae potius sublevant, quam onerent.» 11. 47–66 cf sect. 5 «Ob considerationem praemii»: «Si enim agricola tolerat labores plurimos ob spem ffugum et messis,... si miles se innumeris exponit vitae periculis ob spem praedae vel gloriae, mercator periculis maris ob spem lucri, et his omnibus sine taedio; quomodo asperum esse potest, pro aetema gloria portare iugum Christi brevi huius vitae curriculo? Obtulit se Iacob ad serviendum pro Rachele septem annis in pastorali munere: Et videbantur illi pauci dies, (inquit Scriptura) prae amoris magnitudiney Gen. 29. [20]. Cur non ergo similiter leve nobis erit iugum id, quod parvo tempore gerimus pro aetema felicitate?»

Иго благо, время легко. Taken from Faber, ibid., No. 9 «Mysteria [on the Gospel for the day, viz. Matt. 11.25–30]», sect. 10 «Cur hic humilitatem tantum et mansuetudinem proponit imitandam»: «Nunc ut iugum legis Evangelicae laborantibus suave fiat, suadet illis humilitatem: ut onus tribulationum oneratis leve fiat, suadet illis mansuetudinem.»

Иго Иудейское. Taken from Faber, ibid., No. 1 «Quam gravia sint iuga Iudaeorum, Gentilium, Mundi, Peccati, Diaboli», sect. 1 «Iugum legis Iudaicae. Grave erat». 11. 1–2, 17–20 cf Faber: «Cemimus iugum legis Iudaicae, quod tarn grave erat, ut propterea id tollendum a cervicibus Christianorum statuerit S. Petrus et Apostoli in communi concilio, Act. 15.[10] Quid tentatis Deum, inquit, imponere iugum super cervices discipulorum , quod neque patres nostri, neque nоs portare potuimus?" 11. 3–4 cf Faber: «Grave autem ас репе importabile erat primo ob legum multitudinem. Numerant enim Abulensis q. 1. super 26. cap. Deut. et q. 24. in 1. cap. Ruth, et Lyranus ibid, tredecim supra 600. praecepta Iudaeorum.» 11. 5–6 cf Faber: «Secundo: propter difficultatem ipsorum praeceptorum in cibo, tactu, sacrificiis, caeremoniis, iudiciis.» 11. 7–8 cf Faber: «Tertio, quia umbrae tantum legum et misteriorum novi testamenti erant, unde nec gratiam conferebant, nec vim iustificandi habebant.» 11. 9–10 cf Faber: «Quinto. Multa etiam peccata ex ignorantia invincibili commissa, debebant expiari sacrificio.» 11. 11–12 cf Faber: «Quarto. Gravissimae delinquentibus poenae erant statutae.» 11. 13–16 cf Faber: «Verbi gratia, praeceptum circumcisionis, Sabbathi tarn stricte servandi.»

Иго Еллинское. Taken from Faber, ibid., sect. 2 «Iugum gentilium». 11. 9–10 cf Faber: «Iubebantur ... puellam Virginem mactare, ut Laodicenses et Chalcidenses ... Ammonitae pueros Idolo Moloch comburendos immolabant. 4. Reg. 23.[2 Kings 23.10].» 11. 19–20 cf Faber: «Nisi gravius esset Christianorum iugo, non diceret Apostolus: Nolite iugum ducere cum infidelibus, 2. Cor. 6.[14].» Published in Bylinin.

Иго мира. Taken from Faber, ibid., sect. 3 «Iugum mundi»: «Iugum mundi grave esse testatur Ecclesiasticus c. 4.[49.1] dicens: Occupatio magna creata est omnibus hominibus, et iugum grave super filios Adam .... Quae sane occupatio grave iugum est filiorum huius saeculi, nec dissimile iugo illi, quod imposuit Pharao Hebraeis, cum occupavit eos perpetuis luti et laterum laborious, nec non in paleis conquirendis, et penso laborum augendo, ne possent respirare, et de sacrificio ас servitio divino cogitare Exod. 5.»

Иго греха. Taken from Faber, ibid., sect. 4 «Iugum peccati». 11. 11–42 cf Faber: «Primo comminiscitur eius imperio David fraudes, quibus tegat peccatum suum; vocat Uriam et iubet ire domum ad uxorem, ut sic foetus adulterinus, legitimus 576 Anthony Hippisley credatur quasi prognatus a patre. Deinde cum non iret Urias, inebriavit eum ut ab ebrio obtineret, quod non poterat a sobrio. Tertio iussit eum per literas constitui in acie praelii, ut percussus et desertus interiret. Quarto hoc ipso magni alicuius sceleris reum ispum insimulavit, quasi hanc песет et desertionem meruisset. Quinto eumdem innocentem et fidelem servum suum Uriam exhibuit fatalium literarum latorem, adeoque mortis suae ministrum. Denique factum Ioabi perperam probavit, eius песет et suorum fugam ac caedem non doluit, sed omnia devoravit, ut suam tegeret libidinem [2Sam. 11]. Ecce in quas malorum voragines coactus est vir tarn sanctus olim, unius peccati tyrannico imperio! Bene igitur dixit: Iniquitates meae supergressae sunt caput meum, et sicut onus grave gravatae sunt super me [Ps. 38.4].«

Избранных мало. Taken from Faber, Dominica 19 Post Pentecosten, No. 1 «Paucitas electorum ostenditur», sect. 1 «Ex scriptura veteris legis ... 2 Similitudinibus»: «Quomodo dabit terram multam magis, unde fiat fictile, parvum autem pulverem, unde aurum fit: sic et actus praesentis saeculi. Multi quidem creati sunt, pauci autem salvabuntur [4 Esdras 8.2–3].»

Избранных мало 2. Taken from Faber, ibid.: «Et [4 Esdras] c. 9.[15–16] Olim locutus sum et nunc dico et postea dicam: quoniam plures sunt qui pereunt, quam qui salvabuntur: sicut multiplicatur fluctus super guttam.»

Избранных мало 3. Taken from Faber, ibid.: «Secundo Isaiae. 24.[13] Haec erunt in medio terrae in medio populorum , quomodo si paucae olivae, quae remanserunt, excutiantur ex olea, et racemi cum fuerit finita vindemia. Hi levabunt vocem suam atque laudabunt."

Избранных мало 4. Taken from Faber, ibid.: «Gen. 19.[15] legimus unicum Loth cum uxore et binis filiabus ab incendio Sodomorum erutum.»

Избранных мало 5. Taken from Faber, ibid.: «In 1. Exodi c. 12.[37] legimus sexcenta millia virorum praeter mulieres et parvulos exiisse de Aegypto, et ex tanto numero non nisi duos, Iosuen et Caleb, intrasse in terram promissionis, reliquos omnes qui Aegypto exierant, periisse in deserto, Numeror. 14. [29–30]. Haec autem omnia figurate insinuarunt paucitatem Electorum.»

Избранных мало 6. Taken from Faber, ibid.: «Matth. 3.[12] reprobi comparantur paleis, electi vero tritico.»

Избранных мало 7. Taken from Faber, ibid.: «Ad Rom. 8.[21–22, for 2Tim. 2.20] reprobi comparantur vasis fictilibus et ligneis alicuius domus: electi aureis et argenteis. Quis autem nescit longe plura vasa lignea et fictilia esse in eadem domo, quam aurea, argentea?»

Извинение. Taken from Faber, ibid., No. 5 «Excusationes peccatorum variae retunduntur», Thema: «Quando primi nostri parentes post admissum peccatum, nudos se esse cognoverunt, vehementer inde confusi, consuerunt folia ficus, et fecerunt sibi perizomata, ne videlicet nudati coram Deo apparerent. Quae quidem folia et perizomata quid indicarint, pulchre explicat Ambrosius eo loco. 'Voluit (Adam) se operire quibusdam ficus foliis, inquit fortasse quibusdam inanibus et umbratilibus sermonibus quos compositis mendaciis assuens ad operiendam conscientiam suae mentis factique velamen, peccator intexit ut pudenda sua contegat.»

Излишество. Taken from Faber, Dominica 12 Post Pentecosten, No. 9 «Documenta [on the Gospel for the day, viz. Luke 10.23–37]», sect. 3 «Discunt clerici ... 2 liberalitatem erga indigos»: «S. Hier. in. ep. ad Pammach. ait: Pars sacrilegii est, res pauperum non dare pauperibus.»

Измена. Taken from Faber, ibid., No. 6 «Quomodo per gratiam Mediatoris sanentur vulnera peccati originalis», sect. 2 «Remedium voluntatis». 11. 1–4 cf Faber: «'Babylas quidam, (ut ibidem [In Prato spirituali Io. Moschi] cap. 13. refertur,) Tarsi Ciliciae minus professione, et magus, vir flagitiosissimus, duas concubinas tenebat. Multa pro daemonis arbitrio, quo utebatur familiariter sive cum eo, sive cum aliis nefarie transigebat.» 11. 5–10 cf Faber: «Ingressus quodam die Ecclesiam auditoque Evangelio, quod ad poenitentiam hortatur: Poenitentiam agite, appropinquavit enim regnum caelorum, ita compunctus est, ut redierit domum.» 11. 11–20 cf Faber: «Et suis concubinis, Quo, inquit, amore, quam aequabili utramque complexus sim, sat Commentary 577 superque animadvertistis: iam mutatus aliud de meis rebus cogor statuere. Quaecunque labore consecutus sum, per me licet (iam monachus fio) accipite.» 11. 21–26 cf Faber: «Illае, oratione huius permotae, responderant cum lachrymis. Et nos in flagitiis tibi sociae fuimus, erimus et poenitentiae.» 11. 27–30 cf Faber: «Omnibus ergo in pauperes erogatis, incorrupte deinceps, caste, sancteque vixerunt.»

Измена 2. Taken from Faber, In Dominica Pentecostes, No. 4 «Signa inhabitantis Spiritus Sancti, seu gratiae in homine», sect. 2 «Mutatio hominis in virum alterum»: «Saul postquam oleo inunctus fuit, e rustico et pastoritio viro mutatus est in regem, prophetam ac psaltem [1Sam. 10]... Idem contigit Apostolis, qui ex unctione Spiritus Sancti e rudibus et indoctis piscatoribus in viros tarn eloquentes, eruditos et graves sunt mutati, ut omnes qui eos audiebant, obstupescerent.»

Измена 3. Taken from Faber, In Festo S. Georgii, No. 3 «Quae damna consequantur relapsos seu recidivos», sect. 3 «Colligentur». 11. 1–4 cf Faber: «Civitas quae aliquando Principi suo rebellavit, recepta exarmatur, et arctiori iugo adstringitur, ne imposterum rebellare possit.» For Faber this illustrates the sinner rebelling against the devil and then being recaptured by him: «Similter si tu semel e Daemonis captivitate fugeris, ridere eum poteris: sed si iterum redeas, ipse te ridebit, et si primo negligenter custodivit, postea diligentius custodies».

Имя Божие. Taken from Faber, Dominica 17 Post Pentecosten, No. 2 «Stimuli ad diligendum Deum», sect. 1 «Quia Deus, seu omne bonum ... 4 omnis pulchritudo»: «An non audimus eum dicentem ad Abraham Gen. 17.[1] Ego Deus omnipotens, ambula coram me? Hebr. habetur Ego Deus Saddai, id est, sufficiens. Hoc est Dei nomen nulla creatura est Saddai, quia nulla nobis sufficit. Ergo coram Deo ambulemus, qui solus est noster Saddai."

Искание царствия. Taken from Faber, Dominica 14 Post Pentecosten, No. 8 «Documenta [on the Gospel for the day, viz. Matt. 6.24–33]», sect. 3 «Quaerendum regnum Dei prae omnibus». 11. 1–4 cf Faber: «Quaerendum vero primo regnum Dei ante omnia. Quod fieri potest multis modis et vero etiam debet.» 11. 5–6 cf Faber: «Primo, si prae omnibus caelestia bona desideremus, ad quae et nati sumus.» 11. 7–8 cf Faber: «Secundo, si ad scopum ilium ultimum nobis praefixum collimemus in omnibus nostris actibus.» 11. 9–10 cf Faber: «Tertio, si quando concurrunt negotia spiritualia cum corporalibus, corporalia potius omittamus quam spiritualia, nisi grave damnum obstet.» 11. 11–12 are loosely based on Faber: «Quarto ... si potissima nostra cura sit, ut ne perdamus caelestia, sed placeamus Deo, et regno eius digni inveniamur.» 11. 13–14 cf Faber: «Quinto, si primum nostrum negotium ordinario sit, quaerere ea primo, quae ad salutem spectant, uti orare cum mane surgimus, vel cibum sumere volumus, templum intrare, cum intramus aliquam civitatem, cum iter longum suscipimus.» 11. 15–16 cf Faber: «Sexto, si ita in extemis saeculi huius negotiis verseris, ut cor illis non immergas, sed ad supema erecta géras, ipsaque intentione et desiderio ad caelestia evoles.» 11. 17–18 cf Faber: «Septimo, si animae negotium praemittamus corporis negotiis.»

Искание царствия 2. Taken from Faber, ibid., sect. 4 «Quaerenda iustitia regni Dei». 11. 1–10 cf Faber: «Quaerenda deinde iustitia eius. ... Porro ea iustitia duplex est. Una interior, quae est gratia Dei, animam inhabitans et Deo gratum faciens. Acquiritur autem per baptismum, et amissa reparatur per poenitentiam, augetur vero per sacramenta reliqua, estque necessaria ad regnum Dei consequendum, quia est semen gloriae. Quare sicuti non metes, nisi seminaveris: ita ad gloriam non pervenies, nisi gratiam possideas.» 11. 11–12 cf Faber: «Altera exterior, quae consistit in bonis operibus, et observatione mandatorum.»

Искание душ. Taken from Faber, Dominica 3 Post Pentecosten, No. 9 «Documenta ex Evangelio [on the Gospel for the day, viz. Luke 15.1–10]», sect. 4 «Fuge detractionem»: «Disce fugere detractionis vitium. Quis enim non aversatur clancularios illos insidiatores Pharisaeos et Scribas, qui dum Christus salutem peccatorum quaerit, quaerunt ipsi quomodo eius famam dénigrent.» 11. 5–6 are not taken from Faber.

Искати неба. Taken from Faber, In Festo Ascensionis Domini, No. 6 «Quomodo Christum prosequi et comitari in caelum quisque debeat», sect. 3 «Ferventibus 578 Anthony Hippisley desideriis»: «Lingula semel effricata magneti, semper ad septentrionem se vertit, nec quiescit prius quam ipsi se obvertat, quia et magnes ipse ibi sedem suam habet. Nos omnes in baptismo Christo affricti sumus eiusque sanguine tincti; quare inquietum semper debet esse cor nostrum, donee requiescat in Christo.» Faber has possibly taken the analogy from St. Augustine, tom. 4.1. 2. de serm. Domini in monte c. 9., to which reference is made immediately before.

Искушение. Taken from Faber, Dominica 12 Post Pentecosten, No. 6 «Quomodo per gratiam Mediatoris sanentur vulnera peccati originalis», sect. 5 «Medela extemarum calamitatum». The poem is based on this whole section in which Faber argues that external calamities are sent by God not as punishment, but as a test.

Искушение 2. Taken from Faber, Dominica 3 Post Pascha, No. 6 «Solidum ac iuge piorum gaudium in quo consistât», sect. 6 «In tribulationibus»: «In tribulationibus aequo animo acceptis: uti monet S. Iacobus c. l.[2] Omne gaudium existimate fratres mei, cum in tentationes varias incideritis. Triplicem huius rei causam indicat nobis Sara Raguelis filia in sua precatione, Tob. 3.[21] cum ait: Hoc pro certo habet omnis, qui te colit, quod vita eius si in probatione fuerit coronabitur, si autem in tribulatione fuerit liberabitur: et si in correptione (sic enim rectius legitur) fuerit, ad misericordiam tuam venire licebit.»

Искушение 3. Taken from Faber, Dominica 10 Post Pentecosten, No. 1 «Ratio ingrediendi templum», sect. 5 «Tempestive»: «Placent sane hi Diabolo, qui aliquando a S. Dominico in chorum ductus et interrogatus, qua in re ibi maxime fratres tentaret? Respondit; ut tardius veniant et citius exeant. Antonin. 3. p. tit. 23. c. 4. § 6.»

Искушение 5. Taken from Jacobus Marchantius, H ortus p astoru m , Parisiis, 1638, Tractatus 3 «De Oratione Dominica», Lectio 9 «Explicat petitionem sextam, Et ne nos inducas in tentationem», Propositio 1: «Est tentatio velut ventilabrum paleas a frumento discemens: est certamen coronam praeparans, dicente Iacobo: Beatus vir qui suffert tentationem [Jas. 1.12], hoc est impugnationem ab hoste vel visibili vel inuisibili vel etiam a concupiscentia camali: Quia cum per illam probatus fuerit, accipiet coronam vitae. Sine tentatione non est certamen, sine certamine victoria, sine victoria corona, quo vero asperius est certamen, quo fortior tentatio, eo maior victoria & corona» (p. 328).

Искушение 6. Taken from Marchantius, ibid., Propositio 2: «Petimus hic ne a tentatione superemur. Hoc explicans quidam ex antiquis Patribus [i.e. Sophronius c. 209.] dicit: Quando oramus dicentes; Ne nos inducas in tentationem, non vt non tentemur, oramus, sed ne a tentatione absorbeamur. Hoc enim est non intrare in tentationem. ... Hinc & aliqui legunt: E t ne nos inféras in ten tation em , vt notât Augustinus. Et apud Matthaeum dicitur: Orate ne intretis in tentationem [Matt. 26.41], hoc est ne cedatis tentationi. ... Bonitas vero ilia diuina pro amore & prouidentia sua, ita inimici insultus ex nostrarum virium mensura moderatur, vt non solum supra quam possimus, sed etiam multo minus quam possimus, tentari nos sinat» (p. 329).

Искушение 7. Taken from Meffreth, Dominica 1 In Quadragesima, No. 2: «Et est notandum, quod Dominus vult hominem in deserto poenitentiae tentari, propter tria. Primo propter virtutum exercitationem. ... Secundo, propter virtutum conseruationem. ... Cum vitijs tentamur, diuina dispensatione nobiscum agitur, ne virtutibus quibus proficimus extollamur. ... Tertio propter virtutum praemiationem» (Pars hyem., p. 210).

Искушение 8 Taken from Meffreth, ibid. The following anecdote illustrates the second of Meffreth's three points summarised by Simeon in the previous poem. 11. 1–16 cf Meffreth: «Ideo legitur quod in Phrisia quandam virginem religiosam & inclusam tentauit diabolus per stimulum camis, & cum saepe orasset cum lachrymis spiritum auferri a se, apparuit ei Angélus & ait, si vis ab hac tentatione liberari die istum versiculum. Confige timorе tuo carnes meas [Ps. 119.120], & liberaberis, quod & ipsa fecit. Angelo recedente liberata est.» Simeon translates (1. 13) the Vulgate version of Ps. 119.120, whereas the Slavonic version has «Трепещет от страха Твоего плоть моя» (cf AV «Му flesh trembleth for fear of thee»). 11. 17–42 cf Meffreth: «Et statim earn tentatio blasphemiae circumdedit, & coepit dubitare de fide Commentary 579 Christiana, & de Deo. Tum incepit inuocare diuinam misericordiam, Et iterum petijt liberari. Cui apparens Angelus ait, Putasne te viuere siue [for 'sine'] tentatione? necesse est enim vt vnam istarum habeas. Quod audiens ilia, elegit primam tanquam humanam, refutans aliam tanquam diabolicam» (p. 210).

Искушение 9. Taken from Meffreth, Dominica Oculi, No. 2: «Dios diabolus pulsare negligit, quos quieto iure se possidere sentit. Sed loca quasi ab ipso remota, sunt corda iustorum, qui ei contradicunt. Ideo tales persequitur, eisque insidiatur, & molestât. De hoc dicit Gregorius vbi supra [i.e. 33. moralium]. Hostis noster in hac vita nos positos, quanto magis sibi rebellare percipit, aut conspicit, tanto amplius expugnare contendit» (Pars hyem., p. 259).

Искушение 10. Taken from M SE (1653), «Daemon», No. 9 «Daemon in forma Christi senem humilem & devotum decipere non potuit.»: «Narraverunt de quodam sene, qui sedens in cella sua, & sustinens tentationes, videbat daemones manifeste, & contemnebat eos. Cum autem diabolus videbat se vinci a sene, venit & ostendit se seni dicens: Ego sum Christus. Videns autem eum senex clausit oculos suos. Et dixit ei diabolus: Ego sum Christus, quare clausisti oculos tuos? Et respondens senex, dixit ei: Ego Christum hie nolo videre, sed in alia vita. Audiens autem diabolus, non comparuit. Ibidem [i.e. Palladius vita] nu. 37 » (p. 209).

Исповедь 2. Taken from Meffreth, Dominica 4 Post Reminiscere, No. 1. 11. 1–12 cf Meffreth: «Iuuenis quidam fuerat, qui instigante diabolo multa mala commiserat, & diu ei seruierat. Timens igitur ne eum amitteret, in forma cuiusdam clerici, scilicet socij eius apparuit ei: Et; Eamus, inquit, ad ripam extra ciuitatem, volens ipsum praecipitare in via.» 11. 13–26 cf Meffreth: «Erat autem quaedam capella, quam intrauit diabolo foris expectante.» 11. 27–32 cf Meffreth: «Iuuenis igitur exemplo aliorum compunctus confitebatur, & sic opera mala diaboli destruebat, cum poenitentiam agebat.» 11. 33–56 cf Meffreth: «Diabolus vero a singulis exeuntibus quaesiuit de socio suo. Tandem ille cum esset egressus, diabolus dixit ei: Veniet ne socius meus? Ait iuuenis: Agnoscis ne eum? Ait ille: vtique eum cognoscerem, si eum viderem, sicut prius dimisi eum. Respondit iuuenis: Ego sum. Sed Deus me de tua societate misericorditer per poenitentiam liberauit» (Pars hyem., p. 244).

Исповедаю Ти ся, Отче. Taken from Faber, In Festo Matthiae Apostoli, No. 9 «Mysteria [on the Gospel for the day, viz. Matt. 11.25–30]», sect. 2 «Quid responded: «Quid respondet Christus, cum ait: C onfiteor tibi P a te r l Respond. Confiteri in SS. Litteris significare modo laudem, modo gratiarum actionem, et potest hie utrovis sensu capi. Sed si cum Chrysostomo sumas pro gratiarum actione: tunc intelligendus est Christus, gratias agere non pro eo, quod sapientibus abscondit Deus fidei suae arcana: sed pro eo, quod revelarit ea parvulis.»

Исправление. Taken from Faber, Dominica 12 Post Pentecosten, No. 3 «Delinquentes corrigendi», sect. 2 «Iubet peccati gravitas: 1 Quia alioquin peccas in te»: «Hortatur peccati gravitas, quia si cum possis ac debeas, negligas proximum corrigere, primo teipsum graviore crimine obstringis; dicit enim S. Aug. serm. de verbis Domini: Si neglexeris corrigere, factus es peior illo."

Исправление 2. Taken from Faber, In Festo Nativitatis Christi, No. 7 «Cur tarn humilia symbola, Infantiam, pannos, praesepe elegerit sibi Christus», sect. 1 «Ob solvendum debitum»: «Conveniunt haec symbola Christo, quia venit Christus in mundum, ut peccatum Adae solveret, quod illi [for 'ille'] commisit, solvere tarnen non potuit. Appetiit vero Adam fieri Deo similis et sciens bonum et malum, id est, omniscius per esum pomi: ideo meruit fieri dissimillimus. Ergo Christus infans factus est, quasi nihilo omnino, et ne loqui quidem sciens.»

Истинна. Taken from Faber, ibid., No. 5 «Quomodo perfectiones divinae in Christi Incamatione elucescant», sect. 5 «Iustitia»: «Zaleucus Locrensium Rex, cum legem tulisset, ut adulter quilibet utroque oculo orbaretur, et paulo post filius eius, reus adulterii inventus esset, tum ex lege urgebatur sua ad excoecandum filium: altera vero ex parte tota civitas pro filii incolumitate et poena ei condonanda rogabat. Itaque ne iustitia offenderetur, sibi unum, alterum filio erui fecit oculum, atque ita debitum supplied modum reddidit, aequitatis admirabili temperamento se inter misericordem patrem et iustum legislatorem partitus, ait Valerius Max. lib. 6. cap. 5.» Published in Eremin and PLDR.

Истинна 2. Taken from Faber, In Festo S. Georgii, No. 1 «Quomodo Christus vitis», Thema: «Quaesivit Pilatus: Quid est veritas? loan. 18.[38]. Sed continuo exit foras, et responsum non expectavit. Nimirum filii huius saeculi, qui diligunt vanitatem et quaerunt mendacium, aegre audiunt: Quid sit veritas.»

Истинна 3. Published in Bylinin.

Иаков и Христос. Taken from Faber, In Festo Annuntiationis B.V., No. 10 «Mysteria Evangelii [on the Gospel for the day, viz. Luke 1.26–38 (Matt. 2 in Faber)]», sect. 3 «Cur Christus dicitur sessurus in solio David, etc.»: «Sicut Iacob viginti annis servire debuit socero suo, et pascere eius greges, antequam filias eius Lyam et Rachaelem obtineret, et ex illis progeniem suam totum Israeliticum populum: Ita etiam Christus servire mundo debuit annis triginta tribus, antequam sibi desponsaret Lyam, id est synagogam et Rachaelem, id est, gentilitatem, et ex iis totam procrearet Ecclesiam.»

Идол. Taken from Faber, In Festo S. Thomae Apostoli, No. 4 «Motiva Contritionis, desumpta ex gravitate peccati, quatenus est contemptus Dei», sect. 3 «Quia contemnit ut Deum verum»: «'Ridiculum videtur, inquit S. Hieronymus ad Rust. Mon. quod aliquis iudicetur Idololatra, qui duo grana thuris offert creaturae, quae debuit Deo offerre, et ille non iudicetur Idololatra, qui totum servitium vitae, quod Deo, debuit offerre, offert creaturae.'»

Идол 2. Taken from Faber, In Festo Nativitatis Christi, No. 8 «Variis ostentis nuntiata orbi Nativitas Christi», sect. 5 «Apud Aegyptios»: «Cuius rei [i.e., that idols were to be destroyed by the coming of Christ] luculenta figura est, descensus Moysis de monte et conterentis vitulum conflatilem, quern fecerant et adorarant filii Israel, Exod. 32.[19–20]. ... Unde et mundus sub Christi adventum totus in maligno erat positus: ita ut descendere cogeretur de caelo Moyses noster Christus. Et quid agat, nisi ut mox comburat et conterat vitulum usque ad pulverem? Hoc igitur fecit in Aegypto Dominus, et quia Aegyptus totius mundi perversi typus, et ut loquitur Theophyl. in cap. 2. Matth. Omnis nequitiae officina erat: hoc ipso significat ad conterendum in toto mundo peccatum se venisse.»

Идолослужителство. Taken from Meffreth, Feria 4 Quatuor Temporum Post Invocavit. 11. 1–10 cf Meffreth: «Ex his iam elicio quod idololatria est triplex. Prima paganorum, quae est mala, quia colunt aurum & argentum, iuxta illud Psalm. 113.[115.4] Simulachra gentium argentum & aurum. Secunda est auarorum, quae est peior, quia adorant nummum, interius enim talem reuerentiam exhibet auarus nummo, aut vineae, quam verus fidelis Deo in Crucifixi imagine. Tertia est gulosorum, & haec est pessima, quia vilissimum colunt Deum, vt supra. ... Gulosi, quia vilissimam creaturam scilicet ventrem, qui est saccus stercorum, Deificant. Ad Philip. 3.[19] Quorum Deus venter est» (Pars hyem., p. 219). The rest of the poem appears to be Simeon's own development of the same theme.

Иерей. Taken from Faber, Dominica 4 Post Pentecosten, No. 7 «Sacerdotes sanctos esse debere». The poem summarises the whole sermon, as follows: 11. 7–8 cf sect. 1 «Quia Deum in terris repraesentant». 11. 9–12 cf sect. 2 «Quia Deo dicati»: «Quia Deo dicati, donati et sanctificati sunt, ut indicat nomen eorum, Sacerdos.» 11. 13–14 cf sect. 4 «Quia tractant sancta»: «Quia tractant sancta Sacramenta, sacrificia, sancta olea, et vasa, etc.» 11. 15–16 cf sect. 5 «Quia ipsi debeant alios sanctificare». 11. 17–18 cf sect. 3 «Quia mediatores inter Deum et homines».

Иерей 2. Taken from Meffreth, Feria 4 Post Oculi. 11. 1–16 cf Meffreth: «Dictum est supra, quod sacerdotes habent Angelicum officium, & similes sunt Angelis. Vnde, vt dicit Robertus Holkot, vbi supra; Angeli habent quatuor conditiones, in quibus conuenit eos imitari. Primo, Angeli sunt immateriales, siue substantiae separatae: Spiritus enim sunt, camem & ossa non habent. & tales debent esse sacerdotes per continentiam, etiam vt motus passionum non sequantur.» 11. 17–42 cf Meffreth: «Secundo, Angeli sunt intellectuales, pleni scientia & veritate: & sic sacerdotes Dei debent poliere scientia Sacrae Scripturae.» The image of feeding the flock of God does not appear to have been taken from Meffreth, but cf 1Cor. 3.2, Commentary 581 Heb. 5.12–14, 1Pet. 2.2. И. 43–48 cf Meffreth: «Quarto, Angeli sunt rectores hominum, & custodes secundum sanctos. Et eodem modo sacerdotes & curati, qui pro subditorum animabus habent coram Deo respondere; quia in Psal. 90. [91.11] dicitur; Angelis suis mandauit de te, vt custodiant te in omnibus vijs tuis» (Pars hyem., p. 266). Simeon omits Mefffreth’s third point, that just as angels are the movers of the spheres, so priests should have influence over the nobility and the powerful of this world.

Иерей 3. Based on Meffreth, ibid., immediately following. 11. 1–10 cf Meffreth: «Sed iam pro dolor, his diebus verificatur nimis dictum beati lob cap. 4. [Job 4.18] Ecce, qui serviunt ei, scilicet Deo, non sunt stabiles: & in angelis suis reperit prauitatem. Sunt enim quidam de modernis sacerdotibus Angeli Satanae.» 11. 11–16 cf Meffreth: «Secundi sacerdotes sunt angeli apostatae per superbiam, iuxta illud Eccl. 10 [Ecclus. 10.14] Initium superbiae hominis apostatare a Deo.» 11. 17–32 cf Meffreth: «Quarti sacerdotes sunt Angeli abyssi per auaritiam.» 11. 33–38 cf Meffreth: «Tertio, sacerdotes moderni sunt angeli incubi per luxuriam» (p. 266). Simeon has omitted Meffreth's first category of evil priests, «Angeli Satanae per discordiam». 11. 36–37 cf Rom. 1.24–27. 1. 40 recalls Meffreth's fourth category, «Angeli abyssi».

Иерей 4. Taken from Meffreth, ibid., the section immediately following: «Sacerdotes spirituales sunt honorandi propter puritatem. Vbi nota; puritas decet eos quinque de causis. P rim a , quia ipsi sunt oculi Ecclesiae, de quibus Psalm. 87.[88.9] Oculi mei languerunt prae inopia, scilicet luminis. Quod exponit Glossa de discipulis, qui fiierunt maiores ministri Christi. Sed macula in oculo maxime est noxia: macula autem in caeteris membris, si ea deturpat, non tarnen reddit ea inutilia. Possunt enim exercere sua officia multi maculatis pedibus, vt qui recte incedunt. Macula vero in oculo eum inutilem reddit, nec ad sacerdotium promouere poterit, quia dicitur Extra de cor. viti. c. De tua. Qui habet maculam in oculo, quae generat deformitatem, nec ius nec consuetudo admittit. Item modicum pulueris visum oculi impedit, iuxta illud Gregorij: Nequaquam in membro maculam pure considérât oculus, quem puluis gravat. Sic sacerdotes, qui habent in se maculam impuritatis, considerare non possunt maculas subditorum» (p. 267). cf Matt. 6.22–23.

Иерей 5. Taken from Meffreth, ibid., immediately following: «Secunda [causa], quia sunt, vt speculum Ecclesiae, quod laici inspiciunt. Ideo possunt dicere illud 1Cor. 4.[9] Spectaculum facti sumus mundo. Sicut de Christo, Sap. 7.[Wisd. 7.26] dicitur. Quod est speculum sine macula, in quo pure lucet Christi imago. Si enim macula fuerit in speculo, illam videt, qui in eo faciem quaerit habere. Sic si fuerit macula in ministris Christi & Ecclesiae, ad earn respiciet populus, & secundum earn se maculabit» (p. 267).

Иерей 6. Taken from Meffreth, ibid.: «Tertio, [sacerdotes] sunt honorandi propter bonitatem. quae bonitas multum congruit sacerdotibus. quia vt dicit Chiysostomus: quem allegat Holkot super lib. Sapien. lect. 183. quod sacerdotes sunt in grege, sicut stomachus in corpore. ... Si stomachus sanus & bonus fuerit, totum corpus validum est: Si autem malus & dissipatus fuerit, totum corpus infirmum est. Ita si sacerdotium integrum & bonum fuerit, tota floret Ecclesia. Si autem corruptum fuerit, omnium fides marcida est & infirma» (p. 267).

Иерейство. Taken from Faber, Dominica 1 Post Pascha, No. 7 «Praestantia et dignitas muneris sacerdotalis». The poem is based on the first and third sections of the sermon, explaining the functions of priests: sect. 1 «Constituti sunt Sacerdotes ad offerendum» (11. 11–16); sect. 3 «Constituti sunt Legati Dei» (11. 27–54). Simeon has not made use of sect. 2 «Constituti sunt Iudices», in which Faber says that priests are given the power to forgive sins; conversely, Simeon's claim that priests are more powerful than kings (11. 17–26) does not appear to come from Faber. As regards specific borrowings, 11. 11–12 cf Faber: «Et primo panem et vinum in corpus Christi transmutare.» 11. 27–36 cf Faber: «Sacerdos a Christo missus, primo velut Doctor.... Et idcirco constituit Dei et Sacerdotis, quasi arcam seu apothecam quamdam salutarem, unde quisque depromat sibi necessaria. Quare auctor imperfecti apud S. Chrysostomum horn. 38. in Matth, comparât Sacerdotem stomacho. 'Sicut enim stomachus, ait, accipiens cibum, coquit in seipso, et per totum corpus dispergit; sic et Sacerdotes accipiunt scientiam sermonis per Scripturam a Deo, et excoquunt earn in se, id est, ratiocinantes et méditantes apud se universo populo subministrant.' 11. 37–40 cf Faber: «Secundo velut mediator inter Deum et homines. ... Est veluti munis inter iram Dei et hominum flagitia positus.» 11. 41–46 cf Faber: «Itaque velut Aaron cum thuribulo stans inter vivos et mortuos, placare contendit Deum, Num. 16. [47–48].и 11. 47–54 cf Faber: «Et veluti Moyses Deum tenet, ne evaginet gladium contra perditos, Exod. 32.[31–32].»

Иерейство 2. Taken from Faber, Dominica 19 Post Pentecosten, No. 1 «Paucitas electorum ostenditur», sect. 4 «Ex inductione»: «Quin et de clericis S. Gregor, horn. 17. in Evang. praedicare non dubitavit: 'Ecce mundus totus Sacerdotibus plenus est, sed tarnen in messe Dei rarus valde invenitur operator: quia officium quidem sacerdotale suscipimus, sed opus officii non implemus.'»

Иерейство 3. Taken from Meffreth, Dominica 7 Post Trinitatis, No. 4. 11. 1–10 cf Meffreth: «Sunt septem ordines, vt tradit Magister lib. 4. dis. 24. iuxta septiformem Spiritus sancti gratiam. Primus ordo est Ostiariorum , qui praeesse debent ostijs, ne scilicet infidèles & excommunicati, canes aut bestiae intrent. ... Hoc officium Dominus impleuit in sua persona, quando flagello quasi de funiculis facto, vendentes & ementes eiecit de templo loan. 2.[15] & Matth. 20.[21.12].» 11. 11–16 cf Meffreth: «Secundus ordo est Lectorum; qui Lectores a legendo, sicut Psalmistae a Psalmis canendis dicti sunt, vel vocati. Hoc officium Christus adimpleuit, cum in die Sabbathi in S ynagoga librum Isaiae aperiens legit, Spiritus Domini super me, eo quod vnx it me: Euangelizare pauperibus misit me. Luc. 4.[18].» 11. 17–22 cf Meffreth: «Tertius ordo est Exorcistarum, qui dicuntur adiurantes in Latino. Inuocare namque habent super Catechumenos, & super eos qui habent spiritum immundum, per nomen Dei iurantes ab eis. Hoc officio vsus est Dominus saepe, cum daemoniacos sanauit.» 11. 23–26 cf Meffreth: «Quartus est ordo Acolitorum, qui Latine ceroferarij dicuntur, quia candelas portant, quando Euangelium legitur, & eas tenent quando altaris sacramentum eleuatur. Hoc officium testatur Dominus se habere, cum dixit: Ego sum lux mundi loan. 8.[12].» 11. 27–32 cf Meffreth: «Quintus ordo est Subdiaconorum , qui ita dicti sunt, quia Diaconi praeceptis subiacent. Ad eos enim pertinet calicem & patenam deferre, & Diacono tradere. Hoc officio vsus est Dominus, quando linteo se praecinxit, loan. 13.[4].» 11. 33–38 cf Meffreth: «Sextus ordo est Diaconorum, ad quos pertinet Euangelium legere in missae officio, & sacerdoti assistere, & in omnibus, quae per sacerdotem aguntur ministrare. Hoc officio est Dominus vsus, quando praedicauit.» 11. 39–48 cf Meffreth: «Septimus ordo est Presbyterorum. Presbyter enim Graece, senior est Latine, non propter aetatem, sed propter honorem & dignitatem quam adepti sunt Presbyteri. ... Hoc officio vsus est Dominus, cum seipsum obtulit in ara crucis» (Pars aestiv., p. 312). The rest of the poem appears to consist of Simeon's own teaching.

Иереов не осуждати. This poem is embedded within a series of over one hundred poems in A that are taken from Meffreth, yet it appears to have a different source.

Иеросалима разорение. Taken from Faber, Dominica 9 Post Pentecosten, No. 5 «Divina vindicta in excidio Ierosolymitano ostenditur», sect. 1 «Quia ut praedictum a Christo ita evenit». 11. 13–38 cf Faber: «Denique aliis etiam praesagiis paulo ante cladem praemonuit eosdem Ierosolymitanos, quemadmodum scribit Iosephus lib. 7. cap. 12. Cometes per annum stetit supra civitatem similis gladio. Die azymorum circa templum nox in diem versa, et bos ad hostiam ductus in medio fani agnum peperit. Templi porta aerea et gravissima, quae vix a viginti viris clauderetur, nocte ultro aperta est. Post dies festos, visi per inane ferri currus totis regionibus et armatae acies tranantes nubila et civitati circumfusae. Festo Pentecostes audita (Angelorum haud dubie) vox: Migremus hinc. Iesus quidam plebeius ac rusticus homo per annos septem et menses quinque, in urbe circumcursans perpetuo clamabat. Vae, vae Ierosolymis: idque etiam cum a magistratu achter caederetur: qui usque ad diem, quo urbs obsideri coepit, supra mumm circumiens, cum tandem clamasset: Vae etiam mihi; lapis tormento missus eum peremit.» 11. 47–50 cf sect. 2 «Quia iuxta delictum suum puniti»: «Similiter qui ex urbe egredi cogebantur, iubente et spectante Tito crucifigebantur, per diem quingenti saepe et plures, ita ut spatium crucibus deesset, corporibus cruces, Ioseph. ib. c. 12.»

Иисус 2. Taken from MSE (1653), «Nomen Jesu», No. 1 «Nomen Jesu cordi beati Ignatij inscriptum invenitur»: Legitur in vita sancti Ignatii quod inter omnia sibi tempore passionis suae illata tormenta nunquam ab invocatione nominis Jesu Christi cessabat. Quern cum tortores requirerent cur hoc nomen toties replicaret, respondit: Hoc nomen cordi meo inscriptum habeo, & ideo ab ejus invocatione cessare non valeo. Postquam a leonibus suffocatus est, non tarnen dilaceratus, tortores volentes curiosius, quae sanctus dixerat expend: cor ejus a corpore ipsius evellunt, & illud scindentes per medium, totum cor ejus inscriptum hoc nomine Iesus Christus, litteris aureis inveniunt. Unde ex hoc miraculo plurimi crediderunt. Vincentius lib. 10. c. 75.» (p. 528).

Иисус 3. Taken from Meffreth, Dominica 5 Post Trinitatis, No. 2. 11. 1–19 cf Meffreth: «Refert etiam Magister in historia super Acta Apostolorum, quendam coecum coram Paulo & Dionysio in Athenis transire. Dixit ergo Dionysius Paulo: Si dixeris huic coeco; In nomine Dei tui vide, & sic viderit, ego statim credam. Sed ne vtaris magicis verbis: quia forte nosti verba, quae habent talem efficaciam; ego praescribam tibi formam verborum. Hanc, inquit, formam verborum dicas. In nomine Iesu Christi nati de virgine crucifixi, mortui, qui resurrexit & ascendit in coelum, vide.» 11. 20–26 cf Meffreth: «Sed vt omnis tolleretur suspicio, Paulus praecepit Dinoysio [sic], vt ipse eadem proferret verba. Quo facto, qui fuerat coecus, vidit» (Pars aestiv., p. 283). Unlike Simeon (11. 27–28), Meffreth does not record the conversion of Dionysius.

Иисус Христос. Taken from Faber, Feria 2 Pentecostes, No. 6 «Amoris erga Deum effectus», sect. 2 «Omnes potentias in Deum trahit»: «Paulus quasi amorem Dei ebrius, perpetuo eum eructabat; nomen Iesu et Christi singulis репе periodis, et quandoque etiam superflue ingeminat in suis epistolis. In iis enim Iesu repetit ducenties decies no vies, Christi nomen quadringenties et semel.»

Иисус сладость. This poem is preceded in A by twenty poems and followed by twenty-one poems all taken from Faber, In Festo S. Georgii, yet does not itself appear to have been drawn from this source.

Икона. Taken from Faber, In Festo S. Thomae Apostoli, No. 2 «Qui et quando potissimum profitenda», sect. 1 «Quoties exigit Dei gloriae»: «Similiter fortes illae mulieres Constantinopolitanae, quae (ut est in actis S. Stephani Iunioris apud Damascenum) cum Leo Iconomachus Imp. Salvatoris imaginem super portam aeneam publice expositam e loco eminenti deiiciendam praecepisset; iamque imposita scala missus Satelles ascenderet, divino zelo incensae scalam deiecerunt, ex quo ille casu extinctus est, ipsae vero postmodum glorioso martyrio coronatae sunt.»

Икона Богородицы. Taken from MSE (1653), «B. Maria Virgo», No. 5 «B. Mariae imaginem pulchram, & daem onis tetram pingens pictor, ne a daem one caesu laederetur, ab im agine B. Mariae retentus est». 11. 1–10 cf MSE: «Pictor quidam pro vitae suae merito Dominae nostrae familiaris, in partibus Flandriae fecerat sibi nomen doctae manus artificio. Hie quotiescunque pingeret diabolum necesse habebat, turpem turpiter sicut ars ei suggéré poterat, expressius figurabat. Cui ille in visione noctis apparuit, & cur eum sic irritaret, cum furore & ira quaesivit. Pictor respondit: bene hoc ago, quia semper te passus sum omnium quae feci malorum incentorem, & adhuc turpium cogitationum moliris insidias, quibus emollitam animae meae demoliaris constantiam. Et Sathan graves minas intentans, monebat ut a sua laesione cessaret. Sed ille ex hoc ipso animatus est, & magis quam ante paratus fuit suscitare Leviatham.» 11. 11–18 cf MSE: «Postmodum vero una dierum ipse in porticu cuiusdam Ecclesiae B.M.V. imaginem pinxit, & iuxta possibilitatem artificii, sicut decebat, opere vario picturae eidem gloriam & honorem dédit ас contulit. Sed & iuxta illud, quod serpenti dictum est: Ipsa conteret caput tuum, subtus pedes imaginis diabolum figuravit, nigris coloribus, turpem & tenebrosum, sicut decebat amatorem turpitudinis, & principem tenebrarum. Quod ille non aequis oculis aspiciens, malignandi a Deo potestatem expetiit, & accepit: sed sibi ad contumeliam, Christo, & matri eius ad gloriam. Adhuc enim suspensis trochis, & supposito firmiter tabulato, monstrum illud pingebatur, & ecce turbo vehemens omnes illas artis pictoriae machinas concussit, & in terram excussit.» 11. 19–30 cf MSE : «Quod ut persensit homo stupidus ad imaginem Dominae levavit cor, pariter & manum: (mirum dictu) donee venirent, qui ei subvenirent, manu iniecta ipsum retinuit, & servavit illaesum. Tunc omnes qui aderant, Christum in matre sua glorificabant, diabolum in fraudis suae frustratione cum risu, & cachinno blasphemabant. Idem [Vincent. Belvac.] lib. 7. cap. 104.» (p. 450). Published in Berkov, Eremin and PLDR.

Инок. Taken from Faber, In Festo S. Andreae, No. 4 «Haeresiarchae nostri temporis eorumque saectatores, cuiusmodi sint piscatores», sect. 5 «Piscati in monasteriis»: «Bene S. Bemardus dixit: Monasteria sunt vinaria, in quae coniicit Christus pisces, quos traxit ex mari mundi. Ut ergo pisces ad aquam, ita Monachi ad monasteria spectant. Et sicut pisci in terram extracto bene esse non potest, palpitat, saltat, tabescit. Ita neque illis, qui de monasteriis profiigerunt.» cf Монастырь.

Инок 2. Taken from Voragine, cap. 21 «De sancto Anthonio»: «Dixit iterum Anthonius. Et sicut pisces si in sicco tardauerint moriuntur ita et monachi extra cellam tardantes, aut cum viris secularibus immorantes a quietis proposito resoluuntur» (fol. [45^V]).

Инок мясоядец. Taken from MSE (1653), «Gula», No. 8 «Gulosus frater miserabili morte punitur»: «Sanctus Odo cum discipulos suos regularibus disciplinis instrueret, diversorum monachorum mirabilem excessum narravit. His, inquit, diebus, duo fratres rapidissima rapti sunt morte, non uno loco, nec una die. Veniens unus ex eis domum cuiusdam suae sororis, vehementissime se esurire dixit, & refectionem petiit. Cui protinus ilia, pisces abundanter se habere respondit, ut comederet, qua hora, & quales vellet. Ille quasi indignatus pisces se fastidire respondit: nec iam eos se posse videre dixit. Tunc armum cuiusdam animalis sibi assari praecepit, sed non ferens assandi moram, portiunculam incidit, & earn in prunas proiecit. Deinde vinum afferri sibi iussit, & camis morsum avide sumpsit, sed hoc quod sumpsit, nec insumere, nec reiicere potuit, sed vitam cum cibo perdidit. Vincent, spec. hist. lib. 24. cap. 67.» (p. 323).

Инок мясоядец 2. Taken from MSE (1653), «Gula», No. 9 «Item aliud simile «Alius frater veniens domum cuiusdam parentis sui, statim ad comedendum quaesivit. Cui cum respondisset, quia necdum hora comedendi venit, cum indignatione adiecit: Heu tota nocte equitando post iniunctam mihi obedientiam laboravi, & nunc vos me ieiunare cogitis: adferte ergo mihi si quid habetis. Cui cum dicerent pisces se habere, indignatus, hue illucque oculorum intuitus circumferens (ibat autem circa pedes eius gallinarum grex) quasi furens, baculum arripuit, & earn quae ei placuit, percussit, ac furibundo ore dixit: Haec est mihi hodie pisces. Qui autem circumstabant cum quodam rubore, dicebant: Licet tibi camem comedere pater? At ille, Volatile, inquit, non est саго: Volatilia enim & pisces unam habent originem. Apposita est ergo coram eo gallina, quam occiderat, iam assata, ex qua offam abstulit, & momordit, quern morsum nec evomere potuit, nec glutire sed eum vita privavit. Ibid.» (p. 323).

Иночество. Taken from Faber, In Festo Purificationis B.M.V., No. 2 «Quae potissimum primogenita Deo offerenda», sect. 5 «Primogenitum filiorum». 11. 1–4 cf Faber: «Primogenitum filiorum etiam, hoc est, optimum et aptissimum, iuxta praeceptum Exod. 13.[11–13] certis in casibus offerre Deo parentes debent, veluti cum advertunt aliquem filiorum ad statum Ecclesiasticum inclinari, et idoneum esse, seu talentis debitis instructum.» 11. 11–24 cf Faber: «Et quomodo tales parentes parati esse possunt cum Abrahamo ad immolandos Deo primogenitos suos, qui ne ut vivos quidem commodent, persuaderi possunt. Quod enim eos Deo non tarn immolent vel donent, quam commodent, testatur id sancta ilia mater Samuelis Anna, 1. Reg. l.[l Sam. 1.28] quae postquam filium Deo mancipasset, ait: Ego communicavi eum Domino cunctis diebus, quibus fuerit accommodatus Domino.» Simeon appears to have supplied the remaining O.T. examples himself.

Иоанн Богослов. Taken from Faber, In Festo S. Ioannis Evangelistae, No. 5 «Cur benedicatur et bibatur vinum in Festo S. Ioannis», sect. 1 «In signum amoris». 11. 1–22 cf Faber: «Ut scribit S. Isidorus de patribus novi testamenti cap. 74. Et Petrus de natalibus Episcopus in Catal. SS. cap. 7. Cum Aristodemus ei diceret, se turn demum fidem amplexurum, si Ioannes ebibisset poculum vini venenatum sine laesione, conditionem alacri animo accepit Ioannes.» 11. 23–28 cf Faber: «Verum ut constaret veneni vehementia, Aristodemus petiit prius a Proconsule duos capitis reos, quibus venenum Ioanni praelibandum dédit, qui paulo post inde extincti sunt.» 11. 29–48 cf Faber: «Tunc itaque venenum bibit S. Ioannes et quidem sine ulla laesione: nec hoc tantum, sed eodem etiam poculo duos illos extinctos reos ad vitam restituit, teste Isidore uti supra.» Simeon has made a drama out of Faber's bare account.

Иоанн Богослов 2. Taken from Faber, ibid., No. 7 «Documenta [on the Gospel for the day, viz. John 21.19–24]», sect. 3 «Discimus a Ioanne: ... 3 Quid ambire oporteat»: 11. 1–31 cf Faber: «Unicus hie titulus praerogativa dilectionis plus Ioanni fuit, quam si Rex vel Imperator foret. Habuit Ioannes praeter illam praerogativam alias quamplures; fuit enim consanguineus Christi; fuit post Petrum primus inter Apostolos et Petri socius; fuit custos Deiparae et quasi filius matri a Christo commendatus; fuit inter quatuor Cherubinos typo aquilae repraesentatus; fuit Apostolorum senior, qui postremus omnium vixit; fuit Evangelista omnium celeberrimus; fuit martyr, turn quia Christo assistens, omnes eius dolores per compassionem degustavit; turn, quia Romae in dolium ferventis olei immissus fuit; fuit Archiepiscopus, qui totas Asiae fundavit rexitque Ecclesias, ut ait S. Hieron. de script. Eccles. fuit virgo, fuit Boanerges et filius tonitrui.» The facts related in 11. 31–40 are taken from a different source.

Иосиф. Taken from Faber, In Festo Annuntiationis B.V., No. 9 «Circumstantiae Legationis angelicae», sect. 4 «Ad quern?»: «Desponsata autem [Virgo] fuit Iosepho, qui uti nomine, ita vita quoque repraesentavit Iosephum Patriarcham, teste S. Bernard, qui horn. 2. super 'Missus [sic] ait: Ille Ioseph fratema ex invidia venditus, et ductus in Aegyptum Christi venditionem praefiguravit: Iste Ioseph Herodianam invidiam fugiens Christum in Aegyptum portavit. Ille Domino suo fidem servans, Dominae noluit commisceri: Iste Dominant suam Domini sui matrem virginem agnoscens, et ipse continens, fideliter custodivit. Illi data est intelligent in mysteriis somniorum, isti datum est conscium fieri atque participem coelestium Sacramentorum. Ille frumenta servat non sibi, sed omni populo; iste panem vivum e caelo servandum accepit tarn sibi, quam toti mundo.' Haec Bemardus.»

Казнь. Taken from Faber, Dominica 12 Post Pentecosten, No. 8 «Quis sit noster proximus», sect. 3 «Nobilium?»: «Mons magnus fuit Nabuchodonosor, sed in planum redactus est, cum in bestialem formant mutatus foenum, ut bos comedit.» Simeon appears to have taken the information about Tiridates and Popiei from a different source. Published in Anthony Hippisley, The Poetic Style of Simeon Polotsky, Birmingham, 1985, p. 81.

Казнь 2. Taken from Faber, ibid., the passage immediately following: «Mons magnus fuit Valerianus Imper, sed in planum deiectus est, cum Sapori Persarum Regi scabellum factus.» Published in Anthony Hippisley, The Poetic Style of Simeon Polotsky, Birmingham, 1985, p. 83.

Казнь 3. Taken from Faber, In Festo S. Nicolai, No. 8 «Mysteria Evangelii [on the Gospel for the day, viz. Matt. 25.14–30]», sect. 4 «Quid cum servo malo actum», in which Faber explains why the lord in Christ's parable was justified in punishing the servant who had received only one talent.

Казнь 6. Taken from Faber, Dominica 17 Post Pentecosten, No. 8 «Documenta [on the Gospel for the day, viz. Matt. 22.34–46]», sect. 6 «Impii suo tempore puniendi»: «Subiecit [Christo] iam dudum perfidos Iudaeos, interfectores suos, cum eos templo, urbe, patria, terra eiecit, et per orbem dispersit, ut ubique essent exules, et omnium mancipia. Typus illorum Cain fuit, qui ob caedem fratris innocentissimi vagus et profugus fuit super terram.»

Казнь 7. Taken from Faber, ibid.: «Magnus Christi inimicus fuit Valerianus Imp. qui tantam in Christianos excitavit persecutionem, ut Dionysius Alexand. existimarit tunc impletam esse persecutionem Antichristi, descrip tarn in Apocal. apud Baron, ann. 259. Verum paucos post annos deposuit eum Deus, et captivum subiecit Regi Persarum, ut fieret ei scabellum pedum, in equum conscensuro. Quodque magis mirandum, pressit eum sub hac servitute, quasi scabellum pedibus suis usque ad eius obitum, supra annum vitae septuagesimum. Neque enim Persa voluit eum dimittere: neque filius Gallienus patrem suum redimere.» Published in Anthony Hippisley, The Poetic Style of Simeon Polotsky, Birmingham, 1985, p. 84.

Казнь 8. Taken from Faber, Dominica 9 Post Pentecosten, No. 3 «Quid doceant nos Christi lachrymae», sect. 4 «Docent misericordem simul et iustum esse»: «Et recte dicitur: Qui parcit malis, nocet bonis."

Казнь 9. Taken from Faber, Dominica 10 Post Pentecosten, No. 7 «Quae sint partes viri humilis», sect. 1 «Subiice te Deo ... 3 Virgam exosculare»: «Tertio eius virgam exosculare, et reum te fatere, cum te afflixerit vel affligi permiserit, dicendo cum Davide: lustus es Domine, et rectum iudicium tuum, Psal. 118.[119.137].»

Казнь сыну за отца. Taken from Faber, In Festo S. Nicolai, No. 5 «Quid debeant liberi parentibus», sect. 3 «Obsequium et servitium: ... 3 Eorum defectus aequo animo ferendo»: «Longe vero ab hac pietate [i.e., the piety shown by a devoted son to an aged parent] distabat Filius ille, qui ut refert S. Bonavent. 1. de decern praeceptis, ser. 5. de 4. praecepto, quotidie splendide cum uxore sua epulabatur, pauperculum interim patrem fabis victitare sinebat. Hie pater cum die quadam filii domum adiisset, tempore quo ille mensae accumbebat, et caponem sibi paratum habebat: ubi advertit filius patrem adventare, caponem armario includi fecit, solitum tantum cibum patri praebens. Patre itaque abeunte, caponem educere dum vult, in bufonem ingentem conversum videt, quern in faciem, et oculos insilientem avellere nulla ratione potuit, donee eius veneno infectus expiraret tandem.» Published in Eremin and PLDR.

Казнь тщеты и чувства. Taken from Faber, Dominica 19 Post Pentecosten, No. 3 «Cur tarn variis ponis inferi exagitentur», sect. 1 «Cur poena damni»: «Ierem. 2.[13] ait Dominus: Duo mala fecit populus meus. Me dereliquerunt fon tem aquae vivae et foderunt sibi cisternas. Hoc velut duplex in Deum, iniuria est. Itaque aversio a summo bono punitur poena damni, seu abiectione a summo bono Deo; ut sentiat peccator, a quanto bono se averterit, conversio ad creaturam punitur poena sensus, ut sentiat quo se converterit quam fallaci et fugaci adhaeserit creaturae: atque ita experiatur quantum sit discrimen inter fontem aquae vivae, Deum: et cistemas dissipatas creaturas.»

Казнь и грех. Taken from Faber, Dominica 3 Post Pascha, No. 5 «De modico tribulationis, seu modicum esse quod nunc patimur», sect. 2 «Si conferatur cum dementis nostris»: «Malorum siquidem prosperitas gravissima omnium poenarum est, quae in hac vita contingere homini possunt, respectu cuius tribulatio modicum malum, imo magnum beneficium est.»

Казнь и грех 2. Taken from Faber, ibid., immediately following: «Quemadmodum enim potio medica vel phlebotomia ad sanitatem recuperandam a medico suasa et adhibita, malum quidem aliquod est, respectu tarnen desolationis, qua medicus aegrum omnino destituit, vel omnia illi noxia concedit, modicum malum, imo potius beneficium est.»

Казнь и грех 3. Taken from Faber, ibid., almost immediately following: «Modicum est damnum uti et modicum vulnus, quod facit chirurgus cum aegro venam incidit; sed maximum interim bonum, sanitas videlicet diutuma, quod affert.... Hoc enim medio elicit nobis Deus noxium sanguinem superbiae, commessationum, ebrietatum et quae ex ea oriuntur, rixarum, libidinum.»

Казнь вечная. Taken from Meffreth, Dominica 2 Post Trinitatis, No. 3. 11. 1–18 cf Meffreth: «Sunt ergo ibi nouem poenae, quae damnatis pro ferculis apponuntur. Et has enumerat August, in Sermon, de Aduentu Domini ad iudicium, super illo verbo Apoc. 16.[Rev. 16.19] Et facta est ciuitas magna in tres partes» 11. 19–24 cf Meffreth: «Prima est ig n is qui extingui non potest, etiam si mare totum intus mitteretur.» 11. 25–30 cf Meffreth: «Secunda poena qua cibantur damnati, est frig u s, quod nemo potest sustinere, etiamsi igneus mons immitteretur, nihil calefacere possit, & propter istas poenas dicit Dominus in Euangelio. Matt. 22.[13] Ibi erit fletus & strid ordentium .... Sed quare sustinebunt glacialem poenam? Respondet Augustinus, quia hie frigidi in caritate fuerunt.» 11. 31–34 cf Meffreth: «Tertia poena est de vermibus, qui nunquam moriuntur Isaiae vltimo [Isa. 66.24]. ... Causa autem quare mordentur vermibus est, quia sic inuidiam contra proximos habuerunt, & congruum est vt mordeantur vermibus, sicut felicitate proximorum per inuidiam hie mordebantur, vt dicit August.» 11. 35–38 cf Meffreth: «Quarta poena infemi est foetor quasi sulphuris, & istum sustinebunt propter foetorem luxuriae.» 11. 39–42 cf Meffreth: «Quinta poena sunt flagella percutientium, quae feriunt ad instar malleorum: haec praecipue sunt contra Tyrannos, alios iniuste flagellantes.» 11. 43–46 cf Meffreth: «Sexta poena sunt tenebrae ita spissae, vt sicut arena maris possint pugillari. ... & hanc poenam patientur, qui in tenebris peccatorum finaliter perstiterunt.» 11. 47–50 cf Meffreth: «Septima poena est verecundia, quia ibi videbuntur honores, & peccata eorum nec poterunt occultari. Et huius causam allegat Augustinus in sermone de aduentu Christi ad iudicium, dicens. Quia noluerunt ad confessionem venire, nec poenitentiam agere pro peccatis.» 11. 51–56 cf Meffreth: «Octava poena est timor magnus, quando videbunt daemones emittentes flammas igneas, & audient clamores miserorum, quia cruciabuntur, expectabuntque semper acrius crucian. Et hoc est ideo, quia hic timoré Dei postposito peccauerunt.» 11. 57– 60 cf Meffreth: «Nona poena est, Catena ignis, quia propriis peccatis recesserunt inetiti, & quasi vna catena ligati.» 11. 61–64 cf Meffreth: «Sed decimam poenam ponit B. Augustinus in libro qui vocatur de triplici habitaculo, & est separatio a Christo. Dicit enim quod haec erit poena illorum specialis absentia Christi post visionem eius» (Pars aestiv., pp. 243–4).

Казнь за сожжение нищих. Taken from Meffreth, Dominica 4 In Adventu, No. 1: «Hermannus refert quod anno Domini DCCCCLXXIV. Episcopus Moguntinus pauperum multitudinem in honeo spacioso collocatam tanquam eleemosynam ipsis largiturus, cremari praecepit dicens: Ecce quomodo clamant mures isti? denotans pauperes istos, quos cremari iussit. Quapropter Dei iudicio a vermibus deuoratus est. Insuper post mortem ipsius mures nomen eius deleuerunt, & a parietibus abraserunt» (Pars hyem., p. 74). Published in A.I. Beleckij, «Stichotvorenija Simeona Polockogo na temy iz vseob§6ej istorii» in O.I. Bilec'kyj, Zibrannja prac, I, Kiev, 1965, p. 378, and in Eremin, Gudzij and PLDR.

Казнь хулы. Taken from M SE (1653), «B. Maria Virgo», No. 51 «D. Wilhelmus Lindanus in Apologetico 2. religionis catholicae cap. 11. De quadam puerpera D. Virginem per blasphemiam, scrofam appeliante quae mox divinam persentiens ultionem nigellas uno infelici partu edidit scrofulas»: «Moribus illis eo Geusiorum anno vixdum exortis, muliercula quaedam oppido Hollandiae aspera, parturire coepit, conuenere vicinae atque cognatae, vbi ilia eniteretur difficilius, & gravissime non minus quam periculosissime laboraret, una circumstantium pio ex more puerperam admonet, ut D. virginem Mariam invocaret auxiliatricem. Cui ilia: Quid mihi istam, inquit, dicis scrofam? Erat namque infelix Anabaptistarum deliriis capta, qui supra omnes fere Divos, unam illam sanctorum sanctum Deiparam Virginem Mariam execrantur, oderuntque infensius. Verum quidnam accident, accipe. Pro maledicti blasphemia, fuit & Dei plaga, qua nefariam suae matris vindicavit contumeliam: acturum enim ilia misera; quae sacrosanctam Virginem Dei genitricem Mariam, impurae suis nomine blasphemaret, nigellas aliquot in lucem edidit, sed emortuas suculas. Idem supra nominatus [i.e. Tilmannus Bredenbachius, l. 2. sacrar. collаt, c. 26.] «(p. 477). Published in Eremin and PLDR.

Камень. Published in Buslaev and Bylinin.

Камень прибежище заяцем. Taken from Faber, Dominica 18 Post Pentecosten, No. 6 «Ad spem quae erigant pusillanimes», sect. 5 «Extra et circa nos patrocinia Sanctorum»: «Echinus marinus cum praesagit tempestatem, calculum haud exiguum arripit, sub ipso tanquam anchora seipsum firmans et stabiliens; detinetur enim illius pondéré, ne facile a fluctibus trahatur atque agitetur. Basil, lib. 5. hexam. cap. 9. Fac et tu similiter: calculus tuus sit aliquis Sanctus, cum ingruit tentatio.»

Каятися. Taken from Faber, Dominica 10 Post Pentecosten, No. 9 «Documenta [on the Gospel for the day, viz. Luke 18.9–14]», sect. 1 «A Christo disce ... 2 non extolli de bonis, nec desperare de malis operibus»: «Ut... nemo desperet ob peccata sua, sed cum Publicano ad poenitentiam confugiat.» The preceding poem in A, He хвалитися, is also based on this subsection.

Клевета. Taken from Faber, In Festo S. Stephani Protomartyris, No. 1 «De glorioso certamine et victoria quintuplici sancti Stephani», sect. 2 «Cum falsis testibus»: «Quare contra obtrectatores non est efficacius et gloriosius pugnandi genus, quam per innocentiam et honestatem vitae. Id quod etiam Diogenes dictitabat, optimam scilicet ulciscendi rationem esse contra obtrectatores, honeste se gerere et probum esse. Dicit ergo quis te avarum? largiter da eleemosynas. Irreligiosum? fréquenta templa et sacramenta, etc. sic tua te absolvet innocentia et apparebis angelus.»

Клевета 2. Taken from Faber, ibid., No. 2 «Modi ulciscendi se christiane», sect. 2 «Iniuriam speme»: «Contemne iniuriam, quasi earn non sentias vel pro nihilo habeas; sicut qui latratus canum contemnit, cito illos sedat, secus qui illis movetur et defendere se nititur.»

Клевета 3. The poem occurs in A amongst several poems deriving from Faber, Dominica 4 Post Pascha, but does not itself appear to have its immediate source here. The ultimate source is the apocryphal History of Susanna, vv. 36–64.

Клевета 4. The poem immediately follows Клевета 3 in A, but its source is unclear.

Клевета 5. Taken from Faber, Dominica 3 Post Pentecosten, No. 4 «Quam detestandi sint detractores», sect. 2 «Sunt aves [Daemonis] garrulae»: «Huius rei similitudinem affert Sapiens, Eccles[iasticus] 19.[12]. Sagitta infixa foemori carnis sic verbum in ore stulti. Ut enim sagitta infixa pedi nullam homini quietem concedit, donee extrahatur, quia semper pungit: ita et in detrahente latens scientia alienorum delictorum.»

Клевета 6. Taken from Faber, ibid.: «Hinc Isychius presbyter Hierosolymitanus, detractores comparât scabiosis, qui prae prurigine, requiem non habent, sed semper scabunt et camem exulcerant: sic enim exponit legem Levit. 21. [20] quae scabiosos ab omni sacro ministerio arcet.»

Клевета 7. Taken from Faber, ibid., sect. 3 «Sunt aves [Daemonis] praedatores»: «Ut enim novacula barbam citissime radit, sed ea tarde repullulat: ita citissime aufertur fama: difflcillime restituitur.»

Клевета 8. Taken from Faber, ibid., No. 5 «Quid faciendum inter detrahentes». The poem is based on the entire sermon. 11. 5–7 cf title. 11. 11–14 cf sect. 1 «Modeste corrige detractorem». 11. 15–16 cf sect. 2 «Alio diverte sermonem». 11. 17–18 cf sect. 3 «Frontem corruga». 11. 19–20 cf sect. 4 «Fuge si potes». 11. 21–22 cf sect. 5 «Obtura aures». 11. 23–28 cf sect. 6 «Claude aures cordis per displicentiam».

Клевета 9. Taken from Faber, ibid., sect. 3 «Frontem corruga»: «S. Hie.... in ep. ad Nepotianum ait: Sagitta in lapidem numquam figitur, interdum desiliens percutit dirigentem: ita sane detractori continget si obfirmatas ad sua verba repererit aurium fores.» Published in Bylinin.

Клевета 10. Taken from Faber, ibid.: «Ita enim Salomon. Prov. 25.[23] ait: Ventus Aquilo dissipаt pluvias, et facies tristis linguam detrahentem.» Published in Bylinin.

Клевета 11. Taken from Faber, ibid., sect. 4 «Fuge si potes»: «Capri instar foetent ac fructicum folia depascunt, bonam scilicet aliorum famam.»

Клевета 12. Taken from Faber, ibid., No. 6 «Remedia contra detractionem activam et passivam», sect. 3 «Considéra iniurias et noxas detractions»: «Considéra multiplex nocumentum et iniurias quas detractio affert: Uno enim ictu triplex vulnus infert. Unde Bemardus in serm. vocat earn lanceam, quae très uno ictu pénétrât, auctorem, auditorem, absentem.»

Клевета 13. Taken from M SE (1603), Dist. 4 «Ex Speculo historiale Vincentii Beluacensis», No. 3 «Beata virgo Maria Imperatricem castissimam, marito fidelissimam, et propter corporalem pulchritudinem multa perpessam a tribulationibus libérât». Published in Eremin and PLDR.

Клеветати себе грех есть. Taken from Faber, Dominica 10 Post Pentecosten, No. 7 «Quae sint partes viri humilis», sect. 4 «Humiliter de te loquere ... 3 De te modeste, de aliis honorifice loquere»: «Cave tarnen affingas tibi falsa crimina. Etenim August, serm. 39. de verbis Apostoli ait: Cum humilitatis causa mentiris, si non eras peccator, antequam mentireris, mentiendo efficieris, quod evitaveras. Veritas in te non est, nisi ita te dixeris peccatorem, ut etiam esse agnoscas, haec ille."

Клеветник. Taken from Faber, Dominica 3 Post Pentecosten, No. 4 «Quam detestandi sint detractores», sect. 5 «Sunt aves [Daemonis] illices»: «Quis nescit quam illectorius sit detractorum cantus? dum enim aliis detrahunt, audientes se laudari putant, vel sibi placent quod meliores sint: interim vero ipso capiuntur auditu; quo modo aliqui solo Basilisci sibilo necantur. Pier. 1. 14. hierogl.»

Клеветник 2. Taken from Faber, ibid.: «Detractor itaque pestis quaedam Reipubl. est.»

Клеветник 3. Taken from Faber, ibid.: «Canes rabidi, lupi et similes bestiae nocentes communi auxilio et publica potestate capiuntur et obtruncantur.»

Клеветник 4. Taken from Faber, ibid.: «Id quod S. Basilius reg. 16. ex brevioribus convincit arguments ex Ps. 100.[101.5] ubi dicitur: Detrahentem secreto proximo suo, hunc persequebar: scilicet detractores a reliquorum societate et consuetudine exterminandos.»

Клеветник 5. Taken from Faber, ibid., sect. 6 «Sunt aves [Daemonis] furciferae»: «Augustinus lib. 12. contra Faustum c. 20. detractorem corvo illi comparât, qui non est reversus ad arcam, sed cadaveribus natantibus in diluvio adhaesit, de uno in aliud volando, eaque lacerando.»

Клеветник 6. Taken from Faber, ibid.: «Caeterum corvi mortuos tantum eosque expositos duntaxant: detractores autem, vivos etiam rostro suo laniant et quandoque sepultos eruunt; ad haec eorum defectus tantum notant.»

Клеветник 8. Taken from Faber, Dominica 3 Post Pentecosten, No. 4 «Quam detestandi sint detractores», sect. 6 «Sunt aves [Daemonis] furciferae»: «Si quid vero boni in aliquo cemunt, id praetereunt et tacent, gallinae instar, quae eruens e terra auream monetam vel unionem non aestimat: sed ubi vermem reperit, illico glocitare incipit et convocare socias, praedamque eis ostendit.» Published in Eremin and PLDR.

Ключь. Taken from Faber, Dominica 13 Post Pentecosten, No. 9 «Quam congruenter et salubriter instituta sit confessio peccatorum», sect. 3 «Ratione ipsius confitentis: 1 ut haberet homo Iudicem sibi similem»: «Haec sane videtur causa, quod Christus Dominus claves poenitentiae, non Ioanni Baptistae, sed Petro contulerit: quia cum Ioannes sine macula, Petrus autem aliquando peccator esset, huic, non illi, claves commisit, ut peccator peccatori facilius compateretur et veniam impertiret: poentitens poenitenti non difficile confiteretur.» Faber speaks of John the Baptist as being without spot, perhaps founding his assertion on Christ's statement that «among those that are bom of women there is not a greater prophet than John the Baptist» (Luke 7.28), but Simeon talks of John the Apostle and beloved disciple (1. 2), either owing to a careless reading of Faber or because his edition of Faber has 'Ioanni Evangelistae', which would in fact fit the context better.

Ключъ 2. Taken from Faber, Dominica 5 Post Pascha, No. 2 «Cur velit rogari Deus», sect. 7 «Ut habeamus causam agnoscendi miserias nostras». 11. 1–4 cf Faber: «Hebraei dicunt, quatuor potissimum claves Deum sibi réservasse. Primo clavem vitae seu generationis, uti indicat Iacob, cum obiurgatus ab uxore, ut daret ei liberos; respondit: Num pro Deo ego sum, qui privavit te fructu ventris tui? Gen. 30.[2].» 11. 5–6 cf Faber: «Secundo clavem pluviarum, quas cum vult emittit, quasi ex thesauro suo Deut. 28.[12] Aperiet Dominus thesaurum suum optimum, caelum: ut tribuat pluviam terrae suae in tempore suo.» 11. 7–8 cf Faber: «Tertio clavem alimoniae ad famem depellendam, Psalm. 103.[104.27–29] Omnia a te expectant ut des illis escam in tempore. Dante te illis, colligent: aperiente te manum tuam, om nia im plebuntur bonitate. Avertente autem te faciem, turbabuntur, Et Psalm. 144.[145.16] Aperis tu manum tuam, etc.» 11. 9–10 cf Faber: «Quarto clavem sepulchrorum seu resurrectionis, Ezech. 37.[12] Ecce ego aperiam tumulos vestros et educam vos de sepulchris vestris.» 11. 1 М 2 cf Faber: «Haec similia bona dum sibi reservavit Deus, voluit hominem sibi astringere ut cogeretur ad ipsum recurrere, et continere se in humilitate.»

Клятва. Taken from Faber, Dominica 6 Post Pascha, No. 9 «Documenta [on the Gospel for the day, viz. John 15.26–16.4]», sect. 2 «Non timenda eiectio e mundo, sed a Deo et Ecclesia, et excommunicatio timenda»: «Memorabile est quod in annalibus Cisterciensium, de viris illustribus eius Ordinis narratur, fuisse anno 1440. Abbatem in monasterio Corbeiensi, qui cum aureum quern amiserat annulum recuperare non posset, furem excommunicavit. Habebat autem Corvum in conclavi cicurem, qui ab eo tempore viribus destituti et tabescere coepit plumasque amittere. Cumque causa ignoraretur: Forte, ait quidam annulum furatus est, etexcom municationem sentit. Itum est igitur ad nidum eius et repertus annulus. Minim dictu: corvus sibi restituais, ubi fur anathemate solutus fuit, revaluit. Factum hoc a Deo, non quod excommunicatio vim in bruta habeat, sed ut inde discerent homines timere excommunicationem, animae supplicium, uti vocat S. August, ep. 75. ad Aux.»

Клятва во лжу. Taken from Voragine, cap. 3 «De sancto Nicolao». 1. 1–32 cf Voragine: «Vir quidam ab vno Iudeo quandam summas pecunie mutuo accepit iurans super altare sancti Nicolai cum alium fideiussorem habere nequiret quod quam citius posset sibi redderet. Tenente autem illo diu pecuniam Iudeus earn expostulauit sed earn ille sibi reddidisse affirmât.» 11. 33–52 cf Voragine: «Trahit ergo eum ad iudicium et iuramentum indicitur debitori. Die baculum cauatum quern auro minuto impleuerat secum detulerat ac si eius adminiculo indigeret. Volens igitur facere iuramentum, Iudeo baculum tradidit reseruandum iurauit ille quod plus sibi reddiderit quam deberet. Facto iuramento baculum suum repetiit et Iudeus ignarus astutie eum sibi reddidit.» 11. 53–68 cf Voragine: «Rediens autem qui fraudem fecerat in quodam biuio oppressus corruit somno, currusque cum impetu veniens eum necauit, et plenum baculum auro fregit et aurum effudit.» 11. 69–94 cf Voragine: «Audiens hoc Iudeus concitus illuc venit. Cumque dolum vidisset et a multis ei suggeretur vt aurum reciperet omnino renuit nisi qui defunctus fuerat ad vitam beati Nicolai mentis redderetur asserens se si hoc fieret baptismum suscepturum et Christianum futurum. Continuo igitur qui defunctus fuerat suscitatur et Iudeus in Christi nomine baptisatur» (fol. [11^r-v]). The story is also recorded in MSE (1653), «Jurare», No. 4. Published in Eremin and PLDR .

Книга. Taken from Faber, In Festo S. Nicolai, No. 1 «Quinque talenta ad meritum exercenda et in Ecclesia dispensanda, dispensata a Sancto Nicolao, quinam defodiant», sect. 4 «Ingenium et ratio». 11. 1–9 cf Faber: «Refert S. Hieronymus in reg. Monach. c. 15. se moribundum aliquando raptum ad iudicium, et a iudice interrogatum de conditione, christianum se respondisse.» 11. 10–16 cf Faber: «Ad quod Iudex: Mentiris: Ciceronianus es, non christianus. Ubi enim est thesaurus tuus, ibi est cor tuum (oblectare enim se solebat gentilium potius auctorum lectione quam Sanctarum Literarum); itaque ex iudicis sententia dire flagellis caedi, adstantiumque precibus ad corpus redire iussus est, dolorem adhuc sentiens et plagas scapulis gerens.» 11. 25–28 cf Faber: «Si hoc actum cum Hieronymo quod gentilium librorum lectionem adamasset: quale, putamus, iudicium illos expectat, qui profanis et noxiis studiis toti addicti sunt?» The story is also recounted in Voragine, cap. 146. Published in Bylinin.

Книга 2. Taken from Faber, In Festo Conceptionis B.M.V., No. 1 «Multiplex Liber homini propositus». The poem is based on the whole sermon, as follows: 11. 1–10 cf sect. 1 «Mundus», 11. 11–16 cf sect. 2 «Lex scripta», 11. 17–26 cf sect. 3 «Christus», 11. 27–34 cf sect. 4 «Deipara», 11. 35–46 cf sect. 5 «Conscientia», 11. 47–64 cf sect. 6 «Liber vitae». Only in the final section does Simeon appear to take any details from Faber. 11. 46–52 cf Faber: «Superest ultimus liber, qui soli Deo patet, estque liber vitae seu memoria divina, in qua veluti in libro continentur nomina et opera eoram, qui vitam obtinebunt aetemam.» 11. 53–58 cf Faber: «Ex quibus locis colligimus alios in eo libro scriptos esse inchoate, qui in gratia quidem sunt, non tarnen perseveraturi: alios vero complete, qui in gratia scilicet morituri sunt.» Published in Bylinin.

Книга 3. Taken from Faber, ibid., sect. 2 «Lex scripta»: «Hic liber est quem comedere iussus est Ezechiel a Domino, Ezech. cap. 3. factusque est in ore eius primo sicut mel dulcis, v. 3. paulo tamen post in ventre amarus, v. 14. adinstar videlicet piluraram, quae foris auro et saccharo obductae deglutiuntur cum suavitate, sed paulo post ventrem lacérant et torquent, quanquam ad sanitatem, non ad aegritudinem. Ita omnino liber S. Scripturae dulcis est rationi, amarus sensualitati, (ut ait D. Thomas in Apoc. 10.).»

Книга жизни. Taken from Faber, In Festo S. Andreae, No. 2 «Homines comparantur piscibus», sect. 7 «Norunt suas commoditates»: «[Apocal.] c. 20.[15] dicitur: Qui non inventus est in libro vitae scriptus, missus est in stagnum ignis.«

Книга и молитва. Taken from Faber, Dominica 19 Post Pentecosten, No. 6 «Media ac modi quibus Deus vocat», sect. 1 «Vocat per Scripturas SS. et libros pios»: «S. Augustin, serm. 112. de Temp. Cum oramus, cum Deo loquimur, sed cum legimus, Deus loquitur nobiscum.»

Козли, иже зли. Taken from Faber, Dominica 2 Post Pascha, No. 7 «Signa Reprobationis». In No. 6 «Signa ovium Christi seu praedestinatorum» Faber had listed the properties of sheep (i.e. God's elect); No. 7, in which he explains the characteristics of goats, representing unrepentant sinners, forms the basis for Simeon's poem. 11. 13–16 cf sect. 1 «Facilitas peccandi lethaliter»: «Hoedi seu capri (hoc enim distinguit ab ovibus Christus) proni sunt ad nocendum hortis et arboribus; facile enim transiliunt septa et vastant quidquid occurrit tenellorum arbustorum; sic qui facile lethaliter delinquunt sine doloris sensu aut conscientiae remorsu, adeoque proni sunt ad transgrediendum Dei leges absque timoré, ostendunt se esse hoedos.» 11. 17–18 cf sect. 2 «Dilatio continua poenitentiae»: «Hoedi semper faetent; ita qui peccatis obnoxii poentitentiam semper differunt, nec properant ad lavacrum, neque postea se emendant, hoedos se ostendunt.» 11. 19–20 cf sect. 3 «Fastidium verbi Dei»: «Uti ovium est manere in iisdem pascuis, ita hircorum et caprarum non manere, sed discurrere hue illuc. Item uti ovium est, herbas ad radicem usque decerpere, ita hircorum et caprarum, extremitates tantum frondium carpere. Similiter qui verbum Dei obiter et carptim audiunt, vel omnino audire fastidiunt, quique ad verba tantum, non ad rem attendunt, discummt de uno concionatore ad alium mera ex curiositate, ad hoedos pertinere dignoscuntur.» Here Simeon has not only curtailed Faber's argument, but also altered the analogy by saying that the goat's tendency to move from one pasture to another is like the sinner falling into one sin after another, whereas for Faber it symbolises the man who only listens superficially to the Word of God or who runs from one preacher to another out of curiosity. 11. 21–22 cf sect. 4 «Taedium orationis»: «Ut oves crebro et multum balant, ita raras edunt voces hoedi. Similiter qui exosum habent orandi studium et a se ablegant, (tametsi forte in solemnitatibus aliquid eiaculantur precatiunculae, et unam alteramve vocem edunt) de hoedorum numéro videntur esse.» 11. 23–24 cf sect. 5 «Terrenarum rerum appetitus et sitis»: «Hoedorum seu caprorum pili omnes pendent deorsum, nulli eriguntur sursum: quod nequaquam cernitur in ovibus. Ita illi, quorum cogitationes et desideria ad saecularia propendent, ad caelestia non eriguntur, ostendunt se pertinere ad hircos.» 11. 25–26 cf sect. 7 «Odia et inimicitiae tenaces»: «Hoedi durissima habent cornua, et proni sunt ad pugnandum et arietandum. Sic qui odium et inimicitias in corde gerunt et cornua, id est, vindictae appetitum non deponunt, hirci comprobantur.» Published in PLDR and Раnčenko.

Кознь. Taken from Meffreth, Dominica 3 Post Pascha, No. 11: «Moraliter très sunt socij, qui quotidie nobiscum volunt societatem contrahere, & in via, qua ad patriam pergimus impedire. Primus est diabolus, cuius societatem cauere debemus, quia est proditiosus, & te ducit de via bona in latrones» (Pars aestiv., p. 78).

Кокош. Taken from Faber, In Festo S. Stephani Protomartyris, No. 4 «Quam apte Christus comparaverit se gallinae», sect. 1 «Congregat suos»: «Denique sicut gallina certo vocis sono utitur, cum vocat pullos sub alas, et alio, cum ad escam, et rursum alio ab utroque distincto, cum monet cavere a milvo: ita etiam Christus modo per concionatores, modo per bénéficia, modo per calamitates vocare nos consuevit.» Published in Anthony Hippisley, The Poetic Style of Simeon Polotsky, Birmingham, 1985, p. 42.

Конец. Taken from Faber, Dominica 19 Post Pentecosten, No. 1 «Paucitas electorum ostenditur», sect. 4 «Ex inductione»: «Iuxta regulam autem S. Augustin, qui bene vivit, bene moritur: qui male vivit, male plerumque moritur.»

Конца зрети. Taken from Faber, Feria 2 Pentecostes, No. 3 «De septem donis Spiritus Sancti», sect. 2 «Donum scientiae»: «Quidquid agas, prudenter agas, et respice finem.» Faber’s unattributed quotation is from Gesta Romanorum, cap. 103. Published in PLDR and Раnčenkо.

Корень грехов. Taken from Faber, In Festo Nativitatis Christi, No. 7 «Cur tam humilia symbola, Infantiam, pannos, praesepe elegerit sibi Christus», sect. 2 «Ob extirpandum peccatum». 11. 1–9 cf Faber: «Venit Christus, ut peccata extirparet, iuxta id 1. loan. 3.[8] In hoc apparuit filius Dei in mundo, ut dissolveret opera diaboli: id est, peccata. Sunt autem très radices omnium peccatorum, quae in mundo committuntur, nimirum très illi mali amores, quos in Canonica sua epistola enumerat Ioannes 1. loan. 2.[16] cum ait: Omne quod est in m undo concupiscentia carnis est, et concupiscentia oculorum et superbia vitae. Concupiscentia camis est amor voluptatum, concupiscentia oculorum est amor divitiarum, superbia vitae est ambitio.» 11. 10–12 cf Faber: «"Reliquum igitur erat ut Christis, qui peccata exterminaturus venerat, securem ad has eorum radices excindendas poneret. Hoc autem fecit, très illis contrarias virtutes induendo et mundo inferendo atque implantando praevio suo exemplo.» 11. 13–14 cf Faber: «Dum in praesepio positus aspero scilicet lecto et tempore hiemali; vitae asperitatem seu camis mortificationem induit, atque ita eiusdem camis delectationem seu voluptatum radicem exterminavit.» 11. 15–16 cf Faber: «Dum pannis involutus est, paupertatem induit, quia maximae eius divitiae panniculi isti erant: et sic avaritiae radicem extirpavit.» 11. 17–18 cf Faber: «Dum Dei sapientia infans facta est, humilitatem induit nunquam antea auditam: et ita superbiae radicem excidit.»

Кощун. Taken from Faber, Dominica 19 Post Pentecosten, No. 5 «Excusationes peccatorum variae retunduntur», sect. 3 «In defectus et vitia naturae ... 3 In malas inclinationes»: «Notus quidam fatuus, (apud Munsterum in Cosmog.) Principi suo in Galliam ducturo dixit: Tu quidem cogitas quomodo Galliam intres? sed nihil pensi habes; quomodo egressurus sis. Cur non tibi etiam hoc tua ratio suggerit?» Published in PLDR and Раnčenkо.

Кощун 2. Taken from M SE (1653), «Conversio», No. 25 «Fraudulentia quadam pia, quidam sodalem suum insolentem in spelunca inclusit, & monachum ac eremitam ejfecit». 11. 1–10 cf MSE: «Erant duo boni socii de ordine vagorum qui diu histrionica libertate per mundum fuerant diuagati, quorum vnus demum compunctus latenter se a socio suo abstraxit, & in quodam inclusorio quod erat in nemore, secessit. Vbi per aliquot annos poenitentiam agens deuotione sedula Domino seruiebat. At vero socius eius vehementer admirans, quonam iste deuenerit, totam illam circumiens regionem sollicitus ipsum requirebat. Qui tandem audiens, quomodo quidam homo ignotus in tali nemore, in quadam spelunca inclusus habitaret, cogitare coepit an forte ille socius suus esset, & gradu concito illuc properauit. Cognito quod ipse esset, non modico exhilaratus gaudio coepit velle eum allicere, vt exiret, & ad pristinam societatem rediret, asserens quomodo mundus modo multo floridior, & delectabilior foret quam prius, & multa talia oblectamenta ei indicauit.» 11. 11–22 cf MSE: «Ille vero iam in Dei timoré fundatus, nullatenus adquieuit. Sed cum ille propulsare aures illius non cessaret, ille tandem antiqua artis ingenio vel forte diuino nutu cogitans qualiter vexationem suam redimeret, & artem arte falleret, ait ei: Si tu poteris lapidem ab ore Speluncae remouere, & extrahere, tecum ibo. Erat enim spelunca ilia vndique clausa, & non nisi desuper per vnum foramen introitus, & exitus patebat: quod tarnen foramen grandi lapide claudebatur. Quod iste audiens laetus efficitur, quasi iam chari socii adepto consensu, nec mora ascendit superius, lapidem amouit, & socium ingenio quo potuit extraxit. Cumque simul per nemus pergerent, dixit ille, qui fiierat inclusus, ad socium suum. Ah! quid sum oblitus, remansit in cella saccus pecuniae, vis vt reuertamur & tollamus eum? Qui respondit: Omnino tollamus eum nobiscum. Redeuntes ergo cum venissent ad cellam, dixit ille qui prius intus fuerat ego longa sessione dеbilitants non bene valeo ascendere. Ascende ergo tu & intra, & pecuniam ad caput lectuli quaeras.» 11. 23–32 cf MSE : «Et cum ille intrasset, alter post eum ascendens lapidem ad os speluncae aduoluit, sociumque intus inclusit, & descendens ad fenestram, ait: Chare socie ego spero in misericordia Dei, quod iam emendauerim peccata mea, sede tu hic per tantundem temporis, & emenda peccata tua, & serui Deo quia satis diu diabolo serviuisti. Sed iste putans esse iocum, rogavit, ut exire permitteret, ille autem fortius obserans speluncam, dixit ei, vt animum suum ad hoc applicaret, quia eum inde nullatenus esset emissurus. Hortabatur autem quotidie verbis sanctis, & sedulo ministrauit ei. Ipse autem primitus cum magna impatientia, & indignatione audiuit eum.» 11. 33–40 cf MSE: «Sed illo crebrius orante pro eo, & salubribus monitis, & exemplis sanctorum Patrum eum continuo exhortante, paulatim verbis exhortantis animum adhibere coepit. Et tandem accedente Dei gratia necessitatem in voluntatem vertit, & sic ambo in sancto proposito perdurantes vitam suam foeliciter terminauerunt. Ex vitis fratrum Eremitarum sancti Augustini» (p. 172). Published in PLDR and Раnčenkо.

Кощун 3. Taken from Faber, In Festo S. Georgii, No. 6 «Martyres Diaboli», sect. 6 «Mundani»: «Qui ut mundo serviant eique se accommodent, seipsos affligunt, onerant, consumunt, veluti candela, quae ut aliis luceat, seipsam vorat.» Published in Majkov, Berkov, PLDR and Раnčenkо.

Кощун 4. Taken from Meffreth, Dominica In Sexagesima, No. 2: «Quia dicit Hieronymus: Histrionibus dare, nihil aliud est nisi daemonibus immolare. ... Et ad hunc sensum etiam loquitur Hieronymus dicens: Pecuniam tuam vt singulis necessarium tribuas, non ad luxuriant sed ad necessitatem» (Pars hyem., p. 183). Published in PLDR and Раnčenkо.

Кощун 5. Taken from Meffreth, Dominica Oculi, No. 1: «Ipsi etiam scurrae sunt fures damnosissimi. quia tempus quo nihil pretiosius in vita ista, inter transitoria hominibus furantur» (Pars hyem., p. 258). Published in PLDR and Раnčenkо.

Красота. Taken from Faber, Dominica 15 Post Pentecosten, No. 2 «Mors cur in mundo relicta», sect. 2 «Ut mundi vanitates aspememus»: «Quid ergo est quod colunt camis amatores, nisi foetidum cadaver? ... lacet humi foetidum cadaver et a vermibus diripitur. ... Quare S. Greg. 18. mor. huic inordinato camis amori remedium dat: Caro cum concupiscitur, inquit, pensetur, quid sit exanimis, intelligetur quid ametur.» Published in Bylinin.

Красота 2. Taken from Faber, Dominica 16 Post Pentecosten, No. 4 «Avaritiae hydropisis vitanda», sect. 1 «Sectatur avarus res viles»: «Avari ... audiant Chrysostomum in 1. Timoth. 6. 'Candore, inquit, lucentis margaritae attraheris? cogita maris esse aquam et in eius finibus ante iacuisse deiectam. Rapit animam auri fulgor et nitor argenti? cogita terram ac cinerem ea prius fuisse et modo esse. Placet pretiosa et serica vestis? At vermium ille contextus est: opinio est et humana praesumptio; nihil habet in se naturalis pulchritudinis."' Published in Bylinin.

Красота 3. The poem is loosely based on Faber, Dominica 13 Post Pentecosten, No. 6 «Qui potissimum homines in communitate non tolerandi, et ab aliis vitandi sint», sect. 3 «Lepra vestium hac laborant». Published in Bylinin.

Красота 4. Taken from Faber, Dominica 14 Post Pentecosten, No. 3 «Lilia agri quid nos doceant», sect. 1 «Docent non confidere in mundo ... 4 non superbire in vestitu»: «Siquidem Domino teste unius floris decor superat omnem Salomonis omatum. Superat autem primo, quia is naturalis, hic fictitius est. Secundo, quia is vivus, hie mortuus. Tertio, quia is longe subtilior et artificiosior; colores habet vivaciores, odorem nativum spargit nobilissimum, denique artificem habet Deum. Quanta in uno flosculo et quam miranda artificia? Vanus est igitur et futilis omnis vestium omatus, quandoquidem superatur vel ab agresti flore.» Published in Bylinin.

Красота 5. Taken from Faber, Dominica 3 Post Pascha, No. 1 «Omnia in mundo modica, etiam quae videntur magna», sect. 4 «Modicum est forma corporis ... 2 quia insidiosa»: «Patet in Absalone, cuius aurea caesaries, quam ille sic amabat, ut nunquam earn tonderet, nisi cum ab ea gravaretur, quamque alii magno pretio comparabant, facta est illi in laqueum: unde in quercu pendulus inimicorum ludibriis et vulneribus pateret.» 11. 13–18 cf Faber, sect. 4, subsect. 1 «Quia caduca»: «Primo quia caducum, uti vel ipse ostendit Absalon, qui in flore iuventutis suae pendulus e quercu factus, tribus lanceis confixus et magna lapidum congerie sepultus est.» Published in Bylinin.

Красота 6–7. Published in Bylinin.

Красота 8. Taken from Faber, Dominica 8 Post Pentecosten, No. 4 «Qua ratione oporteat uti donis Dei», sect. 2 «Corporis bonis: 1 Forma et pulchritudine»: «Plut, ait: In speculo te contemplare: et si pulcher appareas, ea fac quae decent pulchrum: sin deformis, id quod faciei deest, honestate morum supple, apud Maxim, in serm. de Pulchrid.» Published in Bylinin.

Красота 9–10. Published in Bylinin.

Красоты краткость. Taken from Faber, Dominica 3 Post Pascha, No. 1 «Omnia in mundo modica, etiam quae videntur magna», sect. 4 «Modicum est forma corporis: 1 Quia caduca». 11. 1–4 f Faber: «Deprehendi in SS. Literis, elegantioris formae foeminas saepe a plantis nomen esse sortitas, sive Dei dispensatione, sive vulgi denominatione. Ita Absalonis filia elegantis formae Thamar vocata est, id est, palma, quae arborum pulcherrima est 2. Reg. 14.[2Sam. 14.27]. Ita Susanna speciosissima a lilio nomen accepit accepit, Dan. 13. Susanna enim lilium significat. Ita Esther cognomentum a pulchritudine obtinuit, dictaque est Edessa, Hebr. Hadasch, id est, myrtea vel myrtus, quae est planta speciosissima, Esth. 2.[7].» 11. 5–12 cf Faber: «"Qua re indicatur formae pulchritudinem tarn fugacem esse, quam est decor florum, arborum et plantarum, qui interdum una nocte ex pruina pent: floribus intra paucos dies, arboribus intra aestatem unam.» 11. 13–18 cf Faber: «Mementote hederae Ionae, quae a modico vermiculo una nocte exesa aruit: (uti mox dicemus) talis est forma corporis, quae modica febri perditur.»

Крест есть ложе. Taken from Meffreth, Dominica 2 Post Pascha, No. 2. 11. 1–14 cf Meffreth: «Crux Christi est lectus, in quo Christus dormiuit. Quando enim domini in meridie réclinant se ad dormiendum, in aestate, soient fenestrae sui thalami claudi, vt quietius dormiant. Isto modo, quando Christus fatigatus de miseria, dormire volebat in lecto crucis, fenestrae mundi videbantur clausae, quando factae sunt tenebrae super vniversam terram. Matth. 27. [45] A sexto hora vsque ad nonam horam.» 11. 15–18 cf Meffreth: «Ibi fuerunt duo in lectulo vno: Matth. 24.[40–41] diuinitas & humanitas. Vna assumebatur ad poenam, alia libera relinquebatur, scilicet diuinitas, quia pati non potuit» (Pars aestiv., p. 69).

Крещение. Taken from Faber, In Festo Conceptionis B.M.V., No. 2 «Quomodo sine iniuria peccatum originale ad posteros Adae traducatur», sect. 4 «Quia noverat Deus remedium»: «Hinc apposite in baptismo, qui in remedium adhibetur originalis peccati, baptizandus mergitur in aquam (iuxta antiquum ritum) et mox iterum emergitur, ut indicatur, humanam naturam mersam quidem esse per peccatum, sed Dei mistrericordia et incamatione mox iterum extractum de perditione.»

Крещение 2. Taken from Faber, Dominica Trinitatis, No. 10 «Mysteria [on the Gospel for the day, viz. Matt. 28.18–20]», sect. 3 «Cur baptismus aquae institutus»: «Secundo, quia apte repraesentat causam efficientem gratiae baptismatis, mortem Christi videlicet. Nam uti Christus morte superata terrae commendatus et tertia die sine camis corruptione resuscitatus est: ita qui baptizatur aquae immergitur, indeque rursum mox emergitur sine laesione: ut sciat se Christo consepultum eiusque temporali morte ab aetema morte ereptum esse.»

Крещение кощуна. Taken from M SE (1653), «Baptismus», No. 1 «Baptizatus lusorie ad Christianismum Genesius Mimus conuertitur, & sic ex theatro ad martyrium, de ioco ad serium peruenitur». 11. 1–16 cf MSE: «Temporibus Diocletiani, & Maximiani passus est Romae martyr Genesius, qui cum esset in vrbe magister artis mimicae, quadam die voluit Imperatori Diocletiano ludum exhibere de mysterijs obseruantiae Christianae. Huius rei gratia spectante Imperatore, & omni populo in medio theatri, quasi aegrotus decumbens, se baptizari deposcit, & mimice in haec verba prorupit: Eia nostri grauem me sentio, leuis fieri volo. Qui responderunt: Quomodo leuem te facimus, nunquid fabri sumus, & ad runcinam te missuri sumus? His verbis populo in risum excitato, Genesius a Domino visitatus, ait: Vesani, Christianus desidero mon.» 11. 17–28 cf MSE: «Quare inquiunt? Nae, inquit ille, in ilia die velut fugitiuus inveniar. Hoc Diocletianus audiuit, & risum tenere non potuit. Tunc sicut fuerat ordinatum intrare faciunt exorcistam, & presbyterum, qui iuxta lectum eius sedentes dixerunt. Quid ad nos misisti, filiole. At ille iam non simulate, & ficte, sed ex puro corde respondit: quia gratiam Christi consequi cupio, per quam renatus libérer a ruina iniquitatum mearum.» 11. 29–36 cf MSE: «Cumque Sacramentorum mysteria complessent, & vestibus albis esset indutus, quasi per lutum a militibus est raptus, & ad similitudinem sanctorum de Christi nomine discutiendus Imperatori est exhibitus: sed cum ad falsam adducitur passionem, ad veram accessit confessionem.» 11. 37–78 cf MSE: «Ascendens namque basim, vbi statua fuerat Veneris, ita concionatus est: Audi Imperator, & omnis exercitus, sapientes, & populi vrbis huius. Ego semper Christianum nomen exhorrui, & in confessione permanentibus insultaui, ac super eos accendebam furias populi. Parentes quoque meos, & affines execratus sum causa nominis Christiani, & in tanta derisione Christianos habui, vt eorum secreta mysteria diligenter perquirerem, non vt crederem, sed vt de his ludum, ac risum vobis exhiberem. Mox autem vbi me nudum in conspectu vestro aqua ilia perfudit, & interrogatus credere me respondi, vidi super me manum de coelo venientem, & Angelos Dei flammeo radiantes aspectu iuxta me stantes, qui omnia facinora mea quae a iuuentute mea commisi scripta libro recitantes, dixerunt mihi: Aqua haec delet omnia ista quae te fecisse cognoscis. Cum ergo aqua baptizatus fuissem, simul & liber ille perfusus, niue candidior effectus est, ita etiam vt signum scripturae prateritae [sic] non demonstraret. Itaque dum vobis terrenis Imperatoribus placere concupiui, coelesti regi complacui, & dum omnibus risum extorquere studui, Angelis risum feci. Nunc ergo о Imperator, & vos omnes populi, sicut his sanctis mysterijs per ignorantiam mecum restitistis increduli, ita mecum ab hac irrisione cessât, credentes verum Deum esse Iesum Christum Dominum, hunc esse verum lumen, veritatem, pietatem, salutem, & per ipsum vos ad indulgentiam posse contingere.» 11. 79–94 cf MSE: «Tunc Imperator accensus furore, iussit omnes qui cum eo lusus meditati fuerant, ante se adduci, & virgis fortiter caedi, aestimans eos similiter credere. At illi caeperunt nomen sanctum blasphemare, cum exprobratione dicentes, nos aliter meditati sumus, iste autem insanus factus laetitiam suam dimisit, & planctum sibi Christianitatis assumpsit, ac per hoc solus experiatur, quod solus fecit. Tunc Imperator saeuiens in Genesium, in conspectu populi iussit eum caedi fustibus, tradiditque Pluriano praefecto, iubens eum tormentis ad sacrificia cogi. Cumque diu in equuleo positus, vngulis attrectatus, lampadibus inflammatus, in sancta confessione persisteret, dicebat iudici: Si centuplicaueris contra me ista tormenta, Christum mihi de ore, ipsum mihi de corde non poteris auferre. Haec omnia relata sunt Imperatori, qui iussit eum occidi. Sicque cum gaudio coronam martyrij capitis obtruncatione pro meruit, 8 Kalendas Septembris. Vincentius Beluacensis lib. 12. histor. cap. 104.» (pp. 50–51).

Крила имети. Taken from Faber, In Festo Ascensionis Domini, No. 6 «Quomodo Christum prosequi et comitari in caelum quisque debeat», sect. 7 «Vitae innocentia»: «Aquila non educit ad volatum et praedam pullos suos, donee exutis putridis pennis solidas induerint. Pari ratione Christus neminem in caelum ad praedam gloriae admittit, nisi prius deposita vitiorum putredine in virum perfectum adoleverit.»

Крило. Based on Faber, Dominica 12 Post Pentecosten, No. 1 «Quid nos movere debeat ad servandam Dei legem», Thema: «Duas alas nobis assumendas ait [lex], idque confirmât Christus, charitatem Dei et proximi.» Simeon has introduced the image of the eagle and changed the two wings to faith and good works, but the reason for supposing Faber to be nevertheless the inspiration for the poem is that the next poem in А, Любовь 5 (q.v.), is taken directly from this passage in Faber.

Кровь. Taken from Faber, In Festo S. Georgii, No. 4 «Cur voluerit Christus Ecclesiam suam Martyrum sanguine rigare», sect. 1 «Ad confirmandam fidem»: «Tertullianus Apolog. ult. Semen est sanguis Christianorum; quia dum grana singula in terram cadunt per Martyrium: eadem postea, sed multiplicata resurgunt.

Кровь 2. Taken from Faber, ibid.: «Nec non Theodoret. serm. 9. de graecarum affectationum curatione. Martyrum interfectores, inquit, sim iles sunt his, qui flammam quidem extinguere petunt, oleum pro aqua instillantes, ardentiorem illam efficiunt."

Крокодил. Taken from Faber, Dominica 15 Post Pentecosten, No. 6 «An et qua ratione mortui lugendi sint», sect. 3 «Lugendi sunt moderate et Christiane seu discrete: ... 3 non more crocodili»: «Tertio, non more crocodili, qui cadaveribus insidiatur et si quod deprehendat, lachrymis perfundit, non sane ex commiseratione, sed quia novit lachrymas suas valere ad discindenda ossa, quo medullam hauriat. Vincent, hist. nat. I. 17. c. 606. Tales sunt, qui ficte lugent, vel ut haereditate potiantur defuncti: vel ut alios decipiant, quasi serie amarint defunctos.»

Кроткоглаголание. Taken from Faber, Dominica 10 Post Pentecosten, No. 7 «Quae sint partes viri humilis», sect. 4 «Humiliter de te loquere ... 3 De te modeste, de aliis honorifice loquere»: «Tertio. De se ipso modeste, de aliis honorifice loquitur.»

Кротость. Taken from Faber, Feria 2 Pentecostes, No. 3 «De septem donis Spiritus Sancti», sect. 5 «Donum pietatis»: «'Quemadmodum enim inter chirurgos, inquit Hector Pintus in Isa. c. 42. ille est laudabilior, qui lenius tangit vulnera, quam qui aspere manus imponit, sic ille praesul est prudentior censendus, qui potius lenitate et moderatione, quam nimia severitate animi vulneribus medetur.'»

Кротость 2. Taken from Faber, ibid., immediately following: «'Et ut chirurgus, ut in eodem simili verser, secturus membra corrupta et labefactata, non impletur ira, quin potius tunc maiorem tranquillitatem ostendit, ne perturbatio impediat artem, sic praesul in reprehensionibus et punitionibus debet magna uti temperantia, ne ira turbatus modum transeat.'»

Крепость. Taken from Faber, In Festo Nativitatis Christi, No. 2 «Tituli Salvatoris nati», sect. 4 «Fortis». 11. 1–4 cf Faber: «"Fortis, Hebr. Potens, vel ut Vatablus vertit, haeres fortis, huius ortum annuntiavit Gabriel; quod nomen sonat, Fortitudo Dei.» 11. 5–8 cf Faber: «Evertit ergo hie David totum Goliathi illius regnum, mundum, peccatum, mortem, infemum.» 11. 11–16 cf Faber: «Vicissim contra impios fortiter pugnabit gladio oris sui, in die scilicet iudicii, cum iudex vivorum et mortuorum reget eos in virga ferrea, et tanquam vas figuli confringet.»

Крепость 2. Taken from Faber, Dominica 3 Post Pascha, No. 1 «Omnia in mundo modica, etiam quae videntur magna», sect. 3 «Modicum est robur corporis». II. 1–4 cf Faber: «Magnum bonum existimat mundus esse robur et vires corporis.» 11. 5–6 cf Faber: «Verum et istud bonum modicum atque exile est. Primo, quia fragile.» 11. 9–14 cf Faber: «Samsoni septem crines rasi abstulere robur et hostium ludibrio exposuere eum, qui prius illos necabat velut culices, Iudic. 16. 11. 15–18 cf Faber: «Quanto fastu incessit Goliath contra Davidem? nonne videbatur statim uno bolo devoratums iuvenem? Et tarnen unicus silex ipsius ossibus durior fuit; fronti enim eius infixus eum prostravit 1. Reg. 17.[1Sam. 17.49].» 11. 25–28 cf Faber: «Secundo, quia saepe noxium et occasio peccati vel alterius mali et intemecionis, dum qui robore pollent nimium sibi fidunt, periculis se exponunt, omniaque non in aequitate, et honestate sed in viribus tantum ponunt.» 11. 29–46 cf Faber: «Milo Crotoniates ictu nudae manus occidebat bovem, eodemque die absumebat, teste Solino c. 3. Idem tarnen 'cum iter faciens, ait Val. Maximus 1. 9. c. 12. quercum in agro cuneis adactis fissam vidisset, fretus viribus accessit ad earn; insertisque manibus divellere conatus est: quas arbor excussis cuneis in suam naturam revocata compressit, eumque cum tot gymnicis palmis lacerandum feris praebuit.'»

Крепость 3. Taken from Faber, ibid., immediately following: «Velocissimus Cursor Asael fuit, sed in malum suum, dum enim militarem gloriam aucupans cursu insequitur Abnerum, ab eo confoditur hasta aversa, 2. Reg. 2. [2Sam. 2.23].»

Крепость 4. Taken from Meffreth, Dominica 1 Post Pascha, No. 2: «De corporali [fortitudine] dicit Psal. 147.[10] Non in fortitu dine equi voluntatem habebit.. ... Spiritualis autem constantia animi, qua homo perseuerauerit viuit virtuose, de quo Prouerb. vit. [31.25] Fortitudo & decor indumentum eius. Et iterum; accinxit in fortitudine lumbos suos [Prov. 31.17], & haec vincit omnes inimicos» (Pars aestiv., p. 41).

Купецтво. Taken from Meffreth, Dominica 17 Post Trinitatis, No. 2. 11. 1–8 cf Meffreth: «Notandum est, quod sunt multa genera hominum. Primi sunt mercatores, qui propter auaritiam in mercando multa vitia committunt. Primum est vendere quantum possunt carius, & emere quantum possunt leuius.» 11. 9–10 cf Meffreth: «Secundum peccatum quod in eis abundat, est mendacium.» 11. 11–12 cf Meffreth: «Ideo Tertium peccatum quod in eis abundat, sunt periuria. ... Et dicit Raymundus: Quoties scienter, vel causa decipiendi proximum, periurat vel mentitur.» 11. 13–22 cf Meffreth: «Quartum peccatum est, quod abundant in furtis, quae praecipue fiunt circa stateras, pondéra & mensuras, & hoc tripliciter. Primo cum quis diuersa habet pondéra, vel mensuras, & emit ad maiorem, & vendit ad minorem. ... Secundo cum quis habens iustam mensuram, & pondus iustum, & male mensurat, vel pondérât. ... Tertio cum quis procurât, vt res quae debet vendi, ponderosior sit; vt faciunt qui lanam vel crocum madefaciunt.» 11. 23–26 cf Meffreth: «Quintum est, vendere carius propter dilationem ad terminum, quod est species vsurae palliatae.» 11. 27–28 cf Meffreth: «Sextum est, aliud ostendere, aliud vendere: siue, aliud vendere, aliud exhibere.» 11. 29–30 cf Meffreth: «Septimum est coelare defectum, vt si aliquod malum habet in se res quam vendit, non releuat [for 'reuelat'] ementi.» 11. 31–34 cf Meffreth: «Octauum est loca tenebrosa eligere, vt res venalis appareat alterius modi quam sit in veritate, sicut accidit his qui tenebras faciunt, in locis in quibus vendere debent pannos, in quo ostendunt se esse filios tenebrarum» (Pars aestiv., pp. 420–1). Published in Majkov, Berkov, Eremin, and Gudzij.

Купина. Taken from Faber, In Festo Nativitatis, No. 2 «Tituli Salvatoris nati», sect. 1 «Admirabilis»: «Vidit [Moyses] rubum incombustum: videt nunc virginitatem cum matemitate, conservatam.»

Купина 2. Taken from Faber, In Festo Annuntiationis B.V., No. 2 «Beneficium incamationis declaratur per figuras», sect. 3 «Moysi». 11. 1–6 cf Faber: «Ad literam significabat is rubus populum Hebraeorum, incendendum quidem igné tribulationis et afflictionis ab Aegyptiis, sed non consumendum.» 11. 7–18 cf Faber: «Insinuavit Moysi Exod. 3.[2] quando ei ostendit rubum ardentem incombustum. Significabat enim Deum (qui ignis consumens dicitur, ob subtilitatem, luciditatem, puritatem, activitatem, etc.) in virgine conceptum illaesa eius virginitate: Unde Ecclesia canit: Rubum quem viderat Moyses incombustum, conservatam agnovim us tuam laudabilem virginitatem. Recte autem virginitas comparatur, rubo, quia per humilitatem et vitae asperitatem conservari debet, alioquin in periculo est.»

Лакомство 2. Taken from Faber, Dominica 16 Post Pentecosten, No. 4 «Avaritiae hydropisis vitanda», sect. 3 «Cruciatur suis opibus in toto fere corpore». 11. 1–4 cf Faber: «Avarus ... cruciatur a sua cupiditate et pecunia. Alioquin Ecclesiastes non appellasset earn infirmitatem; ait enim cap. 5.[13–14] Est et alia infirmitas pessima, quam vidi sub sole: divitiae conservatae in mаlum domini sui pereunt enim in afflictione pessima, etc.» 11. 5–10 cf Faber: «Laborant primo ex capite, quoniam id curis et innumeris cogitationibus fatigant, vulnerant et cruciant: quomodo opes acquirant, augeant, conservent, expendant.» 11. 11–16 cf Faber: «Secundo laborant ex oculis, quia pauperum miserias videre et aspicere nolunt.» Faber does not mention the rich man and Lazarus (Luke 16.19–31). 11. 17–28 cf Faber: «Tertio. Ex auribus. Aures usque adeo septas, inquit ibid. Isidorus [Pelusiota, discipulus S. Chrysostomi ep. 233.]: et obturatas habet, ut nec supplices preces, nec gemitus nec fletus, nec vituperationes audiat.» Simeon has not taken the phrases Ha’ and ’Дай’ from Faber. 11. 29–32 cf Faber: «Quarto. Laborant ex faucibus; quia proprio ori détériora quaeque apponunt, meliora vero praescindunt.» 11. 33–36 cf Faber: «Quinto. Laborant ex corde, quia id in area pecuniaria potius, quam in corpore suo habent: itaque aurum plus quam seipsos amant.» 11. 37–38 cf Faber: «Sexto. Laborant e manibus, quas velut paralysi quadam affectas et contractas habent, quia ad largiendum difficiles.» 11. 39–41 cf Faber: «Denique ex pedibus, quia nullam eis quietem indulgens, currunt, equitant, navigant, gravia onera circumferunt, quo lucri aliquid faciant.» Published in Eremin and PLDR.

Лакомство 3. Taken from Faber, ibid., sect. 4 «Quo plus habet, eo plus cupit»: «D. Gregorius Nazianz. in carm. Iamb. 22 dipsadem comparât avaro. Dipsas enim aspidum genus, latine situla dicitur, a siti vel quam ipsa semper patitur propter eius siccam igneamque naturam, iuxta id Lucan 1. 9. In mediis sitiebant Dipsades undis, vel quam affert hominibus a se morsis. Unde D. Greg. cit. canit:

Perit bibendo quisquis hac ictus fuit,

Aquis reperds totus in eos irruens.

Quosque nimio turgidus potu crepet.

Quemadmodum ergo dipsas sitim inexplebilem et in se patitur, et in aliis causât; ita ut nullis aquis satientur, quo usque tandem bibendo largius rumpantur: ita plane et avari nullis opibus expleri possunt, nec prius eorum cupiditas, quam vita terminatur.»

Лакомство 4. Taken from Faber, ibid., immediately preceding: «Hugo Card. Avarus; inquit, est cisterna dissipata, vetus et rimosa, quae continere non valet aquas (1er. 2.[13]) quia nunquam aquis, id est, opibus, im pleri potest.»

Лакомство 5. Taken from Faber, ibid., sect. 7 «Turgidus est, nec caelum ingredi potest»: «Iuste et congruenter ignis avaritiae punitur igne gehennae; avaritia enim, inquit D. Basilius horn. 15. de avaritia, malum est, quod stare nescit aut quiescere, sed ignis naturae simile. Eccur? Ignis nunquam dicit sufficit: itidem et avarus."

Ласкатель. Taken from Faber, Dominica 12 Post Pentecosten, No. 7 «De multiplici amicitia falsa», sect. 1 «Amici falsi sunt qui omnia approbant»: «Instar chamaeleontis enim omnes induunt formas rerum quas aspiciunt.» Published in Bylinin.

Ласкатель 2. Taken from Faber, Dominica 4 Post Pentecosten, No. 3 «Quam frustra laborent sectatores mundi», sect. 6 «Favorum sectatores»: «Favorum sectatores, qui etiam plurimum laborant, quo Principibus vins placeant, abiectissima quaeque faciunt, tolerant, dissimulant: adinstar Chamalaeontis, eorum se moribus accommodant, in omnem fortunae ludum vertunt.» Published in Anthony Hippisley, The Poetic Style of Simeon Polotsky, Birmingham, 1985, p. 41, and in Bylinin.

Лев. Taken from Faber, Dominica 13 Post Pentecosten, No. 3 «Incitamenta ad gratitudinem», sect. 1 «Gratitudo maxime conformis naturae». 11. 1–8 cf Faber: «Addamus et de quadrupedibus unum aut alterum. Notissimum imprimis illud de leone, cui Androdus quidam servus Dominum fugiens in Africae solitudine, spinam e pede extraxerat: et ab eodem in compensationem beneficii, praedae venatione triennio in spelunca sustentatus erat.» 11. 9–20 cf Faber: «Qui tandem comprehensus, et ad herum reductus, cum ab eo ad bestias damnatus esset, leo ille servi quondam hospes, forte interim comprehensus et Romam adductus in theatrum immissus est ut discerperet servum.» 11. 20–22 cf Faber: «At leo contubemalem et chirurgum suum agnoscens, suaviter ei blanditus est, atque ad eius pedes se abiecit, cavens summopere ne ei noceret, cui incolumitatem suam deberet.» 11. 23–26 cf Faber: «Verum cum ista arte magica fieri existimarentur, immissa est in Androdum pardalis, quae cum invadere ilium conaretur, leo idem servatorem suum ab huius lanitu servavit illamque laceravit.» 11. 27–40 cf Faber: «Rem itaque cum Caesari narrasset, ut erat, Androdus; cunctis petentibus demissus et poena solutus, leoque ei suffragiis populi donatus, quocum ille postea tabemas obiens multa donabatur pecunia, floribus spargebatur leo, omnesque fere obvii dicere audiebantur: His est leo hospes hom inis: hic est homo, medicus leonis. Hoc se vidisse scribit Appion Polyhistor, apud Gellium Noctium Art. 1. 5. c. 14.» Published in Eremin and PLDR.

Лев 2. Taken from Faber, ibid.: «Simile est quod recenset B. Petrus Damian. Card. lib. 6. epistolarum ep. 5. 'Sicut fratema, inquit, mihi constat relatione vulgatum Veneti quidam institores marina discrimina remigii labore sulcabant: cumque applicuissent, formidolosum stupendumque conspiciunt non procul ab ipsa litoreae crepidinis arena portentum, leonem scilicet, ut videbatur, draconis spiris obeuntibus involutum: cumque illinc draco captum ad speluncam suam violenter attraheret hinc miserabilis leo, quibus valebat nisibus reluctaret, tandem quo loco coepit desperata reluctatione deficere, tanto magis draco inextricabilibus eum nodis innectens, animabatur victoriam obtinere. Sed Pandodoces, qui repente huic spectaculo supervenerant miserantes infelicem leonis vicem, audenter arma corripiunt, draconem perimunt, leonem de faucibus mortis ereptum abire permittunt. Sed leo, ut ita dicam, nobilissimus bestiarum, gratus vitae suae auctoribus extitit, et per aliquos dies, quibus illic remorati sunt, unam illic quotidie pellem capti a se animalis advexit.»

Лженищий. Taken from MSE, «Otium» No. 3 »Quantum animae ponderis adferat otium». 11. 1–12 cf MSE: «Quidam mendicus sanus, & fortis, otio semper vacabat. Hic saepe monitus fuit, vt laboraret, & communitati deseruiret, sed hoc omnino recusauit. Contigit semel vt prae torpore, & otio dormiret, accessit vnus sanctus homo & accipit frustum panis de sacco mendici, & posuit super pectus medium dormientis, & statim coepit se in somno miserabiliter habere, & vlulare. Qui cum hoc vidisset, tulit panem de pectore eius, & eum excitauit, dicens: Quod obfuit tibi in somnis frater?» 11. 13–24 cf MSE: «Qui respondit, videbatur mihi, quod magnus mons iaceret super corpus meum, & depressisset me vsuqe ad profundum infemi. Cui ille homo respondit: Erras frater, non fuit mons, sed parua eleemosyna de sacco tuo; ergo videas quantum tibi noceat mendicitas. Gotschalcus serm. 7. part, aestivalis littera E. » (p. 555).

Лице. Taken from Faber, In Festo S. Thomae Apostoli, No. 4 «Motiva Contritionis, desumpta ex gravitate peccati, quatenus est contemptus Dei», sect. 11 «Quia contemnit eius immensitatem»: «Quemadmodum enim Laban eo ipso exegit generum suum Iacob a domo sua, quo vultum suum immutavit erga ipsum, пес respexit eum amplius placide et benigne, Genes. 31. [2] ita si peccator vultum et amorem suum a Deo quidem avertat et creaturae impertiat: hoc ipso Deum suum discedere a se iubet.»

Лицемерие. Taken from Faber, Dominica 4 Post Pascha, No. 6 «Qua ratione diabolus doceat omnem falsitatem"», sect. 5 «Docet rem fucare»: «Pictores communiter rem pulchriorem effmgunt, quam reipsa sit. Hanc artem docet Daemon, rem scilicet quae narratur ita illustrare, fucare et adomare, ut iures ita se rem habere.» This immediately follows the passage on which Simeon based the poem Живописание (q v.).

Лицемерие 2. Taken from Faber, Dominica 7 Post Pentecosten, No. 4 «Quinam frustra dicant Deo: Domine, Domine», sect. 3 «Qui bona desideria non perticiunt»: «Struthio enim pennas quidam habet, similes pennis earum avium, quae altissime volant, et conatur quasi volare, sed ob corporis vastitatem et gravitatem nequit se de terra levare, solum in terra currit. Eiusmodi sunt, qui desiderant et vellent Deo servire, pietatem sectari, vitia deserere, sed ob curas, voluptates et divitias retinentur.» Simeon draws a different moral from the ostrich's inability to fly. cf Job 39.13.

Лицемерие 3. Taken from Meffreth, Dominica 8 Post Trinitatis, No. 3. 11 1–14 cf Meffreth: «Ideo legitur de quadam inclusa quae apparebat valde deuota & consueuit frequenter dicere ad confessorem suum. Orate pro me Domine quia ego sum adeo mala, & pessima, & timeo ne Deus puniat alios homines propter delicta mea.» 11. 15–22 cf Meffreth: «Tunc sacerdos, sicut vir discretus, voluit experiri, an ibi fundamentum verae humilitatis esset, alia vice quando iterum ilia verba replicauit, ait. Hoc ego saepius antea de te audiui dicere.» 11. 23–26 cf Meffreth: «Tunc ilia illico commota, dixit: Vos mentimini in collum vestrum, & quicunque vobis dixit de me talia, similiter mentitur, quia nunquam fui sicut me asseritis.» 11. 27–32 cf Meffreth: «Tunc sacerdos humiliter respondit. Modo ego intelligo tuam hypocrisim, quia tu loqueris hoc de teipsa, quod de alijs dedignaris audire.» 11. 33–36 cf Meffreth's moral: «Quia dicit Gregorius in moralibus. Superbiae vitium est, vt quicquid de se fateri quisque quasi sponte dignatur, hoc sibi dici ab alijs dedignatur» (Pars, aestiv., p. 319).

Лицемерие 4. Taken from Meffreth, ibid., immediately following: «Vlterius est notandum quod hoc vitium hypocrisis est fugiendum, quia omnis hypocrita caret vita gratiae: est enim similis idolo vt dicit Holkot super lib. Sap. lectio. 163. Sicut enim idolum exterius habet effigiem hominis viuentis, sed caret corde intrinsecus & omnibus partibus spiritualibus: .Ita hypocritae videntur viuere vita gratiae, & tarnen interius mortui sunt per peccatum in corde» (ibid.). The flies and spiders are Simeon's embellishment.

Лихва. Taken from Faber, In Festo S. Nicolai, No. 6 «Usura damnatur», sect. 1 «Damnatur a vocabulo suo». Faber argues in this section that the Hebrew word for usury is nesech 'bite': «Consonat huic S. Chrysostomus in c. 5. Matth. 'Pecunia, inquit, usurarii similis est morsui aspidis. Percussus enim ab aspide, quasi delectatus vadit in somnum, et per suavitatem soporis moritur; quia tunc venenum per omnia membra latenter decurrit sic qui pecuniam sub usura accipit, eo tempore quasi beneficium sentit, sed usura per omnes eius facultates decurrit et totum convertit in debitum, id est, hominem dеvorаt.«'

Лихва 2. Taken from Faber, ibid., sect. 2 «A legibus: 1 A Divina veteri»: «Deut. 23.[19–20] Non foenerabis fratri tuo ad usuram pecuniam, neс fruges nec quamlibet aliam rem; sed aliéna, id est alienigenae. ... S. Hieron. in c. 18. Ezech. ait: Vide profectum. In principio legis a fratribus tantum foenus tollitur. In prophetis ab omnibus usura prohibetur.»

Лихва 3. Taken from Faber, Dominica 8 Post Pentecosten, No. 4 «Qua ratione oporteat uti donis Dei», sect. 1 «Animi bonis: ... 3 scientia, ingenio, iurisdictione»: «Tertio, scientia, ingenio et iurisdictione ac potestate utendum, uti nummis vel talentis acceptis a Domino, quae ad usuram danda sunt, ut cum foenore recipiantur.»

Лихва 4. Taken from Meffreth, Dominica 18 Post Trinitatis, No. 1. 11. 1–12 cf Meffreth: «Nam legitur, quod duae sorores simul habitabant, & mortua matre haereditatem diuiserunt, altera statim affectu pecuniae portionem suam dedit ad vsuram, & faciens firmam cistam in earn multam pecuniam congregauit, & non compatiebatur sorori, nec alicui egeno. Contigit vsurariam infirmari ad mortem, quae vocauit suam sororem, vt ei ministraret. Quod & ilia fecit, sperans se aliquid accepturam.» 11. 13–22 cf Meffreth: «Ilia videns se euadere non posse, sorore emissa ad cistam accessit, tolens ex ea duas emmenas plenas denarijs, & cinxit ad nudam caraem sub vestibus tegendo. Ecce quam fortiter ligata fuit ista praedicto triplici fimiculo, quod nullo modo nec in morte potuit solui.» 11. 23–32 cf Meffreth: «Sorore igitur reuersa ait. Rogo te, vt cum mortua fuero, a nullo permittas me nudari. Sed in eisdem vestibus in quibus nunc iaceo, me ponere sinas ad sepulchmm. Moritur ilia, & vt rogauerat sepelitur.» Simeon has added the detail about the weight of the woman's body. 11. 33–42 cf Meffreth: «Quo facto, dictum est Domino villae de morte vsurariae, qui aduocans aduocatum suum, misit vt pecuniam vsurariam asportaret. Ad ille veniens, accepit claues & cistam aperiens, nihil inuenit.» 11. 43–54 cf Meffreth: «Qui cum exigeret pecuniam a sorore, & torqueret earn, coepit ilia de petitione sororis cogitare, & de pondéré mortui corporis habere suspicionem; récitât hoc Aduocato.» 11. 55–64 cf Meffreth: «Ille vero rogauit Sacerdotem, vt liceret ei aperire sepulchrum vsurariae, & concessit. Et aperto sepulcro videmnt ambo, Sacerdos videlicet & Aduocatus, corpus nudatum & maximo cinctum serpente, qui se immittens in os mulieris extractos denarios proiecit. Quo viso, territi valde clamauemnt. Reijcite terram velociter. Diabolus enim vas suum punit & illudit» (Pars aestiv., p. 427).

Лихвоимец. Taken from Faber, In Festo S. Nicolai, No. 6 «Usura damnatur», sect. 2 «A legibus: ... 4 a legibus civilibus»: «Sunt enim usurarii in civitatibus, quod Lucii pisces in piscinis, qui dévorant Pisces alios.»

Лихвоимец 2. Taken from Faber, ibid., sect. 3 «A ratione»: «Hinc igitur usura apud prudentes viros nihilo melior habita, quam furtum aut homicidium. Uti Gregor. Nyssen. apud Dion. Chartus. in Luc. 6. 'Malignam foeneratorum exeogitationem, inquit, si quis appellet furtum et homicidium, non peccabit. Nam quid refert suffosso pariete quemquam erepta possidere; ac foenorum necessitate possidere illicita.' ... Fures enim privati non furantur continuo, sed quibusdam tantum temporibus et noctu fere, idque cum timoré, et fere ex necessitate faciunt, interim ob id pudore suffusi incedunt. Verum publici illi usurarum fures diu noctuque rapiunt, idque sine pudore, gestantque aureos torques.»

Лихоимство. Taken from Meffreth, Dominica Infra Octavas Ascensionis, No. 1. 11. 1–16 cf Meffreth: «De hoc habetur exemplum de quodam Eremita, qui Patri & fratri noluit succedere in male acquisitis, confugit ad eremum, sed his mortuis orauit Deum, vt ei statum illorum dignaretur reuelare.» 11. 17–26 cf Meffreth: «Qui ductus ad infemum, & eos ibi non inueniens, ad vltimum exierunt de quodam puteo in flamma ignis mordentes se inuicem.» 11. 27–38 cf Meffreth: «Pater de filio dixit: Maledictus sis tu, quia pro te vsurarius factus fui. Respondit filius Patri: Maledictus tu sis, quia si tu iniuste non acquisiuisses, ego non tenuissem» (Pars aestiv., p. 136).

Лихоимство 2. Taken from Meffreth, Dominica 4 Post Epiphaniam, No. 1. 11. 1– 18 cf Meffreth: «Si autem sit debitum per iniquitatem, tunc debitores sunt omnes iniqui vsurarij. Et bene dicuntur iniqui, immo iniquiores sunt, Primo, Iuda proditore. Nam de Iuda legitur, quod p o en iten tia du ctu s retu lit trig in ta a rg en teo s. quibus Christum vendidit Matth. 27.[3] sed vsurarius interim dum viuit, non vult restituere. Super hoc dicit Glossa; O miser auare, peior malitia Iuda, ille pro triginta argenteis semel Christum vendidit, quern tua caecitas misero asse centies perdidit: ille pretium reddens, venia fuit indignus; tibi vero non reddenti, quid nisi aetemam damnationem credis esse futuram?» 11. 19–28 cf Meffreth: «Secundo peior est inferno. Infemus enim passione Domini quae sua non erant restituit, vsurarius vero audita Domini passione non vult aliéna restituere. Etiam dicit Augustinus: Infemus nihil recipit, nisi quod Deus odio habuit. Vsurarius vero quern Deus multum diligit, immo pro quo mortem subijt, Deo aliquid abstrahit, hoc est animam propriam quam amittit» (Pars hyem., p. 138).

Лихоимство 3. Taken from Meffreth, ibid.: «Quarto. Vsurarius similis est bufoni, qui terra pascitur, & de vinea exit cum florere incipit, non valens odorem eius sustinere, vt dicit Plinius in spec. nat. sic auarus terrenis pascitur & delectatur. Sed de vinea Domini, per quam intelligitur Ecclesia, exit, quando sibi floret verbum Dei; quia odorem eius non potest sustinere» (ibid.).

Лихоимство 4. Taken from Meffreth, ibid., the section located between those from which Simeon derived Лихоимство 2 and 3: «Tertio peior est omni Iudaeo. Iudex [?for 'Iudaeus'] enim a gente sua non recipit vsuram. Vsurarius autem Christianus, nulli Christiano parcit. Ideo dicit quaedam Gloss. О auare, cadauer diabolicum, abiectior omni Iudaeo, qui a suo collega vsuram non recipit, sed tua malitia nec parcit proximo» (ibid.).

Лихоимство 5. Taken from MSE, «Usura», No. 2 »Vsurarij animam duo infernales canes morituram expectant». 11. 1–6 cf MSE: «Vidi ego ipse in Brabantiae partibus vsurarium nequam valde, qui multos nobiles & potentes exhaeredauerat, & spoliauerat supra modum. Hie frequenter occurrens religiosis, rogabat quasi cum lachrymis pro se orari, sed in nullo se penitus correxit.» 11. 7–14 cf MSE: «Cumque super hoc eum frequentius arguissem, nec in aliquo profecissem, accidit, vt repentina infirmitate correptus, ad exitum appropinquaret. Et ecce subito duo ingentes tenebrarum canes lectum iacentis circuitibus ambiebant. Ipse vero protracta lingua prope ad longitudinem pedis dehiscens horribiliter expirauit. Idem [Cantip.] lib . 2. cap. 22. par. 25.» (p. 676).

Лов. Taken from Faber, In Festo S. Andreae, No. 7 «Documenta Evangelii [on the Gospel for the day, viz. Matt. 4.18–22]», Thema: «Fugiendus est Diabolus, primarius pisactor. ... Prior ille piscator homo utitur, quia dum escam vilem et exiguam fluxi alicuius boni porrigit, interim unco laedit, et conscientiam capti lacerat, ac demum perdit et mactat. Christus eiusque Praedicatores non hamum, sed rete adhibent, quo non suaciantur pisces, sed incolumes capiuntur, et demum in piscinam caelestem inferuntur.»

Лов духовный. Taken from Faber, Dominica 4 Post Pentecosten, No. 2 «Piscatio Evangelica quomodo fieri debeat». The poem is loosely based on the Gospel for the day, Luke 5.1–11 which describes the call of Peter, James and John, though Andrew is not mentioned in this passage. Simeon's poem therefore corresponds more closely to the parallel account in Matt. 4.18–20 which does include Andrew.

Лов духовный 2. Taken from Faber, ibid., sect. 1 «Mittant rete in dexteram». 11. 1–6 cf Gospel for the day, Luke 5.1–11. The reference to casting the net on the right side of the boat is taken from the post-Resurrection appearance of Christ recorded in John 21.1–6. 11. 11–18 cf Faber: «Piscatores ergo animarum mittant rete ad dextram navigii partem, uti monuit Dominus loan. 21. [6], hoc est, habeant rectam intentionem cum fieri piscatores hominum volunt. Recta autem intentio est, collimare ad Dei gloriam et animarum salutem.» 11. 19–30 cf Faber: «Sinistra, collimare ad opes honores, gloriam vanam, quietem aliaque commoda: quae ducit ad sinistram iudicis futuri, seu ad sortem reproborum. Et sicut discipuli nihil ceperunt, quoad miserunt rete in dextram: ita frustra laborant, qui ob temporalia tantum commoda fiunt Sacerdotes et Concionatores.»

Ловитва. Taken from Faber, In Festo S. Andreae, No. 2 «Homines comparantur piscibus», sect. 3 «Capiuntur variis astibus»: «Sicut pisces capiuntur hamo, sic capiuntur hom ines in tempore malo; ait Sapiens Eccles. 9.[12].... Capiuntur [pisces] esca modica, sub qua latet hamus; similiter et homines, dum ad voluptatem tantum, licet modicam, attendunt, hamum vero latentem non vident, capiuntur a Diabolo. ... Ambulat Diabolus iuxta mare huius mundi, et capit heu innumeros, quia escam porrigit gustui placentem, sed quae mox hamum remorsus infîgat, et ad extremum mortem inferat.»

Лож в духовных. Taken from Faber, Dominica 4 Post Pascha, No. 6 «Qua ratione diabolus doceat omnem falsitatem», sect. 1 «Docet mentiri»: «Nihilo magis licitum est mendacium iocosum; quia et ipsum turpe in omnium ore, magis tarnen in ore clerici aut religiosi; quod quidam vir saecularis ingeniöse notavit in religioso itineris comité. Cum enim hic repente saecularem compellans diceret: En illic volantem asinum. Suspexit alter praeproperis et nimium credulis oculis. Quern irridens ille: O te simplicem, inquit, qui credas asinum volare posse! Cui alter: Ignosce mihi qui tuis verbis deceptus sum, ne mireris velim quod suspexerim: facilius enim credebam asinum volare posse, quam mentiri religiosum."

Ложе. Taken from Meffreth, Dominica 3 Advent., No. 2: «Ideo lauandus esset [lectus] per singulas noctes sicut Dauid Psal. 6.[6] Lauabo, inquit, per singulas noctes lectum meum, quia sicut homines delicati volunt Candida linteamina quasi singulis noctibus, sic & Christus. Sed e contra lectus aliquorum propter negligentiam ipsorum non est floridus, sicut deuotae animae; quae ait superius, Lectulus noster floridus [Cant. 1.16]; sed est sordidus» (Pars, hyem., p. 63).

Лоза. Taken from Faber, In Festo S. Georgii, No. 1 «Quomodo Christis vitis», sect. 1 «Natura»: «Ut enim vitis quae in hyeme velut mortua et arida iacet, in aestate se explicat, et pulcherrimis uvis vestitur, suoque decore alias arbores superat: ita Christus post resurrectionem, immortalitatis vestem induit, et pulcherrimis botris, id est, dotibus gloriosis vestitus fuit. Ibi botrus claritatis, botrus impassibilitatis, botrus subtilitatis, botrus agilitatis, aliaeque dotes animi.»

Лоза 2. Taken from Faber, ibid., sect. 2 «Palmitibus»: «Sicut palmes extra vitem nihil potest fructificare, quia nec succum extrahere: ita sine Christo euisque gratiae succo nihil possumus facere, quod mereatur vitam aetemam: nihil sine peculiari eius auxilio, quod conducat ad salutem. Quantum igitur connitendum, ut semper in Dei gratia perseveremus? Qui vera fide caret, a vite hac prorsus abscissus et alienus est.»

Лоза 3. Taken from Faber, ibid.: «Secundo, sicut vitis totum succum dat palmitibus, nihil vero ab illis accepit: ita Christus totum nobis dedit, nihil vero a nobis accepit.»

Лук. Taken from Faber, Dominica 11 Post Pentecosten, No. 10 «Mysteria [on the Gospel for the day, viz. Mark 7.31–37]», sect. 6 «Cur suspexit in caelum?»: «Tertio. Ut disceremus opera nostra bona in caelum et ad Dei honorem dirigere, nec non omnia, quae agere volumus, a Deo inchoare et iaculatoria oratione vel pia intentione Deo commendare. Qui iaculari vult prius in scopum intendit, eoque sagittam dirigit, omnem adhibens conatum. Scopus noster et summum bonum, in caelo est; illuc ergo aspicere et iacula nostra mittere debemus. Qui in terrain et terrenos scopos aciem defigunt, a coelesti scopo longissime aberrabunt. Facti sunt quasi arcus dolosus, inquit Dominus Ose. 7.[Hos. 7.16]. Et David Psal. 77.[78.57] Conversi sunt in arcum pravum; quia cum in caelum iaculari deberent, in terram iaculantur.»

Леность 3. Taken from MSE, «Oratio», No. 14 «Orantes in lecto daem on irridet»: «Item fertur quod cum duo fratres quadam nocte sedendo in lectis suis, sic quasi cubando dicerent pariter matutinas, adfuit diabolus cum foetore intolerabili dicens: Ad talem orationem, tale debetur incensum. Ex vitis Fratrum Eremitarum lib. 2. cap. 15.» (p. 549).

Лествица. Taken from Faber, In Festo Annuntiationis B.V., No. 2 «Beneficium incamationis declaratur per figuras», sect. 2 «Iacob». 11. 1–12 cf Faber: «Insinuavit Iacobo Gen. 28.[12] cum ei dormienti ostendit scalam stantem super terram, et cacumine suo caelum contingentem, Angelos quoque Dei ascendentes et descendentes per earn, et Dominum innixum scalae. Christi incamati et per varios generationis gradus ab Adamo usque ad Deiparam descendentis generatio hie designatur: Qua caelum scala tangebat, divinitatem Christi: qua terra attingebat, eiusdem humanitatem denotabat.» 11. 13–14 cf Faber: «Duo scalae latera, misericordia sunt et veritas seu fidelitas de promisso Messia.» 11. 17–22 cf Faber: «Angeli descendentes deferebant divinam naturam ad humanam, ascendentes vero evehebant idiomata naturae humanae ad divinam ... vel ascensus et descensus Angelorum significat nuntia Angelorum, quae ferebant Christo in terram et rursum ferebant in caelum.» 11. 23–28 cf Faber: «Gradus, Christi sunt virtutes, quas docuit nos exemplo suo una[m]que viam ad caelum.» 11. 29–36 cf Faber: «Uti humilitatem in incamatione; paupertatem in nativitate; charitatem in vitae progressu, miraculis, doctrina; patientiam in passione; obedientiam in morte.» 11. 37–40 cf Faber: «Hanc ergo scalam applicuit nobis Christus ad caelum, ut sequendo ipsius vestigia post ipsum ascenderemus.»

Лет отьятие. Taken from Faber, Dominica 15 Post Pentecosten, No. 7 «Emendationem vitae non esse differendam usque ad senectutem», sect. 1 «Quia incertum an ad senectam perventurus sis»: «Ut enim dives aliquis pater nollet filio suo prodigo dare pecunias, eo quod alias datam tarn male et inutiliter, imo turpiter expenderit: sic qui iuventutis suae dies tarn male et perdite transegit, meretur privari longiori vita quam alias vivere posset.»

Лет отьятие 2. Taken from Faber, ibid., immediately following: «Hominibus imminente diluvio datum est a Deo tempus poenitentiae 120 annorum, Gen. 6.[3] Quia vero poenitentiam agere contempserunt, inquit S. Hieronymus in trad. Hebr. noluit Deus tempus expectare; induxit diluvium anno centesimo, etc. "

Любве изводства. Taken from Faber, Dominica 17 Post Pentecosten, No. 4 «Quomodo sit diligendus Deus», sect. 5 «Diligendus efficaciter». 11. 1–4 cf Faber: «Diligere enim est dilecto bonum velle, ut supra diximus. Signum autem et effectue amoris divini primum est, frequenter de Deo cogitare.» 11. 5–6 cf Faber: «Secundum libenter et reverenter de Deo loqui.» 11. 7–8 cf Faber: «Tertium. Revelare ei arcana sua, in confessione potissimum.» 11. 9–10 cf Faber: «Quartum, libenter, et quasi inseparabiliter cum eo conversari, convesci, eumque audire loquentem sive per se, sive per suos.» 11. 11–12 cf Faber: «Quintum, facere quae sunt ei placita adeoque mandata eius custodire.» 11. 13–14 cf Faber: «Sextum. Aversari, vitare et impedire, quae ei displicent, uti sunt peccata.» 11. 15–16 cf Faber: «Septimum, promovere bonum eius, gloriam scilicet et honorem, quantum est in te.» И. 17–18 cf Faber: «Octavum. Contemnere pericula propter ipsum.» Simeon’s ninth point (11. 19–20) has no equivalent in Faber. 11. 21–22 cf Faber: «Nonum. Non solum ipsum, sed etiam eius imaginem et quidquid eius est charum habere.»

Любовь. Taken from Faber, Feria 2 Pentecostes, No. 6 «Amoris erga Deum effectus», sect. 1 «Supra naturam hominem elevat»: «Ut enim aestus Solis cogit hominem exuere et abiicere vestes: ita amoris ardor ursit eos ut possessionibus se exuerent.»

Любовь 2. Taken from Faber, ibid., sect. 4 «Facit impavidum et audacem». 11.1–4 cf Faber: «Hinc a sponso Cant. 8.[6] dicitur: fortis ut mors dilectio, q.d. sicut mors neminem timet, sed robustissimos quosque invadit ac prostemit; ita amor. Vel ut alii exponunt per Hebraismum, fortior ipsa morte, quia ipsam mortem omnium victricem audet aggredi.» 11. 5–8 cf Faber: «Amor sanctus audaces et intrepidos reddit Dei servos, ita ut nihil adversi metuant pro Deo suo pati, sed minas et pugnas spirent contra Daemonem et catervas eius, imo etiam gaudeant pro eodem fortia aggredi et heroica designare facinora, nec vulgaria sed magna pati.» 11. 11–14 cf Faber: «Cuius rei argumentum habemus in ipsis belluis, quae quantumvis infirmae sint, obiiciunt tarnen se non raro venabulis et spiculis venatorum; invadunt alias se grandiores et fortiores feras, ut foetus suos defendant: amore suppeditante animum et robur, quod ipsis natura negavit.»

Любовь 3. Taken from Faber, ibid. No. 5 «Quantopere dilexerit Deus mundum», sect. 2 «Pro quo dedit?»: «Magnum etiam amorem erga subditos habuit David 2. Reg. ult. [2Sam. 24.17] cum grassante in eos peste exclamavit ad Deum: Vertatur obsecro manus tua contra me. Sed id merito fecit, quia ipse peccaverat, et pestem illam meruerat ipse, non subditi. Unde ait: Ego sum qui peccavi, et ego inique egi. Isti qui oves sunt quidfecerunt?"

Любовь 4. Taken from Faber, Dominica 12 Post Pentecosten, No. 9 «Documenta [on the Gospel for the day, viz. Luke 10.23–37]», sect. 4 «Discunt literati: 1 Non despicere rudiores»: «Licet gausape et multis vestibus induas cadaver, nequaquam tamen calefiet; quia calore intrinseco destitutum est: ita nisi in corde tuo ignis charitatis ardeat, parum tibi proderit quidquid exterius habueris auctoritatis et scientiae.» cf 1Cor. 13.2.

Любовь 5. Taken from Faber, ibid., No. 1 «Quid nos movere debeat ad servandam Dei legem», Thema: «Duas alas nobis assumendas ait [lex], idque confirmât Christus, charitatem Dei et proximi.» cf Крило.

Любовь 6. Taken from Faber, ibid., No. 2 «Quomodo oporteat proximum diligere sicut seipsum», sect. 1 «Condolendum et congaudendum ei»: «Membra eiusdem corporis sibi mutuo condolent et congaudent.» cf 1Cor. 12.26.

Любовь 7. Based on Faber, ibid. The whole sermon is an exposition of 1Cor. 12.12–31, in which the members of Christ's body, the Church, are compared to parts of the human body.

Любовь 8. Taken from Faber, In Festo S. Thomae Apostoli, No. 1 «Multiplex Tides imperfecta», sect. 3 «Fides mortua»: «Chrysost. horn. 18. operis imperf. ait: Sicut lucerna non quidem ex oleo accenditur, sed per oleum nutritur: Sic fides, non quidem ex opere nascitur, sed per opera nutritur."

Любовь 9. Taken from Faber, ibid.: «Unde quod S. Iacob c. 2. [Jas. 2.17] de fide sine operibus dicit, mortuam sicilicet esse, idispum etiam de fide sine charitate dicendum. Qui enim ait Apostolus? 1. Cor. 13.[2] Si habuero от пет fid em (ait) ita ut m ontes transferam , charitatem autem non habuero, nihil sum.»

Любовь 10. Taken from Faber, Dominica 17 Post Pentecosten, No. 1 «Dilectionis Dei mandatum cur magnum», sect. 2 «Nobilitate»: «Quemadmodum enim sol caeteris stellis splendorem et pulchritudinem communicat: ita charitas fulgorem et omatum dat virtutibus. Et si absque sole essent, caeterae stellae nullum aut exiguum splendorem haberent, omnesque licet unitae diem efficere non possent, ita absque charitate caeterae virtutes mortuae quasi et obscurae sunt, nec efficere possunt ut in anima refulgeat splendor divinae similitudinis, quae est gratia.»

Любовь 11. Taken from Faber, ibid., sect. 3 «Opulentia»: «Displicuit Deo munus Caini, quia sine adipe: placuit munus Abelis, quia de adipe fuit, Gen. 4. [3–5]. Charitas operum adeps est, sine quo macilenta coram Deo et insipida sunt.» Simeon's proposition that oil sweetens food makes sense when it is understood that he is referring to Faber's claim that it was because Abel included the fat with his sacrifice of the firstlings of his flock (Gen. 4.4) that his offering pleased God, whereas Cain's offering, being of fruit of the ground, had no fat and therefore displeased God.

Любовь 12. Taken from Faber, ibid., sect. 6 «Necessitate»: «Qui veste nuptiali caruit, e convivio abreptus et in tenebras exteriores proiectus est [Matt. 22.13], idem contingit illi, qui veste charitatis, quae operit peccatorum multitudinem [1Pet. 4.8], destitutus fuerit.»

Любовь 13. Taken from Faber, ibid., immediately following: «Alteruter ignis nobis necessarius est, aut ignis amoris, aut ignis inferni. Si non arserimus igne charitatis; ardebimus igne gehennae.»

Любовь 14. Taken from Faber, ibid.: «S. Aug. 1. 50. homiliarum horn. 50. Sola charitas sufficit si adsit. Caetera omnia nihil prosunt, si sola charitas desit.«

Любовь 15. Taken from Faber, ibid.: «Ut explicat Auctor. [Chrysostomus] op. imperfecti in Matth. horn. 42. 'Quid est, inquit, diligere Deum ex toto corde? id est, ut cor tuum non sit inclinatum ad ullius rei dilectionem amplius, quam ad Dei: nec delecteris in aliqua specie mundi amplius quam in Deo.'»

Любовь 16. Taken from Faber, ibid., No. 2 «Stimuli ad diligendum Deum», Thema: «Seneca epist. 9. Si vis amare [for 'amari'], ama, inquit.»

Любовь 17. Taken from Faber, ibid., sect. 1 «Quia Deus, seu omne bonum: 1 Omnis sapientia: «Quemadmodum ergo in Oceanum omnia orbis flumina maximo conatu tendunt, quia, ut Salomon ait Eccles. l.[7] inde etiam exeunt, ita etiam nos maximo amoris conatu tendere debemus in bonorum omnium oceanum, Deum; praesertim quia etiam ab eo exivimus, uti flumina a mari.»

Любовь 18. Taken from Faber, ibid., Thema: «Denique convenientia et similitudo aliqua inter amantem et obiectum amoris. Sic enim Eccl. decimo tertio [Ecclus. 13.15] dicitur: Omne animal diligit sibi simile.«

Любовь 19. This is a Christian commonplace, but the location of the poem in A suggests it might derive from Faber, ibid., No. 4 «Quomodo sit diligendus Deus», sect. 5 «Diligendus efficaciter»: «Quintum, facere quae sunt ei placita adeoque mandata eius custodire. ... Ita Christus quia patrem dilexit, mandata eius servavit. Ut in telligat mundus, ait, quia diligo patrem, et sicut mandatum dedit mihi pater, sic facio, loan. 14.[31]. Et paullo ante [v. 21]: Qui habet mandata mea et servat ea, ille est, qui diligit me.»

Любовь 20. Taken from Faber, ibid., No. 5 «Incitamenta ad diligendum proximum», sect. 1 «Quia lex naturae praecipit». 11. 1–8 cf Faber: «Quia, ut ait Ecclesiasticus cap. 13.[15] Omne animal diligit sibi simile, sic et omnis homo proximus sibi. Videmus hoc in primis in ovibus, quae propter ea simul pascuntur, neque gregem temere deserunt, ideoque minus periclitantur ab insidiis luporum. Ergo si oves Christi esse volumus ad dexteram eius locandae, mutuo nos amemus et ab invicem ne separemur.» 11. 9–10 cf Faber: «Primo communem omnes Patrem habemus Deum.» 11. 11–12 cf Faber: «Deinde eodem Christi sanguine redempti sumus.» 11. 13–20 cf Faber: «Adhaec eodem baptismo abluti sumus, eodem Eucharistico pane vescimur. Is quemadmodum ex multis granis unus sit: sic voluit etiam Christus omnes nos unum in charitate essemus.» 11. 21–24 cf Faber: «Rursum nonne eamdem Christi professionem gerimus? 'Quae autem amicitia, inquit Chrys. ho. 14. in Ioa. quae familiaritas tantam contrahere unionem posset, quantam fidei cognatio?'»

Любовь 21. Taken from Faber, ibid., No. 9 «Mysteria [on the Gospel for the day, viz. Matt. 22.34–46]», sect. 3 «Cur vult a nobis diligi Deus»: «Septem anni servitutis videbantur Iacobo pauci dies, quia Rachaelem, pro qua serviit, amavit, Genes. 29. [20].»

Любовь 22. Taken from Faber, ibid. 11. 1–8 cf Faber: «Cur vult a nobis diligi Deus? Respond, primo, ut huius mundi exilium facilius toleremus et calamitosum istud pelagus suavius pemavigemus. Quid enim non alleviat amor?» 11. 9–14 cf Faber: «Secundo. Ut habeat unusquisque auream monetam, qua coelum sibi comparet. Quod aurum in metallis, hoc charitas est in virtutibus, teste Apost. 1. Corinth. 13.[13] Maior horum est charitas. ... Multi sunt in caelo, qui nunquam ieiunarunt, nullam eleemosinam dederunt, neminem docuerunt, nunquam orarunt: Sed nemo, qui non amarit Deum.» 11. 15–18 cf Faber: «Denique quia pretiosissimum, quod homo de suo peculio offerre potest, amor est: per hune enim tradit se et cor suum amato.» 11. 19–22 cf Faber: «Tertio. Quia amor non vult nisi amore compensari. Caetera obsequia pecunia vel honore, et aliis modis compensare possumus. ... At si quem amamus, ab eodem redamari volumus.» Simeon has inverted Faber's third and fourth points.

Любовь 26. Taken from Meffreth, Dominica 5 Post Epiphaniam: «Idcirco si ad has solemnes nuptias, & conuiuium permagnificum venire volumus, ex quo inuitati sumus, virtutum vestes induere debemus; vt sic animas ad similitudinem filiarum nostrarum omemus, quatenus dicatur de eis illud Psalm. 143. [144.12] Filiae eorum compositae, circumomatae vt similitudo templi» (Pars hyem., p. 148).

Любовь 29. Taken from Meffreth, Dominica Oculi, No. 1 : «Dilectio assimilatur calci viuae, propter tria. P r im o propter igneitatem. quia dicit Magister lib. 16. propriet. Licet calx vel caementum actu est frigidum, intus tarnen femorem habet in occulto. Ideo aqua superfusa, statim ignis erumpit latens. ... Moraliter exponendo hoc, dicendum sic est de dilectione vera. Haec quidem licet ab exteriori videtur esse frigida, eo quod signis exterioribus non ostenditur, quia interdum non est necesse; tarnen habet viui amoris ignem in intimis cordis. ... Nam sicut calce aqua perfusa statim ignis erumpit latens, sic superueniente aqua alicuius tribulationis, vel angustiae, aut necessitatis, tunc statim ignis interior veri amoris erumpit, & exterius se in opere ostendit» (Pars hyem., p. 255).

Любовь 30. Taken from Meffreth, ibid.: «Secundo, dilectio assimilatur calci propter vnitatem, quia lapis lapidi non bene coniungitur, nisi ei calce media vniatur.... Moraliter homo homini non vere sociatur; nisi ei dilectione mediante vniatur» (ibid.). Любовь 31 Taken from Faber, Dominica 14 Post Pentecosten, No. 2 «Nimia solicitudo pro rebus fluxis ableganda», sect. 1 «Quia nemo potest duobus dominis servire»: «S. Cyprian. 1. de duod. abusionibus saeculi, locum ilium Matthaei [i.e. Matt. 6.24] explicans ait: Quemadmodum iidem oculi caelum et terram pariter nequaquam aspiciunt: ita mundi amor et Dei pariter in uno corde habitare non possunt."

Любовь Божия к нам. Taken from Faber, Feria 2 Pentecostes, No. 9 «Mysteria et documenta [on the Gospel for the day, viz. John 3.16–21]», sect. 1 «Cur dedit Deus Filium suum pro hominis redemptione». 11. 3–8 cf Faber: «Primo, ut ostenderet divitias bonitatis et misericordiae suae. Iustitiae suae rigorem ostenderat in Lucifero et Angelis eius. Misericordiam ostendere voluit in hominibus.» 11. 9–12 cf Faber: «Secundo, quia mors Filii Dei temporalis futura erat: mors vero generis humani aetema.» 11. 13–16 cf Faber: «Tertio, ut hoc pacto nos provocaret ad mutuam charitatem et se redamandum, qui prior nos sic dilexit, quamvis inimicos.»

Любовь Бога. Loosely based on Faber, In Dominica Pentecostes, No. 4 «Signa inhabitants Spiritus Sancti, seu gratae in homine», sect. 3 «Fuga illecebrarum peccat et Timor Dei». cfJohn 14.21.

Любовь к подданым. Published in Eremin and PLDR.

Любодейство. Taken from Meffreth, Dominica 4 Post Laetare, No. 2: «Secundum Greg. 21. moral. Coecitas mentis est filia luxuriae. Et metrice dicitur: Mens excoecatur, quae luxuriae famulatur. Haec autem figuratur per coecitatem Samsonis, Iudicum 16. quem Dalila decepit, & Philisthyni tradidit ad excoecandum. ... Moraliter. Dalila interpretatur paupercula, & significat luxuriam, quae ideo dicitur paupercula, eo quod pauperes facit» (Pars hyem., p. 303).

Любочестие. Taken from Faber, Dominica 4 Post Pentecosten, No. 3 «Quam frustra laborent sectatores mundi», sect. 1 «Ambitiosi dignitatum cupidi»: «Quare similes sunt hi venatoribus onagrorum: onagri enim homine conspecto in iisdem stant vestigiis, etiam accedente illo; mox rudentes, immotis anterioribus pedibus, posterioribus calcitrant. Ubi tarnen prius accesserit Venator ut fere manu possit eos tangere, fuga se subtrahunt nec capi se patiuntur. Ad eumdem modum honores et dignitates monstrant se ambitiosis, quasi facile acquiri possint: sed ubi proxime accesseris, quasi iam capturus praedam, ea saepe elabitur e manibus.»

Литургия 2. Taken from Meffreth, Dominica 11 Post Trinitatis, No. 1. 11. 1–14 cf Meffreth: «Refert enim Thomas Cantipratens. lib. 2 Apum, cap. 40. part. 3. quod sacerdos de Dacia, nomine Andreas, alias VVinandus, de villa quae dicitur Elselo cum conuicaneis suis terram sanctam peregrinus adiuit. Transito ergo mari, in vigilia Paschae venerunt Hierusalem, & summo mane recedere voluerunt. Quibus sacerdos dixit. Sanctissimus dies Paschae est, & locus resurrectionis Dominicae, audiatis prius Missam, & Eucharistiam sumite; postea recedemus.» 11. 15–22 cf Meffreth: «Abeuntibus omnibus, & recedentibus, sacerdos mansit in vrbe, & dicta Missa, factoque prandio, solus coepit insequi praecedentes. Quern vt attigit quidam in equo sedens: Quid est, ait, quod solus properas peregrinus?». The details in 11. 23–24 are Simeon's own. 11. 25–30 cf Meffreth: «Et ille factum narrans: hac, inquit de causa solus a socijs sum relictus. Tunc ille. Ascende, inquit, retro me, & videbimus si poteris assequi praecedentes. Agit gratias presbyter & ascendit: & post horam sic residens obdormiuit.» 11. 31–40 cf Meffreth: «Circa vesperam vero cum euigilaret, & circumspiceret vbi esset: dixit ille ductor suus. Potesne cognoscere locum istum? Et ille, prae timoré maximo, vix respondere valens: Videtur mihi, inquit, domine mi, quod Ecclesia haec, quae ante nos est, Ecclesia mea sit, & domus haec proxima qua mansi.» 11. 41–50 cf Meffreth: «Cui ductor. Recte tibi videtur. Christum glorifica, cuis sacramenta veneratus es, & quorum causa in longinquas terras solitudinem non horruisti. Haec dicens, subito disparuit» (Pars aestiv., p. 349).

Магнит. Taken from Faber, In Festo S. Andreae, No. 6 «Quomodo S. Andreas Christum secutus sit», sect. 6 «Cum foenore»: «Sicut annulus a magnete tractus, eamdem vim trahendi participât, et vicinos alios ad se trahit annulos, quod vidisse se scribit S. Augustinus lib. 2. de ci vit. cap. 4. sic faciebat et Andreas et faciunt caeteri iusti laudabili sane fiirto; non enim putant satis esse, si ipsi invenerunt Messiam et viam caeli, quin imo toti élaborant, ut eamdem in viam alios quoque ducant.» Published in Buslaev and Berkov; reproduced photographically in Pančenko.

Мало спасающихся. Taken from Faber, Dominica 19 Post Pentecosten, No. 1 «Paucitas electorum ostenditur», sect. 1 «Ex scriptura veteris legis»: «Idem per figuras confirmatur primo Gen. 7.[13] legimus in universali diluvio octo tantum animas salvatas esse.» Reproduced photographically in Pančenko.

Маранафа. Taken from Faber, In Festo Annuntiationis B.V., No. 2 «Beneficium incamationis declaratur per figuras», sect. 5 «Elisaeo»: «Audi Apostolum 1. Cor. 16. [22] Si quis non amat Dominum nostrum lesum Christum, sit anathema: Maranatha, id est, Dominus vester venit. Quod graeci legunt in praeterito q.d. venia indignum et execrandum esse, qui postquam Dominus in humilitate venit, eumdem non amat.»

Мариа 2. Taken from Faber, In Festo Conceptionis B.M.V., No. 2 «Quomodo sine iniuria peccatum originale ad posteros Adae traducatur», sect. 5 «Quia inde nos instituimur»: «Denique ipsi etiam Dei Matri, quae facta est nobis quasi navis institoris de longe portans panem, famelico scilicet et obsesso mundo. Navis haec hodiema die compacta fuit; in festo Nativitatis Mariae primum in mare iacta fuit. In festo Annunciationis, pane caelesti onerata fuit. In festo Nativitatis Christi, panem ilium in domo panis, scilicet Bethlehem, exoneravit et nobis praebuit.»

Мариа безгрешна. Taken from Faber, In Festo Annuntiationis B.V., No. 6 «Quot modis fuerit Dominus cum Beata Virgine», sect. 2 «Per directionem singulärem». 11. 1–24 cf Faber: «Debeatur ei peculiaris directio in omnibus operibus, ne in re aliqua delinqueret, et filii sui maiestatem labe aliqua aspergeret. Fuit ergo secundo cum ea per singulärem directionem, ne vel in minimo unquam offenderet aut erraret: ut nauclerum cum nave. ... Id vero cemere est in Deipara, quae ita in saeculo nequam per annos 63. est versata, ut ne minimo unquam peccato se contaminaverit. Quid hoc aliud quam ambulare per undas et non madefieri? ambulare per lutum et non infici et maculari?» 11. 25–36 cf Faber: «Adhaec dum in statu matrimonii fuit, quodammodo in igné fuit: ibi tarnen virginitatis suae propositum exactissime servavit. Quid hoc aliud, quam in igne non aduri? Hinc ab Ecclesia vocatur rubus ardens et incombustus, Exod. 3.[2]."

Мариа Дева. Taken from Faber, ibid., No. 8 «Virginitas Deiparae ante, in, et post partum ostenditur», sect. 3 «Post partum»: «Ad extremum contra obtrectatores haereticos voluit Deus triplicem hanc Deiparae virginitatem miraculo illustrare. In vita namque S. Aegidii socii S. Francisci narratur 23. Aprilis, quemdam Doctorem Ordinis S. Dominici dubitantem de virginitate Deiparae contigisse hac de re consulere S. Aegidium; cumque eminus eum videret S. Aegidius praevenit, terramque pulsans dixit: Frater praedicator, sancta Deipara Maria virgo est ante partem; statimque ut haec dixit, pulcherrimum ibi exortum est lilium; iterum percussa humo repetit: Frater praedicator, sancta Maria Virgo est in partu; et confestim secundum exortum est lilium. Tertio feriens baculo terram: Frater, inquit, concionator, sancta Maria virgo est postpartum, simulque tertium extitit lilium, candoris et speciei admirandae. Ita praedicatori illi exemit omnem scrupulum.»

Марии детство. Part of this poem may have been taken from Voragine, cap. 126 «De nativitate gloriose virginis Marie». 11. 11–18 cf Voragine: «Ait enim Iheronimus in quodam [sic] epistola ad Cromacium et Heliodorum, quod beata virgo hanc regulum sibi statuerat vt a mane vsque ad terciam orationibus insisteret a tercia vsque ad nonam textrino operi vacaret a nona ab orationibus non recedebat, quousque angélus apparens sibi escam daret» (fol. [247^V]).

Мария Магдалыни. Taken from Voragine, cap. 90 «De sancta Maria Magdalena». 1. 1–18 cf Voragine: «Erat autem tunc temporis cum apostolis beatus Maximinus vnus de 72. Domini discipulis, cui a beato Petro Maria Magdalena fuerat commendata. In hac igitur dispersione beatus Maximinus, Maria Magdalena, Lazarus frater eius, Martha soror ipsius, et Marcella pedisseque Marthe, necnon et beatus Cedonius qui cecus a natiuitate extiterat sed a Domino fuerat liberatus. Omnes hi insimul et plures alii Christiani naui ab infidelibus impositi, et pelago sine aliquo gubematore exposci, vt omnes secum simul submergerentur.» 11. 19–38 cf Voragine: «Diuino tandem nutu Marsiliam aduenerunt, vbi cum nullos qui eos hospicio recipere vellent inuenissent, sub quadam porticu que phano gentis illius terre preerat morabantur. Cum autem beata Maria Magdalena videret populum ad phanum confluere vt ydolis immolaret, assurgens vultu placido, facie serena lingua diserta eos ab ydolorum cultura reuocabat, & Christum constantissime predicabat. Et admirati sunt vniuersi pre specie, pre facundia, pre dulcedine eloquencie illius. Nec mirum si os quod tarn pia et tarn pulchra pedibus saluatoris infixerat oscula, ceteris amplius verbi Dei spiraret odorem.» 11. 39–46 cf Voragine: «Post hoc autem aduenit princeps prouincie illius cum vxore sua, vt pro habenda prole ydolis immolaret. Cui Magdalena Christum predicans sacrificia dissuasit.» 11. 47–56 appear to be Simeon's own idea. 11. 57–68 cf Voragine: «Interea euolutis aliquot dierum curriculis apparuit in visu Magdalena illi matrone dicens. Quare cum tot diuiciis abundetis, sanctos Dei fame et frigore mori permittitis, addidit et minas nisi marito persuaderet, vt sanctorum inopiam releuaret, et iram Dei omnipotentis incurreret. Ipsa autem viro suo visionem indicare timuit. Sequenti igitur nocte eidem similia dicens apparuit, sed adhuc viro suo hoc indicare neglexit.» 11. 69–83 cf Voragine: «Tercio vero sub intempestate noctis silencio apparuit vtrique fremens et irata, vultu igneo, ac si tota domus arderet, et ait. Dormis ne tyranne membrum patris tui Sathane, cum vipera coniuge tua que tibi indicare noluit verba mea, quiescis ne crucis Christi inimice, diuersis ciborum generibus ventris tui refecta ingluuie, et sanctos Dei fame et siti permittis perire. laces ne in palacio pannis inuolutus sericis, et illos desolatos sine hospicio vides et preteritis. Non sic iniqui non sic euades, nec impune feres quod tarnen eis benefacere distulisti. Sic locuta est et abscessit.» 11. 84–100 cf Voragine: «Cumque matrona vigilans suspiraret et tremeret, viro suo eadem de causa suspiranti ait domine mi vidisti ne somnium quod vidi. Vidi inquit, et admirari et pauere non desino quid inde facimus. Cui mulier. Vtilius est ei obtemperare, quam iram Dei sui quern predicat incurrere. Quapropter ipsos hospicio receperunt, eis necessaria ministrauerunt. Cum autem quadam die Maria Magdalena predicaret, predictus princeps dixit ei. Putas posse defendere fidem quam predicas. Cui ilia. Equidem illam defendere presto, sum vtpote quotidianis miraculis et predicatione magistri mei Petri qui Rome presidet roborata. Cui princeps cum coniuge dixit. Ecce dictis tuis per omnia obtemperare parati sumus si a Deo quern predicas nobis filium impetraueris. Propter hoc inquit Magdalena non remanebit. Tunc beata Magdalena pro ipsis Dominum exoaruit vt sibi filium concedere dignaretur. Cuius preces Dominus exaudiuit et matrona ilia concepit.» 11. 101–26 cf Voragine: «Tunc vir eius cepit veile proficisci ad Petrum vt probaret si vt Maria Magdalena de Christo predicauerat sic veritas se haberet. Cui vxor dixit. Quid est domine, putas ne sine me proficisci. Absit. Те enim recedente recedam te venie[n]te veniam te quiescente quiescam. Cui vir ait. Non sic fiet domina. Etenim cum sis grauida, et in mari sint infinita pericula, et facili periclitari posses. Domi igitur quiesce et possessionibus nostris curam impendes. Econtra ilia instabat femineum nec mutans femina morem et cum lacrimis pedibus eius obuoluta quod petebat tandem obtinuit. Maria ergo humeris eorum signum crucis imposuit, ne eos antiquus hostis in aliquo in itinere impediret. Nauem igitur omnibus necessariis copiose onerantes cetera que habebant in Marie Magdalene custodia relinquentes proficisci ceperunt.» 11. 127–74 cf Voragine: «Itaque unius diei et noctis cursu consummato cepit nimium mare intumescere, ventus flare, ita vt omnes et maxime matrona grauida et debilis tarn seua inu[n]dacione fluctuum quassati grauissimis angustiis vrgerentur, intantum quod in ea subito dolor partus irruit, et inter angustias ventris et pressuras temporis filium parturiens expirauit. Natus igitur puerulus palpitabat, et mamillarum matemarum querens solacia, lamentabiles dabat vagitus. Prochdolor. Et natus est infans viuus matricida effectus more, eum conuenit, cum non sit qui vite tribuat alimentum. Quid faciet peregrinus et cum vxorem mortuam videat, et puerum vagientem querulis vocibus matris mammas appetentem. Lamentabatur plurimum et dicebat. Heu heu miser quid facies filium habere desiderasti, et matrem cum filio perdidisti. Naute acclamabant dicentes proiiciatur in mare hoc corpus antequem insimul pereamus, quamdiu enim nobiscum fuerit, hec quessacio non cessabit. Et corpus apprehendissent vt illud in mare i[a]ctarent parcite inquit peregrinus parcite. Et si nec mihi nec matre parcere volueritis, misereamini saltern paruuli vagientis. Sinite modicum et sustinete si forte mulier pre dolore in extasi posita adhuc valeat respirare. Et ecce non procul a naui quidam collis apparuit. Quo viso vtilius esse credidit, corpus et puerulum illuc deferri, quam marinis beluis ad deuorandum dari. Et vix a nautis prece et precio extorsit, vt illic applicarent. Cunque illic pre duricia foueam non potuisset effodere, in secreciori parte collis clamide supposita corpus collocauit et puerulum mammis eius apponens cum lacrimis ait. D. Maria Magdalena cur ad perdicionis mee cumulum Marsilie applicuisti. Cur infelix admonicione tua hoc iter arripui. Petisti ne Deum vt mulier mea hac de causa conciperet vt periret. Ecce enim concepit et periendo mortem subiit. Conceptusque est natus vt pereat, cum non sit qui nutriat. Ecce quid prece tua obtinui, tibi enim omnia mea commendaui, Deoque tuo commendo. Si potens es memor sis anime matris, et prece tua misereatur ne pereat natus. Tunc clamide sue corpus cum puero circumquaque operiuit, et postmodum nauem conscendit.» 11. 175–206 cf Voragine: «Cumque ad portum [corr. from 'Petrum'] venisset Petrus ei obuius fuit. Qui viso signo crucis in humero suo quis esset et unde veniret sciscitatus est. Qui omnia sibi per ordinem narrauit. Cui Petrus. Pax tibi fiat. Bene venisti, et vtili consilio credidisti. Nec moleste feras si mulier tua dormit, si paruulus cum ea quiescit. Potens enim est Dominus cui vult dona dare, data aufferre ablata restituere, et merorem tuum in gaudium commutare. Petrus autem ipsum in Iherosolimam duxit et omnia loca in quibus Christus predicauit, et miracula fecit, locum etiam in quo passus est, et in quo celos ascendit, eidem ostendit. Cunque de fide fuisset instructus diligenter a Petro biennii spacio iam elapso nauem ascendit repatriare curans.» 11. 205–24 cf Voragine: «Cum igitur nauigarent, Domino disponente iuxta collem in quo corpus vxoris cum puero positum fuerat peruenerunt. Qui prece et precio nautas ad ibi applicandum induxit. Puerulus autem ibidem a Maria Magdalena incolumis conseruatus frequenter ad littus maris procedebat et ibidem vt puerorum mods est cum lapillis et glareis ludere solitus erat. Et cum applicuisset vidit puerulum more solito in littore maris cum lapillis ludentem. Et quid esset admirari non desinens, de schapha exiliit. Quem videns puerulus, cum nunquam tale quid vidisset, expauit, et ad solita matris recurrens vbera occulte sub clamide latitabat. Peregrinus vero vt manifestus videret illuc accessit, et puerulum pulcherrimum matris vbera sugentem inuenit.» 11. 225–48 cf Voragine: «Et accipiens puerum ait. D. beata Maria Magdalena quam felix essem quam mihi cuncta prospéra aduenissent si mulier respiraret et mecum repatriare valeret. Scio equidem scio et procul dubio credo quod tu que puerum dedisti et in hac rupe per biennium pauisti poteris matrem suam prece tua pristine restituere sanitati. Ad haec verba mulier respirauit, et quasi somno euigilans ait. Magni meriti es beata Maria Magdalena et gloriosa que in partus mei pressuris obstetritis implesti officium et in omnibus necessitatibus ancille seruicium explesti.» 11. 249–62 cf Voragine: «Quo audito peregrinus admirans ait. Viuis ne vxor mea dilecta. Cui ilia. Viuo equidem, et primo de peregrinacione de qua et tu venisti venio. Et sicut beatus Petrus te Iherosolimam duxit, et omnia loca in quibus Christus passus est, mortuus et sepultus et alia plura loca ostendit sic et ego vna cum beata Maria Magdalena duce et comité vobiscum fui, et singula loca conspexi, et conspecta memorie commendaui. Et incipiens loca omnia in quibus Christus passus est, et miracula que viderat adeo plene explicuit, vt nec in aliquo deuiaret.» 11. 263–94 cf Voragine: «Tune peregrinus recepta coniuge et puero nauim letus conscendit et paulopost Marsilie portibus applicuerunt, et egressi inuenerunt beatam Mariam Magdalenam cum suis discipulis predicantem, et eius pedibus cum lacrimis prouoluti, omnia que eis acciderant narrauerunt, et a beato Maximino sacrum baptisma susceperunt. Tunc in ciuitate Marsilie omnium ydolorum templa destruentes Christi ecclesias constraxerunt et beatum Lazarum in eiusdem ciuitatis episcopum vnanimiter elegenint» (fols. [171]–[172V]).

Мертвец. Taken from Faber, Dominica 15 Post Pentecosten, No. 6 «An et qua ratione mortui lugendi sint», sect. 3 «Lugendi sunt moderate et Christiane seu discrete: ... 4 non more puerorum, et non more foeminarum»: «Quarto. Non more puerorum, qui inaniter lugent. Praestat enim mortuos iuvare oblationibus et eleemosynis, quam luctu inani prosequi.»

Мертвец 2. Loosely based on Faber, ibid., immediately following: «S. Chrysost. ho. 61. in Io. ait: 'Honor mortuo non fletus est, non eiulatus, sed hymni et psalmi et vita optima. Ille moriens cum Angelis evolavit, etiamsi nemo exequiis interveniat: perditus autem etsi in fimere universam habuerit civitatem, nihil lucrabitur.'»

Мертвых не плакатися. Taken from Faber, ibid., sect. 2 «Non sunt lugendi mortui». 11. 1–4 cf Faber, subsect. 1 «Quia mors a Deo est»: «Dico, mortuos non lugendos. Docent enim et hoc sacrae literae, uti supra vidimus. Ratio est primo quia mors a Deo est. Ipse enim vult, ut moriatur homo.» 11. 5–6 cf Faber, subsect. 2 «quia mori necesse.» 11. 7–8 cf Faber, subsect. 3 «quia mors charorum saepe utilis»: «Tertio, quia mors charorum saepe utilis est partim illis, partim tibi. Illis quidem si in miseriis et calamitatibus vixerunt vel si aliquando depravandi erant, aut depravati peiores futuri.» 11. 9–10 cf Faber, subsect. 4 «quia tristitia ilia inutilis:: «Quarto, quia tristitia tua inutilis est et quandoque noxia.» 11. 11–14 cf Faber, subsect. 5 «quia mors christianorum somnus»: «Quinto, quia mors christianorum somnus est; et quidem ex parte corporis tantum, e quo suo tempore rursum evigilabunt.»

Меск. Taken from Faber, Dominica 13 Post Pentecosten, No. 1 «Gratitudinis et ingratitudinis varii gradus», sect. 3 «Compensandum beneficium. Peccant hie: ... 3 qui mala rependunt»: «Similes sunt mulis, qui ubi lacte matemo saturati sunt, calcibus petunt matrem. ... Potest hoc ipsum Deus dicere quam plurimis, qui ab eo variis dotati bonis contra eum pugnant; ut qui divitiis abutuntur ad luxum et superbiam: potentia ad oppressionem pauperum: corporis robore ad latrocinia, rapinas, caedes: formae pulchritudine ad libidinem: ingenio ad concinnandos dolos, eludendam iustitiam: lingua ad blasphemandum, etc.»

Месть или отмщение 2. Taken from Faber, In Festo S. Stephani Protomartyris, No. 2 «Modi ulciscendi se Christiane», sect. 1 «Bonus esto». 11. 1–10 cf Faber: «Esto probus, docuit hoc nos Diogenes etsi non christianus. Interrogatus enim a quodam, quo pacto maxime posset ulcisci inimicum? Si te ipsum, inquit, probum et honestum virum prоfitearis. Hoc enim qui facit et sibi prodest maxime, et inimicum maxime discraciat. Nam si fimdum conspiciens bene cultum, discruciatur inimicus: quid fiet si te ipsum viderit veris omatum bonis?» The reference to Haman and Mordecai (cf Esther 5.9) appears to be Simeon's own addition.

Месть или отмщение 3. Taken from Marchantius, Candelabrum mysticum septem lucernis adornatum, Parisiis, 1638, Tractatus 8 «De Sacramento matrimonii». 11. 1–10 cf Marchantius: «Ostendit id suo facto Rosimunda Alboini Regis Longobardorum vxor. Is quodam die vino superbiaque in conuiuio temulentus Veronae, vxorem ea patera bibere compellebat, quam ex capite Patris ipsius Chunimundi, quondam a se occisi, in poculum redigi fecerat, dicebatque coniugi, vt laete biberet cum patre suo. Iniuriam uscisci [for 'ulcisci'] mulier decemit.» 11. 11–20 cf Marchantius: «Erat quidem Helmechildus, forma praestans, armisque ferox, qui puellam in obsequio Rosimundae agentem, deperibat. Sciens Regina suadebat concubitum: récusante puella, hoc vtitur impio stratagemate. Monet puellam, vt saltern ilium aduocet clanculum & discedat.» 11. 19–30 cf Marchantius: «Et ita factum est, induitque Regina ancillae vestes, & loco designato consedit. Venit ille, & voluntatem adimpleuit. Volenti abire detegit se Regina, causamque facinoris exponens, ait: Aut Regi accusatus peribis, aut illo obtruncato, regno & coniugio meo frueris.» 11. 31–44 cf Marchantius: «Sic arctatus, aggreditur facinus, Regem dormientem obtruncat. Conatur Rosimunda peracto funere eum declarare Regem, armis repugnant Longobardi. Vnde vt sibi consuleret, aureum, Regiamque supellectilem naui imponit, cum adultero per Padum & Adriaticum mare Rauennam appellit, & a Longino rerum ibidem potiente, cum honore recipitur.» 11. 47–61 cf Marchantius: «Longinus auro formaque illius accensus, pertentat earn, vt Helmechildum de medio tollat, sibique iungatur, sic fore vt regnum Italiae & Longobardorum obtineant. Assentitur inconstans & impudica; marito poculum virulentum porrigit. At ipse sentiens venenum, per capillos earn apprehensam, venenum quod remanserat, bibere cogit, & diuino iudicio ambo perierunt per venenum» (pp. 250–1). This story is also recounted in Voragine, cap. 181, but the name Helmechildus does not occur. Published in A.I. Beleckij, «Stichotvorenija Simeona Polockogo na temy iz vseobščej istorii» in O.I. Bilec'kyj, Zibrannja prać, I, Kiev, 1965, pp. 411–12, and in PLDR.

Мечь. Источник не установлен. В стихотворении разрабатывается сюжет, хорошо известный, начиная со средневековья, в искусстве католических стран (в скульптурных группах страстного цикла и в живописи) и получивший, в частности, широкое распространение в Польше в XVII в. Изображение Богоматери с семью вонзенными в ее сердце мечами – сюжет, не характерный для православного искусства и отсутствовавший в Москве вплоть до 80-х годов XVII в., когда польские мастера перенесли знакомую им иконографию на русскую почву.

Мечь истинны. Taken from Faber, Dominica 3 Post Pascha, No. 7 «Non esse vane laetandum in mundo, sed plorandum potius», sect. 5 «Praesentia Dei inspectons». 11. 1–34 cf Faber: «Pervulgata est ilia historia de Damocle assentatore Dionysii iunioris Regis Syracusani, qui cum quotidie fortunam et felicitatem Regis praedicaret, rogavit eum Rex, numne illam experiri secum et degustare velit fortunam et felicitatem? 'Annuentem regali et aureo collocavit lecto strato pulcherrimo textili stragulo, magnificisque operibus picto, abacumque omavit argento auroque coelato; eximia forma pueros delectos consistere ad mensam, atque ad nutum illius intuentes, omnia diligenter administrare iussit; addidit unguenta et coronas, incendit odores, ipsamque mensam exquisitissimis epulis construxit. Damocles sibi fortunatus visus. At Dionysius in medio apparatu fulgentem gladium e lacunari seta equina appensum demitti iubet, ut impenderet illius beati cervicibus. Quo animadverso Damocles ita animo concidit, ut nec pulchros deinceps administrâmes, пес plenum artis aurum et argentum aspiceret, nec manum in mensam porrigeret. Iam ipsae defluxerant coronae; denique Tyrannum precatus est, ut abire liceret, quod iam beatus esse nollet.' Refert Maiol. tom. 7. Canic. coll, ult.» 11. 35–46 cf Faber: «Talis mihi videtur esse vita nostra. Unicuique enim impendet gladius iustitiae divinae omnia nostra facta, dicta, cogitata observantis, et quis, hie gaudere queat?» Published partially in A.I. Beleckij, «Stichotvorenija Simeona Polockogo na temy iz vseobščej istorii» in O.I. Bilec'kyj, Zibrannja prać, I, Kiev, 1965, p. 383, and fully in Eremin and PLDR.

Мзда. Taken from Voragine, cap. 46 «De sancto Gregorio papa» 11. 1–14 cf Voragine: «Eo tempore fuit quidam heremita vir magne virtutis qui omni propter Deum reliquerat et nihil prêter vnam cattam possidebat. Quam blandiens crebro quasi cohabilitatricem in suis gremiis refouebat. Orauit igitur ad Dem vt sibi ostendere dignaretur cum quo future remuneracionis mansionem sperare debuisset. Qui illius amore nil ex diuitiis huius seculi possideret. Quadam igitur nocte sibi reuelatur quod cum Gregorio Romano pontifice mansionem sibi sperare deberet. At ille fortiter ingemiscens parum sibi voluntariam paupertatem profuisse putabat, si cum eo remuneracionem reciperet, qui tantis mundialibus diuiciis abundaret.» 11. 15–28 cf Voragine: «Cum ergo Gregorii diuicias sue paupertati die noctuque suspirando conferret alia nocte audiuit Dominum dicentem sibi. Cum diuitem non possessio diuitiarum sed cupido faciat, cur audes paupertatem tuam Gregorii diuiciis comparare, qui magis illam cattam quam habes quotidie palpando diligere comprobaris, quam ille qui tantas diuicias quas non amando sed contemnendo cunctisque liberaliter largiendo dispergit.» 11. 29–32 cf Voragine: «Itaque solitarius Deo gratias retulit, et qui meritum suum decreuisse putauerat si Gregorio conferretur orare cepit, vt cum eo mansionem quandoque percipere mereretur» (fol. [83]).

Милость. Taken from Faber, In Festo Nativitatis Christi, No. 8 «Variis ostentis nuntiata orbi Nativitas Christi», sect. 3 «Romae»: «Romae fontem olei, in tabema meritoria (ubi nunc S. Mariae trans Tyberim aedes est) derepente exortum, in Tyberim vicinam fluxisse, Christi sive paulo post venturi praenuntium, ut volunt Euseb. in Chron. et Oros. lib. 6. c. 18. et 20. sive iam praesentis indicem, ut S. Bonavent. in lib. de festivitat. Iesu, et alii fatentur complures.»

Милость Божия 2. Taken from Faber, Dominica 5 Post Pascha, No. 5 «Circumstantiae Orationis», sect. 5 «Quid petendum»: «Qui noxium aliquid petit, magnam accipit gratiam, si quod petit non obtineat.»

Милость господская 1–2. Published in Majkov, Eremin and PLDR.

Милость ко врагом. Taken from Faber, In Festo S. Stephani Protomartyris, No. 2 «Modi ulciscendi se Christiane», sect. 5 «Benefac»: «Suevo et Bavaro subiungamus Helveticos Soluthurenses, cum circa annum 1318. a Duce Leopoldo obsiderentur, et milites Ducis pontem fluvii proxime adiacentis transeuntes rupto inundatione ponte, plurimi in fluvium lapsi, aquis haurirentur, incolae civitatis, raro exemplo, naviculis et perticis multos eripiebant a submersione, quos et Duci licet hosti innoxios remiserunt in castra. Qua humanitate motus Leopoldus obsidione solvit, et bello infestare cives imposterum noluit.»

Милостыня. Taken from Faber, Dominica 15 Post Pentecosten, No. 5 «Ars bene moriendi», sect. 2 «Conde testamentum si opus»: «Memini me legisse de Pâtre morituro, qui cum fîliis suis multa relinqueret, quaesivi ex illis, quid pro anima eius quisque facturus esset. Unus promisit tot missas, alter tot eleemosynas, tertius, nihil, inquit, tibi promitto, quia si tu, qui adhuc totam habes haereditatem pro tuam et anima nihil modo expendis, ne promittas tibi expensuros aliquid pro te filios, qui singuli singulas tantum sortientur haereditatis partes.«

Милостыня 2. Taken from Faber, Dominica 8 Post Pentecosten, No. 8 «Incitamenta ad faciendam eleemosynam et quamcumque misericordiam», sect. 1 «Quia res praestantissima»: «Idem Sanctus [Chrysostomus] horn. 33. ad pop. artem hanc ita extollit: Melius est, inquit, hanc artem dandi eleem osynam scire, quam esse regem.»

Милостыня 3. Taken from Faber, ibid., sect. 3 «Quia maximus eius fructus»: «Ita exponit S. Aug. in Ps. 143. dicens: 'Superponitur misericordia iudicio, in quo inventum fuerit opus misericordiae; etsi habuerit forte aliquid in iudicio, quo puniatur, tamquam unda misericordiae, peccati ignis extinguitur.'»

Милостыня 4. Taken from Faber, ibid., No. 10 «Documenta [on the Gospel for the day, viz. Luke 16.1–9]», sect. 1 «Discunt divites: ... 3 modum dandi eleemosynam»: «Celeriter ergo da, quia qui cito dat, bis dat.....Non ergo uni tantum vel alteri, v.g. consanguineis, vel civibus, vel amicis, sed, ut ait Dominus: Omni petenti te tribue. ... Non ergo détériora, non corruptos cibos, non acidum et foeculentum vinum vel cerevisiam, sed bona da et integra.... Ergo discemendum inter pauperes, ut magis egentibus prius et largius detur. ... Ergo et tu non ad vanam gloriam, sed Dei solius intuitu, in bonum animae tuae dabis eleemosynam.»

Милостыня 5. Taken from Faber, Dominica 10 Post Pentecosten, No. 1 «Ratio ingrediendi templum», sect. 6 «Cum eleemosynae erogatione»: «Apost. ad Rom. 11 .[35] dixit: Quis prior dedit illi? et retribuetur ei. Tu hic prior Deo dare potes, et retribuetur tibi procul dubio. Sedet in templo nostro Christus, quemadmodum olim in templo Ierosolymitano sedit respiciens ad Gazophylacium et observans eos, qui mittebant aes in aerarium, Marci 10. [12.41] E t m ulti d ivites ia ctaban t m ulta, inquit Evangelista. Tacite ergo observât Christus nostram liberalitatem ut suo tempore rétribuât.»

Милостыня 6. Taken from Faber, ibid., No. 4 «De variis orandi ritibus», sect. 3 «Cur iungamus manus»: «Quis bene manus levât, nisi qui per eleemosynam in caelo iugiter thesaurizat?»

Милостыня 8. Taken from Meffreth, Dominica Sexagesima, No. 2. 11. 1–10 cf Meffreth: «Qui enim in peccatis exiens facit eleemosynas, seminat inter spinas, & talis eleemosyna suffocatur a peccatis, & non prodest ad vitam aeternam consequendam: prodest tarnen ad tria.» 11. 11–15 cf Meffreth: «Secvndo, ad temporalem remunerationem.» 11. 15–18 cf Meffreth: «Primo ad mentis illustrationem.» 11. 19–22 cf Meffreth: «Tertio, ad faciliorem gehennae tolerantiam» (Pars hyem., p. 183). Simeon has changed the order of Meffreth's first and second points.

Милостыня 9. Taken from Meffreth, ibid.: MSed illi seminant inter spinas qui diuitibus dant eleemosynas, quia ab illis suffocantur. ... Et beatus Hieronymus in Epistola: Illis rétribué diuitias tuas, qui non phasides aues, sed siliginis panem comedunt, qui famem expellant, qui non augeant luxuriam» (ibid., p. 184).

Мир. Taken from Faber, In Festo Nativitatis Christi, No. 2 «Tituli Salvatoris nati», sect. 6 «Princeps pads». 11. 1–9 cf Faber: «Est enim verus Rex pacificus, cuius typus tantum fuit Salomon; siquidem in mundum veniens, pacem per Angelos annunciavit, et e mundo recessurus, pacem nobis commendavit et reliquit, eamque triplicem.» 11. 9–14 cf Faber: «Primo est inter nos et Deum; medium enim parietem, qui a Deo nos diviserat, dissipavit, dum per sanguinem suum nos Deo reconciliavit [Eph. 2.14].» 11. 15–20 cf Faber: «Secundo, inter homines ipsos; dum omnes gentes, prius tarn discrepantes, efferas, inter se diffidentes et dimicantes ad unam Ecclesiam congregavit, et in ea vinculo pads et charitatis Christianae colligavit, sibique mutuo devinxit.» 11. 21–30 cf Faber: «Tertio homines cum seipso, quae est pax conscientiae interna, quando videlicet cor nostrum non reprehendit nos. Hanc pacem cum in nobis experimur, Principi pacis adscribamus; cum non experimur ab eodem repetamus, cum illo nos reconciliemus, et aderit princeps pacis serenaturus conscientias nostras.»

Мир 2. Taken from Faber, In Festo Nativitatis Christi, No. 10 «Mysteria [on the Gospel for the day, viz. Luke 2.1–20, John 1.1–14]», sect. 2 «Quod tempus nati Christi?»: «'Aquila aliunde advolante (ait S. Basilius Isai. 2.) ac desuper conspecta, futili garrulitati loquacium avium silentium indicitur.' Ita Christo in orbem prodeunte, terrae Dominis bella cogitantibus silentium impositum.» This is immediately followed by the passage which provided the source for the poem Алкион (q.v.).

Мир 3. Taken from Faber, In Festo S. Stephani Protomartyris, No. 2 «Modi ulciscendi se christiane», sect. 4 «Veniam pete». 11. 1–10 cf Faber: «Nec difficile aut indecorum cuiquam hoc videri debet [i.e. to beg forgiveness of the one who wronged you], maioris enim laudis est, si laesus veniam a laedente petat, quam si laedens a laeso.» 11. 11–22 cf Faber: «Et quis nescit hoc Deum facere, quoties peccatori se réconciliât? nonne gratia sua ilium praevenit? nonne prior fores pulsat, petens ab eo pacem et reconciliationem? nonne prior ad nos de caelo descendit, ut nos ad se revocaret? nonne prior ad nos Legatos, Apostolos suos misit?» Мир 5 Taken from Faber, Dominica 1 Post Pascha, No. 1 «De triplici pace», Headings: «1. Pax cum Deo. 2. Pax cum proximo. 3. Pax homini[s] cum seipso.»

Мир 5. Taken from Faber, Dominica 1 Post Pascha, No. 1 «De triplici pace», Headings: «1. Pax cum Deo. 2. Pax cum proximo. 3. Pax homini[s] cum seipso.» Мир 5–22 are all located together in A in an unbroken series (fols. 287–8).

Мир 6. Taken from Faber, ibid., sect. 1 «Pax cum Deo»: «'Quemadmodum adventante aquila, inquit Hector Pintus in cap. 5. Ezech. avium regina, caeterae aves alas submittunt et in pace quiescunt, pugnare non audentes: sic adveniente e caelo aquila ilia divina, Christo Deo nostro, rege regum, et Domino dominantium, reges terrae quieverunt, quoniam ille apparebat qui est vera pax, de quo ait Apostolus: Ipse est pax nostra qui fecit utraque unum [Eph. 2.14].’»

Мир 7. Taken from Faber, ibid., sect. 2 «Pax cum proximo»: «Pax divitias gignere solet, divitiae superbiam, superbia lites et bella, bella calamitates, calamitates humilitatem, humilitas rursus pacem.»

Мир 8. Perhaps loosely based on Faber, ibid., the passage almost immediately following: «Similiter S. Augustinus serm. 12. de verbis Apostoli: Nolo habere cum quo litigem. Multo est mihi optabilius inimicum non habere, quam vincere.» Simeon is also quoting Matt. 5.25.

Мир 9. Possibly based on Faber, ibid.

Мир 10. Possibly based on Faber, ibid. Simeon is also quoting Ps. 85.10.

Мир 11. Taken from Faber, ibid.: «Pacifici a Christo vocantur filii Dei; necesse est ergo pacis osores filios esse diaboli.»

Мир 12. Possibly based on Faber, ibid.

Мир 13. Possibly based on Faber, ibid., one of the arguments of which is that some kinds of peace are not desirable.

Мир 14. Possibly based on Faber, ibid.

Мир 15. Possibly based on Faber, ibid., sect. 3 'Tax homini[s] cum seipso»: «Atque ita salutari domos iussit Salvator: Intrantes domum, salutate earn, dicentes: Pax huic domui, Matth. 10.[12–13].»

Мир 16. Possibly based on Faber, ibid.: «Hoc regnum quotidie petimus in Dominica oratione, ut adveniat nobis, non enim petimus, ut statim rapiamur in caelum, sed ut Christus primo per gratiam, et pacem cordis nostri regnet in nobis, ut ita demum nos cum ipso regnemus in caelo. Verum in peccatoribus regnum hoc non reperitur, quia non est pax impiis, dicit Dominas, Isa. 57.[21]."

Мир 17. Taken from Faber, ibid., based on one phrase in the following statement: «De hoc enim loquitur Apost. ad Rom. 14. [17] Non est regnum Dei esca et potus, sed iustitia, et pax, et gaudium in Spiritu Sancto: iustitia, quia est ordo, symmetria, crisis et consonantia potentiarum in homine, qualis in hac vita potest haberi, ita ut ratio imperet, corpus in servitutem, passiones ad moderationem redigantur praesidio virtutum.»

Мир 18. Taken from Faber, ibid.: «Neque enim in illis [i.e. the evildoers] est iustitia, quia nec ordo: spiritus non subest Deo, caro non subest spiritui, passiones et appetitus sensitivus non subsunt rationi.»

Мир 20. Taken from Faber, ibid., sect. 2 «Pax cum proximo»: «Qui pacis olivam non ferunt, Martis hastam acutam et amentatam sentiunt.»

Мир 21. Taken from Faber, ibid., sect. 3 «Pax hominifs] cum seipso»: «Ibi demum passionum nostrarum belluae omnes nobis subiicientur, quo modo in paradiso subiectae erant Adamo; hie cicurari omnino non possunt, perdomari solum, cum efferantur, possunt ac debent.»

Мир 22. Taken from Faber, ibid.: «Pax quia est serenitas et tranquillitas conscientiae, nulla gravions peccati nube turbata.»

Мир 23. Taken from Meffreth, Feria 4 Post Iudica, No. 2: «Moraliter per Hierosolymam, quae interpretatur visio pacis, vel pacifica, intelligitur quilibet homo fidelis, qui bene potest dici visio pacis, quia triplicem pacem debet videre, & prae oculis semper habere. Prima est pax temporis. ... Secunda est pax pectoris. ... Tertia est pax aeternitatis» (Pars hyem., p. 329).

Мирножитие. Possibly taken in part from Voragine, cap. 174 «De sancto Agaton abbate». 11. 1–4 cf Voragine: «Interrogatus Agaton a quodam fratre quomodo cum fratribus habitare deberet, ait sicut in prima die et non assumas fiduciam» (fol. [348^V]).

Мир. (i.e. Міръ) Taken from Faber, In Festo Ascensionis Domini, No. 7 «Via et ratio ad caelos ascendendi post Christum», sect. 1 «Eundum in Bethaniam: ... 2 velut in domum afflictionis»: «Errant ergo, qui existimant dies vitae huius dies esse delitiarum et laetitiae. Scriptum enim est Psalm. 125.[126.5] Qui seminant in lacrymis in exultatione metent."

Мир 2. Taken from Meffreth, Dominica 3 Post Pascha, No. 2. 11. 1–14 cf Meffreth: «Vita praesens est vita dubia, vita caeca, vita aerumnosa, quam ad vltimum mors interimit, quae omnibus gaudijs finem imponit. Exemplum de Alexandra Magno, qui cum fuisset totius mundi Dominus, & in eo fuisset laetatus, euisque corpus in vase aureo conditum fuisset.» 11. 15–20 cf Meffreth: «Conuenerunt Philosophi de diuersis partibus, quorum vnus volens ostendere suum dominium esse vanum, ait, Heri isti non sufficiebat totus mundus, hodie sepulchro quinque pedum est contentus.» 11. 21–24 cf Meffreth: «Alius volens ostendere vanum esse, aurum & argentum congregare, dixit. Heri ille thesaurum fecit de aura, hodie aurum thesaurum facit de ipso.» 1. 25–28 cf Meffreth: «Tertius volens ostendere, corpus nutrire voluptuose & delicate, hoc esse vanum ait. Heri iste corpus suum nutriebat diuersis delitijs, hodie comeditur a vermibus infinitis» (Pars, aestiv., p. 87).

Мир 3. Taken from Meffreth, ibid.: «Secundo mundus dicitur mare propter amaritudinem acerbitatis. Totum enim gaudium huius vitae asperum est amaritudinibus, de qua dicit B. Gregorius in quadam Homil: Vbique mors, vbique luctus, vbique desolatio, vbique percutimur, vbique amaritudine replemur, & tamen tota mente camalis concupiscentiae eius amaritudinem amamus, fugientem sequimur, labenti inhaeremus; & quia labentem retinere non possumus, cum ipso labimur, quasi cadentem retinemus, Haec Gregor.» (ibid., p. 88).

Мир 5. Taken from Meffreth, Dominica 1 Post Epiphaniam, No. 2: «Secundo amare mundum est amare proditorem suum. Mundus enim se diligentes tradit doemonbus [for 'daemonibus'], Matth. 26. [48] Quem cunque osculatus fuero, ipse est: tenete eum. De hoc osculo dicit Sapiens Prouerb. 27.[6] Meliora sunt vuln era diligentis, quant oscula fraudulenta odientis, id est diaboli vel mundi blandimenta, quae sunt Ioab. 2. Regum .2[2Sam. 2]» (Pars, hyem., p. 97).

Мир 6. Taken from Meffreth, Dominica 4 Post Epiphaniam., In Evangelium: «Sicut enim mare, secundum naturales, omnia corpora mortua a se reijcit, & in se habere contemnit, per motusque violentiam expellit: Ita mundus contemnit eos, a seque reijcit, qui mortui sunt mundo, viuunt enim Christo» (ibid., p. 147).

Мир 8. Taken from Meffreth, In Festo Ascensionis Domini: «Est praeterea hoc mare periculis plenum. Illic enim, dicente propheta Psalm. 103.[104.25] reptilia; hoc est, mali spiritus quorum insidiae serpunt: quorum non e st num erus. Illic anim alia p u silla cum m agnis, id est animales & bestiales homines magni & parui. Illic d ra co , qui firm atu s e st a d illudendum hom ini [v. 26]. In hoc mari pisces magni & potentes, deuorant minores & innocentes» (Pars aestiv., p. 128).

Мир есть Вавилон. Taken from Faber, Dominica 3 Post Pascha, No. 7 «Non esse vane laetandum in mundo, sed plorandum potius», sect. 4 «Vallis lachrymarum ista»: «Sic Israelitae in captivitate Babylonica non poterant cantare, sed suspenderunt in salicibus organa sua et fleverunt, Psalm. 136. [137.1–2]. Suspendunt in salicibus organa sua, qui instrumenta laetitiae relinquunt infructuosis mundi huius arboribus et amatoribus. Unde cantare iussi hymnos seu cantica laeta, dicunt: Quomodo cantabimus canticum Domini in terra aliéna? [v. 4]«

Мир злобы покрывает. Taken from Faber, Dominica 3 Post Pentecosten, No. 9 «Documenta ex Evangelio [on the Gospel for the day, viz. Luke 15.1–10]», sect. 3 «Vide perversum mundi ingenium»: «Mundus superbiam vestium vocat honestatem, avaritiam providentiam, libidinem et amorem foedum, familiaritatem vel amicitiam; iram strenuitatem; ebrietatem, hilaritatem. ... Isa. c. 5.[20] dicit: Vae qui dicitis malum bonum, et bonum malum; ponentes tenebras lucem et lucem tenebras: ponentes amarum in dulce, et dulce in amarum.»

Мира любление. From its location in A and its content, this poem appears to be based on Faber, In Festo Ascensionis Domini, No. 6 «Quomodo Christum prosequi et comitari in caelum quisque debeat», sect. 4 «Contemptu rerum terrenarum»: «Ней quam sordet tellus, cum caelum aspicio! dicebat S. Ignatius Loyola. At nos miseri mortales velut talpae terrae inhiamus et terram perforamus, ac domos velut talparum tumulos erigimus; cum tarnen ea omnia brevi mors sit vastatura, nosque veluti talpas insidiis captura et eiectura e terra. Interim de caelo, vera nostra patria, nihil cogitamus.» Simeon's boars are perhaps related to Faber's moles.

Мира непостоянство. Taken from Faber, In Festo SS. Innocentium, No. 6 «Documenta [on the Gospel for the day, viz. Matt. 2.13–18]», sect. 2 «Nulla mundo prosperitas stabilis»: «Sicut navigantes in alto mari nunquam ita laeti sunt, quin interim in timoré aliquo venturae tempestatis sint, ita nos in isto mundo nunquam ita laetari deberemus ut non meminerimus tenebrosi temporis, tribulationis, mortis, iudicii, etc.»

Михаил. Taken from Faber, Dominica 10 Post Pentecosten, No. 6 «Quod nemo se cuiquam praeferre debeat», sect. 2 «Quia invidiae se exponit et odio»: «Dicente nimirum Michaele: Quis ut Deus? (uti sonat eius nomen, Mi, quis, cha, ut, El, Deus.).«

Младость. Taken from Faber, In Festo SS. Innocentium, No. 6 «Documenta [on the Gospel for the day, viz. Matt. 2.13–18]», sect. 4 «Tenera liberorum aetas bene servanda»: «Plut, in lib. de educandis liberis ait: 'Sicut infantium membra simul ac nata sunt, formari componique debent, ut recta minimeque obliqua fiant: ita puerorum mores principio apte concinneque fingere conveniet.»'

Многоглаголание 2. Taken from Meffreth, Dominica in Palmis, No. 3. The image is being used by Meffreth of an immodest virgin: «Impudica [virgo], vbi non debet, multiplicat verba. Idcirco primo similis est naui sine gubemaculo, quae vadit non quo vult, sed quo ventus ducit, & si intrat aquam, cito submergitur, & obstruetur: Sic qui os suum non restringit a verbis superfluis, cito in peccata cadit» (Pars hyem., p. 345).

Многоглаголание 3. Taken from Meffreth, Dominica 5 Post Pascha, No. 1: «Pythagoras ... qui, inquit, multum loquitur, signum est quod parum intelligit» (Pars aestiv., p. 110).

Многоглаголание 4. Taken from Meffreth, ibid.: «Prouerb. 10.[19] dicitur. In multiloquio non deerit mendacium vel peccatum , scilicet falsitatis» (ibid.). Published in Berkov.

Многоглаголание 5. Taken from Meffreth, ibid.: «Similiter Symonides Philosophus docuit silentium. Tutius est, inquit, tacere quam loqui, neminem tacendo, multos autem loquendo cognouimus circumuentos» (ibid.). Published in Berkov.

Молитва. The poem is located in A among a number of poems deriving from Faber, Dominica 5 Post Pascha, No. 5 «Circumstantiae Orationis», but appears to be Simeon’s own thought; Faber's sermon does not mention praying for others.

Молитва 2. Taken from Faber, In Feriis Rogationum, No. 1 «Conditiones bonae orationis». The poem summarises sections 1–4: «1. Status gratiae. 2. Fiducia in Deum. 3. Humilitas. 4. Attentio.» The final section, «Perseverantia», has been omitted by Simeon.

Молитва 3. Taken from Faber, ibid., sect. 3 «Humilitas»: «Ita Elias Propheta, qui orans pronus in terram posuit faciem suam inter genua, 3. Reg. 18.[1 Kings 18.42].»

Молитва 5. Taken from Faber, In Festo S. Thomae Apostoli, No. 6 «Dispositio requisita ad S. Communionem», sect. 4 «Intentio recta»: «Sicut in vero flore consident apes, in ficto vero muscae, ut alibi diximus ostendisse Salomonem: ita in tali communicante, non requiescit gratia et virtus sacramenti, sed musca vanitatis et diabolus.»

Молитва 6. Taken from Faber, Dominica 9 Post Pentecosten, No. 7 «Variae iniuriae Ecclesiis illatae, ut punitae sint», sect. 8 «Iniuriae aliae templis illatae, ... 3 Aditus inutilis»: «Tertio. Aditus templorum nullo fructu, cum videlicet ibi non oratur, sed dormitur: non attenditur ad concionem, sed ad alia externa: cum non participants sacramenta. Qui sic fréquentant templa, similes sunt iis, qui balneum ingrediuntur, sed ibi se non lavant.»

Молитва 7. Taken from Faber, Dominica 10 Post Pentecosten, No. 4 «De variis orandi ritibus», sect. 1 «Cur clara voce oremus»: «Ita enim eum textum [Hos. 14.2] exponit S. Thomas loco citato [2. 2. q. 83. art. 12.]. Si sola hominis mens eget Dei auxilio, sola ipsa oret; at si Dei subsidio eget etiam corpus, ipsum quoque oret, quod facit oratione vocali. Anima hominis indiget remissione peccatorum, gratia, perseverantia, illustratione, diectione, gloria. Corpus eget cibo, vestitu, sanitate, protectione, etc. Utrique ergo mendicandi nécessitas incumbit.»

Молитва 8–39. These poems are located in A in an almost unbroken series deriving from Faber, Dominica 5 Post Pascha, Nos. 1–4, though not every poem is taken verbatim from Faber. Молитва 8 Taken from Faber, ibid., No. 1 «Incitamenta ad orandum», sect. 1 «Dignitas et praestantia orationis»: «Tertio, hominem ad Deum eiusque colloquium elevat, ita ut coram eo effundere possit cor suum, petere quae vult et miserias suas exponere.»

Молитва 9. Taken from Faber, ibid.: «Apoc. 5.[Rev. 5.8] orationes vocantur odoramenta in phialis aureis, quas coram Deo gestabant sancti in manibus. Et Apoc. 8.[Rev. 8.3–4] Angélus accepit incensa de orationibus Sanctorum, et obtulit coram Deo. Thymiama igitur suavissimum coram Deo sunt orationes; et sicut nares hominum recreantur odorum fragrantia, sic Deus et caelestis curia oratione sanctorum.

Молитва 10. Taken from Faber, ibid.: «Et ex dicto Raphaelis ad Tobiam, Tob. 12.[12] Quando orabas cum lachrymis, ego obtuli orationes tuas coram Domino.»

Молитва 12. Taken from Faber, ibid., sect. 2 «Nécessitas»: «Sic reddemus Deo, quod olim exegit ab Hebraeis iuge sacrificium, agnum scilicet mane, et rursum alium vespere quotidie immolandum (Num. 28.[4]) quo placemus Deum toties offensum, de die et de nocte.»

Молитва 13. Taken from Faber, ibid.: «lure merito, mane saltern et vespere Deus exorandus est a quo vis christiano: mane ut dirigat actiones diumas, vespere ut noctumas.... Quotidie ergo orandus Deus, ut dimittat nobis débita nostra.»

Молитва 14. Taken from Faber, ibid., sect. 3 «Facilitas et qui orare nescit consideret»: «Dicere aliquis poterit eleemosynas dare nequeo, quia dives non sum: ieiunare et corpus affligere non possum, quia robustus non sum. Sed non potest dicere: orare non possum. Potest enim quisque vel unico desiderio praesentare Deo necessitatem suam: quia desiderium pauperum exaudivit Dominus, Psal. 9.[10.17]."

Молитва 15. Taken from Faber, ibid.: «Solemus enim laudare principes illos, qui semel in hebdomade aut mense saltern dant omnibus audientiam. Quid ergo nos facere par est, quando hoc beneficium Deus exhibet omni tempore? Non fastidit nostrum reditum, nec saepe repetitas preces (quod facere soient homines, qui saepius adiutos tandem ope destituunt) quia dives est in omnes, qui invocant ilium, (Rom. 10. [12]) imo ut petamus instigat, et hortatur nos ipsemet toties in Evangelio, et allicit nos muneribus quae petentibus promittit.»

Молитва 16. Taken from Faber, ibid., sect. 4 «Utilitas»: «[S. Chrysostomus] 1. 2. [de orando Deo, orationem assimilât] nervis, quibus totum corpus cohaeret, currit, stat, vivit et compactum est, adeo ut quemadmodum si incidas nervos, universam corporis harmoniam dissolves: ita si orationem sustuleris, anim ae vires et actiones perdas».

Молитва 17. Taken from Faber, ibid.: «Audiamus eumdem Chrysostomum paulo infra; Si teipsum, inquit, oratione destitueris, perinde feceris, ac si piscem ex aqua extraxeris; ut enim piscis vita est aqua, ita tibi deprecatio».

Молитва 18 and 19. Probably based on Faber, ibid.: «Ita SS. Confessores pro fide Christi capti a Tyrannis, fortes et invicti perstiterunt, quotquot iugi orationi sese dederunt; ceciderunt vero ii, qui orare neglexerunt, teste S. Cypriano (vel quisquis est auctor) tract, de duplici martyrio.»

Молитва 20. Taken from Faber, ibid., No. 2 «Cur velit rogari Deus», sect. 1 «Ut per orationem disponamur ad accipiendum»: «Secundum S. Augustinum in Matth. c. 6. Ut per orationem disponamur ad receptionem bonorum, quae postulamus. ... Ubi duabus similitudinibus insinuatis rem explicat. Primo solis, qui semper quidem lucet, et quantum est in ipso, semper est paratus communicare nobis lucem suam: sed nos non semper possumus recipere lucem illam, quia scilicet nebula vel nubes tegit visum nostrum. Ita etiam Deus semper est paratus communicare nobis bona sua; sed nos saepe incapaces sumus, quia scilicet non agnoscimus indigentiam nostram, et donorum Dei praestantiam, ideoque ob superbiam vel stultitiam nostram indigni sumus donis Dei. Oratio ergo dissipât nebulam istam.» Simeon substitutes wind for Augustine's sun.

Молитва 21. Perhaps based on Faber, ibid.: «Oatio enim humiliantis se pénétrât nubes, inquit Ecclesiasticus c. 35.[17].»

Молитва 22. Taken from Faber, ibid., sect. 4 «Ut hoc religionis actu Deum colamus»: «Et hoc [i.e. oratio] est illud thymiama suavissimi odoris, quod offerri sibi praecipit Deus Exod. cap. 30.[1–10].»

Молитва 23. Taken from Faber, ibid., sect. 5 «Ut familiares Deo fiamus»: «Novimus certe Moysen ex consortio sermonis cum Deo habiti secunda vice in monte Sinai, vultum eius fulgidis illuminatum esse radiis, ut nemo in eius faciem posset intendere, Exod. 34. [29–30]. Nimirum qui cum Deo saepe conversantur et orantes colloquuntur, instar Moysis radiis Dei afflantur, fiuntque Deiformes et lucidi anima.»

Молитва 24. Taken from Faber, ibid., sect. 2 «Ut Donum quod petimus mereamur»: «Vult ergo Pater noster caelestis, ut cum merito honore et gaudio ffuamur iis, quae dare nobis vult; quod fit, si instanti et humili oratione ea petierimus. Hinc, opinor, dixit in hodiemo Evangelio [John 16.23–30]: Petite et accipietis, ut gaudium vestrum sit plenum [v. 24]."

Молитва 25. Taken from Faber, ibid., No. 3 «De utilitate et fructibus Orationis», sect. 1 «Mentem exhilarat»: «Oratio mentem, exhilarat, teste S. Iacobo cap. 5.[James 5.13] Tristatur aliquis vestrum ? oret. Et 1. Thessal. 5.[16–17] Semper gaudete, sine interm issione orate, q.d. Si semper vultis gaudere, semper orate.»

Молитва 26. Taken from Faber, ibid., sect. 4 «Reprimit Daemonem»: «'Scelerati spiritus, inquit Chrysost. lib. de orando Deo, si nos conspexerint deprecatione munitos, ilico resiliunt, non aliter quam praedones ac facinorosi, ubi conspiciunt militis gladium in caput suum vibrari.'»

Молитва 27. Taken from Faber, ibid.: «In Vitis Patrum 1. 6. tit. 2. legimus, Iulianum Imperatorem Apostatam et necromanticum misisse Daemonem ex Perside in Occidentem, ad ferendum sibi inde responsum aliquod. Cumque venisset Daemon ad locum in quo habitabat Publius Monachus, stetit ibidem per decern dies immotus, quia Monachus ille continuo orabat, itaque transitum eius impediebat. Regressus ergo Daemon et a Iuliano increpatus, cur tamdiu moram fecisset, respondit: Publius Monachus transitum meum impedivit et ita re infecta redeo. Iulianus indignatus minatus est Publio mortem; sed ipse prius et non multo post interfectus est.»

Молитва 28. Taken from Faber, ibid.: «Abbas Ioannes dicebat: Sicut vir videns feras, fugit scanditque arborem: ita cum veniunt prаvae cogitationes fuge per orationem ad Dominum et salvaberis. In vitis Patrum 1. 3. c. ult.»

Молитва 30. Taken from Faber, ibid.: «De Chamaeleonte scribit Scaliger exercit. 196. quod sit hostis animalium venenatorum; unde videns serpentem, in arborem ascendit, et ex ore quasi filum more araneae demittit, in cuius extremitate est guttula margaritae splendore; hanc pede anteriore dirigit super serpentem, eaque tactum enecat. Similem efficaciam habet oratio contra Daemonem in nomine Iesu facta, iuxta id: In nomine meo daemonia eiicient. Idcirco Ecclesia ad omnes orationes in fine appendit quasi margaritam filo orationis ex ore deducto, dum precatur audiri per Dominum nostrum Iesum Christum.» Published in I.P. Eremin, «Poetičeskij stil' Simeona Polockogo,» TODRL, VI (1948), p. 131.

Молитва 31. Taken from Faber, ibid., sect. 5 «Vincit ipsum Deum»: «Mira est vis remorae piscis pedis longitudine, quae ingentes naves etiam contra fluctus et ventos remorari scribitur a Plinio 1. 9. cap. 25. et aliis, quod etiam attestantur nautae. Sed longe maior est vis orationis, quae ipsum Deum retinet.» The remora is also found in Alciatus, Emblematum liber, Parisiis, 1542, No. 49.

Молитва 32. Taken from Faber, ibid., sect. 6 «Impetrat quod petit»: «Idcirco ait S. Aug. in horn, super hodiemum Evangelium [John 16.23–30] tract. 102. in Ioann, addidisse Christum, ut in nomine eius peteretur, propter eos, qui nonnulla petunt a Patre in Christi nomine, nec accipiunt, quia nimirum non petitu r in nomine Salvatoris, quidquid petitur contra rationem salutis."

Молитва 33. Taken from Faber, ibid. 11. 1–6 cf Faber: «Oratio velut clavis aurea, qualis dari Camerariis solet a principibus in signum, quod omnes ingredi cameras possint, et quocumque tempore Principem adire, omnesque aperire seras. Hanc nobis contulit Christus, quando dixit in hodierno Evangelio: Si quid petieritis Patrem in nomine meo, dabit vobis [John 16.23].» 11. 7–10 cf Faber: «Et quis explicare queat quam mira et mirabilia per clavem hanc obtenta sint? ... Elias quasi claves caeli haberet, id clausit et aperuit rursum ad pluviam, cum voluit.» Simeon's Фезвитянин refers to Elijah the Tishbite [cf 1 Kgs 17.1]. 11. 11–16 cf Faber: «Moyses aquam e petra, manna de caelo, coturnices, maris rubri divisionem obtinuit.» Simeon's крастели translates coturnices 'quail' (Exod. 16.13).

Молитва 34. Loosely based on Faber, ibid., No. 4 «Causae cur interdum non audiantur preces nostrae a Deo».

Молитва 35. Taken from Faber, ibid., sect. 2 «Non petimus ea quae convenit»: «Intellexit hoc etiam vir ille bonus, qui (recenset Salmeron tom. 10. tract. 11. p. 103.) precum loco recitavit viginti quatuor elementa literarum, cum hac clausula: Domine, iunge literas, et a te peto quod tibi magis placet, et mihi magis expedit. Quid autem sit illud, tu melius nosti."

Молитва 36. Taken from Faber, ibid., sect. 3 «Quia non ferventer petimus»: «Quia forte non ferventer petimus. Unde ait: petieritis [John 16.23], et alibi, petite, quaerite et pulsate [Matt. 7.7]: iubens per hoc serio, instanter, ferventer petere.»

Молитва 37. Taken from Faber, ibid.: «Ut enim thus non ascendit sursum nec odorem spargit, nisi in igne positum, sic oratio nisi ex ferventi corde procedens, non dirigitur ad Deum nec penetrat caelum.»

Молитва 38. Taken from Faber, ibid.: «Clamores ergo isti non tarn oris quam cordis intelligendi sunt, quales sunt lachrymae, gemitus, suspiria, ignita desideria.»

Молитва 39. Taken from Faber, ibid., sect. 4 «Quia forte in peccatis haeremus»: «Venerabilis Beda in natali Innocent, mart, ait: 'Sicut iuxta Dei sententiam vulneri medicamentum, si adhuc ferrum in eo manet, non proficit; ita nihil proficit oratio illius, cuius adhuc dolor in mente, vel odium manet in pectore.'»

Молитва 40. Taken from Faber, In Festo Purificationis B.M.V., No. 2 «Quae potissimum primogenita Deo offerenda», sect. 3 «Primogenitum diei seu initium»: «Rursum qui id faciunt [i.e., pray early in the morning] optimum fundamentum futurae diei ponunt, teste Chrysost. loco praedicto [i.e. commentary on Ps. 5.3], si os nostrum, inquit, per orationem munierimus, diurnae actionis pulchrum fundam entum iecerimus. Iacto hoc fundamento facile superstruuntur bonae actiones, et vitantur malae.»

Молитва 42. Taken from Meffreth, Dominica 5 Post Pascha, No. 3: «Quidam frater dixit beato Antonio. Ora pro me Pater. Ad quod dicit Antonius. Ego nec tui misereor, nec Deus, nisi pro teipso sollicitus sis in orationibus» (Pars aestiv., p. 120).

Молитва 43. Taken from Meffreth, In Feriis Rogationum, No. 1: «Et Augustinus. Cur petere, quaerere & pulsare [cf Matt. 7.8] nos compellit, qui nouit, quid nobis sit necessarium priusquam petamus? non ergo est conueniens orare Deum. Sed contra hoc dicit. Luc. 18.[1] Oportet orare & non deficere» (Pars estiv., p. 126).

Молитва враги побеждает. Taken from Faber, Dominica 5 Post Pascha, No. 1 «Incitamenta ad orandum», Thema: «Dum pugnat Iosue, non desinat interim Moyses levare ad Deum manus, (Exod. 17.[11]) cumque dies isti sint dies rogationum, videamus quae ad hoc bellandi genus nos incitare debeant.»

Молитва силам небесным уподобляет. Possibly taken from Meffreth, In Festo S. Michaelis, de angelis, No. 1. 11. 3–4 cf Meffreth: «Seraphin conformamur, quando excessiuo ardore in amore Dei accendimur.» 11. 5–6 cf Meffreth: «Cherubin conformamur, quando mens diuino lumine sic perfunditur, vt aliquam veritatem supematuralem limpide contemplatur.» 11. 7–8 cf Meffreth: «Thronis conformamur, quando mens inspecta serenitate quasi auctoritate regia, seipsum iudicans intimae conscientiae suae penetrat.» 11. 9–10 cf Meffreth: «Dominationibus conformamur, quando mens nostra per diuinam consolationem conforatur, & carnem ita tenet subiugatam, quod cunctis concupiscentiis dominatur potenter.» 11. 11–12 cf Meffreth: «Potestatibus conformamur, quando diabolicis instigationibus & tentationibus viriliter reluctamur.» 11. 13–14 cf Meffreth: «Virtutibus conformamur, si diuina virtute sufflati, signis & virtutibus clarere meruerimus, vel stipendia aliqua in virtuosis actibus operemur; quia Virtutes dicuntur angeli per quos signa & miracula frequentius fiunt.» 11. 15–16 cf Meffreth: «Principatibus conformamur, si vnicuique reuerentiam secundum gradum suum exhibeamus: quia Principals dicuntur, qui aliis sibi subditis principantur angelis.» 11. 17–18 cf Meffreth: «Sed Archangelis conformamur, quando ad magna mysteria capienda per gratiam subleuamur» (Pars fest., p. 291). The last point does not correspond, nor does Meffreth define how man conforms to angels.

Молитва в скорби сущаго и клевету терпящаго. Стихотворение вошло в «Вертоград» из ранее написанного: текст его, записанный на листе иного формата – в двойку, вклеен в рукопись автографа (в четверку), внизу по линии сгиба лист надорван и подклеен, текст в этом месте восстановлен Сильвестром Медведевым (имеется также писцовый список в рукописи, содержащей сочинения Симеона белорусского периода – ГИМ, Син 731, лл. 115–116 об.). Возможно, что содержание Молитвы связано с некоторыми биографическими обстоятельствами из жизни Симеона: сохранился документ о незаконном аресте 14 апреля 1659 г. по указу полоцкого епископа Каллиста группы монахов Богоявленского монастыря, вместе с которыми в заключение попали Симеон и его брат Сильвестр (РГАДА, ф. 381, № 1800, л. 142; документ опубликован: С. Голубев. Отзыв о сочинении В.О. Эйнгорна. Очерки из истории Малороссии в XVII в. I. Сношения малороссийского духовенства с московским правительством в царствование Алексея Михайловича. М., 1899 / / Записки имп. Академии наук по историко-филологическому отделению, т. VI, № 2. 1902, с. 114). Но нельзя исключить и того, что содержание Молитвы является отражением риторической природы текста, как это можно наблюдать, например, в сочинениях, заполняющих составленную Симеоном «Практическую риторику» («Rhetorica practica»). Известно близкое по содержанию стихотворение Симеона на польском языке «Modlitwa w utrapieniu» (42 строки; ГИМ, Син 731, лл. 113–114 об.), которые можно считать первоначальным вариантом (фрагментарно опубликовано: R. Łużny. Pisarze kręgu Akademii Kijowsko-Mohylańskiego a literatura polska. Kraków, 1966, s. 148; полностью у Былинина, с. 191).

Молитва плачевная ко Пресвятей Богородице от бывших в напасти. Стихотворение вошло в «Вертоград» из ранее написанного, датировано 1663 г., относится к белорусскому периоду творчества Симеона. Поэт вызывает к Богородице с просьбой о скорейшем возвращении его родному городу святыни – чудотворной иконы Богородицы, которая была взята из Полоцка в Москву 27 апреля 1663 г., как свидетельствует запись попольски: «Anno 1663 April 27 wzi^to obraz Naswi^tszey Bogorodzice z Polocka do Moskwy. Przyiezdzal pon Josiph Archimandryta Smolenski Monastyra Awramowskiego. Ktorego zalui^c obrazu ten lamencik slowienski napisalem.» Ha поле – буква «п» означает, что текст переписан. Кроме того здесь же помета Симеона: «Та modlitwa poprawiona inaczey w wielu mieyscach» (сохраняется орфография рукописи – Л.С.). Первоначальный вариант стихотворения на белорусском языке – латиницей (РГАДА, ф. 381, № 1800, л. 33, автограф Симеона; опубликовано кириллицей: Былинин, с. 62–64). Речь идет об иконе Богоматери Одигитрии, пожертвованной в 1495 г. полоцкому Софийскому собору дочерью царя Ивана III Еленой. Одна из самых почитаемых полоцких святынь, эта икона, пользовавшаяся славой заступницы, обратила на себя внимание царя Алексея Михайловича еще в 1656 г., когда во время русско-шведской войны он остановился в Полоцке и забрал икону с собой, отправляясь в военный поход на Ригу. Украсив икону «златом и камением драгоценным», царь возвратил икону в 1659 г. в Софийский собор. По этому случаю Симеон написал «Стихи краесогласнии», произнесенные 1-го апреля 1659 г. отроками училища Богоявленского монастыря (где он преподавал), на церемонии встречи иконы Богородицы (также вошли в «Вертоград»), а полоцкий епископ Каллист выступил тогда с торжественной речью, посвященной «пришествию...чудотворной иконы Владычицы Нашея Пречистыя Богородицы Полотеския». В 1663 г. икона повторно была взята в Москву для царя Алексея Михайловича, отправлявшегося на театр военных действий в Польшу (см.: И.А. Шалина. Богоматерь Эфесская-Полоцкая Корсунская-Торопецкая: исторические имена и архетип чудотворной иконы / / Чудотворная икона в Византии и Древней Руси. М., 1996, с. 210–211).

Прилог к преподобной матери Евфросинии. Стихотворение, непросредственно примыкающее к Молитве плачевной..., обращено к святой Евфросинии (ум. 1173), покровительнице города Полоцка, со страстной мольбой воззвать к Богу-Отцу, Христу и Богородице и помочь скорейшему возвращению в «землю Белороссийскую» чудотворной иконы Богородицы. Существует мнение, что речь идет о той же самой иконе, что и в Молитве плачевной..., – об образе Богоматери Одигитрии из полоцкого Софийского собора (см. комментарий к Молитве плачевной...), но что Симеон Полоцкий отождествил будто бы ее с другой иконой – Богоматерь Эфесская, византийского происхождения, привезенной в Полоцк по просьбе Евфросинии в середине XII века и затем таинственно пропавшей. Если в сознании поэта и «произошла контаминация двух образов» (И.А. Шалина. Богоматерь Эфесская-Полоцкая-Корсунская-Торопецкая:исторические имена и архетип чудотворной иконы // Чудотворная икона в Византии и Древней Руси. М., 1996, с. 211), то вряд ли потому, что следы древнейшей полоцкой святыни затерялись в веках. Связывая икону Полоцкой Богоматери Одигитрии с именем Евфросинии, Симеон сознательно стремился удревнить ее и повысить в статусе святости. Равно возможно и другое предположение: обращаясь с просьбой к Евфросинии вернуть в полоцкую землю чудотворную икону, поэт имел в виду не образ Полоцкой Богоматери Одигитрии (ей он посвятил Молитву плачевную...), а другую реликвию – древнюю икону Богоматери Ефесской, о которой ему было известно из Жития Евфросинии. В автографе Молитва плачевная... и Прилог... следуют друг за другом, на неразрывность текстов указывает здесь помета для писца «пиши и сие», помещенная на боковом поле на уровне строки с названием «Прилог...» (в рукописи РГАДА, ф. 381, № 1800, л. 33–33 об. первоначальный вариант на белорусском языке представляет собой единый текст, без разделения на две части и соответственно заглавие «Прилог...» здесь отсутствует; опубликовано: Былинин, с. 62–64). Поэт сознательно пошел на нарушение алфавитного порядка, воспринимая Молитву плачевную... и Прилог... как две вариации на очень конкретную ситуацию, связанную с судьбой почитаемой святыни (или святынь). Опубликовано: Былинин, с. 77–78.

Молитвы образ кадило. Taken from Faber, Dominica 5 Post Pascha, No. 1 «Incitamenta ad orandum», sect. 1 «Dignitas et praestantia orationis»: «Deus in veteri lege praecepit sibi erigi altare thymiamatis, in quo id statis temporibus offerretur. Non sane quod odorum suffitu Deus delectetur, sed quia thymiama typus orationis erat.»

Молитвы ко святым. Taken from Meffreth, In Feriis Rogationum, No. 1: «Sed iterum diceret aliquis, Nunquid sancti audiunt vel intelligunt orationes nostras? Ad hoc dicunt Doctores, quod duplex est eorum cognitio. Vna vespertina siue naturalis rerum in proprio genere, ex hac ratione non vident ea quae circa nos aguntur, aut quae petimus. Alia est cognitio matutina, scilicet rerum in verbo, hac vident ea, & intelligunt, quae ad eorum gloriam pertinent & ad laudem. ... Simile est hoc quod dicunt alij, quod sancti qui sunt in patria scire possunt, ea quae fiunt in terra: aspiciendo in speculo diuinae claritatis» (Pars aestiv., p. 125).

Молитися присно. Taken from Meffreth, ibid.: «Contra hoc dicit. Luc. 18.[1] Oportet orare & non deficere. Ad hoc dicitur secundum B. Thomam secunda secundae q. 83. Oratio secundum se considerata non potest esse continua, quia oportet & alijs operibus occupari. Oratio autem considerata secundum causam suam, quae est desiderium dilectionis Dei ex charitate, ex qua oratio debet procedere, tale autem desiderium in nobis debet esse continuum, vel actu vel virtute, manet tamen virtus talis desiderij in omnibus, quae ex charitate facimus» (ibid., p. 126).

Молчание. Taken from Faber, Dominica 11 Post Pentecosten, No. 1 «Muti sensu mystico quinam: eorumdem cura», sect. 2 «Cum proximus corrigendus est»: «Hinc lamentatur Isaias c. 6.[5] inquiens: Vae mihi, quia tacui, quia vir pollutus labiis ego sum. Quam ob causam? quia nimirum, ut (exponit S. Hieronymus, Cyrillus et Haimo.) vel metu, vel taedio victus peccata populi ac procerum destiterit insectari, et nominatim, quod Oziam Regem, qui Sacerdos non erat, volentem adolere incensum, sacerdotium invadentem, non corripuerit, cum tamen ipse etiam Propheta e regio stemmate oriundus esset, adeoque non incongrue facere id posset. Vae tibi etiam, si tacueris et proximum non correxeris, quia vir pollutus labiis eris.»

Молчание 2. Taken from Meffreth, Dominica 3 Post Pascha, No. 1: «Secundo refrenenda est lingua a multiloquio, quia multiloquium hominem odiosum reddit, pauciloquium vero amabilem» (Pars aestiv., p. 110).

Молчание 3. Taken from Meffreth, ibid.: «Pythagoras docuit discipulos suos, vt per quinquennium tacerent, & interim sufficienter instructi, tanquam eruditi sapientia, loquerentur» (ibid.). Published in Bylinin.

Молчание 4. Taken from Meffreth, ibid., immediately following: «Et idem dixit. Loqui ignorat, qui tacere nescit» (ibid.). Published in Bylinin.

Монастырь. Taken from Faber, In Festo S. Andreae, No. 4 «Haeresiarchae nostri temporis eorumque sectatores, cuiusmodi sint piscatores», sect. 5 «Piscati in monasteriis»: «Bene S. Bemardus dixit: Monasteria sunt vinaria, in quae coniicit Christus pisces, quos traxit ex m ari mundi.» cf Инок.

Монах. Taken from Faber, In Festo Ascensionis Domini, No. 6 «Quomodo Christum prosequi et comitari in caelum quisque debeat», sect. 7 «Vitae innocentia»: «Si videretis aliquem Monachum saeculariter viventem, frequentantem tabemas, choreas, ludos, etc. illico diceretis: Iste non est Monachus.»

Монах 1–8. Published in PLDR. Nos. 1–7 published in Раnčenkо. No. 8 published in Majkov and Eremin.

Mope. Taken from Faber, In Festo S. Andreae, No. 2 «Homines comparantur piscibus», sect. 2 «Maiores devorant minores». The poem summarises the whole section, which opens with the following words: «Pisces maiores iuxta Polybii proverbium lib. 15. histor. glutiunt minores, tametsi eiusdem speciei, quod non faciunt alia animalia, ut S. Basil, homilia septima Hexameron, ait: 'Maior pars piscium liguriunt alter alterum, et minor apud illos esca maioris est.... Quid igitur nos homines aliud agimus, cum vim inferimus inferioribus?,M The following poem in A, Друг друга снедает (q.v.) is also taken from this section and is on the same theme.

Море преплавается в куколе. Taken from Faber, In Festo S. Ioannis Evangelistae, No. 7 «Documenta [on the Gospel for the day, viz. John 21.19–24]», sect. 1 «Discimus a Christo: ... 4 Libere redarguere Principes». 11. 1–20 cf Faber: «Talis cum Iacobo Aragoniae Regi datus esset S. Raimundus: isque regem ob concubinatum perpetuo reprehenderet, rege emendationem quidem promittente, sed non praestante, missionem ab eo petiit.» 11. 21–24 cf Faber: «Negavit Rex, omnibusque nautis prohibuit sub poena capitis, ne quis Raimundum alio transveheret.» 11. 25–37 cf Faber: «Verum Raimundus oratione sua implorans Dei opem accessit ad mare, in eo cappam suam, facto signo crucis, expandit, in eamque velut in navim inscendit, scapulari pro velo utens et baculo pro remo, sicque inspectante Rege eiusque aula secundo vento celerrime sex horarum spatio in conspectum Barcinonis venit Ferd. Castiglius in hist. S. Dom. 1. 2. cap. 17. hue aspicere possunt confessarii Principum.» From the Faber passage it is clear that the monk came to the other shore in the space of six hours, not at six o'clock (1. 33).

Моисий тайно погребеся. Taken from Faber, Dominica 6 Post Pascha, No. 3 «Scandalum activum communi omnium Sanctorum calculo vitandum», sect. 1 «Ostendit Deus»: «Denique idcirco voluit [Deus] Moysen occulte sepeliri, ut nemo mortalium eius nosset sepulchrum, ne Iudaei ansam arriperent, si id nossent, Moysen pro Deo colendi, ut communiter sentiunt PP. Chrysost. Procop. Theodoret.»

Мудр кто. Taken from Faber, Feria 2 Pentecostes, No. 3 «De septem donis Spiritus Sancti», sect. 2 «Donum scientiae»: «Cicero in Attico dixit: Non esse vocandum sapientem eum, qui multa scit, legit, vel vidit: sed eum, qui bene uti potest iis, quae scit."

Мудреци мира. Published in Berkov.

Мудрствование. Taken from Faber, Dominica 10 Post Pentecosten, No. 7 «Quae sint partes viri humilis», sect. 2 «Subiice te proximo ... 2 Iudicium tuum ne alteri facile praefer»: «Iudicium quoque tuum ne facile praeponas iudiciis aliorum ... plus enim vident oculi quam oculus, et plus illuminant candelae quam candela.»

Мудрость. Loosely based on Faber, Feria 2 Pentecostes, No. 4 «Eadem Spiritus Sancti dona aliter exponuntur», sect. 1 «Donum sapientiae, Doctrice Aquila»: «Communiter ... de rebus nostris iudicamus secundum rationes humanas, mundi opinionem, et hominum iudicia, ac si his conformentur actiones nostrae, rem bene gestam arbitramur: ad Deum, divinam et aeternam regulam non attendimus, utrum ipsi placeant ipsiusque voluntati sint conformes. Atque haec mundi sapientia, quae secundum terrena et corporalia iudicat, terrena et animalis sapientia vocatur, ut docet D. Thomas 2. 2. q. 45. art. 1. estque stultitia coram Deo , teste Apostolo 1. Cor. 3.[19].»

Мудрость 3. see Commentary below on Мудрость и вежество.

Мудрость 5. Based on Faber, Dominica 10 Post Pentecosten, No. 7 «Quae sint partes viri humilis», sect. 2 «Subiice te proximo ... 2 Iudicium tuum ne alteri facile praefer»: «Aristoteles: ad res magnas, inquit, consultores adhibemus nobis ipsis dijflsi, quasi minus ad statuendum idonei, 1.3. Eth. cap. 4. Hoc est, quod Apostolus: etiam docuit ad Rom. 12.[16] nolite esse prudentes apud vosmetipsos."

Мудрость 6. Taken from Faber, Dominica 3 Post Pascha, No. 1 «Omnia in mundo modica, etiam quae videntur magna», sect. 1 «Modicum est sapientia et scientia». 11. 1–12 cf Faber: «Clamat mundus magnam esse et scientiam et sapientiam. Hanc in Salomone suspiciebat Regina Saba, quae visa eius sapientia, non habebat ultra spiritum et dicebat: Maior est sapientia tua, quam rumor quern audivi. 3. Reg. 10.[1 Kings 10.7]. Et tarnen ipse Salomon de se dixit: Stultissimus sum virorum et sapientia hominum non est mecum, Prov. 30.[2]. Hominum sapientia, inquit, non Angelorum. Modica est ergo hominum sapientia, et scientia quatuor de causis secundum D. Thomam.» 11. 13–20 cf subsect. 1 «quia fluxa»: «Primo quia fluxa et mutabilis, ut patet in Salomone qui in senecta (ubi maxime sapere debebat) depravatus et infatuatus est velut sal, ut ait S. Hieronymus ep. ad Rus.» At this point Faber relates the anecdote which forms the basis of the poem Забвение (q.v.). 11. 21–24 cf subsect. 2 «quia imperfecta»: «Secundo quia imperfecta scatens multis erroribus et multarum rerum ignorantia.» The image of the surface of the sea (1. 25) seems to be Simeon's. 11. 29–42 cf subsect. 3 «quia periculosa»: «Tertio, quia periculosa. Nam scientia inflat, ait Apostolus 1. Cor. 8.[1] velut pisa scilicet comedentem. Communiter enim scientia nisi humilitate coerceatur, elevat hominem in superbiam, praesumptionem et contemptum proximorum, et ita eum dat praecipitem in peccatum, et saepe in graves errores atque haeresin. ... Unde S. Greg. 1. 17. mor. c. 6. ait: Humilis ignorantia magis Deo placet, quam elata scientia. Magni vir consilii fuit Achitophel, sed ingenii sagacitas ad suspendium eum adegit, 2. Reg. 17.[2Sam. 17.23].»

Мудрость 7. Taken from Faber, Dominica 8 Post Pentecosten, No. 3 «Bona Dei quinam dissipent», sect. 1 «Bona animi: ... 2 scientia et ingenium»: «Ut enim perdit aurum is, qui in terram id defodit: ita et scientiam, qui earn nemini communicat. Unde Eccl. 20.[Ecclus. 20.30] dicitur: Sapientia absconsa et thesaurus invisus, quae utilitas in utrisque?»

Мудрость 8. Based on Faber, ibid., No. 4 «Qua ratione oporteat uti donis Dei», sect. 1 «Animi bonis: ... 3 scientia, ingenio, iurisdictione»: «Non enim haec dona dat Deus, ut accipiens ea sibi reservet, sed ut aliis communicet. ... Dissipât ergo haec bona, qui ea proximo non communicat: cum praecipue data sint ad communicandum. »

Мудрость и буйство. Taken from Faber, In Festo Matthiae Apostoli, No. 9 «Mysteria [on the Gospel for the day, viz. Matt. 11.25–30]», sect. 4 «Qui sapientes et qui parvuli»: «Resp. S. August. Serm. 48. de temp, dicens: 'Sapientibus et prudentibus irridendis, arrogantibus, falso grandibus, vere autem tumentibus opposuit non sapientes, non prudentes, sed parvulos. Qui sunt parvuli? humiles,' etc.»

Мудрость и буйство 2. Taken from Faber, ibid.: '"Multos, inquit S. Greg. lib. 14. moral, c. 26. obtusi sensus homines cemimus, et tarnen eos in malis actibus astutos videmus, propheta quoque attestante, qui ait: sapientes sunt, ut faciant mala, bene autem facere nesciunt’ Ieremiae 4.[22].»

Мудрость и вежество. Taken from Faber, Feria 2 Pentecostes, No. 4 «Eadem Spiritus Sancti dona aliter exponuntur», sect. 2 «Donum scientiae, Doctrice Noctua»: «Donum sapientiae est quasi luminare maius, quae ostendit nobis res, quae circa.

Мудрый. Taken from Meffreth, In Festo S. Trinitatis, No. 1: «Notandum, très sunt actus sapientis, informare mores, reprobare errores, & ordinäre inferiores» (Pars aestiv., p. 192).

Муха победи хулника. Taken from Meffreth, Dominica Laetare, No. 2. 11. 1–12 cf Meffreth: «In Hispania, quidam homo leuis mentis cum alijs colludebat taxillis, & in ludo pecuniam amisit, pro qua amissione coepit Deum inuocare, vt sibi lucrum daret; & quanto plus inuocabat, tanto magis perdebat, & etiam vestes ludo exponebat. Amissis igitur omnibus, domum se contulit, quasi furibundus.» 11. 13–28 cf Meffreth: «Diffisus igitur de Deo, quod eum non exaudiret, armis se induit, quasi ad pugnam processurus, equum ascendit, & ad plateam fuit, vbi valentes viri multi erant congregati, & omnibus astantibus quasi amens dixit: Si aliquis amicus Dei est, qui dicat Deum aliquid esse, vadat & muniat se contra me pugnaturus. Ego eum prostratum superabo sine Deo. quia ego dico: Deum non esse.» 11. 29–52 cf Meffreth: «Singuli verba tantae insaniae audierunt, & nullus ei tamquam amenti voluit respondere. Sed cui non respondit homo, respondit protinus Deus, qui vt flagellauit Pharaonem per muscas suae potentiae, sic misit muscam vnam, cum tarnen esset tempus hyemis, quae eum in facie sic inuasit, & sic inter galeam & faciem se opponens, aculeis suis achter stimulauit & loesit, vt coactus galeam deponeret, & in terram mox abijceret. Et tunc musca liberiorem habens aculeum & accessum ita eum pungebat, vt se manibus iuuare non valeret. Tandem ab equo decidit, & faciem versus terram firmans, vt posset se tueri a musca, quae ilium validius morsu infestabat.» 11. 53–56 cf Meffreth: «Quousque publice blasphemiam, quam in Dominum protulerat, est confessus, & Deum habere esse aetemum praedicauit» (Pars hyem., pp. 287–8).

Мухокол. Taken from Faber, In Festo S. Andreae, No. 2 «Homines comparantur piscibus», sect. 1 «Pisces aquis immersi sunt»: «Domitianus imperator teste Suetonio in eius vita, molem Imperii Romani sustinens, cum negotia maxima tractare deberet, quotidie horas aliquot impendit muscis capiendis, et stylo configendis. Unde natum scomma in ipsum: Nemusca quidem (videlicet cum Imperatore est) quare vicissim ab Oeconomo suo occisus est.»

Мученик. Taken from Faber, In Festo S. Georgii, No. 4 «Cur voluerit Christus Ecclesiam suam Martyrum sanguine rigare», sect. 5 «Ad honorandos ipsos martyres». 11. 1–8 cf Faber: «Certum est per Martyrium dimitti omnes culpas et poenas veluti per baptismum, et pandi caeli ianuas, sine praevio purgatorio.» 11. 9–12 cf Faber: «Quod ex passione S. Stephani discere possumus: Vidit enim caelos apertos, et Iesum stantem a dextris Dei, Actor. 7.[56].» 11. 13–16 cf Faber: «Unde S. Augustin. Serin. 17. de verbis Apostoli ait: Iniuriam facit Martyri, qui orat pro Martyre.» The rest of the poem does not appear to derive from Faber.

Мученик 2. Taken from Faber, ibid., No. 5 «Martyres spirituales qui?» The poem very loosely follows the plan of the sermon. 11. 1–6 cf Thema: «Duo quippe sunt Martyris genera, inquit S. Gregorius, horn. 35. in Evang. Unum in mente, aliud in mente simul et actione. Itaque esse Martyres possumus etiam si nullo percutientium ferro trucidemur.» Simeon's first two categories of martyrdom, living in moderation even when wealthy, and giving to the poor even when poor, refer to sect. 3 «Pauperes». 1. 10 cf Faber: «Quis [enim e spiritualium martyrum numéro excludat] Iobum rebus omnibus exutum, interim Deo gratias agentem?» 1. 15 cf Faber: «Quis Tobiam seniorem, qui a Sennacherib fortunis omnibus spoliatus, inops et nudus extra Niniven in latebra vixit? Tob. l.[16–19].» 1. 16 cf Mark 12.42–44. 11. 17–20 cf Faber, sect. 4 «Virgines»: «Talis martyr fuit S. Ioseph adolescens, cum impuram et impudicam fugit dominam.» 11. 21–24 cf Faber, sect. 7 «Qui seipsos vincunt»: «Per assiduam mortificationem et victoriam sui ipsius, cum videlicet contra pravos animi motus quotidie insurgentes, et peccata ipsa pugnamus, nosque ipsos immaculatos custodimus ab hoc saeculo.»

Мученик 3. Taken from Faber, ibid., sect. 1 «Martyrium desiderantes»: «Per Martyrii desiderium, praesertim cum Martyrii periculum vel mortis discrimen pro Dei gloria, vel animarum salute adimus. Ratio, quia Deus cor et voluntatem hominis aspicit.»

Мученик 4. Taken from Faber, ibid. The poem summarises most of the points of the sermon, as follows: 11. 1–2 cf sect. 1 «Martyrium desiderantes»; 11. 3–4 cf sect. 2 «Iniuriam patientes»; 11. 5–6 cf sect. 3 «Pauperes»; 11. 7–8 cf sect. 4 «Virgines»; 11. 9–10 cf sect. 6 «Qui corpus castigant»; 11. 11–12 cf sect. 5 «Charitatis opera exercentes».

Мученик 5. Taken from Faber, ibid., sect. 6 «Qui corpus castigant»: «Sic enim S. Bemardus testatur in ser. 5. de octava Paschae: Est Martyris genus, inquit, et quaedam effusio sanguinis in quotidiana corporis afflictione».

Мученик 6. Taken from Faber, ibid., sect. 7 «Qui seipsos vincunt»: «Sapienter S. Pachomius Abbas cuidam Monacho ad captandum martyrium egredi volenti respondit: Frater, Monachi certamen fortiter et strenue sustine, et cum vitam tuam nulli reprehensioni affinem ita gesseris, ut Christo placeas, habebis in coelis communicationem martyrii."

Мучителство. Taken from Faber, Dominica 5 Post Pentecosten, No. 7 «De malis effectibus irae», sect. 1 «Praecipitantia»: «S. Iacobus in epist. sua с. 1. [James 1. 19–20] admonet, ut sit omnis homo tardus ad iram. Ira enim viri iustitiam Dei non operatur, inquit. Sane non operatur, sed per fas et nefas iniustitiam potius, quod etiam exemplo Mahumetis Ottomani Turcarum régis discere possumus. 'Hie enim nostra aetate, inquit Campofulgosus 1. 9. c. 2. cum in hortis, quos Constantinopoli in deliciis habebat, deesse pomum in arbore cedro, quod paulo ante inspexerat, animadvertisset; arbitratus procul dubio unum e tribus pueris, quos secum habebat, pomum decerpsisse, quod in horto praeter eos alius nullus fuerat; quia quilibet illorum se pomum decerpsisse negabat, iussit ut ferro eorum corpora aperirentur, et nisi in primi cuius apertum fuit pectus stomacho fuisset inventum, dubium non erat, quia ad omnes ipsos ea poena transiret.' Quis hie non videt praecipitantis irae saevitiam pariter et iniustitiam.» Published in Pančenko and PLDR.

Мысль 2. Taken from Faber, Dominica 18 Post Pentecosten, No. 5 «Cogitationes malas sine mora repellendas esse», sect. 2 «Quia sunt initia peccatorum aliorum»: «Quod radix arboris est, inquit S. Gregor. 22. moral, cap. 22. hoc cuique hom inum cogitatio sua est. Quemadmodum ergo vivens radix paulo post profert germina, folia, flores, fructus: Sic et mala cogitatio cum per delectationem vivere permittitur, parit prava ad peccandum consilia, deinde verba turpia, denique opera.»

Мысль 3. Taken from Faber, Dominica 13 Post Pentecosten, No. 8 «Incentiva et remedia luxuriae», sect. 5 «Otium. Remedium, occupatio bona continua»: «Sanctus etiam Gregorius in 11. Reg. 1. 6. cap. 1. ait: '... Cum duas simul res cogitare non possimus, fit ut aliquid aliud cogitando, non cogitemus immunda. Celer ergo et facilis victoria libidinis est circumspectio cogitationis, si quoties camalia obviant, ad aliquid aliud recurramus, quod libidinis non sit incitamentum.'»

Мысль 4, 5. These two poems are located in A immediately after Мысль 3 and appear to have been inspired by the same section in Faber.

Мысль 6. Taken from Faber, In Festo S. Andreae, No. 5 «Qua ratione omnes christiani sequi possint ac debeant Christum», sect. 1 «Sequendus intellectu»: «Quoties itaque subit alicui dubitatio circa aliquem fidei articulum, et libido eum examinandi: mox cogitationem réprimât dicatque: Vade retro Sathana, non sapis ea quae Dei sunt [Mark 8.33], ego credo quod Sancta credit Ecclesia Catholica.» Simeon has broadened Faber's specific point about doubting the doctrines of the Roman Church to a general principle about coping with evil thoughts.

Мысль 7. Taken from Meffreth, Dominica 4 Post Laetare. 11. 1–10 cf Meffreth: «Quatuor sunt genera cogitationum [malarum]. Sunt enim cogitationes malitiosae cum animo nocendi, iuxta illud Psal. 51.[52.1–2] Quid gloriaris in malitia. &c. Tota die iniustitiam cogitauit lingua tua. Talis enim fuit cogitatio Saul. 1. Regum 18.[1Sam. 18.17]. Vbi Saul cogitauit ipsum Dauid tradi in manum Philistinorum. Et similiter talis fuit cogitatio fratrum contra Ioseph, Genes. 27.[37.18] Qui cum vidissent procul eum, antequam acced eret eos cogitauerunt eum occidere.» 11. 11–14 cf Meffreth: «Secundum genus cogitationum malarum sunt cogitationes ambitiosae.» The example of Absalom appears to be Simeon’s own thought. 11. 15–18 cf Meffreth: «Tertium genus malarum cogitationum, sunt cogitationes voluptuosae.» The example of Susannah appears to be Simeon's own thought. 11. 19–30 cf Meffreth: «Quartum genus cogitationum malarum, sunt cogitationes infructuosae & vanae, quia sine fructu & vtilitate. ... Vbi Notandum, quod omnis cogitatio mundanorum, aut est de terrenorum prouidentia, vel est de differenda poenitentia: & vtraque périt in die mortis. Qualiter autem périt prim a cogitatio, patet Lucae 12. [18] de diuite, qui cogitauit dilatare horrea» (Pars hyem., pp. 299–300).

Мысль 8. Taken from Meffreth, ibid.: «Estque Notandum, quod cogitatio comparatur primo radici vt dicit Gregorius 12. moral, cap. 14. quod radix arbori, hoc vnicuique hominum sua cogitatio est. Quia sicut radix occultatur sub terra, sed in planta, folijs, & fructibus super terram manifestatur; sic cogitatio cordis sub terra latet in praesenti, sed in operatione patebit in futuro. ... Ita consimiliter qui vult seipsum fructiferum reddere in operibus fructuosis, caueat omnino, quod non sit aridus in cogitationibus suis, quia nihil ita seruat hominem in mente, пес ieiunium, пес cilicium, пес vigilia, sicut sancta cogitatio» (Pars hyem., p. 300). Published in Eremin and PLDR.

Мысль 9. Taken from Meffreth, ibid.: «Tertio comparatur [cogitatio] ori secundum Greg. 23. moral, cap. 47. Os quippe cordis cogitatio est. Et quia omnis homo nititur os suum habere mundum, & summe cauet aliquid ponere foetidum in ore suo. Sic & fiat de cogitationibus immundis, quia dicitur Prouerb. 3.[32] Omnis abom inatio Domini, cogitationes malae» (ibid.).

Мысль злая. Taken from Faber, Dominica 18 Post Pentecosten, No. 5 «Cogitationes malas sine mora repellendas esse», sect. 2 «Quia sunt initia peccatorum aliorum»: «[Mala cogitatio] caput habet serpentis, quia est initium et semen aliorum peccatorum, verborum, operum. Ut enim serpens ubi caput inserit, mox toto corpore ingreditur, nec facile retrahi ab ingressu potest; et rursum quando mordet hominem, mox per totum corpus eius spargit venenum: sic ubi prava cogitatio non repellitur ab initio, cito totum hominem inficit.» Published in Раnčenkо and PLDR.

Мысль злая 2. Taken from Faber, ibid., almost immediately following: «Caput autem serpentis conterimus, inquit Gregorius libro 1. moral, cap. 38. cum initia tentationis extirpamus.» Published in Раnčenkо and PLDR.

Мысль злая 3. Taken from Faber, In Festo Ascensionis Domini, No. 9 «Miracula credentium quomodo spiritualiter edenda», sect. 3 «Serpentes qui tollant»: «Quare uti serpentes capite apprehendi soient; ita et cogitationes initio necandae. Nam nisi tu mox eas enecueris, necabunt te ipsae, fietque quod Plinius 1. 10. cap. 74. de aspide scribit, quae educata in domo cuiusdam, cum neminem laesisset, catulum tamen peperit tandem, qui filium hospitis occidit: vel quod rustico illi qui videns in via serpentem frigore concretum, eum sustulit, et in sinu reposuit: mox serpens calefactus et sibi restitutus, rusticum occidit.» Published in Buslaev, Раnčenkо and PLDR.

Мысли скверныя. Taken from Faber, Dominica 18 Post Pentecosten, No. 5 «Cogitationes malas sine mora repellendas esse», sect. 4 «Quia perturbant: 1 Spiritum Sanctum»: «Si cogitationi pravae reclames et strenue résistas: non modo inde non contristabitur Spiritus S. sed magis recreabitur, cum viderit te fortiter repugnantem proco diabolico. Etenim si maritus latens in cubiculo, audiat uxorem ab adulterio sollicitatam, fortiter et constanter ei resistentem et nullatenus assentiri volentem ac dicentem: Ego mari to meo fidem dedi, eamdem illi servabo: non possum, nec volo facere quod petis, etiamsi domum auro plenam dederis; apage, etc. quomodo non summopere placebit marito haec uxoris reluctatio? quomodo non tandem prosiliet et adulterum expellet? Similiter si reclames strenue contra obstrepentem cogitationem, delectabis sponsum tuum: et ipse mox prosiliet teque adiuvabit et tentationem dissipabit.»

Мысли скверныя 2. Taken from Faber, ibid., immediately following: «Contra sicut Deut. 22.[24], puella viro desponsa, et ab altero constuprata, si non clamavit cum esset in civitate, iubetur lapidibus obrui, una cum stupratore: sic etiam anima Deo desponsa, si contra malae cogitationis sollicitationem, non reclamet, non reluctetur, non invocet Dei auxilium; ut rea adulterii a Dea [for ’Deo'] punietur.

Мысли скверныя 3. Taken from Faber, Dominica 4 Post Pentecosten, No. 5 «Quomodo saecularis quisque perfectus esse queat ac debeat», sect. 2 «Si errores admissos mox in se puniat»: «In quern locum [i.e., commenting on Ps. 137.9] D. Hilarius: 'Beatus, inquit, est quisquis in exordio inhonestas quasque omnium cupiditatum appetitiones, quae ex voluntate carnis oriuntur, primum intra ius patientiae suae virtutisque cohibebit: denique eas ad fidem et ad metum Dei allisas enecabit.'»

Мысли скверныя 4. Based on Faber, ibid. sect. 3 «Si pugnet semper contra vitia»: «Sicut si adultero uxorem alicuius sollicitante ad peccatum, ipsa cum vi expellere eum nequit, (utpote debilior) constanter reclamet et résistât tantum abest ut displiceat marito, id forte audienti; ut potius vehementer placeat et fidelis reputetur.»

Мысли скверныя 6. Taken from Meffreth, Dominica 5 Post Pascha, No. 3. 11. 1–18 cf Meffreth: «Quidam frater patiebatur molestiam a spiritu fomicationis, & abijt saepe ad seniorem vt pro se oraret. Cumque frequens oratio senioris non mutaret, Dominus nocte ostendit seniori, negligentiam fratris esse in causa, quare non exaudiretur: Vidit senior Monachum sedentem, & Spiritum fomicationis in diuersis formis mulierum ludentem apud ipsum, cum eisque delectari; vidit etiam angelum Domini astantem, & grauiter contra eundem fratrem indignatum, quia non surgebat, nec stemebat se in orationibus ante Deum, sed magis delectabatur in cogitationibus suis.» 11. 19–32 cf Meffreth: «Cognouit ergo Senior culpam fratris esse, quod ipse non exaudiebatur pro eo. Et dixit fratri; Impossibile est a te discedere spiritum fomicationis alijs pro te orantibus, nisi tu ipse laborem assumas, ieiunijs, orationibus & vigilijs orans Dominum cum gemitu.» 11. 33–38 cf Meffreth: «Audiens frater sermones senioris compunctus est corde, & per afflictionem corporis meruit misericordiam Dei» (Pars aestiv., p. 120).

Мысли растерзание. Taken from Meffreth, ibid.. 11. 1–10 cf Meffreth: «Legitur quod S. Bemardus quadam vice iumento insidens, cuidam mstico obuianti, de cordis instabilitate in oratione conquestus est, quod ille audiens, mox eum despexit, & in orationibus cor firmum & stabile se habere dixit.» 11. 11–20 cf Meffreth: «Volens autem B. Bemardus, eum conuincere, dixit. Sequestrare paulisper a nobis, & tota, qua poteris intentione, orationem Dominicain inchoa, quam, cum sine aliqua cordis euagatione finire poteris, iumentum meum sine dubitatione habebis. Tu autem in fide tua mihi spondeas, quod si aliquid ibidem cogitaueris, hoc mihi nullatenus celabis.» 11. 21–32 cf Meffreth: «Laetatur ille, & quasi lucratus reputans, audacter secessit, & seipsum recolligens orationem Dominicain dicere coepit, vix orationem dimidiam expleuit, & ecce importuna cogitatio cordi suo se ingerit, vtrum sellam habere debeat cum iumento. Quod ille aduertens, cito ad Bemardum reuertens, & quid in oratione cogitauerat indicauit, & de se vt prius temere non praesumpsit» (ibid., p. 122). This story is also told in Voragine, cap. 120.

Мера. From its location in A this poem appears to have been inspired by, though not literally drawn from, Faber, Dominica 13 Post Pentecosten, No. 8 «Incentiva et remedia luxuriae», sect. 4 «Gula. Remedium: abstinentia.»

Мера 2. Taken from Faber, Dominica 14 Post Pentecosten, No. 5 «Quam difficile sit divitem Deo servire», sect. 3 «Quia opes difficile est tractare sine peccato»: «Si musca quod satis est, e melle tantum sugeret, rostro solo immerso, eo non inviscaretur; at quia plerumque tota insidet, mellis dulcedine illecta, eodem inviscata capitur. Ita siquis necessaria tantum e divitiis sibi sumeret, periculo careret: sed quia id difficillimum, ideo difficile divites intrabunt in regnum caelorum.»

Мера возраста Христова. Источник не установлен. На рисунке длина прямоугольника, служащего единицей измерения «возраста» (роста) Христа, – 6,3 см. (в А – 6,6 см., в В – 6,5 см.). Данное стихотворение, как и следующие за ним Мера креста Христова и Мера дски титлы Христовы, имеются также в рукописи из Австрийской Национальной библиотеки (Вена) – 11/58, Cod. slav. 174, 80-е годы XVII в. Писцовая рукопись содержит тексты Симеона Полоцкого и Сильвестра Медведева и происходит, по-видимому, из архива последнего (на лл. 17, 20 об., 21, 25 – его автограф-скоропись). Названные стихотворения помещены здесь друг за другом после сочинения Сильвестра Медведева «Размышление невиннаго страдания нашего ради спасения истиннаго Бога Христа Иисуса» (л. 102–102 об.), посвященного теме страстей, 36 сроф которого, судя по всему, должны были служить подписями к картинкам, изобразившим крестный путь Христа. Возможно, что самим Медведевым, часто работавшим в технике центона, стихотворения Симеона рассматривались как увенчивающая этот цикл подписей концовка, внутренне связанная с его текстом по форме и по содержанию.

Мера креста Христова. Источник не установлен. На рисунке длина прямоугольника, служащего единицей измерения распятия, – 7.5 см. (в А – 7,9 см., в В – 7,8 см.) См. также комментарий к стихотворению Мера возраста Христова.

Мера дски титлы Христовы. Источник не установлен. На рисунке длина прямоугольника, служащего единицей измерения поперечной перекладины с сокращенным написанием именования Христа, – 7,7 см. (в А – 8,0 см., в В – 7,9 см.) См. также комментарий к стихотворению Мера возраста Христова.

Мерность. Published in Раnčenkо and PLDR.

Место. Taken from Faber, Dominica 16 Post Pentecosten, No. 6 «Qualia esse debeant convivia Christianorum», sect. 7 «Ambitio absit»: «Potest ergo in summo loco esse aliquis humilis, et in imo esse superbus.» Published in Раnčenkо and PLDR.

Место 2. Taken from Faber, ibid., immediately following: «Uti Aristippus ille Philosophus, qui cum a Dionysio Tyranno positus esset ultimo loco dixit: Voluisti nimirum, о Rex, honorare ultimum locum: apud Salmeron. tract. 22. in parab.» The conclusion which Simeon draws from this anecdote is that a low place can be made honourable by a clever man, whereas Faber uses the story to illustrate the opposite truth, that social standing does not always match attitudes, and that a person placed in a lowly position may still be arrogant; which is the message of Simeon's previous poem under this heading. Published in Раnčenkо and PLDR.

Надежда и страх. Taken from Faber, In Festo Nativitatis Christi, No. 6 «Quid muneris attulerint Christo Pastores», sect. 2 «Agnus, qui est Norma Spei»: «Ut enim orbis caeli in duplici cardine circumagitur, ita homo inter spem et metum secure volvitur. Spes roborat et elevat, ne desperes, timor deprimit, ne praesumas.» Published in Bylinin.

Надежда и страх 2. Taken from Faber, Dominica 18 Post Pentecosten, No. 6 «Ad spem quae erigant pusillanimes», Thema: «'Spes ad alta subvehit, inquit S. Greg, timor autem cor inferius premit: una mola sine altera inutiliter habetur. Peccatoris ergo in pectore semper debent spes et formido coniungi: quia incassum misericordiam sperat, si iustitiam non timeat; et incassum metuit, qui non confidit.'»

Назирание. Taken from Faber, Dominica 17 Post Pentecosten, No. 8 «Documenta [on the Gospel for the day, viz. Matt. 22.35–46]», sect. 5 «Digniora in proximo attendenda non viliora»: «Quare etiam nos, non quae humilia et vitiosa sunt in proximis nostris, aspicere et commemorare debemus, sed quae sunt magna et laude digna: vilia vero tegere. Illud odii et invidiae, hoc charitatis opus est.»

Наказание. Taken from Faber, Dominica 12 Post Pentecosten, No. 3 «Delinquentes corrigendi», sect. 2 «Iubet peccati gravitas: ... 2 Quia peccas in proximum»: «S. Hier, in Ps. 140 ait: Si viderit [medicus] in corpore carries putridas, et dicat: quid ad me pertinent? scias, quia crudelis est, si autem praescindat et cauterium imponat, misericors est, quia san at hominem."

Наказание 2. Taken from Faber, ibid., sect. 3 «Suadet ingens fructus: 1 Lucraris fratrem tuum»: «'Nullius autem rei pretium, inquit Chrysost. horn. 3. in ер. 1. ad Cor. est cum anima conferendum, ne totus quidem mundus, quamobrem etiam si divitias innumerabiles dederis pauperibus, nihil tale efficies quale is qui convertit animam.»

Наказание 3. Taken from Faber, ibid., No. 4 «Correctionem aequo animo acceptam esse», sect. 1 «Quia correctio est signum divinae benevolentiae»: «D. Chrisost. horn. 24. in Act. Apost. ait: Corripere peccantem, plus esse quam pro eo orare. »

Наказание 4. Taken from Faber, ibid., sect. 3 «Quia gloriam potius quam ignominiam nobis parit»: «David Rex, qui correptus a Propheta Nathan, mox errorem suum confessus est, 2. Reg. 12.[2Sam. 12.13]. ’Non dicit ad eum, inquit S. Chrysost. ho. 2. in Ps. 50. O ille tu, cur non considéras fragilitatem humanam? Cur non temetipsum camalem intelligis? An me nescis in culmine constitutum esse regali: cur mihi audacter impegisti crimen? sed quid dicit? Peccavi Domino.’»

Наказание 5. Taken from Faber, Dominica 16 Post Pentecosten, No. 7 «Modus corrigendi proximum», Headings: «1 Non cum iracundia. 2 Non verbis asperioribus. ... 4 Non ad ignominiam correcti. 5 Non sine instructione. 6 Non importuno tempore.»

Наказание 6. Taken from Faber, ibid., sect. 5 «Non sine instructione»: «Aureum et regale est documentum Pacati in Panegyr. Theodosii Imp. Exaspеrаt homines imperata correctio, blandissime iubetur exemplo. Quin et illud M. Tulli: Carere debet omni vitio, qui in alterum paratus est dicere, respons. in Salust.»

Наказание 7. Taken from Faber, In Festo Matthiae Apostoli, No. 4 «Iugum Quadragesimae acceptandum», sect. 3 «Poenitentia»: «Apostolus ad Hebr. 12.[11] Omnis disciplina, inquit, in praesenti quidem videtur non esse gaudii sed moeroris: postea autem fructum pacatissimum exercitatis per eam reddet iustitiae."

Налог. Taken from Faber, Dominica 15 Post Pentecosten, No. 7 «Emendationem vitae non esse differendam usque ad senectutem», sect. 2 «Quia incertum an in senecta sis vocandus ad peonitentiam»: «Adhaec senes difficilius parent vocationibus divinis et rarius. Ut enim qui aliquam civitatem diu incoluit, difficulter inde discedit, licet ad meliorem conditionem vocetur: ita et senes ab eo vivendi genere, cui assueverunt. Patuit in Loth et uxore eius, qui moniti ab Angelis ut e Sodomis perituris excederent et saluti suae consulerent, moras nectebant et putabant eos per iocum loqui: unde et manibus apprehendi et educi debuerunt, Gen. 19.[16].»

Налог 2. Taken from Faber, ibid., sect. 3 «Quia communiter quales in iuventute tales sumus in senectute». The poem expresses this section heading and Faber's reference to Prov. 22.6: «Adolescens iuxta viam suam, etiam cum senuerit, non recedet ab ea. "

Налог 3. Taken from Faber, ibid.: «Quanta senum stupiditas! quanta pertinacia! Norunt medici, quam difficile sit curare diutumas infirmitates, quamque incurabile sit malum quod ad ossa usque penetravit ideoque, languor prolixior gravat medicum, ait Eccl. 10.[Ecclus. 10.10].»

Написание. The poem is an explanation of why Christ’s birth occurred at the time of a census, and is taken from Faber, In Festo Nativitatis Christi, No. 10 «Mysteria [on the Gospels for the day, viz. Luke 2.1–14, 15–20, John 1.1–14]», sect. 1 «Cur voluit Deus tempore Christi nati descriptionem orbis fieri?» 11. 1–8 cf Faber: «Cur voluit Deus tempore nati Christi descriptionem orbis fieri: Respondetur primo. Ut hac occasione Ioseph et Maria pergerent in Bethlehem, ubi Christum nasciturum praedixerat Michaeas [Mic. 5.2].» 11. 9–12 cf Faber: «Secundo, ut pateret Christum de stirpe Davidis natum, in cuius civitate profiteretur eius mater; et tempus Messiae appetiisse, cum scilicet sceptrum ablatum esset de Iuda; ostendebat enim haec descriptio et edictum Iudaeos Romanis esse subiectos.»

Наследие. This poem occurs among more than fifty poems in A taken from Faber, In Festo S. Nicolai, yet it does not appear to derive from Faber.

Началник. Taken from Faber, Dominica 2 Post Pascha, No. 1 «De Officio Magistrate et subditorum erga se muto». The poem summarises the entire sermon, as follows: 11. 1–4 cf Thema: «Iuxta Evangelicam doctrinam, ego illam approbavero rempublicam, in qua Magistrates est velut pastor, cives velut oves.» 11. 5–10 cf sect. 1 «Subditi honorent et ament Magistratum; Magistratus non contemnat subditos»: «Oves venienti pastori de via cedunt: sic subditi debent honorare et amare Magistratum suum. Primo, scriptum enim est Exod. 20.[12] Honora patrem tuum.» 11. 11–12 cf Faber, ibid.: «Secundo, quia personam Dei repraesentant.» 11. 13–20 cf Faber, ibid.: «Vicissim pastor ovem perditam non contemnit, sed quaerit et ponit super humeros suos ac reportât ad caulam: sic Magistratus memores esse humilitatis debent, nec contemnere subditos suos aut quasi canes habere.» 11. 21–32 cf Faber, sect. 2 «Subditi Magistratum timeant; Magistratus gerat se, ut timeatur»: «Oves unicum pastoris sui sibilum aut baculum timent: sic subditi Magistratum timeant; scriptum enim est ad Rom. 13.[4] Si malum feceris, time: non enim sine causa gladium portаt (Magistratus) Dei enim minister est: vindex in iram ei, qui male agit. ... Vicissim pastor baculum in manu gerit ad coercendas oves, et quandoque in ipsum gregem iacit. Sic Magistratus gerat se ut timeatur. ... Debet tarnen magis inclinatus esse ad clementiam, quam ad severitatem, ideoque gladio uti sicut eques virgula, magis ad terrendum, quam ad feriendum.» 11. 33–40 cf sect. 3 «Subditi obediant suis Superioribus; Magistratus ita praesit, ut audiatur»: «Oves pastoris vocem audiunt, et sequuntur eum. Ita subditi obediant suis superioribus. Sic enim scribit Apostolus ad Rom. 13.[1] Omnis anima potestatibus sublimioribus subdita sit.» 11. 41–48 cf Faber, ibid.: «Vicissim etiam pastor ante oves vadit. Sic Magistratus ita praesit, ut populus incitetur ad prompte obediendum.» 11. 49–56 cf sect. 4 «Subditi sint grati Superioribus; Magistratus vigilet pro subditis»: «Oves praebent pastori suo lac. Pari modo subditi debent esse grati erga superiores suos. ... Vicissim vero paastor pro ovibus vigilat, earum curam agit, etc. Similiter praepositi vigilare pro gregibus debent eosque defendere, quo modo David dum pascebat oves, apprehendebat mentum leonis et ursi, et eruebat oves ex ore ipsorum. 1. Reg. 17.[1Sam. 17.34–35].» 11. 57–64 cf sect. 5 «Subditi sublevent Magistratum; Magistratus moderetur exactiones»: «Oves praebent lanam pastori, in anno semel aut bis. Sic debent etiam subditi suis facultatifs iuvare Magistratum, onerum gestatione, tributi pensione, etc. ... Vicissim pastor, etsi tondet oves, non excoriât tarnen aut deglubit. Huius igitur exemplo meminerit Magistratus moderari exactiones.» Published in PLDR.

Haчальник 2. Taken from Faber, ibid., No. 3 «Principum et Magistratum praecipuae virtutes». The poem summarises the entire sermon, as follows: 11. 1–8 cf Thema: «Quam magnum est Dei beneficium, pastor bonus, Rex bonus, Magistratus bonus; tarn grande est supplicium, pastor malus, Rex malus, Magistratus malus. Hinc Deus puniturus Israeliticum populum improbis pastoribus ob illius peccata, praecipit Zachariae c. 11 .[15] ut assumat personam pastoris improbi et stulti: (sume tibi vasa pastoris stulti).» Faber's point is that bad rulers are God’s punishment on a sinful people, but Simeon has expressed the idea ambiguously (11. 5–6). 11. 9–16 cf sect. 1 «Religio, et pietas»: «Hanc in primis colere principes ac Rectores debent. Primo quia maiora bénéficia a Deo acceperunt, quam plebeii, imperium, gloriam, honorem, divitias, delicias, omnisque generis commoditates. ... Secundo, quia in periculosiori statu sunt, in quo facile labentur in omnis generis vitia, nisi Deum impense timeant et colant, quo mereantur ab eo protegi et dirigi.... Tertio, quia hic est optimus et securissimus modus continendi in obedientia subditos. Habebit devotos sibi subditos, qui devotus fuerit Deo.» 11. 17–24 cf sect. 2 «Humilitas»: «Humilitas, quam tribus argumentis commendabat Agathon Magistratui, cum dixit debere eum meminisse trium; primo quod imperet hominibus; secundo quod secundum leges; tertio quod non semper imperet.» Simeon mentions only the third of these points. 11. 25–34 cf sect. 3 «Prudentia»: «Prudentia, quae in primis dictât consilio uti prudentum, nec proprio capiti fidere in rebus gravioribus, iuxta id Prov. 3.[5] Nе innitaris prudentiae tuae. Et infra: ne sis sapiens apud temetipsum [v. 7]. Plus enim vident oculi quam oculus; et sicut ad res obscuras ac subtiles cernendas adhibemus perspicilia; ita ad decemendas quaestiones praesertim graviores opera Consiliariorum adhibenda.» 11. 35–46 cf sect. 4 «Iustitia»: «Secundo, ut ius dicant unicuique.» The image of the spider's web is not taken from this section of Faber, but was an emblem which would have been familiar to Simeon. 11. 47–50 cf sect. 5 «Fortitudo»: «Primo ut non patiantur se divelli ulla ratione ab aequo ac recto.» 11. 51–54 cf sect. 6 «Mansuetudo et affabilitas». Faber does not cite Moses as an example of gentleness. Published in PLDR.

Haчальник 3. Taken from Faber, In Festo S. Thomae Apostoli, No. 6 «Dispositio requisita ad S. Communionem», sect. 2 «Puritas conscientiae»: «Scribit Clem. Alexand. in protreptico ad Graecos, captivos quosdam a Barbaris alligatos fuisse cadaveribus hominum, ut horum foetore vexarentur et périrent: viderit peccator an non eodem supplicio Regem gloriae afficiat, cum eum corpori suo subdito peccatis, mortuo et foetido per S. Communionem alligat.» While Faber uses this story to illustrate how Christ (the King of glory) suffers when a man who is in the state of sin binds himself to him through Communion, Simeon finds a completely different interpretation, seeing it as an image of the corrupting influence of evil leaders on a good people.

Haчальник 4. Taken from Faber, Dominica 16 Post Pentecosten, No. 8 «Documenta [on the Gospel for the day, viz. Luke 14.1–11]», sect. 6 «Ambiendus ultimus locus»: «Omnium subditorum oculi in superiorem coniecti sunt.»

Haчальник 5. Taken from Faber, ibid., immediately following: «Procedente columna nubis sequebantur et Hebraei: sistente columna sistebant et ipsi Exod. 13.[21]. Incedente etiam Praelato in virtutum stadio incedunt post eum subditi: desinente et otiante illo, desinunt et isti.»

Haчальник 10. Taken from Faber, In Festo S. Andreae, No. 5 «Qua ratione omnes christiani sequi possint ac debeant Christum», sect. 2 «Sequendus voluntate»: «'Sicut sine Duce, (inquit S. Laurentius Iustinianus 1. de ligno vitae, c. 3.) non confiditur de victoria, ac sine gubematore non pervenitur ad portum: ita et absque obedientia impossible est in vitae huius pelago non periclitari."'

Haчальник 11. Taken from Meffreth, Dominica Infra Octavas Ascensionis, No. 2. 11. 1–2 cf Meffreth: «Ideo notabiliter beatus Augustinus non solum Praelatos, sed & omnes Laicos monet virtuose curare de subditis.» 11. 3–12 cf Meffreth: «Sed diceret aliquis: Sufficit mihi soli prouidere; de me redditurus sum rationem, non salutem alterius quaerens periclitari; non sum eruditus in scripturis, nec expeditus in verbis, modicum scio, ideo corripere non sufficio.» 11 13–22 appear to derive more from Simeon than from Meffreth. 11. 23–36 cf Meffreth: «Cuicunque regenti apta & accommodata est disciplina, videlicet Episcopo regenti plebem suam, pauperi regenti domum suam, patri prolem suam, diuiti regenti familiam suam, marito coniugem suam, iudici prouinciam, Régi gentem suam. Nulli inquit homini claudenda est misericordia, nulli peccatori impunitas relaxanda.» 11. 37–50 cf Meffreth: «O Praelate audi & rector quilibet, namque quantum ad se pertinet potest prodesse suae familiae & vicinis. Nam qui multa nouit, multa dicat, qui pauca nouit, pauca dicat, & quantum quisque nouit, tantum quisque dicat. Qui scit vel vnum Euangelium, vel vnum virtutis exemplum, quotquot scit per cognitionem, alijs tribuat per praedicationem» (Pars aestiv., p. 144).

Haчальник 12. Published in Majkov.

Heблагодарствиe. Taken from Faber, Dominica 13 Post Pentecosten, No. 1 «Gratitudinis et ingratitudinis varii gradus», sect. 1 «Agnoscendum beneficium: Delinquunt hie: ... 2 qui alteri non auctori adscribunt»: «Posterions erant illi, qui dicebant: M anus nostra excelsa e t non D om inas fe c it haec om n ia, Deut. 32. [27]. Cuiusmodi sunt, qui honores conquisitos, divitias comparatas suae adscribunt virtuti et solertiae. Vinitores et agricolae, qui cum uberem vindemiam et messem sortiuntur, dicunt se diligenter coluisse vineas et agros; cum vero modicum vini et frugum colligunt; Deum in rationes vocant: dulce vinum sibi, acetosum Deo adscribunt.»

Heблагодарствиe 2. This poem is located in A between Heблагодарствиe 3 and 4, which means that probably Simeon is thinking of Jonah, who was, according to Faber, glad of the gourd that God prepared for him (Jonah 4.6), but not explicitly grateful. See Faber, ibid. sect. 2 «Laudandum beneficium et gratiae agendae: Peccant hic: 1 Qui beneficium dissimulant».

Heблагодарствиe 3. Taken from Faber, ibid., No. 3 «Incitamenta ad gratitudinem», sect. 4 «Nihil ea pulchrius: uti nihil foedius ingratitudine». 11. 1–12 cf Faber: «Exemplum refert Seneca 1. 4. de benefic. c. 37. Etenim miles quidam Philippo Macedonum Regi percharus ac strenuus, sed avarissimus, naufragio eiectus est in agrum cuiusdam Macedonis, a quo gratis et humanissime susceptus est homo, alioqui ignotus, miser, peregrinus. Nam Macedo in villam suam eum transtulit, lectulo suo cessit, affectum semianimemque recreavit, diebus triginta impensa sua curavit, refecit, viatico instruxit, subinde dicentem: Gratiam tibi referam; videre mihi tantum imperatorem meum contingat.» 11. 13–22 cf Faber: «Cum ergo discessit, narravit Philippo naufragium, auxilium tacuit, et protinus petit praedium hospitis sui; illius inquam ipsius, a quo tarn benigne habitus erat: nec petiit solum sed impetravit.» 11. 23–34 cf Faber: «Tulit iniuriam tacitus vir, sed Philippo per epistolam suggessit, se eum esse qui naufragum ilium militem hospitio accepisset. Quo intellecto ira exarsit Rex et statim Pausaniae mandavit, ut bona priori Domino restitueret, caeterum improbissimi militis dorso stigma hoc inscriberet; Hic ingratus hospes est'' Published in Eremin and PLDR.

Неблагодарствие 4. Taken from Faber, Dominica 4 Post Pentecosten, No. 4 «Causae cur tarn pauci convertantur per verbi Dei praedicationem», sect. 1 «Ignavi pisces»: «Quare eo nunc insaniae delapsi videntur homines, quo erant Israelitae, cum caelesti manna abundarent, et interim tantum dicebant: Deest panis, non sunt aquae: anima nostra iam nauseat super cibo illo levissimo [Num. 21.5]; coepe tarnen et allia camesque eructabant. Quamobrem misit Dominus in populum ignitos serpentes, etc. Numer. 21. [6]. Apposite sane, ut ii, qui manna salutiferum de manu Dei suscipere noluerunt, exciperent a serpentibus ignita et venenata iacula.»

Небо. Taken from Meffreth, In Festo Ascensionis Domini. 11. 1–12 cf Meffreth: «Per montem mystice coeleste regnum significatur. ... Nam ibi, vt dicit B. August, in Manuali capit. 7. est vita vitalis, vita sempitema, & sempiteme beata.» 11. 13–20 cf Meffreth: «Ibi gaudium sine moerore, requies sine labore, dignitas sine tremore, opes sine amissione, sanitas sine languore, abundantia sine defectione, vita sine morte, perpetuitas sine corruptione, beatitudo sine calamitate.» 11. 21–39 cf Meffreth: «Ibi non est paupertatis metus, non aegritudinis imbecillitas, ibi nemo laeditur, nemo irascitur, nemo inuidet, cupiditas nulla exardescit, nullum cibi desiderium, nulla honoris & potestatis pulsat ambitio, nullus ibi diaboli metus, insidiae daemonis nullae, terror gehennae procul, mors neque corporis neque animae, nulla ibi mala, nusquam discordia, sed cuncta consona, cuncta conuenientia, quia sanctorum vna concordia, pax cuncta & laetitia continet, tranquilla sunt omnia & quieta» (Pars aestiv., p. 128).

Небо 5. Taken from Meffreth, Dominica Infra Octavas Nativitatis. 11. 1–16 cf 1Cor. 2.9. 11. 17–24 cf Meffreth: «Primum est abundantia sine defectu, ibi abundat omne bonum, & nihil deficit quod delectat, Iuxta illud Bemardi lib. méditât, cap. 4.» 11. 25–28 cf Meffreth: «Secundum, quod est in hoc pulchro palatio, est gaudium sine tristitia. Iuxta illud Augustini sermone de vanitate seculi. Ibi, inquit, non erit vlla tristitia, nullus ibi dolor, nullus labor, nullus timor, nulla mors, sed perpétua semper sanitas perseuerat.» 11. 29–32 cf Meffreth: «Tertium, quod inuenitur in palatio hoc pulchro, est lux sine tenebris: Claritas Dei illuminаt illud, vt Apocal. 21.[23]. Et etiam animae iustorum, quia Matth. 13.[43] Fulgebunt iusti in regno patris sui sicut sol» (Pars hyem., p. 82). The rest of the poem appears to be Simeon's own meditation on the topic.

Небо благих сокровище. Taken from Meffreth, Dominica 3 Post Trinitatis, No. 1. 11. 1–16 cf Meffreth: «In ista etiam hora [i.e. the second hour of the third watch] vigilauit Anselmus in Prosologio, sic dicens. Quid per incerta vagaris, о homuncio, quaerendo bona creata? ama vnum bonum, in quo sunt omnia bona.» 11. 17–32 cf Meffreth: «Si delectat pulchritudo, fulgebunt iusti & sol [Matt. 13.43]. Si libertas aut fortitudo, similes erunt angelis Dei in coelo. Si longa & salubris vita, ibi sanitas aetema. Si satietas aut ebrietas, satiabuntur de gloria Domini, & inebriabuntur ab vbertate domus Dei. Si melodia, ibi canunt angeli. Si societas & amicitiae, ibi beatorum societas & omnium vna voluntas. Si honores & diuitiae, quia gloria & diuitiae in domo eius [Ps. 112.3]» (Pars aestiv., p. 253).

Небрежение. Taken from Faber, In Festo Nativitatis Christi, No. 6 «Quid muneris attulerint Christo Pastores», sect. 3 «Agnus, qui est Norma Charitatis»: «Ita qui ignavus est ad omne id, quod in caelo beat, non est censendus haeres caeli. Et mirum est profecto, quod in res caducas tarn avide involemus, in solidas vero et aetemas tarn segniter. Vulneratur quis lethaliter, illico currit ad chirurgum; infirmatur aliquis: illico quaerit remedia et vocat medicum; rumpit aliquis vestem, mox sartorem adhibet; fame aut siti vexatur, illico in panem potumque mit. Solum Deum et animae remedia oscitanter et vix inquirimus: vulnera animae lethalia diutissime gerimus perditam gratiam recuperare differimus: famem et sitim sacrae Eucharistiae diu toleramus.»

Небрежение 2. Taken from Faber, Dominica 16 Post Pentecosten, No. 8 «Documenta [on the Gospel for the day, viz. Luke 14. 1–11]», sect. 2 «Salus proximi quaerenda»: «Nam ut argumentatur Dominus, si asinus in puteum lapsus, continuo eripitur [Luke 14.5], quanto magis eripiendus homo e discrimine vitae, e puteo haereseos vel alterius peccati?»

Невежда. Taken from Faber, Dominica 4 Post Pentecosten, No. 2 «Piscatio Evangelica quomodo fieri debeat», sect. 3 «Non piscentur noctu»: «Denique neque in nocte ignorantiae piscandum est; nec praesumant aliis ducatum [for 'ductum'] praebere, qui coeci sunt, ne illos secum praecipitent.» Published in Eremin.

Невежда 2–3. From their location in A both poems seem to be taken from Faber, In Festo S. Andreae, No. 5 «Qua ratione omnes christiani sequi possint ac debeant Christum», sect. 1 «Sequendus intellectu». Here Faber talks about heretics who lead others astray because they themselves do not understand the Scriptures: «Qui Deo ingentem faciunt iniuriam, quod eius verba examinant et suis rationibus metiuntur, velut si noctuae radios Solis vellent examinare.» Published in Eremin.

Невеждество трегубо. Taken from Meffreth, Dominica 6 Post Invocare, No. 2: «Dicit tamen Magister lib. 2. dist. 22. quod ignorantia est triplex: scilicet eorum, qui scire nolunt, cum possunt, quae non excusat, quia & ipsa peccatum est. Et eorum, qui scire volunt, & non possunt, quae excusat, & est poena peccati, non peccatum. Et eorum, qui quasi simpliciter nesciunt, non renuentes vel proponentes scire, quae neminem excusat plene. Sed sic fortassis minus punientur. Haec Magister» (Pars hyem., p. 231).

Неверие. Taken from Faber, In Festo S. Thomae Apostoli, No. 8 «Mysteria [on the Gospel for the day, viz. John 20.19–31]», sect. 5 «Quomodo credidit Thomas, si vidit»: «Secundo proprie et fide divina quia scilicet hominem vidit, ut inquit Sanctus Gregorius horn. 26. in Evang. et Deum confessus est, credidit eumdem propria virtute et potentia (quam non vidit) surrexisse.»

Незнание. Based on Faber, In Festo S. Nicolai, No. 3 «Unumquemque suis talentis contentum esse debere», sect. 4 «Bonis animi naturalibus»: «Multi multa sciunt, et se ipsos nesciunt, ait S. Bemardus.» This immediately precedes the passage from which Simeon takes the poem Знание(q.v.). Published in Раnčenkо and PLDR.

Непокоривыя Бог оставляет. Taken from Faber, Dominica 4 Post Pascha, No. 4 «Quatuor deplorandi Christi discessus», sect. 3 «Cum hominem incorrigibilem deserit, ad modum recedentis solis»: «Sic enim et medicus, postquam aeger medicamenta omnia repulit, vel non iuxta praescriptum vixit, tandem eum deserit, aut aliqua praescribit parum efficacia.» The tenor of this simile, that God deserts unrepentant sinners, is stated earlier by Faber.

Непокорство. Taken from Faber, Dominica 2 Post Pascha, No. 2 «Damnatur inobedientia, et rebellio contra Superiores». The poem summarises the whole sermon, though not consecutively: 11. 1–14 cf sect. 1 «Per earn offenditur Deus»: «Quatuor potissimum rationes, quamobrem inobedientiam et rebellionem contra Superiores cavere debeamus, adducit Apostolus ad Rom. 13.[1–5]. Prima. Quia redundat in ipsum Deum.» 11. 15–22 cf sect. 3 «Offenditur proximus»: «Sic Core, Dathan, Abiron et Hon, rebellions contra Moysen auctores traxerunt secum in eamdem rebellionem alios 250. viros, quos absumpsit ignis [Num. 16.1–35].» 11. 23–30 cf sect. 1: «Ita olim Deus ad Samuelem dixit de Hebraeorum populo, qui repudiato Samuele aequissimo Iudice, postularat sibi regem iuxta morem gentium. Non te abiecerunt, sed me, ne regnem super eos, 1. Reg. 8.[1Sam. 8.7].» 11. 39–46 cf sect. 3: «Sic enim rebellis ille Draco, Lucifer, traxit cauda sua, id est, hortatu et exemplo tertiam partem stellarum in terrain, maximam inquam partem Angelorum in infemum, ut dicitur Apoc. 12.[Rev. 12.4] et exponit D. Thom. 1 p.q. 63. art. et alii 7.» 11. 47–54 cf sect. 4 «Offenditur ipse rebellis»: «Offenditur ipsemet rebellis, et quidem gravissime, quia ut cit. loco ait Apost. qui resistunt, ipsi sibi damnationem acquirunt [Rom. 13.2]. Damnationem vero multiplicem. Primo perturbationem et pavorem perpetuum in conscientia, quae semper eis praesagit, non fore impune suum peccatum. ... Secundo, damnationem temporalem. ... Terra non sustinuit rebelles illos Corem, Dathan et Abiron, ut diximus, sed dirupta subter eis, vivos absorbuit.»

Нерадение. Taken from Faber, Dominica 12 Post Pentecosten, No. 9 «Documenta [on the Gospel for the day, viz. Luke 10.23–37]», sect. 3 «Discunt clerici: 1 Curam habere animarum»: «Sicut medicus si neglexerit aegrotum, quern iuvare poterat, culpae reus fit: ita Sacerdotes pro populorum iniquitate damnantur, si eos aut ignorantes non erudiunt, aut peccantes non arguunt, inquit S. Isidorus 1. 3. de summo bono.»

Нестерпимая. Taken from Faber, Dominica 14 Post Pentecosten, No. 8 «Documenta [on the Gospel for the day, viz. Matt. 6.24–33]», sect. 1 «Fugiendus mammon»: «Novimus certe Dominum e templo eiecisse vendentes et ementes: cur nisi quia mammon, qui contractibus fere semper adest, coram Deo locum non habet? Certe S. Chrysostomus in eum locum Matthaei, ex eo Christi facto concludit mercatores in Ecclesia non tolerandos, sed intellige iniquos.»

Нестерпимая 2. This poem immediately follows Нестерпимая in A, but the analogy appears to belong to Simeon rather than to Faber.

Несытство. Taken from Faber, Dominica 4 Post Pentecosten, No. 3 «Quam frustra laborent sectatores mundi», sect. 5 «Gulae et ebrietati dediti»: «Sicut Phoenix comportât ligna, quibus comburatur: sic gulosi epulas congerunt in ventrem, quibus omnis generis morbos sibi concilient ас tandem in inferno ardeant.» Published in Bylinin.

Неудобная и неподобная. Taken from Faber, Dominica 13 Post Pentecosten, No. 3 «Incitamenta ad gratitudinem», sect. 4 «Nihil ea pulchrius: uti nihil foedius ingratitudine»: «Platonem dixisse ferunt, quatuor esse difficilia, quintum omnino impossibile. Primum, servire superbo. Secundum, petere ab avaro. Tertium, negotiari cum mendace. Quartum, tractare cum ignorante. Quintum (omnino impossibile) benefacere ingrato.» From this source it would appear that the correct translation of Simeon's title is 'Difficult things and impossible things'. Published in Раnčenkо and PLDR.

He хвалитися. Taken from Faber, Dominica 10 Post Pentecosten, No. 9 «Documenta [on the Gospel for the day, viz. Luke 18.9–14]», sect. 1 «A Christo disce: ... 2 non extolli de bonis, nec desperare de malis operibus». This subsection forms the basis for both this poem and the next one in A, namely Каятися (q.v.).

Неясыть. Taken from Faber, In Festo Ascensionis Domini, No. 8 «Quid rependendum Christo pro beneficiis», Thema. 11. 1–18 cf Faber: «Scribit Iacobus a Vitriaco Cardinalis et Episcopus Tusculanus in 1. de mirabilibus Orientalium regionum apud Barth. Angl. de rer. propriet. lib. 12. cap. 29. in Aegypto reperiri Pelicanum, qui pullos suos a serpente forte enectos, sanguine suo de pectore, vel, ut alii, de cruribus elicito, vitae et vigori pristino restituit. Quo ex vulnere cum magnopere debilitetur, ita ut ad pastum suum nequeat evolare, advertit ad suos; quinam ex illis memores patemi beneficii pastum ei afférant: quique dégénérés et ingrati facere hoc omittant; postmodum sibi restitutus, pullos a quibus fovebatur diligit et fovet: eos vero a quibus deserebatur, nido exturbat et deserit.» 11. 19–34 cf Faber: «Avem istam Christo comparât S. Gregorius Magnus super septem psalmos ad Psalm. 5. Et S. Aug. in Psalm. 101. Ubi in persona pauperis Christus ait: Sim ilis fa c tu s sum P elican o solitudinis [Ps. 102.6]. Hic ut nos a diabolico serpente enectos in paradiso, vitae restitueret, sanguinem de latere et membris sponte sua elicuit, dum se in crucem et mortem tradidit. Audivimus sup. Dominica, quid et quantum nobis contulerit eius incamatio et passio. Caeterum attendit illic nobis, quales et quam gratos nos ipsi exhibeamus; ut gratos quidem diligat et in caelo aeternum foveat, ingratos vero deserat et ad inferos deturbet.»

Низость и высота. Taken from Faber, Dominica 4 Post Pascha, No. 3 «Itinera aliquot bene praecogitanda», sect. 3 «Iter ad militiam, matrimonium, dignitatem»: «Ascendunt enim in tectum quodammodo, et super illo ambulant. Vae illis, nisi vigilent. Qui super mensam volutantur. magis periclitantur, quam qui in terra, uti ostendit quidam vir sanctus iuveni nepoti apud S. Hieron. in reg. Monach. cap. 15. ita qui in honorum fastigiis constituti sunt, magis obnoxii sunt lapsuum periculis.»

Нищ. Based on Faber, In Festo S. Nicolai, No. 3 «Unumquemque suis talentis contentum esse debere», sect. 3 «Bonis extemis industria partis». The converse of this idea is found in the poem that immediately follows in A, namely Доволство (q.v.).

Нищ 3. Taken from Faber, Dominica 16 Post Pentecosten, No. 8 «Documenta [on the Gospel for the day, viz. Luke 14.1–11]», sect. 1 «Misericordia ex[h]ibenda»: «Beniamin filius dexterae vocatur, sed priusquam hoc gauderet nomine, Benoni appellatus est; seu filius doloris, Gen. 35.[18]. Benoni quidem a matre, Beniamin vero a pâtre. Atqui nonne pauperes in hoc mundo filii doloris adeoque Benoni sunt? iidem tarnen in caelo erunt Beniamini, filii dexterae Dii, beati enim pauperes, quia vestrum est regnum Dei, inquit Dominus Luc. 6.[20].»

Нищ 4. Taken from Faber, ibid.: «De sancto illo Ioseph memorant SS. Literae, quod cum vidisset fratrem suum minimum Beniaminum: commota sint viscera eius super fratre suo, et eruperint lachrymae, festinaritque in cubiculum ad plorandum, Gen. 43.[30]. Quinam vero sunt fratres nostri minimi? nonne pauperes et egeni? De his enim ait Dominus: Quod uni ex minimis meis fecistis, mihi fecistis: Matth. 25. [40]."

Нищета. Taken from Faber, In Festo Nativitatis Christi, No. 7 «Cur tarn humilia symbola, Infantiam, pannos, praesepe elegerit sibi Christus», Thema. 11. 1–2 cf Faber: «Quod altum est hominibus, inquit Dominus Luc. 17.[16.15].» 11. 5–6 cf Matt. 5.3.

Нищета 2. Taken from Meffreth, Dominica 9 Post Trinitatis, No. 2. 11. 1–6 cf Meffreth: «Quare tunc elegit [Christus] paupertatem in hoc seculo. Ad hanc quaestionem respondet sanctus Thomas contra gentiles, quod hoc fecit duplici de causa.» 11. 7–16 cf Meffreth: «Quia Dominus voluit facere diuisionem inter homines mundanos & abundantes huius seculi, vt relinquerent mundanas diuitias, quae sunt impedimenta supernorum & coelestium bonorum, & hoc facere non potuit nisi mediante paupertate.» 11. 17–26 cf Meffreth: «Secundo vt sic sequeretur, quod non diuitijs, siue potentia atraxisset homines ad se. Sed sola diuinitatis potentia, sapientia & dementia, propterea elegit inscios & rudes Apostolos vt etiam per illos confunderet mundi potentiores & sapientiores» (Pars aestiv., p. 325).

Нищета 3. Taken from Meffreth, Dominica 1 Post Pascha, In Evangelio. 11. 1–6 cf Meffreth: «Haec est dies paupertatis, & est triplex. Prima est, paupertas egestatis. Secunda, paupertas honestatis. Tertia, paupertas vanitatis.» 11. 7–32 cf Meffreth: «Prima miserabilis, quia voluntati contraria, & hanc sustinent illi inuoluntarij pauperes, qui libenter haberent, si possent. Isti Deum acusant de iniquitate, & proximum de tenacitate, fortunam suam de infelicitate, & isti sunt pleni murmurationibus, odijs, furtis & mendacijs, & licet vitiosi sint, vt plurimum tarnen pium est eorum defectibus subuenire. Iuxta illud Psalm. 40.[41.1] Beatus qui intelligit super egenum & pauperem. Et glos. Hiero. super Eccles. 12.[Ecclus. 12.4] Da misericordi, & ne suscipias peccatores. sic dicit. Qui indigenti misericordiam tribuit, nec pro delicto spemit misericordiam, bene facit, natura enim respicienda est non persona. Qui enim dat indigenti peccatori, non quia peccator est, sed quia homo est, non peccatorem, sed iustum nutrit, quia non delictum diligit, sed naturam.» 11. 33–38 cf Meffreth: «Secunda est paupertas honestatis, & haec est commendabilis, quia virtuose voluntaria propter Christum, qua homo non solum sollicitudinem seculi deserit, imo indigentijs multis se exponit. Et isti habent triplicem securitatem.» 11. 39–46 cf Meffreth: «Et Primo tales quidem similiores sunt Christo in conuersatione; quia ille realiter & effectualiter factus est pauper pro nobis, scilicet, nascendo, viuendo, docendo & moriendo.» 11. 47–62 cf Meffreth: «Secundo, sunt validiores in tentatione. ... Et ideo dicit beatus Gregorius 1. homil. Nudi cum nudo luctari debemus, facilius enim ad terram trahitur, qui in se habet vnde teneatur. Serpens enim sicut dicit Magister in histo: hominem nudum fugit: sed insilit in vestitum. Sic diabolus qui est serpens antiquus pauperes fugit, & in diuites insilit.» 11. 63–64 cf Meffreth: «Tertio, pauperes isti sunt beatiores in remuneratione.» 11. 65–66 cf Matt. 5.3. Meffreth does not mention the Apostles at this point. 11. 71–80 cf Meffreth: «Tertia est paupertas vanitatis, & haec vituperabilis est, & nulli necessaria, & hanc habent illi, qui relinquunt diuitias propter vanam gloriam, sicut quidam Philosophi tempore beati Ioannis Euangelistae, qui propter gloriam mundi gemmas praetiosas fregerunt in signum mundani contemptus, quos arguit Ioannes, vt in sua legenda clarius continetur» (Pars aestiv., p. 44). On this last point, cf Voragine, cap. 9 and the poem Бисери сокрушеннии быша исцеленнии.

Нищета царей. Taken from Faber, Dominica 11 Post Pentecosten, No. 4 «Cur aliqui ad verbum Dei audiendum surdi sint; et qui illi», sect. 1 «Magnates et potentes»: «Dicet tibi Pistus ille Philosophus, qui aiebat ideo Principes initio plerumque bonos esse, quia natura probi sunt; finire autem male, quia non habent, qui eis veritatem dicere, aut disciplinam tradere ausint. Dicet tibi Seneca, qui lib. 6. de beneficiis cap. 30. ait: Monstrabo tibi cuius rei inopia laborent magna fastigia, quid omnia possidentibus desit, scilicet ille, qui verum dicat.» Published in PLDR.

Нищих питание. Taken from Faber, In Festo Nativitatis Christi, No. 10 «Mysteria [on the Gospels for the day, viz. Luke 2.1–20, John 1.1–14]», sect. 5 «Cur vocati prae coeteris pastores?»: «S. Vincentius serm. de Nativitate Domini refert pium quemdam mercatorem Valentiae solitum fuisse singulis annis in die natali Domini ad honorem Iesu, Mariae et Ioseph invitare ad mensam pauperculam foeminam, filium infanten in brachio gestantem, nec non et pauperem senem, qui Matrem et Filium comitaretur. Quod obsequium adeo Deo gratum fuit, ut Mercatori moribundo Christus, Deipara et Ioseph apparuerint dicentes: Quia nos hue usque per annos singulos tam grato suscepisti animo in hospitium tuum, nos vicissim te in aeterna tabemacula suscipimus regnaturum."

Hoc, скушенный отцу. Taken from Faber, In Festo SS. Innocentium, No. 5 «De parentum in Liberos crudelitate», sect. 4 «Alii camifici tradunt»: «Boetius de discipl. Schol. narrat filius [for 'filium'] Lucretii indulgenter educatum et parentum neglectu delinquentem, cum ad furcam educeretur, patri prius ut loqui posset, petiisse: Quo ad osculum accedente nasum ei mordicus abripuit, dicens se nequaquam eo infamiae deventurum fuisse, si olim a pâtre correptus et castigatus fuisset.» Simeon has considerably embellished this story.

Нощь и день мысленный. Taken from Faber, In Festo Nativitatis Christi, No. 1 «Quantum hodie mundo gaudium allatum», sect. 6 «Hodie». 11. 5–28 cf Faber: «Ergo ut illucescente die fugiunt in antra sua bestiae rapaces, prodit contra homo ad laborem suum: ita decet Christianos, fugatis vitiorum tenebris, virtutibus studere, iuxta Apostoli monitum ad Rom. 23.[13.12–13] Nox praecessit, dies autem appropinquavit: Abiiciamus ergo opera tenebrarum, et induamur arma lucis: sicut in die honeste ambulemus.» The image in 11. 1–4 has been supplied by Simeon.

Нрав. Taken from Faber, Dominica 12 Post Pentecosten, No. 2 «Quomodo oporteat proximum diligere sicut seipsum», sect. 2 «Afflicto auxilium ferendum»: «Verum heu videas homines canibus non absimiles! Hi videntes unum canem prostratum morderi ab aliis, etiam ipsi accurrunt et in iacentem saeviunt. Ita quidam afflictis etiam afflictionem addunt.» Published in Pančenko and PLDR.

Нрав 2. Taken from Faber, Dominica 15 Post Pentecosten, No. 7 «Emendationem vitae non esse differendam usque ad senectutem», sect. 3 «Quia communiter quales in iuventute tales sumus in senectute»: «Antisthenes dicebat apud Meliss. ser. 32. Veterem arborem transplantare difficile est. Facile transplantatur frutex: sed non ita arbor. Eamdem difficultatem experiuntur Confessarii, cum volunt inveteratos malorum et senes transplantare de horto daemonis in hortum Christi.» Published in Pančenko and PLDR.

Нрав 3. Taken from Faber, ibid., immediately preceding: «Quin etiam certum est, multo duriorem te futurum in senectute ad poenitentiam, quam in iuventute, siquidem nemo nescit, ramos multo facilius curvari teneros, quam inveteratos.» Published in Pančenko and PLDR.

Нрав 4. Probably taken from Faber, ibid.: «Et sicut homo semper est vegetus, quamdiu in ossibus medullam habet, quasi nutrimentum eorum, ita qui ab adolescentia vitiis assuevit, semper in iisdem viret ac robustus est, tametsi alioquin aetate confectus et exhaustus.» The image here is not quite the same as in Simeon. Published in Pančenko and PLDR.

Нуждно есть царствие небесное. Loosely based on Faber, In Festo Ascensionis Domini, No. 2 «Triumphus ascendentis Christi». The sermon depicts the Ascension in terms of the triumphal return to Rome of a victorious army, whereas Simeon is talking of the capture of an enemy city, basing his image on the words of Christ in Matt. 11.12: «And from the days of John the Baptist until now the kingdom of heaven suffereth violence, and the violent take it by force.»

Образ. Taken from Faber, In Festo Conceptionis B.M.V., No. 1 «Multiplex Liber homini propositus», sect. 3 «Christus». 11. 1–10 cf Faber: «Aspice, superbe, humilitatem et contemptum Magistri tui pendentis inter latrones, et fac secundum exemplar eius.» 11. 11–14 cf Faber: «Aspice, avare, nuditatem Domini tui.» 11. 15–18 cf Faber: «Aspice, libidinose, dolores.» 11. 19–22 cf Faber: «Aspice, iracunde, mansuetudinem, qua sicut agnus coram tondente se obmutuit [cf Isa. 53.7].» 11. 23–26 cf Faber: «Aspice, gulose, sitim, fel et acetum.» 11. 27–34 cf Faber: «Aspice, invide, charitatem, qua pro inimicis oravit et mortuus est.» 11. 35–42 cf Faber: «Aspice, piger, perseverantiam in cruce et fac secundum exemplar.»

Образ 2. Taken from Faber, In Festo S. Thomae Apostoli, No. 7 «Documenta [on the Gospel for the day, viz., John 20.19–31]», sect. 3 «Cedere sensu et voluntate nostra: 1 A Christo lapsis condescendere»: «Ecce enim Christus ob unam ovem exerrantem, post dies octo iterum redit ianuis clausis ad coetum discipulorum, iterum stat in medio, iterum ait: Pax vobis; sicut ante octiduum, ut ostendat se nunc propter unum Thomam venisse, id omne faciens uni Thomae, quod prius fecerat omnibus discipulis. Huius igitur exemplo conemur unusquisque, maxime qui ex officio obligamur, lapsis subvenire, et in gratiam ipsorum nihil non moliri, hortari, obsecrare, increpare opportune importune cum omni patientia. Ne simus instar Cain, qui de fratre interrogatus dicebat: Numquid custos fratris mei sum ego? Gen. 4.[9]. Neque instar Sacerdotum, qui Iudae poenitentia ducto dicebant: Quid ad nos? tu videris, Matth. 27.[4]."

Образ 3. Taken from Faber, In Festo Nativitatis Christi, No. 9 «Concio seu Documenta Salvatoris nati [on the Gospels for the day, viz. Luke 2.1–10, John 1.1–14]», sect. 1 «Documenta e stabulo»: «Si enim Iulius Caesar videns aliquando apud Gades in Herculis templo imaginem Alexandri Mag. iuvenis, graviter ingemuit, quod Alexander in tarn brevi triginta annorum aetate orbem репе totum subegisset, ipse vero in eadem nihil dum praeclari egisset, apud Bapt. Fulg. 1. 8. An non similiter suspiremus, quod in tanta aetate tarn teneri et molles simus, nec quicquam ferre possimus: qui videmus Christum in tantilla aetate tanta esse passum?»

Образ 4. Taken from Faber, ibid., sect. 6 «Ex foeno»: «Franciscus Gallorum Rex I. ut primum literas, a quibus sui Maiores semper abhorruerant, amare coepit, statim secuta nobilitas est, deinde reliqui ordines tanto studio bonas artes conquisierunt, ut nusquam deinceps literatorum copia extaret maior. Bodin. method, hist. c. 6.» Published in Buslaev and PLDR.

Образ 5. Taken from Faber, Dominica 19 Post Pentecosten, No. 6 «Media ac modi quibus Deus vocat», sect. 3 «Per exempla bonorum»: «Nullus enim magnes ita ad se ferrum trahit, uti bonorum exemplum homines.»

Образ 7. Taken from Faber, In Festo Purificationis B.M.V., No. 1 «Cur Christus praesentari in templo, et Deipara purificari voluerit», sect. 1 «Ut doceret obedientiam»: «Refert Polynaeus libro 4. quod Alexander M. Tyrum oppugnans, cum amplam follam [?for 'fossam’] moenibus Tyriorum adiectam superare cuperet et milites cunctantes videret, primus ipse corbem arena plenum apportarit. Milites ergo cum Regem suis manibus imperata facientem viderent abiectis chlamidibus regem imitari celeriter fossam aequarunt, atque ita tandem Tyrum occuparunt.» Published in PLDR.

Образ богатых и нищих. Taken from Faber, Dominica 2 Post Pentecosten, No. 9 «Documenta [on the Gospel for the day, viz. Luke 14.16–24]», sect. 4 «Discunt pauperes bene sperare»: «Pauperes enim instar columbae illius sunt, ex area Noe dimissae; quae cum non invenisset ubi requiesceret pes eius, reversa est ad eum in arcam : extenditque (Noe) manum suam et apprehensam intulit in arcam [Gen. 8.9]: Corvus vero ex eadem emissus, nequaquam est reversus, quia natantibus in diluvio cadaveribus insidens pabula sectabatur Gen. 8.[7]. Typus opulentorum corvus, qui amor villae, boum et huiusmodi cadaverum illecti et retenti non avolant ad arcam convivii caelestis. Typus pauperum columba, qui cum spes suas ponere in rebus fluxis nequeat, non habentes ubi requiescant, ad Christum et arcam eius contendunt ab eoque adiuti inferuntur caelo.»

Общество. Taken from Faber, In Festo Nativitatis Christi, No. 1 «Quantum hodie mundo gaudium allatum», sect. 4 «Natus»: «Omnia obtinuimus hodiemo die. Primo Deum fratrem, eiusdem scilicet naturae et parentis Adae, cuius et nos sumus; unde etiam nos ipsius patrem et universam haereditatem nacti sumus. Si enim fratres Dei sumus, ergo inter nos communio bonorum et di Visio haereditatis.»

Общество 2. Taken from Faber, Dominica 18 Post Pentecosten, No. 1 «Quid requiratur a civitate, ut sit civitas Christi», sect. 1 «Christum libenter suscipiat»: «Contra civitatem diaboli primo incolunt Samaritani, Luc. 9.[52–53] qui Christum ad se divertere volentem non receperunt; quia scilicet facies eius erat euntis in Ierusalem , ut ait Lucas, id est, qui pergebat in Ierusalem ad adorandum more Iudaeorum: non in montem Garizim, more Samaritanorum.»

Общество 3. Taken from Faber, ibid., No. 8 «Documenta [on the Gospel for the day, viz. Matt. 9.1–8]», sect. 3 «Gestatores ... 2 Quantum bonum sit societas bona»: «Etenim visa portitorum fide et charitate Dominus impertit sanitatem paralytico. Ergo nostra mérita possunt etiam aliis prodesse, in quorum salutem diriguntur. Ergo utile est peccatoribus versah inter bonos; quod experti illi, qui cum S. Paulo navigarunt Act. 27.[27–44] numéro 276. qui omnes Paulo donati et in eius gratiam servati sunt, alias mergendi vel ob suam inobedientiam. Expertus Putiphar gentilis, cuius domui benedixit Dominus propter Ioseph servum eius, Gen. 39.[5]. Expertus Laban et ipse gentilis, cuius substantiam multiplicavit Deus propter Iacob servum, Gen. 30.[27].»

Овца. Taken from Faber, Dominica 2 Post Pascha, No. 6 «Signa ovium Christi, seu praedestinatorum». The poem summarises the whole sermon, as follows: 11. 1–10 is lossely based on the Thema: «Et quoniam Christus suos electos ovibus comparavit, non obscure insinuavit, fore nos de illorum numéro, si habuerimus indicia ilia, e quibus noscitur ovis.» 11. 11–22 cf sect. 1 «Mansuetudo»: «Agnoscitur ovis ex mansuetudine, quia sola ex animantibus omnino inermis est, пес utitur aliquo defensionis genere; nec enim cornibus ferit, nec unguibus lacerat, nec dentibus mordet, nec calcibus icit, quantum vis male tractetur. ... Ita etiam ovis Christi noscitur ex eo, si quis proximum suum etiam inimicum non contemptim tractet, adeoque cornibus superbiae non feriat, si vindictae appetitu non laceret, si dentibus detractionis non mordeat, si dicta factaque eius non male interpretetur, etc.» 11. 23–32 cf sect. 2 «Patientia»: «Ex patientia, quia ligari et tonderi se patitur, nec répugnât sicut canes et feles.» The remainder of this part of the poem is not taken from Faber. 11. 33–38 cf sect. 3 «Eleemosynae Studium»: «Ex multiplici sua utilitate; pascit enim homines came sua, potat lacte, vestit lana. ... Sic etiam oves Christi agnoscuntur ex liberalitate, si pascunt esurientes, si potum dant sitientibus, si vestiunt nudos.» 11. 39–42 cf sect. 5 «Appetitus verbi Dei»: «Ex salis appetitu, avide enim salem comedit et ex eius frequenti comestione foecundior fit. Similiter oves Christi agnoscuntur ex eo si salem appetant doctrinae salutaris, et verbi Dei praecones, de quibus Matth. 5.[13] dicitur; Vos estis sal terrae, libenter audiant.» 11. 43–52 cf sect. 6 «Frequens et debitus usus Sacramentorum»: «Ex pastu, quia avide valde et quasi insatiabiliter praesertim ingruente pabulatur hyeme, ut refert sanctus Ambrosius in hexam. quasi sciens paulo post herbas frigore adurendas. Ita ovis Christi dignoscitur ex frequenti usu Sacramentorum Confessionis et Eucharistiae. ... Quod si igitur avide comedas herbas horum Sacramentorum, dum nunc pascua durant, antequam veniat hyems mortis, ubi herbae illae non erunt amplius, indicium praebes tuae praedestinationis.» 11. 53–56 cf sect. 7 «Timor, et fuga peccati»: «Ex timiditate et pavore quia non tantum lupum timent, sed etiam omnem luporum speciem, et qui lupis aliquantum similes sunt. Ita et oves Christi noscuntur ex timoré et fuga peccatorum et quidquid peccati speciem repraesentat.» 11. 57–60 cf sect. 8 «Studium orationis»: «Ex crebro balatu: sic ovis Christi et praedestinatus ex studio orationis, si iuxta praeceptum Apostoli sine intermissione [1 Thess. 5.17] oret, hoc est, frequenter et quandocumque fert occasio et nécessitas.» Simeon has not summarised sects. 4 «Poenitentia et mortificatio» and 9 «Humilitas».

Овцы Христовы. Taken from Faber, Dominica 2 Post Pascha, No. 9 «Mysteria [on the Gospel for the day, viz. John 10.11–16]», sect. 7 «Quinam oves»: «Hoc loco esse omnes fideles, sive bonos, sive malos, qui in ovili Christi sunt. ... Recte autem homines comparantur ovibus. Primo quia uti oves, ita et ipsi a natura inermes creati sunt, ut mansuetudine pollerent. ... Quarto singulae Respublicae singulos habere rectores debent, quemadmodum et singula ovilia singulos duces. Aristot. ibidem [i.e., 6. hist. anim. cap. 19.]. Quinto saepe et facile deviant ab aequo et recto, quemadmodum et oves a via et grege; unde ut hae lupo, ita illi daemoni praeda fiunt.»

Овцы Христовы 2. Taken from Faber, ibid., immediately following: «Dicuntur hae oves primo Christum pastorem suum agnoscere (cognoscunt me meae [John 10.14]).«

Овцы Христовы 3. Taken from Faber, ibid.: «Secundo, audire vocem eius (vocem meam audient [John 10.16]).»

Овцы Христовы 4. Taken from Faber, ibid., immediately following: «Solent enim agnoscere oves vocem matrum e millibus licet aliis, nec non et pastoris sui vocem ac sibilum: ita ergo et fideles non modo Ecclesiae universalis matris suae vocem, sed etiam pastorum suorum mandatum et nutum audire convenit.»

Овцы Христовы 5. Taken from Faber, ibid., sect. 8 «Quae oves aliae extra ovile»: «Quae oves aliae extra ovile Synagogae fuerunt? Resp. fuisse Gentes. Fuerunt enim ab initio mundi semper iusti aliquot ante Synagogam exortam, qui de semine Iudaeorum non erant. ... Has igitur oves adducturum se ait Christus, ut ex utroque ovili, Gentilium et Iudaeorum unum faceret, eadem fide, iisdemque legibus sub uno summo pastore visibili colligendum, eadem doctrina, iisdem Sacramentis et caeremoniis pascendum.»

Овцы стада знает Христос. Taken from Faber, ibid., No. 7 «Signa Reprobationis», Thema. 11. 1–12 cf Faber: «Tametsi Christus pastor noster bonus cognoscit oves suas, quas caelo vult inferre, nos tamen eas non cognoscimus, neque solum alios utrum oves Christi sint, sed nec ipsi nos, testante Ecclesia[s]tico, cum dixit c. 9.[Eccles. 9.1] Nescit homo utrum amore an odio dignus sit. Nec cognoscemus nisi in iudicio, quando segregabit Christus oves ab hoedis. Ergo nunc inter oves Christi etiam hoedi sunt, qui tamen saepe oves putantur.» 11. 13–16 cf Faber: «Quantum igitur, charissimi, timere semper debemus? quam solicite semper salutem nostram operari? nam ut S. August. 1. de ovibus c. 10. ait: Ovem te putas, hircum te forte Deus novit."

Овчя. Taken from Faber, In Festo Nativitatis Christi, No. 6 «Quid muneris attulerint Christo Pastores», sect. 1 «Agnus, qui est Norma Fidei». 11. 1–10 cf Faber: «Agnus fidei normam docet, quia non tarn ex visu, quam ex auditu cognoscit matrem; eius enim vocem ex millibus agnoscit, licet unus sit omnium balatus, unus color, odor, etc. imo licet mater sibi amplius similis non sit, vel quia tonsa, vel quia aliter deformata; neque examinât matrem ad oculum, num vere eius mater sit, sed ad vocem tantum eius attendit: quia audita mox ad illam properat et ubera eius sugit.» The analogy which Faber draws from this account is that the shepherds on the night of the Nativity went to Bethlehem and found God solely following the spoken word of the angel. Simeon's moral has a somewhat different emphasis, which is that Christians should heed the Word of God as spoken by the Church.

Огнь. Taken from Faber, Feria 2 Pentecostes, No. 2 «Cur in linguis igneis apparuerit Spiritus Sanctus», Thema: '«Terra enim (inquit S. Gregorius horn. 30. in Evang.) vocata sunt corda terrena, quae dum semper infirmas in se cogitationes congerunt, a malignis spiritibus conculcantur. Sed ignem Dominus in terram mittit, cum afflatu Sancti Spiritus corda camalia incendit. Et terra ardet, cum cor camale, in suis pravis voluptatibus frigidum, relinquit concupiscentias praesentis saeculi, et incenditur ad amorem Dei.'»

Огнь 2. Taken from Faber, In Festo S. Stephani Protomartyris, No. 5 «Qua ratione christiani debeant esse pulli», sect. 2 «Ora»: «Hinc dicebat S. Greg. Nazianz. Orat. 1. Theol. quae est 33. ’non tam saepe respirare, quam Dei meminisse debemus. Sicuti enim ad refrigerandum cor, caloremque naturalem temperandum perpetua opus habemus respiratione: ita (et multo magis) opus habemus continuo ad Deum per orationem recursu ad cohibendum refroenandumque inordinatum concupiscentiae ardorem, qui vires animae nostrae iugiter rodit atque depascitur.»’

Огнь 3. Taken from Faber, Dominica 19 Post Pentecosten, No. 3 «Cur tam variis poenis inferi exagitentur», sect. 6 «Cur igne et cur sulphureo»: «Qui per ignem cupiditatis, avaritiae, luxuriae, irae, invidiae maxime peccant homines; igne igitur puniendi sunt.»

Огнь Антониев. Taken from MSE (1653), «Imago», No. 8 «De Geusiis statuam D. Antonii invadentibus & divina eorundem vindicta»: «Anno illo Geussiaco 1566, cum per Belgium passim Iconoclastae in venerandas Sanctorum imagines desaevirent. Buschoduci accidit, quosdam D. Antonii imaginem gladiis, ascia, & bipenibus in frusta concidere, ut incendio via publica abolerent. Verum quid accidit? non sane impune tulere impii: e vestigio namque ilia peste, quam D. Antonii iam olim appellamus Christiani (quod illi depellendae sint eius apud Deum pii experti saepe Patronum) corripiuntur, totoque utriusque corpore instar granorum piperis pestilens ille ignis ebullit, domum sese recipiunt infelices, quorum plaga socii deterriti rogum deserunt trepidi. Tam atroci atque voraci consumebantur miseri totum per corpus incendio, ut postidie impiam efflarint animam, & funesta reliquerint cadavera variorum colorum stigmatibus caeruleis, prasinis atris insignita. ... D. Wilhelmus Lind.1. 2. de fug. Idolis. c. 1. Item Apologetic, ad Germanos to. 2. c. 21.» (p. 359).

Огнь мира геенны. Taken from Meffreth, Dominica 8 Post Trinitatis, No. 2. 11. 1–4 cf Meffreth: «Quantum ad Tertium ponit ignis intolerabilitatem, cum dicit; Et in ignem mittetur [Matt. 7.19]. Circa quod Nota, quintuplex est differentia inter ignem inferni & ignem praesentis seculi.» 11. 5–8 cf Meffreth: «Prima. Sicut secundum Augustinum habet se ignis depictus ad ignem nostrum, sic se habet ignis noster ad ignem inferni.» 11. 15–16 cf Meffreth: «Secunda quia ignis praesens, solum adurit corpus, sed ignis inferni corpus & animam.» 11. 17–20 cf Meffreth: «Tertia differentia, vbi praesens ignis ardet ibi lucet, sed ignis inferni ardet sed non lucet, quia ibi sunt tenebrae exteriores, Matth. 22.[13]. Sed hoc intellige, quod non lucet eis ad aliquam consolationem, sed lucet ad poenae augmentationem.» 11. 21–22 cf Meffreth: «Quarta differentia, ignis praesens consumit materiam, quam incendit. Sed ignis inferni non consumit.» 11. 23–26 cf Meffreth: «Quinta, quia ignis noster iste est extinguibilis, sed ignis inferni non» (Pars aestiv., p.317). Meffreth does not mention the ocean.

Огнь геенский. Taken from Meffreth, Dominica 2 In Advent., No. 1: «Refert enim Solin. in libr. de mirab. mundi, quod Asbestos, qui est lapis Arcadiae ferrei coloris & in igne semel accensus nunquam extinguitur. Et si hoc potest natura, multo magis naturae creator. ... Cum sit corporeus in seipso, reprobos corporaliter exurit: nec studio humano succenditur, nec lignis nutritur, sed datus semel durat inextinguibilis, & successione non indiget, & ardore non caret» (Pars hyem., p. 29).

Огнем осолитися. The poem is located in A among a series of poems that derive from Faber, Dominica 3 Post Pascha, No. 7 «Non esse vane laetandum in mundo, sed plorandum potius», but does not appear to have been drawn from this sermon. Simeon is alluding to the obscure text in Mark 9.49: «For every one shall be salted with fire, and every sacrifice shall be salted with salt.»

Око. Taken from Faber, In Festo Nativitatis Christi, No. 4 «Praecipui fines, ob quos Verbum саго factum», sect. 2 «Instructio»: «Denique ad hoc indicandum vult S. August, tract, in loan, et lib. 5. homil. horn. 43. Christum ut sanaret coecum natum, loan. 9.[6] expuisse in terram, et fecisse inde lutum eoque quasi collyrio oculos coeci sanasse. Saliva ex ore prodiens quasi Verbum est, lutum natura humana cui unitum verbum patris hominem excoecatum illuminavit.»

Око 2. Taken from Meffreth, Dominica 13 Post Trinitatis, No. 3: «Dicunt naturales quod oculi humani naturaliter delectantur in tribus. In fontium limpiditate, florum viriditate, & speculorum claritate. Quia dicit Metrista.

Fons, speculum , gramen, dantoculis alleuiamen» (Pars aestiv., p. 375).

Око, избоденно образу. Taken from MSE (1653), «Imago», 3 «Constantinus Cypri Episcopus in concilio Nicaeno 2. actione 4. de quodam C yprio, qui im aginem Deiparae violans, méritas luit suae impietatis poenas». 11. 1–9 cf MSE : «Fuit vir Cyprius in urbe Constantia armentarius ['herdsman'; Simeon calls the man столяр 'carpenter'] qui orandi causa in virginis Deiparae sacellum concessit, atque cum inter orandum suspiceret imaginem Virginis ex coloribus in parietibus expressum, animadvertit, ac indignabundus dixit: Quorsum haec? Statimque stimulo quo boves agebat sublato, eidem imagini Virginis dextrum oculum eruit.» 11. 9–16 cf M SE: «Egressus porro dum forte pecus ad maturandum iter pungit, ecce stimulus confringitur, & ea pars, cui ferrum erat infixum, in dextrum hominis oculum recta involat, ac miserum oculo privat. Narrat hoc Constantinus sanctissimus Cypri Episcopus coram toto consessu patrum, verbisque disertis adiungit: Hunc ego Constantinus virum vidi, & unoculum etiam ex hac causa esse cognosco. Concilii Nicaeni 2. actione 4.» (p. 357).

Оружие. Taken from Faber, Dominica 4 Post Pascha, No. 3 «Itinera aliquot bene praecogitanda», sect. 3 «Iter ad militiam, matrimonium, dignitatem»: «Quare sicut David contra Goliathum pugnaturus, accepit baculum et fundam: ita miles assumat crucem et rosarium, seu orationem, saltern iaculatoriam, qua quinque id est, pauca verba precatoria ad Deum crebro tarnen eiaculetur.» It seems that this edition of Faber has omitted to mention the five stones that David picked up.

Оружие 2. Taken from Faber, In Festo Matthiae Apostoli, No. 5 «Commendatur Mansuetudo et Humilitas», sect. 1 «A natura». 11. 1–18 cf Faber: «Alia enim animalia comibus, alia unguibus, alia dentibus, alia calcibus, alia rostris, alia veneno, alia pedum vel pennarum pernicitate instructa sunt. Homo nullo horum armatus est. Voluit ergo Deus ut his omnibus abstineret, nisi urgente necessitate aliunde paratis armis cogeretur se munire.» The remainder of the poem appears to be Simeon's own invention.

Отец Бог. Taken from Faber, Dominica 14 Post Pentecosten, No. 9 «Mysteria [on the Gospel for the day, viz. Matt. 6.24–33]», sect. 3 «Quomodo Deus vocatur Pater noster». 11. 1–6 cf Faber: «Qua ratione Deus vocatur etiam Pater noster? Sic enim semel et iterum appellatur a Christo in hodiemo Evangelio. Resp. Plures etiam ob causas. Primo, Pater noster est creatione. ... Deus dat nobis et infundit animam, formatque et augmentât corpus.» 11. 7–8 cf Faber: «Secundo, pater est educatione. ... Unde Christus se gallinae comparât, quae congregat pullos suos sub alas, ne rapiantur a milvo [Matt. 23.37].» 11. 9–10 cf Faber: «Tertio, pater est instructione et correctione. ... Ipse inspirât bona desideria, ipse mentem intus illuminât, ipse etiam variis modis castigat.» 11. 11–12 cf Faber: «Quarto, pater est dotatione et plurimorum bonorum cumulatione.» 11. 13–14 cf Faber: «Quinto, pater est haereditatis provisione, et quidem caelestis atque aetemae.»

Отец Бог 2. Taken from Faber, ibid.: «Certe olim mortales, etiam Iudaei, non fuerunt ausi Deum appellare Patrem; Dominum appellabant, quia nimirum Deus crebro illud intonabat: Ego Dominus 'Et nusquam invenitur, inquit August. 1. 2. de serm. Dorn. c. 8. praeceptum populo Israel, ut diceret: Pater noster, ut oraret Patrem Deum sed Dominus eis insinuatus est, tamquam servientibus id est, secundum camem viventibus.' At in lege nova, quia se longe blandiorem ac munificentiorem exhibuit fidelibus, Pater ab iis vocari voluit, ut coleretur, non iam velut Dominus a mancipiis, servili scilicet timoré, sed tamquam Pater a filiis, timoré filiali seu amore.» 1. 10 ’Ветху деньми’ cf Dan. 7.9, 13, 22.

Отец Христос. Taken from Faber, In Festo Nativitatis Christi, No. 2 «Tituli Salvatoris nati», sect. 5 «Pater futuri saeculi». 11. 1–4 cf Faber: «Pater futuri saeculi, primo, quia futurum saeculum novae legis seu futuros christianos veluti pater filius ad novam et Evangelicam vitam adeoque ad sanctitatem futuri saeculi instituit.» 11. 5–8 cf Faber: «Secundo, quia post passionem resurgens, in caelum ascendens, eius ianuam nobis aperuit, resurrectionem item et vitam alterius saeculi aeternam promeruit.» 11. 9–11 cf Faber: «Tertio, quia in futuro demum saeculo vere noster Pater erit, cum nos filii in sinu eius positi, iucundabimur.» The image of the meal (11.11–14) appears to be Simeon's.

Отец светов. The title alludes to James 1.17: «Every good gift and every perfect gift is from above, and cometh down from the Father of lights, with whom is no variableness, neither shadow of turning.»

Отче наш. Taken from Faber, Dominica 5 Post Pascha, No. 4 «Causae cur interdum non audiantur preces nostrae a Deo», sect. 4 «Quia forte in peccatis haeremus». 11. 7–30 cf Faber: «Quomodo igitur tu oras: Pater noster cum nolis esse filius? quomodo: sanctificetur nomen tuum, cum tu blasphemes iugiter tota die? quomodo: adveniat regnum tuum, cum tu id non desideres, sed ad infemum properes? quomodo: fiat voluntas tua, cum earn nunquam facias? quomodo: panem nostrum, e tc . cum tu pauperibus eum subtrahas? quomodo: dimitte nobis débita nostra, etc. cum non dimittas inimico tuo? quomodo: et ne nos inducas, etc. cum tu tot peccandi occasionibus ultro te exponas? quomodo: libera nos a malo, cum tu ipse liberari nolis?»

Отче наш 2. Taken from Faber, In Feriis Rogationum, No. 12 «Oratio Dominica exponitur». The poem summarises elements of the whole sermon, as follows: 11. 1–4: the commentary on the opening phrase of the Lord's Prayer appears to be Simeon’s own. 11. 5–8 cf Faber, sect. 3: «Sanctificetur nomen tuum dicitur primo, ut sanctificetur in nobis.... Secundo, ut glorificetur Dei nomen a nobis per confessionem et bona opera. Greg. Nyss. de orat.» 11. 9–12 cf sect. 4: «Adveniat regnum tuum dicitur primo, ut regnet in Ecclesia et in mentibus fidelium per gratiam.» 11. 13–18 cf sect. 5: «Fiat voluntas tua dicitur primo, ut possimus earn facere, et obedire omnibus Dei mandatis. ... Sicut in caelo et in terra dicitur,... Tertio, ut etiam in illis qui adhuc terreni sunt, fiat voluntas Domini, sicut fit in iustis. Cypr. in orat. Dom. et August, ubi sup. [i.e., 1. 2. de ser. Dom. in monte с. 11. et ser. 135. de temp.].» 11. 19–24 cf sect. 6: «Panem. Primo corporalem, sed veluti adminiculum spiritualis panis, hoc enim est quod Salomon petit: Divitias et paupertatem ne dederis mihi, sed tantum victui meo tribue necessaria [Prov. 30.8]. Aug. ep. 121. ad Probam. c. 12. Secundo spiritualem et primo Eucharistiae panem; ideo in Graeco habetur, supersubstantialem. Secundo verbi Dei.» 11. 25–28 cf sect. 7: «Et dimitte nobis débita nostra dicitur primo ut admoneamur omnes nos in conspectu Dei esse peccatores et reos.» 11. 29–30 cf sect. 8: «Et ne nos inducas in tentationem . ... S. Aug. 1. 9. confes. c. 28. ait: Iubet eas (de tentationibus loquitur) tolerare, non amare.» 11. 31–34 f sect. 9: «Sed libera nos a malo dicitur primo, ut liberemur a Daemone. Graeci enim m ali nomine Daemonem interpretantur, qui etsi non natura malus est, in eo tamen omnis vitiositas exuberat, (ait Petrus Laodicensis post Chrys.) et per antonomasiam malus dicitur. ... Amen dicitur primo, adverbialiter, scilicet vere, fideliter, q.d. vere ac fideliter haec petimus.» Note what Faber says about the omitted phrase «For thine is the kingdom, etc»: «In Graeco et Syriaco textu additur: Quoniam tuum est regnum e t potentia et gloria in saecula. Quae tamen verba ab Ecclesia et Latinis patribus non agnoscuntur, neque in emendata editione habentur: a Graecis quibusdam patribus exponuntur, sed videntur in textum Graecum irrepsisse ex ipsorum Liturgia sive Missa.»

Отчество. Taken from Faber, Dominica 18 Post Pentecosten, No. 9 «Mysteria [on the Gospel for the day, viz. Matt. 9.1–8]», sect. 2 «Quae civitas Christi et cur Caphamaum»: «S. Chrysostomus très Christi patrias distinguit, nativitatis Bethlehem, educationis Nazareth, habitationis Caphamaum in adulta aetate.»

Пакость. Taken from Faber, Dominica 12 Post Pentecosten, No. 6 «Quomodo per gratiam Mediatoris sanentur vulnera peccati originalis», sect. 5 «Medela extemarum calamitatum»: «Nec viris iustis causa sunt ruinae [tentationes et tribulationes], sed stimulus ad virtutem, uti eas vocat Apost. 2. Cor. 12.[7] Datus est mihi stimulus carnis meae, angélus Sathanae, qui me colaphizet.» The poem becomes clearer when seen in the context of the whole verse (2Cor. 12.7): «And lest I should be exalted above measure through the abundance of the revelations, there was given to me a thorn in the flesh, the messenger of Satan to buffet me, lest I should be exalted above measure.»

Память смерти. Taken from Faber, Dominica 11 Post Pentecosten, No. 5 «Media ut opera nostra bene fiant», sect. 4 «Fiant studiose»: «Secundo, quasi haec tua actio sit ultima totius vitae tuae. S. Bernardus in spec. Monach. ita monachum instruit: In omni tempore suo dicat sibi ipsi: Si modo moriturus esses, faceres istud?» Faber and Simeon give somewhat different reasons why one should live each day as if one’s last.

Параклит послася. Taken from Faber, Dominica 4 Post Pascha, No. 2 «Quatuor munia Spiritus Sancti», sect. 1 «Paraclitus seu Consolator est, 1 Consolatur Ecclesiam ut sit fidelis, 2 Fideles ne succumbant in tribulationibus»: «Quare sicut mater infantem deserens, nutricem ei relinquit, et pater filium a se ablegans, paedagogum ei assignat, ita Christus ab Ecclesia recedens non reliquit earn orphanam, sed Paraclitum ei dedit. Consolatur ergo Ecclesiam primo. Ut fidelis sit usque ad mortem, et patienter expectet beatam illam spem et adventum magni Dei. ... Secundo, consolatur fideles in afflictionibus et tribulationibus ne succumbant, sed praeterea gaudeant in illis.»

Пастырь 2. This poem, together with Nos 3–6 under the same title and the poems Пастырь Христос, Пастырь добрый Христос, and Пастырь и наемник 1–3 are all located together in A, though not in the same order as in C (see Table of Sources in vol. 3 of the present edition), and are all inspired by, if not taken verbatim from, Faber, Dominica 2 Post Pascha, No. 9 «Documenta [on the Gospel for the day, viz. John 10.11–16]». Пастырь 2 and 3 do not appear to have an exact parallel in Faber.

Пастырь 4. Taken from Faber, ibid., sect. 4 «Quinam mercenarius»: «De [mercenariis] ait Ezechiel c. 34.[2] Vae pastoribus Israel qui pascebant semetipsos: nonne greges a pastoribus pascuntur? Lac comedebatis, et lanis operiebamini, et quod crassum erat occidebatis: gregem autem meum non pascebatis.«

Пастырь 5. Taken from Faber, ibid.: «Pastoris nomine indignus est, qui se potius quam oves pascit. Illos Zach. c. 11 .[17] vocat idola: О pastor et idolum.»

Пастырь 6. Taken from Faber, ibid.: «Quarto, [mercenarii] dicuntur veniente lupo dimittere oves et fugere.»

Пастырь Христос. Taken from Faber, Dominica 2 Post Pascha, No. 9 «Documenta [on the Gospel for the day, viz. John 10.11–16]», sect. 1 «Christus quomodo pastor». 11. 1–12 cf Faber: «Christus quomodo pastor? Resp. quia instar pastoris Ecclesiam suam regit et custodit. Primo enim oves suas pascit SS. Eucharistia aliisque Sacramentis et verbo Dei. ... Sicut pastor innixus baculo suo stat intentus in suas oves, num quae aberret, vel an lupus aliquis adventet: sic Christus invigilabit Ecclesiae suae.» 11. 13–16 cf Faber: «Sanctus Hieronymus Zach. 11. pastoris insignia describit, Christo convenientia. Sunt autem pera, baculus, fistula, sibilus, melotes, seu ovis exuvium, et canes.» 11. 17–18 cf Faber: «Peram, imo multas peras gerit, vascula scilicet Sacramentorum, in quibus gerit animarum pharmaca et pabula.» 11. 19–20 cf Faber: «Baculum praefert, Crucem, de qua Psalm. 22.[23.4] Virga tua et baculus tuus ipsa me consolata sunt. Nulla enim re magis recreantur Christi oves, quam Crucis et Passionis Dominicae assidua meditatione. Eo Daemonem prostravit et ab ovili suo arcet hodieque, dum vel nudo Crucis signo insidias eius depellit, et annihilât.» 11. 21–22 cf Faber: «Melotes in Christo quid, nisi humana eius natura, quam de ovibus suis, ut per omnia eis similis fieret, assumpsit?» 11. 23–24 cf Faber: «Fistula, qua mulcet oves, verba sunt divina, condones et Scripturae sacrae, aliique libri pii, quibus plena est Ecclesia.» 11. 25–28 cf Faber: «Sibilus sunt inspirationes cordis, quibus homines vocat ad se, et revocat a vitiis.» 11. 29–32 cf Faber: «Denique Molossi eius sunt Ecclesiae Doctores et Concionatores, Praelati, Confessarii, qui latratibus suis Ecclesiam defendunt, et ab ovili lupos arcent.»

Пастырь добрый Христос. Taken from Faber, ibid., sect. 2 «Quomodo Christus pastor ille bonus». 11. 1–8 cf Faber: «Ideoque a S. Petro ер. 1. cap. 5.[4] vocatur P rin ceps pastorum . Est ergo pastor bonus per excellentiam. Primo, quia Deus, qui est essentialiter bonus; quomodo nemo alius censeri bonus potest, ut indicavit Dominus adolescenti cuidam dicens: Nemo bonus nisi solus Deus, Marc. 10.[18].» 11. 9–12 cf Faber: «Secundo, quia etiam secundum humanitatem adeo bonus fuit, ut nihil unquam mali admiserit, nec admittere potuerit.» This sentence in Faber makes it clear that человек (1. 9) refers to Christ. 11. 13–28 cf Faber: «Tertio quia officium pastorale per excellentiam administravit, quo modo nemo unquam. Imprimis enim summo cum amore intravit per lutum, per spinas et clavos crucis, ut ovem perditam recuperaret: ... nec qualemcunque vitam posuit, sed vitam hominis Dei, toto mundo pretiosiorem. Posuit etiam sponte, mera liberalitate et amore. Posuit quoque gratis, quaerens ovium emolumentum.»

Пастырь и наемник. Taken from Faber, ibid., sect. 4 «Quinam mercenarius»: «D. Greg. horn. 14. in Evang. ait: 'Non pastor, sed mercenarius vocatur, qui non pro amore intimo oves Dominicas, sed ad temporales mercedes pascit.'»

Пастырь и наемник 2. Taken from Faber, ibid., immediately following: «[D. Greg. horn. 14. in Evang. ait:] 'Mercenarius quippe est, qui locum quidem pastoris tenet, sed lucra animarum non quaerit.'»

Пастырь и наемник 3. Taken from Faber, ibid., immediately following: «Et S. August, tr. 46. in loan, super hunc locum: 'Sunt quidam Ecclesiae Praepositi, de quibus Paulus Apostolus dicit: sua quaerentes, non quae Iesu Christi. Quid est sua quaerentes? Non Christum gratis diligentes, non Deum propter Deum quaerentes, temporalia commoda sectantes, lucris inhiantes, honores ab hominibus appetentes; haec quando amantur a proposito et propter haec servitur Deo, quisquis est talis, mercenarius est.'»

Паучина. Taken from Faber, In Festo S. Andreae, No. 2 «Homines comparantur piscibus», sect. 1 «Pisces aquis immersi sunt»: «Heliogabalus Imperator iussit tota Roma araneas earumque telas conquiri et ponderari, ut sciret quantum omnium pondus esset, et quantus Romanorum populus inde colligeret.» This passage in Faber immediately follows the passage which is the source of Мухокол (q.v.). Published in Раnčenkо and PLDR.

Печаль. Taken from Faber, Dominica 15 Post Pentecosten, No. 1 «Timor Domini quam merito in nobis esse debeat», sect. 2 «Quia infra nos infernus et purgatorium»: «Tradunt historici Didacum Osorium Hispalis in carcerem a rege Catholico coniectum une nocte, cum esset admodum iuvenis incanuisse, prae nimia animi angustia et mortis metu, Petr. Hisp. Syl. p. 2. cap. 7.» Faber, unlike Simeon, does not state that the king had mercy on his prisoner. Published in A.I. Beleckij, «Stichotvorenija Simeona Polockogo na temy iz vseobS6ej istorii» in O.I. Bilec'kyj, Zibrannja prać, I, Kiev, 1965, p. 408, and in Bylinin.

Печаль 2. Taken from Meffreth, Dominica 3 Post Pascha, No. 2. 11. 1–12 cf Meffreth: «Multa sunt genera tristium personarum, quae ducunt communiter in tristitia dies suos.» 11. 13–20 cf Meffreth: «Primi sunt inuidi, mordaces, qui communiter sunt tristes. ... Domus inuidiae est situata in vallibus pro tanto, quia personae humiles semper inuident superioribus. ... Quanta sunt felicium hominum gaudia, tanti sunt gemitus inuidorum.» 11. 21–30 cf Meffreth: «Secundum genus tristium sunt perfidi & fallaces. Videmus enim, quod omnes perfidi & fallaces sunt communiter male tristes. Nam hypocritae, vt decipiant alios, exteriorem tristitiam simulant, & sanctitatem. Contra quos dicit Dominus Matth. 6. [16] Cum ieiunatis nolite fieri sicut Hypocritae tristes, tales enim sunt iucundissimi in lasciuijs in occulto, & tristissimi ad apparentiam in publico.» 11. 31–46 cf Meffreth: «Tertium genus male tristium sunt cupidi & tenaces, qui semper sunt in timoré, tristitia & dolore, quomodo bona acquirant & acquisita retineant; Nam loquens de quolibet cupido Sapiens Eccles. 2. [23] dicit. Cuncti dies eius doloribus pleni sunt & aerumnis, nec per noctem mente requiescit. ... Illi autem si rogantur a pauperibus pro eleemosynis, tristantur. ... Horum etiam tristitia vertetur in tristitiam sempiternam.» 11. 47–60 cf Meffreth: «Quartum genus tristium sunt in praesenti, stupidi & pertinaces, qui de Dei misericordia, pietate & dementia diffidunt, quorum aliqui de proprijs peccatis irremediabiliter sic tristantur, vt dicant, Sacramentum paenitentiae eis non prodesse ad salutem, vel quia iustitia Dei non permittet paenitentibus misereri.» 11. 61–92 cf Meffreth: «Quintum genus tristium in praesenti sunt Christiani veraces, qui hic aduersa & tristitias passi sunt, cum reprobi gaudia habuerunt. Vnde Hugo super Ecclesiasten dicit. Reprobi qui diligunt vitam temporalem, & eius iucunditatem gaudio vitae perpetuae anteponunt. Ista praesentia toto desiderio amplectuntur, atque in eis omnem felicitatem constituunt. Electi vero temporales tristitias, & dolores patientes sustinent, vt ad ea, quae promissa sunt, gaudia aetemitatis possint peruenire, & in eorum respectu, quicquid transitorium non metuunt, & si dulce non concupiscunt, vnde accidit, vt temporalis vitae amatores prius habeant bona, deinde mala accipiant. Spirituales vero aduersis exerceantur, deinde per bona attingant, illis primo bona, vltimo mala; istis primo mala, vltimo bona» (Pars aestiv., pp. 89–90).

Печаль грешному. Taken from Faber, Dominica 3 Post Pascha, No. 7 «Non esse vane laetandum in mundo, sed plorandum potius», sect. 1 «Iubent debita nostra»: «Iubent debita nostra, peccata scilicet praeterita eorumque poenae adhuc luendae: quae saepe plurima et ingentia sunt. Experimur autem nos cum magnis debitis premimur, vix dormire posse, diu noctuque angi, aliquos propterea sibi ipsis песет inferre.» cf Плачь грешному below which is taken from the same passage.

Печемся о мире. Taken from Faber, In Festo Ascensionis Domini, No. 6 «Quomodo Christum prosequi et comitari in caelum quisque debeat», sect. 4 «Contemptu rerum terrenarum»: «Peto a vobis, auditores, ut aspiciatis ad caelum quo ascendit Christus, et ad terram, ubi nos degimus. Quid haec respectu caeli? Punctum est, nihil est; et tarnen pro hoc puncto adeo contendimus. Contra: О Israel, quam magna est domus Dei, et ingens locus possessionis eius! ait Baruch [3.24].»

Пир. Taken from Faber, Dominica 16 Post Pentecosten, No. 6 «Qualia esse debeant convivia Christianorum». The poem briefly summarises the whole sermon, as follows: 11. 5–6 cf sect. 1 «Convivium a Dei laude inchoandum». 11. 7–8 cf sect. 2 «Moderamen in cibo potuque servandum». 11. 9–10 cf sect. 3 «Attendat quisque sibi». 11. 11–12 cf sect. 4 «Moderanda hilaritas». 11. 13–14 cf sect. 7 «Ambitio absit» (cf Место 1 and 2 above, which are both taken from this section). 11. 15–16 cf sect. 8 «Gratiae agendae Deo et hospiti». Published in Majkov.

Пир 2. Loosely based on Faber, ibid., Thema: «In tota S. Scriptura nullibi reperimus tot mala esse patrata atque in conviviis.»

Пир 3. Taken from Faber, ibid., No. 8 «Documenta [on the Gospel for the day, viz. Luke 14.1–11]», sect. 7 «Convivia sic celebranda, ut mentem cum ventre pascamus»: «Convivia, si celebranda sunt, ita celebrare, ut non ventrem solum, sed mentem reficiamus.»

Пирове смертнии. Taken from Faber, ibid., No. 6 «Qualia esse debeant convivia Christianorum», Thema. 11. 1–4 cf Faber: «In tota S. Scriptura nullibi reperimus tot mala esse patrata atque in conviviis' (cf Пир 2 above). 11. 5–8 cf Faber: «In libro Exod. cap. 32. [1–6] post convivium Israelitarum Idololatria instituitur, et ingens caedes patratur.» 11. 9–12 cf Faber: «In lib. Iud. c. 16.[Judg. 16.30] Philistaei convivantes, dum Samsoni illudunt, opprimuntur a ruina domus.» 11. 13–16 cf Faber: «In lib. 1. Reg. cap. 39.[1Sam. 30.16–20] Amalecitae epulantes de iniqua praeda invaduntur et occiduntur а Davide.» 11. 17–18 cf Faber: «In 1. 2 Reg. cap. 13.[2Sam. 13.28–29] in convivio Absalonis occiditur frater eius Amnon.» 11. 19–20 cf Faber: «In lib. lob c. l.[Job 1.18–19] filii eiusdem dum simul convivantur, opprimuntur ruina domus.» 11. 21–26 cf Faber: «Isa. 21.[1–9]: Babylonii opulantes invaduntur a Persis et Medis. Daniel 5.[1–6] dum Balthasar Rex sacrilego assidet convivio, scribitur contra eum in pariete sententia iudicialis.» 11. 27–28 cf Faber: «In 1. 1. Mach. c. 16.[1 Масс. 16.16] Simon frater Iudae Machabaei occiditur in convivio.» 11. 29–30 cf Faber: «Matth. 24.[37–39] scribitur, comedentibus et bibentibus hominibus tempore Noe venisse super eos diluvium, et tulisse omnes.» 11. 31–32 cf Faber: «Marci 8.[6.21–28] in convivio Herodis, decollatur Ioannes Baptista, et affertur caput eius in disco.» 11. 33–36 cf Faber: «En quanta acciderint mala in conviviis, quantae calamitates! Nimirum ubi multa committuntur scelera, ibi multa immituntur supplicia.»

Писа на земли Христос что? Taken from Faber, Dominica 3 Post Pentecosten, No. 5 «Quid faciendum inter detrahentes», sect. 1 «Modeste corrige detractorem»: «Denique dicere poteris detrahenti, quod Christus Scribis et Pharisaeis dixit loan. 8.[7] accusantibus mulierem adulteram: Qui sine peccato est vestrum, primus in illam lapidem tollat. Certe ibi unus post unum exibat. Nec dubium quin et detractor, quicumque sit, os clausurus sit, si hoc audiat. Caeterum non arguit ibi Christus Iudaeos peccatorum suorum in particulari, sed scripsit tantum peccata eorum in terra, ut quivis seorsum sua legere posset, non aliéna (ut vult S. Hieron.) et ita quisque inspectione suorum peccatorum moneretur ad seipsum inspiciendum et corrigendum, non ad alium.»

Писание. Taken from Faber, Dominica 17 Post Pentecosten, No. 8 «Documenta [on the Gospel for the day, viz. Matt. 22.34–46]», sect. 4 «Sacrae Scripturae magna utilitas»: «Ex eo igitur, quod Apostolus asserit, Scripturas divinitus inspiratas esse, colligit D. Chrysostomus eas profundos et divinos habere sensus, ac proinde non esse cuivis obvias et claras, sed arcana multa continere instar fluvii, cuius ex ima aquarum superficies tantum patet, sub qua interior ac longe maior aquarum copia recondita latet, in qua et agnus (humilis) natet, et elephas (superbus) mergatur inquit S. Greg, epist. ad Leandr. Praefat. in lob.»

Писание 2. Taken from Faber, Dominica 14 Post Pentecosten, No. 8 «Documenta [on the Gospel for the day, viz. Matt. 6.24–33]», Thema: «Recte S. Bemardus serm. 33. in Cant, historiam Sacrae Scripturae vocat hortum sponsi et paradisum Dei, primo quia uti e paradiso manant quatuor flumina, quibus orbis terrarum irrigatur, ita e S. Literis quatuor sensus depromuntur, literalis, allegoricus, tropologicus, anagogicus, quibus hominum mentes irrigantur seu erudiuntur et ad virtutum fructus producendos foecundantur.» Most of the poem is given over to an explanation of the terms literal, allegorical, tropological, and anagogical, but this is absent from Faber. For further discussion about Simeon’s approach to the different senses in which the Scriptures may be understood, see Anthony Hippisley, The Poetic Style of Simeon Polotsky, Birmingham: University of Birmingham, 1985, pp. 13–14.

Пити нудящым ответ. Taken from Faber, Dominica 16 Post Pentecosten, No. 5 «Remedia ebrietatis», sect. 3 «Qualis evaseris»: «Quare non male quidam eruditus vir (Glarenus apud Serarium in 1. Iudith. c. 15.) cum in convivio se ab uberiore potu honeste iam excusasset, instarentque alii, canem forte saturum in triclino iacentem videns: ’Num, inquit, isto cane insipientiorem me vultis? Hie paulo ante nobis omnibus cibum petendo et latrando molestus erat. Iam satur desistit, et ego satis iam cum biberim, non desistam?'» Published in Bylinin.

Пища и питие. This poem, like the preceding one, is located in A among several poems on the subject of eating and drinking which derive from Faber, Dominica 16 Post Pentecosten, Nos. 5 and 6 (see vol. 3 of the present edition, Table of Sources), but Simeon does not appear to have taken the idea from Faber.

Пиявица. Published in Pančenko and PLDR.

Пияница душу продаде демону. Taken from MSE (1653), «Anima», No. 1 «Animam propriam quidam ebriosus daemoni vendidit, & ab eo vna cum corpore ad infernum deuehitur». 11. 1–24 cf MSE: «Ingluuiei, iuramentis, & maledictionibus in loquendo Gallia prae caeteris fere terris studet auidius. In hac, vt a fratre Ordinis Praedicatorum audiui, accidit, quod subiungo. Sedebant quidam viri honesti quantum ad seculum, in tabema, & bibebant. Et cum incaluissent mero, coeperunt conferre de diuersis ad inuicem, & inuectus est sermo quid futurum hie post hanc vitam: Tunc vnus: Vanissime, inquit, a clericis istis decipimur, qui dicunt animas sine corporibus viuere post hanc vitam. Hoc dicto in risum omnibus concitatis, aduenit homo statura foris & magnus, & residens cum illis vinum postulabat, bibit, quaerit quis sit sermo inter eos?» 11. 25–36 cf MSE : «De animabus inquit ille qui supra. Si quis esset qui earn vellet emere, foro optimo darem earn, & de precio eius in communioni omnibus ad bibendum. Tunc omnibus cachinnantibus, ille qui superuenerat. Talem, inquit, mercatorem quaero, paratus sum earn emere, dicito, quanti dabis? Et ille claro vultu; Tanti, inquit. Mox conuenientibus eis in precio, soluit emptor statim pecuniam, & laetantibus omnibus biberunt pleno calice, non curante ad primum illo quod animam vendidisset.» 11. 37–54 cf MSE: «Vespere autem facto; Tempus est, inquit emptor, vt quisque nostrum ad propria reuertatur; vos tamen antequam separemur date iudicium; Si quis equum emerit capistri vinculo alligatum, numquid cum equo in ius ementis cederet & capistrum? Cui omnes pariter responderunt; Vtique cederet. Nec mora, venditorem, quaestionis & responsionis horrore trementem, emptor cum anima & corpore videntibus omnibus sursum leuauit in aera, & secum, vt certum est, ad infema protraxit, diabolus enim erat in hominis specie. ... Cantipratensis lib. 2. Apum c. 56. part. 2.» (pp. 35–36).

Пиянство. Taken from Faber, Dominica 15 Post Pentecosten, No. 3 «Quae potissimum vitia iuvenibus vitam abrumpant», sect. 1 «Ebrietas»: «Ut ait S. Chrysostomus ho. 1. ad pop. Non ita terrae natura vexatae aquarum superabundantia continue dissolvitur, ut corporis vis molescit, diffluit et exilis redditur vini potu continuo ingurgitata."

Пиянство 2. This poem is located in A immediately after Пиянство and appears to have been inspired by the same passage in Faber.

Пиянство 3. Taken from Faber, Dominica 16 Post Pentecosten, No. 5 «Remedia ebrietatis», Thema: «Raro admodum contigit asinum aut bovem, nisi impellatur aut luminibus careat, cadere in puteum; adeo sapiunt bestiae, ut pericula sua vitant. Homines vero in puteum cadere adeo rarum non est, ut quotidianum sit. Licet enim pauci labantur in aquae puteum, plurimi tamen sunt, qui non semel; sed multoties labuntur in puteum vini vel cerevisiae, ubi mergunt et suffocant mentem, robur: dignitatem, scientias et quidquid aliud possident.»

Пиянство 4. Taken from Faber, ibid., sect. 2 «Quid perdideris»: «Audi S. Aug. ser. 23. de tern, qui est super hanc Dom. 'Non sit tibi amicus, inquit, qui te Deo vult facere inimicum, qui et tuus et suus est inimicus. Si te et alium inebriaveris: habebis hominem amicum, habebis Deum inimicum. Et ideo sapienter considérât si iustum sit ut te a Deo séparés, dum te ebrioso coniungis.' Sic ille.» cf Пиянство 16 below.

Пиянство 5–6. These two poems are located in A immediately after Пиянство 4 and appear to have been inspired, though not literally derived, from the same passage in Faber.

Пиянство 7. Taken from Faber, ibid., sect. 3 «Qualis evaseris»: «Lacedaemonii servos inebriare consueverunt, et temulentos filiis suis ostendere, ut eorum deformi spectaculo attoniti discerent aversari ebrietatem.»

Пиянство 8. Taken from Faber, ibid.: «Quae igitur ebriorum facies: D. Basilium audiamus homil. 14. 'Eos, inquit, videre licet oculis liventibus, cute subpallida; spiritu gravi, lingua balbutiente ac demissa voce confusa, pedibus puerorum more infirmis ac titubantibus, etc.' Item: 'Miserum spectaculum christianorum oculis, vir aetate florens, corpore robustus, obeundis in exercitu laboribus aptus, aliorum subsidio domum reportatur, neque erigere seipsum valens neque propriis incedere pedibus. Et qui terror hostibus fuerat, ridiculus in foro pueris videtur, etc.'»

Пиянство 9. Taken from Faber, Dominica 4 Post Pentecosten, No. 3 «Quam frustra laborent sectatores mundi», sect. 5 «Gulae et ebrietati dediti»: «Elisaei puer 4. Reg. 4.[2 Kings 4.39–40] in agrum profectus magno studio collegit herbas ut coqueret eas et pararet cibos; sed comedentibus illis, mox exclamarunt omnes convivae: Mors in olla, vir Dei."

Пиянство 10. Taken from Faber, ibid., immediately following: «Ita evenit Lurconibus; quae multo labore per hebdomadam lucrati sunt, festis diebus abliguriunt, et inde quid lucrantur? Primo ad pauperem rediguntur; multos enim crapula ex dominis servos, ex nobilibus ignobiles, ex divitibus pauperes fecit. Deinde sanitatem laedunt; siquidem ebrietas non tarn conciliât, quam arcet voluptatem.»

Пиянство 11. Taken from Faber, Dominica 6 Post Pentecosten, No. 1 «Gula et luxus reprehenditur, temperantia et sobrietas commendatur», sect. 2 «Gula: ... 3 morbos gignit»: «Denique verissimum illud tritum: Plures occiditur crapula, quam gladius, iuxta id Eccl. 37.[Ecclus. 37.31] Propter crapulam multi perierunt; qui autem abstinens est, adiiciet vitam."

Пиянство 12. This poem is located in A amongst several poems (Пиянство 9–10, Вино 4, Несытство) that derive from Faber, Dominica 4 Post Pentecosten, No. 3 «Quam frustra laborent sectatores mundi», sect. 5 «Gulae et ebrietati dediti», yet it appears to be Simeon's own invention.

Пиянство 13. Taken from Meffreth, Dominica 20 Post Trinitatis, No. 1: «Refert etiam Robertus Holkot lect. 122. Quia rusticus quidam inebriatus redijt domum, & de quolibet vno quod videbat, apparebant sibi duo. Considerans ergo duos filios suos, putauit esse quatuor. Imposuit vxori, quod haberet quatuor filios, ipsaque negante; iussit, quod se purgaret, & praecepit vomerem afferri, & poni in ignem. Et dixit uxori suae, quod omnino non crederet nisi portaret ferrum ignitum. Et ilia vt prudens foemina dixit, quod libenter hoc faceret, si tarnen primo ferrum ignitum sibi traderet. Ille autem ferrum ignitum accepit, se pessime laesit & ad sobrietatem deuenit» (Pars aestiv., p. 449). Simeon's concluding section (11. 33–39) does not derive from Meffreth. Published in PLDR.

Пиянство 14. Based on Meffreth, ibid. 11. 1–8 cf Meffreth: «In hoc etiam satis innuuntur quatuor mala, quae ebrietas causât in homine. Primum namque quod priuat hominem vsu rationis, & sensus, & facit hominem deteriorem bestia. ... Secundum malum quod expoliat hominem diuitijs, scilicet quod frequenter magni potatores fiunt pauperes. ... Tertium malum quod reddit hominem derisibilem, non solum inimicis, sed etiam amicis» (Pars aestiv., pp. 449–50). Points 4 – 10 in the poem appear not to derive from this Meffreth sermon.

Пиянство 16. Taken from Faber, Dominica 16 Post Pentecosten, No. 5 «Remedia ebrietatis», sect. 2 «Quid perdideris»: «Audi S. Aug. ser. 23. de tern, qui est super hanc Dorn. 'Non sit tibi amicus, inquit, qui te Deo vult facere inimicum, qui et tuus et suus est inimicus. Si te et alium inebriaveris: habebis hominem amicum, habebis Deum inimicum.» cf Пиянство 4 above.

Плакати в мире. Taken from Faber, Dominica 3 Post Pascha, No. 7 «Non esse vane laetandum in mundo, sed plorandum potius», sect. 3 «Incertitudo salutis». The poem is based on the following passage in Faber: «Incertitudo salutis, quia adhuc navigamus incerto nescientes quomodo appulsuri simus. Iter agens et in sylva oberrans hilaris esse nequit, donee indaget recto se itinere incedere, cur non magis in via salutis?»

Плакати в мире 2. Taken from Faber, ibid., immediately following: «Dum iudicium alicuius incarcerati agitatur inter spem et metum constituti, quomodo is laetari possit, donee certior fiat de liberatione sua, quomodo non suspiriis et lachrymis imploret opem iudicis? Nimis parvi aestimaret vitam suam, si adhuc in carcere cantaret, tripudiaret, luderet. Atqui nobiscum de fortunis omnibus et vita aetema agitur.»

Плакати в юдоли плача. Taken from Faber, ibid. The poem is based on the entire sermon, as follows: 11. 1–4 cf Thema: «Duos sibi plurimum adversatos fuisse in moribus Philosophos narrat antiquitas: Democritum videlicet et Heraclitum. Quorum prior, ubicunque locorum esst, ridere hominesque deludere solebat, adiungens, Cupiditatem diu vivendi hominum meram esse stultitiam. E contra Heraclitum Philosophum semper flevisse, compatientem hominum miseriis. Laert. 1. 5. cap. 2.» 11. 5–8 cf Thema: «Ut S. Chrysostomus horn. 6. in Matth, ait: Flentem Christum frequenter invenies, nunquam vero ridentem.» 11. 13–16 cf Thema: «Audio deinde sapientiorem et meliorem Salomone, Christum, qui Luc. 6.[21] ait: Beati, qui nunc fletis, quia ridebitis.» 11. 21–24 cf sect. 1 «Iubent débita nostra»: «Iubent débita nostra, peccata scilicet praeterita eorumque poenae adhuc luendae: quae saepe plurima et ingentia sunt.» 11. 25–28 cf sect. 4 «Vallis lachrymarum ista»: «Locus, quia sumus in valle lachrymarum et poenitentiae.» 11. 29–32 cf sect. 2 «Obstacula salutis»: «Obstacula salutis nostrae plurima: Tentationes et tentatores, caro, mundus, Daemon, ... qui perpetuo nobis insidiantur, vulnerant et prostemunt nos, vel saltern a salute retardant.» 11. 33–36 cf sect. 5 «Praesentia Dei inspectons»: «Dum ergo tu rides, saltas, laetus es et hilaris, scribit et notât interim manus Dei omnia acta tua.» 11. 37–40 cf sect. 3 «Incertitudo salutis»: «Incertitudo salutis, quia adhuc navigamus incerto nescientes quomodo appulsuri simus. ... Similiter B. Aloysius Bertrandus sedulo flebat, et interrogatus dicebat: Cur non amarissime fleam, cum non certo sciam , an aeternae salutis compos sim futurus? F. M. Iustinian. in vita c. 4.» 11. 41–44 cf sect. 6 «Mors, iudicium et infemus»: «Hoc argumentum affert Ecclesiastes с. 11.[9] dicens: Laetare iuvenis in adolescentia tua, etc. et scito quod pro omnibus his adducet te Deus in iudicium. Vult dicere: Minime laetare, planctum potius assume, quia a tergo mors et iudicium.» 11. 45–48 cf sect. 7 «Gloria non sine fletu obtinenda»: «Spes praemii et gaudii caelestis, quod non sine fletu et bonorum operum difficultate obtinetur.»

Плачь. Taken from Faber, Dominica 15 Post Pentecosten, No. 6 «An et qua ratione mortui lugendi sint», sect. 3 «Lugendi sunt moderate et Christiane seu discrete: ... 2 non more Iudaeorum»: «In cuius rei figuram scribit S. Hieron. in ep. ad Fabiolam de 42. mans. Aaronem planctum esse: Iesum Nave, (qui fuit typus Christi) non esse planctum. Rationem addit: In lege descensus ad inferos: in Evangelio ad paradisum transmigration.

Плачь 2. Taken from Faber, ibid., sect. 1 «Lugendi sunt mortui». 11. 3–6 cf subsect. 1 «Ut testemur nos esse homines»: «Lugendi autem sunt primo, ut testemur, esse nos homines utentes ratione, quae sola apprehendit, quid sit mors.» 11. 7–10 cf subsect. 2 «Ut testemur amorem nostrum»: «Secundo, ut testemur amorem nostrum eumque sincerum erga defunctos. Sic ploravit Christus Lazarum amicum suum defunctum.» 11. 11–12 cf subsect. 3 «Ut ploremus damnum Ecclesiae»: «Tertio, ut deploremus damnum Ecclesiae, cui fidus aliquis minister et operarius utileque membrum est subtractum.» 11. 13–14 cf subsect. 4 «Ut defleamus peccata nostra»: «Quod si peccata nostra non causarunt mortem illam causavit tarnen peccatum primorum saltern parentum per quod mors intravit in mundum.» 11. 15–16 cf subsect. 5 «Ut componamus nos ad Poentitentiam».

Плачь 3. Taken from Faber, Dominica 19 Post Pentecosten, No. 3 «Cur tarn variis poenis inferi exagitentur», sect. 4 «Cur fletu»: «Quarto. Iuste plorant instar mulierum, quia non pugnarunt instar virorum. Hoc responsum dédit Chiquitoni Regi Granatae mater eius, cum e regno et arce sua pulsus a longe ea aspiceret plorans, uti diximus alibi.»

Плачь грешному. Taken from Faber, Dominica 3 Post Pascha, No. 7 «Non esse vane laetandum in mundo, sed plorandum potius», sect. 1 «Iubent débita nostra»: «Iubent débita nostra, peccata scilicet praeterita eorumque poenae adhuc luendae: quae saepe plurima et ingentia sunt. Experimur autem nos cum magnis debitis premimur, vix dormire posse, diu noctuque angi, aliquos propterea sibi ipsis песет inferre.» cf Печаль грешному abоѵе.

Плод безмужный. Taken from Faber, In Festo Annuntiationis B.V., No. 8 «Virginitas Deiparae ante, in, et post partum ostenditur», sect. 1 «Virgo in conceptu»: «Huiusmodi enim sunt inprimis apes, quae absque concubitu multiplicantur teste Virgil, lib. 4. Georgicorum. Deinde vultures, de quibus Ambros, lib. 5. Hexam. c. 10. scribit: Impossibilene putatur in Dei matre, quod in vulturibus possibile non negatur? Avis sine masculo parit, et nullus refellit; et quia viro desponsata Maria peperit, pudoris eius faciunt quaestionem.«

Плоть 2. Taken from Faber, In Festo S. Andreae, No. 1 «Variae Conscientiae», sect. 7 «Bona»: «Periander requisitus, quid in minimo esset maximum? Bona mens, ait, in corpore humano.»

Плоть и кровь Христова. Taken from Faber, Dominica 4 Post Pascha, No. 3 «Itinera aliquot bene praecogitanda», sect. 1 «Iter ad templum vel Sacramenti susceptionem»: «Nisi enim comederimus, mors nobis est: si indigne comederimus, iudicium manducabimus. Prostemamur ergo ante Leonem nostrum cum Centurione, dicamusque, Domine, non sum dignus, etc. [Matt. 8.8].» 11. 5–6 cf 1Cor. 11.29.

Плоти укрощение. Taken from Meffreth, Dominica 3 Post Pascha, No. 11: «Secundum remedium est corporis edomatio, quae debet fieri in iuuentute, quia stultus esset, qui non domaret equum suum, usque dum senex esset, cum donare [for ’domare'] non posset. Sic qui non domat camem suam in adolescentia sua, sed nutrit earn delicate, ita quod non potest earn postea tenere, proijcit earn in lutum peccati» (Pars aestiv., p. 82).

Плотское смешение. Taken from Faber, Dominica 4 Post Pentecosten, No. 3 «Quam frustra laborent sectatores mundi», sect. 4 «Voluptuarii»: «Quid non excogitavit Amnon ut sororem comprimeret? et tarnen mox postea maiore earn prosequebatur odio, quam prius amarit. 2. Reg. 13. [2Sam. 13.15].»

Погибель. Taken from Faber, In Festo S. Andreae, No. 2 «Homines comparantur piscibus», sect. 4 «A capite primum foetent»: «Piscis primum a capite incipit putere, iuxta Graecorum proverbium, ita et respublica a rectoribus fere incipit everti, qui si ignavi et remissi sunt ad pietatem et virtutem, inde vitiorum putredo derivatur in totum eius corpus.» Published in Pančenko and PLDR.

Погибель 2. Published in PLDR.

Погребение. Published in I.P. Eremin, «Poėtičeskij stil' Simeona Polockogo,» TODRL, VI (1948), pp. 140–1, and in Eremin and PLDR.

Подражание. Taken from Faber, In Festo S. Thomae Apostoli, No. 3 'Tncredulitas S. Thomae quamobrem in Ecclesia proponatur», sect. 3 «Ad nostram instructionem»: «Ut Rupertus explicat: Non debemus aspicere, quid aliquando fuerit Apostoli (vel alii Sancti) sed quid per Dei gratiam effecti sint. Non attendendus Petrus negans sed flens; non Saulus persequens, sed Paulus obsequens; non Matthaeus telonarius, sed omnia relinquens; non Thomas dubitans, sed confitens.»

Подражание 2. Taken from Faber, In Festo S. Andreae, No. 5 «Qua ratione omnes christiani sequi possint ас debeant Christum», sect. 3 «Moribus et conversatione». 11. 1–8 cf Faber: «Tertia ratio, quia, qui dominis suis placere volunt, eorum gestus et mores imitantur; uti Clisohpus Philippi Macedonis assentator, qui claudum se fingebat, quod Philippus fractum crus haberet; os et oculos eodem modo contorquebat, quo dominus.» 11. 9–16 cf Faber: «Paulo ante citatus Clisohpus cum Philippo exoculato prodiit, eodem oculo fascis obligato, quasi et ipse simili malo effectus esset. Si quem cibum acrem ori Philippus admoveret, vultum Clisophus contrahebat, quasi et ipse sentiret acrimoniam.» 11. 17–20 cf Faber: «Dionysius cum coecutiret, assentatores alii ut eodem se vitio laborare fingerent, pocula patinasque in mensa velut coeci subvertebant.» 11. 21–24 cf Faber: «Charisophus Dionysium Tyrannum cum cemeret ridere fabulantem cum amicis, risit et ipse de procul; rogatus cur rideret: quod, inquit, ea putem risu digna quae dicitis.» 11. 25–30 cf Faber: «Haec igitur fecerint vanissimae istae simiae mensae et nummorum gratia mortalibus sui simililbus: Deo haec non faciamus?»

Подражание 3. Taken from Faber, In Festo SS. Innocentium, No. 5 «De parentum in Liberos crudelitate», sect. 5 «Alii venenum eis propinant»: «[S. Hieron.] epist. ad Gaudentium pat. educat. ait: 'Ut aqua in adereola digitum sequitur praecedentem: ita aetas mollis et tenera in utramque partem flexibilis est, et quocumque duxeris, trahitur.'» Simeon transfers the analogy from children to subordinates.

Покаяние 5. Taken from Faber, Dominica 3 Post Pentecosten, No. 2 «Vis et efficacia poenitentiae». The poem summarises the whole sermon, as follows: 11. 1–14 reflects the general statement in the Thema that repentance is necassary when a person falls into sin. 11. 15–16 cf sect. 1 «Peccata delet». 11. 17–20 cf sect. 2 «Restituit primam gratiam». 11. 21–24 cf sect. 3 «Restituit bona opera mortificata». 11. 25–26 cf sect. 4 «Conscientiam parit tranquillam». 11. 27–32 cf sect. 5 «Restituit existimationem»: «Restituit et famam, quam peccata abstulerant. ... Patet in Davide, Magdalena, Matthaeo, Zachaeo, Petro, Paulo, aliisque, quorum poenitentiam et sanctitatem solummodo loquimur, non peccata, quae vita posteriore deleverunt.» 11. 33–44 cf sect. 6 «Mutat Dei decretum»: «Probavit hoc in Ninevitis, qui cum ad Ionae praedicationem confugerent ad poenitentiam et punirent semetipsos ieiunio, misertus est Deus super malitia, quam locutus fuerat, ut faceret eis; et non fecit Ionae 3. [ 10]. Hebr, poentituit eum super malo, quod illis inferre decreverat. Ecce poenitentia Ninivitarum flagellum Deo extorsit et decretum eius mutavit.» 11. 49–56 cf sect. 7 «Mutat hominem in virum alterum»: «Mutat hominem in virum alterum, ex carnali in spiritualem, ex bestia in hominem. Cuius rei typus et exemplum fuit Nabuchodonosor, qui ob peccata sua ab hominibus eiectus est, et in sylvis inter bestias degens reptabat, herbas comedebat et mugiebat; postea sibi restitutus et in se rediens ac poentitens; pristinam etiam hominis speciem et Regis dignitatem est consecutus, Dan. 4.[33–36].» 11. 57–66 cf sect. 8 «Proximum aedificat»: «Idem fecit S. Ignatius Loyola: nam Parisiis confitendo peccata iuventutis suae cuidam Sacerdoti impuro, magna contritione multisque lacrymis, eum pariter ad lacrymas et confessionem impulit. De Maria Magdalena concionem inchoans S. Gregorius homil. 33. in Evang. ait: ’Cogitanti mihi de Mariae Magdalenae poenitentia, flere magis libet, quam aliquid dicere. Cuius enim vel saxeum pectus illae huius peccatricis lacrymae, ad exemplum poenitendi non emolliant?'» 11. 67–72 cf sect. 9 «Caelo infert vim»: «Denique, poenitentia regno caelorum vim infert; idque cum violentia rapit, quod etiam in lege veteri adumbratum est, dum semel quotannis in die expiationis, quo populus se ieiunio et poenitentia macerabat, Summus Pontifex ingrediebatur in sancta sanctorum, ad Hebr. 9.[7] et Levit. 16.[17].

Покаяние 7. Taken from Faber, In Festo S. Georgii, No. 3 «Quae damna consequantur relapsos seu recidivos», sect. 5 «Ardent»: «Ut S. Gregorius horn. 34. in Evangelia ait: Poenitentiam agere, est perpetrata mala plangere, plagenda non perpetrare. Tacite igitur saltern vindictam Dei in nos vocamus, si fidem fallamus, et ad dimissa peccata redeamus.»

Покаяние 8. Taken from Meffreth, Dominica 7 Post Trinitatis, No. 4: «In peccato mortali tria sunt; Primum est culpa; secundum, macula; tertium, reatus obligans ad poenam. Ideo poenitentia solet habere très partes. Prima est contritio cordis contra culpam. Secunda est confessionis contra maculam. Tertia satisfactio operis contra reatum» (Pars aestiv., p. 311).

Покаяние 9. Taken from Meffreth, Feria 5 in Coena Domini. 11. 1–6 cf Meffreth: «Quicunque vult agnum paschalem Christum comedere, debet primo & principaliter amaritudinem de peccatis commissis habere. ... Quia amaritudo poenitentiae quatuor facit.» 11. 9–12 cf Meffreth: «Primum est, quod Christum rеconciliаt.» 11. 13–20 cf Meffreth: «Secundum est, quod angelos laetificat. ... Et dicit Robertus Holkot super illud Sap. lect. 149. Gaudent angeli de poenitentia peccatoris propter tria. Primo, quia vident suae animae custodem commissum, tarn gloriosum fructum. ... Secundo, quia vident ex peccatoribus conuersis suum adimpleri numerum & ruinam. Tertio, quia vident se ad laudandum Deum tale habere consortium.» 11. 21–24 cf Meffreth: «Tertium est, quod amara poenitentia velut agrestis lactuca nosmetipsos reformat. Dicit enim Boetius lib. 4. prosa. 3. Homo secundum varia vitia quibus indulget, ad naturam bestiarum transformatur.» 11. 25–30 cf Meffreth: «Quartum est, quod daemones confutat. Vehementer enim confunduntur, quando eorum praeuidemus consilium, & eorum euadimus laqueum, vel carcerem, quod a suis principibus grauius affliguntur, sicut custos carceris pro euasione latronum punitur» (Pars hyem., p. 356).

Покаяние 10. Taken from Meffreth, Dominica 1 in Quadragesima, No. 2: «Poenitentia est praeterita mala plangere, & plangendo iterum alia non committere; Vt dicit Ambrosius in quodam sermone Quadragesimali. Et ponitur de poen. dist. 1.§.1. Cui consonat Gregorius quem allegat Magister lib. 4. dist. 14. Poenitere, est acta peccata deflere, & deflenda non committere» (Pars hyem., p. 209).

Покаяние Оригеново. Published in Pančenko and PLDR.

Покаяния не отлагати. Taken from Faber, Dominica 15 Post Pentecosten, No. 7 «Emendationem vitae non esse differendam usque ad senectutem». The poem summarises the whole sermon, as follows: 11. 1–4 cf sect. 1 «Quia incertum an ad senectam perventurus sis». 11. 5–6 cf sect. 2 «Quia incertum an in senecta sis vocandus ad poenitentiam». 11. 7–8 cf sect. 3 «Quia communiter quales in iuventute tales sumus in senectute». 11. 9–10 cf sect. 4 «Quia senectus non est apta poenitentiae». 11. 11–16 cf sect. 5 «Quia in senecta vitia potius te, quam tu ilia deseris»: «Si tunc vis poenitentiam agere, inquit Alcuinus Caroli magni praeceptor in lib. de virtut. et vitiis, quando peccare non potes peccata dedim iserunt non tu ilia » 11.17–28 cf sect. 6 «Quia sic Deo viliorem, diabolo potiorem dares vitae partem: serviendum Deo tota vita»: «Quia sic iniquus esses in Deum; dares enim diabolo potissimam tuae vitae partem, Deo vero vilissimam ac minimam. Multis sane ac maximis rationibus obligamur Deo servire tota vita nostra, adeoque ab infantia.»

Поклон. Taken from Faber, In Festo Nativitatis Christi, No. 4 «Praecipui fines, ob quos Verbum саго factum», sect. 3 «Exemplum»: «Certe legimus daemonem aliquando alapam impegisse Monacho non flectenti genua, cum in templo legeretur: Et incamatus est, etc. dicens se aeternum flexurum, si a Christo redemptus esset, quemadmodum nos sumus. Refert Auctor speculi, in spec, exempl. V. Daemon.»

Покорение. Taken from Faber, Dominica 10 Post Pentecosten, No. 7 «Quae sint partes viri humilis», sect. 4 «Humiliter de te loquere ... 2 Reprehensionem lubens accepta»: «Deinde deprehensus in delicto, cave id propugnes: sed magis fatere, et age gratias, licet superior non sit, qui corrigit; non secus ac si de faciei macula admonitus esses.»

Покорение 2. Taken from Faber, In Festo S. Andreae, No. 5 «Qua ratione omnes christiani sequi possint ас debeant Christum», sect. 2 «Sequendus voluntate»: «Ratione primi Sicut decet, inquit Procopius in Levit, ut iumenta nobis obsequantur, ita rationem nostram oportet obtem perare Deo.«

Покорение 3. Taken from Faber, ibid., immediately following: «Et S. Iustinus in Exposit. fidei de recta confess, ait: Cedendum est voluntati Dei, sicut lutum obsequitur suo figulo.»

Покорение 4. Taken from Faber, ibid., immediately following: «Ratione secundi servi emptitii et oves Christi sumus: quomodo ergo non obligatissimi ad obediendum ei? Oves enim pastorem sequuntur, et vocem eius audiunt.»

Покрыти ггрех. Taken from Faber, In Festo S. Nicolai, No. 5 «Quid debeant liberi parentibus», sect. 1 «Honorem et reverentiam: ... 3 Eorum vitia occultando»: «Cham nuntiando idipsum [i.e. patri ebrietatem et denudationem] duobus fratribus suis, merito a pâtre maledictus est, et in maledictione perpetuaque servitute cum sua posteritate vixit, Gen. 9.[22–27]. At vero Sem et Iaphet, quia accedentes retrorsum pallio operuerunt nuditatem patris, a pâtre benedicti fuerunt, et in benedictione vixerunt.»

Помазание. Taken from Faber, ibid., No. 1 «Quinque talenta ad meritum exercenda et in Ecclesia dispensanda, dispensata a Sancto Nicolao, quinam defodiant», sect. 1 «Gratia»: «Cum ad Saulem dixisset Samuel 1. Reg. 15.[1Sam. 15.1] Me misit Dominus ut ungerem te in Regem; statim subiecit 2.[vv. 1, 3] Nunc ergo audi vocem Domini: Vade et percute Amalec ; idem multo magis nobis dici existimemus. Saulem enim unxit Samuel tantum, nos autem Deus, ut audivimus ex Apostolo. Ergo si uncti sumus, et a Deo quidem; audiamus ergo vocem Domini et percutiemus Amalec, hoc est Diabolum, Mundum, Camem, vitia nostra.»

Помин мертвых. Taken from MSE (1653), «Defuncti», No. 26 «Defunctorum officium saepe legentem suspendens Episcopus, iturus per coemiterium, acri comminatione a defunctis terretur»: «Petrus Cluniacensis Abbas dixit, quod quidam sacerdos consueverat singulis diebus anni missam pro defunctis celebrare, scilicet Requiem aeternam. Qui cum de hoc accusatus esset apud suum Episcopum, suspendit eum ab officio. Cum autem Episcopus in quadam festivitate magna iret ad matutinas, transiens per coemiterium, visum est ei, quod omnes mortui, qui erant in coemiterio surgerent contra ilium sub illo schemate, cujus officij quisque fuerat in mundo, dicentes: Iste Episcopus nullas missas nobis dat, insuper sacerdotem nostrum nobis abstulit, sed certe nisi emendaverit morietur. Qui non solum sacerdotem absoluit, sed & pro mortuis libenter celebravit. Idem Collect Speculi huius ex Petro venerabili Abbate» (p. 202). This story is also found in Voragine, cap. 163.

Помощь. Taken from Faber, Dominica 8 Post Pentecosten, No. 8 «Incitamenta ad faciendam eleemosynam et quamcumque misericordiam», sect. 1 «Quia res praestantissima»: «Quia misericordia de eleemosyna, res est praestantissima, regia videlicet ac divina.» Published in Bylinin.

Помысл 2. Taken from Faber, In Festo Ascensionis Domini, No. 9 «Miracula credentium quomodo spiritualiter edenda», sect. 3 «Serpentes qui tollant»: «Cogitationes malae instar serpentum flexuoso et fraudulento incessu insinuant se in animos hominum, ac nisi eas mox abstuleris, venenum effundent delectationis, quo sensim animum percurrentes, mortem animae, cum scilicet ad cor venerint per consensum, afferent.»

Попечение. Taken from Faber, Dominica 12 Post Pentecosten, No. 9 «Documenta [on the Gospel for the day, viz. Luke 10.23–37]», sect. 3 «Discunt clerici: 1 Curam habere animarum»: «Unde intelligemus, Sacerdotes esse animarum medicos a Deo constitutos. Quare primo sicut medicus curationi potius quam dominationi incumbit, ita Sacerdotes animarum sanitatem, non suum dominatum quaerant.»

Попущает Бог грех. Taken from Faber, Dominica 14 Post Pentecosten, No. 1 «Providentia Dei circa hominem specialis», sect. 3 «In hominum conversatione: ... 7 in peccatorum permissione». 11. 1–6 cf Faber: «Ex malis [Deus] novit elicere bona, quorum primum est ostensio divinae iustitiae, quae in castigatione peccatorum maxime splendet, et magnitudine divinae Maiestatis, quae tanta est ut propter eius offensam unicum peccatum lethiferum mereatur poenam aetemam.» 11. 7–8 cf Faber: «Secundum ostensio divinae misericordiae, quae in remissione peccatorum cernitur.» 11. 9–10 cf Faber: «Tertium incarnationis mysterium et quidquid pro nobis Christus fecit et pertulit, quae omnia non haberemus, nisi peccatum fuisset permissum.» 11. 11–20 cf Faber: «Quartum, profectus salvandorum, qui promovetur ex impietate et persecutione malorum, sic Iudaei Christum, Tyranni martyres, fratres Iosephum, Aman Mardochaeum extulit ad gloriam.»

Попущение. Taken from Faber, In Festo S. Thomae Apostoli, No. 8 «Mysteria [on the Gospel for the day, viz. John 20.19–31]», sect. 8 «Cur labi permissus Thomas»: «Quare permissus Thomas labi in incredulitatem? Respondetur primo, in bonum ipsius Thomae 1. ut metiretur vires suas et agnosceret fragilitatem suam. David ante lapsum impeccabilem se existimabat. ... Sic Petrum, sic Moysen, summa capita Deus in aliquo labi passus est, ut homines se agnoscerent, non Angelos, non Deum esse.»

Попущение Божие. Taken from Faber, ibid., sect. 1 «Cur solus abfuit Thomas»: «[Thomas] paulo ante caeteris cordatior dicebat; Eamus et nos et moriamur cum eo loan. 11.[16]. Unde discimus non praesumere nimium de nostris viribus. Duo illi discipuli Petrus et Thomas quo fortiores sese existimabant, eo gravius lapsi sunt et imbecilliores sese deprehenderunt.»

Порок. Taken from Faber, In Festo S. Ioannis Evangelistae, No. 7 «Documenta [on the Gospel for the day, viz. John 21.19–24]», sect. 1 «Discimus a Christo: ... 4 Libéré redarguere Principes»: «Nimirum pulverem in pedibus facile toleramus, sed non item in capite. Principes sunt capita, subditi vero pedes.» Published in Pančenko and PLDR.

Послушание. Based on Faber, In Festo S. Andreae, No. 5 «Qua ratione omnes christiani sequi possint ac debeant Christum», sect. 2 «Sequendus voluntate». The poem is located in A among a number of poems (Покорение 1–3, Началник 10, Воля 3) dealing with obedience towards superiors. Unlike Simeon, Faber argues that a Christian should obey his superior under all circumstances, and if by doing so he falls into sin, then his superior will be held responsible before God.

Послушание 2. Taken from Faber, In Festo Ascensionis Domini, No. 7 «Via et ratio ad caelos ascendendi post Christum», sect. 1 «Eundum in Bethaniam: 1. Velut in domum obedientiae»: «Primum donum quo desponsavit servus Abrahae Rebeccam Isaaco, fiiere inaures aureae, Gen. 24. [53]. Et prima virtus, qua desponsantur Christo fideles, est obedientia.» The second gift which Abraham's servant gave to Rebekah, together with its spiritual meaning (11. 9–12), appears to originate with Simeon rather than Faber.

Послушание 3. Taken from M S E (1653), «Obedientia», No. 15 «Obediens Bercharius vocatus a magistro suo, retento in manu duciculo venit, & grandi miraculo id quod ducillabatur in altum excrescens, nullatenus fundebatur». 11. 1–6 cf MSE : «Quidam vir sanctus, nomine Bercharius, sub sancto Nivardo Remorum Pontifice moribus, & scientia imbutus, Luxoviense monasterium petiit, ubi sub Abbate sancto Eustasio monasticam vitam duxit. Cum autem in cura, promptuarii rectoris nutu aliquando esset implicitus, quadam die subito iussu eius est vocatus. Forte enim tunc promptuarium ingressus ante vas steterat, & sudem, quae vulgo duciculum ['spigot', cf Scot, 'doohickle'] a potu scilicet educendo dicitur, manu tenens, in amphoram potum infundebat.» 11. 7–16 cf MSE: «Mirum dictu, ad unius iussionis nutum, relictis quae habebat in manibus, cucurrit concitus ardore obedientiae amphorae observantiam oblitus. Bloque ante Abbatem stante, interim potus in vasculum suppositum defluere non cessans, postquam ad superficiem vasis venit, in modum columnae superne constipatum in gyrum coronari coepit: ultro cineres illud liquamen quod vix clausum valet contineri, ut quondam Dei populo transeunte absque litoribus Jordanis fluenta, in sublime tolli, ut liquido patesceret, quanta esset virtus obedientiae, cuius fructus nullo modo potest in terris deperire. At ille quod acceperat, non suo sed Abbatis merito reputavit. Vincent. Belvac. lib. 23. c. 114.» (p. 534).

Последование. Taken from Faber, In Festo Nativitatis Christi», No. 5 «Quomodo perfectiones divinae in Christi Incamatione elucescant», sect. 3 «Misericordia»: «Hoc est quod S. Augustinus dixit, non mérita, sed peccata nostra Salvatorem e caelo in terram detraxisse. Videns enim miserias nostras et pondus peccatorum importabile dorsa nostra premere, descendit ad nos, et illud in dorsum suum transtulit, ita ut sua diceret peccata nostra, et ut sua expiaret.»

Последование Христу в небо. Taken from Faber, In Festo Ascensionis Domini, No. 6 «Quomodo Christum prosequi et comitari in caelum quisque debeat». The poem summarises most of the sermon, as follows: 11. 1–6 cf Thema: «Hodie auditores, vera ilia foederis area [the ark of the covenant, see 2Sam. 6], Christus, illata est in caelestem civitatem, ut ibi aetemum habitet. Nostrarum igitur partium est, ut arcae huius deductionem quibus par est honoribus et gaudiis prosequamur. Et quia corporis gressibus prosequi non possumus, saltern animi affectibus debemus.» 1. 7 cf sect. 3 «Ferventibus desideriis». 1. 8 cf sect. 5 «Spe et fiducia». 1. 9 cf sect. 4 «Contemptu rerum terrenarum». 1. 10 cf sect. 6 «Timoré». 11. 11–12 cf sect. 7 «Vitae innocentia».

Посмеяние. Taken from Meffreth, Feria 4 Quatuor Temporum: «Item contra hoc praeceptum [i.e. the eighth commandment] peccant derisores, qui timere debent illud Prouerb. 19.[29] Derisoribus parata sunt supplicia. Nam pueri quadraginta duo, qui deriserunt Eliseum, per ipsum sunt maledicti & per duos vrsos lacerati 4. Regum 2. [2 Kings 2.23–24]» (Pars hyem., p. 222).

Пособие. Taken from Faber, Dominica 12 Post Pentecosten, No. 9 «Documenta [on the Gospel for the day, viz. Luke 10.23–37]», sect. 6 «Discunt divites: 1 Perfectam impendere misericordiam»: «Ita etiam ..., inquit S. Chrisost. orat. 5. contra Iudaeos, ... 'tu igitur, cum videris aliquem egentem curatione vel corporis vel animi, ne dicito apud teipsum: Quare ille et ille eum non curaverunt? sed a morbo libera. Si inveneris aurum iacens, non dicis apud teipsum: Quare ille aut ille hoc non sustulerunt? sed festinas ante alios rapere etc.'» Published in Eremin.

Пособие 2. Taken from Faber, In Festo Ascensionis Domini, No. 9 «Miracula credentium quomodo spiritualiter edenda», sect. 5 «Aegros qui sanent»: «Quin et bestiae hoc [i.e. helping one another] docent, etenim Elephante uno in foveam lapso, caeteri ramos in earn deiiciunt et aggeres devolvunt, ut sic, complanata nonnihil fovea lapsus emergat, teste Plinio 1. 8. c. 8.» Published in Eremin, Pančenko and PLDR.

Пособие 3. Taken from Faber, ibid., immediately preceding: «Barbarum et immane genus hominum sunt nautae, de his tamen scribit S. Chrysostomus horn, de hab. cura sal. prox. 'Nautae licet navis secundo vento feratur, cum tamen vident alios vel a longe naufragium facere, non ad propriam spectantes utilitatem, illorum contemnunt calamitatem: sed sistunt navem, detrahunt vela, eiiciunt anchoram, proferunt funes, proiiciunt tabulas, ut ille qui a fluctibus mergitur, forte aliquo illorum arrepto emergat. Imitare et tu nautas, cum videris navigantium aliquem natare in fluctibus, et iam submergi, relictis negotiis tuis statim illius provide saluti.'» Published in I.P. Eremin, «Poétičeskij stil' Simeona Polockogo,» TODRL, VI (1948), pp. 132–3, and in Eremin.

Пособие Божие. Taken from Faber, Dominica 15 Post Pentecosten, No. 1 «Timor Domini quam merito in nobis esse debeat», sect. 4 «Quia ante nos pericula futurorum peccatorum»: «Bene igitur S. Leo serm. 8. de Epiph. scripsit: ’Haec sanctis causa est tremendi ac metuendi, ne ipsis operibus pietatis elati, deserantur ope gratiae, et remaneant in infirmitate naturae.' Ne ergo id in te fiat, mox et diligentissime utere divinis auxiliis. Si Deus porrigit tibi manum, protinus tuam quoque porrige.» 1. 7 cf Luke 17.10.

Пост. Taken from Faber, In Festo Matthiae Apostoli, No. 4 «Iugum Quadragesimae acceptandum», sect. 1 «Ieiunium quadragesimae». 11. 1–5 cf Faber: «Nescimusne quid evenerit populo Hebraeo, quando Moyse in monte ieiunante quadraginta diebus ipse dédit manducare et bibere, et surrexit ludere? Exod. 32.[6].» 1. 7 cf Exod. 32.4. 11. 9–12 cf Exod. 32.28. The rest of the poem appears to be Simeon's own idea.

Пост на блуд. Taken from M SE (1653), «Luxuria», No. 8 «Luxuriae tentationem juvenis frater obedientia, jejunio, & labore devicit». 11. 1–11 cf MSE : «Venit aliquando quidam in Sene, ut fieret monachus, qui etiam accepit filium suum nuper ablactatum. Qui cum factus fuisset juvenis, coeperunt impugnatores daemones sollicitare eum. Et dixit patri suo: Vado ad seculum, quoniam non valeo camales concupiscentias sustinere. Pater autem ejus consolabatur eum. Dixit ergo illi juvenis: Jam sustinere non valeo, Pater, dimitte me redire ad seculum. Dixit ei pater suus: Audi me fili adhuc semel, & tolle tibi quadraginta panes, & folia palmarum, dierum quadraginta, & vade in eremum 40. diebus, & voluntas Domini fiet.» 11. 11–22 cf MSE: «Qui obediens patri suo surrexit, & abiit in eremum, & mansit ibi laborans, & faciens plectas seu funiculos de palmis, panem siccum comedens. Et cum ibi dies 20. quievisset, ecce vidit opus quoddam diabolicum venire super se, & stetit coram eo velut mulier aethiopissa foetida, & turpis aspectu, ita ut foetorem ejus sufferre non posset, & abiiciebat earn a se.» 11. 23–32 cf MSE: «Et ilia dicebat ei: Ego sum, quae in cordibus hominum dulcis appareo, sed propter obedientiam tuam, & laborem quern sustines, non permisit me Deus seducere te, sed innotur tibi faetorem meum. Ille autem surrexit, & gratias agens Deo, venit ad patrem suum, & dixit ei: Jam nolo ire ad seculum pater: vidi enim operationem diaboli, & foetorem ejus. Cognoverat autem pater de hoc ipso, & dicit ei: Si mansisses quadraginta dies, & custodisses usque ad finem mandatum meum, majora haberes videre. Ex lib. Doct. Patrum de fomicatione num. 8 .» (p. 441). Simeon omits the father's final comment about the other twenty days.

Похоть 1–8. These poems are located in A in an unbroken series among a group of poems taken from Faber, Dominica 16 Post Pentecosten, but do not themselves derive from this source. All published in Pančenko and PLDR.

Похоть 9. Taken from Faber, In Festo S. Stephani Protomartyris, No. 7 «Documenta et Mysteria [on the Gospel for the day, viz. Matt. 23.34–39]», sect. 4 «Origo perditionis voluntas mala»: «Exemplum affert illustre S. Ambrosius lib. 4. in Luc. cap. 4. 'Theotimus, inquit, cum gravi oculorum incommodo laboraret et amaret uxorem, interdicta sibi a medico facultate coeundi, cupiditatibus impatiens, atque impetu libidinis raptus; Vale, inquit, amicum lumen.' Sciens ergo in aestu libidinis se amissuros oculos, maluit eos amittere, quam libidine abstinere. Non aliter quilibet peccator agit, qui mavult perdere lumen gloriae, et in tenebras exteriores incidere, quam cupiditates suas froenare.»

Похоть 10. Taken from Faber, Dominica 13 Post Pentecosten, No. 8 «Incentiva et remedia luxuriae». The poem summarises the whole sermon, as follows: 11. 3–8 cf sect. 1 «Incentivum, turpes cogitationes»: «Incentivum sunt turpes cogitationes quae si deliberate iis inhaeris, cum ordinentur ad ipsum opus turpe tanquam media conditionem finis induunt.» Faber does not mention drunkenness or idle living. 11. 9–16 cf sect. 1, subsect. 1 «Remedium: Dei praesentia»: «lam vero quibus modis obviare possumus turpi cogitationi: Resp. primo, Cogita Deum ubique praesentem et omnia cementem, dicque cum Davide: Providebam Dominum in conspectu meо semper, quoniam a dexteris mihi, ne commoveat, Psal. 15.[16.8]. 'Homine praesente, inquit Chrysost. in c. 4. ер. 1. ad Cor. nemo scortaretur, sed licet maiorem in modum libidine flagraret, affectus tarnen violentia pudore hominum vinceretur. Cum autem Deus videat adulterant.'» 11. 17–18 cf subsect. 2 « [Remedium:] Passio Christi»: «Secundo, recordare passionis Domini, quoties te sentis turpibus cogitationibus pulsari, et die iuxta consilium Hugonis de S. Victore: Ita Redemptor moritur pro te, et tu nescis, cuiusmodi sordida cogitatione sordidaris in mente?» 11. 19–20 cf subsect. 3 «[Remedium:] meditatio mortis»: «Tertio, cogita mortem, corporis quoque foetorem et intemam turpitudinem.» 1. 21 cf subsect. 4 «[Remedium:] iudicii metus». 1. 22 cf subsect. 5 «[Remedium:] oratio». 11. 23–24 cf sect. 2 «Sensuum evagatio. Remedium: 1 Oculi custodiendi». 11. 25–26 cf subsect. 2 «[Remedium:] aures obserandae». 11. 27–28 cf subsect. 3 «[Remedium:] tactus servandus». 11. 29–46 cf sect. 3 «Impura foeminarum societas. Remedium fuga», though Simeon does not take the examples of Samson and David from Faber. 11. 47–52 cf sect. 4 «Gula. Remedium: abstinentia». 11. 53–54 cf sect. 5 «Otium. Remedium, occupatio bona continua».

Похоть 11. Taken from Faber, ibid., sect. 4 «Gula. Remedium: abstinentia»: «Ex nimia enim satietate, vires et incrementum sumit libido». The image of the bow and arrow appears to be Simeon's.

Похоть 12. Taken from Faber, ibid.: «Greg. 1. 5. in 1. Reg. c. 14. ait: Si enim ignis libido est, subtrahis igni materiam, cum cibos subtrahis et vinum praesertim in quo, ut est apud Apostolum Eph. 5.[18] luxuria est.»

Похоть 13. Taken from Faber, Dominica 7 Post Pentecosten, No. 1 «Triplex arbor mala, Peccatum, Concupiscentia, Voluptas: earumdem fructus», sect. 1 «Peccatum, eius fructus: ... 5 metus iudicii divini»: «Porro peccati pater non est nisi propria et depravata voluntas: Quemadmodum ergo Evae comestio nihil Adae et posteris eius nocuisset, nisi comedisset ipse: ita si concupiscentia solum nostra colludat cum peccato, absque voluntatis consensu, nullum admittemus peccatum. At ubi voluntas consentit, tum committimus.»

Похоть 14. Taken from Faber, ibid., sect. 2 «Concupiscentia». 11. 1–2 cf subsect. 1 «Gignit pugnam spiritum inter et carnem»: «De eadem 1. Tim. 6.[10] dicit Apostolus: Radix omnium malorum est cupiditas. Primo enim gignit in homine bellum intestinum camis in spiritum, et Spiritus in carnem. C aro enim concupiscit adversus spiritum, spiritus autem adversus carnem: haec enim sibi invicem adversantur, inquit Apost. ad Gal. 5.[17].» 11.3–4 cf subsect. 2 «Impedit a bonis operibus». 11. 5–6 cf subsect. 3 «Causât inquietudinem». 11. 7–8 cf subsect. 5 «Mentem obscurat».

Похоть 15. Taken from Faber, ibid., subsect. 4 «Ad peccandum trahit»: «Allicit ergo ad peccatum et tentât hominem, sicut Eva Adamum monstrando illi pomum.»

Похоть 16. Taken from Meffreth, Dominica In Palmis, No. 1. 11. 1–18 cf Meffreth: «Erat quidem religiosus vir, qui grauiter tentabatur de peccato carnis, tandem videns se non posse resistere, venit ad imaginem crucifixi, ad quam saepe venerat, rogans Christum, vt eum liberaret ab hac tentatione, dicens: nisi eum cito liberaret, dimissis vestibus religiosis, ad seculum rediret, & suam concupiscentiam saturaret.» 11. 19–30 cf Meffreth: «Haec igitur cum dixisset, nocte sequenti grauissime est tentatus. Sed mane flexis genibus dixit: Ecce vestes tuae, ex quo tu non vis me iuuare, sicque posuit eas ante pedes Christi crucifixi.» 11. 31–38 cf Meffreth: «Tunc crucifixus vocans eum nomine proprio, dixit: Frater, accipe vestes tuas, quia antequam te per hanc tentationem exire permitterem, potius iterum descenderem, si necesse esset, & te liberando iterum mortem sustinerem.» 11. 39–52 cf Meffreth: «Tunc dixit Frater: Domine, ex quo vis me iuuare, potius mortem sustinerem antequam te offenderem, & ita a tentatione liberatus, nunquam talem postea sensit camis passionem» (Pars hyem., p. 339).

Похоть 17. Taken from Meffreth, Dominica 4 Post Pascha, No. 1: «Prima [medicina] est fuga camalis voluptatis, quia dicit Holkot lect. 128. praecise, camalem voluptatem propter tria vitamus. ... Camalis enim societas generat ignem libidinis, nec est facile declinare sine fuga; Nullus confidat de senectute, nullus de suae religionis virtute. Ferrum & silex duo sunt corpora frigida, & tarnen de eis excutitur ignis percussione minima. ... Fuge ergo libidinis impetum, apprehende fugam, si vis obtinere victoriam» (Pars aestiv., p. 93).

Похоть 22. Taken from MSE (1653), «Luxuria», No. 15 «Luxuriosus vir etiam sub periculo perdendi visus, libidinem explevit, dicens, Vale amicum lumen»: «Refert Ambrosius super Lucam cap. 4. circa finem, quia saepe faciente mala consuetudine etiam ea concupiscimus, quae sunt corpori atque sanitati, etiam ipsi vitae omnino nocitura. Quoniam (inquiens) Theotimus cum gravi oculomm incommodo laboraret, & amaret uxorem, interdicta sibi a medico facultate coeundi, cupiditatis impatiens, atque impetu libidinis raptus moderari nequiverat. Sciens enim & praevidens, quod oculos esset amissurus, postquam conveniret cum uxore, in ipso aestu ferventis cupiditatis & consuetudinis apparatu, Vade [for 'Vale'] (inquit) amicum lumen, statimque expleta libidine sibi, interdicta luminibus suis orbatus est. D. Ambros, ibid, ut sup.» (p. 443).

Похоть 26. Taken from MSE (1653), «Oculi», No. 2 «Oculorum mala custodia, gravissimam Pachon Abbas tentationem incurrit». 11. 1–10 cf MSE: «Pachon quidam nomine septuagesimum agens annum aetatis, erat in Scete. Igitur dum graviter me Spiritus fornicationis tentaret super concupiscentia muliebri, exagitantibus me cogitationibus, репе egressus sum de eremo, compellente me nimia passione. Et vicinis quidem mihi monachis non indicavi causam, latenter autem perrexi in solitudinem, & circuivi sanctos patres usque dies quindecim, eos qui in Scete senuissent, in quibus reperi Pachonem, quern omnes qui in ilia eremo erant patres, venerabantur. Itaque praesumpsi ego & cum lachrymis deprecans eum, confessus sum ei passionem, quae me nimis & incessanter non desinebat impugnare.» 11. 11–24 cf MSE : «Et ipse ait mihi: non conturbet te haec causa, non enim pateris hoc a negligentia, attestatur quippe tibi & locus, & difficultas rerum, & quia non est in locis illis ulla visitatio foeminarum: Sed magis ex invidia diaboli, qui semper insidiatur, & decipere festinat animas hominum.» 11. 25–48 cf MSE: «Ecce ut vides me jam senem hominem, quadragesimum annum habeo in hac cella, & auxiliante gratia Christi sollicitus sum de salute animae meae, tarnen usque nunc tentationem sustineo. Nam cum Sacramento dicebat mihi, quia super duodecim annos post quinquagesimum annum nec nocte mihi, nec die pepercit, in tantum ut putarem quia forte dereliquit me Deus, & ideo instanter & sine cessatione hujus molestiam passionis paterer. Elegi ergo magis mori irrationabiliter, quam talem pati corporis passionem. Egressus ergo circuibam репе omnem solitudinem, & inveni leaenae speluncam, & posui me jacere ibi per totum diem nudum, ut ingredientes ferae comederent me. Cum ergo facta esset vespera, egredientes bestiae, masculus & foemina, odorati sunt me a capite usque ad pedes, & lingentes me totum, recesserunt a me. Ego autem putabam, quod devorarent me. Jacui ergo ibi per totam noctem, sed non accesserunt ad me. Cogitavi ergo, quia pepercit mihi Deus, & re versus sum in cellam meam.» 11. 49–62 cf MSE: «Post paucos autem dies herum eadem tentatio validius insurrexit mihi, ita ut репе in blasphemiam pervenirem. Conversus enim daemon in Aethiopissam puellam, quam videram aliquando in juventute mea spicas in messe colligentem, sedit super genua mea, & vehementer me commovit, unde cum nimio furore dedi ei pugnos & alapas in maxillas, & statim non comparuit phantasma illud. Per biennium autem manus meae unde percussi quasi faciem ejus, foetorem & brumam sufferre non poteram. Desperabam ergo de salute animae meae, & prae tristitia nimia defectio animi affligebat me, & nimio moetore tabescebam» 11. 61–70 this incident is not recorded in M S E . 11. 71–80 cf MSE: «Audivi autem vocem sanctam in sensu meo, & dicentem: Vade Pachon certare: propterea enim hoc permisi te pati, ut non altum sapias, nec extollaris in virtutibus tuis, sed recognoscas infirmitatem tuam, & non in conversatione tua confidas, sed subditus & humilis sis in adjutorio Dei confidens. Ita certus effectus de auxiliante misericordia Domini Salvatoris, pacificos habui reliquos dies. P alladius in historia Lausiaca vita 29.» (pp. 539–40).

Почитание. This poem is located in A among a number of poems that derive from Faber, Dominica 10 Post Pentecosten, No. 7 «Quae sint partes viri humilis», though it appears not to have been taken verbatim from Faber.

Почитание 2. Taken from Faber, ibid., sect. 2 «Subiice te proximo. 1 Nemini te praepone»: «Docuit etiam hoc Apostolus ad Phil. 2.[3] his verbis. In humilitate superiores sibi invicem arbitrantes. Et ad Rom. 12.[10]. Honore invicem praevenientes."